background image

 

 

„Kampania informacyjna na rzecz promocji elastycznych form zatrudnienia”  

Projekt współfinansowany przez Uni

ę

 Europejsk

ą

 w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego  

 
 
 
 
 
 

ELASTYCZNE FORMY ZATRUDNIENIA

 

 

W

W

y

y

b

b

r

r

a

a

n

n

e

e

 

 

a

a

s

s

p

p

e

e

k

k

t

t

y

y

 

 

p

p

r

r

a

a

w

w

n

n

e

e

 

 

 
 

 

 
 
 

Laboratorium elastycznych form zatrudnienia 

 materiały edukacyjno - szkoleniowe

 

 
 

 

 
 
 

Warszawa - Łód

ź

, maj 2009r. 

 

background image

 

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
ELASTYCZNE FORMY ZATRUDNIENIA 
Wybrane aspekty prawne

 

 
 
 
 
 
 

Laboratorium elastycznych form zatrudnienia 
 materiały edukacyjno - szkoleniowe 
 

 

 
Autorzy:  
Jacek M

ę

cina 

 
 
 
 
red. Zbigniew Olejniczak 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

PUBLIKACJA DYSTRYBUOWANA BEZPŁATNIE

 

background image

 

3

SPIS TRE

Ś

CI 

 

Wst

ę

Umowa o prac

ę

 

Umowa na czas okre

ś

lony 

Umowa o prac

ę

 na czas okre

ś

lony (przykład) 

Umowa na czas wykonania okre

ś

lonej pracy 

Umowa o prac

ę

 na czas wykonania komputerowej sieci 

wewn

ę

trznej (przykład) 

12 

Umowa na zast

ę

pstwo 

13 

Umowa o prac

ę

 na czas zast

ę

pstwa 

14 

Umowa o prac

ę

 na czas okre

ś

lony w niepełnym 

wymiarze czasu pracy (zadaniowy system pracy) 

14 

Umowa o prac

ę

 w weekendowym systemie czasu pracy 

17 

Umowa o prac

ę

 nakładcz

ą

 

19 

Umowa o prac

ę

 nakładcz

ą

 (przykład) 

20 

Umowy cywilnoprawne 

22 

Umowa zlecenia/Umowa o 

ś

wiadczenie usług 

22 

Umowa na 

ś

wiadczenie usług (przykład) 

25 

Umowa o dzieło 

27 

Umowa o dzieło (przykład) 

29 

Umowa agencyjna 

31 

Umowa agencyjna (przykład) 

33 

Kontrakt mened

Ŝ

erski 

34 

Kontrakt mened

Ŝ

erski 

37 

Samozatrudnienie 

43 

Praca tymczasowa (Leasing pracowniczy) 

44 

Umowa o prac

ę

 tymczasow

ą

 

48 

background image

 

4

WST

Ę

Przemiany  społeczno-gospodarcze  przyczyniaj

ą

  si

ę

  popularyzacji  ró

Ŝ

norodnych  form  zatrudnie-

nia,  nie  tylko  zawsze  chodzi  o  umow

ę

  na  czas  stały.  Coraz  wi

ę

ksz

ą

  „popularno

ść

”  zyskuj

ą

  te 

formy, które zapewniaj

ą

 pracownika/prac

ę

, a jednocze

ś

nie zachowuj

ą

 pewne elementy elastycz-

no

ś

ci. 

W dalszej cz

ęś

ci  zaprezentowano i omówiono wybrane aspekty prawne ró

Ŝ

nych form zatrudnie-

nia wskazuj

ą

c na uwarunkowania i podbudowuj

ą

c tre

ś

ci konkretnymi przykładami. 

Opracowanie obejmuje nast

ę

puj

ą

ce formy zatrudnienia: 

a)

 

umowa o prac

ę

 

umowa na czas okre

ś

lony, 

 

umowa na czas wykonania okre

ś

lonej pracy, 

 

umowa na zast

ę

pstwo, 

 

umowa o prac

ę

 na czas zast

ę

pstwa, 

 

umowa o prac

ę

 na czas okre

ś

lony w niepełnym wymiarze czasu pracy (zadaniowy 

system pracy), 

 

umowa o prac

ę

 w weekendowym systemie czasu pracy, 

 

umowa o prac

ę

 nakładcz

ą

b)

 

umowy cywilnoprawne, 

 

umowa zlecenia/Umowa o 

ś

wiadczenie usług, 

 

umowa o dzieło, 

 

umowa agencyjna, 

 

kontrakt mened

Ŝ

erski, 

 

kontrakt mened

Ŝ

erski, 

c)

 

samo zatrudnienie, 

d)

 

praca tymczasowa (Leasing pracowniczy), 

e)

 

umowa o prac

ę

 tymczasow

ą

 
Mo

Ŝ

na  wyrazi

ć

  przekonanie, 

Ŝ

e  opracowanie  oka

Ŝ

e  si

ę

  przydatne  zarówno  pracodawcom  jak 

i pracownikom. 
 

background image

 

5

UMOWA O PRAC

Ę

 

 

 

Umowa na czas okre

ś

lony 

 

 

1.  Podstawa prawna (przepisy reguluj

ą

ce) 

Przepisy Działu II, Rozdziału II oraz Rozdziału II

a

 kodeksu pracy, artykuły 25 - 67

3

Wskazane przepisy reguluj

ą

 

zawarcie umowy o prac

ę

 na czas okre

ś

lony(art. 25-29

2

), 

 

ogólne zasady rozwi

ą

zywania umowy o prac

ę

(art.30), 

 

rozwi

ą

zywanie umowy o prac

ę

 na czas okre

ś

lony za wypowiedzeniem (art. 32-

43), 

 

uprawnienia pracownika w razie nieuzasadnionego lub niezgodnego z prawem 
wypowiedzenia umowy o prac

ę

 (art. 44-51), 

 

rozwi

ą

zanie umowy o prac

ę

 bez wypowiedzenia (art.52 – 67) 

 

warunki  zatrudniania  na  terytorium  Polski  pracowników  z  krajów  Unii 
Europejskiej (671-673). 

2.  Prawa i obowi

ą

zki stron umowy 

Umowa o prac

ę

 na czas okre

ś

lony nie odbiega - w zakresie praw oraz obowi

ą

zków 

stron  -  od  umowy  o  prac

ę

  zawartej  na  czas  nieokre

ś

lony.  Do  obowi

ą

zków 

pracodawcy,  tak  jak  w  przypadku  standardowych  umów  o  prac

ę

  (umowy  na  czas 

nieokre

ś

lony)  nale

Ŝ

y  udost

ę

pnienie  stanowiska  pracy,  terminowa  wypłata 

wynagrodzenia,  pokrycie  kosztów  zwi

ą

zanych  ze  składkami  na  ubezpieczenie 

społeczne  oraz  zapewnienie  pracownikowi  bezpiecznych  i  higienicznych  warunków 
pracy.  Pracownik  natomiast  jest  zobowi

ą

zany  do 

ś

wiadczenia  pracy  w  czasie  oraz 

miejscu  wyznaczonym  przez  pracodawc

ę

.  Rodzaj  wykonywanej  pracy  oraz  zakres 

obowi

ą

zków s

ą

 okre

ś

lone postanowieniami umowy.  

Bardzo  istotn

ą

  ró

Ŝ

nic

ą

  w  stosunku  do  umowy  o  prac

ę

  na  czas  nieokre

ś

lony  jest 

termin wypowiedzenia umowy. Strony mog

ą

 bowiem ustali

ć

Ŝ

e z zachowaniem np. 

dwutygodniowego  terminu wypowiedzenia umowa mo

Ŝ

e zosta

ć

 rozwi

ą

zana. Jest to 

istotna  ró

Ŝ

nica  w  stosunku  do  umowy  o  prac

ę

  na  czas  nieokre

ś

lony,  gdzie  terminy 

wypowiedzenia  s

ą

  zdecydowanie  dłu

Ŝ

sze,  a  rozwi

ą

zanie  umowy  wi

ąŜ

e  si

ę

 

z ponoszeniem  dodatkowych  kosztów  przez  pracodawc

ę

.  Nale

Ŝ

y  podkre

ś

li

ć

Ŝ

regulacja  w  zakresie  zatrudnienia  terminowego  jest  stosunkowo  atrakcyjna  dla 
pracodawców.  Prawo  polskie  nie  uzale

Ŝ

nia  dopuszczalno

ś

ci  zawarcia  umowy 

background image

 

6

terminowej  od  zaistnienia  okre

ś

lonej  przyczyny,  ponadto  nie  okre

ś

la  równie

Ŝ

 

maksymalnego  czasu  trwania  umowy  terminowej  (z  wyj

ą

tkiem  umowy  na  okres 

próbny, która mo

Ŝ

e by

ć

 zawarta maksymalnie na trzy miesi

ą

ce).  

Jednak nale

Ŝ

y zwróci

ć

 uwag

ę

, i

Ŝ

 zawarcie umowy na zbyt długi okres czasu np. 9 lat 

byłoby  niezgodne  ze  społeczno-gospodarczym  przeznaczeniem  prawa,  czyli  taka 
umowa, zgodnie z art. 18 § 2 kp w zw. z art. 8 kp, jest niewa

Ŝ

na.  

Stanowisko to wynika z orzecznictwa SN ”Zawarcie długoterminowej umowy o prac

ę

 

na  czas  okre

ś

lony  np.9,  10  lat  z  dopuszczalno

ś

ci

ą

  jej  wcze

ś

niejszego  rozwi

ą

zania 

za  dwutygodniowym  wypowiedzeniem  mo

Ŝ

e  by

ć

  kwalifikowane  jako  obej

ś

cie 

przepisów  prawa  pracy,  ich  społeczno-gospodarczego  przeznaczenia  lub  zasad 
współ

Ŝ

ycia  społecznego”.  Wyrok  SN  z  7  wrze

ś

nia  2005r.  II  PK  294/04  OSNP 

2006/13-14/207.  

Nale

Ŝ

y podkre

ś

li

ć

Ŝ

e wypowiedzenie umów terminowych nie wymaga uzasadnienia, 

a  okres  wypowiedzenia  nie  przekracza  dwóch  tygodni,  co  pozwala  unikn

ąć

 

dodatkowych  kosztów  zwi

ą

zanych  ze  zwolnieniem  pracownika.  Orzecznictwo  SN 

stworzyło mo

Ŝ

liwo

ść

 wypowiadania ka

Ŝ

dej umowy na czas okre

ś

lony, je

Ŝ

eli tylko w 

umowie  o  prac

ę

  zawarta  zostanie  klauzula  dopuszczalno

ś

ci  jej  wcze

ś

niejszego 

wypowiedzenia  (uchwała  SN  z  dnia  7  wrze

ś

nia  1994  r.,  I  PZP  35/94,  OSNAPiUS 

1994, nr 11, poz. 173). 

3.  Rekomendacje w zakresie wykorzystania umowy na czas okre

ś

lony 

Wykorzystanie  wskazanej  formy  prawnej  powinno  by

ć

  uzale

Ŝ

nione  od  rodzaju 

ś

wiadczonej pracy oraz organizacji pracy. Odpowied

ź

 na poni

Ŝ

sze pytania pozwala 

z  du

Ŝ

ym  prawdopodobie

ń

stwem  oceni

ć

,  jakie  warunki  sprzyjaj

ą

  wykorzystaniu 

umowy na czas okre

ś

lony: 

1)  Czy 

profil 

działalno

ś

ci 

przedsi

ę

biorstwa 

sprzyja 

wykorzystaniu 

umów 

terminowych (działalno

ść

 handlowa; działalno

ść

 usługowa)? 

2)  Czy firma pracuje w systemie zadaniowym czasu pracy? 

3)  Czy wdro

Ŝ

ono system pracy projektowej? 

4)  Czy  wła

ś

ciwie  wybrali

ś

my  grup

ę

  pracowników  w  stosunku  do  których  chcemy 

wykorzysta

ć

 umowy terminowe? 

5)  Czy  jeste

ś

my  wstanie  skutecznie  zarz

ą

dza

ć

  pracownikami  zatrudnionymi  na 

czas okre

ś

lony? 

Je

Ŝ

eli na wi

ę

kszo

ść

 przedstawionych powy

Ŝ

ej pyta

ń

 odpowied

ź

 brzmi twierdz

ą

co, to 

warunki  w  Pa

ń

stwa  przedsi

ę

biorstwie  sprzyjaj

ą

  szerszemu  wykorzystaniu 

terminowych  umów  o  prac

ę

.  Je

Ŝ

eli  firma  działa  w  zadaniowym  systemie  czasu 

pracy,  w  bran

Ŝ

y  usługowej  oraz  mened

Ŝ

erowie  s

ą

  wstanie  sprawnie  i  efektywnie 

background image

 

7

zarz

ą

dza

ć

  pracownikami  zatrudnionymi  okresowo,  to  wskazane  jest  wykorzystanie 

umów  na  czas  okre

ś

lony.  Nale

Ŝ

y  pami

ę

ta

ć

Ŝ

e  grupa  pracowników  zatrudnionych 

okresowo  powinna  by

ć

  wyselekcjonowana  pod  k

ą

tem  funkcji  jakie  b

ę

d

ą

  pełnili 

w danym  okresie  pracy  w  przedsi

ę

biorstwie  oraz  ich  dotychczasowej  pozycji 

w firmie.  Zatrudniaj

ą

c  zbyt  du

Ŝą

  liczb

ę

  pracowników  na  czas  okre

ś

lony  ryzykujemy 

zdemotywowaniem pracowników oraz rozlu

ź

nieniem ich zwi

ą

zków z firm

ą

Wykorzystuj

ą

c  umow

ę

  na  czas  okre

ś

lony  nale

Ŝ

y  pami

ę

ta

ć

Ŝ

e  została  ona 

uregulowana  w  kodeksie  pracy  z  pewnymi  ograniczeniami  wykorzystania  tej formy. 
Mianowicie,  swoboda  zawierania  umów  na  czas  okre

ś

lony  została  ograniczona 

w art.  25

1

  kp.  Zgodnie  z  przepisem  omawianego  artykułu  zawarcie  kolejnej  umowy 

o prac

ę

  na  czas  okre

ś

lony  jest  równoznaczne  z  zawarciem  umowy  na  czas 

nieokre

ś

lony,  je

Ŝ

eli  wcze

ś

niej  strony  zawarły  dwukrotnie  umow

ę

  na  czas  okre

ś

lony 

i przerwa  pomi

ę

dzy  nawi

ą

zaniem  nowej  a  rozwi

ą

zaniem  poprzedniej  umowy  nie 

przekroczyła jednego miesi

ą

ca. Rozwi

ą

zanie to zostało wprowadzone ustaw

ą

 z dnia 

26 lutego 1996r. o zmianie ustawy - kodeks pracy, oraz o zmianie niektórych innych 
ustaw(Dz.  U.  nr  24,  poz.  110).  Nale

Ŝ

y  podkre

ś

li

ć

Ŝ

e  ograniczenie  jest  raczej 

łagodne,  poniewa

Ŝ

  obejmuje  tylko  jedn

ą

  z  umów  terminowych  regulowanych 

w kodeksie  pracy.  Zakres  omawianego  rozwi

ą

zania  nie  został  rozszerzony  na 

umowy na okres próbny oraz umowy na czas wykonania okre

ś

lonej pracy.  

4.  Koszty  zastosowania  umowy  w  porównaniu  do  kosztów  umowy  o  prac

ę

  na  czas 

nieokre

ś

lony 

Koszty wykorzystania umowy o prac

ę

 na czas okre

ś

lony s

ą

 w zasadzie takie same, 

jak  umowy  o  prac

ę

  na  czas  nieokre

ś

lony  z  tym  zastrze

Ŝ

eniem, 

Ŝ

e  w  przypadku 

umowy  o  prac

ę

  mamy  krótszy  termin  wypowiedzenia  oraz  strony  nie  musz

ą

 

podawa

ć

 przyczyny rozwi

ą

zania umowy. Jest to bardziej korzystne rozwi

ą

zanie dla 

pracodawcy. Wykorzystanie umowa na czas okre

ś

lony poci

ą

ga wi

ę

c za sob

ą

 koszt 

składek na ubezpieczenia społeczne (ustawa o systemie ubezpiecze

ń

 społecznych, 

w  tym  ubezpieczenia  zdrowotnego  (ustawa  o 

ś

wiadczeniach  zdrowotnych 

finansowanych ze 

ś

rodków publicznych).  

5.  Wytyczne  dotycz

ą

ce  wprowadzenia  do  umowy  ruchomego  czasu  pracy  lub 

zadaniowego czasu pracy. 

Wprowadzaj

ą

c  ruchomy  lub  zadaniowy  czas  pracy,  tak  jak  to  zostało  uregulowane 

w §  1  punkt  2  oraz  3,  nale

Ŝ

y  pami

ę

ta

ć

Ŝ

e  pracodawca  ustala  czas  niezb

ę

dny  do 

wykonania  powierzonych  zada

ń

,  uwzgl

ę

dniaj

ą

c  wymiar  czasu  pracy  wynikaj

ą

cy 

z norm  okre

ś

lonych  w  art.  129  kodeksu  pracy.  Wprowadzenie  zadaniowego  lub 

ruchomego czasu pracy  oznacza  wi

ę

c konieczno

ść

 przestrzegania ograniczenia 40 

godzin pracy w tygodniu.  

6.  Wytyczne dotycz

ą

ce zmiany regulaminu pracy oraz regulaminu wynagradzania. 

background image

 

8

Wykorzystuj

ą

c  umow

ę

  o  prac

ę

  na  czas  okre

ś

lony  nale

Ŝ

y  opami

ę

ta

ć

Ŝ

e  jej 

postanowienia  nie  mog

ą

  by

ć

  sprzeczne  z  postanowieniami  regulaminów 

obowi

ą

zuj

ą

cych  u  pracodawcy.  Przepisy  umowy  nie  mog

ą

  by

ć

  równie

Ŝ

  mniej 

korzystne  dla  pracownika  ni

Ŝ

  postanowienia  regulaminów.  W  zakresie  samych 

regulaminów  nie  s

ą

  konieczne  zmiany,  je

Ŝ

eli  wcze

ś

niej  uregulowali

ś

my  w  nich 

zadaniowy lub ruchomy czas pracy. Je

Ŝ

eli nie było takich postanowie

ń

 wcze

ś

niej to 

nale

Ŝ

y  je  wprowadzi

ć

  do  regulaminów  przed  sporz

ą

dzeniem  oraz  podpisaniem 

z pracownikiem umowy. 

W  umowie  pomini

ę

to  zagadnienia  zwi

ą

zane  z  kształtowaniem  systemu 

wynagrodze

ń

,  wymieniaj

ą

c  jedynie  cz

ęść

  stał

ą

  i  dodatkowe 

ś

wiadczenia  zwi

ą

zane 

z prac

ą

. Nale

Ŝ

y pami

ę

ta

ć

Ŝ

e system wynagradzania powinien by

ć

 dostosowany do 

charakteru  pracy  i  spełnia

ć

  maksymalnie  funkcj

ę

  motywacyjn

ą

.  Dlatego  obok 

wynagrodzenia  zasadniczego  powinny  pojawi

ć

  si

ę

  przede  wszystkim  –  premia 

wynikowa  (powi

ą

zana  z  wynikami  indywidualnymi  i  grupowymi,  lub  całej  firmy)  – 

dodatek funkcyjny (zwi

ą

zany z pozycj

ą

 zawodow

ą

, np. kierownika) – premia roczna, 

kwartalna lub miesi

ę

czna (zwi

ą

zane 

ś

ci

ś

le z zyskiem firmy) – dodatek za dodatkowe 

kwalifikacje  (zwi

ą

zane  z  motywowaniem  do  rozwoju  zawodowego).  Rzadziej  ju

Ŝ

 

w nowoczesnych  organizacjach  stosowane  s

ą

  dodatki  –  sta

Ŝ

owy  (za  sta

Ŝ

  pracy 

w firmie) – nagroda jubileuszowa ( za długoletni

ą

 prac

ę

 w firmie). 

7.  Zmiany w umowie wynikaj

ą

ce z wprowadzenia zmiennych miejsc pracy. 

Cz

ę

sto  wprowadzenie  zmiennych  miejsc  pracy  wymaga  równie

Ŝ

  uregulowania 

zadaniowego systemu czasu pracy, co zostało opisane powy

Ŝ

ej w punkcie 5. Nale

Ŝ

równie

Ŝ

 pami

ę

ta

ć

 o wskazaniu zasad udost

ę

pniana stanowisk pracy, pracownikom, 

ś

wiadcz

ą

cym po sobie prac

ę

 

UMOWA O PRAC

Ę

 NA CZAS OKRESLONY 

 

Na  podstawie  art.  29  §  1  Kodeksu  Pracy  w  dniu  .................................  roku  w  ..................... 
zostaje zawarta umowa o prac

ę

 pomi

ę

dzy:  

 

Pracodawc

ą

............................................... 

siedzib

ą

 

........................., 

ul. 

..........................., 

zarejestrowanym w ................. pod numerem............................., NIP ......................................, 

reprezentowan

ą

 przez: 

1. .................................., 

2. ................................... 

a  

background image

 

9

Panem/i

ą

 

……………………………………………....................................,  

zam. w ........................................................................................ 

legitymuj

ą

cym/c

ą

 si

ę

 dowodem osobistym (seria i numer dowodu osobistego)  

Niniejsza umowa zostaje zawarta na czas/do dnia .................................. 

Strony ustalaj

ą

 nast

ę

puj

ą

ce warunki zatrudnienia

1) 

rodzaj umówionej pracy: …………………………………………………………………… 

2) 

miejsce wykonywania pracy: ……………………………………………………………… 

3) 

wymiar czasu pracy: ……………………………………………………………………….. 

4) 

wynagrodzenie  –  okre

ś

lone  w  sposób  i  na  zasadach  przewidzianych  w  (przepisy 

o wynagrodzeniu,  regulamin  wynagradzania,  układ  zbiorowy  pracy)  ,  składa

ć

  si

ę

 

b

ę

dzie z nast

ę

puj

ą

cych pozycji:  

 

stawka płacy zasadniczej: 

.................................... (słownie: ........................................) 

 

grupa i stawka dodatku funkcyjnego – specjalnego:  

.................................... (słownie: ........................................) 

 

premie i dodatki na zasadach i warunkach okre

ś

lonych w regulaminie 

wynagradzania 

5) 

inne warunki zatrudnienia: ………………………………………………………………… 

 

Dzie

ń

 rozpocz

ę

cia pracy:  

Zał

ą

czniki: 

Zakres obowi

ą

zków, uprawnie

ń

 i odpowiedzialno

ś

ci 

 

O

ś

wiadczam,  i

Ŝ

  egzemplarz  niniejszej  umowy  otrzymałem(am)  i  po  zapoznaniu  si

ę

  z  jej  tre

ś

ci

ą

 

zaproponowane  mi  warunki  pracy  i  wynagrodzenia  przyjmuj

ę

.  Równocze

ś

nie  przyjmuj

ę

  do 

wiadomo

ś

ci  tre

ść

  obowi

ą

zuj

ą

cego  u  Pracodawcy  regulaminu  pracy  i  o

ś

wiadczam, 

Ŝ

zobowi

ą

zuj

ę

 si

ę

 do przestrzegania porz

ą

dku i dyscypliny pracy. 

 

....................................................... 

 

        ........................................................ 

(data i podpis pracownika)  

      

 

 

   (podpis pracodawcy) 

background image

 

 

10 

 

Umowa na czas wykonania okre

ś

lonej pracy 

 

1.  Podstawa prawna (przepisy reguluj

ą

ce) 

Przepisy  Działu  II,  Rozdziału  II  oraz  Rozdziału  II

a

  kodeksu  pracy,  artykuły  25  -  67

3

Wskazane przepisy reguluj

ą

 

zawarcie umowy o prac

ę

 (art. 25-29

2

), 

 

ogólne zasady rozwi

ą

zywania umowy o prac

ę

 (art.30), 

 

rozwi

ą

zywanie umowy o prac

ę

 za wypowiedzeniem (art. 32-43), 

 

uprawnienia pracownika w razie nieuzasadnionego lub niezgodnego z prawem 
wypowiedzenia umowy o prac

ę

 (art. 44-51), 

 

rozwi

ą

zanie umowy o prac

ę

 bez wypowiedzenia (art.52 – 67) 

 

warunki  zatrudniania  na  terytorium  Polski  pracowników  z  krajów  Unii 
Europejskiej (67

1

-67

3

). 

