Technik_pszczelarz_321[04].Z4.02

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

2. Wymagania wstępne

3. Cele kształcenia

4. Przykładowe scenariusze zajęć

5. Ćwiczenia

5.1. Zasady bezpieczeństwa i higiena pracy podczas pracy przy pszczołach

oraz przygotowania do pierwszego oblotu, ocena stanu rodzin pszczelich
po zimowli i warunki dobrego rozwoju wiosennego

5.1.1. Ćwiczenia

5.2. Główny przegląd wiosenny i metody przyspieszania rozwoju wiosennego

rodzin pszczelich

5.2.1. Ćwiczenia

5.3. Wyrównywanie siły rodzin pszczelich wiosną oraz anormalne stany

w rodzinach pszczelich

5.3.1. Ćwiczenia

5.4. Sposoby poszerzania gniazd rodzin pszczelich

5.4.1. Ćwiczenia

5.5. Sprzęt do podkarmiania i dokarmiania rodzin pszczelich oraz pokarmy

wykorzystywane w ich Ŝywieniu

5.5.1. Ćwiczenia

5.6. Przygotowanie rodzin pszczelich do poŜytku – struktura i siła rodzin,

a warunki pełnego wykorzystania poŜytków

5.6.1. Ćwiczenia

5.7. Wymiana matek pszczelich oraz dokumentacja prowadzona w pasiece

5.7.1. Ćwiczenia

6. Ewaluacja osiągnięć ucznia

7. Literatura

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie technik pszczelarz.

W poradniku zamieszczono:

−

wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć juŜ ukształtowane,
aby bez problemów mógł korzystać z poradnika,

−

cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy
z poradnikiem,

−

przykładowe scenariusze zajęć,

−

wiczenia, przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami

nauczania-uczenia oraz środkami dydaktycznymi,

−

ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzia pomiaru dydaktycznego,

−

literaturę.

Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone róŜnymi metodami ze

szczególnym uwzględnieniem następujących metod nauczania, np.: pokaz z objaśnieniem,
pokaz z instruktaŜem, tekstu przewodniego, ćwiczeń praktycznych oraz metody projektów.

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróŜnicowane, począwszy od

samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Schemat układu jednostek modułowych

321[04].Z4.04

Planowanie

i prowadzenie wędrownej

gospodarki pasiecznej

321[04].Z4

Gospodarka pasieczna

321[04].Z4.01

Zakładanie pasieki

321[04].Z4.02

Organizowanie prac związanych

z wiosenną obsługą pasieki

321[04].Z4.03

Zapobieganie nastrojowi

rojowemu i rójce

321[04].Z4.05

Przygotowanie pasieki

do zimowania

321[04].Z4.06

Prowadzenie róŜnych

kierunków produkcji

pasiecznej

321[04].Z4.07

Przetwarzanie produktów

pasiecznych

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

zorganizować stanowisko pracy zgodnie z zasadami BHP i ochrony przeciwpoŜarowej,

−

przestrzegać przepisów BHP i ochrony przeciwpoŜarowej podczas pracy przy pszczołach,

−

przestrzegać zasad postępowania z pszczołami,

−

przeprowadzać przeglądy rodzin pszczelich,

−

ocenić wartość rodziny pszczelej,

−

ocenić wartość matek pszczelich,

−

rozpoznawać stadia rozwojowe czerwia pszczelego,

−

zastosować zasady postępowania w przypadku poŜądlenia,

−

ocenić wartość pszczelarską roślin pyłkodajnych,

−

rozpoznawać rośliny miododajne występujące w poszczególnych zbiorowiskach
i zaplanować wykorzystanie ich przez pszczoły,

−

oceniać wartość pszczelarską naturalnych zbiorowisk roślinnych,

−

dobrać metody intensyfikacji rozwoju jesiennego rodzin pszczelich do istniejących
warunków pogodowych i poŜytkowych,

−

ocenić fazy fenologiczne roślin kwitnących w naturalnych zbiorowiskach,

−

określić układ zapasów i czerwiu w gnieździe pszczelim,

−

określić ilość i jakość naturalnych pokarmów w gnieździe pnia,

−

dokonać analizy przebiegu zimowania rodzin pszczelich,

−

zastosować róŜne metody poddawania matek pszczelich,

−

znać zasady łączenia rodziny pszczelich,

−

przesiedlać rodziny pszczele,

−

scharakteryzować poszczególne jednostki chorobowe,

−

scharakteryzować przyczyny, objawy i sposoby zapobiegania chorobom zakaźnym
i niezakaźnym pszczół,

−

rozpoznać róŜne rodzaje uli,

−

współpracować w grupie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej powinien umieć:

−

ocenić stan rodzin pszczelich po zimowli,

−

przygotować pasieczysko do oblotu pszczół,

−

określić warunki dobrego rozwoju wiosennego,

−

zorganizować i wykonać główny przegląd wiosenny,

−

określić ilość i jakość naturalnych pokarmów w gnieździe pnia,

−

dobrać metody przyspieszania rozwoju rodzin wiosną do istniejących warunków
pogodowych i poŜytkowych,

−

rozpoznać stany anormalne w rodzinach pszczelich,

−

rozróŜnić sprzęt do podkarmiania i dokarmiania pszczół,

−

rozróŜnić i scharakteryzować naturalne i sztuczne pokarmy dla pszczół,

−

sporządzić syropy i ciasta miodowo-cukrowe,

−

zorganizować wiosenne dokarmianie i podkarmianie pszczół,

−

zastosować metody kompleksowej gospodarki pasiecznej,

−

dobrać terminy i sposoby poszerzania gniazd rodzin pszczelich,

−

wykorzystać naturalną produkcję wosku rodzin pszczelich,

−

poszerzać gniazdo rodziny pszczelej ramkami z węzą,

−

obliczyć optymalny okres czerwienia matek pszczelich w róŜnych warunkach
poŜytkowych,

−

scharakteryzować warunki wykorzystania poŜytków,

−

określić wpływ siły i struktury rodziny na wykorzystanie poŜytku,

−

przygotować rodziny pszczele do wykorzystania poŜytków,

−

przeprowadzić obserwacje fenologiczne i pnia kontrolnego,

−

zaplanować i zorganizować wymianę matek pszczelich,

−

sporządzić dokumentację pasieczną,

−

zastosować zasady bezpieczeństwa i higieny pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć dydaktycznych 1

Osoba prowadząca

………………………………………………………..

Modułowy program nauczania:

Technik pszczelarz 321[04]

Moduł:

Gospodarka pasieczna 321[04].Z4

Jednostka modułowa:

Organizowanie prac związanych z wiosenną obsługą
pasieki 321[04].Z4.02

Temat: Główny przegląd wiosenny rodzin pszczelich.

