REWOLUCJA BURśUAZYJNA WE FRANCJI
Przyczyny wybuchu rewolucji burŜuazyjnej we Francji w 1789 r.
Przyczyny społeczne
Przyczyny gospodarcze
Przyczyny polityczne
znaczne rozwarstwienie społeczeństwa
kryzys ekonomiczny
szlachta i duchowieństwo nie było zadowolone
francuskiego
zbyt wysokie podatki nakładane na
z władzy absolutnej; pragnęło zniesienia
stany rywalizowały między sobą
społeczeństwo, głównie na stan 3
ograniczeń wprowadzonych we Francji w
tylko ok. 2% społeczeństwa (szlachta i
wydatki króla i dworu przewyŜszały wpływy
XVII w., przywrócenia Stanów Generalnych i
duchowieństwo posiadało prawa i przywileje
do budŜetu (ujemny bilans budŜetu) i budziły
ograniczenia uprawnień króla na rzecz stanów
co budziło niezadowolenie reszty (stanu
oburzenie społeczeństwa
arystokracja rodowa była niezadowolona z
trzeciego)
klęski nieurodzaju spowodowały wzrost cen
tego, Ŝe urzędy pełnili głównie ludzie
znaczna część społeczeństwa Ŝyła w biedzie,
Ŝywności
wywodzący się z nowej szlachty i burŜuazji
głównie chłopi i snakiuloci (proletariat)
burŜuazja chciała znieść podziały feudalne i
chłopi pragną uzyskać ziemię na własność
uzaleŜnić prawa polityczne od wydatków
większość stanu 3 (biedota) chce polepszenia
ponoszonych na rzecz państwa
własnego bytu
burŜuazja chciała wprowadzenia modelu
państwa, w którym władza wynikałaby z
umowy społecznej
Wydarzenia, które doprowadziły do wybuchu rewolucji:
1787 – zwołanie przez Ludwika XVI Zgromadzenia Notabli w celu nałoŜenia nowych podatków – nie wyraziło zgody 5.05.1789 – Ludwik XVI otworzył posiedzenie Stanów Generalnych by uzyskać zgodę na nowe podatki.
17.06.1789 – stan trzeci ogłosił się Zgromadzeniem Narodowym – reprezentantem narodu.
9.07.1789 – Zgromadzenie Narodowe przekształciło się w Konstytuantę gdy wymuszono zgodę na obrady wszystkich trzech stanów razem.
- koncentracja wojsk królewskich wzbudziła obawy o chęć rozpędzenia Konstytuanty siłą. Lud paryski obawiała się uŜycia wojska przeciwko mieszkańcom ParyŜa i opozycji
11.07.1789 – wybuchają zamieszki na terenie ParyŜa
14.07.1789 – zburzenie Bastylii , więzienia politycznego – wybuch rewolucji francuskiej.
ETAPY REWOLUCJI FRANCUSKIEJ 1789 - 1799
REWOLUCJA LUDOWA MONARCHIA
REPUBLIKA
DYKTATURA RZĄDY
KONSTYTUCYJNA
JAKOBINÓW
DYREKTORIATU
14.07.1789
3.09.1791 22.09.1792 2.06.1793 27.07.1794 9.11.1799
Zburzenie
Uchwalenie
Ogłoszenie
Przewrót
Przewrót
Przewrót
Bastylii
Konstytucji
Republiki
Jakobinów
9 thermidora
18 brumeireà
,
a w
ie
)
ie)
w
cie
w
rzez
iej
ó
zn
2
ia
arza
9
szej
jn
–
w
ję
o
ra
zja
szen
sk
e w
Ŝ
in
d
7
y
o
b
b
a
cji p
w
w
o
jczy
ło
o
ecy
g
cu
o
.1
w
d
w
jn
ó
9
strią
szeg
cji P
ran
cji
ajw
la
I
calen
alen
.0
stó
w
ra
zy
u
in
y
y
jak
tu
a
„O
V
fran
O
b
2
d
N
p
o
u
ty
ra
o
y
ró
ii i o
ie lu
w
ie k
n
a
b
u
ierw
la
ia F
o
ści i d
k
ty
ó
o
arza
2
id
d
n
ltu
z A
eireà –
an
sty
d
o
k
stę
