Krawiec_743[01].Z1.04

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Iwona Włoskowicz

Dobieranie wyrobów odzieżowych do typu sylwetki
i przeznaczenia 743[01].Z1.04

Poradnik dla ucznia

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

2. Wymagania wstępne

3. Cele kształcenia

4. Materiał nauczania

4.1. Zagadnienia mody. Linie mody

4.1.1. Materiał nauczania

4.1.2. Pytania sprawdzające

4.1.3. Ćwiczenia

4.1.4. Sprawdzian postępów

4.2. Fason w ubiorze

4.2.1. Materiał nauczania

4.2.2. Pytania sprawdzające

4.2.3. Ćwiczenia

4.2.4. Sprawdzian postępów

4.3. Style w ubiorze

4.3.1. Materiał nauczania

4.3.2. Pytania sprawdzające

4.3.3. Ćwiczenia

4.3.4. Sprawdzian postępów

4.4. Typy figur. Dobieranie odzieży do typów figur

4.4.1. Materiał nauczania

4.4.2. Pytania sprawdzające

4.4.3. Ćwiczenia

4.4.4. Sprawdzian postępów

4.5. Sposoby tuszowania wad figury

4.5.1. Materiał nauczania

4.5.2. Pytania sprawdzające

4.5.3. Ćwiczenia

4.5.4. Sprawdzian postępów

4.6. Dobieranie odzieży zgodnie z jej przeznaczeniem

4.6.1. Materiał nauczania

4.6.2. Pytania sprawdzające

4.6.3. Ćwiczenia

4.6.4. Sprawdzian postępów

5. Sprawdzian osiągnięć

6. Literatura

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1. WPROWADZENIE

Poradnik będzie Ci pomocny w przyswajaniu wiedzy o modzie, liniach mody, fasonach

i stylach w ubiorze, typach figur, a także ułatwi Ci dobieranie odzieży zgodnie z jej
przeznaczeniem i wskaże sposoby tuszowania wad figury. W poradniku znajdziesz:

−

wymagania wstępne – wykaz umiejętności, jakie powinieneś mieć już ukształtowane,

abyś bez problemów mógł korzystać z poradnika,

−

cele kształcenia – wykaz umiejętności, jakie ukształtujesz podczas pracy z poradnikiem,

−

materiał nauczania – wiadomości teoretyczne niezbędne do opanowania treści jednostki

modułowej,

−

zestaw pytań, abyś mógł sprawdzić, czy już opanowałeś określone treści,

−

ćwiczenia, które pomogą Ci zweryfikować wiadomości teoretyczne oraz ukształtować

umiejętności praktyczne,

−

sprawdzian postępów,

−

sprawdzian osiągnięć, przykładowy zestaw zadań. Zaliczenie testu potwierdzi opanowanie

materiału całej jednostki modułowej,

−

literaturę uzupełniającą.

Schemat układu jednostek modułowych

743[01].Z1

Podstawy projektowania odzieży

743[01].Z1.03

Zastosowanie zasad kolorystyki

i kompozycji w projektowaniu odzieży

743[01].Z1.02

Sporządzanie rysunków wyrobów

odzieżowych

743[01].Z1.01

Sporządzanie rysunku technicznego

odzieżowego

743[01].Z1.04

Dobieranie wyrobów odzieżowych do

typu sylwetki i przeznaczenia

743[01]. Z1.05

Dobieranie materiałów odzieżowych,

dodatków krawieckich i galanteryjnych

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej, powinieneś umieć:

−

odczytywać rysunki techniczne wyrobów odzieżowych,

−

wykonywać rysunki techniczne prostych wyrobów odzieżowych,

−

charakteryzować rysunek modelowy i żurnalowy,

−

interpretować rysunek żurnalowy,

−

określać cechy proporcjonalnej budowy figur,

−

stosować podstawowe techniki rysunkowe do wykonywania kompozycji,

−

wykonywać rysunek modelowy wyrobu odzieżowego na sylwetce podstawowej,

−

dobierać zestawienia kolorystyczne w projekcie odzieżowym,

−

stosować elementy strojów historycznych lub regionalnych w projektach współczesnych,

−

wykonywać projekty plastyczne ubiorów,

−

korzystać z różnych źródeł informacji,

−

współpracować w grupie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej, powinieneś umieć:

−

wyjaśnić znaczenie mody jako zjawiska społecznego,

−

określić linie mody,

−

określić fason ubioru,

−

określić styl odzieży,

−

scharakteryzować typy figur,

−

dobrać całodzienne ubiory kobiece do sylwetki,

−

dobrać ubiory kobiece wieczorowe,

−

dobrać całodzienne ubiory męskie do sylwetki,

−

dobrać odzież ochronną dla różnych zawodów,

−

dobrać odzież sportowo-wypoczynkową,

−

dobrać odzież młodzieżową,

−

dobrać odzież dziecięcą na różne grupy wiekowe,

−

dobrać bieliznę i odzież domową,

−

dostosować formy odzieży do wzoru na tkaninie,

−

zharmonizować ubiór z kolorem twarzy i włosów,

−

scharakteryzować pojęcie – złudzenie optyczne,

−

określić wpływ wzoru i koloru na wrażenie sylwetki,

−

określić sposoby tuszowania wad figury,

−

dobrać odzież dla figur tęgich,

−

dobrać odzież dla figur szczupłych,

−

dobrać odzież dla figur nietypowych,

−

zastosować specjalistyczne programy komputerowe.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MATERIAŁ NAUCZANIA

4.1. Zagadnienia mody. Linie mody

4.1.1. Materiał nauczania

Moda odzieżowa – (fr. mode, z łac. modus = sposób) – powszechnie przyjęty zwyczaj

dotyczący sposobu ubierania się w określonej epoce i na daną okoliczność. Słowo „moda”
dotyczy również wielu dziedzin życia np. obyczajów i upodobań człowieka związanych
ze zmianami stylu życia, jednak zazwyczaj jest łączone z odzieżą. Moda w odzieży przejawia
się w linii i formie odzieży oraz kolorystyce i wzornictwie materiałów odzieżowych.

Linia mody – kierunek mody odzieżowej. Linia mody decyduje o programie wzornictwa

odzieży na określony sezon. Zmiany tej linii wyrażają się określoną sylwetką i elementami
odzieżowymi oraz kolorystyką i wzorami materiałów odzieżowych. Każda nowa linia mody
wpływa na zmianę form odzieżowych oraz na zmianę metod modelowania odzieży.

Terminem

moda określa

się dominujący gust społeczeństwa danej epoki,

np. w odniesieniu do stroju, sztuki, sposobu myślenia i sposobu życia. Moda pojawia
się, zaczyna obowiązywać i przemija. Moda często powraca lub wzoruje się na modzie
z przeszłości.

W węższym znaczeniu terminu moda używa się jako określenia zmieniającego się stylu

ubierania. Zmienia  się on w wyniku zaspokajania  ludzkiej potrzeby dominacji.  Zmiana  stylu
ubierania  pozwala  człowiekowi  na  prezentację  własnego  gustu  lub  na  manifestację
przynależności do określonej grupy.
Pierwotnie  terminem  moda  określało  się  krótkotrwałe  tendencje  dotyczące  gustów  danej
epoki,  natomiast  utrzymujące  się  przez  dłuższy  czas  upodobania  dotyczące  m.in.  kultury
i sztuki  określano  mianem  stylu.  Dziś  do  określenia  różnorodnych  form  ubiorów  używa
się wielu terminów, np. moda, styl, look, linia.

W przeszłości ubiór wyrażał przynależność do określonego stanu, pozycję, stopień

zamożności.  Użyteczność  stroju  nie  była  często  tak  ważna  jak  jego  funkcja  wynikająca
z moralności, obyczaju i mody. Strój zaspokajał potrzeby estetyczne lub podkreślał płeć.
Do  połowy  XIX  w.  kierunki  mody  dyktowała  szlachta  i  bogate  mieszczaństwo  (moda
feudalna).  Następnie  narzucającą  się  rolę  przejęła  moda  tworzona  przez  dyktatorów  mody
(haute  couture).  Projektanci  i  salony  mody  przygotowywali  ekskluzywne  modele  odzieży
dla wybranych  grup  społecznych.  Paryż  był  stolicą  mody  damskiej,  natomiast  Anglia  stała
się centrum mody męskiej.

Uprzemysłowienie, a wraz z nim rozpoczęcie produkcji seryjnej oraz wyprodukowanie

włókien  chemicznych  pozwoliło  na  udział  wszystkich  warstw  społecznych  w  kształtowaniu
mody.  Do  lat  pięćdziesiątych  XX  wieku  ton  narzucała  modzie  haute  couture,  którą
reprezentowali krawcy i producenci odzieży. Powstały nowe centra mody. Z francuską modą
damską  i  angielską  modą  męską  zaczęła  konkurować  włoska  Alta  Moda.  Kiedy  w  latach
sześćdziesiątych  zapoczątkowano  niekonwencjonalny  styl  ubierania  się,  a  odzież  przestała
być  oznaką  pozycji  społecznej,  lecz  stała  się  raczej  sposobem  pokazywania  osobowości  –
branża  odzieżowa  musiała  dopasować  się  do  zaistniałych  warunków.  Dominujące  stało
się tworzenie  kolekcji  modeli  odzieżowych  przeznaczonych  do  produkcji  krótkoseryjnych
tzw. prĕt-à-porter.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zmiana mody opierała się na dążeniu do przemian lub naśladownictwie. Na zmianę mody

mają wpływ:

−

struktura społeczna,

−

rozwój techniczny i kulturowy,

−

wydarzenia polityczne i gospodarcze.

Projektantów  mody  inspirują  wymienione  czynniki,  przejmują  oni  różne  style,  a  następnie
proponują  modele  na  kolejny  sezon.  Jeżeli  modele  te  zaakceptuje  większość  społeczeństwa,
staną się one  modne.  W  modzie  nie obowiązują już żadne zasady, każdy poszukuje swojego
indywidualnego stylu, zgodnie z sentencją: „dozwolone jest to, co się podoba”.

W centrach mody europejskiej: Paryżu, Mediolanie, Rzymie, Monachium, Dusseldorfie,

Berlinie  odbywają  się  pokazy  atrakcyjnych  kierunków  w  modzie,  na  których  domy  mody,
projektanci  i  firmy  odzieżowe  prezentują  swoje  kolekcje.  Pokazy  mody  odbywają
się w sezonie wiosenno-letnim i jesienno-zimowym, przy czym pokazy haute couture (rys. 1)
mają  miejsce  tuż  przed  rozpoczęciem  sezonu,  natomiast  pokazy  prĕt-à-porter  (rys.  2)
odbywają się pół roku wcześniej.

Rys. 1. Ubiory z kolekcji haute couture [26, s. 156] Rys. 2. Ubiory z kolekcji prĕt-à-porter [25, s.52]

Tendencje w modzie na określony sezon zwyczajowo tworzą:

−

kolorystyka – jako zbiór modnych kolorów, pojęć, skojarzeń (wokół kojarzy się nazwy

tonów barwnych, np. barwy ekologiczne, barwy wody, barwy jesieni);

−

krój (konstrukcje) – nowe fasony, linie konstrukcyjne, nowości w dziedzinie cięć,

zaszewek itp.;

−

detale – wszelkie nowości w wyglądzie zapięć, guzików, kołnierzy, klapek, kieszeni,

rozcięć, ornamentów itp.;

−

materiały (tkaniny) – tradycyjne i z najnowszych włókien, mieszanki: wełny, lnu,

jedwabiu, bawełny z włóknami sztucznymi i syntetycznymi; wzory na materiałach –
modne wielkości, rodzaje, kolorystyka, motywy;

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

−

style (żurnalowe) – istnieją cztery zasadnicze style: klasyczny, sportowy, romantyczny,

awangardowy, każdy ze stylów ma swoje odmiany, uzależnione od źródła inspiracji;

−

linie mody – modne sylwety (połączenie linii ubioru z kształtem ciała).

Każdy z wymienionych czynników (wyznaczników) mody należy rozpatrywać łącznie
i umieć ze sobą kojarzyć według następującego schematu:

linia mody krój (fason) rodzaje odzieży wzór na materiale

styl (inspiracja) detale materiał odzieżowy

Opinia publiczna czerpie wiadomości o najnowszych kierunkach w modzie z telewizji,
żurnali i pism kobiecych.

Linie mody w ubiorach

Linia ubioru najściślej odzwierciedla zmiany w modzie, oznacza modną sylwetkę

o określonym  kształcie,  jest  znakiem  identyfikacyjnym  minionych  sezonów,  lat,  pokoleń.
Projektant  szkicując  modną  sylwetkę,  pomija  szczegóły  starając  się  uchwycić  pierwsze
wrażenie,  kojarzone  przez  większość  odbiorców.  Przedstawia  tzw.  linię  mody  (rys.3),  która
określa zarys sylwetki w odzieży, porównując ją do:

−

liter alfabetu – A, H, I, O, S, T, V, Y, X (redingot),

−

figur geometrycznych – prostokąta, trójkąta, trapezu, koła,

−

innych kształtów – dzwonu, syreny, łodygi, ołówka, szparagi, bombki, kropli, łzy itp.

Rys. 3. Linie mody [19, s. 78]

Niektóre linie mody są porównywalne między sobą, a nawet takie same, jak np. linia tuby

i łodygi to odmiany linii prostokąta, natomiast linia łodygi, szparaga lub ołówka jest
odpowiednikiem linii „I”, linia „V” zaś jest odwróconym trójkątem, linia trapezu odpowiada
linii dzwonu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Bywają też linie łączone:

−

prostokąt + trapez stanowią odpowiednik linii empire z podwyższona talią,

−

dwa połączone trójkąty odpowiadają linii „X”,

−

odmianą linii „X” o wydłużonej części dolnej jest linia redingot.

Oprócz informacji obrazowej, linię mody można określić opisowo:

−

luźna, prosta, swobodna (prostokąt),

−

wirująca (trapez, trójkąt, dzwon, wachlarz),

−

blisko ciała (syrena, łodyga, rys. 4),

−

otulająca, miękka (O),

−

lekko dopasowana (redingot, rys. 5 )

−

linia miękka, esowata (S),

−

linia „X” (linia osy).

Rys. 4. Charakterystyka linii blisko ciała (syrena) [6, s. 76] Rys. 5. Charakterystyka linii lekko dopasowanej

(redingot) [6, s. 76]

Każdą linię mody można scharakteryzować szczegółowo, podając informacje o wyglądzie

ramion,  biustu,  talii  i  bioder  oraz  długości.  Do  opisania  tych  elementów  służą  następujące
określenia:  akcentowana  lub  podkreślona, szerokie, wąskie,  ukryte, np.  „akcentowana  talia”,
„ukryte biodra”, „szerokie ramiona”. Natomiast w przypadku modnych długości (rys.6):

−

super mini (do połowy ud),

−

mini, (odsłaniająca kolana),

−

ladymini (do połowy kolana),

−

mezzo (zakrywająca kolana),

−

midi (długość do połowy łydki),

−

maxi (zakrywająca łydki do kostek),

−

zakrywająca kostki,

−

do ziemi, zakrywająca obuwie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

a) b) c) d) e) f) g) h)

Rys. 6. Długości spódnic: a) supermini, b) mini, c) ladymini, d) mezzo, e) midi, f) maxi,

g) zakrywająca kostki, h) do ziemi zakrywająca obuwie [19, s. 80]

Oto kilka przykładów charakterystyki i działania niektórych linii mody:

−

Linia  prosta  (H,  prostokąt)  –  sprawia,  że  sylwetka  wygląda  jak  wydłużony  prostokąt.
Jest wskazana  dla  osób  proporcjonalnie  zbudowanych,  zarówno  szczupłych  jak
i z nadwagą. Efekt wyszczuplenia uzyskuje się na skutek oddalania ubrania od ciała, luzu
dookoła  sylwetki  i  niewielkiego  poszerzenia  ramion  (dzięki  temu  biodra  wydają
się szczuplejsze). Linia ta pozwala uzyskać efekt prostoty i elegancji.

−

Linia  osy  (X)  –  podkreśla  kobiecość  poprzez  akcentowanie  talii,  biustu  i  bioder.
Jest wskazana dla figur bardzo szczupłych i wysokich. Linia ta podkreśla szczupłość talii,
za pomocą  miękkiej  poszerzonej  góry  rozbudowuje  bryłę  gorsu,  a  sute  marszczenie
spódnicy  (sukienki)  poszerza  biodra.  Jest  to  linia  wykorzystywana  do  wyrównania
proporcji  między  zbyt  wąskimi  plecami  (ramionami),  a  szerokimi  biodrami.  Pozwala
uzyskać efekt kobiecości i fantazji.

−

Linia wachlarza (dzwonu) – jest przydatna do ukrywania nadmiernej tuszy. W tym celu
wąską spódnicę łączy się z obszerną górą ubioru w kształcie dzwonu, jak np. peleryna,
chusta. Tę linię wykorzystuje się najczęściej w okryciach zimowych.

−

Linia owalna (O, kokon, elipsa) - jest linią okrywającą, otulającą ciało jako linia wygody
i komfortu. Stosuje się ją w ubiorach sportowych i relaksowych. Linia ta pozwala
uzyskać efekt otulenia, ale niestety też antykobiecości.

−

Linia  odwróconego  trójkąta  –  służy  do  ukrycia  nadmiaru  tuszy.  Charakterystyczne
są szerokie  ramiona  i  proporcjonalnie  zwężający  się dół,  aż  do  kostek,  liczne  fałdy.  Jest
to linia  najbardziej  konfekcyjna,  łatwa  do  wykonania  dzięki  nieskomplikowanemu
krojowi  odzieży.  Ubiory  o  linii  odwróconego  trójkąta  pozwalają  uzyskać  efekt
wyszczuplenia.

−

Linia chłopięca (Y) – pozwala zaakcentować wąskie biodra i poszerzyć ramiona.
Jest odpowiednia dla sylwetek szczupłych.

−

Linia secesyjna (S – syrena, łodyga) – jest linią blisko ciała, podkreśla kobiece kształty.
Ubiory o takiej linii są najczęściej wykonane z elastycznych materiałów, silnie
przylegające do ciała.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.1.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1.  Co rozumiesz pod pojęciem moda?
2.  Co to jest linia mody?
3.  Jakie znaczenie miała moda kiedyś?
4.  Co wyrażał ubiór w przeszłości?
5.  Co oznacza termin haute couture?
6.  Co oznacza termin prĕt-à-porter?
7.  Jakie czynniki mają wpływ na zmianę mody?
8.  Kiedy odbywają się pokazy mody lansujące nowe trendy?
9.  Jakie czynniki tworzą tendencje w modzie?
10. Kto wyznacza tendencje w modzie?
11. Skąd czerpiemy wiadomości o aktualnych tendencjach w modzie?
12. Jakie znasz linie mody?
13. Do czego można porównać linie w modzie?
14. Jakie znasz rodzaje długości w ubiorach?
15. Jakie cechy charakterystyczne ma linia H?
16. Czym charakteryzuje się linia osy?
17. Czym charakteryzuje się linia wachlarza?
18. Jakie cechy charakterystyczne ma linia owalna?
19. Jakie cechy ma linia odwróconego trójkąta?

4.1.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj album z ilustracjami i rysunkami ubiorów typu haute couture i prĕt-à-porter.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) wyjaśnić znaczenie terminów: haute couture i prĕt-à-porter,
2) zgromadzić fotografie różnego rodzaju ubiorów zamieszczonych w czasopismach

lub żurnalach,

3) wyszukać i posegregować fotografie ubiorów typu: haute couture i prĕt-à-porter,
4) wykonać album fotografii typu: haute couture i prĕt-à-porter (możesz dołączyć swoje

własne projekty) – technika dowolna,

5) zaprezentować swoją pracę.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

żurnale mody,

−

kolorowe kartki papieru,

−

ołówki, flamastry, kredki, farby,

−

nożyczki, klej,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura zgodna z punktem 6 poradnika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 2

Zaprojektuj ubiór damski zgodny z aktualnymi tendencjami w modzie.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)  określić aktualne tendencje w modzie,
2)  określić kolorystykę, krój, detale, materiały i linię zgodnie z modą,
3)  zaprojektować ubiór damski zgodny z aktualnymi tendencjami w modzie,
4)  dobrać odpowiednią kolorystykę (pomalować projekt),
5)  zaprezentować swoją pracę.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

aktualne żurnale mody,

−

stanowisko komputerowe z dostępem do Internetu,

−

papier formatu A4,

−

ołówki o różnej twardości (H, HB, B, itd.),

−

przybory malarskie,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura zgodna z punktem 6 poradnika.

Ćwiczenie 3

Zaprojektuj ubiór damski o linii osy (X).

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)  określić rodzaje linii mody,
2)  scharakteryzować odzież o linii osy,
3)  zaprojektować ubiór damski o linii osy,
4)  dobrać odpowiednią kolorystykę,
5)  wybrać technikę wykonania projektu,
6)  zaprezentować swoją pracę.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

papier formatu A3,

−

ołówki o różnej twardości (H, HB, B, itd.),

−

poradnik dla ucznia,

−

przybory malarskie,

−

nożyce, klej itp.,

−

literatura zgodna z punktem 6 poradnika.