Cele ogólny:

−

uświadomienie uczniom istoty głównego przeglądu wiosennego,

−

zapoznanie uczniów z celami głównego przeglądu wiosennego,

−

doskonalenie umiejętności obserwacji stanu rodziny pszczelej,

−

analiza poszczególnych czynników wpływających na wiosenny rozwój rodziny pszczelej.

Po zakończeniu zajęć uczeń powinien umieć:

−

omówić najwaŜniejsze cele głównego przeglądu wiosennego,

−

dokonać całkowitego przeglądu rodziny pszczelej,

−

ocenić aktualną siłę rodziny pszczelej,

−

ocenić ilość i jakość czerwiu a na tej podstawie jakość matki,

−

ocenić zdrowotności rodziny pszczelej,

−

dopasować wielkości gniazda do siły rodziny pszczelej,

−

oczyszczać ramki i ul.

W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe:

−

organizowanie i planowanie zajęć,

−

praca w zespole,

−

ocena pracy zespołu.

Metody nauczania–uczenia się:

−

wykład,

−

pogadanka,

−

pokaz z instruktaŜem,

−

pokaz z objaśnieniem,

−

wiczeń praktycznych,

−

metoda projektu.

Środki dydaktyczne:

−

film dydaktyczny dotyczący głównego przeglądu wiosennego,

−

dokumentacja pasieczna; ksiąŜka pasieczna, karta ula kontrolnego,

−

rodki ochrony indywidualnej pszczelarza,

−

podstawowy sprzęt do obsługi rodzin pszczelich,

−

apteczka pszczelarska,

−

magnetowid, DVD, komputer z projektorem multimedialnym.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

uczniowie pracują w grupach 2

−

4-osobowych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Czas trwania zajęć: 2 godziny dydaktyczne.

Przebieg zajęć:
1. Faza wstępna

−

czynności organizacyjne: sprawdzenie listy obecności, sprawdzenie gotowości uczniów
do zajęć,

−

podanie tematu zajęć,

−

podanie do zapisania w zeszycie przedmiotowym celów głównego przeglądu wiosennego,

−

podział grupy uczniów na zespoły 3–4-osobowe.

2. Faza właściwa

−

wykład nauczyciela z elementami pogadanki na temat terminu i sposobu
przeprowadzenia głównego przeglądu wiosennego w róŜnych typach pasiek,

−

wspólne

omawianie

trakcje

oglądania

filmu,

poszczególnych

czynności

wykonywanych podczas przeglądu rodziny pszczelej,

−

szczegółowe omówienie wszystkich celów głównego przeglądu wiosennego i zapisanie
ich w zeszytach przedmiotowych,

−

prezentacja plansz i foliogramów przedstawiających ułoŜenie gniazda rodziny pszczelej
w róŜnych fazach sezonu pszczelarskiego,

−

zaplanowanie w formie projektu wszelkich prac związanych z głównym przeglądem
wiosennym.

3. Realizacja ćwiczenia
Przeprowadź główny przegląd wiosenny w rodzinie pszczelej.
Praca w grupach 3–4-osobowych.

−

nauczyciel wyjaśnia cele ćwiczenia, jego zakres i sposób wykonania,

−

uczniowie zapoznają się z treścią przydzielonego zadania, dobierają środki ochrony
osobistej pszczelarza, pobierają z magazynu podstawowy sprzęt pszczelarski,

−

wyjście grup do pasieki dydaktycznej,

−

przydzielenie poszczególnym grupom rodzin do wykonania zadania,

−

nauczyciel dokonuje pokazu z instruktaŜem z jednoczesnym objaśnianiem wszystkich
elementów wykonywanego zadania,

−

uczniowie przystępują do wykonania zadania.

Nauczyciel obserwuje pracę uczniów, udziela rad i wskazówek:

−

czy uczniowie prawidłowo wykonują ćwiczenie,

−

czy prawidłowo interpretują wyniki przeprowadzonego przeglądu,

−

czy zachowują zasady BHP.

Praca indywidualna:

−

uczniowie przeprowadzający przegląd rodziny pszczelej opisują sytuację jaka panuje
w rodzinie pszczelej,

−

uczniowie po zakończeniu przeglądu zapisują wszystkie niezbędne informacje w ksiąŜce
pasiecznej i karcie rodziny pszczelej.

5. Podsumowanie zajęć

−

uczniowie przedstawiają ogólną sytuację panującą w pasiece,

−

dyskutują na forum klasy o czynnościach które muszą być wykonane w najbliŜszym
czasie w celu dobrego przygotowania rodzin pszczelich do wiosennego okresu
rozwojowego,

−

nauczyciel ocenia pracę kaŜdej grupy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Scenariusz zajęć dydaktycznych 2

Osoba prowadząca

………………………………………………………..

Modułowy program nauczania:

Technik pszczelarz 321[04]

Moduł:

Gospodarka pasieczna 321[04].Z4

Jednostka modułowa:

Organizowanie prac związanych z wiosenną obsługą
pasieki 321[04].Z4.02

Temat: Dobieranie metody przyspieszania rozwoju wiosennego rodzin pszczelich

w róŜnych typach uli.

Cele:

−

zapoznanie uczniów z metodami przyspieszającymi wiosenny rozwój rodzin pszczelich,

−

uświadomienie uczniom potrzeby przyspieszania wiosennego rozwoju rodzin pszczelich,

−

dobranie metody przyspieszania wiosennego rozwoju rodziny pszczelej do typu ula,

−

wycena faktycznej ilości pokarmów w gnieździe rodziny pszczelej,

−

określenie potrzeb pokarmowych na okres wiosennego rozwoju rodziny pszczelej,

−

doskonalenie umiejętności obserwacji stanu rodziny pszczelej.

Po zakończeniu zajęć uczeń powinien umieć:

−

omówić poszczególne metody przyspieszania wiosennego rozwoju rodzin pszczelich,

−

dobrać odpowiednią metodę przyspieszania rozwoju do typu ula w jakim znajduje się
rodzina pszczela,

−

określić potrzeby pokarmowe rodzin pszczelich w okresie wiosennego rozwoju,

−

prawidłowo sporządzać syropy cukrowe lub ciasto miodowo-cukrowe,

−

oszacować ilości pokarmów znajdujących się w gnieździe rodziny pszczelej,

−

zaplanować w czasie uzupełnienie brakującej ilości pokarmu.

W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe:

−

organizowanie i planowanie zajęć,

−

pracy w grupie.

Metody nauczania–uczenia się:

−

wykład,

−

pogadanka,

−

pokaz z instruktaŜem,

−

pokaz z objaśnieniem,

−

wiczeń praktycznych,

−

metoda projektu.