2.  Prawa i obowi

ą

zki stron umowy 

W  ramach  umowy  o  prac

ę

  na  czas  wykonania  okre

ś

lonej  pracy  do  obowi

ą

zków 

pracodawcy,  tak  jak  w  przypadku  standardowych  umów  o  prac

ę

  nale

Ŝ

udost

ę

pnienie  stanowiska  pracy,  terminowa  wypłata  wynagrodzenia,  pokrycie 

kosztów  zwi

ą

zanych  ze  składkami  na  ubezpieczenie  społeczne  oraz  zapewnienie 

pracownikowi  bezpiecznych  i  higienicznych  warunków  pracy.  Pracownik  natomiast 
jest zobowi

ą

zany do 

ś

wiadczenia pracy  w czasie oraz miejscu wyznaczonym przez 

pracodawc

ę

.  

Rodzaj wykonywanej pracy oraz  zakres obowi

ą

zków s

ą

 okre

ś

lone postanowieniami 

umowy. Bardzo istotn

ą

 ró

Ŝ

nic

ą

 w stosunku do umowy o prac

ę

 na czas nieokre

ś

lony 

jest termin wypowiedzenia umowy. Strony mog

ą

 bowiem ustali

ć

Ŝ

e z zachowaniem 

np. dwutygodniowego terminu wypowiedzenia umowa mo

Ŝ

e zosta

ć

 rozwi

ą

zana. Jest 

to istotna ró

Ŝ

nica w stosunku do umowy o prac

ę

 na czas nieokre

ś

lony, gdzie terminy 

wypowiedzenia  s

ą

  zdecydowanie  dłu

Ŝ

sze  a  rozwi

ą

zanie  umowy  wi

ąŜ

e  si

ę

 

z ponoszeniem dodatkowych kosztów przez pracodawc

ę

.  

Nale

Ŝ

y  podkre

ś

li

ć

Ŝ

e  umowa  zawarta  na  czas  wykonywania  okre

ś

lonej  pracy 

wygasa  wraz  z wykonaniem  okre

ś

lonego  w  umowie  zadania.  Ustawodawstwo 

polskie  nie  uzale

Ŝ

nia  dopuszczalno

ś

ci  zawarcia  umowy  na  czas  wykonania 

okre

ś

lonej  pracy  od  zaistnienia  okre

ś

lonej  przyczyny,  ponadto  nie  okre

ś

la  równie

Ŝ

 

maksymalnego czasu trwania takiej umowy. 

3.  Wykorzystanie  wskazanej  formy  prawnej  powinno  by

ć

  uzale

Ŝ

nione  od  rodzaju 

ś

wiadczonej pracy oraz  organizacji pracy. Odpowied

ź

 na poni

Ŝ

sze pytania pozwala 

background image

 

 

11 

z du

Ŝ

ym  prawdopodobie

ń

stwem  oceni

ć

,  jakie  warunki  sprzyjaj

ą

  wykorzystaniu 

umowy na czas okre

ś

lony: 

1)  Czy  profil  działalno

ś

ci  przedsi

ę

biorstwa  sprzyja  wykorzystaniu  umów  na  czas 

wykonania okre

ś

lonej pracy (działalno

ść

 usługowa lub działalno

ść

 produkcyjna)? 

2)  Czy firma pracuje w systemie zadaniowym czasu pracy? 

3)  Czy wdro

Ŝ

ono system pracy zadaniowej? 

4)  Czy  wła

ś

ciwie  wybrali

ś

my  grup

ę

  pracowników  w  stosunku  którym  zlecamy 

wykonanie okre

ś

lonej pracy? 

5)  Czy  jeste

ś

my  wstanie  skutecznie  zarz

ą

dza

ć

  pracownikami  zatrudnionymi  na 

czas wykonania okre

ś

lonej pracy? 

Je

Ŝ

eli  na  wi

ę

kszo

ść

  przedstawionych  powy

Ŝ

ej  pyta

ń

  odpowied

ź

  brzmi  twierdz

ą

co,  to 

warunki  w Pa

ń

stwa  przedsi

ę

biorstwie  sprzyjaj

ą

  szerszemu  wykorzystaniu  terminowych 

umów o prac

ę

. Je

Ŝ

eli firma działa w  zadaniowym systemie pracy,  w bran

Ŝ

y usługowej, 

b

ą

d

ź

  produkcyjnej  to  wskazane  jest  wykorzystywanie  umów  na  czas  wykonania 

okre

ś

lonej  pracy.  Posługuj

ą

c  si

ę

  przykładem  grafika  komputerowego  pracuj

ą

cego  dla 

jednej  agencji  graficznej,  mo

Ŝ

na  wskaza

ć

  wady  i  zalety  omawianej  formy  prawnej.  Do 

najwa

Ŝ

niejszych  zalet  nale

Ŝ

y  ograniczenie  kosztów  zwi

ą

zanych  z  zatrudnieniem  na 

podstawie  umowy  o  prac

ę

  na  czas  nieokre

ś

lony  oraz  motywacyjny  charakter  systemu 

zadaniowego(wypłata wynagrodzenia nast

ę

puje po wykonaniu okre

ś

lonej pracy).  

Do  wad  omawianej  umowy  nale

Ŝ

y  przede  wszystkim  lu

ź

ny  zwi

ą

zek  pracowników 

z form

ą

,  je

Ŝ

eli  mamy  do  czynienia  ze  specjalistami  wysokiej  klasy  (np.  grafikami 

komputerowymi) to nale

Ŝ

y si

ę

 liczy

ć

 z tym, 

Ŝ

e b

ę

d

ą

 poszukiwa

ć

 innych 

ź

ródeł dochodów 

oraz  bardziej  stabilnej  sytuacji  finansowej.  Warunkiem,  który  powinien  by

ć

  równie

Ŝ

 

spełniony,  je

Ŝ

eli  chcemy  wykorzysta

ć

  omawiany  typ  umowy  jest  sprawne  i  efektywne 

zarz

ą

dzanie pracownikami zatrudnionymi okresowo.  

Nale

Ŝ

y  pami

ę

ta

ć

Ŝ

e  grupa  pracowników  zatrudnionych  okresowo  powinna  by

ć

 

wyselekcjonowana  pod  k

ą

tem  funkcji  jakie  b

ę

d

ą

  pełnili  w  danym  okresie  pracy, 

w przedsi

ę

biorstwie  oraz  ich  dotychczasowej  pozycji  w  firmie.  Zatrudniaj

ą

c  zbyt  du

Ŝą

 

liczb

ę

  pracowników  na  czas  wykonania  okre

ś

lonej  pracy  ryzykujemy  zbytnim 

rozlu

ź

nieniem ich zwi

ą

zków z firm

ą

4.  Koszty  zastosowania  umowy  w  porównaniu  do  kosztów  umowy  o  prac

ę

  na  czas 

nieokre

ś

lony. 

Koszty wykorzystania umowy na czas wykonania okre

ś

lonej pracy s

ą

 ni

Ŝ

sze ni

Ŝ

 umowy 

o  prac

ę

  na  czas  nieokre

ś

lony.  Wi

ąŜ

e  si

ę

  to  z  tym, 

Ŝ

e  w  przypadku  umowy  na  czas 

wykonania  okre

ś

lonej  pracy  mamy  krótszy  termin  wypowiedzenia,  ponadto  umowa 

wygasa  w  chwili  wykonania  powierzonego  zadania.  Jest  to  bardziej  korzystne 
rozwi

ą

zanie  dla  pracodawcy.  Wykorzystanie  umowy  na  czas  wykonania  okre

ś

lonej 

pracy,  poci

ą

ga  wi

ę

c  za  sob

ą

  koszt  składek  na  ubezpieczenia  społeczne  (ustawa 

background image

 

 

12 

o systemie  ubezpiecze

ń

  społecznych,  w  tym  ubezpieczenia  zdrowotnego,  ustawa 

ś

wiadczeniach zdrowotnych finansowanych ze 

ś

rodków publicznych).  

5.  Wytyczne  dotycz

ą

ce  wprowadzenia  do  umowy  ruchomego  czasu  pracy  lub 

zadaniowego czasu pracy. 

Wprowadzaj

ą

c  ruchomy  lub  zadaniowy  czas  pracy,  nale

Ŝ

y  pami

ę

ta

ć

Ŝ

e  pracodawca 

ustala czas niezb

ę

dny do wykonania powierzonych zada

ń

, uwzgl

ę

dniaj

ą

c wymiar czasu 

pracy  wynikaj

ą

cy  z  norm  okre

ś

lonych  w  art.  129  kodeksu  pracy.  Wprowadzenie 

zadaniowego  lub  ruchomego  czasu  pracy  oznacza  wi

ę

c  konieczno

ść

  przestrzegania 

ograniczenia 40 godzin pracy w tygodniu.  

6.  Wytyczne dotycz

ą

ce zmiany regulaminu pracy oraz regulaminu wynagradzania. 

Wykorzystuj

ą

c  umow

ę

  na  czas  wykonania  okre

ś

lonej  pracy  nale

Ŝ

y  opami

ę

ta

ć

Ŝ

e  jej 

postanowienia nie mog

ą

 by

ć

 sprzeczne z postanowieniami regulaminów obowi

ą

zuj

ą

cych 

u pracodawcy.  Przepisy  umowy  nie  mog

ą

  by

ć

  równie

Ŝ

  mniej  korzystne  dla  pracownika 

ni

Ŝ

  postanowienia  regulaminów.  W  zakresie  samych  regulaminów  nie  s

ą

  konieczne 

zmiany, je

Ŝ

eli wcze

ś

niej uregulowali

ś

my w nich mo

Ŝ

liwo

ść

 uregulowania stosunku pracy 

w formie umowy na czas wykonania okre

ś

lonej pracy. Je

Ŝ

eli nie było takich postanowie

ń

 

wcze

ś

niej  to  nale

Ŝ

y  je  wprowadzi

ć

  do  regulaminów  przed  sporz

ą

dzeniem  oraz 

podpisaniem z pracownikiem umowy. 

W  umowie  pomini

ę

to  zagadnienia  zwi

ą

zane  z  kształtowaniem  systemu  wynagrodze

ń

wymieniaj

ą

c  jedynie  cz

ęść

  stał

ą

  i  dodatkowe 

ś

wiadczenia  zwi

ą

zane  z  prac

ą

.  Nale

Ŝ

pami

ę

ta

ć

Ŝ

e  system  wynagradzania  powinien  by

ć

  dostosowany  do  charakteru  pracy 

i spełnia

ć

 

maksymalnie 

funkcj

ę

 

motywacyjn

ą

Dlatego 

obok 

wynagrodzenia 

zasadniczego  powinny  pojawi

ć

  si

ę

  przede  wszystkim  –  premia  wynikowa  (powi

ą

zana 

z wynikami indywidualnymi i grupowymi, lub całej firmy) – dodatek funkcyjny (zwi

ą

zany 

z pozycj

ą

  zawodow

ą

,  np.  kierownika)  –  premia  roczna,  kwartalna  lub  miesi

ę

czna 

(zwi

ą

zane 

ś

ci

ś

le  z  zyskiem  firmy)  –  dodatek  za  dodatkowe  kwalifikacje  (zwi

ą

zane 

z motywowaniem  do  rozwoju  zawodowego).  Rzadziej  ju

Ŝ

  w  nowoczesnych 

organizacjach  stosowane  s

ą

  dodatki  –  sta

Ŝ

owy  (za  sta

Ŝ

  pracy  w  firmie)  –  nagroda 

jubileuszowa (za długoletni

ą

 prac

ę

 w firmie). 

7.  Zmiany w umowie wynikaj

ą

ce z wprowadzenia zmiennych miejsc pracy. 

Cz

ę

sto  wprowadzenie  zmiennych  miejsc  pracy  wymaga  równie

Ŝ

  uregulowania 

zadaniowego  systemu  czasu  pracy,  co  zostało  opisane  powy

Ŝ

ej  w  punkcie  5.  Nale

Ŝ

równie

Ŝ

  pami

ę

ta

ć

  o  wskazaniu  zasad  udost

ę

pniana  stanowisk  pracy,  pracownikom, 

ś

wiadcz

ą

cym po sobie prac

ę

 

 

 

 

background image

 

 

13 

UMOWA O PRAC

Ę

 NA CZAS WYKONANIA KOMPUTEROWEJ SIECI WEWN

Ę

TRZNEJ 

zawarta w dniu.................................. 

pomi

ę

dzy: 

     ........................................ 

     zwany/

ą

 dalej Pracodawc

ą

 

     a 

     ............................................................ 

     zwany/

ą

 dalej Pracownikiem 

§1 

Pracodawca zatrudnia Pracownika na nast

ę

puj

ą

cych warunkach: 

a)  miejsce pracy: 

b)  wymiar czasy pracy: 

c)  na stanowisku: 

§2 

1.  Umowa  zostaje  zawarta  od  dnia  ........................  do  dnia  zako

ń

czenia  tworzenia 

komputerowej sieci wewn

ę

trznej w budynku przy ul ................................ 

2.  W  czasie  trwania  niniejszej  umowy,  Pracownik  b

ę

dzie  otrzymywał  wynagrodzenie 

w wysoko

ś

ci ........................... 

§3 

Zakres obowi

ą

zków pracownika dotyczy nast

ę

puj

ą

cych czynno

ś

ci: 

............................................................................................................ 

.......................................................................................................... 

§4 

Strony  zastrzegaj

ą

  sobie  prawo  rozwi

ą

zania  niniejszej  umowy  przed  upływem  terminu 

okre

ś

lonego w §1 za dwutygodniowym okresem wypowiedzenia. 

§5 

Umowa  została  sporz

ą

dzona  w  dwóch  jednobrzmi

ą

cych  egzemplarzach  -  po  jednym  dla  ka

Ŝ

dej 

ze Stron. 

§6 

Pracownik o

ś

wiadcza, 

Ŝ

e otrzymał egzemplarz niniejszej umowy, przyjmuje do wiadomo

ś

ci tre

ść

 

zakresu  swoich  czynno

ś

ci  i  obowi

ą

zków  oraz  tre

ść

  obowi

ą

zuj

ą

cego  u  Pracodawcy  regulaminu 

pracy oraz zobowi

ą

zuje si

ę

 do zachowania w tajemnicy okoliczno

ś

ci i danych o których dowie si

ę

 

w zwi

ą

zku w wykonywana prac

ą

 - a których ujawnienie mogłoby narazi

ć

 Pracodawc

ę

 na szkod

ę

 

......................................................                 ...................................................... 

Podpis Pracownika                                            Podpis Pracodawcy

background image

 

 

14 

 

Umowa na zast

ę

pstwo 

 

1.  Podstawa prawna (przepisy reguluj

ą

ce) 

art.  25  §  1,  art.  33

1

,  41

1

  §  2,  art.  177  §  3

1

  kp;  art.  5  ust.  7  ustawy  z  13  marca  2003r. 

o szczególnych  zasadach  rozwi

ą

zywania  z  pracownikami  stosunków  pracy  z  przyczyn 

niedotycz

ą

cych pracowników(Dz. U. Nr 90, poz. 844 z pó

ź

n. zm.). 

2.  Kształt umowy na  zast

ę

pstwo wynika z odmiennego celu zatrudnienia, jakim jest utworzenie 

wi

ę

zi tymczasoweji pomi

ę

dzy pracodawc

ą

 a pracownikiem, zwi

ą

zanej z przej

ś

ciow

ą

 potrzeb

ą

 

pracodawcy.  St

ą

d  jej  zasadniczym  elementem  jest  łatwo

ść

  jej  rozwi

ą

zania.  W  zasadzie 

pozostałe kwestie zwi

ą

zane z zatrudnieniem s

ą

 uregulowane tak jak w przypadku umowy na 

czas okre

ś

lony. 

 

3.  Szczególnym  przykładem  wykorzystania  umów  na  czas  zast

ę

pstwa  jest  model  rotacji  pracy 

tj.  zatrudnienia  na  zast

ę

pstwo,  przez  krótki  okres  czasu  osób  bezrobotnych, 

nieposiadaj

ą

cych  do

ś

wiadczenia  zawodowego,  w  celu  umo

Ŝ

liwienia  pracownikom 

zatrudnionym  na  tych  samych  stanowiskach  wzi

ę

cie  udziału  w  programach  szkoleniowych. 

Mechanizm  rotacji  pracy  jest  niezwykle  elastyczny,  mo

Ŝ

na  go  dostosowywa

ć

  do  dowolnych 

potrzeb przedsi

ę

biorstw - ze szczególnym uwzgl

ę

dnieniem aktywizacji bezrobotnych, rozwoju 

pracowników  oraz  rozwoju  firmy.  Istnieje  szereg  ró

Ŝ

nych  modeli  i  odmian  projektów 

rotacyjnych.  Rotacja  pracy  mo

Ŝ

e  by

ć

  wykorzystywana  we  wszystkich  bran

Ŝ

ach  gospodarki 

i wsz

ę

dzie tam, gdzie zachodzi zale

Ŝ

no

ść

 typu pracodawca – pracownik – bezrobotny.  

Zastosowanie rotacji na rynku pracy daje przedsi

ę

biorcy szerokie korzy

ś

ci. Przede wszystkim 

firma  jednocze

ś

nie  dysponuje  bardziej  wykwalifikowanymi  pracownikami,  którzy  maj

ą

 

mo

Ŝ

liwo

ść

  i  nawyk  podnoszenia  kwalifikacji,  a  jednocze

ś

nie  unika  głównego  problemu 

zwi

ą

zanego  z  szerokim  stosowaniem  szkole

ń

  pracowniczych,  czyli  strat  produkcyjnych 

w czasie, gdy jej pracownicy przechodz

ą

 szkolenie. Dodatkowym zyskiem  dla firmy jest to, 

Ŝ

po 

zako

ń

czeniu  projektu 

rotacyjnego 

przedsi

ę

biorca  ma 

do 

dyspozycji 

szereg 

wykwalifikowanych  pracowników  zast

ę

pczych.  Rotacja  pracy  w  przedsi

ę

biorstwie  mo

Ŝ

e  tym 

samym by

ć

 cz

ęś

ci

ą

 składow

ą

 procesu rekrutacji.  

Zastosowanie  w  przedsi

ę

biorstwie  modelu  rotacji  pracy  wi

ąŜ

e  si

ę

  przede  wszystkim 

z wdro

Ŝ

eniem  polityki  szkoleniowej,  czyli  m.in.  audytem  potrzeb  i  mo

Ŝ

liwo

ś

ci  szkoleniowych 

oraz  odpowiednim  doborem  szkole

ń

  do  pracowników,  tak  aby  cały  proces  szkoleniowy  był 

najbardziej efektywny dla przedsi

ę

biorstwa, a jednocze

ś

nie satysfakcjonuj

ą

cy dla pracownika. 

Konieczna  jest  równie

Ŝ

  współpraca  z  agencj

ą

  pracy  tymczasowej,  która  dysponuje  bankami 

danych  o  osobach,  które  mogłyby  pracowa

ć

  na  zast

ę

pstwo  na  danych  stanowiskach,  po 

krótkim wdro

Ŝ

eniu. 

background image

 

 

15 

 

UMOWA O PRAC

Ę

 NA CZAS ZAST

Ę

PSTWA 

zawarta w dniu .................................... w ............................................................... pomi

ę

dzy: 

.......................................................................... z siedzib

ą

 w ................, zwanym dalej 

Pracodawc

ą

.......................................................zamieszkał

ą

 (zamieszkałym) 

w  .........................................................................., zwan

ą

 dalej Pracownikiem. 

Na podstawie art. 25 §1 zd. 2 Kodeksu pracy strony zgodnie ustalaj

ą

Pracodawca  zatrudnia  Pracownika  na  zast

ę

pstwo  Pani  ..............................,  której  udzielono  urlopu 

bezpłatnego na okres od .................................................. do............................  

Pracownik b

ę

dzie zatrudniony na stanowisku sprzedawcy. 

Do  obowi

ą

zków  Pracownika  nale

Ŝ

y:  obsługa  klientów,  przyj

ę

cia  towaru,  metkowanie  towaru, 

obsługa kasy fiskalnej, utrzymywanie porz

ą

dku na terenie zakładu pracy. 

Pracownik b

ę

dzie wykonywał prac

ę

 w ..............................................................................  

                   (miejsce wykonywania pracy)

Pracownik zostaje zatrudniony w wymiarze........................... etatu. 

Pracownik  b

ę

dzie  otrzymywał  wynagrodzenie  w  wysoko

ś

ci  .......................................  brutto 

miesi

ę

cznie. 

Strony  dopuszczaj

ą

  mo

Ŝ

liwo

ść

  wcze

ś

niejszego  rozwi

ą

zania  umowy  za  dwutygodniowym 

wypowiedzeniem. 

Pracownik jest zobowi

ą

zany stawi

ć

 si

ę

 do pracy w dniu ..................................................... 

Umow

ę

 sporz

ą

dzono w dwóch jednobrzmi

ą

cych egzemplarzach po jednym dla ka

Ŝ

dej ze stron. 

 

 

.....................................................                               ..................................................... 

podpis Pracodawcy                                                          podpis Pracownika 

 

 

Umowa o prac

ę

 na czas okre

ś

lony w niepełnym wymiarze czasu pracy (zadaniowy 

system pracy) 

 

dotychczasowej pozycji w firmie.  

1.  Koszty  zastosowania  umowy  w  porównaniu  do  kosztów  umowy  o  prac

ę

  na  czas 

nieokre

ś

lony. 

background image

 

 

16 

2.  Koszty wykorzystania umowy o prac

ę

 na czas okre

ś

lony s

ą

 w zasadzie takie same, 

jak  umowy  o prac

ę

  na  czas  nieokre

ś

lony,  z  tym  zastrze

Ŝ

eniem, 

Ŝ

e  w  przypadku 

umowy  o  prac

ę

  mamy  krótszy  termin  wypowiedzenia  oraz  strony  nie  musz

ą

 

podawa

ć

  przyczyny  rozwi

ą

zania  umowy.  Jest to  bardziej  korzystne  rozwi

ą

zanie  dla 

pracodawcy.  Wykorzystanie  umowa  na  czas  okre

ś

lony  poci

ą

ga  wi

ę

c  Podstawa 

prawna (przepisy reguluj

ą

ce) 

Przepisy  Działu  II,  Rozdziału  II  oraz  Rozdziału  II

a

  kodeksu  pracy,  artykuły  25  -  67

3

Wskazane przepisy reguluj

ą

 

zawarcie umowy o prac

ę

 na czas okre

ś

lony (art. 25-29

2

), 

 

ogólne zasady rozwi

ą

zywania umowy o prac

ę

 (art.30), 

 

rozwi

ą

zywanie umowy o prac

ę

 na czas okre

ś

lony za wypowiedzeniem (art. 32-

43), 

 

uprawnienia pracownika w razie nieuzasadnionego lub niezgodnego z prawem 
wypowiedzenia umowy o prac

ę

 (art. 44-51), 

 

rozwi

ą

zanie umowy o prac

ę

 bez wypowiedzenia (art.52 – 67) 

 

warunki  zatrudniania  na  terytorium  Polski  pracowników  z  krajów  Unii 
Europejskiej (67

1

-67

3

). 

Przepisy Działu VI Czas Pracy kodeksu pracy - artykuły 128-151

12

 

3.  Prawa i obowi

ą

zki stron umowy 

Zatrudniaj

ą

c  pracowników  w  niepełnym  wymiarze  czasu  pracy,  mamy  do  wyboru 

dowolny rodzaj umowy o prac

ę

 tj. umow

ę

 prac

ę

 na okres próbny, czas okre

ś

lony, czas 

nieokre

ś

lony lub czas wykonywania okre

ś

lonej pracy. Powy

Ŝ

sza umowa o prac

ę

 na czas 

okre

ś

lony  nie  odbiega,  w zakresie  praw  oraz  obowi

ą

zków  stron  od  umowy  o  prac

ę

 

zawartej  na  czas  nieokre

ś

lony.  Do  obowi

ą

zków  pracodawcy,  tak  jak  w  przypadku 

standardowych  umów  o  prac

ę

  (umowy  na  czas  nieokre

ś

lony)  nale

Ŝ

y  udost

ę

pnienie 

stanowiska  pracy,  terminowa  wypłata  wynagrodzenia,  pokrycie kosztów  zwi

ą

zanych  ze 

składkami  na  ubezpieczenie  społeczne  oraz  zapewnienie  pracownikowi  bezpiecznych 
i higienicznych warunków pracy. Pracownik natomiast jest zobowi

ą

zany do 

ś

wiadczenia 

pracy  w  czasie  oraz  miejscu  wyznaczonym  przez  pracodawc

ę

.  Rodzaj  wykonywanej 

pracy  oraz  zakres  obowi

ą

zków  s

ą

  okre

ś

lone  postanowieniami  umowy.  Bardzo  istotn

ą

 

Ŝ

nic

ą

  w  stosunku  do  wzorów  umów  o  prac

ę

  zaprezentowanych  powy

Ŝ

ej,  jest 

wprowadzenie  postanowie

ń

  dotycz

ą

cych  zadaniowego  systemu  pracy.  Nale

Ŝ

podkre

ś

li

ć

Ŝ

e  umowa  o  prac

ę

  na  czas  okre

ś

lony  jest  tylko  jednym  z  mo

Ŝ

liwych 

rozwi

ą

za

ń

  w  zakresie  zatrudnienia  pracowników,  w  ramach  zadaniowego  systemu 

pracy.  Ponadto,  istotn

ą

  modyfikacj

ą

  w  powy

Ŝ

szym  wzorze  jest  wprowadzenie 

niepełnego  wymiaru  czasu  pracy  (1/2  etatu).  Nale

Ŝ

y  pami

ę

ta

ć

Ŝ

e  o  wymiarze  etatu 

b

ę

dzie głównie decydowa

ć

 liczba godzin, któr

ą

 pracownik ma obowi

ą

zek przepracowa

ć

 

w ramach swego rozkładu (bez godzin nadliczbowych).  

background image

 

 

17 

4.  Rekomendacje w zakresie wykorzystania umowy na  czas okre

ś

lony  w  zadaniowym 

systemie pracy. 