Ćwiczenie 4

Wykonaj album ubiorów damskich o różnych liniach mody.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) określić rodzaje linii mody i ich cechy charakterystyczne,
2) zgromadzić fotografie ubiorów damskich o różnych liniach mody,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3)  zaprojektować ubiory damskie o różnych liniach mody,
4)  wybrać technikę wykonania pracy,
5)  porównać swoje projekty z fotografiami,
6)  wykonać  album  ubiorów  damskich  o  różnych  liniach  mody  (można  wykorzystać

fotografie),

7) zaprezentować swoją pracę.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

żurnale mody,

−

stanowisko komputerowe z dostępem do Internetu,

−

kolorowe arkusze papieru formatu A4,

−

ołówki o różnej twardości (H, HB, B, itd.),

−

przybory malarskie,

−

nożyce, klej itp.,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura zgodna z punktem 6 poradnika.

4.1.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) wyjaśnić pojęcie moda?



2) wyjaśnić pojęcie linia mody?



3) zastosować rodzaje linii mody?



4) wyjaśnić pojęcie haute couture?



5) wyjaśnić pojęcie prĕt-à-porter?



6) zaprojektować ubiór zgodny z aktualnymi tendencjami w modzie?



7) zaprojektować ubiór przedstawiający linię osy?



8) zaprojektować ubiór o linii odwróconego trójkąta?



9) zaprojektować ubiór o linii chłopięcej?



10) zaprojektować ubiór o linii secesyjnej?



11) zaprojektować ubiór o linii owalnej?



„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.2. Fason w ubiorze

4.2.1. Materiał nauczania

Fason to wygląd ubioru, wynikający z kroju i układu detali. Krój jest bardzo ważnym

elementem,  ściśle  związanym  z  linią  mody.  Jeśli  lansowana  linia  jest  coraz  prostsza,
to zazwyczaj  wiąże  się  to  z  konstruowaniem  ubiorów  o  liniach  prostych.  W  kroju  takich
ubiorów  nie  naśladuje  się  naturalnych  linii  ciała,  ale  maksymalnie  je  upraszcza.  Przykładem
takiego  kroju  są  bawełniane  podkoszulki  i  odzież  naśladująca  linię  T  –  bluzy  treningowe,
swetry,  w  których  większość  szwów,  łącznie  z  linią  wszycia  rękawów,  ma  linię  prostą.
Inaczej postępuje się, gdy linia szycia ubiorów naśladuje wypukłości i przewężenia linii ciała
–  wówczas  krój  jest  wypukły,  tzn.  wykorzystuje  się  owalne,  łukowate  cięcia,  zaszewki,
krojenie materiałów „po skosie”.

O modzie mówi się, że jest konfekcyjna lub krawiecka. Fasony konfekcyjne są łatwe

do szycia taśmowego, tam też stosuje się krój płaski. Natomiast w fasonach krawieckich
stosuje się krój wypukły. Przykładem kroju płaskiego jest płaszcz o linii koszuli, w formie
litery „T”, wypukłego – płaszcz o linii redingot, uzyskanej odpowiednimi cięciami.
Rodzaje odzieży

Według „Słownika odzieżowego” autorstwa Z. Parafianowicza, odzież dzieli

się na podstawowe rodzaje, te zaś na fasony o różnych nazwach:

−

płaszcze – trencz, dyplomatka, szynel, swinger, redingot,

−

kurtki – budrysówka, kanadyjka, parka, itp.,

−

bluzki – koszulowa, top, kasak, itp.,

−

spódnice – kilt, balerina, solejka, itp.,

−

sukienki – szmizjerka, chłopka, płaszczowa, itp.,

−

spodnie – legginsy, typu męskiego, szarawary, bryczesy, itp.,

−

żakiety – angielski, francuski, Chanel, Spencer, pudełko, blezer, kardigan.

Spódnica  jest  to  ubiór  wierzchni  damski  lub  dziewczęcy  okrywający  dolną  część  ciała
(od talii do dołu). Wiele kształtów spódnic ulega zmianom zgodnie ze zmieniającą się modą.
Istnieją  jednak  spódnice  klasyczne,  ponadczasowe.  Spódnice  różnią  się  między  sobą:
długością,  szerokością,  fasonem,  krojem  i  rodzajem  wykończenia.  Rozróżniamy  fasony
spódnic:

−

spódnica wąska – obwód dołu spódnicy jest mniejszy od obwodu bioder (rys. 7a),

−

spódnica prosta – wąska sylwetka powstaje dzięki równo przebiegającym szwom

bocznym (rys. 7b),

−

spódnica poszerzana – wygodna podczas chodzenia, powstaje dzięki rozchodzeniu

się szwów na boki (rys. 7c),

−

spódnica swing – wąska w biodrach spódnica, poszerza się ku dołowi dzięki zszyciu

odpowiednio skrojonych, podłużnych pasów materiału (rys. 7d),

−

spódnica kloszowa – skrojona z całego koła (rys. 7e),

−

spódnica z klinów – zszyta z poszerzanych ku dołowi pasków materiału (rys. 7f),

−

spódnica skrzynkowa – widoczne szwy powodują, że skrojona prosto spódnica

przypomina skrzynię (rys. 7g),

−

spódnica z godetami – wszyte elementy przypominające dzwonki poszerzają dolny brzeg

spódnicy (rys. 7h),

−

spódnica z falban – powstaje w wyniku zszycia poprzecznych, coraz szerszych ku dołowi

pasów materiału (rys. 7i),

−

spódnica falbaniasta – powstaje przez naszycie na spódnicę poprzecznych, luźno

opadających falban (rys. 7j),

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

–

spódnica z karczkiem – cechą charakterystyczną jest część spódnicy okrywająca biodra
jest gładka (odcięty karczek) (rys. 7k),

–

spódnica dopasowana z rozkloszowaną falbaną – wąska w biodrach z doszytą nisko
rozkloszowaną częścią (rys. 7l),

–

spódnica – tunika – wierzchnia cześć spódnicy jest z reguły krótsza i szersza niż część
spodnia (rys. 7m),

–

bombka – szeroką spódnicę ściąga się w talii i na dole, przez co uzyskuje się kształt
bombki (rys.7n),

–

spódnica rozkloszowana z zębami – zęby lub asymetryczne brzegi sprawiają, że spódnica
wygląda elegancko lub przypomina stój ludowy (rys.7o),

–

wąska spódnica plisowana – plisowane fałdy nakładają się na siebie, przez co spódnica
ma wąską sylwetkę (rys.7p),

–

szeroka spódnica plisowana – spódnica rozkloszowana z odstającymi, rozszerzającymi
się ku dołowi plisowanymi fałdami (rys.7q),

–

spódnica parasol – średnio szeroka, rozkloszowana spódnica plisowana lub marszczona,
przypominająca kształtem złożony parasol (rys.7r),

–

spódnica z kontrafałdami – pojedyncze plisowane fałdy umożliwiają swobodne
poruszanie się, a sylwetka pozostaje szczupła (rys.7s),

–

spódnica z plisowanymi bokami – plisowane fałdy dają swobodę ruchów i stanowią
efektowne wykończenie (rys.7t),

–

spódnica golfowa – charakterystycznym elementem tej spódnicy jest wysoko sięgająca
fałda z przodu spódnicy i wszyte w bokach kieszenie (rys.7u),

–

spódnica z zawiniętą fałdą – nie zaprasowane fałdy nadają spódnicy miękkie, wygodne
kształty (rys.7v),

–

spódnica portfelowa – luźne boczne brzegi spódnicy nachodzą na siebie, często
są podtrzymywane tylko w pasie (rys.7w),

–

spódnica szkocka (kilt) – owija się ją wokół bioder, charakteryzuje się bocznymi,
nachodzącymi na siebie fałdami, szyje się ją z tkanin w charakterystyczną kratę (rys.7x),

–

spódnica sportowa – duże kieszenie i plisa na guziki są charakterystycznymi elementami
tej spódnicy (rys. 7y),

–

spódnico-spodnie – nogawki szerokich spodni są dokładnie do siebie dopasowane,
co sprawia, że wyglądają one jak spódnica (rys. 7z).

a) b) c) d) e)

f) g) h) i) j)

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

k) l) m) n) o)

p) q) r) s) t)

u) v) w) x) y) z)

Rys.7. Fasony spódnic damskich: a) wąska, b) prosta, c) poszerzana, d) swing, e) kloszowa, f) z klinów,

g) skrzynkowa, h) z godetami, i) z falban, j) falbaniasta, k) z karczkiem, l) dopasowana z rozkloszowaną falbaną,

m) spódnica-tunika, n) bombka, o) rozkloszowana z zębami, p) plisowana, q) szeroka plisowana, r) spódnica-

parasol, s) z kontrafałdami, t) z plisowanymi bokami, u) golfowa, v) z zawiniętą fałdą, w) portfelowa,

x) szkocka-kilt, y) sportowa, z) spódnico-spodnie. [19, s. 80–81]

Bluzka to górna część ubioru damskiego lub dziewczęcego noszona do spodni lub

spódnic.

Dzisiejszą

modę

charakteryzuje

duża

ilość

różnego

rodzaju

bluzek.

Charakterystyczne cechy poszczególnych rodzajów bluzek, jak: dekolt, rodzaj kołnierzyka,
długość, fason, rodzaj wykończenia i zdobienia oraz materiał, z którego zostały uszyte
decydują o stylu tego elementu odzieży. Podstawowe fasony bluzek to:
–

bluzka koszulowa – jej charakterystycznymi cechami są: prosty krój, rękawy
z mankietami, i zapięcie na plisie (rys. 8a),

–

bluzka z wyłogami – cechą charakterystyczną jest kołnierz z wyłogami, zapinana
jest na całej długości (rys. 8b),

–

bluzka ze stójką – wykończenie dekoltu stójką, zapięcie na plisie widoczne lub nie (rys. 8c),

–

bluzka z zapięciem polo – sportowa bluzeczka z dzianiny, rozpinana do połowy długości,
zapięcie na plisie, dekolt wykończony kołnierzem (rys. 8d),

–

bluzka wiązana pod szyją – plisy pod szyją wiąże się lekko na supeł lub w kokardę (rys. 8e),

–

bluzka wkładana przez głowę – ma rozcięcie z tyłu bluzki ułatwiające wkładanie (rys. 8f),

–

bluzka długa – jest szeroka i dość długa, nosi się ją luźno lub przepasaną (rys.8g),

–

top – mała bluzeczka bez rękawów, często na ramiączkach (rys.8h),

–

kasak – długa, prosta bluzka, często z rozcięciami po bokach, najczęściej przepasana (rys. 8i),

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

–

bluzon – krótka bluzka, zapinana na guziki, obszerna u góry w dole ujęta w pasek (rys. 8j),

–

bluzka z baskinką – bluzka ze specjalnie doszytą baskinką (dolna część bluzki) (rys.8k),

–

bluzka z zakładanymi przodami – przednie części bluzki nakłada się luźno na siebie
i mocuje z boku (rys. 8l),

–

bluzka w stylu ludowym – charakterystycznymi cechami są marszczenia pod szyją
i na rękawach, hafty i tasiemki (rys. 8m),

–

bluzka w stylu romantycznym – koronkowe aplikacje, lampasy, marszczenia i falbanki
(rys. 8n),

–

bluzka Carmen – zdobiony falbankami dekolt zachodzący na ramiona (rys. 8o),

–

bluzka sportowa w stylu safari – kieszenie na wysokości piersi, naramienniki i podwijane
rękawy (rys. 8p),

–

dżemper – luźna bluzka, wąska u dołu, wkładana przez głowę, najczęściej wykonana
z dzianiny (rys. 8q),

–

bluzka koszulka – wygodna, wkładana przez głowę bluzka z cienkiego trykotu o kroju
męskiego podkoszulka, z krótkimi rękawami lub bez (rys. 8r).

a) b) c) d) e) f)

g) h) i) j) k) l)

m) n) o) p) q) r)

Rys. 8. Fasony bluzek damskich: a) koszulowa, b) z wyłogami, c) ze stójką, d) z zapięciem polo, e) wiązana pod

szyją, f) wkładana przez głowę, g) długa, h) top, i) kasak, j) bluzon, k) z baskinką, l) z zakładanymi przodami,

m) w stylu ludowym, n) w stylu romantycznym, o) Carmen, p) w stylu safari, q) dżemper, r) koszulka. [19, s. 82]

Sukienka  stanowi  ważny  element  odzieży  damskiej.  Pierwowzory  sukienek  noszono
już w starożytności.  Sukienka  jest  jednoczęściowym  ubiorem  damskim  lub  dziewczęcym
okrywającym  tułów  oraz  częściowo  lub  całkowicie  nogi.  Różnią  się  one  między  sobą

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

fasonem, szerokością, krojem, wykończeniem i rodzajem zdobień. Do podstawowych
fasonów sukienek należą:
–

sukienka futerał – układa się na ciele uwidaczniając kształty sylwetki, nie jest jednak
obcisła (rys. 9a),

–

sukienka o linii prostej – charakterystyczny jest dla niej prosty fason, bez wcięcia w talii
(rys. 9b),

–

sukienka luźna – luźno opadająca, poszerzana ku dołowi (rys. 9c),

–

princeska – dopasowana pionowymi cięciami do sylwetki, najczęściej bez rękawów,
może być wąska lub poszerzana ku dołowi (rys. 9d),

–

sukienka w stylu empirowym – charakterystyczną cechą sukienki jest podwyższona talia
(rys. 9e),

–

szmizjerka – jest luźna z mankietami na rękawach i koszulowym kołnierzem, zapinana
na guziki na całej długości lub do połowy, talię podkreśla pasek (rys. 9f),

–

sukienka płaszczowa – zwykle jest szyta ze sztywnych materiałów, zapinana na całej
długości, ściągana w talii paskiem (rys. 9g),

–

sukienka wieczorowa z gorsetem – obcisła, odsłaniająca ramiona; górna część sukienki
jest uformowana za pomocą fiszbin, czasem ma wąskie ramiączka (rys. 9h),

–

sukienka popołudniowa – elegancka, mało wycięta pod szyją z długimi rękawami, nosi
się ją w dzień i wieczorem podczas uroczystości (rys. 9i),

–

sukienka w stylu ludowym – charakterystyczne są szerokie rękawy, szeroka cześć górna
i spódnica, hafty, falbanki i szeroki pas podkreślający talię (rys. 9j).

a) b) c) d) e)

f) g) h) i) j)

Rys. 9. Fasony sukien damskich: a) sukienka-futerał, b) sukienka o linii prostej, c) luźna, d) princeska,

e) sukienka w stylu empirowym, f) szmizjerka, g) płaszczowa, h) wieczorowa z gorsetem, i) popołudniowa,

j) sukienka w stylu ludowym. [19, s. 83]

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Spodnie  to  dolna  część  ubioru  z  nogawkami  o  różnej  długości.  Spodnie  były  kiedyś
wyłącznie  częścią  ubioru  męskiego,  obecnie  noszą  je  również  kobiety.  Różnorodne  formy
spodni wynikają z okoliczności w jakich się je nosi i zależą od zmieniającej się mody. Różnią
się  długością,  szerokością  nogawek,  fasonem,  rodzajem  zakończenia  nogawek  i  rodzajem
wykończenia. Do podstawowych fasonów spodni należą:
–  spodnie rurki – wąskie spodnie, których nogawki wyraźnie zwężają się ku dołowi (rys. 10a),
–  spodnie o linii prostej – wąskie w biodrach spodnie o prostych nogawkach (rys. 10b),
–  spodnie dzwony – wąskie w biodrach; nogawki rozszerzają się od kolana w dół (rys. 10c),
–  spodnie szerokie – obszerne spodnie o prostym kroju (rys. 10d),
–  spodnie z zakładkami w pasie – szerokie w biodrach spodnie, których nogawki zwężają się

ku dołowi (o linii marchewki) (rys. 10e),

–  spodnie narciarskie – strzemiona napinają nogawki spodni (rys. 10f),
–  spodnie z zakładkami – zakładki w pasie (rys. 10g),
–  spodnie z mankietami – mankiety nadają spodniom styl sportowy (rys. 10h),
–  dżinsy – charakterystyczne są widoczne stębnowania, kieszenie nakładane i nity (rys. 10i),
–  bufiaste spodnie za kolano (pumpy) – wąskie spodnie z mankietem tuż za kolano (rys. 10j),
–  golfy – luźne spodnie z naddaniem nieco poniżej kolana z zasłoniętym mankietem (rys. 10k),
–  szarawary – długie, szerokie spodnie, których nogawki są zakończone bufką (rys. 10l),
–  szorty – krótkie spodenki, często obcisłe (rys. 10m),
–  bermudy – nogawki spodni sięgają tuż przed kolano (rys. 10n),
–  kolarki – wąskie spodnie sięgające do kolan (rys. 10o),
–  rybaczki – dość szerokie spodnie o długości ¾ (rys. 10p),
–  spódnico-spodnie – sięgające do pół łydki szerokie spodnie, podobne do spódnicy (rys. 10q),
–  spodnie  orientalne  –  szerokie  spodnie,  nisko  zszyte  w  kroku,  mocno  zwężane  ku  dołowi

(rys. 10r).

a) b) c) d) e) f)

g) h) i) j) k) l)

m) n) o) p) q) r)

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. 10. Fasony spodni: a) rurki, b) o linii prostej, c) dzwony, d) szerokie, e) z zakładkami w pasie, f)

narciarskie, g) z zakładkami, h) z mankietami, i) dżinsy, j) pumpy, k) golfy, l) szarawary, m) szorty, n) bermudy,

o) kolarki, p) rybaczki, q) spódnico-spodnie, r) orientalne. [19, s. 85]

Odzież wierzchnia – zaliczamy do niej: kamizelki, bluzy, żakiety, marynarki, kurtki
i płaszcze. Mogą być one zarówno damskie, męskie jak i dziecięce. Na rysunku poniżej
przedstawiono ich podstawowe rodzaje:
–

bolerko – króciutka, rozcięta z przodu kamizelka sięgająca do pasa, zwykle szyta
bez kołnierza i rękawów (rys. 11a),

–

kamizelka – sięga niewiele poniżej talii, jest wcięta w pasie, bez rękawów, często
jej tylną cześć szyje się z podszewki (rys. 11b),

–

krótki żakiet – krótki, luźny żakiet (rys. 11c),

–

spencer – sięga talii, jest dość dopasowany, jego brzegi są z przodu często ukośnie ścięte
(rys. 11d),

–

bluzon – krótka, dość szeroka kurtka, dół wykończony paskiem (rys. 11e),

–

janker (żakiet bawarski) – prosto skrojony żakiet, najczęściej bez kołnierza, ale na stójce
(rys. 11f),

–

długa kamizelka – długa, wąska kamizelka kobieca, noszona luźno (rys. 11g),

–

kardigan – sięgający bioder lekko wcięty w talii żakiet bez kołnierza, z głębokim
dekoltem (rys. 11h),

–

kurtka prosta – długa kurtka o prostej linii, o mocno podkreślonych ramionach (rys. 11i),

–

kurtka rozkloszowana – wąska w ramionach kurtka, rozkloszowana ku dołowi (rys. 11j),

–

długie wdzianko – dłuższa postać bluzonu, w którym zwężenie znajduje się poniżej
bioder (rys. 11k),

–

bosmanka – długa, wcięta w talii kurtka z szerokimi wyłogami, najczęściej dwurzędowa
(rys. 11l),

–

żakiet damski dopasowany – delikatny żakiet, mocno wcięty w talii, z klasycznymi
wyłogami (rys. 11m),

–

żakiet damski (blezer) – żakiet w stylu sportowej elegancji, lekko dopasowany w talii,
jedno- lub dwurzędowy, z wyłogami (rys. 11n),

–

żakiet w stylu koszulowym – luźny żakiet, często bez podszewki, z koszulowym
kołnierzem i mankietami (rys. 11o),

–

kurtka safari – kurtka przewiązana w talii, z dużymi, naszytymi kieszeniami,
marszczeniami i epoletami (rys. 11p),

–

parka – grubsza, długa kurtka z dużymi kieszeniami, kapturem, ściągana sznurkiem
w talii i na dole (rys. 11q),

–

anorak – kurtka z kapturem, u dołu zakończona ściągaczem, często wkładana przez
głowę lub zapinana na zamek błyskawiczny (rys. 11r).

