HIGIENA SZPITALNA

Biofilm, występowanie

w medycynie i zwalczanie

█ dr

W medycynie zagrożenie stanowi chlorowych, zwłaszcza ze środkami Michał Zabłocki

jego występowanie np. na zębach, myjącymi (np. Trichlorol). Źle radzą implantach, w przewodach ssaków, sobie proste preparaty z aldehydem, Biofilm jest trójwymiarową struk- unitów stomatologicznych, sprzęcie bez komponentów myjących (same turą złożoną z żywych mikroor-anestezjologicznym, przewodach my-

aldehydy mogą utwardzać biofilm).

ganizmów (bakterii, ale czasem też jek, itp. Wystąpieniu biofilmu sprzyja W tym kontekście wielkiego zna-grzybów, a nawet alg) oraz bezposta-

nieskuteczne mycie i dezynfekcja wy-

czenia nabiera stosowanie dezynfekcji

ciowej substancji utworzonej przez mienionych urządzeń.

w dwóch etapach:

te mikroorganizmy. Substancja ta to

Podstawowym zabiegiem higie-

- dezynfekcji wstępnej – gdzie chodzi

skomplikowana struktura białkowo-

nicznym jest systematyczne i dokładne

nam głównie o jak najdokładniejsze

lipidowo-polisacharydowa. Biofilm mycie. Ponieważ główną cechą biofil-rozbicie biofilmu,

tworzy się w obecności wody (wilgo-

mu jest wystąpienie bezpostaciowej - dezynfekcji ostatecznej – na wyso-ci) na powierzchni metalu, plastiku, macierzy, należy użyć mechanicznych kim poziomie.

szkła, itp.

i chemicznych sposobów oczyszcze-

Ta dwuetapowa metoda stosowana

Mikroorganizmy, współpracując nia powierzchni sprzętu medycznego. jest powszechnie przy dezynfekcji np.

ze sobą, mogą odtwarzać uszkodzo-

Najlepiej sprawdzają się preparaty endoskopów giętkich. Jak wiadomo, ny fragment biofilmu, przenieść się trójenzymatyczne (np. Aniosyme preparaty z 2% aldehydem glutarowym z miejsca na miejsce z prądem cieczy, DD1), gdyż tylko one potrafią roz-mogą być stosowane wyłącznie na po-

mogą „bronić się” przed czynnikami bić zarówno białko, jak i substancje wierzchnie czyste, umyte w procesie szkodliwymi, np. antybiotykami.

lipidowo-polisacharydowe. Preparaty dezynfekcji wstępnej.

Biofilm występuje powszechnie trójenzymatyczne, oprócz niezwykłej Do płukania instrumentów i wy-w każdym wilgotnym środowisku, skuteczności mycia, wykazują bardzo posażenia medycznego lepiej jest sto-w środowisku medycznym, weteryna-

dobre właściwości bakterio- i grzybo-

sować wodę przefiltrowaną przez filtr

ryjnym lub np. w przemyśle spożyw-

bójcze.

mikrobiologiczny, który łatwo można

czym może powodować zagrożenie

W etapie dezynfekcji warto pod-

zamontować na każdym kranie.

chorobami.

kreślić dużą skuteczność preparatów

Zasady wprowadzenia

czystości.

To jednostki służby zdrowia powin-

ny dobrze przygotować, a następnie

profesjonalnego utrzymania wdrożyć „plan higieny” określający szczegółowo zasady i sposoby utrzymania czystości w poszczególnych

czystości w szpitalu

komórkach organizacyjnych swojego

zakładu.

Prawidłowe sprzątanie i utrzymanie

czystości jest jedną z metod zapobie-

█

podlegającą wszystkim wymaganiom

Teresa Czech

gania zakażeniom szpitalnym. Proces

Katowice

określanym przez rynek w tym przy-

padku przez pacjenta.

utrzymania czystości w warunkach

Usługa utrzymania czystości w szpitalnych musi uwzględniać wy-W związku z wprowadzoną refor- szpitalu należy do zespołu usług mogi technologiczne oraz specyfikę mą Służby Zdrowia oczekiwania współistniejących nawzajem od siebie oddziałów.

społeczne związane z opieką medyczną zależnych mająca bezpośredni wpływ Błędy w utrzymaniu czystości zdecydowanie wzrosły i nie ograniczają na sposoby przeciwdziałania zakaże-się tylko do procedur, lecz kładą nacisk niom szpitalnym. Usługa utrzymania ► Brak profesjonalnego sprzętu, który na jakość udzielanych świadczeń.

czystości jest bezpośrednio powiązana

powinien być dostosowany do wy-

Jednym z jej filarów jest wysoka z leczeniem i dlatego powinna bazować sokich wymagań higienicznych :

jakość standardów higienicznych zwią-

na jasnych, zrozumiałych i jednolitych

฀ wózki serwisowe

zanych z utrzymaniem czystości.

opracowanych standardach i procedu-

฀ zestawy dwu- lub cztero- wiader-

Działalność szpitala jest usługą rach dotyczących prac utrzymania kowe

Pielęgniarka EPIDEMIOLOGICZNA

5

HIGIENA SZPITALNA

฀ profesjonalne mopy z wymienny- i sprzętu oraz określeniu rutynowo Szpitale, które powierzają utrzymanie mi nakładkami

stosowanych detergentów i środków czystości firmom zewnętrznym muszą

฀ szorowarki

dezynfekcyjnych.

przeprowadzić dokładną analizę kosz-

฀ polerowarki

tów dotyczącą :