Tak jak w przypadku innych typów umów, na podstawie których 

ś

wiadczona jest praca, 

wykorzystanie  wskazanej  formy  prawnej  powinno  by

ć

  uzale

Ŝ

nione  od  rodzaju 

ś

wiadczonej pracy oraz organizacji pracy.  

Zaprezentowany  powy

Ŝ

ej  typ  umowy  jest  cz

ę

sto  wykorzystywany  w  zadaniowym 

systemie  do  tzw.  dzielenia  stanowiska  (job  sharing),  czy  te

Ŝ

  podziału  miejsca  pracy. 

Polega  on  na  tym, 

Ŝ

e  dwóch  lub  wi

ę

cej  pracowników  zatrudnionych  w  niepełnym 

wymiarze  czasu  pracy  dzieli  mi

ę

dzy  siebie  stanowisko  pracy  pełnowymiarowej. 

Z ka

Ŝ

dym  z  tych  pracowników,  według  przepisów  polskiego  kodeksu  pracy  nale

Ŝ

zawrze

ć

 umow

ę

 o prac

ę

. W umowie nale

Ŝ

y dokładnie wskaza

ć

 cz

ęść

 etatu, na którym 

dany pracownik zostanie zatrudniony.  

W praktyce wyst

ę

puj

ą

 trzy rodzaje job sharingu: 

  współdzielona  odpowiedzialno

ść

  –  brak  konkretnego  podziału  obowi

ą

zków, 

pracownicy  s

ą

  wymienni.  Taki  system  najlepiej  sprawdza  si

ę

  przy  ta

ś

mowej 

organizacji  pracy  lub  na  stanowiskach,  gdzie  jest  stały  ci

ą

g  pracy.  Wymaga 

dobrego  dopasowania  pracowników  współdziel

ą

cych  stanowisko  pracy  oraz 

dobrego poziomu komunikacji mi

ę

dzy nimi, 

  rozdzielona  odpowiedzialno

ść

  –  sprawdza  si

ę

  w  sytuacji  gdy  pracownicy  obj

ę

ci 

job  sharingiem  nie  znaj

ą

  si

ę

  dobrze,  a  sama  praca  mo

Ŝ

e  by

ć

  rozbita  na  ró

Ŝ

ne 

projekty. Ka

Ŝ

dy z tych pracowników zajmuje si

ę

 własn

ą

 cz

ęś

ci

ą

 zadania, 

  bez  powi

ą

zania  odpowiedzialno

ś

ci

ą

  –  forma  odpowiednia  gdy  pracownicy 

wykonuj

ą

 całkowicie wyodr

ę

bnione zadania i maj

ą

 ró

Ŝ

ne kompetencje, 

Job  sharing  mo

Ŝ

e  by

ć

  równie

Ŝ

  wykorzystywany  w  przedsi

ę

biorstwie  do  prowadzenia 

przyjaznej  pracownikom  polityki  ł

ą

czenia  obowi

ą

zków  zawodowych  i  rodzinnych  przez 

pracowników.  Jest  ona  istotna  szczególnie  dla  młodych  pracowników  wychowuj

ą

cych 

dzieci. 

Nale

Ŝ

y  odró

Ŝ

ni

ć

  dzielenie  stanowiska  (job-sharing)  od  dzielenia  pracy  (work-sharing). 

Dzielenie  pracy  to  redukcja  godzin  pracy  podj

ę

ta  przez  grup

ę

  pracowników  w  celu 

unikni

ę

cia  zwolnienia  z pracy.  Jest  to  sposób  podziału  dost

ę

pnych  zasobów  pracy 

pomi

ę

dzy wi

ę

ksz

ą

 liczb

ę

 osób. Ma on zwykle charakter cykliczny tzn. jest podejmowany 

w sytuacjach dekoniunktury na rynku. Nale

Ŝ

y pami

ę

ta

ć

Ŝ

e osoby dziel

ą

ce stanowisko, 

b

ą

d

ź

  dziel

ą

ce  prac

ę

  maj

ą

  takie  same  prawa  i obowi

ą

zki,  jak  pracownicy  zatrudnieni 

standardowo, wł

ą

cznie z obowi

ą

zkami ubezpieczeniowymi.  

 

Odpowied

ź

 na poni

Ŝ

sze pytania pozwala  z du

Ŝ

ym prawdopodobie

ń

stwem oceni

ć

, jakie 

warunki sprzyjaj

ą

 wykorzystaniu umowy: 

1)  Czy  profil  działalno

ś

ci  przedsi

ę

biorstwa  sprzyja  wykorzystaniu  podziału 

stanowisk pracy (działalno

ść

 handlowa; działalno

ść

 usługowa)? 

background image

 

 

18 

2)  Czy firma pracuje w systemie zadaniowym czasu pracy? 

3)  Czy wdro

Ŝ

ono system pracy projektowej? 

4)  Czy  wła

ś

ciwie  wybrali

ś

my  grup

ę

  pracowników  w  stosunku  do  których  chcemy 

wykorzysta

ć

 umowy w niepełnym wymiarze czasu pracy? 

5)  Czy jeste

ś

my wstanie skutecznie zarz

ą

dza

ć

 pracownikami dziel

ą

cymi stanowisko 

pracy? 

Je

Ŝ

eli  na  wi

ę

kszo

ść

  przedstawionych  powy

Ŝ

ej  pyta

ń

  odpowied

ź

  brzmi  twierdz

ą

co  to 

warunki  w Pa

ń

stwa  przedsi

ę

biorstwie  sprzyjaj

ą

  szerszemu  wykorzystaniu  terminowych 

umów  w niepełnym  wymiarze  czasu  pracy.  Je

Ŝ

eli firma  działa  w  zadaniowym  systemie 

czasu  pracy,  w bran

Ŝ

y  usługowej,  a  mened

Ŝ

erowie  s

ą

  wstanie  sprawnie  i  efektywnie 

zarz

ą

dza

ć

 pracownikami zatrudnionymi na cz

ęś

ci etatu to wskazane jest wykorzystanie 

podziału  stanowiska  pracy.  Nale

Ŝ

y  pami

ę

ta

ć

Ŝ

e  grupa  pracowników  zatrudnionych  w 

ten  sposób  powinna  by

ć

  wyselekcjonowana  pod  k

ą

tem  funkcji  jakie  b

ę

d

ą

  pełnili  w 

danym okresie pracy w przedsi

ę

biorstwie oraz ich 

za sob

ą

 koszt składek na ubezpieczenia 

społeczne(ustawa  o  systemie  ubezpiecze

ń

  społecznych,  w  tym  ubezpieczenia  zdrowotnego 

(ustawa o 

ś

wiadczeniach zdrowotnych finansowanych ze 

ś

rodków publicznych).  

 

Umowa o prac

ę

 w weekendowym systemie czasu pracy 

 

1.  Podstawa prawna (przepisy reguluj

ą

ce). 

Przepisy  Działu  II,  Rozdziału  II  oraz  Rozdziału  II

a

  kodeksu  pracy,  artykuły  25  -  67

3

Wskazane przepisy reguluj

ą

 

zawarcie umowy o prac

ę

 na czas okre

ś

lony (art. 25-29

2

), 

 

ogólne zasady rozwi

ą

zywania umowy o prac

ę

(art.30), 

 

rozwi

ą

zywanie umowy o prac

ę

 na czas okre

ś

lony za wypowiedzeniem (art. 32-

43), 

 

uprawnienia pracownika w razie nieuzasadnionego lub niezgodnego z prawem 
wypowiedzenia umowy o prac

ę

 (art. 44-51), 

 

rozwi

ą

zanie umowy o prac

ę

 bez wypowiedzenia (art.52 – 67) 

 

warunki  zatrudniania  na  terytorium  Polski  pracowników  z  krajów  Unii 
Europejskiej (67

1

-67

3

). 

Przepisy Działu VI Czas Pracy kodeksu pracy - artykuły 128-151

12

, w szczególno

ś

ci art. 

143 

2.  Prawa i obowi

ą

zki stron umowy. 

Zatrudniaj

ą

c  pracowników  w  systemie  pracy  weekendowej,  mamy  do  wyboru  dowolny 

rodzaj  umowy  o  prac

ę

  tj.  umow

ę

  prac

ę

  na  okres  próbny,  czas  okre

ś

lony,  czas 

nieokre

ś

lony lub czas wykonywania okre

ś

lonej pracy. Powy

Ŝ

sza umowa o prac

ę

 na czas 

background image

 

 

19 

okre

ś

lony  nie  odbiega,  w zakresie  praw  oraz  obowi

ą

zków  stron  od  umowy  o  prac

ę

 

zawartej  na  czas  nieokre

ś

lony.  Do 

obowi

ą

zków  pracodawcy,  tak  jak  w  przypadku 

standardowych  umów  o  prac

ę

(umowy  na  czas  nieokre

ś

lony)  nale

Ŝ

y  udost

ę

pnienie 

stanowiska  pracy,  terminowa  wypłata  wynagrodzenia,  pokrycie kosztów  zwi

ą

zanych  ze 

składkami  na  ubezpieczenie  społeczne  oraz  zapewnienie  pracownikowi  bezpiecznych 
i higienicznych warunków pracy. Pracownik natomiast jest zobowi

ą

zany do 

ś

wiadczenia 

pracy  jedynie  w  pi

ą

tki,  sobot

ę

  oraz  niedziel

ę

  oraz  dodatkowo  w 

ś

wi

ę

ta  (art.  144  kp) 

w miejscu  wyznaczonym  przez  pracodawc

ę

.  Rodzaj  wykonywanej  pracy  oraz  zakres 

obowi

ą

zków s

ą

 okre

ś

lone postanowieniami umowy.  

System pracy weekendowej jest odmian

ą

 równowa

Ŝ

nego czasu pracy, który dopuszcza 

równie

Ŝ

  wydłu

Ŝ

enie  normy  dobowej  do  12  godzin  przy  zachowaniu  przeci

ę

tnie  40 

godzinnego tygodnia pracy, w okresie rozliczeniowym nieprzekraczaj

ą

cym 1 miesi

ą

ca. 

3.  Rekomendacje w zakresie wykorzystania umowy. 

Wykorzystanie systemu pracy weekendowej jest korzystne dla specyficznej działalno

ś

ci 

w bran

Ŝ

y produkcyjnej lub usługowej. System ten mo

Ŝ

e na przykład okaza

ć

 si

ę

 bardzo 

przydatny  w bran

Ŝ

y turystycznej w  znanych miejscowo

ś

ciach – kurortach, gdzie cz

ę

sto 

funkcjonuj

ą

  niewielkie  pensjonaty.  Nie  istnieje  tam  potrzeba  zatrudniania  pracowników 

przez okres całego roku, a  nawet całego tygodnia, a jedynie w sezonie i to najcz

ęś

ciej 

na weekend wtedy, kiedy tury

ś

ci najcz

ęś

ciej odwiedzaj

ą

 t

ę

 miejscowo

ść

.  

Nale

Ŝ

y pami

ę

ta

ć

Ŝ

e w systemie pracy weekendowej praca w niedziel

ę

 i 

ś

wi

ę

to nie ró

Ŝ

ni 

si

ę

  od  pracy  w  ka

Ŝ

dym  innym  dniu tygodnia.  Pracodawca  jest  zobowi

ą

zany  do  zapłaty 

pracownikowi  weekendowemu  wył

ą

cznie  normalnego  wynagrodzenia. W  praktyce  wi

ę

wprowadzenie  w przedsi

ę

biorstwie  systemu  pracy  weekendowej  oznacza

ć

  b

ę

dzie 

funkcjonowanie zakładu przez 7 dni w tygodniu oraz 

ś

wi

ę

ta. 

Nale

Ŝ

y  ponadto  mie

ć

  na  wzgl

ę

dzie, 

Ŝ

e  wprowadzenie  weekendowego  systemu  czasu 

pracy  nast

ę

puje  na  pisemny  wniosek  pracownika  w  umowie  o  prac

ę

.  Wniosek  ten  nie 

jest wi

ąŜą

cy dla pracodawcy.  

Odpowied

ź

 na poni

Ŝ

sze pytania pozwala  z du

Ŝ

ym prawdopodobie

ń

stwem oceni

ć

, jakie 

warunki sprzyjaj

ą

 wykorzystaniu weekendowego systemu pracy: 

1)  Czy 

profil 

działalno

ś

ci 

przedsi

ę

biorstwa 

sprzyja 

wykorzystaniu 

pracy 

weekendowej (działalno

ść

 handlowa; działalno

ść

 usługowa)? 

2)  Czy firma pracuje w systemie zadaniowym czasu pracy? 

3)  Czy wdro

Ŝ

ono system pracy projektowej? 

4)  Czy  wła

ś

ciwie  wybrali

ś

my  grup

ę

  pracowników  w  stosunku  do  których  chcemy 

wykorzysta

ć

 prac

ę

 weekendow

ą

5)  Czy  jeste

ś

my  wstanie  skutecznie  zarz

ą

dza

ć

  pracownikami  zatrudnionymi 

podczas weekendów? 

4.  Koszty  zastosowania  umowy  w  porównaniu  do  kosztów  umowy  o  prac

ę

  na  czas 

nieokre

ś

lony. 

background image

 

 

20 

Koszty wykorzystania umowy o prac

ę

 na czas okre

ś

lony s

ą

 w zasadzie takie same, jak 

umowy  o prac

ę

  na  czas  nieokre

ś

lony  z  tym  zastrze

Ŝ

eniem, 

Ŝ

e  w  przypadku  umowy  o 

prac

ę

  mamy

  krótszy  termin  wypowiedzenia  oraz  strony  nie  musz

ą

  podawa

ć

  przyczyny 

rozwi

ą

zania  umowy.  Jest  to  bardziej  korzystne  rozwi

ą

zanie  dla  pracodawcy.  Wykorzystanie 

umowy  na  czas  okre

ś

lony  poci

ą

ga  wi

ę

c  za  sob

ą

  koszt  składek  na  ubezpieczenia 

społeczne(ustawa 

systemie 

ubezpiecze

ń

 

społecznych, 

tym 

ubezpieczenia 

zdrowotnego(ustawa o 

ś

wiadczeniach zdrowotnych finansowanych ze 

ś

rodków publicznych). 

 

Umowa o prac

ę

 nakładcz

ą

 

 

1.  Podstawa prawna (przepisy reguluj

ą

ce) 

Rozporz

ą

dzenie  Rady  Ministrów  z  dnia  31  grudnia  1975r.  w  sprawie  uprawnie

ń

  pracowniczych 

osób wykonuj

ą

cych prac

ę

 nakładcz

ą

(Dz. U. z 1976 r., Nr 3, poz. 19 z pó

ź

n. zm.). 

2.  Prawa i obowi

ą

zki stron umowy 

Umow

ę

  o  prac

ę

  nakładcz

ą

  zawiera  si

ę

,  tak  jak  umow

ę

  o  prac

ę

,  na  okres  próbny,  na  czas 

okre

ś

lony,  na  czas  wykonania  okre

ś

lonej  pracy  oraz  na  czas  nieokre

ś

lony.  Umow

ę

  o  prac

ę

 

nakładcz

ą

  charakteryzuje  brak  podporz

ą

dkowania  w  wykonywaniu  pracy  wykonuj

ą

cy  sam 

decyduje  gdzie  i  kiedy  wykonuje  prac

ę

.  Natomiast  nakładca  ma  obowi

ą

zek  zapewni

ć

  surowce 

i materiały potrzebne do wykonywania pracy, a tak

Ŝ

e narz

ę

dzia maszyny i urz

ą

dzenia potrzebne 

do jej wykonania.  

Nakładca  ma  równie

Ŝ

  obowi

ą

zek  utrzymywa

ć

  w  nale

Ŝ

ytym  stanie  technicznym  te  maszyny 

i urz

ą

dzenia.  Bie

Ŝą

ca  konserwacja  obci

ąŜ

a  natomiast  wykonawc

ę

.  W  razie  niewykonania  si

ę

 

przez  nakładc

ę

  z  obowi

ą

zku  dostarczenia  materiałów  i  urz

ą

dze

ń

  za  czas  w  którym  wykonawca 

nie  wykonał  pracy  z  tego  powodu  przysługuje  mu  wynagrodzenie,  jak  za  urlop  wypoczynkowy. 
Wynagrodzenie  to  nie  mo

Ŝ

e  by

ć

  jednak  wy

Ŝ

sze  od  najni

Ŝ

szego  wynagrodzenia.  nale

Ŝ

podkre

ś

li

ć

Ŝ

e  cho

ć

  wykonawca  otrzymuje  wynagrodzenie  za  rezultat  swojej  pracy  to  przepisy 

prawa  nakładaj

ą

  na  nakładc

ę

  dodatkowe  obci

ąŜ

enia.  Nakładca  nie  mo

Ŝ

e  poprzez  swoje 

zaniedbanie pozbawi

ć

 

ź

ródła utrzymania wykonawc

ę

.  

W  umowie  strony  mog

ą

  ustali

ć

Ŝ

e  wykonawca  b

ę

dzie  pracował  na  własnych  maszynach  lub 

u

Ŝ

ywał  własnych  narz

ę

dzi.  Wtedy  wykonawcy  przysługuje  zapłata  za  u

Ŝ

ywanie  własnych 

narz

ę

dzi  w  wysoko

ś

ci  odpowiadaj

ą

cej  warto

ś

ci  ich  odtworzenia.  Wykonawcy  przysługuje 

wynagrodzenie  za  czas,  w  którym  przebywa  na  zwolnieniu  lekarskim.  Ponadto,  rodzinie 
wykonawcy  przysługuje  odprawa  po

ś

miertna  w  takiej  samej  wysoko

ś

ci  i  na  takich  samych 

zasadach, jak odprawa po

ś

miertna przysługuj

ą

ca rodzinie pracownika. 

Je

Ŝ

eli  wykonawca  uzyskuje  z  pracy  nakładczej  wynagrodzenie  w  wysoko

ś

ci  co  najmniej  50% 

najni

Ŝ

szego  wynagrodzenia  przewidzianego  w  przepisach,  to  przysługuje  mu  coroczny  urlop 

wypoczynkowy.  

3.  Rekomendacje dotycz

ą

ce wykorzystania umowy o prac

ę

 nakładcz

ą

Omawiana  forma  umowy  jest  obecnie  stosunkowo  rzadko  wykorzystywana  w  obrocie 
gospodarczym,  ze  wzgl

ę

du  na  bardziej  dogodn

ą

  dla  pracodawców  form

ę

  umowy  zlecenia  lub 

umowy  o  dzieło.  Chc

ą

c  wykorzysta

ć

  umow

ę

  o  prac

ę

  nakładcz

ą

  powinni

ś

my  sobie  zada

ć

 

nast

ę

puj

ą

ce pytania: 

background image

 

 

21 

1)  Czy  mamy  w  firmie  do  wykonania  proste  prace,  które  nie  wymagaj

ą

  bezpo

ś

redniego 

nadzoru? 

2)  Czy jeste

ś

my wstanie zapewni

ć

 maszyny oraz surowce wybranym wykonawc

ą

3)  Czy b

ę

dziemy wstanie efektywnie kontrolowa

ć

 i zarz

ą

dza

ć

 wykonawcami? 

4)  Czy  jeste

ś

my  gotowi  ponosi

ć

  dodatkowe  koszty  zwi

ą

zane  z  urlopem  wypoczynkowym 

oraz zwolnieniami lekarskimi wykonawców? 

Odpowied

ź

  twierdz

ą

ca  na  postawione  powy

Ŝ

ej  pytania  oznacza, 

Ŝ

e  powinni

ś

my  rozwa

Ŝ

y

ć

 

wykorzystanie  umowy  o  prac

ę

  nakładcz

ą

,  nale

Ŝ

y  jednak

Ŝ

e  pami

ę

ta

ć

Ŝ

e  ma  ona  zastosowanie 

przewa

Ŝ

nie  w  prostej  działalno

ś

ci  wytwórczej  takiej  jak  np.:  składanie  długopisów,  czy  te

Ŝ

 

pakowanie  produktów  do  pudełek.  Nie  nale

Ŝ

y  posługiwa

ć

  si

ę

  tym  typem  umowy  w  przypadku 

bardziej skomplikowanych czynno

ś

ci oraz usług. 

 

Umowa o prac

ę

 nakładcz

ą

 

zawarta w dniu ....................... r. w................... pomi

ę

dzy: 

..................................  z  siedzib

ą

  ...............................  zwanym  dalej  Nakładc

ą

,  reprezentowanym 

przez:  

.........................................................................- Prezesa Zarz

ą

du  

.............................................,  zamieszkałym  ...........................................................,  zwanym  dalej 
Wykonawc

ą

 

o nast

ę

puj

ą

cej tre

ś

ci: 

§ 1 

1.  Nakładca powierza Wykonawcy, a Wykonawca przyjmuje prac

ę

 polegaj

ą

c

ą

 na wykonywaniu 

................................., według projektu, stanowi

ą

cego zał

ą

cznik do niniejszej umowy.  

2.  Nakładca ka

Ŝ

dorazowo okre

ś

li Wykonawcy rodzaj, zakres i termin wykonania pracy. 

§ 2 

1.  Wykonawca  wykonywa

ć

  b

ę

dzie  prac

ę

  okre

ś

lon

ą

  w  §  1  z  zastosowaniem  minimalnych  i 

maksymalnych limitów okre

ś

lonych na: 

1) 

minimum - .............................................................. 

2) 

maksimum - ........................................................... 

2.  Zlecenia przekraczaj

ą

ce limit maksymalny mo

Ŝ

liwe s

ą

 wył

ą

cznie za zgod

ą

 Wykonawcy. 

 

 

§ 3 

Zlecon

ą

  prac

ę

  Wykonawca  wykonywa

ć

  b

ę

dzie  z  materiałów  dostarczonych  przez  Nakładc

ę

.  Za 

zgod

ą

  Nakładcy  Wykonawca  mo

Ŝ

e  tak

Ŝ

e  wykonywa

ć

  prac

ę

  z  materiałów  stanowi

ą

cych  jego 

własno

ść

background image

 

 

22 

§ 4 

Rozliczenie  wyrobów  i  materiałów  zu

Ŝ

ytych  do  produkcji  nast

ę

powa

ć

  b

ę

dzie  w  okresach 

miesi

ę

cznych. 

§ 5 

Miejscem  wykonywania  pracy  b

ę

dzie  lokal  poło

Ŝ

ony  w  ........................................  b

ę

d

ą

cy 

własno

ś

ci

ą

 Wykonawcy. 

§ 6 

1.  Do wykonywania pracy Wykonawca u

Ŝ

ywa

ć

 b

ę

dzie maszyn stanowi

ą

cych własno

ść

1) 

Nakładcy, które wymienione zostały w protokole przekazania stanowi

ą

cym zał

ą

cznik do 

niniejszej umowy zał

ą

czniku ……………………………………………………… 

2) 

Wykonawcy w postaci .............................................................................. 

2.

 

Przekazanie  maszyn  stanowi

ą

cych  własno

ść

  Nakładcy  nast

ą

pi  na  podstawie  pisemnego 

protokołu przekazania za potwierdzeniem odbioru. 

3.

 

Wykonawca  zobowi

ą

zany  jest  do  utrzymywania  maszyn  stanowi

ą

cych  własno

ść

  Nakładcy 

w ci

ą

głej sprawno

ś

ci oraz do konserwacji przewidzianej dla tego rodzaju maszyn.  

4.

 

Wykonawcy nie wolno udost

ę

pnia

ć

 maszyn, o których mowa w ust. 1 pkt. 1) osobom trzecim, 

ani wykorzystywa

ć

 ich w innych celach ni

Ŝ

 okre

ś

lone w niniejszej umowie. 

§ 7 

Wykonawca wykonuje prac

ę

 w dowolnym czasie w miejscu okre

ś

lonym w § 5. 

