METODY
WSPIERANIA
AKTYWNOŚCI
EDUKACYJNEJ
DZIECKA
POJĘCIE I DEFINICJA METODY
WEDŁUG R. WIĘCKOWSKIEGO
Metoda to sposób stosowany systematycznie,
świadomie i mogący być wielokrotnie, a nie
jednostkowo, wykorzystywany w działaniu .
Przez metodę wspierania aktywności
edukacyjnej ucznia należy rozumieć sposób
pracy nauczyciela z uczniami zastosowany z
myślą o tym, aby umożliwić im rozwój
oczekiwań poznawczych i równocześnie
sposób ich zaspokajania czy osiągania, a
także taki sposób, który ma szeroki zakres
stosowalności
KLASYFIKACJA METOD WEDŁUG
R. WIĘCKOWSKIEGO
Nauczanie jest formą czynności zmierzającej
do efektywnego osiągania przez uczniów
oczekiwań poznawczych.
Nauczanie więc, jako czynność
pedagogiczna, tworzy dzieciom warunki do
zdobywania nowych informacji. Jest to tzw.
wychodzenie poza dotychczasową wiedzę o
otaczającej rzeczywistości.
ZE WZGLĘDU NA WSPIERANIE
AKTYWNOŚCI EDUKACYJNEJ
UCZNIA METODY DZIELIMY NA:
Metody informacyjne
Metody heurystyczne
METODY INFORMACYJNE
To sposób przekazywania uczniom nowych i
zwięzłych informacji – najczęściej do
zapamiętania. Są to:
Wyjaśnianie
Narracja
Opis
Jest to przekazywanie wiedzy rzeczowej z
myślą o stopniowym wychodzeniu dzieci
„poza dostarczone informacje”.
WYJAŚNIANIE
Pytania typu: dlaczego? Co by się stało,
gdyby? Co należy zrobić, aby? (ilustrowanie
np. obrazem lub samo słowo)
NARRACJA
Informowanie uczniów za pomocą narracji
odbywa się najczęściej przy wykorzystaniu
możliwie „barwnego i poglądowego” słowa
(narracja werbalna jest dynamiczna).
OPIS
Opis jest statyczny.
Wykorzystujemy słowa, okazy naturalne,
modele, ilustracje itp.
METODY NAUCZANIA WG I. ADAMEK
Metoda– to systematycznie stosowany
sposób pracy nauczyciela z uczniami,
umożliwiający osiąganie celów kształcenia.
KLASYFIKACJA METOD
KSZTAŁCENIA
Metody dzielimy na:
Słowne (pogadanka, opis, opowiadanie,
wykład, dyskusja, praca z książką);
Oglądowe (różne odmiany pokazu,
obserwacji i demonstracji, zwłaszcza środków
dydaktycznych);
Praktyczne (zajęcia laboratoryjne,
praktyczne);
FUNKCJE METOD
Służy zaznajamianiu uczniów z nowym
materiałem,
Zapewnia utrwalenie zdobytej przez uczniów
wiedzy,
Ułatwia kontrolę i ocenę stopnia opanowania
tej wiedzy
PODZIAŁ METOD WYNIKAJĄCY Z
KONCEPCJI KSZTAŁCENIA
WIELOSTRONNEGO
Metody podające (przyswajanie),
Metody problemowe (poszukujące lub przez
odkrywanie),
Metody waloryzujące (eksponujące lub przez
przeżywanie),
Metody praktyczne (operacyjne).
Metody poszukujące nazywamy też
aktywizującymi ucznia.
METODY NAUCZANIA WG M.
NAGAJOWEJ
Klasyfikacja:
Metody słowne
Podająca i jej formy:
- opis,
- opowiadanie,
- pogadanka podająca,
- praca z książką,
- wykład,
- referat,
- instruktaż
2.Metody poszukująca
Metody zajęć praktycznych,
Metody oglądowe.
METODA NAUCZANIA WG
ZACZYŃSKIEGO
1.Metody przekazywania wiadomości
a) Metody oparte na:
- pokazie,
- obserwacji,
b) Metody oparte na słowie:
- pogadanka,
- dyskusja,
- opis,
- opowiadanie,
- wykład,
- praca z książką.
