balladyna

Test ze znajomości Balladyny Juliusza Słowackiego

www.read-it.pl 2009

AKT I

PYTANIA:

1.  Kim jest i gdzie mieszka (wskaŜ na mapie)PUSTELNIK?
2.  Kto po jaką radę przychodzi do PUSTELNIKA?
3.  Jak KIRKOR miał trafić do domu przyszłej Ŝony?
4.  GOPLANA:

a) Kim jest?
b) Opisz jej wygląd (podaj cytat)

5. Kim są i jak się nazywają pomocnicy GOPLANY? Jak pomagają GOPLANIE?

Jakie najwaŜniejsze zadania otrzymał od swej pani SKIERKA, a jakie
CHOCHLIK?

6.  Jak doszło do spotkania z GRABCEM?
7.  Jak GRABIEC traktuje GOPLANĘ?
8.  Kim jest WDOWA? Gdzie i z kim mieszka? Jakie są jej marzenia?
9.  KIRKOR nie potrafił się zdecydować, która z sióstr ma zostać jego Ŝoną. Jak

rozwiązano ten problem?

ODPOWIEDZI:

1. Pustelnik mieszka w leśnej chacie nad jeziorem Gopło. Jego zachowanie

wydaje  się  irracjonalne.  Kiedy  tylko  słyszy  o  zamkach  czy  dworach
królewskich  zaczyna  przeklinać.  KIRKOR  domyśla  się,  Ŝe  prawdopodobnie
wyrządzono mu jakąś krzywdę. Podczas rozmowy z KIRKOREM dowiadujemy
się, Ŝe starzec był kiedyś bogatym człowiekiem, był królem („Ŝył w purpurze”),
jego naród liczył sto tysięcy ludzi. Był szczęśliwym ojcem trójki dzieci. Jednak
zbójcy zesłani przez jego brata „zarŜnęli” je nocą śpiące w kołyskach. Jednak
w momencie akcji mieszka juŜ dwadzieścia lat w lesie. Na jego czole pozostał
czerwony pas od korony, która go zrobiła.

2. Do chaty PUSTELNIKA przychodzi KIRKOR. Liczy na radę w sprawie oŜenku.

Ostatecznie otrzymuje wskazówki, by Ŝona była kobietą biedną, pochodziła z
ludu (karna, miła, niewinna).

3. Do domu przyszłej Ŝony miała doprowadzić KIRKORA jaskółka.
4. GOPLANA:

a) to nimfa wodna Ŝyjąca w Gople, to „pierwsza wiosny godzina”; mówi o

sobie „Królowa fali”, ma zdolność rozpływania się w powietrzu,

b) „Ma twarz, nogi, Ŝołądek – lecz coś niby szklana.

Co za dziwne stworzenie z mgły i galarety!
Są ludzie, co smak czują do takiej kobiety;
Ja widzę coś rybiego w tej dziwnej osobie (...)

„Dalibóg...pfu! pocałowałem
Niby w pachnącą róŜę... pfu... róŜa jest ciałem,
Ciało jest niby róŜą... niesmaczno! (...)

5. Pomocnicy GOPLANY to duszki leśne –

a) zadania wspólne

wkładanie w puste Ŝołędzie jaj motyla,

pomaganie mrówkom przy budowie .

b) zadania SKIERKI

ma wywrócić na mostku karetę bogatego pana,

ma zaprowadzić pana z karety do domu pewnej wdowy, której
córka miała wyjść za niego za mąŜ,

szeptał na ucho wdowie, by problem wyboru między córkami
rozwiązać, wysyłając je do lasu na maliny

Test ze znajomości Balladyny Juliusza Słowackiego

www.read-it.pl 2009

c) zadania CHOCHLIKA

ma spowodować, Ŝe GRABIEC będzie się błąkał tak, by przed
porankiem nie trafił do domu wdowy, a dopiero o wschodzie
ma do niego przybyć

6. Zimą rybacy w przerębli łowili ryby. Wpadł wtedy do wody GRABIEC, ale

upadł na łóŜku GOPLANY. Ona widząc go, chciała pozostawić pod wodą, ale
zaczęło mu brakować tlenu i umierał. GOPLANA czekała na wiosnę, by móc
wyjść z jeziora.

7. GRABIEC to wieśniak z pobliskiej wsi, uwaŜa się za przystojnego. Źle traktuje

GOPLANĘ, spotykając się jednocześnie z Aliną. GOPLANA mimo, Ŝe
zazdrosna – ostrzega go przed tą złą kobietą.

8. WDOWA to kobieta Ŝyjąca na wsi, dobra, skromna matka dwóch córek Aliny i

Balladyny. Marzy, by dobroć córek wynagrodził Bóg bogatym męŜem.

9. SKIERKA szeptał do ucha wdowie, by problem wyboru między córkami

rozwiązać, wysyłając je do lasu na maliny. Ta, która jako pierwsza uzbiera
pełny dzban – wyjdzie za KIRKORA.