§ 8 

Wykonawcy  nie  wolno  zatrudnia

ć

  pracowników  i  zleca

ć

  wykonania  powierzonej  pracy  osobom 

trzecim,  a  tak

Ŝ

e  przyjmowa

ć

  w  imieniu  Nakładcy  zlece

ń

,  zbywa

ć

  wykonanych  towarów 

i wystawia

ć

  rachunków.  Wykonawca  mo

Ŝ

e  korzysta

ć

  przy  realizacji  zlece

ń

  z  pomocy  osób 

pozostaj

ą

cych z nim we wspólnym gospodarstwie domowym. 

§ 9 

1.  Wykonawca  otrzymuje  tytułem  wykonanej  pracy  wynagrodzenie  obliczone  według 

nast

ę

puj

ą

cej stawki:  

  

- .......... PLN za sztuk

ę

  

2.  Wynagrodzenie, o którym mowa w ust. 1 płatne b

ę

dzie do r

ą

k Wykonawcy w terminach do 10 

dnia  miesi

ą

ca  nast

ę

puj

ą

cego  po  miesi

ą

cu,  za  które  zostało  ono  ustalone  na  rachunek 

bankowy wskazany przez Wykonawc

ę

§ 10 

Wykonawcy przysługuje zwrot kosztów za zu

Ŝ

yte materiały b

ę

d

ą

ce jego własno

ś

ci

ą

 oraz zu

Ŝ

ycie 

maszyn,  a  tak

Ŝ

e  zwrot  kosztów  zwi

ą

zanych  z  zu

Ŝ

yciem  energii  elektrycznej,  gazu,  transportu 

i konserwacji maszyn stanowi

ą

cych własno

ść

 Nakładcy. Zwrot kosztów, o których mowa powy

Ŝ

ej 

nast

ę

puje 

formie 

miesi

ę

cznego 

ryczałtu 

wysoko

ś

ci 

.......... 

zł 

(słownie: 

.........................................złotych). 

 

background image

 

 

23 

§ 11 

Za  szkod

ę

  wyrz

ą

dzon

ą

  Nakładcy  wskutek  niewykonania  lub  nienale

Ŝ

ytego  wykonania 

obowi

ą

zków  wynikaj

ą

cych  z  niniejszej  umowy,  a  tak

Ŝ

e  za  szkod

ę

  w  mieniu  powierzonym, 

Wykonawca  odpowiada  na  zasadach  przewidzianych  w  kodeksie  pracy  dla  pracowniczej 
odpowiedzialno

ś

ci materialnej. 

§ 12. 

Umowa została zawarta na okres 1 roku, pocz

ą

wszy od ......................r. 

§ 13. 

Jakiekolwiek zmiany niniejszej umowy wymagaj

ą

 formy pisemnej. 

§ 14. 

Umowa została sporz

ą

dzona w dwóch jednobrzmi

ą

cych egzemplarzach, po jednym dla ka

Ŝ

dej ze 

stron. 

§ 15. 

W  sprawach  nieuregulowanych  niniejsz

ą

  umow

ą

  maj

ą

  zastosowanie  przepisy  powszechnie 

obowi

ą

zuj

ą

ce. 

 

...................................................       ......................................... 

 

 

UMOWY CYWILNOPRAWNE 

 

 

Umowa zlecenia/Umowa o 

ś

wiadczenie usług 

 

W  swej  istocie  umowa  zlecenia  polega  na  wykonywaniu  wył

ą

cznie  okre

ś

lonych  czynno

ś

ci 

prawnych(np. 

zawarcie 

umowy, 

zło

Ŝ

enie 

oferty), 

nie 

czynno

ś

ci 

faktycznych(np. 

maszynopisanie). Rzadko jednak

Ŝ

e zdarza si

ę

, aby przedmiotem umowy było tylko wykonywanie 

czynno

ś

ci  prawnych.  Zazwyczaj  jest  to  dokonywanie  czynno

ś

ci  faktycznych  oraz  czynno

ś

ci 

prawnych.  

Do umów o 

ś

wiadczenie usług stosuje si

ę

 odpowiednio, to znaczy z koniecznymi modyfikacjami, 

przepisy o zleceniu, gdy nie podlegaj

ą

 przepisom innej umowy nazwanej (art. 750 kc), dlatego te

Ŝ

 

omawiamy  wspólnie  obydwa  rodzaje  umowy.  Prawa  i  obowi

ą

zki  stron  s

ą

  analogiczne,  ponadto 

obydwie umowy s

ą

 w ten sam sposób traktowane na gruncie przepisów ubezpieczeniowych. Je

ś

li 

wi

ę

c  przedmiotem  umowy  b

ę

dzie  dokonywanie  czynno

ś

ci  faktycznych  b

ę

dzie  to  umowa 

ś

wiadczenie usług. 

1.  Podstawa prawna (przepisy reguluj

ą

ce) 

Przepisy artykułów 734-751 kodeksu cywilnego 

2.  Prawa i obowi

ą

zki stron umowy 

background image

 

 

24 

Umow

ą

  zlecenia  w 

ś

cisłym  znaczeniu  b

ę

dzie  taka  umowa,  w  której  zleceniobiorca  zobowi

ą

zuje 

si

ę

  do  dokonania  okre

ś

lonej  czynno

ś

ci  lub  okre

ś

lonych  czynno

ś

ci  prawnych.  Natomiast 

o charakterze  zawartej  umowy  decyduje  tre

ść

  danej  umowy,  a  nie  jej  nazwa.  W  sytuacji,  gdy 

przedmiotem  zobowi

ą

zania  b

ę

dzie  dokonywanie  czynno

ś

ci  faktycznych,  b

ę

dzie  to  po  prostu 

umowa o 

ś

wiadczenie usług. Dlatego te

Ŝ

 obydwie umowy zostały omówione ł

ą

cznie.  

Niezale

Ŝ

nie  wi

ę

c  od  nazwy  umowy  je

Ŝ

eli  strony  uzgodni

ą

Ŝ

e  przedmiotem  umowy  b

ę

d

ą

 

czynno

ś

ci  faktyczne  to  do  takiej  umowy  zastosowanie  maja  przepisy  reguluj

ą

ce  umow

ę

 

ś

wiadczeniu  usług.  Nale

Ŝ

y  podkre

ś

li

ć

Ŝ

e  regulacja  umowy  o 

ś

wiadczenie  usług  w  kodeksie 

cywilnym nie jest na tyle precyzyjna, 

Ŝ

eby okre

ś

li

ć

, czy wykonywanie okre

ś

lonych prac powoduje, 

Ŝ

e  wła

ś

ciw

ą

  podstaw

ę

  prawn

ą

  b

ę

dzie  stanowi

ć

  umowa  o 

ś

wiadczenie  usług,  czy  te

Ŝ

  umowa 

zlecenia.  

Ogólnie  mo

Ŝ

na  przyj

ąć

Ŝ

e  w  przypadku  umowy  o 

ś

wiadczenie  usług  b

ę

d

ą

  to  ró

Ŝ

nego  rodzaju 

czynno

ś

ci faktyczne, przy których wykonywaniu zleceniobiorca nie b

ę

dzie pozostawał w stosunku 

podporz

ą

dkowania  wzgl

ę

dem  zleceniodawcy.  Powinny  to  by

ć

  równie

Ŝ

  czynno

ś

ci,  których 

wykonywanie  nie  stanowi  przedmiotu  innych  umów,  które  dotycz

ą

 

ś

wiadczenia  usług,  jak  np. 

umowy agencji, przewozu, przechowania.  

Do czynno

ś

ci faktycznych, które polegaj

ą

 na 

ś

wiadczeniu usług mo

Ŝ

na zaliczy

ć

 zarówno ró

Ŝ

nego 

rodzaju  prace  fizyczne,  jak  te

Ŝ

  prace  umysłowe.  Nie  istniej

ą

  w  tym  wzgl

ę

dzie  ograniczenia 

prawne.  Strony  umowy  zgodnie  z  własnymi  potrzebami,  okre

ś

laj

ą

  rodzaj  czynno

ś

ci,  które  maj

ą

 

by

ć

  wykonywane,  ogólne  ramy  organizacyjne,  w  jakich  praca  ma  by

ć

  wykonywana  oraz 

wynagrodzenie przysługuj

ą

ce z tytułu jej wykonania. 

Zlecenie, w przeciwie

ń

stwie do umowy o prac

ę

, mo

Ŝ

e mie

ć

 charakter nieodpłatny, jednak

Ŝ

e brak 

wynagrodzenia  musi  wynika

ć

,  albo  z  samej  umowy,  albo  z  okoliczno

ś

ci  sprawy.  Wobec 

nieostrego  charakteru  drugiej  przesłanki,  najpewniej  jest,  gdy  strony  wprowadz

ą

  wyra

ź

ne 

postanowienie  do  tre

ś

ci  umowy,  które  b

ę

dzie  stwierdza

ć

  wprost, 

Ŝ

e  zlecenie  ma  charakter 

nieodpłatny.  Brak  takiego  postanowienia,  je

ś

li  nic  innego  nie  b

ę

dzie  wynika

ć

  z  okoliczno

ś

ci 

sprawy,  oznacza 

Ŝ

e  zlecenie  b

ę

dzie  miało  charakter  odpłatny.  W  takiej  sytuacji  nale

Ŝ

wprowadzi

ć

  do  tre

ś

ci  umowy  wyra

ź

ne  postanowienie  okre

ś

laj

ą

ce  wysoko

ść

 

ś

wiadczenia,  jakie 

b

ę

dzie przysługiwało zleceniobiorcy. 

Je

Ŝ

eli wysoko

ść

 

ś

wiadczenia nie zostanie rozstrzygni

ę

ta w sposób wyra

ź

ny, przysługiwa

ć

 b

ę

dzie 

wynagrodzenie  odpowiadaj

ą

ce  wykonanej  pracy,  którego  okre

ś

lenie  mo

Ŝ

e  by

ć

  sporne.  Warto 

doda

ć

Ŝ

e  je

Ŝ

eli  w  umowie  nie  znajdzie  si

ę

  postanowienie  odmienne,  wynagrodzenie 

przysługiwa

ć

 b

ę

dzie po wykonaniu zlecenia.  

Mo

Ŝ

liwe  jest  równie

Ŝ

  zawarcie  w  umowie  zlecenia  klauzuli  o  dopuszczalno

ś

ci  zast

ę

pstwa,  na 

podstawie  której  zleceniobiorca  b

ę

dzie  mógł  powierzy

ć

  wykonanie  wszystkich  lub  okre

ś

lonych 

czynno

ś

ci  osobie  trzeciej.  Wprowadzenie  takiej  klauzuli  podkre

ś

la  cywilnoprawny  charakter 

umowy,  gdy

Ŝ

  na  gruncie  umowy  o  prac

ę

  zast

ę

pstwo  jest  niedopuszczalne.  Je

ś

li  do  umowy 

zlecenia  lub  umowy  o 

ś

wiadczenie  usług  nie  została  wprowadzona  klauzula  o  dopuszczalno

ś

ci 

zast

ę

pstwa,  powierzenie  wykonania  umowy  osobie  trzeciej  b

ę

dzie  mogło  nast

ą

pi

ć

  jedynie 

wówczas,  gdy  wynika  to  z  obowi

ą

zuj

ą

cego  w danym zakresie  zwyczaju  albo  gdy  zleceniobiorca 

jest do tego zmuszony okoliczno

ś

ciami. W takim przypadku zleceniobiorca powinien niezwłocznie 

zawiadomi

ć

 daj

ą

cego zlecenie o osobie zast

ę

pcy i jej miejscu zamieszkania. 

Istotn

ą

  spraw

ą

  z  punktu  widzenia  podmiotu  zatrudniaj

ą

cego  jest  to, 

Ŝ

e  rozwi

ą

zanie  umowy 

zlecenia  lub  umowy  o 

ś

wiadczenie  usług  nie  napotyka  na  ograniczenia,  jakie  dotycz

ą

  umowy 

o prac

ę

.  Zleceniodawca  mo

Ŝ

e  wypowiedzie

ć

  umow

ę

  w  ka

Ŝ

dym  czasie  (art.  746  kc). 

background image

 

 

25 

Wypowiedzenie  umowy  zlecenia  nie  musi  by

ć

  wi

ę

c  uzasadnione,  nie  wyst

ę

puj

ą

  równie

Ŝ

  okresy 

ochronne,  w  czasie  których  z  prawa  do  wypowiedzenia  w  ogóle  nie  mo

Ŝ

na  korzysta

ć

Nieograniczona dopuszczalno

ść

 wypowiedzenia jest zasad

ą

, od której wyj

ą

tki wprowadzi

ć

 mog

ą

 

same  strony.  Strony  mog

ą

  równie

Ŝ

  według  własnych  potrzeb  ukształtowa

ć

  długo

ść

  okresów 

wypowiedzenia, gdy

Ŝ

 kwestia ta nie jest przedmiotem wyra

ź

nej regulacji ustawowej.  

Wi

ę

ksza  swoboda  w  wypowiadaniu  umów  zlecenia  (umów  o 

ś

wiadczenie  usług)  nie  oznacza 

jednak  całkowitej  dowolno

ś

ci.  Wypowiadaj

ą

c  tak

ą

  umow

ę

,  zleceniodawca  powinien  zwróci

ć

 

przyjmuj

ą

cemu  zlecenie  wydatki,  które  ten  poniósł  w  celu  nale

Ŝ

ytego  wykonania  zlecenia. 

W przypadku  odpłatnego  zlecenia  obowi

ą

zany  jest  ui

ś

ci

ć

  przyjmuj

ą

cemu  zlecenie  cz

ęść

 

wynagrodzenia, odpowiadaj

ą

c

ą

 jego dotychczasowym czynno

ś

ciom.  

Ponadto  nale

Ŝ

y  podkre

ś

li

ć

Ŝ

e  je

ś

li  wypowiedzenie  nast

ą

piło  bez  wa

Ŝ

nego  powodu, 

zleceniodawca  powinien  tak

Ŝ

e  naprawi

ć

  szkod

ę

.  Naprawienie  szkody,  w  przypadku  gdy 

wypowiedzenie  nast

ą

piło  bez  wa

Ŝ

nego  powodu,  opiera

ć

  si

ę

  b

ę

dzie  na  ogólnych  zasadach 

wynikaj

ą

cych z przepisów o odpowiedzialno

ś

ci kontraktowej. 

Charakterystyczne  dla  umów  zlecenia  i  umów  o 

ś

wiadczenie  usług  jest  równie

Ŝ

  to, 

Ŝ

ś

mier

ć

 

pracownika lub utrata przez niego pełnej zdolno

ś

ci do czynno

ś

ci prawnych nie musi prowadzi

ć

 do 

wyga

ś

ni

ę

cia  umowy.  Wyga

ś

ni

ę

cie  umowy  jest  w  takim  wypadku  zasad

ą

,  jednak  strony  mog

ą

 

uregulowa

ć

 spraw

ę

 odmiennie. Strony mog

ą

 postanowi

ć

Ŝ

e w przypadku 

ś

mierci zleceniobiorcy 

lub utraty zdolno

ś

ci do czynno

ś

ci prawnych stosunek zlecenia trwa

ć

 b

ę

dzie nadal, a jego stron

ą

 

stanie si

ę

 okre

ś

lona osoba. 

3.  Rekomendacje w zakresie wykorzystania umowy zlecenia 

Rozwa

Ŝ

aj

ą

c wykorzystanie umowy o prac

ę

 nale

Ŝ

y zwróci

ć

 uwag

ę

 na nast

ę

puj

ą

ce kwestie: 

1)  Czy zale

Ŝ

y nam najbardziej na starannym 

ś

wiadczeniu pracy przez pracownika w trakcie 

powierzonych czynno

ś

ci faktycznych? 

2)  Czy jeste

ś

my zdecydowania jedynie na krótkotrwały zwi

ą

zek pracownika z firm

ą

3)  Czy  jeste

ś

my  wstanie  skutecznie  zarz

ą

dza

ć

  pracownikiem  zatrudnionym  na  podstawie 

umowy zlecenia?  

4)  Czy i w jakim zakresie pracodawca ma zagwarantowane prawo do zgłaszania zastrze

Ŝ

e

ń

 

w zakresie realizacji powierzonych pracownikowi zada

ń

5)  Czy 

Ŝ

aden  z  pracowników  zatrudnionych  w  firmie  na  podstawie  standardowej  umowy 

o prac

ę

, nie jest wstanie wykona

ć

 zadania, którego wykonanie zlecamy? 

Je

Ŝ

eli odpowied

ź

 na wi

ę

kszo

ść

 powy

Ŝ

szych pyta

ń

 jest twierdz

ą

ca, to nale

Ŝ

y zastosowa

ć

 umow

ę

 

zlecenia.  Podkre

ś

lenia  wymaga  fakt, 

Ŝ

e  umowa  zlecenia  jest  umow

ą

  starannego  działania,  co 

oznacza, 

Ŝ

e  istotne  jest  nie  tylko  sam  efekt  pracy  ale  równie

Ŝ

  czynno

ś

ci  realizowane  w  ramach 

powierzonego zadania.  

Wykorzystuj

ą

c ten typ umowy nale

Ŝ

y równie

Ŝ

 pami

ę

ta

ć

Ŝ

e po jej zawarciu nie wi

ąŜą

 pracodawcy 

ochronne przepisy prawa pracy  dotycz

ą

ce takich kwestii, jak  urlopy  wypoczynkowe, czas pracy, 

minimalne  wynagrodzenie  za  prac

ę

  czy  ograniczona  odpowiedzialno

ść

  materialna.  Kwestie  te 

mog

ą

 jednak

Ŝ

e na mocy woli stron zosta

ć

 uregulowane w umowie. 

4.  Koszty zastosowania umowy w porównaniu do kosztów umowy o prac

ę

 na czas nieokre

ś

lony 

 

background image

 

 

26 

Umowa  zlecenie,  z  punktu  widzenia  kosztów  ponoszonych  przez  pracodawc

ę

,  mo

Ŝ

e  by

ć

 

zdecydowanie  bardziej  korzystn

ą

  umow

ą

  ni

Ŝ

  umowa  o  prac

ę

  na  czas  nieokre

ś

lony. 

W przeciwie

ń

stwie  do  umowy  o  prac

ę

,  umowa  zlecenie  nie  stanowi  tytułu  do  ubezpieczenia 

społecznego, z wyj

ą

tkiem sytuacji gdy pracownik 

ś

wiadczy prac

ę

 na jej podstawie i jest to jedyne 

ź

ródło  zarobkowania.  Je

Ŝ

eli  jednak,  tak  nie  jest  to  pracodawca  nie  ponosi  kosztów  składek  na 

ubezpieczenia społeczne. 

 

Przykładowa umowa o 

ś

wiadczenie usług mo

Ŝ

e wygl

ą

da

ć

 w nast

ę

puj

ą

cy sposób. 

 

UMOWA O 

Ś

WIADCZENIE USŁUG 

W  dniu  …………………...  w  Warszawie  ………………pomi

ę

dzy:  …………………………….. 

z siedzib

ą

  w  …………………….przy  ul.  ………………NIP………………….,  zwanym  dalej 

„Zleceniodawc

ą

”, reprezentowanym przez ………………………  

a  ………………..  zamieszkałym  w  ……………………………  przy  ul……………………,  zwanym 
dalej „Zleceniobiorc

ą

”, zastała zawarta umowa nast

ę

puj

ą

cej tre

ś

ci: 

§ 1 

1. 

Zleceniodawca  powierza,  a  Zleceniobiorca  zobowi

ą

zuje  si

ę

  do  sprz

ą

tania  obiektu 

Zleceniodawcy  wraz  z  otaczaj

ą

cym  terenem  poło

Ŝ

onego  w……………..  (szczegółowa 

mapka strze

Ŝ

onego terenu stanowi zał

ą

cznik nr 1 do umowy). 

2. 

Zleceniobiorca  zobowi

ą

zuje  si

ę

  do  wykonania  przedmiotowej  umowy  przy  pomocy 

pracowników daj

ą

cych r

ę

kojmie nale

Ŝ

ytego wykonania umowy. 

3. 

Zleceniobiorca w zakresie wykonywania umowy b

ę

dzie post

ę

pował z nale

Ŝ

yt

ą

 staranno

ś

ci

ą

§ 2 

1. 

Zleceniobiorca o

ś

wiadcza, 

Ŝ

e posiada odpowiednie kwalifikacje i umiej

ę

tno

ś

ci do wykonania 

przedmiotowej umowy. 

2. 

Zleceniobiorca  o

ś

wiadcza, 

Ŝ

e  jest  ubezpieczony  od  odpowiedzialno

ś

ci  cywilnej,  polisa 

ubezpieczeniowa stanowi zał

ą

cznik nr 2 do umowy. 

§ 3 

 Zleceniobiorca 

zobowi

ą

zany 

jest 

do 

sprz

ą

tania 

obiektu, 

szczególno

ś

ci 

do

……………………………………………………..(nale

Ŝ

y wskaza

ć

 przykładowy katalog czynno

ś

ci). 

§ 4 

Szczegółowa instrukcja sprz

ą

tania obiektu, stanowi

ą

ca zał

ą

cznik nr 3 do umowy, okre

ś

la(katalog 

przykładowy): 

1. 

Wykaz pracowników ochrony w stosunku do pory dnia oraz czas trwania ich słu

Ŝ

by. 

2. 

Organizacj

ę

 pracy pracowników biura. 

3. 

Szczegółowy wykaz pomieszcze

ń

4. 

Organizacj

ę

 słu

Ŝ

by na obiekcie. 

 

background image

 

 

27 

§ 5 

1. 

Pracownicy  sprz

ą

taj

ą

cy  podlegaj

ą

  bezpo

ś

rednio  Zleceniobiorcy  i  tylko  od  niego  mog

ą

 

przyjmowa

ć

 polecenia. 

2. 

W  przypadkach  nagłych  pracownicy  Zleceniobiorcy  mog

ą

  przyjmowa

ć

  dyspozycje  od 

Zleceniodawcy, o ile mieszcz

ą

 si

ę

 w zakresie wykonywania przedmiotowej umowy. 

§ 6 

Zleceniodawca zobowi

ą

zuje si

ę

 niezwłocznie, nie pó

ź

niej ni

Ŝ

 w ci

ą

gu 7 dni od podpisania umowy 

ogrodzi

ć

 sprz

ą

tany obiekt. 

§ 7 

Zleceniodawca  zobowi

ą

zuje  si

ę

  zapewni

ć

  pracownikom  Zleceniobiorcy  odpowiednie  warunki 

pracy,  w  szczególno

ś

ci  dost

ę

p  do  pomieszcze

ń

  sanitarnych  i  socjalnych  oraz  dost

ę

p  do  wody 

i energii. 

§ 8 

1. 

Zleceniobiorca  ponosi  odpowiedzialno

ść

  za  szkod

ę

  wynikaj

ą

c

ą

  z  niewykonania  lub 

nienale

Ŝ

ytego  wykonania  przedmiotowej  umowy  na  zasadach  okre

ś

lonych  w  kodeksie 

cywilnym. 

2. 

Zleceniobiorca nie odpowiada za zdarzenia spowodowane sił

ą

 wy

Ŝ

sz

ą

§ 9 

1. 

Za  wykonanie  umowy  Zleceniodawca  zapłaci  na  rzecz  Zleceniobiorcy  wynagrodzenie 
w wysoko

ś

ci  15  zł  za  1  godzin

ę

  pracy  1  pracownika  sprz

ą

taj

ą

cego.  Do  tak  ustalonego 

wynagrodzenia Zleceniobiorca doliczy podatek VAT w wysoko

ś

ci 22%. 

2. 

Zleceniobiorca wystawi do dnia 15-ego ka

Ŝ

dego miesi

ą

ca faktur

ę

 VAT z dat

ą

 płatno

ś

ci w 14 

dniu od dnia otrzymania Faktury przez Zleceniodawc

ę

§ 10 

Umowa zostaje zawarta na czas nieokre

ś

lony. 

§ 11 

Ka

Ŝ

da  ze  stron  mo

Ŝ

e  wypowiedzie

ć

  umow

ę

  za  1-miesi

ę

cznym  okresem  wypowiedzenia  ze 

skutkiem na koniec miesi

ą

ca kalendarzowego. 

§ 12 

Wszelkie  spory  wynikłe  z  niniejszej  umowy  strony  poddaj

ą

  pod  rozstrzygni

ę

cie  s

ą

dom 

powszechnym w …………………………. 

§ 13 

Wszelkie zmiany  umowy mog

ą

 nast

ą

pi

ć

 jedynie  za  zgod

ą

 stron  w formie pisemnej  pod rygorem 

niewa

Ŝ

no

ś

ci. 

§ 14 

W sprawach nie uregulowanych w umowie maj

ą

 zastosowanie przepisy kodeksu cywilnego. 

§ 15 

background image

 

 

28 

Zleceniobiorca i Zleceniodawca zobowi

ą

zuj

ą

 si

ę

 do zachowania w tajemnicy warunków niniejszej 

umowy oraz wszelkich informacji, w których posiadanie wejd

ą

 w zwi

ą

zku z jej wykonaniem przez 

okres trwania tej umowy. 