Środki dydaktyczne:

−

plansze i foliogramy przedstawiające układ pokarmu w gnieździe rodziny pszczelej
podczas sezonu i w czasie zimowli,

−

dokumentacja pasieczna: ksiąŜka pasieczna, karta ula kontrolnego,

−

rodki ochrony indywidualnej pszczelarza,

−

podstawowy sprzęt do obsługi rodzin pszczelich,

−

apteczka pszczelarska.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

uczniowie podczas zajęć w pasiece pracują w grupach 2

−

4-osobowych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Czas trwania zajęć: 2 godziny dydaktyczne.

Przebieg zajęć:
1. Faza wstępna

−

czynności organizacyjne: sprawdzenie listy obecności, sprawdzenie gotowości uczniów
do zajęć,

−

podanie tematu zajęć.

2. Faza właściwa

−

wykład nauczyciela z elementami pogadanki na temat metod wiosennego przyspieszania
rozwoju rodzin pszczelich,

−

analiza przydatności poszczególnych metod przyspieszania wiosennego rozwoju
w róŜnych typach uli,

−

prezentacja plansz i foliogramów przedstawiających układ gniazd rodziny pszczelej
w róŜnych typach uli,

−

omówienie sposobu wyceny ilości pokarmów w gnieździe rodziny pszczelej,

−

w formie projektu zaplanowanie wszelkich prac związanych z przyspieszaniem
wiosennego rozwoju rodzin pszczelich.

3.  Realizacja ćwiczenia
Dobieranie  metody  przyspieszania  rozwoju  wiosennego  rodzin  pszczelich  w  róŜnych  typach
uli.  Dobierz  i  zastosuj  metody  przyspieszania  rozwoju  wiosennego  rodzin  pszczelich  do
poszczególnych typów uli w szkolnej pasiece dydaktycznej.
Praca w grupach 2–4-osobowych.

−

nauczyciel wyjaśnia cele ćwiczenia, jego zakres i sposób wykonania,

−

uczniowie zapoznają się z treścią przydzielonego zadania, dobierają środki ochrony
osobistej pszczelarza, pobierają z magazynu podstawowy sprzęt pszczelarski,

−

wyjście grup do pasieki dydaktycznej w celu oszacowania ilości pokarmów znajdujących
się w gnieździe rodziny pszczelej i dobrania metody przyspieszania wiosennego rozwoju,

−

przydzielenie poszczególnym grupom rodzin pszczelich do wykonania zadania,

−

nauczyciel dokonuje pokaz z instruktaŜem z jednoczesnym objaśnianiem wszystkich
elementów wykonywanego zadania,

−

uczniowie przystępują do wykonania zadania,

−

uczniowie zapisują w ksiąŜce pasiecznej i kacie rodziny wszystkie wykonywane
czynności w danej rodzinie.

Nauczyciel obserwuje pracę uczniów, udziela rad i wskazówek:

−

czy uczniowie prawidłowo wykonują ćwiczenie,

−

czy prawidłowo interpretują wyniki przeprowadzonego przeglądu,

−

czy zachowują zasady BHP.

Praca indywidualna:

−

uczniowie przeprowadzając przegląd rodzin pszczelich szacunkowo oceniają ilość miodu
i pierzgi jaka znajduje się w gnieździe,

−

dobierają metodę przyspieszania rozwoju wiosennego do typu ula w jakim znajduje się
rodzina pszczela,

−

uczniowie po zakończeniu przeglądu zapisują wszystkie niezbędne informacje w ksiąŜce
pasiecznej i karcie rodziny pszczelej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. Podsumowanie zajęć

−

uczniowie przedstawiają ogólną sytuację panującą w pasiece,

−

uczniowie prezentują swoje projekty prac związanych z wiosennym przyspieszaniem
rozwoju rodzin pszczelich,

−

dyskutują na forum klasy na temat poszczególnych projektach i wybór najlepszego,

−

nauczyciel ocenia pracę kaŜdej grupy oraz indywidualnie kaŜdy projekt.

Ewaluacja osiągnięć ucznia

−

nauczyciel ocenia metodą obserwacji indywidualnie kaŜdego ucznia, na bieŜąco podczas
dyskusji i podczas wykonywania ćwiczenia. Ocenia takŜe aktywność i zaangaŜowanie
ucznia w wykonywane prace.

Praca domowa
W formie pisemnej uzasadnij, w jakich okolicznościach powinniśmy przyspieszać wiosenny
rozwój rodzin pszczelich.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
Na następnej lekcji krótka praca pisemna (kartkówka) na następujące pytania:

−

W jakim celu przyspieszamy wiosenny rozwój rodzin pszczelich?

−

Wymień metody przyspieszania wiosennego rozwoju rodzin pszczelich.

−

Dobierz metody przyspieszania wiosennego rozwoju rodzin pszczelich do rodzin
osadzonych w ulach o ramce szeroko niskiej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ĆWICZENIA

5.1. Zasady bezpieczeństwa i higiena pracy podczas pracy przy

pszczołach oraz przygotowania do pierwszego oblotu, ocena
stanu rodzin pszczelich po zimowli i warunki dobrego
rozwoju wiosennego

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj przegląd rodzin pszczelich zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy.

Wskazówki do realizacji

−

przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres,
sposób wykonania i warunki bezpieczeństwa pracy,

−

przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać
odpowiedni  fragment  rozdziału  „Zasady  bezpieczeństwa  i  higiena  pracy  podczas  pracy
przy  pszczołach.  Ocena  jakości  przezimowania  rodzin  pszczelich  oraz  warunki  dobrego
rozwoju wiosennego”,

−

wiczenie powinno być wykonywane w grupach 2–4-osobowych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zaplanować tok pracy,
2) zgromadzić sprzęt i materiały potrzebne do przeprowadzenia przeglądów rodzin

pszczelich,

3)  ubrać odzieŜ ochrony indywidualnej pszczelarza,
4)  zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami BHP i ergonomii pracy,
5)  rozpalić podkurzacz z zachowaniem zasad przeciwpoŜarowych,
6)  przeprowadzić przeglądy rodzin pszczelich,
7)  zapisać wszystkie wykonywane czynności w rodzinach pszczelich w karcie ula i ksiąŜce

pasiecznej,

8)  wygasić podkurzacz po zakończeniu pracy,
9)  wyczyścić sprzęt pasieczny i odstawić go do magazynu po zakończeniu pracy,
10)  zaprezentować pracę.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pogadanka,

−

pokaz z objaśnieniem,

−

pokaz z instruktaŜem,

−

wiczenie praktyczne.

rodki dydaktyczne:

−

rodki ochrony indywidualnej pszczelarza (kapelusz pszczelarski, bluza i spodnie

pszczelarskie lub kombinezon pszczelarski, rękawice pszczelarskie),

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

−

podstawowy sprzęt pszczelarski (podkurzacz, dłuto pszczelarskie, szczoteczka
pszczelarska),

−

rodziny pszczele,

−

przybory do pisania,

−

ksiąŜka pasieczna i karty uli.