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

a) b) c) d) e) f)

g) h) i) j) k) l)

m) n) o) p) q) r)

Rys. 11. Fasony odzieży wierzchniej: a) bolerko, b) kamizelka, c) krótki żakiet, d) spencer, e) bluzon, f) janker,

g) długa kamizelka, h) kardigan, i) kurtka prosta, j) kurtka rozkloszowana, k) długie wdzianko, l) bosmanka,

m) żakiet damski dopasowany, n) żakiet damski - blezer, o) żakiet w stylu koszulowym, p) kurtka safari,

q) parka, r) anorak, [19, s. 86]

Płaszcz  służy  jako  odzież  wierzchnia,  jest  elementem  ubiorów  męskich,  damskich
i dziecięcych.  Jest  on  dłuższy  i  obszerniejszy  niż  kurtka.  Cechy  różniące  poszczególne
płaszcze  to:  fason,  długość,  szerokość,  krój  i  rodzaj  wykończenia.  Na  rysunku  poniżej
pokazano niektóre fasony płaszczy:
–

płaszcz luźny – prosto skrojony lub lekko poszerzany, luźno opadający (rys. 12a),

–

płaszcz rozkloszowany – wąski w ramionach, rozszerzany ku dołowi (rys. 12b),

–

dyplomatka – płaszcz w stylu męskiej marynarki, wcięty w talii, z wyłogami, jedno-
lub dwurzędowy (rys. 12c),

–

redingot – dopasowany w talii płaszcz damski, z wyłogami, może być prosty
lub poszerzany ku dołowi (rys. 12d),

–

płaszcz raglanowy – z reguły dość szeroki, przytrzymywany jedynie paskiem,
charakterystycznymi cechami są raglanowe rękawy i kołnierz szalowy (rys. 12e),

–

peleryna – jest szeroka, bez rękawów, różnej długości, dłuższe peleryny mają zwykle
otwory na ręce (rys. 12f),

–

trencz – luźny płaszcz na każdą pogodę, najczęściej dwuczęściowy, z szerokimi
wyłogami, przewiązywany w talii, charakterystycznymi elementami wykończenia
są naramienniki i karczek wszyty w szwy boczne (rys. 12g),

–

płaszcz w stylu sportowym – sięgający kolan płaszcz, zwykle jednorzędowy, często
z zakrytym zapięciem i widocznym stębnowaniem (rys. 12h),

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

–

budrysówka – krótki płaszcz w stylu sportowym z dużymi naszytymi kieszeniami,
kapturem, zapinany na kołki (rys. 12i),

–

męski płaszcz raglanowy (slipon) – luźny płaszcz męski z raglanowymi rękawami, często
z zakrytym zapięciem, charakterystycznymi elementami są: szeroki kołnierz i krótkie
wyłogi (rys. 12j),

–

ulster – masywny płaszcz męski z szerokimi, opadającymi wyłogami, najczęściej
dwurzędowy (rys. 12k),

–

palto – elegancki. wcięty w talii płaszcz, z wyłogami podobnymi do wyłogów marynarki,
zwykle dwurzędowy, charakterystyczne elementy to rozcięcie ułatwiające chodzenie
i kieszenie z patkami (rys. 12l).

a) b) c) d) e) f)

g) h) i) j) k) l)

Rys. 12. Fasony płaszczy damskich i męskich: a) płaszcz luźny, b) płaszcz rozkloszowany, c) dyplomatka,

d) redingot, e) płaszcz raglanowy, f) peleryna, g) trencz, h) płaszcz w stylu sportowym, i) budrysówka, j) slipon,

k) ulster, l) palto [19, s. 87]

Detale w odzieży
Detale to szczegóły fasonu, tak różnorodne, jak moda i uzależnienie od stylu w ubiorze.
Można je podzielić na:
a) detale standardowe – kołnierze, klapki, patki, kieszenie, kaptury, pagony, paski,

mankiety, rozcięcia;

b) detale ornamentalne:

−

ornament płaski (zdobina niewypukła, leżąca płasko na materiale) – stębnówki,
aplikacje, hafty, wszelkie płaskie taśmy pasmanteryjne, szczypanki, wypustki,
lamówki, emblematy, łaty itp.

−

ornament przestrzenny (zdobina wypukła, odstająca, dodająca odzieży „przestrzeni”)
– sfałdowania nieregularne, takie jak zmarszczenia, falbanki oraz sfałdowania
regularne, takie jak zakładki, riusze, „wody”, formy kloszowe, formy wiszące,
sterczące, plisowane, wiązadła, kokardy, żaboty, frędzle, pióra, draperie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Obecnie w produkcji masowej dąży się do urozmaicenia, czego przejawem są liczne

detale, preferowanie krótkich serii. Współczesna technologia szycia odzieży umożliwia
taśmową produkcję modeli o skomplikowanym kroju.

Wielkość i kształt detali muszą być odpowiednio dobrane do kroju odzieży i jej linii,

gdyż właśnie detale nadają odzieży wyraz i cechy indywidualizmu.

Układ detali w formie odzieży nie może być przypadkowy, musi być zgodny z zasadami

kompozycyjnymi, obowiązującymi w każdym produkcie, który ma mieć walory estetyczne
i plastyczne.

4.2.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1.  Co to jest fason odzieży?
2.  Co rozumiesz pod pojęciem krój odzieży?
3.  Jaka jest różnica między fasonem konfekcyjnym, a krawieckim?
4.  Jakie znasz rodzaje odzieży?
5.  Co to jest spódnica?
6.  Jakie znasz fasony spódnic?
7.  Co to jest bluzka?
8.  Jakie znasz fasony bluzek?
9.  Co to są spodnie?
10. Jakie znasz fasony spodni?
11. Co to jest suknia?
12. Jakie znasz fasony sukni damskiej?
13. Co to jest odzież wierzchnia?
14. Jakie znasz rodzaje odzieży wierzchniej?
15. Jakie znasz rodzaje kamizelek?
16. Jakie znasz rodzaje żakietów?
17. Jakie znasz rodzaje kurtek?
18. Co to jest płaszcz?
19. Jakie znasz rodzaje płaszczy?
20. Co to są detale w odzieży?
21. Jakie znasz rodzaje detali w odzieży?

4.2.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Nazwij odzież przedstawioną na ilustracjach.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)  zapoznać się z rodzajami i fasonami odzieży,
2)  zgromadzić ilustracje z różnego rodzaju fasonami odzieży,
3)  wylosować 5 ilustracji przedstawiających odzież,
4)  przykleić ilustracje w zeszycie,
5)  podpisać odpowiednio każdą ilustrację,
6)  zaprezentować efekty swojej pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

ilustracje fasonów odzieży,

−

stanowisko komputerowe z dostępem do Internetu,

−

przybory do pisania,

−

klej,

−

zeszyt

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura zgodna z punktem 6 poradnika.

Ćwiczenie 2

Zaprojektuj suknię damską wieczorową.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)  zapoznać się z fasonami sukni damskich,
2)  ustalić, który fason będzie odpowiedni dla sukni wieczorowej,
3)  zaprojektować suknię damską wieczorową,
4)  dobrać kolorystykę modeli (pomalować projekt farbami),
5)  przykleić obok projektu wybrane próbki materiałów,
6)  zaprezentować swoją pracę.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

blok rysunkowy formatu A3,

−

ołówki różnej twardości,

−

przybory malarskie,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura zgodna z punktem 6 poradnika.

Ćwiczenie 3

Wykonaj katalog spódnic damskich o różnych fasonach.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)  zapoznać się z rodzajami długości i fasonami spódnic,
2)  zgromadzić fotografie, ilustracje spódnic damskich,
3)  zgromadzić próbki materiałów odzieżowych,
4)  posegregować fotografie spódnic według fasonów (każdy fason na osobnej kartce),
5)  zaprojektować własne propozycje spódnic,
6)  wykonać katalog spódnic damskich,
7)  zaprezentować swoją pracę.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

żurnale mody,

−

stanowisko komputerowe z dostępem do Internetu,

−

blok rysunkowy formatu A4,

−

kolorowe arkusze papieru,

−

ołówki różnej twardości,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

−

przybory malarskie,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura zgodna z punktem 6 poradnika.

Ćwiczenie 4

Zaprojektuj ubiór męski całodzienny i wykonaj go techniką kolaż.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)  zapoznać się z rodzajami i fasonami odzieży,
2)  wybrać fasony odzieży męskiej całodziennej,
3)  zgromadzić różne materiały przydatne do techniki kolaż,
4)  zaprojektować ubiór męski całodzienny na sylwetce,
5)  wykonać projekt techniką kolaż,
6)  zaprezentować efekty swojej pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

schemat sylwetki męskiej,

−

próbki materiałów odzieżowych,

−

gazety, kartony, sznurki, taśmy, bibuła itp.

−

blok rysunkowy formatu A4,

−

ołówki różnej twardości, gumka,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura zgodna z punktem 6 poradnika.

4.2.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) nazywać rodzaje odzieży?



2) wykonać projekt sukni wieczorowej?



3) opracować katalog różnych fasonów spódnic?



4) wykonać projekt ubioru męskiego?



„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.3. Style w ubiorze

4.3.1. Materiał nauczania

Styl ubioru – (łac. stilus = narzędzie do pisania) – styl cech charakteryzujących ubiór

lub grupę ubiorów w danym okresie. We wzornictwie odzieży stosuje się ten termin również
do określania kierunku mody. We współczesnej modzie odzieżowej występują cztery
zasadnicze style ubioru: klasyczny, sportowy, romantyczny i awangardowy. Często styl
ubioru jest związany z nazwiskiem jego twórcy, np. styl Chanel.

Określenie „styl” występuje w opisach tendencji w modzie i sposobów korzystania z niej.

Pojawia  się  także  przy  grupach  ubrań  o  pewnych  cechach  charakterystycznych,  takich  jak:
zestaw odzieży, kolor, fason, detale, akcesoria, materiały.
Istnieje  jeszcze  inne  znaczenie  słowa  „styl”.  Dotyczy  ono  sposobu  ubierania  się  w  odzież
i wyselekcjonowane  (wybrane)  dodatki,  stale  powtarzające  się.  Własny  styl,  to  ubranie
zgodnie  z  osobowością  i  warunkami  życia,  oznacza  wierność  swoim  upodobaniom
i stosowanie niewielkich zmian.

Style żurnalowe dzieli się na cztery podstawowe grupy:

−

styl klasyczny,

−

styl sportowy,

−

styl romantyczny,

−

styl awangardowy.
Są one niezwykle pojemne, gdyż każdy z nich ma swoje odmiany, w zależności od źródła

inspiracji.

Styl klasyczny

Styl klasyczny (elegancki) jest ponadczasowy, uniwersalny, zawsze obecny w modzie.

Styl ten został zapoczątkowany z chwilą zaadoptowania ubiorów męskich na potrzeby kobiet.
Charakteryzuje go prostota i geometryzacja form, elegancja i prostota kroju, minimalna liczba
niezbędnych detali i eliminacja ornamentu przestrzennego.

Rys. 13. Odzież o fasonach w stylu klasycznym [6, s. 83]

Do typowych ubiorów w tym stylu należą: płaszcz dyplomatka, suknia płaszczowa

oraz o linii princesce, żakiety, blezer pozbawiony kołnierza, żakiet angielski o linii męskiej,
marynarki, żakiety surdutowe, wydłużone spodnie typu męskiego, kamizelki, bluzki
koszulowe, spodnium.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Jest to odzież o charakterze całodziennym (do pracy) lub wizytowym (rys.13),

w zależności od doboru materiałów i dodatków:

−

materiały z włókien naturalnych, wysokiej jakości (odmiany wełny, np. gabardyna,
szantung);

−

kolory kojarzące się z elegancją, prostotą, nieostre, stonowane oraz klasyczne: biel,
czerń, granat, szarość;

−

wzory na materiałach – pionowe, drobne pasy i prążki (np. tenis) lub mało widoczne
motywy w pionowym układzie pasowym (np. jodełka);

−

przewaga linii pionowych w układzie detali i linii kroju;

−

detale ograniczone do niezbędnych, kołnierze i kieszenie maksymalnie proste, niemal
„ukryte” w szwach.
Do odmian stylu klasycznego można zaliczyć:

−

styl „męski” – żakiet angielski, kamizelka, spodnie typu męskiego, dyplomatka,

−

styl „na uczennicę” – kolory: granat, biel, czerń, szarość; spódnice – proste, plisowane,
układane, bluzki koszulowe, princesce,

−

styl „na kobietę interesu” – (à la bizneswoman) – kostium, suknia płaszczowa, spodnie
typu męskiego (o nieco kobiecej linii), dyplomatka,

−

styl „na dandysa” – elegancki kostium, zdobiony elementami romantycznymi.

Styl sportowy

Styl sportowy tworzą ubiory wygodne, o swobodnej linii, funkcjonalne. Odzież

do uprawiania  sportu  jest  tylko  niewielką  częścią  tego  stylu.  Większość  ubiorów  tego  typu
nadaje  się  do  noszenia  na  co  dzień  (całodzienne,  relaksowe,  wypoczynkowe),  (rys.14).
Do typowych  ubiorów  w  stylu  sportowym  zalicza  się:  płaszcze  typu  wojskowego  –  trencz,
szynel, sukienkę szmizjerkę, kurtki – kanadyjkę, parkę, budrysówkę, różnego rodzaju spodnie
– narciarki, bryczesy, rybaczki,  legginsy, dżinsy  itp., żakiet kardigan  i typu  męskiego z dużą
ilością detali.

Rys. 14. Odzież o fasonach w stylu sportowym [6, s. 84]

Charakterystyczne cechy odzieży sportowej to:

−

zgeometryzowane, zdecydowanie kanciaste linie kroju i detali;

−

detale typowo funkcjonalne i występujące w dużych ilościach: kieszenie, pagony,
kaptury, wzmocnione szwy (stębnówki), karczki, mankiety, kołnierze, stójki, emblematy
jako elementy dekoracyjne;

−

układ detali opierający się na równowadze linii pionowych i poziomych w opracowaniu
fasonu;

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

−

stosowane materiały to tkaniny i dzianiny z włókien naturalnych oraz materiały
elastyczne pozwalające na zachowanie termoregulacji ciała, np. nabłyszczane,
impregnowane;

−

kolorystyka materiałów różnorodna, z przewagą barw czystych, żywych lub zgaszonych;

−

dopuszczalne wzory na materiałach to duże i średnie kraty, wzory militarne; przeważają
materiały jednobarwne;

Do odmian stylu sportowego zalicza się:
a) style opierające się na elementach zaczerpniętych z różnych dyscyplin sportu:

−

styl relaksowy – elementy narciarstwa, kolarstwa, gimnastyki (legginsy, podkoszulki,

bluzy, dżinsy),

−

styl tenisowy – biel, podkoszulki, kurtki, spódnice – trapez, czapeczka, zapięcia polo,

−

styl motocyklowy – materiały skórzane, skóropodobne, różnorodność zapięć, zamki

błyskawiczne, napy, ćwieki,

−

styl jeździecki – „wycięty żakiet” w kontrastowych barwach, spodnie bryczesy,

czapka „dżokejka”,

−

styl safari – bluzy, koszule, szorty, jak w ubiorach na polowania afrykańskie, kolory

piaskowe, zieleń khaki,

−

styl marynarski – granat, biel, szerokie spodnie, duże kołnierze, emblematy;

b) style opierające się na elementach zaczerpniętych z wojska lub innych zawodów,

w których obowiązuje mundur:

−

styl wojskowy, militarny – szynel, „panterka”, „pilotka” itp., barwy – khaki

lub ochronne, metalowe guziki,

−

styl kolejarski – szynel, żakiet, czerń, metalowe guziki.

Styl romantyczny

Styl romantyczny to styl fantazyjny, kobiecy, nostalgiczny, wyrażający tęsknotę i podziw

dla obcych kultur oraz czasów minionych. W liniach i formach charakteryzuje go miękkość
i płynność. Do ubiorów w tym stylu zalicza się: płaszcze o zamaszystych, wirujących dołach
(redingot, swinger), otulający kokon, żakiety francuskie o miękkich detalach i cięciach,
fantazyjne ornamentalne bluzki, spódnice i spodnie (rys.15).

Rys. 15. Odzież o fasonach w stylu romantycznym [6, s. 85]

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

W stylu romantycznym występuje różnorodność rodzajów materiału, kolorystyki, detali

i układów liniowych:

−

materiały: delikatne, cienkie organdyny, tiule, szyfony, jedwabie, fakturowe, ażurowe

koronki, gipiury, gniecione krepony, lekkie wiskozy, surowe lny, samodziały, puszyste
aksamity, wełniane mohairy itp.;

−

kolory, w zależności od odmian stylowych, to delikatne pastele, bogate barwy tęczowe,

subtelne złamane, oryginalne zgaszone, złoto, srebro, naturalne barwy ekologii, mocne,
nasycone barwy egzotyki itp.;

−

wszelkie możliwe detale, jak urozmaicone kołnierze, mankiety, kieszenie, zapięcia,

ale przede wszystkim ornamenty płaski i przestrzenny;

−

układy liniowe są miękkie, falujące, różnorodne.

Styl romantyczny występuje w wielu odmianach:
a) style orientalne (wschodnie) sięgające po inspiracje (rekwizyty, stroje ludowe) azjatyckie,

z dalekiego i bliskiego wschodu:

−

styl chiński – kimono, formy szlafrokowe, mundurowe, uniform ze stójką, motyw

smoka, czerwień, złoto, hafty,

−

styl indyjski – narodowe sari, sarong – szaty, orientalne wzory w układzie pasowym,

nasycone barwy złamane,

−

styl arabski (turban) – suknia worek (galabijja), barwy pustyni,

−

styl japoński (strój gejszy) – japońskie kimono, klapki – japonki, fryzura ze szpilkami,

−

styl tybetański – motane szaty w kolorach filozoficznych, jak czerń, szarość, brąz

fiolet,

−

inne style wschodnich kultur, zależnie od „odkryć” mody – koreański, wietnamski,

mongolski, mandżurski itp;

b) style egzotyczne, sięgające po rekwizyty i ubiory narodowe ludności wysp Pacyfiku

(Polinezja, Malezja), Ameryki Płn, Płd i Środkowej, Afryki, Australii:

−

styl afrykański – barwy spalonej ziemi, wzory „prymitywne” graficznie, ubiory

wiązane, motane, biżuteria z kości, kamieni, rzemyków oraz inspiracje sztuką
i ubiorem faraonów,

−

styl meksykański – ostre kontrasty barwne, kapelusze sombrero, panama, poncho,

bluzka „oberżystka”,

−

styl hawajski – barwne motywy kwiatowe, batiki, ubiory wiązane,

−

styl indiański – wiązane ubiory Indian różnych szczepów, skóra, barwne

geometryczne motywy, frędzle, paciorki,

−

styl country – ubiory łączące styl kowbojski z ludowymi strojami westernowymi –

spódnico-spodnie, bluzki pradziadka (z marszczonym karczkiem), ubiory dżinsowe,
buty „kowbojki”;

style retro, sięgające do przeszłości w modzie:

−

lata dwudzieste – linia ubiorów prosta, różnorodność wąskich spódnic

i wypracowanych w detalach żakietów,

−

lata trzydzieste – linia ubiorów miękka, esowata, styl „chłopczycy”, asymetria

w detalach, oryginalne, duże detale,

−

lata czterdzieste – sylwetka zgeometryzowana, linia X, kloszowe spódnice, męskie

marynarki,

−

lata pięćdziesiąte – nowe spojrzenie (new look) Diora; spódnice typu parasol, obuwie

– szpilki, małe dopasowane ”góry”,

−

lata sześćdziesiąte – minimalistyczne sukienki, spódnice, linia prosta i trapezu, op-art.

i pop-art. w ubiorze,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

−

lata siedemdziesiąte – moda hipisowska na „dzieci-kwiaty” – motywy kwiatowe

i orientalne, abstrakcyjne, powrót do natury, dżinsy, linia dzwonkowata (spodnie
dzwony), kloszowe rękawy, „bananowe spódnice”;

d) style etniczne – narodowe cechy ubiorów bliższych kultur europejskich:

−

styl cygański – barwne, zamaszyste spódnice, chusty, bluzki w kwiaty, złota biżuteria,

−

styl hiszpański – opierający się na strojach do flamenco – wąskie w biodrach,

falbaniaste dołem spódnice, obcisłe bluzki, strój torreadora, obuwie – kryte palce
i pięty, paski – tzw. „hiszpanki”, ostre kontrasty barwne,

−

styl rustykalny – bawełna, len, płótno, bluzka tunika à la ukraińska „rubaszka”, hafty,

buty „walonki”, tkana pasmanteria, czapka „papacha”,

−

styl skandynawski – dzianina o ciekawych motywach wzorów, z przewagą bieli

i kolorów niebieskich,

−

styl ludowy (wiejski) – odnoszący się do rodzimej kultury, sięgający po motywy

ludowe ubiorów różnych regionów Polski: łowickie pasiaki, krakowskie serdaki,
zakopiańskie parzenice, żywieckie koronki itp.;

e) inne style:

−

„na gwiazdę filmową” czy bohaterkę literacką – utrwaliły się poprzez specyficzny

wygląd  bohaterek  filmowych  i  literackich,  funkcjonują  w  „zbiorowej  wyobraźni”
kultury  popularnej;  są  to  style  sławnych  kobiet:  aktorek  –  Marleny  Dietrich,  Grety
Garbo,  Merylin  Monroe,  Brygitte  Bardo,  Evity  Peron  –  żony  prezydenta  Argentyny
(lata  pięćdziesiąte),  Jacqueline  Kennedy  –  żony  prezydenta  USA  (lata  sześćdziesiąte,
styl „na Lolitę” – bohaterkę powieści Nabokova (kobieta – dziecko)

Styl awangardowy

Styl awangardowy to styl wyprzedzający, wybiegający w przyszłość, przeznaczony

dla ludzi  odważnych,  lubiących  ubiorem  zadziwiać,  szokować,  wywoływać  określone
wrażenia.  Jest  to  ulubiony  styl  ludzi  estrady,  pop-kultury,  idoli  świata  muzyki,  sztuki,  kina
itp., a także młodzieży negującej zastane formy ubiorów, bawiącej się modą i przebierankami.
Wielcy  krawcy  chętnie  projektują  modele  awangardowe,  sięgając  po  najdziwniejsze
materiały,  często  odpadowe,  bezużyteczne  np.  papier,  folie,  metal,  kapsle,  karty  kredytowe.
Tworzą  kreacje  obliczone  na  efekt,  często  jednorazowe.  To  modelowanie  w  alternatywnych
materiałach jest związane z najnowszym i już zaistniałym trendem w sztuce nowoczesnej.