§ 16 

1. 

Wymienione w umowie zał

ą

czniki stanowi

ą

 integraln

ą

 jej cz

ęść

2. 

Umowa  została  sporz

ą

dzona  w  dwóch  jednobrzmi

ą

cych  egzemplarzach,  po  jednym  dla 

Zleceniodawcy i jednym dla Zleceniobiorcy. 

 

 

ZLECENIODAWCA 

ZLECENIOBIORCA 

 

 

Umowa o dzieło 

 

1.  Podstawa prawna (przepisy reguluj

ą

ce). 

Artykuły 627 – 646 kodeksu cywilnego 

2.  Prawa i obowi

ą

zki stron umowy. 

Przedmiotem umowy  o dzieło mo

Ŝ

e by

ć

  wykonanie okre

ś

lonych przedmiotów,  wpisanie danych, 

jak równie

Ŝ

 sporz

ą

dzenie opinii, ekspertyzy czy opracowania. 

Umowa  o  dzieło  jest  umow

ą

  odpłatn

ą

,  co  oznacza, 

Ŝ

e  wynagrodzenie  stanowi  jej  element 

konieczny.  Wynagrodzenie  jest  okre

ś

lane  w  sposób  odpowiadaj

ą

cy  stronom,  w  tym  równie

Ŝ

 

poprzez  wskazanie  podstaw  do  jego  ustalenia.  Je

ś

li  jednak  strony  nie  okre

ś

liły  wysoko

ś

ci 

wynagrodzenia  ani  nie  wskazały  podstaw  do  jego  ustalenia,  nale

Ŝ

y  przyj

ąć

Ŝ

e  wykonawcy 

b

ę

dzie przysługiwa

ć

 wynagrodzenie zwykłe za dzieło danego rodzaju. 

Mimo 

Ŝ

e  zatrudnienie  na  podstawie  umowy  o  dzieło  wi

ąŜ

e  si

ę

  dla  podmiotu  zatrudniaj

ą

cego 

z okre

ś

lonymi  korzy

ś

ciami,  nie  mo

Ŝ

na  pomin

ąć

  istniej

ą

cych  na  gruncie  tej  umowy  ogranicze

ń

Ograniczenia te wyst

ę

puj

ą

 w sytuacji, gdy która

ś

 ze stron chce spowodowa

ć

 ustanie istniej

ą

cego 

stosunku prawnego. W przeciwie

ń

stwie do umowy o prac

ę

, umowy agencyjnej, czy nawet umowy 

zlecenia,  umowa  o  dzieło  nie  prowadzi  do  powstania  trwałej  wi

ę

zi  prawnej  pomi

ę

dzy  stronami. 

Stosunek  prawny  powstaj

ą

cy  na  skutek  zawarcia  umowy  ma  zazwyczaj  charakter  jednorazowy, 

prowadz

ą

c do osi

ą

gni

ę

cia konkretnego celu (stworzenia dzieła). W przypadku umowy o dzieło nie 

jest  wi

ę

c  mo

Ŝ

liwe  zastosowanie  konstrukcji  wypowiedzenia,  która  ko

ń

cz

ą

c  istniej

ą

cy  stosunek 

prawny,  nie  prowadziłaby  jednocze

ś

nie  do  zniesienia  skutków  prawnych,  które  ju

Ŝ

  zaistniały. 

Wyst

ę

puj

ą

ce  przy  umowach  ci

ą

głych  wypowiedzenie  wywołuje  skutki  na  przyszło

ść

.  Natomiast 

na  gruncie  umowy  o  dzieło  zastosowanie  musi  znale

źć

  odmienna  konstrukcja  -  odst

ą

pienie  od 

umowy. 

W  przypadku  odst

ą

pienia  istniej

ą

ca  dotychczas  umowa  nie  wywołuje 

Ŝ

adnych  skutków  i  nale

Ŝ

traktowa

ć

  j

ą

  jako  niezawart

ą

.  St

ą

d  te

Ŝ

  odst

ą

pienie  od  umowy  nast

ą

pi

ć

  mo

Ŝ

e  tylko 

w szczególnych, okre

ś

lonych przez prawo przypadkach. Sytuacje dopuszczaj

ą

ce odst

ą

pienie od 

umowy przez jedn

ą

 ze stron s

ą

 okre

ś

lone w art. 631, 635-637, 640, 644, kodeksu cywilnego. Do 

okoliczno

ś

ci dopuszczaj

ą

cych odst

ą

pienie od umowy nale

Ŝą

background image

 

 

29 

 

podwy

Ŝ

szenie kosztorysu przez przyjmuj

ą

cego zamówienie. 

W takim przypadku zamawiaj

ą

cy mo

Ŝ

e od umowy odst

ą

pi

ć

Ma  to  na  celu  ochron

ę

  zamawiaj

ą

cego  przez  nieuczciwym  zachowaniem 

przyjmuj

ą

cego zamówienie. np. Przyjmuj

ą

cy zamówienie informuje zamawiaj

ą

cego 

o  kosztorysie,  tak  aby  ten  zdecydował  si

ę

  na  zawarcie  z  nim  umowy  a  potem 

podnosi w sposób nieuzasadniony warto

ść

 kosztorysu. 

 

opó

ź

nienie  prac  –  je

ś

li  przyjmuj

ą

cy  zamówienie  opó

ź

nia  si

ę

  z  rozpocz

ę

ciem  lub 

wyko

ń

czeniem dzieła w takim stopniu, i

Ŝ

 nie jest prawdopodobne, aby uko

ń

czył je 

w umówionym terminie, 

 

wadliwe  wykonanie  dzieła-  je

Ŝ

eli  przyjmuj

ą

cy  zamówienie  wykonuje  dzieło 

w sposób  wadliwy  lub  sprzeczny  z  umow

ą

;  Je

ś

li  dzieło  posiada  istotne  wady, 

których  nie  da  si

ę

  usun

ąć

  lub  z  okoliczno

ś

ci  sprawy  wynika,  i

Ŝ

  przyjmuj

ą

cy 

zamówienie  usun

ąć

  ich  nie  zdoła,  albo  wady  te  w  wyznaczonym  przez 

zamawiaj

ą

cego terminie nie zostan

ą

 usuni

ę

te; Je

ś

li w przypadkach przewidzianych 

w art.  629  oraz  630  kc  zajdzie  konieczno

ść

  znacznego  podwy

Ŝ

szenia 

wynagrodzenia kosztorysowego, 

 

brak  współdziałania  –  je

Ŝ

eli  do  wykonania  dzieła  potrzebne  jest  współdziałanie 

zamawiaj

ą

cego  a  tego  współdziałania  nie  ma.  Np.  zamawiaj

ą

cy  zobowi

ą

zuje  si

ę

 

pokaza

ć

 architektowi mieszkanie, jednak ci

ą

gle nie ma czasu i przekłada termin, 

 

„Rozmy

ś

lenie  si

ę

  zamawiaj

ą

cego”  –  dopóki  dzieło  nie  zostało  uko

ń

czone 

w terminie  zamawiaj

ą

cy  mo

Ŝ

e  od  umowy  odst

ą

pi

ć

  w  ka

Ŝ

dej  chwili,  płac

ą

umówione  wynagrodzenie.  Jednak

Ŝ

e  zamawiaj

ą

cy  mo

Ŝ

e  odliczy

ć

  to  co 

przyjmuj

ą

cy zamówcie oszcz

ę

dził z powodu niewykonania dzieła. 

Mo

Ŝ

na  stwierdzi

ć

Ŝ

e  umowa  o  dzieło  wykazuje  zdecydowane  odr

ę

bno

ś

ci  od  pozostałych 

omawianych  umów  cywilnoprawnych  na  podstawie  których  nast

ę

puje  zatrudnienie.  Jest 

korzystna dla pracodawcy, poniewa

Ŝ

 wynagrodzenie przysługuje nie za samo 

ś

wiadczenie pracy, 

lecz  z  tytułu  osi

ą

gni

ę

cia  umówionego  rezultatu.  Ponadto  umowa  o  dzieło  nie  stanowi, 

w przeciwie

ń

stwie  do  umowy  o  prac

ę

,  czy  zlecenia  tytułu  ubezpieczeniowego,  z  wyj

ą

tkiem 

sytuacji gdy wykonawca dzieła 

ś

wiadczy prac

ę

 na rzecz swojego pracodawcy. 

Zawarcie  umowy  o  dzieło  mo

Ŝ

e  si

ę

  równie

Ŝ

  okaza

ć

  korzystne  ze  wzgl

ę

dów  podatkowych.  Nie 

nale

Ŝ

y  jednak  zapomina

ć

  o  trudno

ś

ciach  pojawiaj

ą

cych  si

ę

  w  sytuacji,  gdy  jedna  ze  stron 

chciałaby  odst

ą

pi

ć

  od  umowy.  Mo

Ŝ

e  to  nast

ą

pi

ć

  jedynie  w  wyj

ą

tkowych  okoliczno

ś

ciach,  wy

Ŝ

ej 

wskazanych.  Je

Ŝ

eli  strony  chciałyby  odst

ą

pi

ć

  od  umowy  jeszcze  w  innych  przypadkach  musz

ą

 

takie przypadki zapisa

ć

 w umowie. 

3.  Rekomendacje w zakresie wykorzystania umowy o dzieło. 

Zastanawiaj

ą

c  si

ę

  nad  zastosowaniem  umowy  o  dzieło  powinni

ś

my  odpowiedzie

ć

  sobie  na 

nast

ę

puj

ą

ce pytania: 

1)  Czy zale

Ŝ

y nam jedynie na terminowym dostarczeniu efektów pracy pracownika? 

2)  Czy jeste

ś

my zdecydowani jedynie na krótkotrwały zwi

ą

zek pracownika z firm

ą

3)  Czy wła

ś

ciwie został zdefiniowany przedmiot umowy oraz termin jego dostarczenia?  

background image

 

 

30 

4)  Czy  zamawiaj

ą

cy ma prawo do  zgłaszania  zastrze

Ŝ

e

ń

  w  zakresie  ostatecznego  kształtu 

dzieła? 

5)  Czy 

Ŝ

aden  z  pracowników  zatrudnionych  w  firmie  na  podstawie  standardowej  umowy 

o prac

ę

, nie jest wstanie wykona

ć

 zadania, którego wykonanie zlecamy? 

Odpowied

ź

 

twierdz

ą

ca 

na 

wi

ę

kszo

ść

 

powy

Ŝ

szych 

pyta

ń

 

wskazuje, 

Ŝ

du

Ŝ

ym 

prawdopodobie

ń

stwem  nale

Ŝ

y  rekomendowa

ć

  w  tym  przypadku  wykorzystanie  umowy  o  dzieło. 

Nale

Ŝ

y  pami

ę

ta

ć

Ŝ

e  najcz

ęś

ciej  wykorzystujemy  umow

ę

  o  dzieło,  kiedy  zale

Ŝ

y  nam  na 

terminowym wykonaniu okre

ś

lonej pracy. Dla pracodawcy liczy si

ę

 w tym przypadku dostarczenie 

efektów pracy, a nie etap przygotowania dzieła. Wa

Ŝ

nym elementem umowy, z punktu widzenia 

pracodawcy jest mo

Ŝ

liwo

ść

 zgłoszenia zastrze

Ŝ

e

ń

 co do ostatecznego kształtu dzieła. 

Nale

Ŝ

y  zaznaczy

ć

Ŝ

e  umowa  o  dzieło  jest  korzystna  dla  pracodawcy  z  dwóch  powodów.  Po 

pierwsze,  wynagrodzenie  przysługuje  wykonawcy  nie  za  samo 

ś

wiadczenie  pracy,  ale  z  tytułu 

osi

ą

gni

ę

cia  umówionego  rezultatu.  Ponadto  umowa  o  dzieło  w  przeciwie

ń

stwie  do  umowy 

o prac

ę

  oraz  umów  zlecenia,  a  tak

Ŝ

e  umów  agencyjnych,  nie  stanowi  tytułu  do  ubezpieczenia 

społecznego,  z  wyj

ą

tkiem  sytuacji  gdy  wykonawca  dzieła 

ś

wiadczy  prac

ę

  na  rzecz  swojego 

pracodawcy.  

Nale

Ŝ

y  podkre

ś

li

ć

Ŝ

e  zawieranie  umowy  o  dzieło  podlega  pewnym  ograniczeniom,  poniewa

Ŝ

 

zarówno  wykonywana  praca,  jak  i  jej  rezultat  musz

ą

  charakteryzowa

ć

  si

ę

  okre

ś

lonymi  cechami. 

Zawieraj

ą

c umow

ę

 o dzieło przyjmuj

ą

cy zamówienie zobowi

ą

zuje si

ę

 do wykonania oznaczonego 

dzieła,  a  zamawiaj

ą

cy  do  zapłaty  wynagrodzenia.  Umowa  o  dzieło  mo

Ŝ

e  by

ć

  wykorzystywana 

w tych  przypadkach,  w  których  chodzi  o  wykonanie  czynno

ś

ci  prowadz

ą

cej  do  powstania 

wyra

ź

nego  rezultatu  o  charakterze  materialnym  lub  niematerialnym.  Istot

ą

  umowy  o  dzieło  jest 

wi

ę

c powstanie odr

ę

bnego produktu, który mo

Ŝ

e by

ć

 samodzielnym przedmiotem obrotu.  

W  odró

Ŝ

nieniu  od  umowy  zlecenia,  umowa  o  dzieło  wymaga,  by  starania  przyjmuj

ą

cego 

zamówienie  doprowadziły  do  konkretnego  rezultatu.  Istotnym  kryterium  pozwalaj

ą

cym  na 

odró

Ŝ

nienie  umowy  o  dzieło  od  umów  o 

ś

wiadczenie  usług  jest  tak

Ŝ

e  mo

Ŝ

liwo

ść

  sprawdzenia 

rezultatu pracy w zakresie istnienia wad fizycznych.  

4.  Koszty  zastosowania  umowy  w  porównaniu  do  kosztów  umowy  o  prac

ę

  na  czas 

nieokre

ś

lony. 

Umowa o dzieło, z punktu widzenia kosztów ponoszonych przez pracodawc

ę

, jest zdecydowanie 

bardziej  korzystn

ą

  umow

ą

  ni

Ŝ

  umowa  o  prac

ę

  na  czas  nieokre

ś

lony.  W  przeciwie

ń

stwie  do 

umowy  o  prac

ę

  oraz  umów  zlecenia,  a  tak

Ŝ

e  umów  agencyjnych,  umowa  o  dzieło  nie  stanowi 

tytułu do ubezpieczenia społecznego, z wyj

ą

tkiem sytuacji gdy wykonawca dzieła 

ś

wiadczy prac

ę

 

na  rzecz  swojego  pracodawcy.  W  zwi

ą

zku  z  tym  pracodawca  nie  ponosi  kosztów  składek  na 

ubezpieczenia  społeczne.  Umowa  o  dzieło,  w  przypadku  tzw.  umowy  autorskiej,  która  reguluje 
przeniesienia praw autorskich do przygotowanego utworu na pracodawc

ę

, jest równie

Ŝ

 korzystna 

ze wzgl

ę

dów podatkowych dla pracownika (50% koszt uzyskania przychodu).  

 

UMOWA O DZIEŁO 

Zawarta w dniu ....................................... w ................................ ................................ pomi

ę

dzy  

.....................................  z  siedzib

ą

  w  ....................................  ul.  ............................................. 

w imieniu którego działaj

ą

 ........................................................................, zwanym w tre

ś

ci umowy 

„Wykonawc

ą

", a  

background image

 

 

31 

.........................................................................,  legitymuj

ą

cym  si

ę

  dowodem  osobistym  seria  nr 

...................... 

wydanym 

przez 

........................................................................................ 

zamieszkałym  w  .................................  przy  ul.  .................................,  zwanym  w  tre

ś

ci  umowy 

„Zamawiaj

ą

cym" o nast

ę

puj

ą

cej tre

ś

ci:  

§ 1. 

Zamawiaj

ą

cy  powierza  wykonanie,  a  Wykonawca  zobowi

ą

zuje  si

ę

  wykona

ć

  dzieło  polegaj

ą

ce 

na............................................................ 

§ 2. 

1.  Dla  wykonania  dzieła  Zamawiaj

ą

cy  zobowi

ą

zuje  si

ę

  wyda

ć

  Wykonawcy  w  terminie  do  dnia 

............................................……………………………..…nast

ę

puj

ą

ce  materiały  i  narz

ę

dzia: 

...................................................................................... 

2.  Wykonawca  zobowi

ą

zany  jest  przedstawi

ć

  rozliczenie  z  otrzymanych  materiałów  i  narz

ę

dzi, 

nie zu

Ŝ

yte za

ś

 zwróci

ć

 Zamawiaj

ą

cemu, w dniu wydania dzieła.  

§ 3. 

Termin  rozpocz

ę

cia  dzieła  strony  ustaliły  na  dzie

ń

  ...................................,  a  zako

ń

czenie 

i wydanie Zamawiaj

ą

cemu na dzie

ń

 .................................................... 

§ 4. 

Odbiór  nast

ą

pi  w  siedzibie  Wykonawcy  na  podstawie  protokółu  przekazania  sporz

ą

dzonego 

w obecno

ś

ci przedstawicieli Zamawiaj

ą

cego i Wykonawcy.  

§ 5. 

Wykonawca ma prawo powierzy

ć

 wykonanie dzieła innej osobie, jednak

Ŝ

e jest on odpowiedzialny 

wobec Zamawiaj

ą

cego za jej działania, jak za własne.  

§ 6. 

Wykonawcy  przysługuje  wynagrodzenie  za  wykonanie  dzieła  w  wysoko

ś

ci  ....................  PLN 

(słownie .................................................... złotych). 

§ 7. 

1.  W  razie  zwłoki  w  wykonaniu  dzieła  Zamawiaj

ą

cemu  przysługuje  kara  umowna  w  wysoko

ś

ci 

......................................... % warto

ś

ci dzieła za ka

Ŝ

dy dzie

ń

 zwłoki.  

2.  W  razie  niewykonania  dzieła  Zamawiaj

ą

cemu  przysługuje  kara  umowna  w  wysoko

ś

ci 

.......................................... % warto

ś

ci nie wykonanego dzieła.  

3.  Zamawiaj

ą

cy  mo

Ŝ

e  dochodzi

ć

  na  zasadach  ogólnych  odszkodowania  przewy

Ŝ

szaj

ą

cego 

kar

ę

 umown

ą

.  

4.  W razie zwłoki w wykonaniu dzieła Zamawiaj

ą

cy mo

Ŝ

e odst

ą

pi

ć

 od umowy bez konieczno

ś

ci 

wyznaczania dodatkowego terminu.  

§ 8. 

1.  W  przypadku  wyst

ą

pienia  w  dziele  wad,  Zamawiaj

ą

cy  prze

ś

le  wykonawcy  protokół 

reklamacyjny, a Wykonawca zobowi

ą

zany jest odpowiedzie

ć

 w ci

ą

gu, .............. dni.  

2.  Brak  odpowiedzi  w  wyznaczonym  terminie  uwa

Ŝ

a  si

ę

  za  uznanie  tej  reklamacji, 

z obowi

ą

zkiem załatwienia jej zgodnie z 

Ŝą

daniem Zamawiaj

ą

cego.  

background image

 

 

32 

§ 9. 

Zmiany umowy wymagaj

ą

 formy pisemnej pod rygorem niewa

Ŝ

no

ś

ci.  

§ 10. 

W  sprawach  nie  uregulowanych  niniejsz

ą

  umow

ą

  maj

ą

  zastosowanie  przepisy  kodeksu 

cywilnego.  

§ 11. 

Spory mog

ą

ce wynikn

ąć

 na tle stosowania niniejszej  umowy strony poddaj

ą

 pod rozstrzygni

ę

cie 

s

ą

du wła

ś

ciwego dla siedziby ............................................................... 

§ 12. 

Umow

ę

 sporz

ą

dzono w jednobrzmi

ą

cych egzemplarzach po dla ka

Ŝ

dej ze stron.  

 

 

 

Zamawiaj

ą

cy 

 

 

 

 

 

Wykonawca  

 

 

 

 

Umowa agencyjna 

 

 

1.  Podstawa prawna (przepisy reguluj

ą

ce). 

Artykuły 758-764

9

 kodeksu cywilnego 

2.  Prawa i obowi

ą

zki stron umowy. 

Przez umow

ę

 agencyjn

ą

, zgodnie z art. 758 kc, przyjmuj

ą

cy zlecenie zobowi

ą

zuje si

ę

, w zakresie 

działalno

ś

ci  swego  przedsi

ę

biorstwa,  do  stałego  po

ś

redniczenia,  za  wynagrodzeniem,  przy 

zawieraniu  z  klientami  umów  na  rzecz  daj

ą

cego  zlecenie  przedsi

ę

biorcy  albo  do  zawierania  ich 

w jego imieniu. 

Mo

Ŝ

na  mówi

ć

  o  dwóch  rodzajach  umów  agencyjnych.  W  uj

ę

ciu  w

ęŜ

szym,  agent  jedynie 

po

ś

redniczy w zawieraniu umów, tzn. wykonuje ró

Ŝ

nego rodzaju czynno

ś

ci faktyczne, które maj

ą

 

doprowadzi

ć

 do zawarcia umowy. Samo zawarcie umowy do obowi

ą

zków agenta ju

Ŝ

 nie nale

Ŝ

y.  

W uj

ę

ciu  szerszym  natomiast,  agent  nie  tylko  ma  za  zadanie  doprowadzi

ć

  do  zawarcia  umowy, 

ale  równie

Ŝ

  umow

ę

  t

ę

  zawiera  w  imieniu  daj

ą

cego  zlecenie.  Do  zawierania  umów  w  imieniu 

daj

ą

cego  zlecenie  agent  jest  jednak  uprawniony  tylko  wtedy,  gdy  ma  do  tego  umocowanie. 

Konieczne jest wi

ę

c udzielenie pełnomocnictwa agentowi. 

Wybór odpowiedniej formy umowy agencyjnej nale

Ŝ

y oczywi

ś

cie do stron, przy czym konstrukcja 

szersza,  obejmuj

ą

ca  równie

Ŝ

  umocowanie  do  dokonywania  czynno

ś

ci  prawnych,  stwarza 

agentowi  wi

ę

ksz

ą

  swobod

ę

  działania,  a  jednocze

ś

nie  zmniejsza  zakres  nadzoru  nad  jego 

poczynaniami. 

background image

 

 

33 

Brak  jest  ograniczania  przedmiotowego  zakresu  umów  zawieranych  przez  agenta.  Działalno

ść

 

agenta  nie  musi  by

ć

  wi

ę

c  ograniczona  np.  jedynie  do  umów  sprzeda

Ŝ

y.  W  zakresie 

dokonywanych  czynno

ś

ci  agent  jest  samodzielny  i  nie  podlega  kierownictwu  daj

ą

cego  zlecenie, 

co  oczywi

ś

cie  pozwala  odró

Ŝ

ni

ć

  stosunek  agencji  od  stosunku  pracy.  Agencje  charakteryzuje 

natomiast  ci

ą

gło

ść

  i  powtarzalno

ść

 

ś

wiadczenia,  a  przedmiotem  zobowi

ą

zania  jest 

ś

wiadczenie 

usług okre

ś

lonego rodzaju.  

Powy

Ŝ

sze  cechy  zbli

Ŝ

aj

ą

  agencje  do  stosunku  pracy,  a  przede  wszystkim  do  stosunków 

prawnych o 

ś

wiadczenie usług, do których stosuje si

ę

 przepisy o zleceniu.  

Wola stron wyra

Ŝ

ona w umowie nie b

ę

dzie miała jednak decyduj

ą

cego znaczenia w sytuacji, gdy 

w  sposobie  ukształtowania  wzajemnych  praw  i  obowi

ą

zków  stron  przewa

Ŝ

aj

ą

  cechy 

charakterystyczne dla innego stosunku prawnego, w szczególno

ś

ci dla stosunku pracy.  

O  ile  stron

ą

  stosunku  pracy  mo

Ŝ

e  by

ć

  tylko  osoba  fizyczna,  o  tyle  agentem  mo

Ŝ

e  by

ć

  równie

Ŝ

 

jednostka  organizacyjna,  w  szczególno

ś

ci  osoba  prawna.  Ponadto  brak  elementu 

podporz

ą

dkowania  powoduje, 

Ŝ

e  funkcj

ę

  agenta  mog

ą

  wykonywa

ć

  nawet  takie  podmioty,  które 

w odniesieniu  do  daj

ą

cego  zlecenie  pozostaj

ą

  w  stosunku  nadrz

ę

dno

ś

ci,  co  oczywi

ś

cie  na 

gruncie stosunku pracy byłoby niemo

Ŝ

liwe. 