Ćwiczenie 2

Dokonaj oceny stanu rodzin pszczelich po zimowli.

Wskazówki do realizacji

−

przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres,
sposób wykonania i warunki bezpieczeństwa pracy,

−

wiczenie powinno być wykonywane w grupach 2–4-osobowych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zaplanować tok pracy,
2) zgromadzić sprzęt i materiały potrzebne do przeprowadzenia przeglądów rodzin

pszczelich,

3)  zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami BHP i ergonomii pracy,
4)  przeprowadzić przeglądy rodzin pszczelich,
5)  ocenić  stan  rodzin  pszczelich  po  zimowli  i  zapisać  wyniki  w  karcie  ula  i  ksiąŜce

pasiecznej,

6) zaprezentować pracę.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pogadanka,

−

pokaz z objaśnieniem,

−

pokaz z instruktaŜem,

−

wiczenie praktyczne.

rodki dydaktyczne:

−

podstawowy sprzęt pszczelarski,

−

sprzęt ochrony osobistej pszczelarza,

−

przybory do pisania,

−

ksiąŜka pasieczna i karty uli,

−

rodziny pszczele.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 3

Dokarmianie i podkarmianie rodzin pszczelich wiosną. Dokonaj oceny ilości pokarmu,

jaki pozostał rodzinom po zimowli a następnie dokonaj dokarmienia rodzin, które posiadają
go mało. Zaplanuj podkarmianie rodzin pszczelich wiosną.

Wskazówki do realizacji

−

przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres,
sposób wykonania i warunki bezpieczeństwa pracy,

−

wiczenie powinno być wykonywane w grupach 2–4-osobowych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zaplanować tok pracy,
2) zgromadzić sprzęt i materiały potrzebne do przeprowadzenia przeglądów rodzin

pszczelich,

3)  zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami BHP i ergonomii pracy,
4)  przeprowadzić przeglądy rodzin pszczelich,
5)  ocenić  ilość  i  jakość  pokarmu  w  poszczególnych  rodzinach  pszczelich  i  zapisać  wyniki

w karcie ula i ksiąŜce pasiecznej,

6)  przeprowadź dokarmianie rodzin głodnych ciastem miodowo-cukrowym,
7)  zaplanować podkarmianie pobudzające dla wszystkich rodzin w pasiece szkolnej,
8)  sporządzić zapotrzebowanie na surowce potrzebne do dokarmiania i podkarmiania rodzin

pszczelich,

9) zaprezentować pracę.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pogadanka,

−

pokaz z objaśnieniem,

−

pokaz z instruktaŜem,

−

wiczenie praktyczne.

rodki dydaktyczne:

−

podstawowy sprzęt pszczelarski,

−

sprzęt ochrony osobistej pszczelarza,

−

przybory do pisania,

−

ksiąŜka pasieczna i karty uli,

−

stanowisko do wyrobu ciasta miodowo cukrowego,

−

arkusz papieru formatu A4,

−

rodziny pszczele.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.2. Główny przegląd wiosenny i metody przyspieszania rozwoju

wiosennego rodzin pszczelich

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Prowadzenie głównego przeglądu wiosennego.

Wskazówki do realizacji

−

przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres,
sposób wykonania i warunki bezpieczeństwa pracy,

−

przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać
odpowiedni  fragment  rozdziału  „Główny  przegląd  wiosenny  i  metody  przyspieszania
rozwoju wiosennego rodzin pszczelich”,

−

wiczenie powinno być wykonywane w grupach 2–4-osobowych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zaplanować tok pracy,
2) zgromadzić sprzęt i materiały potrzebne do przeprowadzenia przeglądów rodzin

pszczelich,

3) zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami BHP i ergonomii pracy,
4) przeprowadzić główny przegląd wiosenny rodzin pszczelich i zapisać wyniki w karcie ula

i ksiąŜce pasiecznej,

5) wyczyścić sprzęt pasieczny i odstawić go do magazynu po zakończeniu pracy,
6) zaprezentować pracę.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

pokaz z instruktaŜem,

−

wiczenie praktyczne.

rodki dydaktyczne:

−

podstawowy sprzęt pszczelarski,

−

sprzęt ochrony osobistej pszczelarza,

−

przybory do pisania,

−

ksiąŜka pasieczna i karty uli,

−

rodziny pszczele.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 2

Dobieranie metody przyspieszania rozwoju wiosennego rodzin pszczelich w róŜnych

typach uli. Dobierz i zastosuj metody przyspieszania rozwoju wiosennego rodzin pszczelich
do poszczególnych typów uli w szkolnej pasiece dydaktycznej.

Wskazówki do realizacji

−

przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres,
sposób wykonania i warunki bezpieczeństwa pracy,

−

wiczenie powinno być wykonywane indywidualnie a wyniki porównane na forum klasy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zaplanować tok pracy,
2) zgromadzić sprzęt i materiały potrzebne do przeprowadzenia przeglądów rodzin

pszczelich,

3) zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami BHP i ergonomii pracy,
4) przeprowadzić przeglądy rodzin pszczelich i dobrać do poszczególnych typów uli

odpowiednie metody przyspieszania rozwoju wiosennego,

5)  zapisać w karcie ula i ksiąŜce pasiecznej wykonane zabiegi,
6)  wyczyścić sprzęt pasieczny i odstawić go do magazynu po zakończeniu pracy,
7)  zaprezentować pracę.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

pokaz z instruktaŜem,

−

wiczenie praktyczne.

rodki dydaktyczne:

−

podstawowy sprzęt pszczelarski,

−

sprzęt ochrony osobistej pszczelarza,

−

przybory do pisania,

−

ksiąŜka pasieczna i karty uli,

−

rodziny pszczele.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.3. Wyrównywanie

siły

rodzin

pszczelich

wiosną

oraz

anormalne stany w rodzinach pszczelich

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Przeprowadź wyrównywanie siły w rodzinach przeznaczonych do przewiezienia na

poŜytek.