AKT II

PYTANIA:

1.  Co robią siostry w noc przed wyruszeniem na maliny?
2.  W co i dlaczego zamienia GOPLANA GRABCA?
3.  Co dzieje się między siostrami podczas zbierania malin?
4.  Jaki stygmat nosi na sobie BALLADYNA po zabójstwie siostry?
5.  Kto odnajduje ciało zamordowanej BALLADYNY?
6.  Jak BALLADYNA tłumaczy MATCE i KIRKOROWI, Ŝe nie ma z nią ALINY?
7.  Kto  pierwszy  dowiaduje  się  o  plamie  na  czole?  Jak  BALLADYNA  próbuje  to

wyjaśnić?

ODPOWIEDZI:

1. ALINA -> modliła się, potem zasnęła i śniła o malinach;

BALLADYNA -> zapaliła świecę i czekała na czyjś znak, potem spotkała się z
GRABCEM

2. GOPLANA zamienia RABCA w płaczącą wierzbę. Chciała go ukarać za to, Ŝe

poszedł nocą do ALINY. GOPLANA chcąc pijanego GRABCA obudzić, słyszy,
Ŝe ma iść do stawu. GRABIEC nazywa ją koczkodanem.

3. Podczas zbierania malin ALINA woła BALLADYNĘ. Wie, Ŝe siostra uzbierała

juŜ pełny dzban. ALINA opowiada siostrze o swojej szczerej miłości do
KIRKORA, lecz nagle zauwaŜa nóŜ w rękach BALLADYNY. Ta tłumaczy, Ŝe to
na węŜa w malinach, ale zabija siostrę.

4. Na czole BALLADYNY widoczna jest plama z krwi, której nie moŜna niczym

zetrzeć/usunąć.

5. Ciało zmarłej BALLADYNY odnajduje FILON, który znajduje przy martwej

nóŜ. FILON całuje jej usta. Potem nadchodzi PUSTELNIK i zabierają ciało do
chaty PUSTELNIKA.

6. BALLADYNA tłumaczy, Ŝe ALINA uciekła, Ŝe wyrzekła się MATKI (jest

zszokowana).

7. Jako pierwsza plamę zauwaŜa MATKA, kiedy z radości chce ją pocałować w

czoło. ALINA tłumaczy, Ŝe to plama z malin, ale MATKA nie wierzy,
podejrzewając, Ŝe to jakaś ranka, ale BALLADYNA nie pozwala się dotknąć.

AKT III

PYTANIA:

Test ze znajomości Balladyny Juliusza Słowackiego

www.read-it.pl 2009

1. Jaką opinię we wsi posiadała MATKA ALINY I BALLADYNY? Jak ludzie

reagowali na to, Ŝe jej córka wyszła za mąŜ za księcia?

2.  Dokąd wyjeŜdŜa KIRKOR po weselu? O co sprzeczają się nowoŜeńcy?
3.  Z kim na dworze zaprzyjaźniła się zabójczyni?
4.  Jak wygląda Ŝycie MATKI na zamku?
5.  Gdzie poza zamkiem przebywa KIRKOR? I jakie wskazówki otrzymuje?
6.  Kto po KIRKORZE przybywa do domu PUSTELNIKA? Po co?
7.  Co PUSTELNIK radzi BALLADYNIE?
8.  Kto  przynosi  BALLADNYNIE  dary  męŜa?  I  czego  się  od  niego  dowiaduje

BALLADYNA?

9. Jaka wróŜba spotkała KIRKORA podczas podróŜy?
10. Co dzieje się z GRALONEM?

ODPOWIEDZI:

1. MATKA uchodziła za kobietę dobrą, „staruszka poczciwa”, była znachorką.

Niektórzy dobrze jej Ŝyczą, a niektórzy uwaŜają, Ŝe podpalenie biednego domu
oznacza, Ŝe się go wstydzą, zazdroszczą i wyszydzają, Ŝe panna młoda
(BALLADYNA) zamiast wianka miała czarną wstąŜkę.

2. KIRKOR nie wyjawia BALLADYNIE dokąd się udaje. Dochodzi do sprzeczki o

wstąŜkę na czole BALLLADYNY, która tłumaczy, Ŝe uczyniła śluby po
siostrze. Rana boli BALLADYNĘ.

3. BALLADYNA zaprzyjaźniła się z FON KOSTRYNEM.
4. BALLADYNA niewiele czasu poświęca swojej MATCE. Nie zezwala na

odwiedziny przyjaciółki BARBARY (broni swej córki karząc przekazać, Ŝe śpi),
ma komnatę w wieŜy, w której jest zamykana, zapomina rozkazać, by
przyniesiono jej do wieŜy jedzenie (AKT IV)

5. KIRKOR jest w domu PUSTELNIKA (POPIEL III). Otrzymuje jego koronę.

PUSTELNIK nakazuje, by KIRKOR przekonał się jaką tak naprawdę pojął
Ŝonę. Poradził mu, by wysłał Ŝonie zapieczętowaną skrzynię i zagroził, by pod
Ŝadnym pozorem nie otwierała jej aŜ do jego powrotu.