rŜ
y
P
iu
a X
itetu
in
d
ro
lu
zen
o
y
to
u
o
u
m
o
tu
ek
n
zji o
n
w
o
ry
stan
o
czeg
strii
staw
d
arch
ik
m
b
ja
o
an
szy
erm
b
ru
b
u
an
n
w
w
o
o
alen
ad
n
ie k
u
jo
sty
szczen
y
ecy
w
o
d
o
cja
w
ii (p
th
cie k
o
b
n
ie D
u
ie k
aw
A
ie u
u
alicji an
p
ces Ŝ
ię
cja
k
8
a jak
o
d
y
ie lu
o
ie D
t 9
o
n
tela
p
o
tu
ro
zen
ści d
n
jn
ie m
–
ie K
t jak
ie k
p
ro
o
elg
k
tu
t 1
K
alen
a
len
o
alen
3
ró
ró
p
ad
III
ró
leo
w
w
a o
a
sze w
jecie d
w
ie”
stan
cie L
9
sty
–
w
sty
u
tat p
o
rm
y
b
w
raw
d
w
w
areszto
alen
ie I k
7
stan
n
n
k
ch
b
ró
o
o
i w
3
ro
cie B
o
ap
iu
ch
o
b
1
w
iesien
o
(lata liczo
9
stracen
p
rzew
zam
o
u
p
ą
ch
ierw
stw
ia P
u
p
ia o
o
ścię
zan
o
rzew
k
o
7
–
ierteln
p
–
k
R
trak
io
rzew
–
4
i O
–
sk
u
p
- p
–
–
–
–
ią
zień
p
o
p
–
zn
ieg
eg
1
4
w
zaję
–
9
–
–
p
ie refo
9
1
–
–
2
zen
2
2
2
3
–
–
3
–
9
–
4
5
7
rm
–
8
a
9
1
1
zen
9
9
9
zen
9
9
d
3
eg
3
9
3
sk
jn
ik
7
4
ieśm
–
9
7
9
cja
9
o
9
rzez N
7
lew
i
4
1
iek
7
9
9
ad
7
ied
7
ieczeń
7
ad
7
7
zaw
ru
9
9
7
9
cy
9
9
7
7
tu
7
F
9
p
alen
.1
ró
7
7
7
7
7
7
7
la
w
.1
m
.1
w
.1
.1
m
.1
lik
.1
–
g
zi
.1
riań
lu
a 1
i n
7
.1
ad
.1
.1
o
zy
w
8
6
k
.1
.1
4
o
7
ezp
8
9
b
1
3
–
d
.1
liczn
.1
6
.1
o
o
ziern
sn
.1
ty
1
7
p
estia
8
sty
0
p
.1
su
.0
.0
9
0
ro
.0
p
.0
.0
ro
.0
u
.0
9
4
b
6
.0
0
d
5
.0
n
.0
n
.1
1
n
ch
6
zło
1
arę
.0
.1
g
0
y
1
ieb
0
g
2
1
7
ty
an
.0
u
.0
4
.1
reg
aź
io
.0
7
2
o
7
am
.1
ład
o
u
2
C
2
p
3
1
Z
2
w
1
n
1
Z
2
rep
2
1
lu
W
6
P
2
2
5
g
rew
p
w
7
Isto
lato
2
listo
am
2
K
1
C
9
w
K
Ustaw.: Konstytuanta Zgromadzenie Prawodawcze Konwent Narodowy Konwent Narodowy Parlament: Rada Pięciuset
Rada Starszych
Wyk.: Król
Król
Rada
Komitet Ocalenia
Dyrektoriat
Publicznego
1. Deklaracja Praw Człowieka i Obywatela – 26.08.1789 r.
naturalnymi prawami człowieka są: wolność, równość, braterstwo
głosiła suwerenność ludu, równość obywateli wobec prawa, tolerancję religijną, wolność słowa i prasy
własność stała się prawem świętym i nienaruszalnym
2. Reformy Konstytuanty 1789 – 1791
zniesiono przywileje szlachty i duchowieństwa: zniesiono poddaństwo osobiste chłopów, zwolniono chłopów z opłat i posług na rzecz szlachty i duchowieństwa
wprowadzono równość wszystkich obywateli wobec prawa
wprowadzono nowy podział administracyjny Francji na 83 departamenty
wprowadzono nowy system podatkowy opodatkowując szlachtę i duchowieństwo
zlikwidowano system cechowy i cła wewnętrzne
uchwalono konstytucję cywilną dla duchowieństwa (1790): znosiła zakony, duchowieństwo zostało podporządkowane państwu, duchowni zostali urzędnikami państwowymi i od państwa otrzymywali uposaŜenie, duchowni musieli od tej pory składać przysięgę na wierność konstytucji, proboszcze i biskupi mieli być wybierani na swoje urzędy przez mieszkańców parafii i diecezji
upaństwowiono dobra kościelne, a następnie je sprzedano burŜuazji i bogatemu chłopstwu