Wskazówki do realizacji

−

przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres,
sposób wykonania i warunki bezpieczeństwa pracy,

−

przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać
odpowiedni  fragment  rozdziału  „Wyrównywanie  siły  rodzin  pszczelich  wiosną.
Anormalne stany w rodzinach pszczelich”,

−

wiczenie powinno być wykonywane w grupach 2–4-osobowych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zaplanować tok pracy,
2) zgromadzić sprzęt i materiały potrzebne do przeprowadzenia przeglądów rodzin

pszczelich,

3)  zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami BHP i ergonomii pracy,
4)  przeprowadzić przeglądy rodzin pszczelich,
5)  ocenić  siłę  poszczególnych  rodzin  na  podstawie  gęsto  obsiadanych  przez  pszczoły

plastrów oraz ilości czerwiu,

6) dobrać odpowiednią metodę wyrównywania siły rodzin pszczelich i wykonać zabieg

wyrównywania siły w poszczególnych rodzinach,

7) zapisać wszystkie wykonywane czynności w rodzinach pszczelich w karcie ula i ksiąŜce

pasiecznej,

8) wyczyścić sprzęt pasieczny i odstawić go do magazynu po zakończeniu pracy,
9) zaprezentować i omówić wykonaną pracę.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pogadanka,

−

pokaz z objaśnieniem,

−

pokaz z instruktaŜem,

−

wiczenie praktyczne.

rodki dydaktyczne:

−

rodki ochrony indywidualnej pszczelarza,

−

podstawowy sprzęt pszczelarski,

−

rodziny pszczele,

−

przybory do pisania,

−

ksiąŜka pasieczna i karty uli.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 2

Rozpoznawanie anormalnych stanów w rodzinach pszczelich i ich likwidacja.

Wskazówki do realizacji

−

przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres,
sposób wykonania i warunki bezpieczeństwa pracy,

−

wiczenie powinno być wykonywane w grupach 2–4-osobowych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zaplanować tok pracy,
2) zgromadzić sprzęt i materiały potrzebne do przeprowadzenia przeglądów rodzin

pszczelich,

3)  zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami BHP i ergonomii pracy,
4)  przeprowadzić przeglądy rodzin pszczelich,
5)  zlikwidować anormalny stan w rodzinie pszczelej w przypadku zauwaŜenia go,
6)  zapisać wszystkie wykonywane czynności w rodzinach pszczelich w karcie ula i ksiąŜce

pasiecznej,

7) zaprezentować pracę.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pogadanka,

−

pokaz z objaśnieniem,

−

pokaz z instruktaŜem,

−

wiczenie praktyczne.

rodki dydaktyczne:

−

rodki ochrony indywidualnej pszczelarza,

−

podstawowy sprzęt pszczelarski,

−

rodziny pszczele,

−

przybory do pisania,

−

ksiąŜka pasieczna i karty uli.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.4.

Sposoby poszerzania gniazd rodzin pszczelich

5.4.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Poszerzanie gniazd rodzin pszczelich wiosną. Wykonaj poszerzanie gniazd rodzin

pszczelich osadzonych w ulach leŜakach.

Wskazówki do realizacji

−

przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres,
sposób wykonania i warunki bezpieczeństwa pracy,

−

przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać
odpowiedni fragment rozdziału „Sposoby poszerzania gniazd rodzin pszczelich”,

−

wiczenie powinno być wykonywane w grupach 2–4-osobowych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zaplanować tok pracy,
2) zgromadzić sprzęt i materiały potrzebne do przeprowadzenia przeglądów rodzin

pszczelich,

3)  zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami BHP i ergonomii pracy,
4)  przeprowadzić przeglądy rodzin pszczelich,
5)  poszerzyć gniazda rodzin pszczelich suszem lub węzą w zaleŜności od potrzeb,
6)  zapisać wszystkie wykonywane czynności w rodzinach pszczelich w karcie ula i ksiąŜce

pasiecznej,

7) wyczyścić sprzęt pasieczny i odstawić go do magazynu po zakończeniu pracy,
8) zaprezentować pracę.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pogadanka,

−

pokaz z objaśnieniem,

−

pokaz z instruktaŜem,

−

wiczenie praktyczne.

rodki dydaktyczne:

−

rodki ochrony indywidualnej pszczelarza,

−

podstawowy sprzęt pszczelarski,

−

rodziny pszczele,

−

przybory do pisania,

−

ksiąŜka pasieczna i karty uli.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 2

Poszerzanie gniazd rodzin pszczelich wiosną. Wykonaj poszerzanie gniazd rodzin

pszczelich osadzonych w ulach stojakach.

Wskazówki do realizacji

−

przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres,
sposób wykonania i warunki bezpieczeństwa pracy,

−

przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać
odpowiedni fragment rozdziału „Sposoby poszerzania gniazd rodzin pszczelich”,

−

wiczenie powinno być wykonywane w grupach 2–4-osobowych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zaplanować tok pracy,
2) zgromadzić sprzęt i materiały potrzebne do przeprowadzenia przeglądów rodzin

pszczelich,

pasiecznej,

7) wyczyścić sprzęt pasieczny i odstawić go do magazynu po zakończeniu pracy,
8) zaprezentować pracę.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pogadanka,

−

pokaz z objaśnieniem,

−

pokaz z instruktaŜem,

−

wiczenie praktyczne.

rodki dydaktyczne:

−

rodki ochrony indywidualnej pszczelarza,

−

podstawowy sprzęt pszczelarski,

−

rodziny pszczele,

−

przybory do pisania,

−

ksiąŜka pasieczna i karty uli.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.5. Sprzęt do podkarmiania i dokarmiania rodzin pszczelich

oraz pokarmy wykorzystywane w ich Ŝywieniu

5.5.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Sporządzanie syropów i ciast miodowo-cukrowych.

Wskazówki do realizacji

−

przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres,
sposób wykonania i warunki bezpieczeństwa pracy,

−

przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać
odpowiedni fragment rozdziału „Sprzęt do podkarmiania i dokarmiania rodzin pszczelich
oraz pokarmy wykorzystywane w ich Ŝywieniu”,

−

wiczenie powinno być wykonywane w grupach 2–4-osobowych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zaplanować tok pracy,
2) zgromadzić sprzęt i materiały potrzebne do sporządzania syropów cukrowych i ciasta

miodowo-cukrowego,

3)  zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami BHP i ergonomii pracy,
4)  wyliczyć ile będziemy potrzebowali cukru i wody aby otrzymać 20 litrów syropu (1:1),
5)  sporządzić 20 litrów syrop cukrowy o proporcji 1:1,
6)  wykonać porcję ciasta miodowo-cukrowego,
7)  wyczyścić sprzęt pasieczny i odstawić go do magazynu po zakończeniu pracy,
8)  zaprezentować pracę.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pogadanka,

−

pokaz z objaśnieniem,

−

pokaz z instruktaŜem,

−

wiczenie praktyczne.

rodki dydaktyczne:

−

mieszadło do syropów,

−

naczynia na wodę 10 litrowe z podziałką pojemności w litrach,

−

waga,

−

woda i cukier,

−

stanowisko do wyrobu ciasta miodowo-cukrowego,

−

cukier puder i płynny miód,

−

rodki ochrony indywidualnej pszczelarza (fartuch).