Utrzymanie czystości w takiej placówce

► Zła jakość i stężenie środków myją-

฀฀ zatrudnienia pracowników (ilość

jak szpital polega przede wszystkim

cych:

wymaganych etatów)

฀

na zakresie i technologii sprzątania

brak dozowników przygotowują-

฀฀ wysokość wynagrodzenia pracow-

pomieszczeń szpitalnych, z uwzględ-

cych gotowe roztwory robocze

nika (koszt robocizny)

nieniem :

► Roznoszenie drobnoustrojów, brak

฀฀ koszty dodatkowe związane z pra-

- wymaganego stopnia czystości mi-

podstawowego sprzętu myjącego :

cownikiem

krobiologicznej bloku operacyjnego

฀ nakładki, ścierki, gąbki prze-

- wyposażenie w odzież ochronną

i pomieszczeń zabiegowych, po-

znaczonego tylko do danego

- wyposażenie w środki ochrony

mieszczeń dla chorych, powierzchni

pomieszczenia czy powierzchni

BHP

komunikacyjnych i ogólnie dostęp-

- koszty szkoleń pracowników

► Nadmiar dezynfekcji :

nych

- koszty wykonania badań lekar-

฀ brak racjonalnej, niezbędnej de- - określenia czynności wymaganych skich

zynfekcji

przy sprzątaniu bieżącym, codzien-

฀฀ wielkość powierzchni przeznaczonej

฀ nadużywanie środków dezynfek-

nym i okresowym

do wykonania usługi (sprzątanie

cyjnych

- schematu postępowania w przypad-

- mycie i dezynfekcja)

ku występowania chorób zakaźnych

► Czynnik ludzki:

฀฀ koszt wyposażenia stanowisk pracy

i stanów infekcyjnych wymagających

฀ brak rzetelnej pracy personelu

w sprzęt zależny od przyjętej tech-

zwiększonego reżimu przeciwepide-

฀ niewiedza

nologii (zestawy wiaderkowe, wózki

micznego.

฀ brak kontroli efektów pracy

profesjonalne, mopy, ścierki itp.)

Do zadań firmy sprzątającej należy

฀฀ koszt i norma zużycia potrzebnej

Korzyści szpitala wprowadzające-

również wprowadzenie działań zmie-

chemii gospodarczej i preparatów

go nowoczesny system utrzymania rzających do zapobiegania zakażeniom dezynfekcyjnych

czystości

szpitalnym opartych na kompleksowym

฀฀ koszt prania mopów i ścierek prze-

programie higieny szpitalnej i profesjo-

znaczonych do wykonania usługi

► poprawa stanu sanitarnego szpitala

nalnie przygotowanym personelu prze-

฀฀ koszt materiałów higienicznych

► ograniczenie liczby zakażeń szpital-

szkolonym teoretycznie i praktycznie w

(mydło w płynie, papier toaletowy,

nych

tym zakresie.

ręczniki papierowe)

► zmniejszenie wydatków na antybio-

Przy wyborze firmy sprzątającej w

฀฀ koszt worków na odpady

tyki

ramach przetargu na usługi dla szpita-

฀฀ koszt mediów (woda, prąd)

► zmniejszenie kosztów magazynowa-

la należy uwzględnić w specyfikacji

฀฀ koszt dzierżawy pomieszczeń dla

nia poprzez zmniejszenie ilości i róż-

przetargowej jej profesjonalizm, wy-

pracowników wykonawcy

norodności stosowanych środków

soki standard usług , jakość sprzętu i

► prawidłowe zabezpieczenie i utrzy-

środków będących na jej wyposażeniu Wszystkie poszczególne wymienione

manie czystości wykładzin podło-

oraz ściśle określić zakres czynności koszty sumują się w jeden kalkulowany

gowych, zmniejszenie kosztów ich związanych z utrzymaniem czystości koszt sprzątania powierzchni w szpita-

wymiany

w szpitalu.

lu pozwalający na określenie wysokości

► oszczędności wynikające z użytko-

Czynniki, które decydują i mają sumy przeznaczonej do tworzenia

wania profesjonalnego sprzętu oraz bezpośredni wpływ na dobre samopo- specyfikacji zamówienia na usługę

prawidłowego dozowania

czucie pacjenta i personelu to higiena i ogłoszenia przetargu.

► wydajność pracy, ustalenie norm i czystość.

Koszt sprzątania w szpitalu jest znacznie

wydajności sprzątania pozwoli na

Podsumowując wszystkie wymie-

wyższy niż w innych obiektach, wynika

racjonalne oszczędności kosztu nione zalety profesjonalnego utrzyma- to z innej dużo wyższej częstotliwości

robocizny

nia czystości w szpitalu, należy podkre-

wykonywanych prac oraz ze stosowa-

► podniesienie dyscypliny pracy

ślić iż gdyby nawet szpital nie uzyskał nia dezynfekcji powierzchni, która jest

► łatwość kontroli wyników pracy

z tego tytułu widocznych oszczędności czynnością bardzo kosztowną.

Współpraca pomiędzy pielęgniarką finansowych a cena za sprzątanie mie-

Szpital powinien wiedzieć czego oczekuje

epidemiologiczną, a firmą sprzątającą ściła by się w granicach dotychczaso-

od firmy sprzątającej, jaką usługę chce

polega na opracowaniu i nadzorowaniu wych ponoszonych kosztów to mimo kupić i ile może za tę usługę zapłacić

zasad mycia i dezynfekcji pomieszczeń wszystko warto wprowadzić nowocze-

a przede wszystkim czy go na to stać ?

sne techniki sprzątania.

6

Pielęgniarka EPIDEMIOLOGICZNA