6. Do domu PUSTELNIKA przybywa FILON w poszukiwaniu swej ukochanej

ALINY, ale dowiaduje się, Ŝe nie oŜyła. Następnie przychodzi teŜ BALLADYNA.
Prosi PUSTELNIKA o jakieś zioła, które mają spowodować, Ŝe plama z czoła
zniknie. PUSTELNIK domyśla się skąd wzięła się ona na czole. Mierzy puls i
wykrzykuje, Ŝe serce ją wydało.

7. „Bogdaj rana gniła,

AŜ cienie śmierci na całą twarz padną;
A moje zioła piekłu nie ukradną
śadnego bólu”

8. Dar męŜa przynosi dla BALLADYNY GRALON. BALLADYNA dowiaduje się, Ŝe

jej mąŜ jest „zdrów jak malina” i co najwaŜniejsze, Ŝe odwiedził chatę
PUSTELNIKA.

9. Podczas podróŜy KIRKOR napotkał w lesie trupa samca tura, co według

GRALONA oznaczać miało dobrą wróŜbę.

10. GRALON zostaje zabity przez BALLADYNĘ w obecności KOSTRYNA.

AKT IV

PYTANIA:

1. W jakim miejscu rozgrywa się akcja sceny pierwsza aktu czwartego według

didaskaliów. Kto pojawia się w tej scenie. Opisz sytuację.

2. Kto pojawia się na uczcie i zakłóca miłą atmosferę? Jak reaguje

BALLADYNA?

Test ze znajomości Balladyny Juliusza Słowackiego

www.read-it.pl 2009

3. Jakich nowin dowiaduje się BALLADYNA od GOŃCA? Jaką rolę w związku

z nowiną odgrywa GRABIEC.

4.  Kto pojawia się na uczcie, kiedy wniesiono dzban malin?
5.  Kogo po czucie zabija BALLADYNA i kto jest tego świadkiem?
6.  Co dzieje się z PUSTELNIKIEM i KOSTRYNEM?
7.  Jakie sprawy i jakie decyzje wydaje BALLADYNA podczas sądu?
8.  Jak kończy się dramat?

ODPOWIEDZI:

1. Scena pierwsza aktu czwartego rozgrywa się na zamku KIRKORA. Jest uczta.

Przez okna widać błyskawice. W towarzystwie BALLADYNY siedzi GRABIEC,
który jest ubrany jak król.Za GRABCEM CHOCHLIK I SIERKA. Jak na
ucztach bywa mamy i tu szlachtę, słuŜbę zamkową oraz pomocnika
BALLADYNY KOSTRYNA.

2. Na uczcie pojawia się MATKA. Wyrzuca BALLADNIE, Ŝe ta nie przyniosła „ani

kawałeczka  chleba”.  BALLADYNA  wyraŜa  się  o  matce  jako  starej  babie,
Ŝebraczce  której  coś  się  roi  w  głowie.  MATKA  napomina,  by  córka  nie
zwracała  się  do  niej  ‘baba’,  a  raczej,  by  mówiła  matulu.  BALLADYNA  kaŜe
wyrzucić matkę.

3. BALLADYNA dowiaduje się, Ŝe KIRKOR pokonał POPIELA, który nieprawnie

zagarnął tron. Ogłosił teŜ, Ŝe ten, kto pojawi się z prawdziwą koroną Popielów
z utwierdzonym w niej brylantem Ŝmije-oko. GRABIEC mając na głowie ową
koronę, obwołany zostaje prawowitym królem.

4.  Na uczcie pojawia się duch Aliny.
5.  BALLADYNA zabija GRABCA. W znalezieniu korony pomaga jej KOSTRYN.
6.  PUSTELNIK zostaje zabity. KOSTRYN zostaje otruty przez BALLADYNĘ.
7.  Sprawy:

OskarŜyciel – lekarz nadworny; występuje z oskarŜeniem o otrucie
KOSTRYNA i domaga się szukania winnych; BALLADYNA skazuje
winnego czynu na śmierć.

OskarŜyciel – FILON; oskarŜa nieznaną osobę o zabójstwo jego
ukochanej ALINY; BALLADYNA skazuje winnego – nieznanego – na
karę śmierci.

OskarŜyciel  –  MATKA;  wnosi  skargę  na  swoje  dzieci,  jednak  kiedy
dowiaduje  się,  Ŝe  córce  moŜe  grozić  śmierć,  postanawia  wrócić  do
boru,  ale  prawo  nie  zezwala  na  odstąpienie  od  oskarŜenia.  MATKA
zostaje  wzięta  na  tortury,  na  których  ma  wyjawić  imię  córki.  Umiera
nic nie zdradzając.

8. Dramat kończy się śmiercią BALLADYNY w momencie, w którym uwaŜa, Ŝe
wyrodna córka MATKI zmarłej podczas tortur, jest winna jej śmierci. BALLADYNA
ginie raŜona piorunem.