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 2

Wykonaj rysunek techniczny podkarmiaczki dowolnego typu, a następnie wykonaj ją.

Wskazówki do realizacji

−

przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres,
sposób wykonania i warunki bezpieczeństwa pracy,

−

wiczenie powinno być wykonywane w grupach 2–4-osobowych

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  zaplanować tok pracy,
2)  wykonać rysunek techniczny podkarmiaczki do dowolnego typu ula,
3)  zgromadzić sprzęt i materiały potrzebne do wykonania podkarmiaczki,
4)  zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami BHP i ergonomii pracy,
5)  wykonać wszystkie elementy niezbędne do zrobienia podkarmiaczki,
6)  połączyć elementy podkarmiaczki przy pomocy kleju i wkrętów do drewna,
7)  zabezpieczyć wnętrze podkarmiaczki lakierem przed wsiąkaniem w nią syropu,
8)  pracy wyczyścić sprzęt pasieczny i odstawić go do magazynu po zakończeniu,
9)  wykonać projekt prac związanych z uzupełnieniem zimowych zapasów pokarmu,
10)  zaprezentować pracę.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pogadanka,

−

pokaz z objaśnieniem,

−

pokaz z instruktaŜem,

−

wiczenie praktyczne,

rodki dydaktyczne:

−

papier milimetrowy,

−

przybory kreślarskie do wykonania rysunku technicznego,

−

miara zwijana 2 m,

−

podstawowe narzędzia stolarskie,

−

przybory do pisania,

−

rodki ochrony indywidualnej pszczelarza (fartuch).

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.6. Przygotowanie rodzin pszczelich do poŜytku – struktura

i siła rodzin, a warunki pełnego wykorzystania poŜytków

5.6.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Obliczanie optymalnego okresu czerwienia matek pszczelich w róŜnych warunkach

poŜytkowych.

Wskazówki do realizacji

−

przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres,
sposób wykonania i warunki bezpieczeństwa pracy,

−

przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać
odpowiedni fragment rozdziału „Przygotowanie rodzin pszczelich do poŜytku – struktura
i siła rodzin a warunki pełnego wykorzystania poŜytków”,

−

wiczenie powinno być wykonywane w grupach 2–4-osobowych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  zaplanować tok pracy,
2)  zgromadzić sprzęt i materiały potrzebne do wykonania tego ćwiczenia,
3)  dokonać analizy terminu rozpoczęcia kwitnienia głównych roślin poŜytkowych,
4)  przeanalizować długość okresu kwitnienia głównych roślin poŜytkowych,
5)  obliczyć optymalny okres czerwienia matek na poszczególnych poŜytkach towarowych,
6)  zapisać wyniki w zeszycie przedmiotowym,
7)  zaprezentować pracę.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pogadanka,

−

wykład,

−

pokaz z objaśnieniem,

−

wiczenie praktyczne.

rodki dydaktyczne:

−−−−

kalendarz kwitnienia roślin poŜytkowych,

−−−−

poradnik dla ucznia,

−−−−

arkusz papieru formatu A4,

−−−−

przybory do pisania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 2

Regulowanie siły i struktury rodzin pszczelich przez nalot.

Wskazówki do realizacji

−

przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres,
sposób wykonania i warunki bezpieczeństwa pracy,

−

wiczenie powinno być wykonywane w grupach 2–4-osobowych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zaplanować tok pracy,
2) zgromadzić sprzęt i materiały potrzebne do przeprowadzenia przeglądów rodzin

pszczelich,

3)  zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami BHP i ergonomii pracy,
4)  przeprowadzić przeglądy rodzin pszczelich,
5)  wytypować rodziny na które przeprowadzisz nalot,
6)  odstawić na bok rodziny, których pszczoły lotne dokonają nalotu,
7)  zapisać wszystkie wykonywane czynności w rodzinach pszczelich w karcie ula i ksiąŜce

pasiecznej,

8) wyczyścić sprzęt pasieczny i odstawić go do magazynu po zakończeniu pracy,
9) zaprezentować pracę.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pogadanka,

−

pokaz z objaśnieniem,

−

pokaz z instruktaŜem,

−

wiczenie praktyczne.

rodki dydaktyczne:

−

rodki ochrony indywidualnej pszczelarza,

−

podstawowy sprzęt pszczelarski,

−

rodziny pszczele,

−

przybory do pisania,

−

ksiąŜka pasieczna i karty uli.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.7. Wymiana matek pszczelich oraz dokumentacja prowadzona

w pasiece

5.7.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Dobieranie terminów wymiany matek pszczelich do warunków przyrodniczo-

poŜytkowych.

Wskazówki do realizacji

−

przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres,
sposób wykonania i warunki bezpieczeństwa pracy,

−

przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać
odpowiedni fragment rozdziału „Wymiana matek pszczelich. Dokumentacja prowadzona
w pasiece”,

−

wiczenie powinno być wykonywane w grupach 2–4-osobowych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  przeanalizować kalendarz kwitnienia roślin poŜytkowych,
2)  ustalić optymalny okres na wymianę matek pszczelich,
3)  przedstawić w formie pisemnej ustalone terminy wymiany matek,
4)  zaprezentować pracę.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pogadanka,

−

pokaz z objaśnieniem,

−

wykład,

−

wiczenie praktyczne.

rodki dydaktyczne:

−−−−

kalendarz kwitnienia roślin poŜytkowych,

−−−−

poradnik dla ucznia,

−−−−

arkusz papieru formatu A4,

−−−−

przybory do pisania.

Ćwiczenie 2

Dokumentacja prowadzona we wzorowej pasiece.

Wskazówki do realizacji

−

przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres,
sposób wykonania i warunki bezpieczeństwa pracy,

−

przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać
odpowiedni fragment rozdziału „Dobieranie terminów wymiany matek pszczelich do
warunków przyrodniczo-poŜytkowych”,

−

wiczenie powinno być wykonywane w grupach 2–4-osobowych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z dokumentacją pasieczną,
2) zgromadzić sprzęt i materiały potrzebne do przeprowadzenia przeglądów rodzin

pszczelich,

3)  zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami BHP i ergonomii pracy,
4)  przeprowadzić przeglądy rodzin pszczelich,
5)  zapisać wszystkie wykonywane czynności w rodzinach pszczelich w karcie ula i ksiąŜce

pasiecznej,

6) wyczyścić sprzęt pasieczny i odstawić go do magazynu po zakończeniu pracy,
7) zaprezentować pracę.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pogadanka,

−

pokaz z objaśnieniem,

−

pokaz z instruktaŜem,

−

wiczenie praktyczne.

rodki dydaktyczne:

−−−−

rodki ochrony indywidualnej pszczelarza,

−−−−

podstawowy sprzęt pszczelarski,

−−−−

rodziny pszczele,

−−−−

przybory do pisania,

−−−−

ksiąŜka pasieczna i karty uli.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

Test 1
Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Organizowanie prac
związanych z wiosenną obsługą pasieki”

Test składa się z 23 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 11, 13, 15, 16, 17, 20, 21, 22 są poziomu podstawowego,

−

zadania 8, 9, 10, 12, 14, 18, 19, 23 są poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za kaŜdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzymuje następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 13 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 16 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 20 zadań, w tym 5 z poziomu ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. a, 2. a, 3. d, 4. c, 5. b, 6. c, 7. c, 8. d, 9. c, 10. b, 11. d,

12. a, 13. d, 14. b, 15. d, 16. a, 17. b, 18. d, 19. b, 20. c,
21. c, 22. b, 23. b.