2. Metody samodzielnego dochodzenia do
wiedzy
a) Metody oparte na działaniu:
- laboratoryjna,
- zajęć praktycznych.
b) Samodzielne dochodzenie do wiedzy:
- uczenie się na pamięć,
- powtarzanie,
- ćwiczenie,
- sprawdzanie.
3. Metody kontroli i oceny
a) Konwencjonalne:
- sprawdzanie wiadomości (ustne, pisemne,
praca klasowa, praca z książką)
b) Testy
c) Kontrola maszynowa
d) Egzamin
4.Nauczanie programowe
METODY KSZTAŁCENIA WG B.
NIEMIERKO
Pojęcie i definicja:
Metodą kształcenia nazwiemy sposób kierowania
uczeniem .
Opis metody kształcenia:
Poziom aktywności ucznia:
a) odtwórca: odbiór informacji,
-naśladowanie czynności
b) twórca: wytwarzanie informacji,
budowanie czynności
2.Udział nauczyciela:
-bezpośredni: kierowanie pracą
poszczególnych uczniów,
-pośredni: kierowanie pracą grupy uczniów
3.Rodzaj treści kształcenia:
-praktyczna – czynności naturalne, konkretne
-teoretyczna – czynności intelektualne
4.Rodzaj wyposażenia dydaktycznego:
-pasywne: ułatwiające uczniowi jedynie odbiór
informacji,
-interaktywne: ułatwiające uczniowi odbiór i
wytwarzanie informacji
5. Typ organizacji kształcenia:
-sterowana: z przewagą czynności
przewidzianych planem,
-swobodna: oparta na dobrowolnym
podejmowaniu czynności przez ucznia
Warunkiem efektywności stosowanej metody
kształcenia jest aktywność i samodzielność
uczniów. Samodzielność poznawczą uczniów
można nazwać poszukiwaniem, a metody
kształcenia, w których uczniowie sami znajdują
potrzebną im wiedzę – metodami
poszukującymi (heurystycznymi,
problemowymi).
W procesie kształcenia wielostronnego nie ma
ścisłej granicy pomiędzy jedną, a drugą
metodą. Przeplatają się one i uzupełniają
Twórczość metodyczna nauczyciela polega
przede wszystkim na kształtowaniu sytuacji
dydaktycznej według jej pięciu składników:
1) aktywności ucznia,
2) udziału nauczyciela,
3) rodzaju treści kształcenia,
4) rodzaju wyposażenia,
5) typu organizacji zajęć
PRZEGLĄD METOD KSZTAŁCENIA
1.Metoda kształcenia emocjonalno-motywacyjnego
(metoda wychowania) – to warunkowanie: nagrody i
kary.
2. Metoda modelowania (imitacja) tj. uczenie się
poprzez naśladownictwo( wzory osobowe, autorytety)
– naśladowanie, kopiowanie operacji konkretnych w
rozwoju poznawczym
3. Metoda przekonywania ( perswazja)
– edukacja emocjonalna (postawy, lubię-nie lubię ,
czynne słuchanie, wymuszanie rozmowy,
maskowanie uczuć, komunikacja niewerbalna)
4.Metoda doświadczania – wiedza osobista
(pamięć autobiograficzna) i wiedza szkolna.
5. Metoda pokazu (kierowanie obserwacją
faktów, zjawisk, procesów, obiektów, itp. ).
Ważne jest przygotowanie uczniów do pokazu.
6.Metoda opowiadania (fabuła czyli układ
zdarzeń)
-akcja, epizody, monologi, dialogi. Narratorem
jest nauczyciel (może być uczeń).
7. Metoda ćwiczeń (poznawcza). Ważne jest
tempo ćwiczenia i samokontrola
8. Praca ze źródłami (praca z książką). Źródła
informacji to film, telewizja, radio.
9. Wykład-to ustna metoda kształcenia.
Bibliografia:
1. Więckowski Ryszard, Pedagogika
wczesnoszkolna, Warszawa 1993,
Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne,
2. Adamek Irena, Podstawy edukacji
wczesnoszkolnej, Kraków 1997, Oficyna
Wydawnicza „Impuls”
DZIĘKUJEMY ZA
UWAGĘ!