Awangardowe są także ubiory, które można nosić na co dzień, inne od dotychczasowych

wzorów, wydawałoby się przeczące zasadom dobrego gustu, tonu. Szokujące były
zestawienia luźnych, dzianych swetrów z wełny z lekkimi, letnimi spódnicami, które stały
się już

codziennością.

Wbrew

wyobrażeniom

schludności

„wyprasowaniu”

wyprodukowano materiały „gniecione”, które przyjęły się w modzie. Popularne zjawisko
końca lat dziewięćdziesiątych moda-bieda, czyli styl rzeczy zużytych, poszarpanych,
połatanych; pierwotnie szokujące, obecnie zaakceptowane jest w modzie młodzieżowej.

Styl awangardowy to udziwnione, oparte na silnych kontrastach barw i form, deformacji

i asymetrii rodzaje ubiorów, fasonów, detali i układów liniowych (rys.16).

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. 16. Odzież o fasonach w stylu awangardowym [6, s. 87]

Projektowanie w danym stylu nie oznacza dosłownego kopiowania form odzieży,

lecz sięganie po typowe elementy, w celu przetworzenia na potrzeby mody współczesnej.
Może to być wzornictwo, kolorystyka materiałów, krój, detale noszące cechy nowoczesności,
funkcjonalne i estetyczne.

4.3.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1.  Co rozumiesz pod pojęciem styl w ubiorze?
2.  Jakie znasz style w ubiorze współczesnym?
3.  Czym charakteryzuje się styl klasyczny?
4.  Jakie rozróżniamy odmiany stylu klasycznego?
5.  Czym charakteryzuje się styl sportowy?
6.  Jakie rozróżniamy odmiany stylu sportowego?
7.  Czym charakteryzuje się styl romantyczny?
8.  Jakie znasz odmiany stylu romantycznego?
9.  Jakie znasz style orientalne?
10. Czym charakteryzuje się styl chiński?
11. Jakie znasz style egzotyczne?
12. Czym charakteryzuje się styl meksykański?
13. Jakie cechy charakterystyczne ma styl indiański?
14. Jakie znasz style retro?
15. Jakie znasz style etniczne?
16. Czym charakteryzuje się styl cygański?
17. Jakie cechy charakterystyczne ma styl ludowy?
18. Czym charakteryzuje się styl awangardowy?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.3.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Na podstawie fotografii, ilustracji ustal w jakim stylu jest wykonany ubiór.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)  scharakteryzować style w ubiorze współczesnym,
2)  zgromadzić fotografie ubiorów w różnych stylach,
3)  ustalić na podstawie fotografii styl ubioru (4 fotografie – każda w innym stylu),
4)  wkleić zdjęcia do zeszytu przedmiotowego,
5)  podpisać każdą fotografię rozpoznanym stylem,
6)  krótko scharakteryzować style przedstawione na fotografiach,
7)  zaprezentować efekty swojej pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

stanowisko komputerowe z dostępem do Internetu,

−

żurnale mody,

−

zeszyt,

−

klej, nożyce,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura zgodna z punktem 6 poradnika.

Ćwiczenie 2

Scharakteryzuj styl romantyczny.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)  zapoznać się z cechami charakterystycznymi stylu romantycznego,
2)  utworzyć tabelę,
3)  wpisać do tabeli cechy charakterystyczne stylu,
4)  na podstawie sporządzonej tabeli zaprojektować ubiór w stylu romantycznym,
5)  zaprezentować efekty swojej pracy.

Układy

liniowe

Rodzaje ubiorów

Detale

Kolorystyka

Źródła inspiracji –

odmiany stylowe

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

blok rysunkowy formatu A4,

−

ołówki różnej twardości,

−

gumka,

−

przybory malarskie,

−

zeszyt,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura zgodna z punktem 6 poradnika.

Ćwiczenie 3

Zaprojektuj ubiór na bal maskowy w stylu chińskim dowolną techniką.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)  zapoznać się z wiadomościami dotyczącymi stylów w ubiorze współczesnym,
2)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3)  zaprojektować ubiór na bal maskowy w stylu chińskim (ubiór i maska),
4)  wybrać technikę wykonania rysunku,
5)  wykonać maskę w naturalnej wielkości,
6)  zaprezentować swoją pracę.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

blok rysunkowy formatu A4,

−

ołówki różnej twardości,

−

przybory rysunkowe i malarskie,

−

próbki kolorowych tkanin i elementów zdobniczych,

−

nożyczki, klej,

−

flamastry,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura zgodna z punktem 6 poradnika.

Ćwiczenie 4

Zaprojektuj ubiór w stylu awangardowym. Do ćwiczenia użyj dowolnych materiałów.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)  zapoznać się z cechami charakterystycznymi stylu awangardowego,
2)  zaprojektować ubiór awangardowy,
3)  wybrać materiały do wykonania ćwiczenia (liczy się inwencja twórcza),
4)  wykonać ćwiczenie,
5)  zaprezentować efekty swojej pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

blok rysunkowy formatu A4,

−

ołówki różnej twardości,

−

przybory malarskie,

−

dowolne materiały,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

−

klej, nożyce,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura zgodna z punktem 6 poradnika.

4.3.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) omówić cechy charakterystyczne stylu klasycznego?



2) scharakteryzować styl sportowy?



3) scharakteryzować styl romantyczny?



4) omówić cechy charakterystyczne stylu awangardowego?



5) rozpoznać styl klasyczny na fotografii?



6) rozpoznać styl sportowy na fotografii?



7) rozpoznać styl romantyczny na fotografii?



8) rozpoznać styl awangardowy na fotografii?



9) zaprojektować ubiór w stylu sportowym?



10) zaprojektować ubiór w stylu klasycznym?



11) zaprojektować ubiór w stylu chińskim?



12) zaprojektować ubiór w stylu egzotycznym?



„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.4. Typy figur. Dobieranie odzieży do typów figur

4.4.1. Materiał nauczania

Typy figur

Przyjmuje się następujące typy figur: figura klasyczna, normalna, normalna

z odchyleniami.  Na  podstawie  badań  antropometrycznych  ustalono,  że  mało  jest  ludzi
o figurze  klasycznej,  tj.  takiej,  w  której  wszystkie  wymiary  są  proporcjonalne  do  wzrostu.
Według  współczesnych  kanonów  urody  wysokość  całej  sylwetki  równa  się  ośmiu
wysokościom  głowy,  z  czego  cztery  przypadają  na  tułów  wraz  z  głową,  cztery  na  nogi.
Obwód biustu równa się obwodowi  bioder, talia zaś ma 20÷24cm  mniej. Jeżeli  więc, obwód
biustu sylwetki damskiej wynosi 88, to biodra powinny mieć tyle samo, a talia około 68cm.

Najczęściej spotyka się figury normalne, przeciętnie proporcjonalne. Taka figura

ma wszystkie długości proporcjonalne do wzrostu, natomiast miary obwodów i szerokości –
proporcjonalne do obwodu klatki piersiowej.

Na podstawie badań antropometrycznych określono cztery typy figur normalnych

i oznaczono literami A – szczupła, B – normalna, C – tęga i D – otyła. Przy typowaniu kobiet
bierze się pod uwagę stosunek obwodu bioder do obwodu klatki piersiowej, natomiast przy
typowaniu mężczyzn stosunek obwodu pasa do obwodu klatki piersiowej.
Figury o budowie odbiegającej od normalnej mają następujące odchylenia: za wysoki
lub za niski wzrost, otyłość, zbytnią chudość.
Poza tym bywają wady fragmentaryczne, jak:

−

wysoki i duży biust,

−

za szerokie i za wąskie biodra,

−

za szerokie lub za wąskie barki,

−

zbyt spadziste lub zbyt wysokie ramiona,

−

za szeroka lub za wąska talia,

−

za długi lub za krótki stan,

−

niski i płaski stan,

−

wypukłe, za szerokie lub za wąskie plecy,

−

odstające łopatki,

−

wydatne pośladki przy zbyt wciętej talii,

−

za wysoki, wypukły brzuch,

−

różne wady nóg,

−

za chuda i za długa szyja,

−

za gruba i za krótka szyja.

Postawa ciała

Na wygląd figury poza budową, wpływa również postawa. Wady postawy odnoszą się

przede wszystkim do zmian w ukształtowaniu kręgosłupa. Rozróżniamy trzy zasadnicze
postawy:
–

normalna,

–

pochyła,

–

sprężysta.

Rodzaj postawy określa się odchyleniami ciała od pionu na wysokości szyi, łopatek i talii.

Niewłaściwa postawa powoduje nieprawidłowości w budowie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. 17. Typy figur w zależności od postawy: a) normalna, b) pochyła, c) sprężysta [5, s. 310]

Figura normalna  (rys.17a)  charakteryzuje  się właściwą  postawą  i wymiarami,  jej  odchylenie
pionu na wysokości talii wynosi 1cm, a na wysokości szyi 2cm.
Figura  pochyła  (rys.17b)  charakteryzuje  się  zgarbionymi  plecami,  płaską  klatką  piersiową,
płaskimi pośladkami,  nieco wystającym  brzuchem. Odchylenie od pionu  na linii talii wynosi
2–3 cm, na linii szyi 3–4 cm.
Figura sprężysta (rys.17c) charakteryzuje się wypukłą klatką piersiową i pośladkami, płaskimi
plecami,  nadmiernym  „wcięciem”  w  talii.  Odchylenia  na  linii  talii  wynoszą  6–7cm,  na  linii
szyi 1–1,5cm.
Dobieranie odzieży do typów figur

Rzadko spotykana figura klasyczna dobrze wygląda w ubiorach o najróżniejszych

fasonach, podobnie jak figura normalna, którą za pomocą określonych środków
(np. podwyższone obcasy) można doprowadzić do takiej postaci, by sprawiała wrażenie
klasycznej.

Wśród tych typów figur, poprawnie zbudowanych można wyróżnić trzy, różniące

się kształtem i linią:
a)  linia prosta,
b)  linia zaokrąglona,
c)  linia miękko-prosta.

Linia ciała jest cechą wrodzoną, niezależną od przyrostu masy. Aby określić własną linię

należy przyjrzeć się konturom cienia rzucanego na ścianę (bez ubioru, np. w stroju
kąpielowym). Z każdą z nich harmonizują inne fasony i kształty detali, rodzaje materiałów
i dodatki.

Linia ciała prosta (o kształtach zgeometryzowanych, rys. 18) to taka, w której

przeważają linie proste i kształty geometryczne: prostokąt, trójkąt, koło. Ręce i nogi są długie,
ramiona proste, wąskie i płaskie biodra, niewielki biust, niezbyt mocno zaznaczona talia.
Twarze są zgeometryzowane, o prostych łukach brwiowych i prostej linii warg.
Projektując odzież dla tego typu figury normalnej, należy pamiętać o tym, że:

−

kształty powinny być zgeometryzowane,

−

najodpowiedniejsze są ubiory w stylu klasycznym (wyraźnie zaznaczone kanty

i kontrastowe lamówki) i sportowym (wskazane wyraźne stebnowania),

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

−

ze stylu romantycznego można wybierać tylko sfałdowania regularne, o ostrych brzegach

i pionowych rytmach, np. ostro zaprasowane zakładki, plisowania, czy sztywno sterczące
riusze,

Rys. 18. Fason i linie ubioru odpowiadające prostym liniom ciała [6, s. 104]

−

właściwe linie ubioru to prostokąt, kwadrat, trapez, koło, np. płaszcze – dyplomatka,

trencz, żakiety – w typie męskiej marynarki, blezery, żakiety pudełkowe, Chanel, spodnie
– typu męskiego, szorty oraz kamizelki i bluzki sportowe,

−

detale w tych fasonach to proste, podłużne linie kroju (w stylu klasycznym)

oraz zrównoważone pionowe i poziome (w stylu sportowym),

−

odpowiednie kształty kieszeni i kołnierzy to zakończone ostro prostokąty, kwadraty

i trójkąty,

−

z odzieżą tak opracowaną w kroju i detalach (stylu) harmonizują materiały dość sztywne,

pozwalające zachować proste, czyste linie,

−

najodpowiedniejsze wzory na materiałach to kraty, pasy, prążki (tenis), jodełki, diagonale,

wzory geometryczne,

−

odpowiednie dodatki to torebki o kształtach geometrycznych – dyplomatki, kopertówki,

konduktorki itp. oraz podobna w kształcie biżuteria.

Linia ciała zaokrąglona (kształty miękkie, łukowate, rys.19), to taka w której występują

miękkie ramiona, wyraźnie zaznaczone i zróżnicowane talia i biodra, ponadto kształtne,
łukowate linie rąk i nóg, twarze owalne, zaokrąglone, eliptyczne łuki brwi, miękka linia warg.
W projektowaniu odzieży dla tej linii ciała należy stosować:
a) linie blisko ciała, silnie lub lekko dopasowane (lina redingot, syrena, łodyga) oraz linie

swobodne, ruchome, np. empire i trapez,

b) najbardziej odpowiedni styl ubiorów to styl romantyczny, choć dopuszczalna jest miękka

linia klasyczna i sportowa,

c) właściwe rodzaje ubiorów to:

−

płaszcz – redingot, empire, wirujący swinger, otulający kokon czy miękki płaszcz

szlafrokowy,

−

żakiety – francuski, dopasowany spencer, miękko skrojony chanel,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. 19. Fason i linie ubioru odpowiadające zaokrąglonej linii ciała [6, s. 104]

−

spódnice ornamentalne – pejzanki (chłopki), solejki, kloszowe, baleriny falbaniaste

z godetami,

−

wszelkie fantazyjne sukienki i bluzki z ornamentem przestrzennym,

−

spodnie powinny mieć linię miękką, fałdzistą typu szarawary, szorty, pumpki,

bryczesy (sportowe), ale również: rybaczki, korsarki, legginsy i narciarki, które
podkreślą figurę,

d) detale – kieszenie, kołnierze, klapki, karczki powinny mieć kształty miękkie, wykończone

okrągło, łukowato,

e) z odzieżą o miękkich fasonach i detalach harmonizują materiały miękkie, dobrze

układające się na figurze,

f) desenie różnorodne: ilustracyjne, kwiatowe, esy-floresy, a także „kurza stopka”, „pepitka”

i bardzo drobne kratki (vichy), kropki, „ciapki”, groszki, wzory orientalne i egzotyczne
itp.

Linia ciała miękko-prosta (sylwetka pośrednia, rys. 20) to taka, w której występuje

równowaga  kształtów  geometrycznych  i  zaokrąglonych.  Są  to  figury,  których  linie  ciała
kontrastują  z  liniami twarzy  lub występują jednocześnie – długie  linie kształtnych rak i nóg,
proste  ramiona,  wyraźnie  zaznaczone  talia  i  biodra.  Tego  typu  linia  ciała  daje  więcej
możliwości wyboru i pozwala stosować mieszanie stylów.
W projektowaniu należy stosować:

−

linię odzieży lekko dopasowaną, płynną, np. redingot oraz zmiękczone odmiany

prostokąta (łodygę, tubę), obszerny trapez i empire,

−

rodzaje ubiorów takie jak w figurach o prostych liniach ciała i o liniach miękkich

(czyli duża różnorodność),

−

detale zgeometryzowane w kształtach powinny mieć miękkie zakończenia,

−

dobrym rozwiązaniem są spódnice o niezaprasowanych fałdach oraz dopasowane

za pomocą zakładek,

−

odpowiednie materiały – miękkie, fakturowe, dobrze układające się,

−

wśród wzorów właściwe są wszelkie motywy w układzie z bordiurą, pasowym,

z wkomponowanymi motywami o kształtach miękkich (np. tureckie, indyjskie)
oraz „zmiękczone” kratki („kurza stopka”), kostki, paski także wzory zwierzęce,

−

kształty torebek i biżuterii zgeometryzowane i o „zmiękczonych” kantach, narożnikach.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. 20. Fason i linie ubioru odpowiadające miękko-prostej linii ciała [6, s. 105]

W  projektowaniu  odzieży  należy  kierować  się  liniami  ciała  figur  normalnych  i  klasycznych
oraz  zachować  konsekwencje  w  doborze  odpowiednich  środków  plastycznych  według
schematu:

lina ciała – styl – układy liniowe – detale – całokształt elementów mody.

Niezbędna jest również świadomość cech, różniących odzież na różne okazje. Te same
rodzaje ubiorów: płaszcze, suknie, kurtki, spódnice, spodnie, kamizelki, bluzy, bluzki itp.
różnią się stylem i opracowaniem detali.

4.4.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1.  Jakie znasz typy figur?
2.  Czym charakteryzuje się figura normalna?
3.  Jakie znasz typy figury normalnej?
4.  Jakie wymiary są brane pod uwagę przy typowaniu kobiet?
5.  Jakie wymiary są brane pod uwagę przy typowaniu mężczyzn?
6.  Jakie odchylenia mają figury odbiegające od normalnej?
7.  Jakie znasz wady fragmentaryczne?
8.  Jakie znasz postawy ciała?
9.  Czym charakteryzuje się postawa normalna?
10. Czym charakteryzuje się postawa pochyła?
11. Czym charakteryzuje się postawa sprężysta?
12. Czym charakteryzuje się linia ciała prosta?
13. Czym charakteryzuje się linia ciała zaokrąglona?
14. Czym charakteryzuje się linia ciała miękko-prosta?
15. Określ, czym powinniśmy się kierować w projektowaniu odzieży?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.4.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Na podstawie ilustracji scharakteryzuj rodzaje figur ludzkich w zależności od budowy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2)  zapoznać się typami figur ludzkich,
3)  wylosować jedną ilustrację sylwetki ludzkiej (spośród zestawu ilustracji przygotowanych

przez nauczyciela),

4)  określić typ figury w zależności od jej budowy ciała,
5)  scharakteryzować typ figury,
6)  przykleić ilustrację do zeszytu,
7)  opisać  cechy  charakterystyczne  wylosowanej  sylwetki  (typu  figury  w  zależności

od budowy),

8) przedstawić swoją pracę.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

zeszyt przedmiotowy,

−

zestaw ilustracji z typami figur ludzkich,

−

klej,

−

nożyczki,

−

przybory do pisania,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura zgodna z punktem 6 poradnika.

Ćwiczenie 2

Dobierz całodzienny ubiór damski do sylwetki normalnej o prostej linii ciała.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)  zapoznać się z typami figury ludzkiej,
2)  scharakteryzować sylwetkę normalną,
3)  naszkicować sylwetkę kobiety,
4)  dobrać ubiór damski całodzienny dla sylwetki normalnej o prostej linii ciała (styl ubioru,

odpowiednie detale, materiały odzieżowe),

5) zaproponować zestaw kolorystyczny ubioru,
6) zaprezentować efekty swojej pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

blok rysunkowy formatu A4,

−

przybory rysunkowe,

−

schemat sylwetki kobiety,

−

przybory malarskie,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura zgodna z punktem 6 poradnika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 3

Dobierz dodatki do ubioru damskiego (sylwetka normalna o linii ciała miękko-prostej).

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) zapoznać się z typami figury ludzkiej,
2) przeanalizować typ sylwetki i ubiór przedstawiony na fotografii przydzielonej przez

nauczyciela,

3)  określić styl ubioru, kolorystkę, zastosowane materiały,
4)  przykleić fotografię na arkuszu papieru,
5)  zaproponować  dodatki  do  ubioru  na  fotografii  –  biżuteria,  torebki,  obuwie,  apaszki  itp.

(możesz wykorzystać zdjęcia dodatków lub narysować własne propozycje),

6) zaprezentować efekty swojej pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

blok rysunkowy formatu A4,

−

przybory rysunkowe,

−

przybory malarskie,

−

nożyczki,

−

klej,

−

ilustracje ubiorów damskich (sylwetka normalna o linii ciała miękko-prostej),

−

katalogi fotografii dodatków do ubiorów,

−

żurnale mody,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura zgodna z punktem 6 poradnika.