Kodeks  cywilny  nie  reguluje 

Ŝ

adnej  szczególnej  formy  zawierania  umowy  agencyjnej.  Jednak, 

gdy  umowa  została  zawarta  w  formie  ustnej  agent  mo

Ŝ

e  za

Ŝą

da

ć

  potwierdzenia  jej  zawarcia 

w formie  pisemnej.  Dodatkowo  nale

Ŝ

y  zwróci

ć

  uwag

ę

  na  sytuacj

ę

,  gdy  umowa  została  zawarta 

na  czas  oznaczony.  Je

ś

li  upłyn

ą

ł  ju

Ŝ

  okre

ś

lony  termin,  a  umowa  jest  w  dalszym  ci

ą

gu 

wykonywana, b

ę

dzie ona traktowana tak, jakby została zawarta na czas nieoznaczony.   

3.  Rekomendacje w zakresie wykorzystania umowy agencyjnej. 

Wykorzystanie  umowy  agencyjnej  powinno  by

ć

  poprzedzone  rozwa

Ŝ

eniem  nast

ę

puj

ą

cych 

kwestii: 

1)  Czy  profil  działalno

ś

ci  jak

ą

  chcemy  w  ten  sposób  uregulowa

ć

  odpowiada  formie 

agencyjnej? 

2)  Czy  jeste

ś

my  wstanie  skutecznie  zarz

ą

dza

ć

  pracownikami  zatrudnionymi  na  podstawie 

omawianej umowy? 

3)  Czy nie ponosimy zbyt wysokich kosztów zwi

ą

zanych z przeszkoleniem agentów? 

4)  Czy potrafimy zorganizowa

ć

 sprzeda

Ŝ

 naszych produktów w formie agencyjnej? 

5)  Czy wybrani na agentów pracownicy b

ę

d

ą

 rzetelnie reprezentowa

ć

 interesy mojej firmy? 

Twierdz

ą

ca  odpowied

ź

  na  powy

Ŝ

sze  pytania  oznacza, 

Ŝ

e  Pa

ń

stwa  firma  powinna  rozwa

Ŝ

y

ć

 

wykorzystanie  umowy  agencyjnej  jako  umowy  stanowi

ą

cej  podstaw

ę

 

ś

wiadczenia  pracy  dla 

cz

ęś

ci  pracowników.  Umowa  agencyjna  jest  bardzo  cz

ę

sto  wykorzystywana  w  działalno

ś

ci 

ubezpieczeniowej  oraz  bankowej,  ze  wzgl

ę

du  na  korzystn

ą

  zarówno  dla  pracownika,  jak  i  dla 

pracodawcy  struktur

ę

  wynagrodzenia.  Im  wi

ę

cej  produktów(usług)  pracownik  jest  wstanie 

sprzeda

ć

,  tym  wy

Ŝ

sze  otrzymuje  wynagrodzenie.  Bardzo  wa

Ŝ

na  jest  w  tym  przypadku  funkcja 

motywacyjna wynagrodzenia.  

Ponadto, nale

Ŝ

y pami

ę

ta

ć

Ŝ

e nie ka

Ŝ

dy pracownik jest wstanie samodzielnie planowa

ć

 swój czas 

pracy  oraz  organizacj

ę

  pracy,  w  zwi

ą

zku  z  tym  nie  ka

Ŝ

dy  b

ę

dzie  si

ę

  sprawdzał  w  działalno

ś

ci 

agencyjnej.  Przed  wykorzystaniem  umowy  agencyjnej  istotne  jest  równie

Ŝ

  rozwa

Ŝ

enie  kosztów 

szkolenia  przyszłych  agentów,  je

Ŝ

eli  oferujecie  Pa

ń

stwo  skomplikowany  produkt  nale

Ŝ

zastanowi

ć

  si

ę

  nad  opłacalno

ś

ci

ą

  wdra

Ŝ

ania  nowych  pracowników  do  działalno

ś

ci  agencyjnej. 

background image

 

 

34 

W takim przypadku  wskazane byłoby  zatrudnienie  pracowników  ju

Ŝ

 do

ś

wiadczonych na  nowych 

zasadach. 

4.  Umowa agencyjna której stron

ą

 jest podmiot zbiorowy 

Nale

Ŝ

y  podkre

ś

li

ć

Ŝ

e  umowa agencyjna, której stron

ą

 jest podmiot  zbiorowy, co do  zasady,  nie 

wykazuje  odr

ę

bno

ś

ci  w  stosunku  do  zaprezentowanej  powy

Ŝ

ej  umowy  agencyjnej.  Zgodnie 

bowiem  z  definicj

ą

  podmiotu  zbiorowego  zawart

ą

  w  ustawie  z  dnia  28.10.2002r. 

o odpowiedzialno

ś

ci  podmiotów  zbiorowych  za  czyny  zabronione  pod  gro

ź

b

ą

  kary,  podmiotem 

zbiorowym w rozumieniu art. 2 jest: 

 

osoba prawna, 

 

jednostka organizacyjna niemaj

ą

ca osobowo

ś

ci prawnej, 

 

spółka handlowa: z udziałem Skarbu Pa

ń

stwa, jak i jednostki samorz

ą

du terytorialnego, 

lub zwi

ą

zku tych jednostek, 

 

spółka kapitałowa w organizacji, 

 

podmiot w stanie likwidacji oraz 

 

przedsi

ę

biorca nieb

ę

d

ą

cy osob

ą

 fizyczn

ą

Dodatkowo,  ustawodawca  expressis  verbis  stwierdził, 

Ŝ

e  podmiotem  zbiorowym  nie  jest  Skarb 

Pa

ń

stwa,  jednostki  samorz

ą

du  terytorialnego  i  ich  zwi

ą

zki  oraz  organy  pa

ń

stwowe  i  samorz

ą

du 

terytorialnego.  

Jak  wynika  z  zaprezentowanej  powy

Ŝ

ej  definicji  w  obrocie  gospodarczym  dominuj

ą

ca  cz

ęść

 

umów agencyjnych jest zawierana pomi

ę

dzy osobami fizycznymi, a podmiotem zbiorowym. 

 

UMOWA AGENCYJNA 

 

Zawarta w dniu.............................w...................................., pomi

ę

dzy 

..........................................., z siedzib

ą

 w ................., reprezentowan

ą

 przez 

1 ............................................... - członka zarz

ą

du 

2 ............................................... - prokurenta 

zwan

ą

 dalej Daj

ą

cym zlecenie 

.................................................., 

prowadz

ą

cym 

działalno

ść

 

gospodarcz

ą

 

pod 

firm

ą

 

.............................. z siedzib

ą

 w.......................................................... 

zwanym dalej Agentem 

§ 1 

1. Daj

ą

cy zlecenie zleca, a Agent zobowi

ą

zuje si

ę

 do stałego po

ś

redniczenia w zawieraniu przez 

Daj

ą

cego zlecenie umów sprzeda

Ŝ

y komputerów marki ........... 

 

 

background image

 

 

35 

§ 2 

Dla  realizacji  czynno

ś

ci  obj

ę

tych  niniejsz

ą

  umow

ą

  Daj

ą

cy  zlecenie  udzieli  Agentowi 

pełnomocnictwa. 

§ 3 

Agent zobowi

ą

zany jest ubezpieczy

ć

 przekazane mu komputery od ryzyka kradzie

Ŝ

y i uszkodze

ń

 

na koszt Daj

ą

cego zlecenie. 

§ 4 

1.  Tytułem  wynagrodzenia  Agent  otrzyma  prowizj

ę

  w  wysoko

ś

ci  20%  warto

ś

ci  komputera  od 

ka

Ŝ

dej umowy zawartej z jego udziałem.  

2.  Podstaw

ą

  wynagrodzenia  b

ę

dzie  miesi

ę

czne  zestawienie  umów  sprzeda

Ŝ

y  dokonanych 

przez Agenta. 

3.  Wynagrodzenie  b

ę

dzie  wypłacone  w  terminie  14  dni  od  dnia  przekazania  miesi

ę

cznego 

zestawienia, o którym mowa w ust. 2, na rachunek bankowy Agenta nr........ w banku....... 

4.  Za dzie

ń

 zapłaty uwa

Ŝ

any b

ę

dzie dzie

ń

 obci

ąŜ

enia rachunku bankowego Daj

ą

cego zlecenie. 

§ 5 

Ka

Ŝ

da ze stron mo

Ŝ

e odst

ą

pi

ć

 od umowy z zachowaniem miesi

ę

cznego okresu wypowiedzenia. 

W  takim  przypadku  Agent  ma  obowi

ą

zek  wyda

ć

  Daj

ą

cemu  zlecenie  wszystkie  przechowywane 

komputery wraz z dokumentacj

ą

 producenta.  

§ 6 

W  zakresie  nie  uregulowanym  niniejsz

ą

  umow

ą

  b

ę

d

ą

  miały  zastosowanie  przepisy  kodeksu 

cywilnego. 

§ 7 

Zmiana niniejszej umowy wymaga zachowania formy pisemnej pod rygorem niewa

Ŝ

no

ś

ci. 

§ 8 

Umow

ę

 sporz

ą

dzono w dwóch jednobrzmi

ą

cych egzemplarzach, po jednym dla ka

Ŝ

dej ze stron. 

 

 

Podpisy stron  

 

 

Kontrakt mened

Ŝ

erski 

 

1.  Podstawa prawna (przepisy reguluj

ą

ce) 

Art. 22, 68-72 kp; art. 734-751 kc; art. 1-15 ustawy z 23 marca 2000r. o wynagrodzeniu 
osób kieruj

ą

cych niektórymi podmiotami(Dz. U. Nr 26, poz. 306). 

 

background image

 

 

36 

2.  Prawa i obowi

ą

zki stron umowy 

Cywilnoprawny  kontrakt  mened

Ŝ

erski  jest  interesuj

ą

c

ą

  form

ą

  prawn

ą

  uregulowania 

ś

wiadczenia  pracy.  Stosunkowo  rzadko  praca 

ś

wiadczona  przez  mened

Ŝ

era  posiada 

cechy charakterystyczne dla stosunku pracy.  

Przewa

Ŝ

nie  wyst

ę

puje  typ  samodzielnego  zarz

ą

dcy,  który  nie  pozostaje  w  stosunku 

zale

Ŝ

no

ś

ci,  co  oczywi

ś

cie  b

ę

dzie  umo

Ŝ

liwia

ć

  ukształtowanie kontraktu mened

Ŝ

erskiego 

jako  umowy  cywilnoprawnej.  W  takiej  sytuacji  b

ę

dzie  mo

Ŝ

na  mówi

ć

  o  nienazwanej 

umowie prawa cywilnego, której przedmiotem jest 

ś

wiadczenie usług. W rezultacie, je

ś

li 

strony  kontraktu  nie  postanowi

ą

  inaczej,  w  odniesieniu  do  kontraktu  mened

Ŝ

erskiego 

o charakterze  niepracowniczym  b

ę

d

ą

  miały  zastosowanie  przepisy  kodeksu  cywilnego 

dotycz

ą

ce  zlecenia.  Strony  takiego  kontraktu  posiadaj

ą

  oczywi

ś

cie  du

Ŝą

  swobod

ę

 

w kształtowaniu tre

ś

ci kontraktu. 

3.  Rekomendacje w zakresie wykorzystania kontraktu mened

Ŝ

erskiego. 

Rozwa

Ŝ

aj

ą

c  wykorzystanie  kontraktu  mened

Ŝ

erskiego  powinni

ś

my  rozwa

Ŝ

y

ć

  kilka 

istotnych  kwestii.  Po  pierwsze,  wa

Ŝ

n

ą

  spraw

ą

  jest  uregulowanie  wynagrodzenia 

mened

Ŝ

era.  Jego 

ś

wiadczenia  pieni

ęŜ

ne  s

ą

  zazwyczaj  uzale

Ŝ

nione  od  przyj

ę

tych 

w umowie  wska

ź

ników,  co  wynika  ze  specyfiki  zada

ń

  powierzanych  osobie 

zarz

ą

dzaj

ą

cej.  O  wysoko

ś

ci  wynagrodzenia  mog

ą

  decydowa

ć

  ró

Ŝ

ne  okoliczno

ś

ci 

ekonomiczne np. wielko

ść

 zysku.  

Wybór  wła

ś

ciwego  kryterium  decyduj

ą

cego  o  wysoko

ś

ci  wynagrodzenia  b

ę

dzie 

oczywi

ś

cie uzale

Ŝ

niony od specyfiki zarz

ą

dzanej jednostki i oczekiwa

ń

 wzgl

ę

dem osoby 

mened

Ŝ

era.  Je

ś

li  otrzyma  on  zadanie  polegaj

ą

ce  na  restrukturyzacji  przedsi

ę

biorstwa, 

nie  byłby  rozwi

ą

zaniem  wła

ś

ciwym  wi

ą

zanie  wysoko

ś

ci  wynagrodzenia  z  zyskiem. 

W takim  wypadku  nale

Ŝ

y  uwzgl

ę

dnia

ć

  raczej  tempo  i  jako

ść

  dokonywanych  zmian. 

Kryteria  jako

ś

ciowe  powinny  dominowa

ć

  równie

Ŝ

  wówczas,  gdy  zarz

ą

dzana  jednostka 

funkcjonuje  poza  sfer

ą

  gospodarcz

ą

.  Kształtuj

ą

c  wynagrodzenie  przysługuj

ą

ce 

mened

Ŝ

erowi,  wskazane  wydaje  si

ę

  zagwarantowanie  pewnej  stawki  minimalnej. 

Umowa  o  zarz

ą

dzanie  jest  bowiem  umow

ą

  o 

ś

wiadczenie  usług,  czyli  umow

ą

 

starannego działania.  

Trzeba  zauwa

Ŝ

y

ć

Ŝ

e  pracodawca  nie  zawsze  jest  jednak  zainteresowany 

nieograniczonym  wzrostem 

ś

wiadczenia  przysługuj

ą

cego  menad

Ŝ

erowi.  Pierwszym 

sposobem,  stosunkowo  sztywnym,  ograniczenia  wysoko

ś

ci  wynagrodzenia  jest 

wprowadzenie  do  umowy  górnej  granicy  wysoko

ś

ci 

ś

wiadczenia.  Do  kontraktu 

wprowadza  si

ę

  wówczas  klauzul

ę

  przewiduj

ą

c

ą

Ŝ

e  wynagrodzenie  przysługuj

ą

ce 

mened

Ŝ

erowi nie mo

Ŝ

e by

ć

 wy

Ŝ

sze od okre

ś

lonej kwoty.  

Sztywno

ś

ci  tego  rozwi

ą

zania  mo

Ŝ

na  unikn

ąć

  stosuj

ą

c  rozwi

ą

zanie,  które  przewiduje 

wynagrodzenie  progresywne.  W  takim  przypadku  wysoko

ść

  stawki  wynagrodzenia 

odpowiadaj

ą

ca okre

ś

lonemu wska

ź

nikowi ulega zmniejszeniu wraz ze zwi

ę

kszaniem si

ę

 

samego  wska

ź

nika.  Dobrym  przykładem  jest  wynagrodzenie  progresywne  powi

ą

zane 

background image

 

 

37 

z zyskiem  przedsi

ę

biorstwa.  Istotn

ą

  zalet

ą

  wynagrodzenia  progresywnego  jest 

zachowanie funkcji motywacyjnej  przy  jednoczesnym  ograniczeniu 

ś

wiadcze

ń

  na  rzecz 

menad

Ŝ

era. 

Kwestie powi

ą

zania wynagrodzenia z zyskiem danego przedsi

ę

biorstwa komplikuje fakt, 

Ŝ

e zysk jest ustalany w skali roku. Jednak

Ŝ

e sztywne powi

ą

zanie 

ś

wiadcze

ń

 pieni

ęŜ

nych 

z  zyskiem  oznaczałoby,  i

Ŝ

  wynagrodzenie  wypłacane  byłoby  mened

Ŝ

erowi  raz  w  roku. 

Problem ten mo

Ŝ

na rozwi

ą

za

ć

, wprowadzaj

ą

c wypłat

ę

 zaliczek zwi

ą

zanych z bie

Ŝą

cymi 

wynikami  ekonomicznymi  przedsi

ę

biorstwa.  Zaliczka  mo

Ŝ

e  stanowi

ć

  pewien  procent 

warto

ś

ci  osi

ą

gni

ę

tej  w  danym  okresie,  natomiast  na  koniec  roku  podmiot  zatrudniaj

ą

cy 

wypłaca

ć

  b

ę

dzie  ró

Ŝ

nic

ę

  pomi

ę

dzy  wypracowanym  rocznym  wynagrodzeniem 

a wypłaconymi zaliczkami.  

Przedstawione  rozwi

ą

zania  mog

ą

  dotyczy

ć

  równie

Ŝ

,  z  zastrze

Ŝ

eniem  kwoty 

minimalnego 

wynagrodzenia 

za 

prac

ę

mo

Ŝ

na 

odnie

ść

 

do 

wynagrodzenia 

przysługuj

ą

cego pracownikowi w ramach kontraktu o charakterze pracowniczym. 

W

ś

ród  postanowie

ń

  cywilnoprawnego  kontraktu  o  zarz

ą

dzanie  znale

źć

  si

ę

  mog

ą

 

postanowienia  dotycz

ą

ce  dodatkowych 

ś

wiadcze

ń

  na  rzecz  mened

Ŝ

era.  Podobnie  jak 

w kontrakcie  pracowniczym  ich  przedmiotem  mo

Ŝ

e  by

ć

  zobowi

ą

zanie  podmiotu 

zatrudniaj

ą

cego  do  zapewnienia  zarz

ą

dcy  mieszkania,  samochodu,  czy  telefonu 

słu

Ŝ

bowego.  Podmioty  zatrudniaj

ą

cy  mo

Ŝ

e  zobowi

ą

za

ć

  si

ę

  do  opłacania  mened

Ŝ

erowi 

w cało

ś

ci lub cz

ęś

ci okre

ś

lonych rodzajów ubezpieczenia. 

W omawianym kontrakcie, w sposób dowolny, okre

ś

la

ć

 mo

Ŝ

na kwestie dotycz

ą

ce czasu 

pracy.  Mo

Ŝ

liwe  jest  wi

ę

c  ustalenie  czasu  pracy  jedynie  poprzez  okre

ś

lenie  zada

ń

  jakie 

mened

Ŝ

er  musi  wykona

ć

.  Natomiast  godzinowe  okre

ś

lenie  wymiaru  czasu  pracy 

zarz

ą

dzaj

ą

cego  zbli

Ŝ

ałoby  kontrakt  do  umowy  o  prac

ę

,  wprowadzaj

ą

c  pewien  element 

podporz

ą

dkowania.  Mo

Ŝ

na  wi

ę

c  pozostaj

ą

c  przy  okre

ś

leniu  zada

ń

  mened

Ŝ

era, 

wprowadzi

ć

 tzw. godziny urz

ę

dowania. Mo

Ŝ

e to by

ć

 kilka lub kilkana

ś

cie godzin w ci

ą

gu 

tygodnia, w czasie których mened

Ŝ

er byłby zobowi

ą

zany do przebywania w okre

ś

lonym 

miejscu. 

Wybór  regulacji  cywilnoprawnej  oznacza  równie

Ŝ

  konieczno

ść

  rozwa

Ŝ

enia  kwestii 

urlopowych. Poddanie kontraktu kodeksowej regulacji umowy zlecenia oznacza, 

Ŝ

e brak 

jest  jakichkolwiek  postanowie

ń

,  które  przewidywałyby  płatne  zwolnienia  od  obowi

ą

zku 

ś

wiadczenia  pracy.  St

ą

d  te

Ŝ

,  je

ś

li  urlopu  takiego  nie  przewiduje  sam  kontrakt, 

zarz

ą

dzaj

ą

cemu  nie  b

ę

dzie  przysługiwało  wynagrodzenie  za  czas  odpoczynku.  Ka

Ŝ

de 

zwolnienie  b

ę

dzie  miało  charakter  bezpłatny.  W  kontrakcie  mo

Ŝ

na  zastrzec, 

Ŝ

zarz

ą

dzaj

ą

cemu  przysługiwa

ć

  b

ę

dzie  płatne  zwolnienie  od  obowi

ą

zku 

ś

wiadczenia 

pracy.  Strony  okre

ś

laj

ą

  wymiar  zwolnienia  oraz  wysoko

ść

  wypłacanego  w  tym  czasie 

ś

wiadczenia. 

 

background image

 

 

38 

Zawarcie kontraktu cywilnoprawnego o 

ś

wiadczenie usług poci

ą

ga za sob

ą

 stosowanie 

odpowiednio  przepisów  o  zleceniu.  Strony  mog

ą

  jednak  wył

ą

czy

ć

  stosowanie 

kodeksowych przepisów o zleceniu, nie wydaje si

ę

 to jednak rozwi

ą

zaniem wła

ś

ciwym. 

W  chwili  zawierania  umowy  bowiem  podmioty  nie  s

ą

  w  stanie  przewidzie

ć

  wszystkich 

sytuacji,  jakie  w  przyszło

ś

ci  mog

ą

  powsta

ć

.  Dlatego  tez  powinna  istnie

ć

  mo

Ŝ

liwo

ść

 

odwołania si

ę

 w takich przypadkach do przepisów kodeksu cywilnego. 

Nale

Ŝ

y  ponadto  zwróci

ć

  uwag

ę

Ŝ

e  zawarcie  kontraktu  mened

Ŝ

erskiego  o  charakterze 

cywilnoprawnym wywołuje negatywne dla pracownika skutki w sferze ubezpieczeniowej. 
Do  cywilnoprawnego  kontraktu  mo

Ŝ

na  odnie

ść

  odpowiednio  uwagi  dotycz

ą

ce  zasad 

ubezpieczenia  umów  o 

ś

wiadczenie  usług,  tak  wi

ę

c  nie  jest  on  podstaw

ą

  do  tytułu 

ubezpieczeniowego. 

W  wielu  przypadkach  specyfika  pracy  mened

Ŝ

era  wi

ąŜę

  si

ę

  z  wyst

ę

powaniem  dwóch 

płaszczyzn jego działalno

ś

ci. Zjawisko takie jest cz

ę

ste w spółkach prawa handlowego, 

gdzie  mened

Ŝ

er  jest  jednocze

ś

nie  członkiem  zarz

ą

du  oraz  osoba  pełni

ą

c

ą

  okre

ś

lone 

funkcje  w  strukturze  przedsi

ę

biorstwa.  Istotnym  zagadnieniem  jest  wi

ę

c,  czy  mo

Ŝ

liwe 

jest  nawi

ą

zanie  dwóch  równoległych  stosunków  prawnych.  Stosunek  cywilnoprawny 

obejmowałby  t

ę

  sfer

ę

  obowi

ą

zków,  w  której  mened

Ŝ

er  działa  samodzielnie,  natomiast 

stosunek  pracy  t

ę

  sfer

ę

,  w  której  wyst

ę

puje  podporz

ą

dkowanie  i  obowi

ą

zek  wykonania 

polece

ń

 słu

Ŝ

bowych.  

Rozwi

ą

zanie takie mo

Ŝ

e okaza

ć

 si

ę

 jednak bardzo niepraktyczne, poniewa

Ŝ

 nadmiernie 

komplikuje  sytuacj

ę

  prawn

ą

.  Wiele  zagadnie

ń

  inaczej  wygl

ą

da  z  punktu  widzenia 

przepisów praw pracy, a inaczej z punktu widzenia regulacji cywilnoprawnych. Ponadto 
trudno

ś

ci  mo

Ŝ

e  rodzi

ć

  rozwi

ą

zanie  dwóch  umów  obowi

ą

zuj

ą

cych  równolegle.  Inny  jest 

bowiem  tryb  oraz  okresy,  z  których  upływem  ulegaj

ą

  one  rozwi

ą

zaniu.  Podmiot 

zatrudniaj

ą

cy musiałby ka

Ŝ

d

ą

 z umów odr

ę

bnie wypowiada

ć

.  

 

KONTRAKT MENED

ś

ERSKI 

 

Umowa zawarta w dniu........................w...............................mi

ę

dzy: 

………….......................................(nazwa 

firmy) 

siedzib

ą

 

w............................., 

przy 

ulicy……………............….., wpisan

ą

 

do Krajowego Rejestru S

ą

dowego w................................................................(nazwa i adres s

ą

du) 

pod numerem 

KRS.................., reprezentowan

ą

 przez: 

– ........................................................................................................................................................ 

– ........................................................................................................................................................ 

zwan

ą

 dalej spółk

ą

background image

 

 

39 

..........................................................,  zamieszkałym  w………………………..........................przy 
ulicy....................................., legitymuj

ą

cym si

ę

 

dowodem osobistym serii i nr............................, 

zwanym dalej mened

Ŝ

erem. 