Plan testu

zad.

Cel operacyjny

(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

Określić moment uruchomienia poidła na
pasieczysku

Określić termin wymiany dennic wiosną.

Rozpoznać wiek matki pszczelej po kolorze
opalitki, jaką została zaznakowana

Wymienić niezbędny dokument, jaki będzie
potrzebny pszczelarzowi podczas przewozu
pasieki

Określić orientacyjną masę 1 dm

obustronnie poszytego plastra z pokarmem
węglowodanowym

Określić ilość pokarmu węglowodanowego
niezbędną do normalnego funkcjonowania
rodziny pszczelej wiosną

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Podać czas trwania pierwszego oblotu
wiosennego

Rozpoznać objawy choroby roztoczowej

Przewidzieć intensywność czerwienia matki
pszczelej

Podać średni czas znoszenia 1 jaja przez
matkę pszczelą

Określić przeciętny termin wykonania
głównego przeglądu wiosennego

Charakteryzować ilość syropu potrzebną do
wywołania złudzenia poŜytku

Określić, czym jest syta

Określić czas potrzebny na dojście do
odpowiedniej siły rodziny o słabej sile na
wiosnę

Określić minimalna temperaturę wykonania
głównego przeglądu wiosennego

Określić siłę rodziny po ilości obsiadanych
przez nią plastrów

Określić ilość pokarmu węglowodanowego
podczas głównego przeglądu wiosennego
wykonywanego w połowie kwietnia

Rozpoznać objawy choroby zwalczanej
z urzędu

Rozpoznać objawy świadczące o obecności
matki strutowiałej w rodzinie pszczelej

Przeliczyć ilość dm

obustronnie poszytego

plastra na masę miodu w nim
zgromadzonego

Wskazać pierwszą czynność po uŜądleniu
przez pszczołę

Stosować przepisy BHP podczas pracy przy
pszczołach

Określić procent matek pszczelich, które
pszczelarz co roku powinien wymienić
w dobrze prowadzonej pasiece

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej

jednotygodniowym.

2.  Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3.  Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4.  Przygotuj odpowiednią liczbę testów.
5.  Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
6.  Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.
7.  Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.
8.  Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.
9.  Kilka  minut  przed  zakończeniem  testu  przypomnij  uczniom  o  zbliŜającym  się  czasie

zakończenia udzielania odpowiedzi.

Instrukcja dla ucznia

1.  Przeczytaj uwaŜnie instrukcję.
2.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3.  Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4.  Test  zawiera  23  zadania.  Do  kaŜdego  zadania  dołączone  są  4  moŜliwości  odpowiedzi.

Tylko jedna jest prawidłowa.

5. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce

znak X. W przypadku pomyłki naleŜy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

6. Zadania wymagają prostych obliczeń, które powinieneś wykonać przed wskazaniem

poprawnego wyniku.

7. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
8. Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóŜ jego rozwiązanie

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

9. Na rozwiązanie testu masz 40 min.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Poidło w pasiece naleŜy uruchomić

a)  przed pierwszym oblotem wiosennym.
b)  po pierwszym oblocie wiosennym.
c)  przed głównym przeglądem wiosennym.
d)  po głównym przeglądzie wiosennym.

2. Dennicę w ulach rozbieralnych po zimowli naleŜ wymienić na czystą

a)  bezpośrednio przed pierwszym oblotem wiosennym.
b)  w czasie pierwszego oblotu wiosennego.
c)  przed głównym przeglądem wiosennym.
d)  po głównym przeglądzie wiosennym.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. Podczas przeglądu rodziny pszczelej stwierdzono obecność matki ze znaczkiem koloru

ółtego. W którym roku wychowano tę matkę

a)  2004.
b)  2005.
c)  2006.
d)  2007.

4. Chcąc przewieść pasiekę z miejsca wiosennego rozwoju na poŜytek z rzepaku, który

połoŜone  jest  na  terenie  działania  innego  powiatowego  lekarza  weterynarii,  jaki
urzędowy dokument musimy posiadać
a)  kartę rodziny pszczelej.
b)  umowę dzierŜawy gruntu pod pasiekę.
c)  certyfikat zdrowia rodzin pszczelich.
d)  tablicę informacyjną.

5. 1 dm

obustronnie poszytego plastra z miodem waŜy

a)  5–30 dag.
b)  30–33 dag.
c)  35–40 dag.
d)  powyŜej 40 dag.

6. Wiosną wykonując przegląd rodziny pszczelej, pszczelarz w gnieździe powinien

stwierdzić  obecność  zapasów  pokarmu  węglowodanowego,  którego  minimalna  ilość
powinna wynosić
a)  9–10 kg.
b)  7–8 kg.
c)  5–7 kg.
d)  2–3 kg.

7. Pierwszy oblot wiosenny w normalnych warunkach trwa około

a)  10 min.
b)  20–25 min.
c)  30–40 min.
d)  około 60 min.

8. Wiosną pełzające pszczoły przed wylotem, nie mogące wznieść się w powietrze są

objawem
a)  zgnilca złośliwego.
b)  zgnilca łagodnego.
c)  warrozy.
d)  choroby roztoczowej – akarapidozy.

9. W miesiącu kwietniu średnia nieśność matki na dobę wynosi

a)  200 jaj.
b)  400–500 jaj.
c)  600–800 jaj.
d)  1200–1500 jaj.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10. Składanie jednego jaja przez matkę pszczelą trwa

a)  10 sekund.
b)  40 sekund.
c)  1 minutę.
d)  2 minuty.

11. Termin wykonania głównego przeglądu wiosennego rodzin pszczelich przypada na

a)  początek marca.
b)  koniec marca.
c)  pierwsza dekada kwietnia.
d)  połowa kwietnia.