Ćwiczenie 4

Zaprojektuj ubiory damskie całodzienne dla sylwetki normalnej o różnych liniach ciała.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)  zapoznać się z typami figury ludzkiej,
2)  naszkicować na arkuszu papieru trzy sylwetki kobiece,
3)  zaprojektować na każdej sylwetce ubiór damski całodzienny w zależności od rodzaju linii

ciała (linia ciała: prosta, zaokrąglona, miękko-prosta),

4)  dobrać odpowiednią kolorystykę do ubiorów,
5)  wykazać różnicę między projektami ubiorów w zależności od rodzaju linii ciała,
6)  zaprezentować efekty swojej pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

blok rysunkowy formatu A4,

−

przybory rysunkowe,

−

przybory malarskie,

−

schemat sylwetki kobiety,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura zgodna z punktem 6 poradnika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.4.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) scharakteryzować sylwetkę normalną?



2) scharakteryzować postawę ciała normalną?



3) scharakteryzować postawę ciała sprężystą?



4) scharakteryzować postawę ciała pochyłą?



5) dobrać odzież do figury normalnej o prostej linii ciała?



6) dobrać odzież do figury normalnej o zaokrąglonej linii ciała?



7) dobrać odzież do figury normalnej o miękko-prostej linii ciała?



8) dobrać materiały do ubioru dla figury normalnej w zależności od jej

linii ciała?



9) dobrać dodatki do ubioru dla figury normalnej w zależności od jej linii

ciała?



„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.5. Sposoby tuszowania wad figury

4.5.1. Materiał nauczania

Sylwetkę klasycznie zbudowaną nie trudno jest wystylizować według wymagań

obowiązującej mody. Każdy model odzieży, nawet najbardziej odbiegający od naszych
przyzwyczajeń wzrokowych, a nawet szokujący nowością pomysłu, dobrze prezentuje
się przy idealnych proporcjach ciała.

Przy figurze o prawidłowej postawie i normalnych proporcjach osiągamy wrażenie

modnej  sylwetki  tymi  samymi  środkami  co  sztuki  plastyczne:  formą,  kolorem,  materiałem.
Odpowiednie  zestawienie  kroju  z  kolorem  i  wzorem  tkaniny  daje  wrażenie  sylwetki
żurnalowej.  W  kształtowaniu  ubioru  w  pożądanym  kierunku  opieramy  się  na  złudzeniach
optycznych.

Plastyczne projektowanie odzieży (ubiorów) dla figur z wadami jest ściśle związane

z konstrukcyjnymi rozwiązaniami krawieckimi, których podstawą są elementy kształtujące
formę

odzieży

oraz

umiejętne

wykorzystanie

złudzeń

optycznych.

Zapoznanie

się ze złudzeniami optycznymi, jakimi ulega nasze oko, pozwoli pozornie zmienić złe
proporcje figury i wystylizować ją na modną sylwetkę żurnalową.
Podstawowe zasady tuszowania wad figury:

−

zachowanie właściwych proporcji w stosunku do sylwetki co ujawnia się w relacji

wielkości i ilości detali do płaszczyzny odzieży, a także w relacji między górną (do talii)
i dolną (od talii) partią sylwetki;

−

eksponowanie najładniejszych partii figury,

−

odwracanie uwagi od partii mało atrakcyjnych.

Tuszowanie wad figur polega na umiejętnym wykorzystaniu cech materiału odzieżowego

i odpowiednim doborze fasonu. Do środków plastycznych, wynikających z cech
charakterystycznych materiału odzieżowego, zaliczamy:
a) kolorystykę:

−

kolory jasne i ciepłe wyraźnie pozornie powiększają sylwetkę (rys. 21a), kolory

ciemne i zimne zaś zmniejszają (rys. 21b),

b) c)

Rys. 21. Działanie barw na wrażenie sylwetki: a) powiększające, b) zmniejszające, c) działanie czerni [6, s. 109]

−

specyficzne działanie koloru czarnego, który silnie obrysowuje sylwetkę, podkreślając

jej kontur; należy stosować go ostrożnie w projektach wyszczuplających (rys.21c),

−

kolory gorące (odcienie pomarańczowe i czerwone) mają działanie „promieniujące,

są silnie poszerzające i powiększające.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

b) wzory na tkaninach:

−

wzory o motywach dużych (rys. 22h) wykazują działanie powiększające, motywy

małe działają z pewnego oddalenia, jak jednolita płaszczyzna, są neutralne nie
powiększają i nie zmniejszają (rys. 22a,b,g),

−

kombinacja wzorów dużych, w żywych i kontrastowych kolorach, jest pozornie

powiększająca, natomiast wzory małe, niekontrastowe, monochromatyczne i ciemne
działają zmniejszająco lub są neutralne, nie oddziałują w żaden sposób, gdy pozostają
w walorach średnich,

−

wzory w układzie pionowym (rys. 22c) – paski, prążki – powodują efekt zwężenia

i wydłużenia, zwłaszcza, gdy są drobne, niekontrastowe, natomiast w układzie
poziomym są pozornie poszerzające i skracające (rys. 22d),

−

pasy i układy pasowe, skierowane ukośnie, wywołują efekt obniżenia, gdy „opadają”

w dół lub podwyższenia, gdy są skierowane do góry (rys. 22e,f),

−

układy pasowe skierowane w jedną stronę powodują efekt jednostronnego

podwyższenia lub obniżenia;

Rys. 22. Wpływ wzoru na wrażenie sylwetki [5, s. 317]

c) właściwości plastyczne:

−

materiały odzieżowe, miękko układające się w fałdy dają efekt „spływania

po figurze”, zwężenia,

−

materiały mięsiste, odstające, twarde, sterczące dają efekty poszerzania;

d) faktura:

−

materiały grube, fakturowe poszerzają, dodają „masy”,

−

materiały gładkie dają efekt odwrotny.

Do środków plastycznych, wynikających z doboru fasonu, zalicza się:
a) linie mody:

−

wyszczuplające i wydłużające – redingot, Y,

−

poszerzające i skracające sylwetkę – X, empire, trapez, linia A;

b) style w ubiorze i typowe układy liniowe:

−

styl romantyczny o różnorodnych kierunkach i miękkości linii, dodający figurze

przestrzeni,

−

styl klasyczny o formach „bliskich” figurze i przewadze pionowych układów

liniowych, minimalizujący przestrzeń wokół figury,

−

styl sportowy o równowadze kierunków poziomych i pionowych, który dzieli

sylwetkę skracając ją i zwężając w modelach konstrukcyjnych odzieży; w wypadku

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

zastosowania tych układów liniowych w detalach „dodających” przestrzeni, styl
sportowy skraca i poszerza figurę,

−

styl awangardowy ze względu na różnorodne i różnokierunkowe układy linii oparte

na asymetrii i deformacji, podkreśla wszelkie dysproporcje figury;

c) detale standardowe:

−

zastosowane w małej skali: małe kieszenie, kołnierze, wąskie stębnówki, lamówki,

które harmonizują z sylwetką o małej płaszczyźnie,

−

detale duże dobrze wyglądają na dużych płaszczyznach;

d) długości górnej i dolnej partii ubioru:

−

górne części ubioru: bluzki, tuniki, żakiety, które skracają figurę, gdy są krótkie,

−

górne części ubioru wydłużają figurę, gdy są długie, sięgają za biodra;

e) długość całości ubioru:

−

ubiory długie wydłużają figurę, ubiory krótkie zaś ją pozornie skracają,

−

spódnica o kształcie „rybiego ogona” powoduje wydłużenie figury, podobnie

jak wszelkie formy wyciągnięte (ogony),

−

wysoko wycięty kostium kąpielowy bardzo wydłuża linię nóg,

−

zastosowanie stojącego kołnierza „podnosi” figurę do góry, a kołnierz opuszczony

wywołuje efekt skrócenia;

f) ubiory dwuczęściowe, jednoczęściowe:

−

stosowanie ubiorów dwuczęściowych o takich samych walorach wywołuje wrażenie

wydłużenia figury,

−

stosowanie ubiorów dwuczęściowych o różnych walorach powoduje wrażenie

skrócenia figury.

Poza materiałem odzieżowym i fasonem, o wyglądzie figury decydują:
a) obuwie:

−

ciężkie, masywne harmonizuje z figurami wysokimi, tęgimi,

−

lekkie i średnie harmonizuje z figurami szczupłymi i średniej budowy,

−

podwyższone obcasy nadają się dla figur niskich,

−

płaskie obcasy dla figur wysokich;

b) torebki:

−

małe dla figur niższych,

−

duże dla figur wysokich;

c) nakrycia głowy:

−

czapki, kapelusze, berety itp. o formach małych, brzegach i rondach opuszczonych

są odpowiednie dla figur za wysokich, a podwyższone – dla figur niskich,

−

twarz „duża” wydaje się mniejsza w dużych nakryciach głowy, np. w kapeluszu

z dużym rondem, twarz „mała” zaś sprawia wrażenie większej w małym,
przylegającym nakryciu głowy;

d) biżuteria powinna być dostosowana do rodzaju figury i harmonizować w formach

ze stylem w ubiorze.

Dobieranie odzieży dla figur nietypowych

Każda figura jest przestrzenią, którą należy zapełnić elementami ubioru. W projekcie jest

to  określona  płaszczyzna,  w  której  ramach  należy  zakomponować  fason,  czyli  układ  kroju
i detali.
Figura  za  tęga  i  za  niska  sprawia  wrażenie  kwadratowej.  Należy  ja  optycznie  wydłużyć
i wyszczuplić  (rys.  23).  Dlatego  też  dobierając  ubiory  do  tej  sylwetki  należy  pamiętać,
aby linie  ubioru  nie  były  zbyt  obszerne  i  luźne,  ani  zbyt  obcisłe.  Odzież  powinna
się swobodnie  przesuwać  na  figurze.  W  kompozycji  fasonu  dobrze  jest  stosować  linie

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

pionowe. Detale zastosowane w układzie pionowym to cięcia i plisy, fałdy na spódnicy, rzędy
guzików, itp.

Rys. 23. Propozycje ubiorów dla figury za tęgiej i za niskiej [6, s. 111]

Z zastosowanych detali i układów liniowych wynika, że:

−

najbardziej odpowiedni dla tego typu figury jest styl klasyczny,

−

dla figury tej odpowiednie są również elementy romantyczne w postaci drobnych detali

ornamentalnych, zdobiących bluzki czy suknie letnie, takie jak „riusze”, drobne falbanki,
wypustki, ponadto „letnie wzory na materiałach, zawsze drobne, monochromatyczne,
albo delikatne prążki w układzie pionowym,

−

jako wzór na tkaninę odpowiedni jest również tenis na kostiumy i jodełka na płaszcze,

−

z rodzajów ubiorów najwłaściwsze są: kostiumy, dłuższe blezerowe żakiety bez

kołnierzy, suknia płaszczowa, płaszcz dyplomatka, suknie letnie w kliny rozszerzające
się do dołu,

−

odpowiednie kolory, to odcienie stonowane – złamane, zgaszone, a z jasnych – lekko

„przyprószone” szarością,

−

z figurą tą harmonizują fryzury podwyższone, gładko przylegające na skroniach,

oraz okrycia głowy o podobnej formie,

−

z dodatków najodpowiedniejsze są: klasyczne obuwie na podwyższonym obcasie, małe

i średniej wielkości torebki o kształtach zgeometryzowanych z romantycznymi detalami,
biżuteria o kształtach wydłużonych i małych, kojarząca się ze stylem klasycznym
i elementami romantyki (np. długi sznur pereł).

Figura za tęga, za wysoka sprawia wrażenie potężnej bryły, którą należy optycznie
wyszczuplić i skrócić (rys. 24). W tym celu:
a) najwłaściwsza jest linia lekko dopasowana (podobnie jak dla wszystkich tęgich figur

nieodpowiednie są linie zbyt luźne oraz zbyt obcisłe),

b) duża płaszczyzna odzieży musi być odpowiednio „zagospodarowana” detalami

w określonym układzie:

−

nie może to być przewaga linii pionowych (bo obok efektu wyszczuplania również

wydłużają), ani poziomych (bo obok efektu skrócenia poszerzają),

−

najodpowiedniejsza jest równowaga tych linii, zastosowana w konstrukcyjnym kroju

podkreślonym płaskimi detalami; mogą to być zarówno linie kroju, podkreślone
grubym, kontrastowym stębnowaniem lub wypustkami; ten rodzaj układów liniowych
jest charakterystyczny dla stylu sportowego,

−

dużą płaszczyznę „można rozbić” stosując różne kolorystyczne walory góry i dołu

odzieży lub stosując wstawki innego koloru;

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. 24. Propozycje ubiorów dla figury za tęgiej i za wysokiej [6, s. 113]

c) kolorystyka i rodzaj materiałów odzieżowych podobnie jak w przypadku innych figur

tęgich, jest stonowana, monochromatyczna z przewagą odcieni ciemnych,

d) do rozjaśniania i ożywiania odzieży stosuje się akcenty kolorystyczne w postaci linii kroju

podkreślonych stębnówkami, wypustkami, lamówkami,

e) wzory na materiałach mogą być stosowane tylko na niewielkich płaszczyznach np. prążki,

pasy na spódnicy czy cienka kratka na żakiecie, w sukniach damskich są dopuszczalne
motywy „rozmyte”, niekontrastowe,

f) z tą figurą harmonizują fryzury płaskie, gładko przylegające, męskie,
g) z dodatków najwłaściwsze są: obuwie „solidne, płaskie; duże torebki, zgeometryzowane

w kształtach; biżuteria ograniczona do minimum.

Figura  za  niska  za  szczupła  wymaga  optycznego  wydłużenia  i  poszerzenia.  Dlatego
też najodpowiedniejsze  dla  tej  figury  będą  niezbyt  odległe  od  ciała  linie:  trapez,  redingot,
empire  itp.  Detali  powinno  być  niewiele  (gdyż  płaszczyzna  do  zapełnienia  jest  niewielka),
ale starannie opracowane i dobrane do całości stroju (rys. 25).
Dla figury tej odpowiednie są:

−

różnorodne ubiory, głównie w stylu romantycznym oraz z elementami klasycznego

i sportowego, małe kostiumy z wypracowanymi detalami (blisko ciała), różnorodne
fantazyjne suknie, płaszcz o linii trapezu lub długi redingot,

−

długości skrócone oraz ubiory długie (źle wygląda w odzieży zbyt zamaszystej, ciężkiej),

−

barwy jasne, żywe,

−

wzory małe niekontrastowe,

Rys. 25. Propozycje ubiorów dla figury za szczupłej i za niskiej [6, s. 114]

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

−

materiały o wzbogaconych fakturach,

−

fasony jednoczęściowe lub dwuczęściowe w jednym kolorze lub tonacji (efekt

wydłużenia),

−

fryzury puszyste i podwyższone,

−

dodatki: obuwie delikatne na wysokim obcasie; torebki małe o kształtach związanych

ze stylem; biżuteria mała w stylu romantycznym, klasycznym, sportowym.

Figura za wysoka, za szczupła charakteryzuje się dużą i wąską płaszczyzną. Wymaga więc
optycznego poszerzenia i skrócenia ubioru (rys.26). W tym celu:

−

najwłaściwsze są linie poziome w kształtowaniu detali, opracowane w stylu sportowym,

romantycznym z elementami klasyki czy awangardy,

−

dużą płaszczyznę można skrócić, stosując różnice kolorystyczne góry i dołu ubioru

oraz skrócone długości,

−

można zastosować warstwowe komponowanie ubioru,

Rys. 26. Propozycje ubiorów dla figury za szczupłej i za wysokiej [6, s. 114]

−

odpowiednie są linie poszerzające i maskujące: linia X, trapez, empire, prostokąt,

−

właściwe są akcenty poziome w postaci plis, pasków, lamówek itp.,

−

kolory jasne, żywe w ostrych kontrastach,

−

wzory na materiałach duże o różnych motywach od poziomych pasów poprzez kraty,

−

fryzury płaskie, długie i półdługie, puszyste,

−

dodatki: obuwie na płaskim obcasie lub obszerne botki za kolana; duże sportowe torby;

biżuteria dostosowana do stylu – duża wyrazista.

Do korygowania figury normalnego wzrostu za tęgiej można stosować środki plastyczne

takie same, jak w wypadku figury tęgiej i niskiej, ale nie trzeba dokonywać zabiegów
wydłużających. Odpowiednie jest zróżnicowanie kolorystyczne górnej i dolnej partii ubioru
oraz większe urozmaicenie długości pośrednich aż do maxi.

Do korygowania figury normalnego wzrostu za szczupłej można używać środków

stosowanych przy innych figurach szczupłych, ale nie trzeba stosować zabiegów skracających
ani wydłużających.

Ubiory dla figur z wadami fragmentarycznymi

Planując ubiór dla osoby z jakimikolwiek defektami figury przyjmuje się zasadę, aby nie

podkreślać nigdy, nawet gdyby tego wymagała moda, tych partii ciała, które zakłócają
harmonię sylwetki. Nadmiernie obfity biust, wypukły brzuch, uwydatnione pośladki, szerokie
biodra nie mogą być wyeksponowane przez zbyt dopasowany, ciasny strój, ani przez ozdoby
zwracające na siebie uwagę.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

W ocenie i korekcie wad fragmentarycznych figury szczególne znaczenie mają proporcje.

W tuszowaniu wad istotne jest uzyskanie optycznego złudzenia właściwych proporcji,
nie wystarczy samo ukrycie mniej atrakcyjnych fragmentów figury.
a) ramiona zbyt szerokie przy figurze szczupłej (rys.27) koryguje się przez:

−

poszerzenie bioder, stosując zakładki, marszczenia, formy kloszowe w spódnicach

i spodniach,

−

pozorne zwężenie zarysu ramion, stosując rękawy o kroju raglanowym

lub kimonowym,

−

właściwie dobrane rękawy – koszulowe z wyżej wszytym rękawem.

nie tak nie tak

Rys. 27. Projekty dla figury o szerokich ramionach: nieprawidłowe i prawidłowe [18, s. 35]

b) ramiona zbyt wąskie i spadziste (rys.28) koryguje się przez:

−

optyczne powiększenie i poszerzenie ramion za pomocą poduszek,

−

stosowanie rękawów z powiększoną główką (rękawy bufiaste), lub z obniżoną linią

wszycia.

tak nie nie tak

Rys. 28. Projekty dla figury o wąskich ramionach: nieprawidłowe i prawidłowe [18, s. 34]

c) szyja zbyt krótka (rys. 29), szeroka wymaga wydłużenia „światła” szyi. W tym celu

należy stosować akcenty pionowe – dekolty i kołnierze w tym układzie:

−

dekolty powinny być długie w kształcie litery V, trójkąt lub „serek” itp. lub okrągłe

duże, niewskazane są dekolty małe, które poszerzają szyję i twarz,

−

właściwe są długie, spiczaste kołnierze, kołnierz szalowy, lamówki, aplikacje wzdłuż

zapięcia, lekko rozsunięte zamki błyskawiczne, a także długie lekkie korale,
naszyjniki i zwiewne szale ułożone swobodnie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

nie tak nie tak

Rys. 29. Projekty dla figury o krótkiej szyi: nieprawidłowe i prawidłowe [18, s. 33]

d) szyja zbyt długa, wąska (rys. 30) – aby zatuszować tę wadę stosujemy:

−

wysokie i szerokie kołnierze oraz różnego rodzaju wiązadła (stójki, kołnierze

na stójkach, obszerne golfy),

−

dekolty szerokie i płytkie, np. łódka, płaski, poziomy owal.

tak nie

Rys. 30. Projekty dla figury o długiej szyi: prawidłowe i nieprawidłowe [18, s. 33]

e) biust zbyt obfity (rys.31) można zatuszować:

−

za pomocą linii lekko dopasowanej do ciała, uzyskanej dzięki zastosowaniu cięć

francuskich i pionowych,

−

akcentując pion sylwetki (linia zapięcia),

−

stosując długie, spiczaste dekolty.

nie tak nie tak

Rys. 31. Projekty dla figury o zbyt obfitym biuście: nieprawidłowe i prawidłowe [18, s. 40]

f) biust zbyt płaski (rys. 32) koryguje się na kilka sposobów:

−

tę partię ciała należy poszerzyć i dodać jej przestrzeni,

−

odciąć karczek nad linią biustu i sfałdować materiał,

−

naszyć ornament na linii biustu np. falbanki, frędzle,

−

zaakcentować poziome partie biustu odrębnym jasnym, ciepłym kolorem,

−

naszyć kieszenie na linii biustu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

nie tak nie tak

Rys. 32. Projekty dla figury o zbyt płaskim biuście: nieprawidłowe i prawidłowe [18, s. 39]

g) talię zbyt szeroką można poprawić przez poszerzenie partii bioder (sfałdowanie spódnicy)

i partii tułowia; na granicy jej zetknięcia można zastosować cienki pasek. Linia
korygująca wadę szerokiej talii jest linią trapezu i empire.