§ 1 

Spółka  na  podstawie  niniejszej  umowy  powierza  mened

Ŝ

erowi  zarz

ą

dzanie  maj

ą

tkiem 

przedsi

ę

biorstwa  spółki,  a  mened

Ŝ

er  przyjmuje  w  zarz

ą

d  przedsi

ę

biorstwo  spółki  na  warunkach 

przewidzianych 

przepisami 

kodeksu 

spółek 

handlowych, 

kodeksu 

cywilnego 

oraz 

postanowieniami niniejszej umowy. 

§ 2 

Do obowi

ą

zków mened

Ŝ

era nale

Ŝ

e

ć

 b

ę

dzie w szczególno

ś

ci: 

 

bie

Ŝą

ce zarz

ą

dzanie sprawami spółki, 

 

kierowanie i koordynowanie pracami zarz

ą

du, 

 

przedstawianie  realizacji  planów  rocznych  oraz  sporz

ą

dzanie  planów  na  kolejny  rok 

w terminach do 31 grudnia ka

Ŝ

dego roku. 

§ 3 

Mened

Ŝ

er zobowi

ą

zany jest uzyska

ć

 zgod

ę

 rady nadzorczej spółki na rozporz

ą

dzanie maj

ą

tkiem 

spółki  oraz  na  zaci

ą

ganie  zobowi

ą

za

ń

,  które  powoduj

ą

  rozporz

ą

dzanie  maj

ą

tkiem  spółki  w 

wysoko

ś

ci przekraczaj

ą

cej .......................  

§ 4 

Mened

Ŝ

er  otrzymywa

ć

  b

ę

dzie  zapłat

ę

  z  tytułu  wykonywanych  obowi

ą

zków,  które  składa

ć

  si

ę

 

b

ę

dzie: 

 

ze  stałego  miesi

ę

cznego  wynagrodzenia  brutto  w  wysoko

ś

ci  ......................... 

............................. ................................, 

 

z  premii  brutto  w  wysoko

ś

ci............................,  nale

Ŝ

nej  corocznie  po  zako

ń

czeniu 

ka

Ŝ

dego roku obrachunkowego, z dniem osi

ą

gni

ę

cia wyników finansowych okre

ś

lonych 

w........................................................., pod warunkiem 

…………………………….................................................................................………………….. 

 

premii  z  zysku  płatnej  w  terminie.................dni  po  odbyciu  si

ę

  zwyczajnego  (walnego) 

zgromadzenia  wspólników  (akcjonariuszy)  w  wysoko

ś

ci..................proc.  osi

ą

gni

ę

tego 

zysku netto, 

 

opcji 

obj

ę

cia 

udziałów 

(akcji) 

spółki 

terminie..............................na 

warunkach................................................... 

§ 5 

Niniejsza umowa zostaje zawarta na czas okre

ś

lony/nieokre

ś

lony i mo

Ŝ

e by

ć

 rozwi

ą

zana jedynie 

w przypadkach okre

ś

lonych niniejsz

ą

 umow

ą

§ 6 

Spółka mo

Ŝ

e rozwi

ą

za

ć

 niniejsz

ą

 umow

ę

 z mened

Ŝ

erem: 

background image

 

 

40 

 

gdy  mened

Ŝ

er  dopuszcza  si

ę

  ra

Ŝą

cego  naruszenia  prawa  z  winy  umy

ś

lnej, 

uniemo

Ŝ

liwiaj

ą

cego dalsze zarz

ą

dzanie maj

ą

tkiem przedsi

ę

biorstwa spółki, 

 

gdy  mened

Ŝ

er  narusza  postanowienia  niniejszej  umowy  lub  przepisy  kodeksu  spółek 

handlowych. 

Mened

Ŝ

erowi przysługuje prawo do rozwi

ą

zania niniejszej umowy: 

 

razie 

zaistnienia 

konfliktu 

pomi

ę

dzy 

mened

Ŝ

erem 

a........ 

...............................zobowi

ą

zuj

ą

cego  mened

Ŝ

era  do  działania  lub  zaniechania,  które 

według  mened

Ŝ

era  godziłoby  w  interes  spółki  lub  miałoby  na  celu  pokrzywdzenie 

któregokolwiek ze wspólników, 

 

razie 

przewlekłej 

choroby 

mened

Ŝ

era 

trwaj

ą

cej 

dłu

Ŝ

ej 

ni

Ŝ

..................................................................miesi

ę

cy. 

§ 7 

W  wypadku  rozwi

ą

zania  niniejszej  umowy  mened

Ŝ

erowi  wypłacone  b

ę

dzie  jednorazowe 

wynagrodzenie  w  wysoko

ś

ci  stanowi

ą

cej  iloczyn  miesi

ę

cznego  stałego  wynagrodzenia  i  liczby 

miesi

ę

cy pozostałych do daty wa

Ŝ

no

ś

ci umowy. 

Strony  zobowi

ą

zuj

ą

  si

ę

  do  dochowania  tre

ś

ci  umowy  i  wszelkich  kwestii  zwi

ą

zanych  z  jej 

wykonywaniem w całkowitej poufno

ś

ci wobec osób trzecich. 

§ 8 

Mened

Ŝ

er  b

ę

dzie  dokonywał  działa

ń

  obj

ę

tych  niniejsz

ą

  umow

ą

  na  zasadach  wył

ą

czno

ś

ci 

i zobowi

ą

zuje  si

ę

  do  nieujawniania  informacji  stanowi

ą

cych  tajemnic

ę

  spółki  i  przez 

okres..........od  wyga

ś

ni

ę

cia  niniejszej  umowy,  przy  czym  przez  informacje  stanowi

ą

ce  tajemnic

ę

 

spółki rozumie si

ę

 ................................................................ 

Spółka 

zobowi

ą

zuje 

si

ę

 

wobec 

mened

Ŝ

era 

razie 

rozwi

ą

zania 

umowy 

z przyczyn..............................do  wypłacenia  kwoty  brutto  w wysoko

ś

ci.................................... 

................................... 

Mened

Ŝ

er  powstrzyma  si

ę

  od  podejmowania  jakichkolwiek  działa

ń

  konkurencyjnych  wzgl

ę

dem 

przedmiotu  działania  spółki  w  okresie  trwania  niniejszej  umowy  i  w okresie......................... 
miesi

ę

cy od daty rozwi

ą

zania niniejszej umowy. 

Tytułem  zaniechania  podejmowania  działa

ń

  konkurencyjnych  przez  mened

Ŝ

era  po  rozwi

ą

zaniu 

umowy 

spółka 

wypłaci 

mened

Ŝ

erowi 

dniem 

rozwi

ą

zania 

umowy 

kwot

ę

 

brutto 

................................................................. 

§ 9 

Jakakolwiek  zmiana  lub  uzupełnienie,  wykładnia  albo  uszczegółowienie  niniejszej  umowy 
wymaga zgodnej woli stron wyra

Ŝ

onej na pi

ś

mie. 

§ 10 

W sprawach nieuregulowanych niniejsz

ą

 umow

ą

 maj

ą

 zastosowanie przepisy polskiego kodeksu 

spółek handlowych i kodeksu cywilnego. 

Wszelkie  spory  wynikaj

ą

ce  z  tre

ś

ci  i  wykonywania  niniejszej  umowy  b

ę

d

ą

  rozstrzygane  przez 

....................................................(nazwa  i  adres  s

ą

du).  Niniejsz

ą

  umow

ę

  sporz

ą

dzono  w  dwóch 

jednobrzmi

ą

cych egzemplarzach w j

ę

zyku polskim, po jednym dla ka

Ŝ

dej ze stron. 

background image

 

 

41 

..............................................         ............................................... 

 

Telepraca 

 

1.  Podstawa prawna (przepisy reguluj

ą

ce) 

Przepisy  Działu  II,  Rozdziału  II  oraz  Rozdziału  II

a

  kodeksu  pracy,  artykuły  25  -  67

3

Wskazane przepisy reguluj

ą

 

zawarcie umowy o prac

ę

 na czas okre

ś

lony (art. 25-29

2

), 

 

ogólne zasady rozwi

ą

zywania umowy o prac

ę

 (art.30), 

 

rozwi

ą

zywanie umowy o prac

ę

 na czas okre

ś

lony za wypowiedzeniem (art. 32-

43), 

 

uprawnienia pracownika w razie nieuzasadnionego lub niezgodnego z prawem 
wypowiedzenia umowy o prac

ę

 (art. 44-51), 

 

rozwi

ą

zanie umowy o prac

ę

 bez wypowiedzenia (art.52 – 67) 

 

warunki  zatrudniania  na  terytorium  Polski  pracowników  z  krajów  Unii 
Europejskiej (67

1

-67

3

). 

2.  Prawa i obowi

ą

zki stron umowy 

Umowa o prac

ę

 na czas okre

ś

lony nie odbiega, w zakresie praw oraz obowi

ą

zków stron 

od umowy o prac

ę

 zawartej na czas nieokre

ś

lony. Do obowi

ą

zków pracodawcy, tak jak 

w  przypadku  standardowych  umów  o  prac

ę

  (umowy  na  czas  nieokre

ś

lony)  nale

Ŝ

udost

ę

pnienie  stanowiska  pracy,  terminowa  wypłata  wynagrodzenia,  pokrycie  kosztów 

zwi

ą

zanych  ze  składkami  na  ubezpieczenie  społeczne  oraz  zapewnienie  pracownikowi 

bezpiecznych  i  higienicznych  warunków  pracy.  Pracownik  natomiast  jest  zobowi

ą

zany 

do 

ś

wiadczenia  pracy  w  czasie  oraz  miejscu  wyznaczonym  przez  pracodawc

ę

.  Rodzaj 

wykonywanej  pracy  oraz  zakres  obowi

ą

zków  s

ą

  okre

ś

lone  postanowieniami  umowy. 

Bardzo istotn

ą

 ró

Ŝ

nic

ą

 w stosunku do  umowy o prac

ę

 na czas nieokre

ś

lony  jest termin 

wypowiedzenia  umowy.  Strony  mog

ą

  bowiem  ustali

ć

Ŝ

e  z  zachowaniem  np. 

dwutygodniowego  terminu  wypowiedzenia  umowa  mo

Ŝ

e  zosta

ć

  rozwi

ą

zana.  Jest  to 

istotna  ró

Ŝ

nica  w  stosunku  do  umowy  o  prac

ę

  na  czas  nieokre

ś

lony,  gdzie  terminy 

wypowiedzenia  s

ą

  zdecydowanie  dłu

Ŝ

sze  a  rozwi

ą

zanie  umowy  wi

ąŜ

e  si

ę

 

z ponoszeniem  dodatkowych  kosztów  przez  pracodawc

ę

.  Nale

Ŝ

y  podkre

ś

li

ć

Ŝ

regulacja  w  zakresie  zatrudnienia  terminowego  jest  stosunkowo  atrakcyjna  dla 
pracodawców.  Prawo  polskie  nie  uzale

Ŝ

nia  dopuszczalno

ś

ci  zawarcia  umowy 

terminowej  od  zaistnienia  okre

ś

lonej  przyczyny,  ponadto  nie  okre

ś

la  równie

Ŝ

 

maksymalnego czasu trwania umowy terminowej (z wyj

ą

tkiem umowy na okres próbny, 

która mo

Ŝ

e by

ć

 zawarta maksymalnie na trzy miesi

ą

ce).  

Nale

Ŝ

y  podkre

ś

li

ć

Ŝ

e  wypowiedzenie  umów  terminowych  nie  wymaga  uzasadnienia, 

a okres wypowiedzenia nie przekracza dwóch tygodni co pozwala unikn

ąć

 dodatkowych 

kosztów zwi

ą

zanych ze zwolnieniem pracownika. 

background image

 

 

42 

Warto  pami

ę

ta

ć

Ŝ

e  w  przypadku 

ś

wiadczenia  pracy  w  formie  organizacyjnej,  jak

ą

  jest 

telepraca,  je

Ŝ

eli  podstaw

ą

  stosunku  pracy  jest  umowa  o  prac

ę

,  po  stronie  pracodawcy 

le

Ŝą

 wszelkie obowi

ą

zki zwi

ą

zane z dostosowaniem i organizacj

ą

 stanowiska pracy oraz 

odpowiednim  przeszkoleniem  pracownika.  Istnieje  mo

Ŝ

liwo

ść

  przeniesienia  tych 

obowi

ą

zków na pracownika za odpowiednim wynagrodzeniem oraz uprzednio wyra

Ŝ

on

ą

 

zgod

ą

.  Wa

Ŝ

nym  aspektem  powy

Ŝ

szej  umowy  jest  równie

Ŝ

  wykorzystanie  własnych 

narz

ę

dzi do 

ś

wiadczenia pracy lub powierzenia mienia pracownikowi.  

3.  Rekomendacje w zakresie wykorzystania umowy o teleprac

ę

 na czas okre

ś

lony. 

Przed zastosowaniem formy organizacyjnej, jak

ą

 jest telepraca nale

Ŝ

y odpowiedzie

ć

 

sobie na nast

ę

puj

ą

ce pytania: 

1)  Czy  pracownicy  posiadaj

ą

  odpowiednie  kompetencje  w  zakresie  wykorzystania 

technologii ICT? 

2)  Czy  jestem  wstanie  ponie

ść

  pocz

ą

tkowe  koszty  zwi

ą

zane  z  odpowiednim 

wyposa

Ŝ

eniem pracowników oraz zakupem odpowiedniego oprogramowania? 

3)  Czy okre

ś

liłem precyzyjnie zakres zada

ń

(działa

ń

), który chciałbym w ten sposób 

zorganizowa

ć

4)  Czy b

ę

d

ę

 wstanie skutecznie wykorzysta

ć

 atuty telepracowników? 

5)  Czy pracownicy aprobuj

ą

 decyzj

ę

 o zmianie organizacji pracy? 

6)  Czy kierownicy(mened

Ŝ

erowie) aprobuj

ą

 moj

ą

 decyzj

ę

Je

Ŝ

eli  na  wi

ę

kszo

ść

  przedstawionych  powy

Ŝ

ej  pyta

ń

  odpowied

ź

  brzmi  twierdz

ą

co,  to 

warunki  w  Pa

ń

stwa  przedsi

ę

biorstwie  sprzyjaj

ą

  szerszemu  wykorzystaniu  umów 

o teleprac

ę

.  Je

Ŝ

eli  firma  działa  w  zadaniowym  systemie  czasu  pracy,  w  bran

Ŝ

usługowej  oraz  mened

Ŝ

erowie  s

ą

  wstanie  sprawnie  i  efektywnie  zarz

ą

dza

ć

 

pracownikami  zatrudnionymi  okresowo  to  wskazane  jest  wykorzystanie  umów 
o teleprac

ę

. Zastosowanie telepracy poci

ą

ga za sob

ą

 rozmaite korzy

ś

ci.  

Nie  musisz  zapewnia

ć

  ka

Ŝ

demu  z  pracowników  tradycyjnego  miejsca  pracy.  Im  mniej 

masz  pracowników  w  biurze,  tym  mniejsze  poniesiesz  koszty  zwi

ą

zane  z  wynaj

ę

ciem 

powierzchni  biurowej.  Ponadto,  nast

ę

puje  redukcja  kosztów  zwi

ą

zanych  z  adaptacj

ą

 

pracowników  i  szkoleniami,  dodatkowo  pojawia  si

ę

  mo

Ŝ

liwo

ść

  zatrudniania 

pracowników z regionów o ni

Ŝ

szym poziomie płac.  

4.  Koszty  zastosowania  umowy  w  porównaniu  do  kosztów  umowy  o  prac

ę

  na  czas 

nieokre

ś

lony. 

Koszty wykorzystania umowy teleprac

ę

 na czas okre

ś

lony s

ą

 w zasadzie takie same, jak 

umowy  o  prac

ę

  na  czas  nieokre

ś

lony  z  tym  zastrze

Ŝ

eniem, 

Ŝ

e  w  przypadku  umowy 

teleprac

ę

 na czas okre

ś

lony mamy krótszy termin wypowiedzenia oraz strony nie musz

ą

 

background image

 

 

43 

podawa

ć

 przyczyny rozwi

ą

zania umowy. Istniej

ą

 jednak

Ŝ

e szczególne kwestie zwi

ą

zane 

z kosztami wykorzystania umowy o teleprac

ę

  

Po  pierwsze,  w  zakresie  kosztów  ponoszonych  przez  pracodawc

ę

  do  rozwa

Ŝ

enia 

pozostaje kwestia organizacji stanowiska pracy. Pracodawca powinien zapewni

ć

  odpowiednie wyposa

Ŝ

enie stanowiska pracy, 

 

ś

rodki komunikacji (telefon, fax, ł

ą

cze z Internetem sprz

ę

t i oprogramowanie). 

Nie  mo

Ŝ

na  jednak  wykluczy

ć

Ŝ

e  telepracownik  b

ę

dzie  dysponował  własnymi 

narz

ę

dziami  i  stanowiskiem  pracy.  W  tym  momencie  pozostaje  do  rozstrzygni

ę

cia 

w umowie  tylko  kwestia  rozlicze

ń

  z  tytułu  powstałych  kosztów  pomi

ę

dzy  pracodawc

ą

 

a telepracownikiem. 

Kolejn

ą

  spraw

ą

  jest  ochrona  danych  wysyłanych  pracownikowi.  Istotnym  dla 

przedsi

ę

biorstwa  jest  zastosowanie  takiej  technologii  komunikacji  z  telepracownikiem, 

która  umo

Ŝ

liwi  z  jednej  strony  ochron

ę

  tajemnicy  przedsi

ę

biorstwa,  a  z  drugiej  strony 

zapewni  ochron

ę

  prywatno

ś

ci  pracownika.  W  chwili  obecnej  brak  jest  szczegółowych 

regulacji  prawnych  w  tym  zakresie.  Ka

Ŝ

da  z  firm  stara  si

ę

  rozwi

ą

za

ć

  ten  problem  we 

własnym  zakresie.  Wa

Ŝ

nym  aspektem  jest  równie

Ŝ

  ochrona  danych  osobowych. 

Zgodnie  z  ustaw

ą

  o  ochronie  danych  osobowych  firma  jest  zobowi

ą

zana  stosowa

ć

  si

ę

 

w tym  zakresie  do  regulacji  prawnych  przyj

ę

tych  w  ustawie  o  ochronie  danych 

osobowych.  

O ile na miejscu w firmie problem ten rozwi

ą

zuje si

ę

 poprzez stosowanie kodów i haseł, 

w  ramach  zainstalowanych  programów  słu

Ŝą

cych  ochronie  danych  osobowych,  o  tyle 

w przypadku pracy poza stałym miejscem pracy firmy musz

ą

 przyj

ąć

 takie rozwi

ą

zania, 

aby dane wci

ąŜ

 podlegały najwy

Ŝ

szej ochronie. 

Nale

Ŝ

y  równie

Ŝ

  pami

ę

ta

ć

Ŝ

e  pracownicy 

ś

wiadcz

ą

cy  swoj

ą

  prac

ę

  w  miejscu 

zamieszkania  s

ą

  obj

ę

ci  na  podstawie  obowi

ą

zuj

ą

cych  przepisów  prawnych  tak  samo 

ochron

ą

 w zwi

ą

zku z bezpiecze

ń

stwem i higien

ą

 pracy, jak pozostali pracownicy. Mimo 

Ŝ

e  miejsce  pracy  znajduje  si

ę

  poza  siedzib

ą

  firmy  na  pracodawcy  ci

ąŜ

y  obowi

ą

zek 

zapewnienia stanowiska pracy zgodnie z zasadami BHP. W przypadku telepracowników 
korzystaj

ą

cych  z  nowoczesnych  urz

ą

dze

ń

  do  pracy,  ale  przede  wszystkim  do 

przekazywania  efektów  swojej  pracy  za  pomoc

ą

  nowoczesnych  technologii 

informatycznych  -  zasady  BHP  i  ergonomii  b

ę

d

ą

  dotyczyły  w  szczególno

ś

ci 

odpowiedniej jako

ś

ci sprz

ę

tu spełniaj

ą

cego przyj

ę

te parametry.  

5.  Wytyczne dotycz

ą

ce zmiany regulaminu pracy oraz regulaminu wynagradzania 

Wykorzystuj

ą

c umow

ę

 o teleprac

ę

 nale

Ŝ

y opami

ę

ta

ć

Ŝ

e jej postanowienia nie mog

ą

 by

ć

 

sprzeczne  z  postanowieniami  regulaminów  obowi

ą

zuj

ą

cych  u  pracodawcy.  Przepisy 

umowy  nie  mog

ą

  by

ć

  równie

Ŝ

  mniej  korzystne  dla  pracownika  ni

Ŝ

  postanowienia 

regulaminów.  W  zakresie  samych  regulaminów  nie  s

ą

  konieczne  zmiany,  je

Ŝ

eli 

wcze

ś

niej  uregulowali

ś

my  w  nich  zadaniowy  lub  ruchomy  czas  pracy  oraz  mo

Ŝ

liwo

ść

 

background image

 

 

44 

organizacji  pracy  w  formie  telepracy.  Je

Ŝ

eli  nie  było  takich  postanowie

ń

  wcze

ś

niej  to 

nale

Ŝ

y  je  wprowadzi

ć

  do  regulaminów  przed  sporz

ą

dzeniem  oraz  podpisaniem 

z pracownikiem umowy. 

W  umowie  pomini

ę

to  zagadnienia  zwi

ą

zane  z  kształtowaniem  systemu  wynagrodze

ń

wymieniaj

ą

c  jedynie  cz

ęść

  stał

ą

  i  dodatkowe 

ś

wiadczenia  zwi

ą

zane  z  prac

ą

.  Nale

Ŝ

pami

ę

ta

ć

Ŝ

e  system  wynagradzania  powinien  by

ć

  dostosowany  do  charakteru  pracy 

i spełnia

ć

  maksymalnie  funkcj

ę

  motywacyjn

ą

.  Zwłaszcza  w  przypadku  pracy  na 

odległo

ść

,  gdzie  ocena  pracownika  nast

ę

powa

ć

  powinna  przede  wszystkim  na 

podstawie  oceny  efektów  jego  pracy  tak  wa

Ŝ

ne  jest  ukształtowanie  proefektywnego 

systemu  wynagradzania,  gdzie  cz

ęść

  stała  (płaca  zasadnicza)  powinna  stanowi

ć

 

niewielki element, za

ś

 cz

ęść

 zmienna wynikowa powinna zawiera

ć

 szereg elementów: – 

premia wynikowa (powi

ą

zana z wynikami indywidualnymi), - prowizja (je

ś

li efekty pracy 

s

ą

 zwi

ą

zane ze sprzeda

Ŝą

) – premia roczna, kwartalna lub miesi

ę

czna (zwi

ą

zane 

ś

ci

ś

le 

z  zyskiem  firmy)  –  dodatek  za  dodatkowe  kwalifikacje  (zwi

ą

zane  z  motywowaniem  do 

rozwoju zawodowego).  

 

SAMOZATRUDNIENIE 

 

Samozatrudnienie  jest  to  prowadzenie  działalno

ś

ci  gospodarczej  najcz

ęś

ciej 

jednoosobowej firmy. Najcz

ęś

ciej spotykamy trzy ró

Ŝ

ne rodzaje samozatrudnienia.  

1.  Prowadzenie  własnego  przedsi

ę

biorstwa  (działalno

ś

ci  gospodarczej)  i  czerpanie 

z tego zysków, współpraca z innymi podmiotami, dostawcami, podwykonawcami.  

2.  Prowadzenie  własnego  przedsi

ę

biorstwa  i  współpraca  z  wieloma  zleceniodawcami 

(np. wolne zawody). 

3.  Prowadzenie własnego przedsi

ę

biorstwa w celu współpracy z jednym zleceniodawc

ą

 

– najcz

ęś

ciej z byłym lub obecnym pracodawc

ą

. Jednak w kontek

ś

cie elastycznych 

form zatrudnienia samozatrudnienie wyst

ę

puje w przypadku drugim i trzecim. 

Samozatrudniony  zawiera  (odpowiednio  do  powy

Ŝ

szych  przykładów)  umow

ę

  o  dzieło, 

zlecenia  lub  o 

ś

wiadczenie  usług  wykonywanych  w  ramach  prowadzonej  działalno

ś

ci. 

Jest  to  umowa  profesjonalna  z  punktu  widzenia  osoby  prowadz

ą

cej  działalno

ść

 

gospodarcz

ą

.  Samozatrudnienie jest  wi

ę

c  prac

ą

  na  własny  rachunek.  Jest  tak

Ŝ

e  prac

ą

 

samodzieln

ą

.  Działalno

ść

  gospodarcza  jest  działalno

ś

ci

ą

  podejmowan

ą

  w  celach 

zarobkowych  i  ma  zazwyczaj  charakter  wytwórczy,  handlowy,  budowlany,  usługowy, 
a tak

Ŝ

e  działalno

ś

ci

ą

  zawodow

ą

  wykonywan

ą

  w  sposób  zorganizowany  i  ci

ą

gły. 

