Ob
O j
b e
j c
e t
c
t 1
2
Transport kombinowany – przewóz ładunków wykorzystujący więcej niż jedną gałąź transportu. Regułą jest wykorzystanie tylko jednej jednostki ładunkowej na całej trasie przewozu oraz wykorzystanie transportu
kolejowego, żeglugi śródlądowej bądź morskiej na głównej trasie przejazdu. Trasy dowozowe i odwozowe do
głównego środka transportu wykonywane są za pomocą transportu samochodowego.
Ustawa o transporcie drogowym ustawa z dnia 6 września 2001 r. o tranposrcie drogowym rozdział 1, art. 4
precyzyjnie zdefiniowała transport kombinowany jako przewóz rzeczy, podczas którego samochód ciężarowy,
przyczepa, naczepa z jednostką ciągnącą lub bez jednostki ciągnącej, nadwozie wymienne lub kontener 20-
stopowy lub większy korzysta z drogi w początkowym lub końcowym odcinku przewozu, a na innym odcinku
z usługi kolei, żeglugi śródlądowej lub transportu morskiego, przy czym odcinek morski przekracza 100 km w linii prostej; odcinek przewozu początkowego lub końcowego oznacza przewóz:
a) pomiędzy punktem, gdzie rzeczy są załadowane, i najbliższą odpowiednią kolejową stacją
załadunkową dla odcinka początkowego oraz pomiędzy najbliższą odpowiednią kolejową stacją
wyładunkową a punktem, gdzie rzeczy są wyładowane, dla końcowego odcinka lub
b) wewnątrz promienia nieprzekraczającego 150 km w linii prostej ze śródlądowego lub morskiego portu
załadunku lub wyładunku;
Transport multimodalny to przewóz towarów przez co najmniej dwie różne gałęzie transportu, transport
intermodalny to zawężenie transportu multimodalnego: w transporcie intermodalnym towar nie zmienia
jednostki ładunkowej lub pojazdu, w którym jest przewożony. Transport kombinowany jest więc formą
transportu intermodalnego (zawierającego się w multimodalnym), gdzie wyróżnia go fakt, że główna część
przewozu jest realizowana między terminalami przez transport kolejowy lub żeglugę śródlądową, lub żeglugę morską bliskiego zasięgu, a dowozy i odwozy są wykonywane przez transport drogowy i to na ściśle
określonych odległościach. Warto tu wspomnieć, że przewozy kombinowane wykonane przez kolej i transport
drogowy noszą nazwę piggyback transport.
Podział transportu drogowego
W zależności od ilości oraz rodzaju operatorów transport kombinowany można podzielić na:
•
tradycyjny transport kombinowany wykonywany przez wielu operatorów
•
t ransport bimodalny wykonywany przez pojedynczego operatora
•
t ransport intermodalny wykonywany przez pojedynczego operatora transportu intermodalnego
•
t ransport multimodalny wykonywany przez pojedynczego operatora transportu multimodalnego
Multimodalny system transportowy
Multimodalny system transportowy – wewnętrznie zintegrowany system transportowy, polegający na
przewozie towarów wraz z usługami towarzyszącymi przy użyciu co najmniej dwóch różnych gałęzi
transportu na podstawie jednej umowy transportowej. Umowa transportowa zawarta jest przez operatora transportu multimodalnego, ponoszącego pełną odpowiedzialność za realizację dostawy towaru.
Cele multimodalnego systemu transportowego
• Minimalizacja kosztów transportu
• Minimalizacja czasu transportu
• Usprawnienie przewozu towarów od producenta do konsumenta.
Warunkiem realizacji celów systemu transportu multimodalnego jest stosowanie zarówno ujednoliconych
jednostek ładunkowych, jak i ujednoliconych środków przewozowych i transportowych w węzłach
transportowych. Standaryzacja wymagana jest również w zakresie wyposażenia węzłów transportowych, a
zwłaszcza urządzeń ładunkowych.
Operator multimodalnego systemu transportowego
Operator transportowy jest najważniejszym elementem multimodalnego systemu transportowego. Jego funkcje
może pełnić spedytor albo przewoźnik kolejowy, samochodowy lub morski przygotowany do pełnienia tej
funkcji. Operator ponosi na własny koszt i na własne ryzyko odpowiedzialność związaną z dostawą towarów.
Ponosi zarówno ryzyko związane z własną działalnością, jak również z działalnością pozostałych
wykonawców. Zawiera własne umowy z pozostałymi przewoźnikami procesu transportowego, koordynuje ich
działalność.
Rozwiązania organizacyjne procesu przewozowego
Multimodalne systemy transportowe są znacznie zróżnicowane pod względem zakresu i struktury oferowanych
usług. Najczęściej występują dwa rozwiązania systemowe. W pierwszym zawierającym wyłącznie cykl
transportowy operator przejmuje swoje obowiązki od przejęcia kontenera do zdania ładunku. W drugim
podejściu cykl transportowy łączy się z cyklem obrotu kontenera. Operator poza zadaniami składającymi się na cykl transportowy dodatkowo dokonuje dostawy, napełnienia, opróżnienia i przekazania kontenera.
Typy rozwiązań organizacyjnych procesu przewozowego w zależności od odległości przewozu oraz
dostępności środków przewozowych
• Przewozy samochodowo-kolejowe
• Przewozy samochodowo-wodne
• Przewozy samochodowo-kolejowo-wodne
• Przewozy samochodowo-lotnicze
• Przewozy samochodowo-kolejowo-lotnicze
• Przewozy samochodowo-morskie
• Przewozy kolejowo-morskie
• Przewozy samochodowo-kolejowo-morskie.
Bibliografia
•
Kubicki J., Urbanyi-Popiołek I., Miklińska W., Transport międzynarodowy i multimodalne systemy
transportowe, Wyd. WSM, podręcznik akademicki, Gdynia 2000.
•
Marszałek S., Ekonomika, organizacja i zarządzanie w transporcie, Katowice 2001.