h) talia zbyt wąska wymaga korekty przy użyciu linii lekko dopasowanej, redingotowej.
i) talia zbyt wysoka – krótka (rys. 33) powinna być ukryta w linii trapezu, lekko

dopasowanej lub linii zbluzowanej. Górne partie ubioru powinny być lekko dopasowane i
noszone na wierzch. Korzystne są fasony z obniżona talią.

nie tak nie tak

Rys. 33. Projekty dla figury o krótkiej talii: nieprawidłowe i prawidłowe [18, s. 42, 43]

j) talia zbyt długa (rys.34) to defekt, który można skorygować fasonem o podwyższonej talii

– linia empire, suknie typu princesce, spódnice i spodnie z szerokim pasem.
Niewłaściwym ubiorem są biodrówki, natomiast korzystnie wyglądają krótkie żakiety.

nie tak nie tak

Rys. 34. Projekty dla figury o długiej talii: nieprawidłowe i prawidłowe [18, s. 41]

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

k) biodra zbyt wąskie (rys.35) można zatuszować nosząc szerokie spódnice i spodnie –

marszczone, kloszowe; falbany naszyte na linii bioder, umieszczone na biodrach
kieszenie, zwłaszcza odstające oraz draperie w tym miejscu.

tak nie

Rys. 35. Projekty dla figury o wąskich biodrach: prawidłowe i nieprawidłowe [18, s. 47]

l) biodra zbyt szerokie (rys. 36) wymagają specjalnego kroju spódnic i spodni (nie mogą być

obcisłe, najlepsze są fasony z zakładkami z przodu). Za szerokie biodra można „ukryć”:

−

stosując ubiory „na wierzch” – żakiety, długie swetry i koszule, kamizelki,

−

nosząc suknie płaszczowe, princesce oraz spódnice z godetami,

−

poszerzając optycznie ramiona, poprzez stosowanie poduszek, pagonów, akcentów

kolorystycznych,

−

nosząc dłuższe spódnice, które w przeciwieństwie do mini wyszczuplają sylwetkę,

zwłaszcza uszyte z miękkich, lejących tkanin.

nie tak nie tak

Rys. 36. Projekty dla figury o szerokich biodrach: nieprawidłowe i prawidłowe [18, s. 47]

m) ręce zbyt krótkie (rys. 37) – należy stosować pełne dekolty, klasyczną długość ramienia,

długie, klasyczne rękawy lub bluzki bez rękawa.

nie tak nie tak

Rys. 37. Projekty dla figury o zbyt krótkich rękach: nieprawidłowe i prawidłowe [18, s. 38]

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

n) ręce zbyt długie (rys. 38) – należy stosować: długie rękawy koniecznie zakończone

mankietami, krótkie rękawy, obniżoną linię ramienia, okrągły dekolt tuż pod szyją.

nie tak nie tak

Rys. 38. Projekty dla figury o zbyt długich rękach: nieprawidłowe i prawidłowe [18, s. 37]

o) nogi zbyt krótkie (rys.39) można optycznie wydłużyć:

−

stosując odzież o podwyższonej partii dołu,

−

można nosić ubiory zarówno krótkie, jak i długie (w zależności od kształtu nóg),

−

zachowując jednorodną tonację kolorystyczną całej partii dołu figury,

−

wskazane są lekko podwyższone obcasy.

nie tak

Rys. 39. Projekty dla figury o zbyt krótkich nogach: nieprawidłowe i prawidłowe [18, s. 51]

p) nogi zbyt długie (rys.40) zdarzają się, gdy tułów jest nieproporcjonalnie krótki. Taka

sylwetka dobrze wygląda w fasonach zbluzowanych, z obniżoną linią talii; przepasanych
na biodrach; w obszernych spodniach z mankietami. Właściwe jest zastosowanie podziału
płaszczyzny ubioru na zróżnicowane partie kolorystyczne, np. rajstopy różniące
się kolorem od spódnicy.

nie tak

Rys. 40. Projekty dla figury o zbyt długich nogach: nieprawidłowe i prawidłowe [18, s. 52]

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.5.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1.  Co to jest złudzenie optyczne?
2.  Na czym polega tuszowanie wad figury?
3.  Jakich środków plastycznych używamy do tuszowania wad figury?
4.  Jak wzór na materiale wpływa na wygląd sylwetki?
5.  W jaki sposób styl ubioru wpływa na wygląd sylwetki?
6.  Jak długość ubioru wpływa na wygląd sylwetki?
7.  Jaką odzież dobierzesz do sylwetki tęgiej?
8.  Jaką odzież dobierzesz do sylwetki szczupłej?
9.  Jak za pomocą ubioru skorygujesz zbyt szerokie ramiona?
10. W jaki sposób koryguje się ramiona zbyt wąskie?
11. W jaki sposób zatuszujesz zbyt długą szyję?
12. W jaki sposób zatuszujesz zbyt krótką szyję?
13. Jak można zatuszować zbyt obfity biust?
14. Jak dobierzesz ubiór, aby powiększyć biust?
15. Jak należy dobrać ubiór przy zbyt szerokiej talii?
16. Jak zatuszujesz zbyt szerokie biodra?
17. W jaki sposób zatuszujesz zbyt szerokie biodra?
18. Jak optycznie można wydłużyć nogi?
19. Jak dobierzesz ubiór, aby zatuszować zbyt długie nogi?

4.5.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wskaż fasony, detale, style, dodatki i kolorystykę odpowiednie dla figury tęgiej.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)  zapoznać się z materiałem nauczania dotyczącym tuszowania figury tęgiej,
2)  ustalić rodzaje figury tęgiej,
3)  zaproponować fasony, style, detale, dodatki i kolorystykę,
4)  zapisać ustalenia w tabeli,
5)  zaprezentować efekty swojej pracy.

Figura zbyt tęga zbyt niska

Kolorystyka

Wzory na materiałach Fasony Linie mody Długości Fryzury

Dodatki

Figura zbyt tęga zbyt wysoka

Kolorystyka

Wzory na materiałach Fasony Linie mody Długości Fryzury

Dodatki

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

zeszyt przedmiotowy,

−

katalogi rodzajów i fasonów odzieży,

−

żurnale mody,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura zgodna z punktem 6 poradnika.

Ćwiczenie 2

Dobierz ubiór do figury za szczupłej, za niskiej.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) zapoznać się z materiałem nauczania dotyczącym tuszowania wad figury zbyt szczupłej

i zbyt niskiej,

2)  ustalić rodzaje figury szczupłej,
3)  zaprojektować fasony, style, detale i kolorystykę dla figury zbyt szczupłej, zbyt niskiej,
4)  wybrać z katalogu lub narysować zaproponowane fasony, style, detale,
5)  dobrać kolorystykę do zaproponowanych projektów,
6)  dobrać dodatki do zaprojektowanego ubioru,
7)  zaprezentować efekty swojej pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

blok rysunkowy formatu A4,

−

przybory rysunkowe i malarskie,

−

katalogi rodzajów i fasonów odzieży,

−

żurnale mody,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura zgodna z punktem 6 poradnika.

Ćwiczenie 3

Dobierz odzież do figury o zbyt płaskim biuście.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1)  zapoznać się z materiałem nauczania dotyczącym tuszowania wad figury,
2)  ustalić w jaki sposób można optycznie powiększyć biust,
3)  zaprojektować ubiór damski dla figury o zbyt płaskim biuście,
4)  dobrać kolorystykę do zaproponowanego ubioru,
5)  zaprezentować efekty swojej pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

blok rysunkowy formatu A4,

−

przybory rysunkowe i malarskie,

−

schemat sylwetki kobiety,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura zgodna z punktem 6 poradnika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 4

Dobierz odzież do figury o zbyt krótkich nogach.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)  zapoznać się z materiałem nauczania dotyczącym tuszowania wad figury,
2)  ustalić w jaki sposób można optycznie wydłużyć nogi,
3)  zaprojektować ubiór damski dla figury o zbyt krótkich nogach,
4)  dobrać kolorystykę do zaproponowanego ubioru,
5)  zaprezentować efekty swojej pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

blok rysunkowy formatu A4,

−

przybory rysunkowe i malarskie,

−

schemat sylwetki kobiety,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura zgodna z punktem 6 poradnika.

4.5.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) dobrać odzież do sylwetki zbyt tęgiej?



2) dobrać odzież do sylwetki szczupłej?



3) dobrać odzież do sylwetki o zbyt szerokich ramionach?



4) dobrać odzież do sylwetki o zbyt płaskim biuście?



5) dobrać odzież do sylwetki o zbyt krótkich nogach?



„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.6. Dobieranie odzieży zgodnie z jej przeznaczeniem

4.6.1. Materiał nauczania

Zasady projektowania odzieży

Projektowanie to proces twórczy i świadomy, opierający się na wiedzy plastycznej

i technologicznej:

−

wiedza plastyczna to suma wiadomości o formie odzieżowej jako płaszczyźnie i bryle

oraz wszystkich elementach je określających,

−

wiedza technologiczna to podstawy kroju oraz znajomość stylów w ubiorze, rozmaitości

fasonów, detali, cech materiałów odzieżowych,

−

projektowanie to także świadomość mody aktualnej i jej nowinek.

Odzież można projektować:

−

do określonych materiałów na figury typowe (konfekcyjnie) lub w krótkich seriach

produkcyjnych, krawiectwo miarowe, unikatowe,

−

z wyobraźni, tworząc niczym nie ograniczone własne pomysły, dla figur typowych

(konfekcja, krótkie serie, krawiectwo miarowe, unikatowe),

−

dla figur z odchyleniami (konfekcja, krótkie serie, krawiectwo unikatowe),

−

dla konkretnej figury (konfekcja, krótkie serie, krawiectwo unikatowe).

Projektując odzież konfekcyjną należy znać zasady tej produkcji i pamiętać

o zapewnieniu prostoty i łatwości kroju. Odzież planowana na krótkie serie może być bardziej
skomplikowana w kroju i opracowaniu detali. W odzieży miarowej i unikatowej można
pozwolić sobie na stosowanie kroju i detali bardzo pracochłonnych, nawet wykonanych
ręcznie.

Zasady projektowania odzieży:

–

ustalić

przeznaczenie

odzieży,

okazję

(wizytowa,

wieczorowa,

całodzienna,

wypoczynkowa, koktajlowa),

–

zdecydować o stylu (w połączeniu z okazją – styl klasyczny, sportowy, romantyczny
i awangardowy),

–

wybrać źródło informacji, czyli odmianę stylową lub znaleźć własne źródło pomysłu
w ramach stylu żurnalowego,

–

określić modną linię w danym sezonie i dostosować ją do wybranego stylu,

–

opracować szczegółowo fason (krój i detale),

–

przypomnieć i zastosować układy liniowe, typowe dla wybranego stylu w kompozycji
detali,

–

zdecydować o ilości detali i ich rodzaju, w powiązaniu ze stylem, odmianą stylową
(detale standardowe, ornament płaski i przestrzenny),

–

zwrócić uwagę na modne nowości w kształtach detali i ich rodzajach (kształt kołnierzy,
wielkość kieszeni, wysokość wszycia rękawów, zapięcia),

–

zachować właściwe proporcje detali w relacji detal – forma ubioru i w ich relacjach
wzajemnych (zasada wielokrotności i „złotego podziału”),

–

zastosować kontrast lub podobieństwo kształtów detali, w zależności od stylu,

–

zastosować podziały liniowe, wynikające z układu detali zgodnie lub niezgodnie
z budową formy odzieży, w zależności od stylu,

–

ustalić tonację barwną lub zestaw kolorystyczny, stosując kontrast lub podobieństwo
kolorów (zgodnie z tendencjami w modzie),

–

dobrać właściwy materiał o określonej fakturze, wzorze, właściwościach plastycznych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Istnieją pewne, niepisane normy (rodzaj etykiety), które określają sposób ubierania

się w zależności od okoliczności, miejsca i czasu (rys. 41):

Rys. 41. Odzież na różne okazje [6, s.75].

a) do pracy umysłowej (związanej z kontaktem z innymi ludźmi) obowiązuje odzież

o niewyszukanych formach, funkcjonalna, estetyczna; niedopuszczalne są ubiory zbyt
swobodne, o dużych rozcięciach i dekoltach oraz ubiory – przebrania – zbyt malownicze;
do ubiorów obowiązujących zalicza się:

−

płaszcze – dyplomatka, trencz, tzw. szynel (z zakładanymi połami, szalowym

kołnierzem),

−

spódnice o fasonach urozmaiconych z przodu; nie powinny mieć sfałdowań i rozcięć

z tyłu (wówczas nie gniotą się i nie wypychają),

−

spodnie – typu męskiego, szarawary,

−

sukienki – płaszczowe i szmizjerki (sportowe),

−

żakiety – różnego typu o prostej linii, najlepiej „blezer”,

−

bluzki – koszulowe (np. jedwabne) oraz wizytowe.

b) na wyjście (odzież wizytowa) – spódnice, sukienki, spodnie, żakiety, bluzki w wyrazistym

stylu, odświętne; mogą być fantazyjne lub proste w formie, w zależności od upodobań,
można w nich stosować śmieszne rozwiązania detali, np. urozmaicone dekolty, kołnierze,
draperie,

c) na wielkie gale, bale (odzież wieczorowa) – wszystkie możliwe rodzaje ubiorów,

ze szczególnym uwzględnieniem fantazyjnych sukien; linia tych ubiorów może być
urozmaicona, np. formy bogate, ciekawe detale, ponieważ ubiory na wielkich balach
są przeznaczone m.in. do oglądania, ich formy powinny być oryginalne, bogate,

d) styl wizytowo-wieczorowy – opiera się na odświętności tkanin; w ubiorach tego typu

stosuje się przewagę dekoracji góry ubioru nad jego dołem; do odzieży tego typu zalicza
się tzw. „małe” i „duże czarne” – sukienki zaprojektowane już przez Coco Chanel,

e) na wycieczki, plener (odzież wypoczynkowo-relaksowa) – różnorodne rodzaje ubiorów,

wygodne, swobodne; przewaga fasonów sportowych, roboczych (dżinsy, budrysówki),
ale i fantazyjnych (elementy ludowe czy bieliźniane w odzieży),

f) na plażę (odzież plażowa) – całe zestawy funkcjonalnych, malowniczych ubiorów:

od strojów plażowych, kąpielowych, poprzez spódnice, szorty, po torby tekstylne –
odzież, w której wykorzystuje się nowości technologiczne,

g) na ślub, komunię (odzież na specjalne okazje) – suknie, komplety ślubne projektowane

dwukierunkowo, tzn. albo bogate w formie, albo skromne, ascetyczne, najczęściej
obowiązujący jest kolor biały,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

h) do szkoły (odzież młodzieżowa, galowa, ceremonialna) – odzież prosta w formie,

klasyczna lub fantazyjna (spódnice, bluzki, sukienki, spodnie); obowiązujące kolory
to granat, biel, czerń,

i) bielizna osobista – biustonosze, majtki, koszulki itp. – wyroby odzieżowe do noszenia

bezpośrednio na ciele; dominuje styl romantyczny, czyli koronki, falbanki, haft angielski
lub dekoracyjna pasmanteria; kolorystyka jest bardzo urozmaicona, najczęściej biała,
czarna, czerwona i w pastelowych odcieniach barw,

j) odzież domowa – podomki, szlafroki, fartuszki, dresy, itp. – obecnie najbardziej

popularne  ubrania  domowe  to  bluzy  i  spodnie  dresowe  (styl  sportowy)  wygodne
do chodzenia  i  wypoczynku,  nie  krępujące  ruchów;  do  pracy  w  kuchni  używa
się fartuchów  ochronnych;  szlafroki  i  podomki  to  odzież  poranna  i  wieczorna,  luźna
i wykonana z miękkich, ciepłych materiałów typu frotte, polar.

Projektowanie odzieży dziecięcej

Współczesne ubiory dziecięce cechuje funkcjonalizm, dbałość o dobór materiałów

(higieniczne,  higroskopijne)  i  różnorodność  form.  Funkcjonalność  odzieży  jest  związana
z grupą  wiekową.  Odzież  dla  dzieci  starszych  (12-15lat)  jest  zróżnicowana,  co  wiąże
się z rozmaitością  okazji  do  jej  użytkowania.  Natomiast  odzież  dzieci  młodszych
jest użytkowana  jako  całodzienna  (do  przedszkola,  żłobka,  szkoły)  lub  odświętna
(na uroczystości).
Zasady projektowania odzieży dziecięcej są następujące:

−

stosować jasną, czysta, żywą kolorystykę (harmonia z delikatnością i kolorytem skóry

dziecka, np. barwy pastelowe, tęczowe o różnym stopniu nasycenia,

−

kolory ciemne zestawiać z jasnymi, żywymi lub stosować barwne akcenty kolorystyczne,

−

projektować ubiory w stylu sportowym i romantycznym,

−

zdobić odzież różnymi rodzajami ornamentu, szczególnie aplikacją, haftem itp.,

−

stosować odpowiednią skalę w doborze detali i wielkości wzoru na materiale –

im mniejsze dziecko tym mniejsze detale oraz wzory na materiale,

−

stosować zgeometryzowane formy ubiorów w płaszczach, kurtkach, spodniach,

spódnicach, sukienkach, bluzach, wdziankach, bluzkach,

Rys. 42. Przykłady ubiorów dla dzieci [20, s. 33].

−

uwzględniać dysproporcje w budowie figury dziecięcej,

−

uwzględniać rozwój fizyczny dziecka: poszerzona partia krocza w odzieży u niemowląt;

łatwo dostępne i bezpieczne zapięcia; lekkie, cienkie szwy i odszycia; odzież wyłącznie
z materiałów naturalnych; odzież swobodna, nie uciskająca, z pogłębioną pachą
w rękawach,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

−

umiejętnie stosować zapożyczenia z mody dla dorosłych (styl i akcesoria),

−

nawiązywać w opracowaniu detali do świata dziecięcego (bohaterowie bajek) i dziecięcej

fantazji.

Na podstawie pomiarów antropometrycznych COBRPO opracował tabelę wymiarów,

w których uwzględniono podział na grupy modelowe:
–  grupa 0 (niemowlęta do 2 lat),
–  grupa I (dzieci od 3-6 lat),
–  grupa II (dziewczęta i chłopcy od 6-11 lat),
–  grupa III (dziewczęta i chłopcy od 11-15 lat),
–  grupa IV (dziewczęta i chłopcy od 15-18 lat).

Charakterystyka współczesnych ubiorów dziecięcych na podstawie grup wiekowych:

a) grupa 0 (do 2 roku życia) – do odzieży niemowlęcej zalicza się ubiory całościowe,

okrywające partie tułowia, rąk, nóg (śpioszki) oraz tułów i ręce (pajacyki), kaftaniki
i koszulki wiązane, zapinane z boku lub z przodu albo zakładane oraz czapeczki. Odzież
niemowlęcą charakteryzują:

−

niewielka ilość niezbędnych, niekrępujących ruchów ciała oraz minimalna liczna cięć,

−

stosowanie zapięć bezpiecznych, niedostępnych dla rąk dziecka (nie powodujących

urazów),

−

zdobienia minimalne i delikatne – hafty, aplikacje, wypustki itp.,

−

kolorystyka – pastelowa, akcenty tęczowe, żywe.

b) grupa I (3–6 lat) wiek przedszkolny – charakterystyczne jest, że:

−

ubiory dziewczęce i chłopięce są zunifikowane,

−

ubiory różnią się kolorystyką, wzorami na materiałach i detalami – dla dziewczynki

falbanki, riuszki, dla chłopców zaś wypustki, emblematy,

−

sukienki dziewczęce mogą mieć różnorodnie położoną linię talii (na swoim miejscu,

obniżoną, podwyższoną), ze względu na wyrównanie długości nóg i tułowia,

−

kolory ubiorów – żywe, czyste, odcienie złamane i zgaszone tylko w zestawieniach

z innymi,

−

w celu urozmaicenia ubiorów można stosować połączenia materiałów wzorzystych

z jednobarwnymi i wzorzystych z wzorzystymi.

c) grupa II (6–11 lat) młodszy wiek szkolny. Charakterystyczne dla tej grupy wiekowej jest:

−

pojawiające się zróżnicowanie odzieży dla dziewcząt i chłopców; dla dziewcząt

wygodne w szkole bezrękawniki, sukienki i spódnice w kolorach szkolnych (odcienie
ciemniejsze zestawione z bielą), dla chłopców – spodnie w ciemniejszych kolorach
z białymi koszulkami,

−

powszechne stosowanie ubiorów sportowych: bluzy, T-shirty, dresy, co unifikuje

odzież dziecięcą.

d) grupa III (11–15 lat) starszy wiek szkolny. Charakterystyczne cechy to:

−

wzorowanie ubiorów dzieci starszych na ubiorach młodzieżowych i dorosłych,

−

naśladowanie linii sukienek młodzieżowych w odzieży dziewczęcej w wersji

wizytowej,

−

unifikacja ubiorów sportowych – najchętniej noszonych przez dzieci starsze.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Projektowanie ubiorów młodzieżowych

Pojęcie „młodzież” obejmuje głównie grupę młodych ludzi w wieku uczniów szkół

ponadgimnazjalnych (do18 lat) oraz częściowo najstarszych klas gimnazjum (14, 15 rok
życia). Uwarunkowania psychofizyczne (formowanie się osobowości) powodują, że jest
to grupa:

−

najsilniej poddająca się najnowszej modzie, powielająca wzory innych młodych ludzi,

−

sięgająca po elementy awangardy, zbuntowana przeciwko zasadnym formom odzieży,

−

aprobująca funkcjonalizm i wygodę w ubiorze (odmiany stylu sportowego),

−

nawiązująca do sposobu bycia i ubierania się idoli świata rozrywki, sportu, estrady, filmu

itp.