Przedsi

ę

biorca  mo

Ŝ

e  podj

ąć

  działalno

ść

  gospodarcz

ą

  po  uzyskaniu  wpisu  do  rejestru 

przedsi

ę

biorców.  Z  samozatrudnieniem  wi

ąŜę

  si

ę

  równie

Ŝ

  samodzielne  odprowadzanie 

podatków oraz opłacanie co miesi

ą

c składek na ubezpieczenia społeczne. 

Nie ka

Ŝ

dy jednak przypadek rozpocz

ę

cia działalno

ś

ci gospodarczej na własny rachunek 

wywoła zamierzone skutki prawne dla zainteresowanych podmiotów. Zgodnie z prawem 

background image

 

 

45 

bowiem  (ustawa  o  podatku  dochodowym  od  osób  fizycznych)  za  pozarolnicz

ą

 

działalno

ść

  gospodarcz

ą

  nie  uznaje  si

ę

  czynno

ś

ci,  je

Ŝ

eli  ł

ą

cznie  spełnione  s

ą

 

nast

ę

puj

ą

ce warunki: 

1.  Odpowiedzialno

ść

  wobec  osób  trzecich  za  rezultat  tych  czynno

ś

ci  oraz  ich 

wykonywanie, 

wył

ą

czeniem 

odpowiedzialno

ś

ci 

za 

popełnienie 

czynów 

niedozwolonych, ponosi zlecaj

ą

cy wykonanie tych czynno

ś

ci. 

2.  S

ą

  one  wykonywane  pod  kierownictwem  oraz  w  miejscu  i  czasie  wyznaczonych 

przez zlecaj

ą

cego te czynno

ś

ci. 

3.  Wykonuj

ą

cy  te  czynno

ś

ci  nie  ponosi  ryzyka  gospodarczego  zwi

ą

zanego 

z prowadzon

ą

 działalno

ś

ci

ą

W  zwi

ą

zku  z  tym,  w  ka

Ŝ

dym  przypadku  noszenia  si

ę

  z  zamiarem  przej

ś

cia  na 

samozatrudnienie i wykonywanie pracy na rzecz dotychczasowego pracodawcy, nale

Ŝ

sprawdzi

ć

  obowi

ą

zywanie  powy

Ŝ

szych  warunków.  W  sytuacji  nieprawidłowego 

okre

ś

lenia  samozatrudnienia  i  uznania  go  przez  s

ą

d  za  stosunek  pracy,  zarówno 

pracodawca jak i pracownik b

ę

d

ą

 musieli ui

ś

ci

ć

 zaległe podatki i składki. 

 

PRACA TYMCZASOWA (LEASING PRACOWNICZY) 

 

Elastyczne  zatrudnienie  w  ramach  stosunku  pracy  przewiduje  równie

Ŝ

  ustawa 

o zatrudnianiu  pracowników  tymczasowych  z  9  lipca  2003  r.(Dz.  U.  z  2003  r.,  Nr  166, 
poz.  1608).  Stosunkowo  nowa  regulacja  miała  na  celu  wyodr

ę

bnienie  grupy 

pracowników  tymczasowych  oraz  obj

ę

cie  jej  zakresem  ochrony  przyznawanej  przez 

przepisy kodeksu pracy.  

Omawiany  akt  prawny  reguluje  zasady  zatrudniania  pracowników  tymczasowych  przez 
agencje  pracy  tymczasowej  oraz  zasady  kierowania  tej  grupy  pracowników  do 
wykonywania  prac  na  rzecz  pracodawcy  u

Ŝ

ytkownika.  Ustawa  zawiera  powa

Ŝ

ne 

ograniczenie  czasowe  z  pracowników  tymczasowych,  ustawodawca  bowiem  okre

ś

lił 

maksymalny  czas  wykorzystania  pracy 

ś

wiadczonej  w  ten  sposób  na  12  miesi

ę

cy 

w ci

ą

gu  kolejnych  36  miesi

ę

cy.  Przepis  ten  skutecznie  ogranicza  wykorzystanie 

pracowników tymczasowych w przedsi

ę

biorstwach.  

Nale

Ŝ

y  podkre

ś

li

ć

Ŝ

e  zatrudnienie  tymczasowe  opiera  si

ę

  na  stosunkowo 

skomplikowanej  konstrukcji.  Mianowicie  układ  ten  obejmuje  trzy  podmioty  powi

ą

zane 

dwoma  umowami.  Pierwsza  z  umów  jest  zawierana  pomi

ę

dzy  agencj

ą

  pracy 

tymczasowej  a  osob

ą

 

ś

wiadcz

ą

c

ą

  prac

ę

,  kolejna  natomiast  pomi

ę

dzy  agencj

ą

 

a pracodawc

ą

, który korzysta z pracy osoby zatrudnionej tymczasowo. Pracodawc

ą

 jest 

wi

ę

c agencja pracy tymczasowej i na niej spoczywaj

ą

 obowi

ą

zki przewidziane w prawie 

pracy, natomiast pracodawca u

Ŝ

ytkownik wykonuje tylko niektóre obowi

ą

zki zwi

ą

zane ze 

statusem  pracodawcy,  jak  równie

Ŝ

  korzysta  w  ograniczonym  zakresie  z  uprawnie

ń

Istotne  jest, 

Ŝ

e  pracownicy  tymczasowi,  w 

ś

wietle  przepisów  ustawy,  powinni  by

ć

 

background image

 

 

46 

traktowani  na  równi  z  pracownikami  zatrudnionymi  standardowo.  Mo

Ŝ

na  stwierdzi

ć

Ŝ

zatrudnienie  tymczasowe  opiera  si

ę

  na  umowie  terminowej,  w  której  czas  trwania 

stosunku  pracy  został  powi

ą

zany  z  czasem  trwania 

ś

wiadczenia  pracy  na  rzecz 

pracodawcy  u

Ŝ

ytkownika.  Omawiany  sposób  zatrudnienia  odró

Ŝ

nia  od  standardowego 

stosunku pracy to, 

Ŝ

e jest usług

ą

 

ś

wiadczon

ą

 na rynku pracy w szczególnym celu oraz 

posiadaj

ą

c

ą

  charakterystyczn

ą

  pozycj

ę

  prawn

ą

  podmiotów  zwi

ą

zanych  umow

ą

.  Nale

Ŝ

podkre

ś

li

ć

Ŝ

e  ustawa  dopuszcza  równie

Ŝ

  zatrudnienie  na  podstawie  umów  prawa 

cywilnego okre

ś

lonych grup podmiotów wymienionych w ustawie np: uczniowie, studenci 

w wieku od 16 do 24 lat, emeryci i renci

ś

ci. 

W  wykorzystaniu  pracowników  tymczasowych  wykorzystywane  s

ą

  dwa  typy  umów 

zaprezentowane  poni

Ŝ

ej:  umowa  o  prac

ę

  na  czas  okre

ś

lony  oraz  umowa  zlecenie. Nie 

podlegaj

ą

  one  istotnym  modyfikacjom  w  stosunku  do  typowych  umów  funkcjonuj

ą

cych 

w obrocie gospodarczym. Na koniec przykładowy wzór umowy pomi

ę

dzy Agencj

ą

 Pracy 

Tymczasowej a pracodawc

ą

.  

1.  Podstawa prawna (przepisy reguluj

ą

ce) 

Przepisy  Działu  II,  Rozdziału  II  oraz  Rozdziału  II

a

  kodeksu  pracy,  artykuły  25  -  67

3

Wskazane przepisy reguluj

ą

 

zawarcie umowy o prac

ę

 na czas okre

ś

lony (art. 25-29

2

), 

 

ogólne zasady rozwi

ą

zywania umowy o prac

ę

 (art.30), 

 

rozwi

ą

zywanie umowy o prac

ę

 na czas okre

ś

lony za wypowiedzeniem (art. 32-

43), 

 

uprawnienia pracownika w razie nieuzasadnionego lub niezgodnego z prawem 
wypowiedzenia umowy o prac

ę

 (art. 44-51), 

 

rozwi

ą

zanie umowy o prac

ę

 bez wypowiedzenia (art.52 – 67) 

 

warunki  zatrudniania  na  terytorium  Polski  pracowników  z  krajów  Unii 
Europejskiej (67

1

-67

3

). 

2.  Prawa i obowi

ą

zki stron umowy 

Umowa  o  prac

ę

  tymczasow

ą

  nie  odbiega,  w  zakresie  praw  oraz  obowi

ą

zków  stron  od 

umowy  o  prac

ę

  zawartej  na  czas  nieokre

ś

lony.  Do  obowi

ą

zków  pracodawcy,  tak  jak 

w przypadku  standardowych  umów  o  prac

ę

  (umowy  na  czas  nieokre

ś

lony)  nale

Ŝ

udost

ę

pnienie  stanowiska  pracy,  terminowa  wypłata  wynagrodzenia,  pokrycie  kosztów 

zwi

ą

zanych  ze  składkami  na  ubezpieczenie  społeczne  oraz  zapewnienie  pracownikowi 

bezpiecznych  i  higienicznych  warunków  pracy.  Pracownik  natomiast  jest  zobowi

ą

zany 

do 

ś

wiadczenia  pracy  w  czasie  oraz  miejscu  wyznaczonym  przez  pracodawc

ę

.  Rodzaj 

wykonywanej pracy oraz zakres obowi

ą

zków s

ą

 okre

ś

lone postanowieniami umowy.  

Bardzo istotn

ą

 ró

Ŝ

nic

ą

 w stosunku do  umowy o prac

ę

 na czas nieokre

ś

lony  jest termin 

wypowiedzenia  umowy.  Strony  mog

ą

  bowiem  ustali

ć

Ŝ

e  z  zachowaniem  np. 

background image

 

 

47 

dwutygodniowego  terminu  wypowiedzenia  umowa  mo

Ŝ

e  zosta

ć

  rozwi

ą

zana.  Jest  to 

istotna  ró

Ŝ

nica  w  stosunku  do  umowy  o  prac

ę

  na  czas  nieokre

ś

lony,  gdzie  terminy 

wypowiedzenia  s

ą

  zdecydowanie  dłu

Ŝ

sze  a  rozwi

ą

zanie  umowy  wi

ąŜ

e  si

ę

 

z ponoszeniem  dodatkowych  kosztów  przez  pracodawc

ę

.  Nale

Ŝ

y  podkre

ś

li

ć

Ŝ

regulacja  w  zakresie  zatrudnienia  terminowego  jest  stosunkowo  atrakcyjna  dla 
pracodawców.  Prawo  polskie  nie  uzale

Ŝ

nia  dopuszczalno

ś

ci  zawarcia  umowy 

terminowej  od  zaistnienia  okre

ś

lonej  przyczyny,  ponadto  nie  okre

ś

la  równie

Ŝ

 

maksymalnego czasu trwania umowy terminowej (z wyj

ą

tkiem umowy na okres próbny, 

która mo

Ŝ

e by

ć

 zawarta maksymalnie na trzy miesi

ą

ce).  

Jednak  nale

Ŝ

y  zwróci

ć

  uwag

ę

,  i

Ŝ

  zawarcie  umowy  na  zbyt  długi  okres  czasu  np.  9  lat 

byłoby niezgodne ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem prawa czyli taka umowa 
zgodnie z art. 18 § 2 kp w zw. z art. 8 kp jest niewa

Ŝ

na. 

Stanowisko to wynika z orzecznictwa SN ”Zawarcie długoterminowej umowy o prac

ę

 na 

czas  okre

ś

lony  np.  9,  10  lat  z  dopuszczalno

ś

ci

ą

  jej  wcze

ś

niejszego  rozwi

ą

zania  za 

dwutygodniowym  wypowiedzeniem  mo

Ŝ

e  by

ć

  kwalifikowane  jako  obej

ś

cie  przepisów 

prawa  pracy,  ich  społeczno-gospodarczego  przeznaczenia  lub  zasad  współ

Ŝ

ycia 

społecznego”. Wyrok SN z 7 wrze

ś

nia 2005r. II PK 294/04 OSNP 2006/13-14/207 

Nale

Ŝ

y  podkre

ś

li

ć

Ŝ

e  wypowiedzenie  umów  terminowych  nie  wymaga  uzasadnienia, 

a okres wypowiedzenia nie przekracza dwóch tygodni co pozwala unikn

ąć

 dodatkowych 

kosztów zwi

ą

zanych ze zwolnieniem pracownika. Orzecznictwo SN stworzyło mo

Ŝ

liwo

ść

 

wypowiadania ka

Ŝ

dej umowy na czas okre

ś

lony, je

Ŝ

eli tylko w umowie o prac

ę

 zawarta 

zostanie  klauzula  dopuszczalno

ś

ci  jej  wcze

ś

niejszego  wypowiedzenia(uchwała  SN 

z dnia 7 wrze

ś

nia 1994 r., I PZP 35/94, OSNAPiUS 1994, nr 11, poz. 173). 

3.  Rekomendacje w zakresie wykorzystania umowy na czas okre

ś

lony 

Wykorzystanie  wskazanej  formy  prawnej  powinno  by

ć

  uzale

Ŝ

nione  od  rodzaju 

ś

wiadczonej  pracy  oraz  organizacji  pracy.  Odpowied

ź

  na  poni

Ŝ

sze  pytania  pozwala  z 

du

Ŝ

ym prawdopodobie

ń

stwem oceni

ć

, jakie warunki sprzyjaj

ą

 wykorzystaniu umowy na 

czas okre

ś

lony: 

1)  Czy 

profil 

działalno

ś

ci 

przedsi

ę

biorstwa 

sprzyja 

wykorzystaniu 

umów 

terminowych (działalno

ść

 handlowa; działalno

ść

 usługowa)? 

2)  Czy firma pracuje w systemie zadaniowym czasu pracy? 

3)  Czy wdro

Ŝ

ono system pracy projektowej? 

4)  Czy  wła

ś

ciwie  wybrali

ś

my  grup

ę

  pracowników  w  stosunku,  do  których  chcemy 

wykorzysta

ć

 umowy terminowe? 

5)  Czy  jeste

ś

my  wstanie  skutecznie  zarz

ą

dza

ć

  pracownikami  zatrudnionymi  na 

czas okre

ś

lony? 

Je

Ŝ

eli  na  wi

ę

kszo

ść

  przedstawionych  powy

Ŝ

ej  pyta

ń

  odpowied

ź

  brzmi  twierdz

ą

co,  to 

warunki  w  Pa

ń

stwa  przedsi

ę

biorstwie  sprzyjaj

ą

  szerszemu  wykorzystaniu  terminowych 

background image

 

 

48 

umów  o  prac

ę

.  Je

Ŝ

eli  firma  działa  w  zadaniowym  systemie  czasu  pracy,  w  bran

Ŝ

usługowej  oraz  mened

Ŝ

erowie  s

ą

  wstanie  sprawnie  i  efektywnie  zarz

ą

dza

ć

 

pracownikami  zatrudnionymi  okresowo  to  wskazane  jest  wykorzystanie  umów  na  czas 
okre

ś

lony.  Nale

Ŝ

y  pami

ę

ta

ć

Ŝ

e  grupa  pracowników  zatrudnionych  okresowo  powinna 

by

ć

  wyselekcjonowana  pod  k

ą

tem  funkcji  jakie  b

ę

d

ą

  pełnili  w  danym  okresie  pracy 

w przedsi

ę

biorstwie  oraz  ich  dotychczasowej  pozycji  w  firmie.  Zatrudniaj

ą

c  zbyt  du

Ŝą

 

liczb

ę

 pracowników na czas okre

ś

lony ryzykujemy zdemotywowaniem pracowników oraz 

rozlu

ź

nieniem ich zwi

ą

zków z firm

ą

Wykorzystuj

ą

c umow

ę

 na czas okre

ś

lony nale

Ŝ

y pami

ę

ta

ć

Ŝ

e została ona uregulowana 

w  kodeksie  pracy  z  pewnymi  ograniczeniami  wykorzystania  tej  formy.  Mianowicie 
swoboda  zawierania  umów  na  czas  okre

ś

lony  została  ograniczona  w  art.  25

1

  kp. 

Zgodnie  z  przepisem  omawianego  artykułu  zawarcie  kolejnej  umowy  o  prac

ę

  na  czas 

okre

ś

lony jest równoznaczne z zawarciem umowy na czas nieokre

ś

lony, je

Ŝ

eli wcze

ś

niej 

strony  zawarły dwukrotnie  umow

ę

 na czas okre

ś

lony i przerwa pomi

ę

dzy nawi

ą

zaniem 

nowej  a  rozwi

ą

zaniem  poprzedniej  umowy  nie  przekroczyła  jednego  miesi

ą

ca. 

Rozwi

ą

zanie to zostało wprowadzone ustaw

ą

 z dnia 26 lutego 1996r. o zmianie ustawy - 

kodeks  pracy  oraz  o  zmianie  niektórych  innych  ustaw  (Dz. U.  nr  24,  poz.  110). Nale

Ŝ

podkre

ś

li

ć

Ŝ

e ograniczenie jest raczej łagodne, poniewa

Ŝ

 obejmuje tylko jedn

ą

 z umów 

terminowych  regulowanych  w  kodeksie  pracy.  Zakres  omawianego  rozwi

ą

zania  nie 

został  rozszerzony  na  umowy  na  okres  próbny  oraz  umowy  na  czas  wykonania 
okre

ś

lonej pracy.  

4.  Koszty  zastosowania  umowy  w  porównaniu  do  kosztów  umowy  o  prac

ę

  na  czas 

nieokre

ś

lony 

Koszty wykorzystania umowy o prac

ę

 na czas okre

ś

lony s

ą

 w zasadzie takie same, jak 

umowy  o  prac

ę

  na  czas  nieokre

ś

lony  z  tym  zastrze

Ŝ

eniem, 

Ŝ

e  w  przypadku  umowy 

o prac

ę

 mamy krótszy termin wypowiedzenia oraz strony nie musz

ą

 podawa

ć

 przyczyny 

rozwi

ą

zania  umowy.  Jest  to  bardziej  korzystne  rozwi

ą

zanie  dla  pracodawcy. 

Wykorzystanie  umowa  na  czas  okre

ś

lony  poci

ą

ga  wi

ę

c  za  sob

ą

  koszt  składek  na 

ubezpieczenia  społeczne  (ustawa  o  systemie  ubezpiecze

ń

  społecznych,  w  tym 

ubezpieczenia  zdrowotnego  (ustawa  o 

ś

wiadczeniach  zdrowotnych  finansowanych  ze 

ś

rodków publicznych).  

5.  Wytyczne  dotycz

ą

ce  wprowadzenia  do  umowy  ruchomego  czasu  pracy  lub 

zadaniowego czasu pracy  

Wprowadzaj

ą

c ruchomy lub zadaniowy czas pracy, tak jak to zostało uregulowane w § 1 

punkt  2  oraz  3,  nale

Ŝ

y  pami

ę

ta

ć

Ŝ

e  pracodawca  ustala  czas  niezb

ę

dny  do  wykonania 

powierzonych zada

ń

, uwzgl

ę

dniaj

ą

c wymiar czasu pracy wynikaj

ą

cy z norm okre

ś

lonych 

w  art.  129  kodeksu  pracy.  Wprowadzenie  zadaniowego  lub  ruchomego  czasu  pracy 
oznacza wi

ę

c konieczno

ść

 przestrzegania ograniczenia 40 godzin pracy w tygodniu.  

 

background image

 

 

49 

6.  Wytyczne dotycz

ą

ce zmiany regulaminu pracy oraz regulaminu wynagradzania 

Wykorzystuj

ą

c  umow

ę

  o  prac

ę

  na  czas  okre

ś

lony  nale

Ŝ

y  opami

ę

ta

ć

Ŝ

e  jej 

postanowienia nie mog

ą

 by

ć

 sprzeczne z postanowieniami regulaminów obowi

ą

zuj

ą

cych 

u  pracodawcy.  Przepisy  umowy  nie  mog

ą

  by

ć

  równie

Ŝ

  mniej korzystne  dla  pracownika 

ni

Ŝ

  postanowienia  regulaminów.  W  zakresie  samych  regulaminów  nie  s

ą

  konieczne 

zmiany,  je

Ŝ

eli  wcze

ś

niej  uregulowali

ś

my  w  nich  zadaniowy  lub  ruchomy  czas  pracy. 

Je

Ŝ

eli  nie  było  takich  postanowie

ń

  wcze

ś

niej  to  nale

Ŝ

y  je  wprowadzi

ć

  do  regulaminów 

przed sporz

ą

dzeniem oraz podpisaniem z pracownikiem umowy. 

W  umowie  pomini

ę

to  zagadnienia  zwi

ą

zane  z  kształtowaniem  systemu  wynagrodze

ń

wymieniaj

ą

c  jedynie  cz

ęść

  stał

ą

  i  dodatkowe 

ś

wiadczenia  zwi

ą

zane  z  prac

ą

.  Nale

Ŝ

pami

ę

ta

ć

Ŝ

e  system  wynagradzania  powinien  by

ć

  dostosowany  do  charakteru  pracy 

i spełnia

ć

 

maksymalnie 

funkcj

ę

 

motywacyjn

ą

Dlatego 

obok 

wynagrodzenia 

zasadniczego  powinny  pojawi

ć

  si

ę

  przede  wszystkim  –  premia  wynikowa  (powi

ą

zana 

z wynikami indywidualnymi i grupowymi, lub całej firmy) – dodatek funkcyjny (zwi

ą

zany 

z pozycj

ą

  zawodow

ą

,  np.  kierownika)  –  premia  roczna,  kwartalna  lub  miesi

ę

czna 

(zwi

ą

zane 

ś

ci

ś

le  z  zyskiem  firmy)  –  dodatek  za  dodatkowe  kwalifikacje  (zwi

ą

zane 

z motywowaniem  do  rozwoju  zawodowego).  Rzadziej  ju

Ŝ

  w  nowoczesnych 

organizacjach  stosowane  s

ą

  dodatki  –  sta

Ŝ

owy  (za  sta

Ŝ

  pracy  w  firmie)  –  nagroda 

jubileuszowa ( za długoletni

ą

 prac

ę

 w firmie). 

7.  Zmiany w umowie wynikaj

ą

ce z wprowadzenia zmiennych miejsc pracy. 

Cz

ę

sto  wprowadzenie  zmiennych  miejsc  pracy  wymaga  równie

Ŝ

  uregulowania 

zadaniowego  systemu  czasu  pracy,  co  zostało  opisane  powy

Ŝ

ej  w  punkcie  5.  Nale

Ŝ

równie

Ŝ

  pami

ę

ta

ć

  o  wskazaniu  zasad  udost

ę

pniana  stanowisk  pracy,  pracownikom, 

ś

wiadcz

ą

cym po sobie prac

ę

 

 UMOWA O PRAC

Ę

 TYMCZASOW

Ą

 

 

zawarta w dniu.................. mi

ę

dzy: 

........................................................................................posiadaj

ą

c

ą

 

certyfikat  agencji  zatrudnienia  (nr  .............)  wydany  przez  Ministra  Pracy  i  Polityki  Społecznej 
w dniu ................... 

reprezentowan

ą

 przez ............................................., 

........................................................, zamieszkał

ą

/ym ............................................................... 

na czas okre

ś

lony od .........................do ................................. 

1.  Strony  ustalaj

ą

Ŝ

e  .................................  b

ę

dzie  pracował  na  stanowisku  kasjera  na  rzecz 

firmy  ...................................................... 

background image

 

 

50 

z siedzib

ą

 w ............................................... 

 

2.  Praca b

ę

dzie wykonywana w wymiarze 3/4 etatu. 

3.  Strony  wspólnie  ustalaj

ą

Ŝ

e  praca  w  wymiarze  przekraczaj

ą

cym  4/5  etatu  uprawnia 

pracownika do dodatku w wysoko

ś

ci dodatku za godziny nadliczbowe (art. 151 § 5 kp). 

4.  Zgodnie  z  wnioskiem  pracownika  praca  b

ę

dzie  wykonywana  w  weekendowym  systemie 

czasu  pracy  na  podstawie  uło

Ŝ

onego  harmonogramu,  który  pracownik  otrzyma  do 

.......................r. 

5.  Miejscem wykonywania pracy b

ę

dzie ............................................. 

6.  Wynagrodzenie za powierzon

ą

 prac

ę

 wynosi ......zł/godzin

ę

. Wypłata wynagrodzenia nast

ą

pi 

do ................................................... 

7.  Niniejsza  umowa  mo

Ŝ

e  zosta

ć

  wcze

ś

niej  rozwi

ą

zana  przez  ka

Ŝ

d

ą

  ze  stron  za 

jednotygodniowym wypowiedzeniem. 

8.  Termin rozpocz

ę

cia pracy ................................. 

 

.................................................     ...................................................... 

 

            podpisy stron