12. Wywołanie złudzenia poŜytku w rodzinie uzyskujemy podkarmianiem rzadkim syropem

w ilości
a)  0,5–1,0 szklanki na dobę.
b)  1 litr na dobę.
c)  2–3 szklanki na dobę.
d)  2 litry na dobę.

13. Syta jest to

a)  syrop gęsty.
b)  ciasto miodowo-cukrowe.
c)  syrop rzadki.
d)  mieszanina miodu i wody.

14. Okres dojścia do odpowiedniej siły przed poŜytkiem rodziny, która jest słaba wiosną

według Taranowa trwa
a)  56 dni.
b)  77 dni.
c)  88 dni.
d)  97 dni.

15. Główny przegląd wiosenny przeprowadzamy w temperaturze

a)  6–8°C.
b)  9–11°C.
c)  12–14°C.
d)  15–16°C.

16. Silna rodzina podczas głównego przeglądu wiosennego powinna obsiadać w ulu

dadanowskim
a)  6–8 plastrów.
b)  5 plastrów.
c)  4 plastry.
d)  2–3 plastry.

17. Wykonując główny przegląd wiosenny w połowie kwietnia w gnieździe powinniśmy

stwierdzić
a)  10–12 kg zapasu.
b)  7–8 kg zapasu.
c)  4–6 kg zapasu.
d)  2–3 kg zapasu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

18. Podczas głównego przeglądu wiosennego pszczelarz stwierdził w gnieździe rodziny

pszczelej zamarłe larwy, które przybrały postać bezkształtnej, ciągliwej masy, która daje
się  wyciągać  w  postaci  długich  nitek”  –  objawy  takie  świadczą  o  wystąpieniu  choroby
o nazwie
a)  zgnilec łagodny.
b)  choroba sporowcowa.
c)  choroba woreczkowa.
d)  zgnilec złośliwy.

19. Wczesną wiosną obecność w gnieździe matki i czerwiu garbatego świadczy o tym Ŝe

a)  matka jest dobrej jakości.
b)  matka strutowiała.
c)  rodzina jest w pełnej dojrzałości biologicznej.
d)  trutówki składają zapłodnione jaja.

20. W trakcie przeglądu stwierdzono 18 dm² plastrów z miodem. Plastry na tej powierzchni

były  wypełnione  obustronnie  miodem,  który  był  zasklepiony.  Ile  kg  miodu  znajduje  się
w gnieździe pszczelim
a)  około 2 kg miodu.
b)  około 4 kg miodu.
c)  około 6 kg miodu.
d)  około 8 kg miodu.

21. TuŜ po uŜądleniu przez pszczołę, poszkodowanej osobie w pierwszej kolejności naleŜy

a)  podać wapno.
b)  uspokoić.
c)  usunąć Ŝądło.
d)  zawieść do lekarza.

22. Po zakończeniu pracy przy przeglądach rodzin pszczelich podkurzacz naleŜy

a)  wypalić do końca jego zawartość.
b)  wygasić jego zawartość.
c)  zatkać trawą ujście dymu.
d)  pozostawić na ulu.

23. Wymiana matek w dobrze prowadzonej pasiece w ciągu sezonu powinna wynosić

a)  15%.
b)  30–50%.
c)  60–70%.
d)  90%.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ...............................................................................

Organizowanie prac związanych z wiosenną obsługą pasieki

Zakreśl poprawną odpowiedź.

Nr zadania

Odpowiedź

Punkty

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

TEST 2
Test praktyczny typu – „próba pracy” do jednostki modułowej
„Organizowanie prac związanych z wiosenną obsługą pasieki”

Praca projektowa 1

Wykonaj projekt prac związanych z przygotowaniem rodzin pszczelich do wykorzystania

poŜytku z maliny. Malina zakwita około 25 maja i kwitnie do 25 czerwca. Pasieka liczy
30 rodzin pszczelich w ulach typu Dadanta. Podczas wywoŜenia rodzin na poŜytek mają one
mieć załoŜone półnadstawki i kratę odgrodową. Rodziny w połowie kwietnia obsiadają
7–8 plastrów.

Okolica, w której znajduje się pasieka jest bardzo uboga w źródło pokarmu o tej porze

roku i dlatego rodziny pszczele muszą byś podkarmiane syropem cukrowym.

Projekt realizacji prac powinien zawierać:
1. Tytuł odnoszący się do zakresu treści zadania.
2. ZałoŜenia, czyli dane niezbędne do wykonania zadania wynikające z treści zadania

i dokumentacji.

3.  Prawidłowo ustaloną datę rozpoczęcia przygotowań do wykorzystania poŜytku z maliny.
4.  Prawidłowo ustalona datę rozpoczęcia pobudzania matki do intensywnego czerwienia.
5.  Harmonogram podkarmiania rodzin pszczelich.
6.  Termin poszerzania rodni, załoŜenia kraty odgrodowej i dodania półnadstawek.
7.  Ilość  cukru  potrzebnego  do  pobudzania  matek  do  czerwienia  w  przeliczeniu  na  jedną

rodzinę i na całą pasiekę.

8.  Wykaz prac związanych z przygotowaniem pasieki do wędrówki.
9.  Termin wywiezienia pasieki na poŜytek z maliny.
10.  Wykaz  podstawowego  sprzętu  pasiecznego,  którego  wykorzystanie  wynika  z  zasad

bezpieczeństwa i higieny pracy z uwzględnieniem jego przeznaczenia.

11. Wykaz sprzętu niezbędnego do podkarmiania rodzin pszczelich.
12. Plan realizacji projektu w postaci schematu blokowego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7. LITERATURA

1. Burnus L. (red.): Encyklopedia pszczelarska. PWRiL, Warszawa 1989
2. Dretkiewicz-Więch J.: ABC nauczyciela przedmiotów zawodowych. Operacyjne cele

kształcenia. Zeszyt 32. CODN, Warszawa 1994

3. Marcinkowski J.: Jak prawidłowo prowadzić pasiekę. Wydawnictwo „Sądecki Bartnik”,

Nowy Sącz 1997

4.  Ornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. ITeE, Radom, 2000
5.  Ostrowska W.: Gospodarka pasieczna. PWRiL, Warszawa 1998
6.  Praubucki  J.:  Pszczelnictwo  –  praca  zbiorowa.  Wydawnictwo  Promocyjne  „Albatros”,

Szczecin 1998

7. Typański Cz.: Pszczoły – pasieka towarowa. PWRiL, Poznań 1998
8. Wide J.: Gospodarka pasieczna. Materiały szkoleniowe. Mistrz pszczelarz. Uniwersytet

Warmińsko-Mazurski w Olsztynie. Olsztyn 2005

9. Wilde J., Cichoń J.: Pszczelarstwo to moŜe być biznes. Wydawnictwo „Sądecki Bartnik”,

Nowy Sącz 1999