Rys. 43. Przykłady ubiorów młodzieżowych [6, s. 106].

Projektowanie odzieży młodzieżowej jest trudne. Projektant musi być świadomy

wymienionych czynników. Projektując odzież dla młodzieży należy szczególną uwagę zwrócić
na tendencje w modzie (rys.43) i kojarzyć je z ubiorami idoli kulturowych, sięgając po:

−

najmodniejszą linię – ubiorów sportowych i estradowych,

−

modne detale – kształt kołnierzy, dekoltów, mankietów, dołów spodni, rodzaj zapięć itp.,

−

modne materiały odzieżowe i związane z nimi możliwości konstrukcyjne,

−

wzory na materiałach odzieżowych,

−

modne kolory i zestawienia o najsilniejszym wyrazie,

−

rodzaje modnych dodatków (obuwie, torby, biżuteria) i sposoby ich zestawiania

z ubiorem,

−

supermodne rodzaje ubiorów (sukienki czy spódnice, kurtki czy płaszcze itp.),

−

nowe aranżacje odzieży klasycznej (np. nowe rozwiązania konstrukcyjne żakietów,

wynikające z modnej linii i materiału odzieżowego).

Projektowanie ubiorów męskich

W garderobie męskiej obowiązuje mniejsza liczba rodzajów odzieży niż w damskiej.

Mężczyźni  noszą  najczęściej:  garnitury,  marynarki,  blezery,  spodnie  w  kilku  odmianach,
kamizelki,  płaszcze  kurtki,  koszule,  swetry,  koszulki  typu  T-shitt  itp.  Na  okazje  wizytowe
preferują garnitury lub kombinacje marynarek sportowych. Nowości i eksperymenty form oraz
detali  powinny  być  adresowane  do  mężczyzn  młodszych,  starsi  zaś  preferują  klasykę.  Style
w ubiorze  męskim  mają  mniejsze  znaczenie  niż  w  ubiorze  dla  kobiet.  Projektant  dysponuje
odmianami  stylu  sportowego  i  klasycznego.  Elementy  romantyki  czy  awangardy  stosuje  się
w ubiorach o specjalnym przeznaczeniu (wizytowo-wieczorowych, estradowych itp.).

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ubiorem, który najczęściej kojarzy się z mężczyzną jest garnitur. Garnitur składa

się z marynarki  i  spodni.  Materiał,  fason  i  wykończenie  garnituru  zależą  od  przeznaczenia.
Uzupełnienie  do  garnituru  dwuczęściowego  może  stanowić  kamizelka  –  powstaje  w  ten
sposób garnitur trzyczęściowy. Marynarki są jednorzędowe i dwurzędowe.
Jednorzędówki  –  marynarki  zapinane  na  jeden  rząd  guzików,  mogą  być  zapinane  na  jeden
do trzech guzików,  wyłogi  najczęściej opadają.  Zależnie  od  stylu  marynarki kieszenie  mogą
być cięte lub nakładane.
Dwurzędówki –  mogą  mieć w każdym rzędzie od jednego do trzech guzików. Przeważająca
ilość  dwurzędówek  to  marynarki  z  opadającymi  lub  zaostrzonymi  wyłogami.  Kieszenie
dwurzędówki są zawsze cięte. Dwurzędówkę nosi się zwykle zapiętą.

Na rysunku 44 pokazane są rodzaje ubiorów męskich:

–

marynarka jednorzędowa zapinana na jeden guzik (rys. 44a),

–

marynarka jednorzędowa zapinana na dwa guziki (rys. 44b),

–

marynarka jednorzędowa zapinana na trzy guziki (rys. 44c),

–

marynarka dwurzędowa z opadającymi wyłogami (rys. 44d),

–

marynarka dwurzędowa z zaostrzonymi wyłogami (rys. 44e),

–

zestaw z marynarką w stylu sportowym (rys. 44f),

–

garnitur konferencyjny (rys. 44g),

–

zestaw sportowy (rys. 44h),

–

komplet wypoczynkowy (rys. 44i).

a) b) c) d) e)

f) g) h) i)

Rys. 44. Rodzaje ubiorów męskich: a) marynarka jednorzędowa zapinana na jeden guzik, b) marynarka

jednorzędowa zapinana na dwa guziki, c) marynarka jednorzędowa zapinana na trzy guziki, d) marynarka

dwurzędowa z opadającymi wyłogami, e) marynarka dwurzędowa z zaostrzonymi wyłogami,

f) zestaw z marynarką w stylu sportowym, g) garnitur konferencyjny, h) zestaw sportowy,

i) komplet wypoczynkowy [19, s. 89]

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

W projektowaniu odzieży męskiej należy zwrócić uwagę na tendencje w modzie:

a) modną linię:

−

zarys sylwetki w ubiorze (blisko ciała, obszerna),

−

wygląd ramion i linię wszycia rękawów (podniesione, watowane, miękkie, naturalne),

−

długość odzieży i jej fragmentów – długość rękawów, marynarek i spodni,

b) modny fason (krój, detale):

−

wygląd, wielkość i sposób mocowania kieszeni,

−

wygląd klapek i wyłogów kołnierzy, zwłaszcza w marynarkach (szerokość, wielkość,

kształt, głębokość dekoltu itp.),

−

rodzaj zapięć – jednorzędowe, dwurzędowe, kryte, na suwaki itp.,

−

kształt i detale spodni – zastosowanie zakładek, zaszewek, mankietów, kantów, linia

spodni,

−

inspiracje w projektach kurtek, płaszczy, marynarek (kurtki lotnicze, płaszcz – trencz,

dyplomatka, marynarka – surdut),

c) modną kolorystykę:

−

zestawienia barwne standardowe (szarości, brązy, czerń; ecru, odcienie popielate

na lato),

−

zestawienia barw kontrastowych – awangarda,

−

zestawienia najmodniejszych barw, modne wzory na materiałach,

d) modne dodatki (kształt, kolorystyka) – obuwie, krawat, rękawiczki, torby itp.

Ubiory na specjalne okazje

Ubiory na szczególne okazje to stroje wizytowe zarówno damskie, męskie, młodzieżowe

i dziecięce.  Mogą  być  one  dzienne  i  wieczorowe.  Za  reprezentacyjny  strój  dzienny  męski
uważa się stresemann (rys. 45a) – ubranie składające się z jednorzędowej, ciemnej marynarki,
spodni  w  pasy  i  szarej  kamizeli,  krawat  może  mieć  delikatny  wzorek.  Kobiety  na  uroczyste
okazje  zakładają  elegancki  kostium  lub  garsonkę  (rys.  45b).  Bardzo  oficjalnym  ubraniem
dziennym męskim jest cutaway (żakiet męski) – poły czarnej marynarki przebiegają łukowato
od  guzika  w  tył,  spodnie  w  pasy  lub  delikatną  kratkę, szara kamizelka  i  szeroki, srebrzysty,
jedwabny krawat (rys. 45c).
Kolejnym  bardzo  eleganckim  ubiorem  z  przeznaczeniem  na  ślub  jest  zestaw  ze  spencerem
lub garnituru ze specerem – spencer sięga do pasa i jest obcisły (rys. 45e).

Nowoczesnym strojem wizytowym (rys. 45f) jest zestaw na party. Marynarkę szyje

się z efektownego materiału, wyłogi często obszywa się jedwabiem. Dodatki dobiera
się w pasujących kolorach. Ze względu na rodzaj okoliczności kobiety ubierają wieczorowy
kombinezon, sukienkę na party, suknię koktajlowa lub wieczorową (rys. 45g).

a) b) c) d) e)

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

f) g) h) i) j)

Rys. 45. Rodzaje ubiorów wizytowych: a) stresemann, b) kostium wizytowy, c) cutaway, d) suknia ślubna,

e) zestaw ze spencerem, f) zestaw na party, g) kombinezon na party, h) smoking, i) frak, j) suknia

wieczorowa [19, s. 90]

Klasycznym strojem wieczorowym jest czarny smoking (rys. 45h). Wyłogi smokingu

są obszyte jedwabiem, spodnie mają jedwabne lampasy. Do smokingu nosi się specjalną
kamizelkę smokingową lub kamizelkę w formie szarfy. Uzupełnieniem do jasnej marynarki
smokingu są ciemne spodnie.

Bardzo oficjalnym strojem wieczorowym jest czarny frak (rys. 45i). Poły fraka zaczynają

się  w  szwach  bocznych.  Przednia  część  fraka  sięga  do  pasa,  ostro  zakończone  wyłogi
są obszyte  jedwabiem,  spodnie  mają  jedwabne  lampasy  naszyte  na  szwy  boczne.  Frak  nosi
się rozpięty,  pod  spód  zakłada  się  białą  kamizelkę,  koszulę  z  ostro  zakończonym
kołnierzykiem i białą muszkę. Partnerka ma zawsze suknię wieczorową długą (rys. 45.j).

Projektowanie odzieży roboczej
Odzież robocza – to nie tylko okrycia chroniące nasz ubiór codzienny przed zabrudzeniem
i uszkodzeniem (fartuch, kurtki, kombinezony), ale i odzież przeznaczona do określonych
zajęć. Odzież tę, stosowaną przez pracownika w poszczególnych zawodach, dzielimy na dwie
podstawowe grupy:

−

odzież przewidziana dla pracowników fizycznych zatrudnionych w zakładach

przemysłowych, gospodarstwach rolnych, pracowników służby zdrowia, stacji
benzynowych,

−

odzież dla pracowników biurowych, pracowników związanych bezpośrednio

z konsumentem (zakłady zdrowego żywienia, sklepy, markety), pracowników instytucji
kulturalno-oświatowych, jak teatry, kina, domy kultury.
Zmiany ustrojowe jakie nastąpiły w naszym kraju w znaczny sposób wpłynęły na zmianę

odzieży roboczej. Szczególnie zauważalne jest to w drugiej grupie odzieży roboczej.
W obecnych czasach ubiór do pracy biurowej do głównie garnitur dla mężczyzn i kostium dla
kobiet w stonowanej kolorystyce. Odzież ta, w dużej mierze zależna jest od charakteru
wykonywanej pracy.

Przy projektowaniu odzieży roboczej dla pracowników fizycznych trzeba uwzględniać

rodzaj  wykonywanej  pracy  oraz  warunki  klimatyczne  i  przestrzenne  miejsca  pracy.
Na fizjologiczny stan człowieka wpływa temperatura pomieszczenia oraz jej zmiany. Stąd też
zupełnie  innym  wymaganiom  powinny  podlegać  odzież  i  obuwie,  jeśli  pracownik  w  ciągu
dnia roboczego  przebywa  w  jednakowej temperaturze, a  innym tam, gdzie występują częste
zmiany  temperatury  i  gdzie  pracownik  powinien  mieć  możność  łatwego  przebierania  się.
Należy  również  uwzględnić  zmiany  pór  roku.  Bardzo  duże  znaczenie  ma  wybór  materiału.
Może  on  być  przepuszczający  powietrze  lub  ścisły,  lekki  lub  ogrzewający,  zależnie
od wykonywanego zawodu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Pod uwagę należy wziąć również wielkość przestrzeni, w której człowiek się porusza.

Granice  ruchów  są  określone  charakterem  pracy  oraz  rodzajem  maszyny  lub  narzędzia
służących do jej wykonywania. Odzież nie powinna krępować ruchów podczas wykonywania
pracy,  a  z  drugiej  strony  nie  powinna  być  za  luźna,  aby  pracownik  nie  potrzebował  stale
podciągać  jej  luźnych  części.  Długie,  luźne  rękawy  mogą  łatwo  stać  się  przyczyną
zaczepienia  odzieży  o  maszynę,  powodując  wypadek  przy  pracy.  Podobnie  rozchylające
się poły bluz, kurtek i fartuchów.

Często rodzaj zapięcia decyduje o bezpieczeństwie pracownika. W ciasnej przestrzeni

trzeba unikać guzików, patek, wiązanych pasków, których końce mogą się wkręcić
w maszynę. Dobrym rozwiązaniem będą zamki błyskawiczne i paski zapinane.

Materiały na odzież roboczą powinny być niekurczliwe, elastyczne, odporne

na zabrudzenie,  przewiewne  (przepuszczalność  powietrza)  i  możliwie  łatwe  do  prania.
Właściwy  wybór  tkaniny  jest  rzeczą  bardzo  istotną  przy  tego  rodzaju  odzieży.  Tkaniny
z włókien  poliestrowych  i  poliamidowych  ze  względu  na  małą  higroskopijność
(wodochłonność)  źle  wchłaniają  pot,  a  więc  wpływają  niekorzystnie  na  higienę  ciała.
Najodpowiedniejsze  na  odzież  roboczą  będą  tkaniny  z  mieszanek  włókien  syntetycznych
z naturalnymi.

Odzież robocza pracowników biurowych, pracowników związanych z konsumentami oraz

pracowników  instytucji  kulturalnych  i  naukowych  musi  przede  wszystkim  uwzględniać
zagadnienia  mody  i  estetyki.  Odzież  tej  grupy  pracowników  musi  być  opracowana
na zasadzie  znajomości  środowiska  poszczególnych  dziedzin  pracy  (szpital,  restauracja,
sklep).

Przy projektowaniu obuwia roboczego trzeba uwzględnić miejsce pracy. Inny typ obuwia

jest potrzebny dla sprzedawczyni, inny dla pracownika wykonującego pracę siedzącą,
a jeszcze inny dla robotnika pracującego przy maszynie obsługiwanej pedałem. Obuwie
powinno harmonizować kolorystycznie z odzieżą roboczą.

Najważniejszym zadaniem przed przystąpieniem do projektowania odzieży roboczej

jest dokładne zapoznanie się z rodzajem wykonywanej pracy, miejscem i warunkami pracy.
Jest to gwarancją wykonania odpowiedniej i funkcjonalnej odzieży.

Kolorystyka ubiorów roboczych

Przed projektowaniem kolorystyki odzieży roboczej trzeba zaznajomić się z barwą

środowiska, w którym pracownik będzie się znajdował. Jeżeli kolor ubioru wtopi się w barwy
otoczenia – człowiek stanie się mało widoczny. Najczęściej pożądana jest dobra widoczność
pracownika. Toteż, aby go wyróżnić z otoczenia można wykorzystać efekty, jakie dają
kontrasty barw: kontrast temperatury, nasycenia, waloru.

W otoczeniu jasnym będzie dobrze widoczny ubiór ciemny i odwrotnie – od ciemnego tła

odetnie się wyraźnie ubiór np. jasnożółty lub biały.

Można wykorzystać efekt kontrastu temperatury i wtedy w otoczeniu utrzymanym

w kolorach ciepłych zastosować w odzieży przeciwstawne barwy zimne i odwrotnie –
przy chłodnych kolorach otoczenia, zaprojektować odzież w barwach ciepłych.

Nie zawsze pożądana jest dominacja barw ubioru w miejscu pracy, zwłaszcza gdy

nie chcemy odwracać uwagi pracowników od ich zajęcia. Tam, gdzie świadomie chcemy
uzyskać ogólny spokojny obraz, nie możemy w rozwiązaniach kolorystyki środowiska pracy
i odzieży roboczej stosować dużych kontrastów.

W niektórych miejscach pracy używamy odzieży z tkanin wzorzystych. Jeśli otoczenie

jest mało barwne, wzór może składać się z kilku kolorów albo z paru odcieni jednej barwy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ponieważ odzież robocza spełnia określone funkcje, które zależą od charakteru pracy,

nie zawsze strona estetyczna ubioru może dominować. Unikamy więc deseni dużych i zbyt
jaskrawych. Przy tym, należy wziąć pod uwagę, że im są one barwniejsze i bardziej
wyraziste, tym szybciej występuje przesycenie i zmęczenie wzroku.

Bardziej odpowiednie na odzież roboczą są materiały o wzorach utrzymanych

w spokojnych rytmach i rozwiązanych prostymi środkami ornamentacyjnymi, niż o wzorach
dynamicznych.

Projektowanie kolekcji odzieżowych
Kolekcja odzieży – zbiór wyrobów odzieżowych o różnym przeznaczeniu, prezentowany
na modelkach i modelach lub na manekinach wystawowych.
Projektowanie kolekcji odzieżowej wymaga dużej świadomości plastycznej. Grupę odzieży
w kolekcji musi łączyć jakaś wspólna cecha i zarazem dzielić odrębność każdego z modeli.

Rys. 46. Kolekcje odzieżowe: a) płaszcze, b) ubiory wieczorowe (czarne) [6, s. 90]

Cechą wspólną kolekcji może być:

a) okazja (suknie wieczorowe),
b) kolorystyka,

−

pojedynczy kolor (odzież w czerwieni),

−

tonacja kolorystyczna (w tonacji zimnej, tonacji jesiennej),

−

zestawy kilku barw (zestawy dwukolorowe, typu biel + czerń, zestawy

trój- i czterokolorowe),

c)  styl (ubiory w stylu ekologicznym),
d)  linie (suknie o linii secesyjnej),
e)  opracowanie określonego detalu w różnorodnych wariantach (kształty dekoltów w małej

letniej sukience),

f) materiał (modele z jednego rodzaju materiału, wyznaczającego określone rozwiązania

konstrukcyjne),

g)  technika (modele patchworkowi, batikowe),
h)  motyw wiodący (różne modele malowane w kwiaty polskie),
i)  sezon (różne modele sezonowe, w ich skład może wchodzić wiele kolekcji),
j)  rodzaj odzieży ( różne warianty żakietu francuskiego),
k)  wzór na materiale (modele z materiału w szkodzą kratę).

W skład kolekcji mogą wchodzić modele, które łączy więcej niż jedna cecha wspólna,

np. okazja, kolorystyka i technika, czy też styl, materiał i tonacja kolorystyczna. (rys. 46)

W obecnych czasach projektowanie to nie tylko rysowanie na kartce papieru, tworzenie

w wyobraźni kolekcji odzieży, ale przede wszystkim wykorzystywanie komputera podczas

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

pracy,  także  w  odzieżownictwie.  Za  pomocą  komputera,  kolorowego  monitora  i  myszy
tworzy się rysunki modeli. Pod rysunki można podłożyć dowolne wzory i kolory i zmieniać je
lub zapisywać w pamięci komputera. Projekty są zwykle dwuwymiarowe, ponieważ materiały
są również dwuwymiarowe.
Model  siatki  w  kształcie  ludzkiego  ciała  umożliwia  tworzenie  rysunków  trójwymiarowych.
Rysunki  te  można  powiększać,  zmniejszać,  obracać  i  rozciągać  na  ekranie  monitora.
Na monitorze można również zobaczyć strukturę materiału i sposób, w jaki się on układa.

Projektanci tekstyliów, autorzy projektów graficznych i ilustratorzy od dawna

posługiwali się komputerami jako narzędziami pracy. Jednak projektanci odzieży przez długi
czas uważali, że łatwiej im szkicować ręcznie. Ich niechętny stosunek do techniki cyfrowej
stopniowo zmieniło ogromne polepszenie jakości, łatwość użytkowania i spadające ceny
systemów komputerowych oraz oprogramowania ułatwiającego pracę w sektorze mody.

W latach 80-tych XX wieku większa część sprzętu komputerowego i oprogramowania

dla przemysłu odzieżowego sprzedawana była jako osobne systemy, często zwane
CAD/CAM. Nie tylko potrafiły one zorganizować i przyspieszyć proces projektowania, ale
zastępowały też częściowo pracę maszyn – tkały i cięły laserowo. Systemy te są wciąż bardzo
atrakcyjne i używane w wielu pracowniach projektantów odzieży i zakładach produkcyjnych.

Dobieranie kolorystyki ubiorów do typu urody (koloru twarzy i włosów)

Kolory ubioru powinny być tak dobrane, by podkreślić walory urody – naturalną tonację

skóry, włosów i tęczówki oka. Każda twarz, niezależnie od obowiązujących kanonów piękna,
jest z punktu widzenia plastycznego kompozycją kolorystyczną. Określa ją dominująca
tonacja indywidualna.

Ludzkie twarze (kobiece, męskie, dziecięce) są zakomponowane w naturalnej tonacji

temperaturowej: ciepłej, zimnej lub mieszanej (ciepło-zimnej, zimno-ciepłej).