zakaz tworzenia związków zawodowych i organizowania strajków
3. Konstytucja 3.09.1791 r.
wprowadzała ustrój monarchii konstytucyjnej
wprowadzała trójpodział władzy
władza ustawodawcza – Zgromadzenie Prawodawcze (Legislatywa) wybierane w wyborach pośrednich na kadencję dwuletnią. Skład – 745 deputowanych. Prawo wyborcze oparte na cenzusie majątkowym obejmowało męŜczyzn od 25 roku Ŝycia, którzy byli wpisani na listy gwardii narodowej, posiadali nieruchomość i nie byli słuŜącymi (4,3 mln uprawnionych do głosowania)
władza wykonawcza – król – rządził za pośrednictwem 6 ministrów, którzy byli odpowiedzialni przed Zgromadzeniem.. Był zwierzchnikiem armii i administracji.
Dekrety królewskie wymagała kontrasygnaty odpowiedniego ministra. Posiadał prawo veta wobec uchwał Legislatywy.
wprowadzała zakaz strajków i tworzenia organizacji broniących praw robotników
nadano duŜe uprawnienia samorządom wyłanianym w lokalnych wyborach
4. Konstytucja jakobinów – 24.06.1793 r.
poszerzała znacznie prawa obywatelskie – obywatelom przyznano prawo do pracy, opieki społecznej, oświaty, wypowiedzenia posłuszeństwa władzy gdyby nie odpowiadała ona większości; realizowała zasadę równości obywateli wobec prawa.
władza ustawodawcza – Ciało Ustawodawcze wybierane w sposób bezpośredni; miało prawo wydawania dekretów z mocą ustawy w sprawach najwaŜniejszych. W pozostałych kwestiach obowiązywała zasada referendum ludowego. Prawo wyborcze miał kaŜdy męŜczyzna, który ukończył 21 lat.
władza wykonawcza – Rada Wykonawcza (24 osoby) mianowana przez Ciało Ustawodawcze.
Konstytucja prawie natychmiast została zawieszona nie nie wprowadzono jej w Ŝycie
zniesiono resztę pozostałości feudalnych; chłopi uzyskali prawo zakupu skonfiskowanej ziemi
ustanowiono płace maksymalne i zakazano strajków
wprowadzono republikański kalendarz – rok dzielił się na 12 miesięcy (kaŜdy po 30 dni), a miesiące na dekady (po 10 dni). Pozostałe 5 dni uznano za święta rewolucyjne.
Zniesiono niedziele. Nadano miesiącom nowe nazwy. Zaczęto liczyć lata od 22.09.1792
r. (powstanie republiki)
5. Konstytucja 22.08.1795 r.
potwierdzała nienaruszalność własności prywatnej i rozdział Kościoła od państwa. Nie potwierdzała prawa do pracy, opieki socjalnej, edukacji czy wypowiedzenia posłuszeństwa.
władza ustawodawcza – Parlament dwuizbowy: Rada Pięciuset która miała prawa wysuwać projekty uchwal oraz Rada Starszych, która uchwalała ustawy. Obie izby były wybierane w wyborach pośrednich. Prawo wyborcze zostało oparte na cenzusie majątkowym i obejmowało męŜczyzn płacących podatki, którzy nie byli słuŜącymi i znajdowali się na liście gwardii narodowej. Czynne prawo wyborcze – 21 lat, a bierne – 40
la. Elektorzy musieli mieć skończone25 lat.
władza wykonawcza – Dyrektoriat, w skład którego wchodziło 5 Dyrektorów zatwierdzonych przez Radę Starszych. Mianował i odwoływał ministrów, najwyŜszych urzędników państwowych i dowódców wojskowych. Posiadał wyłączne prawo do prowadzenia polityki zagranicznej