Z kolorów można zawsze wybrać ten, który będzie najbardziej twarzowy, biorąc pod

uwagę  cerę,  włosy  i  oczy.  Przy  dobieraniu  kolorów  tkanin  dla  poszczególnych  osób  nie  ma
określonych  zasad,  są  tylko  pewne  wskazania,  które  mogą  ułatwić osiągnięcia pozytywnych
wyników. Odzież kobieca  i  męska oraz różnego rodzaju kolorowe dodatki  mogą wywołać  w
połączeniu  z  kolorem  cery  i  włosów  dwa  zasadnicze  efekty.  Kolory  pokrewne  zgaszą
działanie cery i włosów, a barwy kontrastowe, dopełniające wzmocnią je. Zjawisko to wynika
z relatywizmu barw.

Przy cerach zdrowych, normalnie zaróżowionych nie ma żadnych przeciwwskazań.

Możemy stosować różne kolory: podobne i kontrastowe. Kolory zimne (zielone i niebieskie)
podkreślają i wzmacniają cerę różową i opaloną. Kolory pokrewne, czyli ciepłe w każdym
walorze oraz różne odcienie szarości łącznie z kolorem czarnym i białym, także będą działać
korzystnie.

Osoby o cerze czerwonej lub żółtej powinny dobierać kolory niekontrastowe,

lecz powiązane z kolorem skóry, o odcieniach ciepłych jak brązowe, beżowe, rdzawe, ciepłe
szarości, które będą działały łagodząco. Niekorzystne jest stosowanie ostrej czerwieni
i zieleni, a także tkanin czarnych lub białych w bezpośrednim sąsiedztwie z twarzą.

Przy bardzo delikatnych i anemicznych twarzach nieodpowiednie będą kolory jaskrawe –

będą  podkreślać  bladość  cery.  Nie  powinny  być  stosowane  kolory:  cytrynowy,
pomarańczowy  i czerwony. Przy  bladych  cerach trzeba opierać się  na  barwach pastelowych,
zarówno  pokrewnych  jak  i  kontrastowych.  Kolory  zielonkawe  lub  niebieskie  będą  działały
dopełniająco  i  nadadzą  twarzy  różowy  odcień.  Również  kolory  ciepłe,  ale  bardzo  łagodne,
przyczynią  się  do  ożywienia  cery  bladej.  Ubiór  czarny  lub  biały  trzeba  urozmaicić
kolorowymi dodatkami (biżuteria, apaszki, szale itp.).

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Harmonizowanie tkanin z kolorem włosów

Przy jasnych włosach i niebieskich oczach odcienie kolorów szafirowych i zielonkawych

podkreślają złotawy kolor włosów. Odpowiednie będą także tkaniny biało-czarne, różne
odcienie szarości i brązów.

Do włosów o łagodnym miedzianym odcieniu oraz przy zielonych oczach i zdrowej cerze,

dobre będą tkaniny o działaniu dopełniającym, a wiec w tonacji zielononiebieskiej, kolory
turkusowoszmaragdowe – wzmocnią kolor włosów. Można również zastosować kolory
beżowobrązowe i barwy neutralne.

Przy rudych włosach o odcieniu czerwonym, trzeba zastosować kolory, które stłumią

ognisty kolor włosów, a ożywia bladą zazwyczaj cerę. Odpowiednie będą barwy o ciepłych,
łagodnych odcieniach.

Dobieranie tkanin dla brunetek i szatynek jest stosunkowo łatwe. Mogą one stosować

w zależności od upodobań kolory neutralne, jak i chromatyczne, w tonacjach ciepłych
i zimnych. Stosując ciemne barwy w ubiorach, dodatki wybieramy rozjaśniające.

Osoby starsze o siwych włosach dobrze wyglądają w kolorach neutralnych o jaśniejszym

lub ciemniejszym odcieniu. Twarzowe są również kolory: granatowy, różne odcienie koloru
fioletowego, złamane zielone z akcentem srebrzystym.

4.6.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1.  Jak można scharakteryzować proces projektowania odzieży?
2.  W jaki sposób można projektować odzież?
3.  Dla kogo można projektować odzież?
4.  Jakie znasz zasady projektowania odzieży?
5.  Czym charakteryzuje się odzież stosowana do pracy umysłowej?
6.  Jakie znasz cechy charakterystyczne dla odzieży wizytowej?
7.  Jakie różnice występują między odzieżą wizytową a wieczorową?
8.  Czym charakteryzuje się styl wizytowo-wieczorowy?
9.  Jakie znasz cechy odzieży sportowej?
10. Jakie ubiory zakwalifikujesz do odzieży plażowej?
11. Jakie cechy charakterystyczne ma odzież na specjalne okazje?
12. Jakie są cechy odzieży do szkoły, określ jej kolorystykę?
13. Czym się charakteryzuje odzież domowa?
14. Jakie znasz zasady projektowania odzieży dziecięcej (weź pod uwagę grupy wiekowe)?
15. Co weźmiesz pod uwagę projektując odzież młodzieżową?
16. Jakie znasz rodzaje ubiorów męskich?
17. Jakie czynniki weźmiesz pod uwagę w projektowaniu odzieży męskiej?
18. Jakie znasz ubiory na specjalne okazje?
19. Co to jest odzież robocza?
20. Czym charakteryzuje się odzież robocza?
21. Jakie znasz rodzaje odzieży roboczej?
22. Jakie znasz zasady projektowania odzieży roboczej?
23. Od jakich warunków zależy wygląd odzieży roboczej?
24. Co ma wpływ na fason odzieży roboczej?
25. Od czego zależy kolorystyka odzieży do pracy?
26. Dlaczego odzież robocza powinna być funkcjonalna?
27. Jakie materiały są stosowane w odzieży roboczej?
28. Co to jest kolekcja odzieży?
29. Jakie mogą być cechy wspólne kolekcji odzieży?
30. W jaki sposób zharmonizujesz ubiór z kolorem twarzy i włosów?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.6.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Na podstawie fotografii ustal przeznaczenie odzieży.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)  zapoznać się z materiałem nauczania z zakresu rodzaju i przeznaczenia odzieży,
2)  wylosować 5 fotografii,
3)  ustalić przeznaczenie odzieży na podstawie fotografii,
4)  wkleić zdjęcia do zeszytu przedmiotowego,
5)  opisać przeznaczenie odzieży pod każda fotografią,
6)  zaprezentować efekty swojej pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

zeszyt przedmiotowy,

−

katalog różnego rodzaju odzieży,

−

żurnale mody,

−

nożyce, klej,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura zgodna z punktem 6 poradnika.

Ćwiczenie 2

Zaprojektuj odzież roboczą dla ogrodnika.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)  zapoznać się z materiałem nauczania dotyczącym odzieży roboczej,
2)  zapoznać się z warunkami pracy ogrodnika,
3)  uwzględnić warunki atmosferyczne (pory roku),
4)  zaproponować  kolorystykę  odzieży  uwzględniając  charakter  pracy  i  kontakt

z otoczeniem,

5)  dobrać materiały i dodatki do ubioru,
6)  zaprojektować (narysować i pomalować) ubiór,
7)  uzasadnić wybór modelu,
8)  zaprezentować efekty swojej pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

blok rysunkowy formatu A4,

−

przybory rysunkowe i malarskie,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura zgodna z punktem 6 poradnika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 3

Zaprojektuj ubiór męski na specjalną okazję.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)  zapoznać się z materiałem nauczania dotyczącym projektowania ubiorów męskich,
2)  wybrać okazję na jaką będziesz projektować ubiór,
3)  zaprojektować  ubiór  męski  zgodnie  ze  wstępnymi  założeniami  (można  wykorzystać

program komputerowy do projektowania odzieży),

4) zaproponować kolorystykę ubioru odpowiednią do okazji,
5) pomalować

projekt

lub

zaprojektować

ubiór

programie

komputerowym

do projektowania odzieży,

6) zaprezentować efekty swojej pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

zestaw komputerowy z programem do projektowania odzieży i dostępem do Internetu,

−

blok rysunkowy formatu A4,

−

przybory rysunkowe,

−

przybory malarskie,

−

schemat sylwetki męskiej,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura zgodna z punktem 6 poradnika.

Ćwiczenie 4

Dobierz odzież sportowo-wypoczynkową dla młodzieży.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)  zapoznać się z materiałem nauczania dotyczącym odzieży sportowo-wypoczynkowej,
2)  zapoznać się z zasadami projektowania odzieży dla młodzieży,
3)  zaprojektować odzież sportowo-wypoczynkową dla młodzieży,
4)  zaproponować zestawy kolorystyczne (3 warianty),
5)  dobrać materiały i dodatki do ubioru,
6)  wykonać  projekty  techniką  dowolną  lub  wykorzystać  program  komputerowy

do projektowania odzieży (ten sam projekt w 3 zestawach kolorystycznych),

7)  porównać projekty,
8)  określić wpływ koloru na wygląd ubioru,
9)  zaprezentować efekty swojej pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

zestaw komputerowy z programem do projektowania odzieży i dostępem do Internetu,

−

blok rysunkowy formatu A4,

−

przybory rysunkowe i malarskie,

−

różne materiały pomocnicze w zależności od wybranej techniki,

−

żurnale mody młodzieżowej,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura zgodna z punktem 6 poradnika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 5

Zaprojektuj kolekcję sukien wieczorowych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)  zapoznać się z materiałem nauczania dotyczącym tworzenia kolekcji odzieżowych,
2)  scharakteryzować rodzaje sukien damskich,
3)  scharakteryzować rodzaje materiałów stosowanych w ubiorach wieczorowych,
4)  określić stosowaną kolorystykę ubioru,
5)  scharakteryzować panujące trendy mody,
6)  zaprojektować  kolekcję  sukien  wieczorowych  wykorzystując  program  komputerowy

do projektowania odzieży,

7) wydrukować zaprojektowaną kolekcje ubiorów,
8) zaprezentować efekty swojej pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

zestaw komputerowy z programem do projektowania odzieży i dostępem do Internetu,

−

katalogi odzieży damskiej,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura zgodna z punktem 6 poradnika.

Ćwiczenie 6

Dobierz bieliznę osobistą dla młodzieży.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)  zapoznać się z materiałem nauczania dotyczącym bielizny,
2)  zapoznać się z zasadami projektowania odzieży dla młodzieży,
3)  zaprojektować  bieliznę  osobistą  dla  młodzieży  (dziewczęcą  i  chłopięcą)  –  można

wykorzystać program komputerowy do projektowania odzieży,

4)  zaproponować zestawy kolorystyczne,
5)  dobrać materiały i dodatki do ubioru,
6)  wykonać  projekty  techniką  dowolną  lub  wykorzystać  program  komputerowy

do projektowania odzieży,

7)  porównać projekty,
8)  określić wpływ koloru na wygląd bielizny,
9)  zaprezentować efekty swojej pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

zestaw komputerowy z programem do projektowania odzieży i dostępem do Internetu,

−

blok rysunkowy formatu A4,

−

przybory rysunkowe i malarskie,

−

różne materiały pomocnicze w zależności od wybranej techniki,

−

żurnale bielizny młodzieżowej,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura zgodna z punktem 6 poradnika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 7

Dobierz odzież domową dla mężczyzny.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)  zapoznać się z materiałem nauczania dotyczącym odzieży domowej,
2)  zapoznać się z zasadami projektowania odzieży dla mężczyzn,
3)  zaprojektować odzież domową dla mężczyzny,
4)  zaproponować kolorystykę,
5)  wykonać projekt odzieży domowej dla mężczyzny,
6)  zaprezentować efekty swojej pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

blok rysunkowy formatu A4,

−

przybory rysunkowe i malarskie,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura zgodna z punktem 6 poradnika.

4.6.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) określić przeznaczenie odzieży na podstawie fotografii?



2) dobrać kolorystykę odzieży do jej przeznaczenia?



3) rozpoznać odzież wizytową?



4) dobrać odzież na specjalne okazje?



5) dobrać kolorystykę odzieży roboczej do zawodu?



6) zaprojektować ubiór dla ogrodnika?



7) wykorzystać program komputerowy w projektowaniu odzieży?



8) zaprojektować kolekcję odzieży?



9) zaprojektować ubiór męski na specjalną okazję?



10) zaprojektować odzież sportowo-wypoczynkową dla młodzieży?



11) stworzyć kolekcję sukien wieczorowych?



12) zaprojektować bieliznę dla młodzieży?



13) opracować projekt odzieży domowej dla mężczyzny?



„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. SPRAWDZIAN OSIĄGNIĘĆ

INSTRUKCJA DLA UCZNIA

1.  Przeczytaj uważnie instrukcję.
2.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3.  Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4.  Test  zawiera  20  zadań.  Do  każdego  zadania  dołączone  są  4  możliwości  odpowiedzi.

Tylko jedna jest prawidłowa.

5. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce

znak X. W przypadku pomyłki błędną odpowiedź zaznacz kółkiem, a następnie ponownie
zakreśl odpowiedź prawidłową.

6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

8. Na rozwiązanie testu masz 60 min.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Dominujący gust społeczeństwa danej epoki w odniesieniu do stroju, sztuki, sposobu

myślenia i sposobu życia, to
a)  linia mody.
b)  styl mody.
c)  moda.
d)  uroda.

2. Kolekcje modeli odzieżowych przeznaczonych do produkcji krótkoseryjnych, (modele

gotowe do noszenia), to kolekcje
a)  haute couture.
b)  new look.
c)  empire.
d)  prêt-à-porter.

3. Spódnica przedstawiona na rysunku ma długość

a)  mini.
b)  meduzo.
c)  midi.
d)  maxi.

Rysunek do zadania 3

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. Linia podkreślająca kobiecość poprzez akcentowanie talii, biustu i bioder, to

a)  linia prosta (H).
b)  linia owalna (O).
c)  linia secesyjna (S).
d)  linia osy (X).

5. Fason odzieży to wygląd ubioru wynikający z

a)  zastosowanego materiału.
b)  kroju i układu detali.
c)  dobranej kolorystyki.
d)  zastosowanych dodatków.

6. Luźne spodnie z nadaniem nieco poniżej kolana z zasłoniętym mankietem, to

a)  szarawary.
b)  golfy.
c)  rybaczki.
d)  kolarki.

Rysunek do zadania 6

7. W modzie współczesne rozróżniamy style:

a)  klasyczny, sportowy, unikatowy, awangardowy.
b)  klasyczny sportowy, romantyczny, awangardowy.
c)  klasyczny, rekreacyjny, romantyczny, awangardowy.
d)  klasyczny, sportowy, wieczorowy, unikatowy.

8. Styl wybiegający w przyszłość, przeznaczony dla ludzi odważnych, lubiących ubiorem

zadziwiać, szokować, to styl
a)  klasyczny.
b)  romantyczny.
c)  awangardowy.
d)  sportowy.

9. Luźny płaszcz, najczęściej dwurzędowy z szerokimi wyłogami, przewiązany w talii,

którego charakterystycznymi elementami wykończenia są naramienniki i karczek wszyty
w szwy boczne, to
a)  redingot.
b)  budrysówka.
c)  peleryna.
d)  trencz.

Rysunek do zadania 9

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10. Kimono, formy szlafrokowe, mundurowe, uniform ze stójką, motyw smoka, czerwień,

złoto, hafty, to cechy charakterystyczne stylu
a)  japońskiego.
b)  chińskiego.
c)  indyjskiego.
d)  tybetańskiego.

11. Figura sprężysta ma

a)  pochyłe plecy i wklęsłą klatkę piersiową.
b)  płaskie plecy i płaska klatkę piersiową.
c)  wypukłą klatkę piersiową i zgarbione plecy.
d)  wypukłą klatkę piersiową i płaskie plecy.

12. Wzory na tkaninach o dużych motywach wykazują działanie

a)  poszerzające.
b)  wydłużające.
c)  powiększające.
d)  pomniejszające.

13. Linie mody wyszczuplające i wydłużające, to

a)  redingot, Y.
b)  X, trapez.
c)  S, syrena.
d)  empire, A.

14. Ubiór pokazany na rysunku jest właściwy dla figury

a)  za tęgiej, za niskiej.
b)  za tęgiej, za wysokiej.
c)  za szczupłej, za niskiej.
d)  za szczupłej, za wysokiej.

Rysunek do zadania 14

15. Granat, biel i czerń to barwy odpowiednie na

a)  odzież domową.
b)  bieliznę osobistą.
c)  odzież szkolną.
d)  odzież na plażę.

16. Funkcjonalizm i wygoda w ubiorze, a także nawiązanie do sposobu bycia i ubierania

się idoli  świata  rozrywki,  sportu  i  estrady,  to  czynniki  mające  wpływ  na  projektowanie
odzieży dla
a)  dzieci.
b)  młodzieży.
c)  mężczyzn.
d)  kobiet.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17. Przedstawione na rysunku projekty pokazują tuszowanie wady

a)  za szerokich ramion.
b)  za wąskich ramion.
c)  za krótkiej szyi.
d)  za długiej szyi.

Rysunek do zadania 17

18. Bardzo oficjalny ubiór męski, składający się z czarnej marynarki, której poły przebiegają

łukowato  od  guzika  w  tył;  spodni  w  pasy  lub  delikatna  kratkę;  szarej  kamizeli
i szerokiego jedwabnego krawata, to
a)  stresemann.
b)  frak.
c)  cutaway.
d)  smoking.

19. Odzież robocza powinna być uszyta z materiałów

a)  sztucznych.
b)  naturalnych.
c)  mieszanek włókien syntetycznych i sztucznych.
d)  mieszanek włókien syntetycznych i naturalnych.

20. Ubiór dla figury normalnej przedstawiony na rysunku pokazuje fason odpowiadający

a)  skośnym liniom ciała.
b)  krzywym liniom ciała.
c)  prostym liniom ciała.
d)  zaokrąglonym liniom ciała.

Rysunek do zadania 20

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ...............................................................................

Dobieranie wyrobów odzieżowych do typu sylwetki i przeznaczenia

Zakreśl poprawną odpowiedź.

zadania

Odpowiedź

Punkty

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. LITERATURA

1.  Antkowiak J.: Sekrety modnych pań. Wydawnictwo Twój Styl, Warszawa 1993
2.  Banach A., Banach E.: Słownik mody. WP, Warszawa 1962
3.  Banach A.: O modzie XIX wieku. PIW Warszawa 1977
4.  Biedrońska-Słotowa  B.,  Kowalska  J.:  Za  modą  przez  wieki.  Muzeum  Narodowe

w Krakowie, Kraków 2003

5. Czurkowa M.H., Ulawska-Bryszewska I.: Rysunek zawodowy dla szkół odzieżowych.

WSiP, Warszawa 1996

6.  Fałkowska-Rękawek E.: Podstawy projektowania odzieży. WSiP, Warszawa 2000
7.  Farr K.: Twój osobisty stylista. W co się ubrać? Muza SA, Warszawa 2005
8.  Gutkowska-Rychlewska M., Taszycka M.: Ubiory i akcesoria mody wieku XIX., Kraków

1967

9.  Jones S.J.: Moda, projektowanie. Arkady, Warszawa 2007
10.  Lechevalier C.: Dobrze ubrany mężczyzna. Wiedza i Życie, Warszawa 2004
11.  Martin M.: Moda. Encyklopedia. Wydawnictwo Philips Wilson, Warszawa 1999
12.  Mulvey K., Richards M.: Kanony Piękna. ARKADY, Warszawa 1998
13.  Parafianowicz Z.: Słownik odzieżowy. WSiP, Warszawa 1995
14.  Piedboeut H.: O stroju na każdą okazję. Świat książki, Warszawa 1999
15.  Piras c., Roetzel B.: Lady – kobieta elegancka. Rosner & Wspólnicy, Warszawa 2003
16.  Praca zbiorowa. Kolekcja Instytutu Ubiorów w Kioto. Moda. Historia mody od XVIII do

XX wieku. Taschen 2002

17. Rech H.: Pulchne jest piękne. Jak wyglądać najlepiej w rozmiarze XXL. Wydawnictwo

Twój Styl, Warszawa 1999

18.  Romano Ch.: Nie mam, co na siebie włożyć. Muza SA, Warszawa 2000
19.  Samek P.: Krawiectwo – Technologia. WSiP Warszawa 1999
20.  Salo  T.,  Eberle  H.,  Döllel  H.:  Mode  Zeichnen  &  Entwerfen.  Vollmer  GmbH  &  Co.,

Haan-Gruiten 2001

21. Spllane M.: Zaprezentuj siebie. Poradnik dla nowoczesnego mężczyzny. Muza SA,

Warszawa 2003

22.  Turbasa J.: ABC męskiej elegancji. Wydawnictwo AA s.c. Kraków 2001
23.  Watermann G., Singel F.: Znajdź swój kolor. Muza SA, Warszawa 2003
24.  Woodall T., Constantine S.: Jak się nie ubierać. Wiedza i Życie, Warszawa 2003
25.  Żurnal mody: VIVA MODA. Wydanie specjalne 3(12) 2002
26.  Żurnal mody: FASHION, nr 1 (22) 20.II – 19. V. 2007

Czasopisma
– Nowa Edukacja Zawodowa
– Edukator Zawodowy – www.koweziu.edu.pl/edukator/index.php