Prawidłowe przygotowanie makro i krótkich tekstów z punktu widzenia 

psychologii w łącznościach emisjami cyfrowymi. 

 

 
 
 
Prawie we wszystkich programach przeznaczonych do obsługi emisji cyfrowych są klawisze, 
którym można przyporządkować określony tekst (tzw. „makrosy”) lub specjalne polecenia 
używanie w trakcie QSO.  Jest to bardzo wygodne i wszyscy wykorzystujemy te możliwości. 
Jednak nie wszyscy wiedzą jak poprawnie pisać krótkie teksty lub też jak pisać żeby pomiędzy  
zakłóceniami był on prawidłowo odebrany. 
 
 
 
Wywołanie ogólne  
 
Może to i dziwne, ale od tego jak jest napisane makro czy tekst  ogólnego wywołania zależy 
czy wołający zostanie usłyszany przez odległą stację czy też nie. Popatrzmy jak inne stacje 
podają swoje ogólne wywołanie, robiąc to na przykład tak : 

CQ CQ CQ DE UA3DFR UA3DFR UA3DFR 
CQ CQ CQ DE UA3DFR UA3DFR UA3DFR 
PSE K

 

 
To klasyka. Nie mniej niż 90 % stacji tak woła w ten sposób - zbytecznie. W tym wywołaniu 
nie są uwzględnione psychologiczne aspekty percepcji tekstu. Gdyby ten tekst napisany był 
według poniższych wskazówek, szans na odpowiedź byłoby znacznie więcej. Dlaczego ? 
Przeanalizujmy : 

1.  Zgodnie z zasadą, ci którzy pracują „szukając” i bezustannie się przestrajają, nie 

zobaczą początku wywołania, dlatego że na początku „wodospadu” pojawia się sygnał 
i dopiero potem do niego się dostraja. W ten sposób odbierze tylko znak wywoławczy 
albo końcówkę nie wiedząc co robi ta stacja – odpowiada, zaprasza do łączności czy 
pyta powtórnie ? Przy takiej niejednoznaczności, jak pokazuje praktyka, nie czekamy  
na kolejne wywołanie tylko przechodzimy do innej stacji  lub dalej się przestrajamy. 

2.  Przykładowy tekst można podzielić na dwie części. W pierwszej części podajemy 

zamiar stacji (przeprowadzić QSO z tym, który go usłyszy), a drugiej części właściwie 
sam znak stacji, która woła. Jeżeli zakłócenia „przykryją” pierwszą część tekstu, 
będzie niejasnym co stacja robi. Jeżeli druga część będzienieczytelna – to jaka stacja 
nadaje CQ ?  
W 90% podobnych sytuacji takie wywołanie pozostanie bez odpowiedzi.  

3.  Przy poszukiwaniu stacji, czas zatrzymania się na każdym usłyszanym sygnale jest nie 

większy jak od 1 do 3 sekund. Jeżeli w tym czasie nie była podana konkretna 
informacja – idziemy dalej. 

4.  Jeżeli pracujemy cyfrowymi emisjami z niską odpornością w stosunku do zakłóceń  

(BPSK, FSK, QPSK, GMSK, RTTY, AMTOR-FEC) sytuacja będzie jeszcze gorsza. 
Malo tego, że inna stacja nie widzi całego tekstu, to nawet to co odbierze jest 
zniekształcone. Żeby nie być gołosłownym przejdźmy do rzeczywistych przykładów.  

 
Wyjściowy tekst wywołania ogólnego bez zniekształceń widać na początku strony. Teraz 
popatrzmy jak ten tekst będzie wyglądał, jeżeli będą zakłócenia w trakcie odbioru (w 
granicach możliwości programu). Zakłócenia były symulowane na stanowisku złożonym z 
trzech komputerów z zastosowaniem emulatora szumu eteru.  

CD C wQedUeDFR UAt6Rrt6 CQPSx u.dЬer KTlUAtoio=t@o 3Dl e Qne nns ЩI59AV/QRu 
2Q dewfr g r3DFR PSEЫV/K eoВ

 

 
W zasadzie, jeżeli zna się wyjściowy tekst, można się dogadać. 
W drugim eksperymencie po zmianie wyjściowego tekstu, niezakłócony wariant będzie 
przedstawiał się następująco : 

CQ UA3DFR CQ UA3DFR CQ UA3DFR CQ UA3DFR CQ UA3DFR CQ UA3DFR 
PSE KKK

 

 
Teraz zobaczmy jak zmienia się ten tekst po przejściu przez „stanowisko zakłóceń”. 
Wszystkie poziomy i regulacje pozostały bez zmian : 

asdQ A3DrR CQ rUA3tgFRhjCQ ttyDFRtyCQyuDGFS FR tgf UA3DFR CfQrgUA53DFR 
rQqPSE rftKK

 

 
Teraz widać co robi stacja – podaje wywołanie ogólne. Nawet znak wołającego w jednym 
miejscu „wszedł” bez zniekształceń, dlatego że dostatecznie wyraźnie widać koniec 
transmisji.  Przeanalizujmy taki sposób tworzenia tekstu : 

1.  Przy wstrojeniu się w taki sygnał-tekst dokładnie widać co chce stacja. Ta informacja 

wystarcza żeby otrzymać odpowiedź  

2.  Informacja podawana jest w jednakowych cyklach (blokach) rozciągniętych w czasie.  

Zakłócenia zniekształcając tekst, w dowolnym miejscu, nie wpływają na jego 
zrozumiałość i ilość informacji. Koniec końców korespondent wie, że tekst powtarza 
się periodycznie. Więc przy silnych zniekształceniach,  porównując oddzielne kawałki 
otrzyma niezniekształcony kawałek wyjściowego tekstu.   

3.  Z psychologicznego punktu widzenia, przyjemniej i prościej odbiera się taki 

„porządek” transmisji wywołania ogólnego. Bez wysiłku umysłowego tekst, jakby 
sam, przedostawał się do podświadomości.  

4.  Samo wyrażenie, można wydłużyć jeszcze dwukrotnie i wtedy czytelność w trakcie 

zakłóceń znacznie wzrośnie. Chociaż nie należy się zbyt zachwycać. Optymalny 
wariant dla BPSK, MFSK16 i RTTY, wynosi 5 - 9 powtórzeń. Dla MT63, BPSK250 i 
Olivia, należy wykonać nie mniej niż 10 – 15 powtórzeń. Dla PSKFEC31, PSKAM10, 
MFSK8 nie więcej niż 3 – 5 powtórzeń. 

5.  Odbierany tekst jest jednakowy dla każdego krótkofalowca niezależnie skąd pochodzi. 

Dla eksperymentu zamiast CQ wstawiłem słowo WSEM („wsem” po rosyjsku 
oznacza „do wszystkich”-przyp.tłum.). Odpowiadali mi z różnych stron, także nie 
mówiący po rosyjsku. Jak myślicie, dlaczego ? 

Dla przykładu pokażę jeszcze kilka typowych teksów, dobrze napisanych z punktu widzenia 
psychologii. Wszystkie wyróżnione są tłustym drukiem. Spróbujcie je wykorzystać, a 
przekonacie się o ich efektywności.   

1. 

CQ UA6HJQ CQ UA6HJQ CQ UA6HJQ CQ UA6HJQ CQ UA6HJQ CQ 
UA6HJQ PSE KKK

 

2. 

QRZ UA6HJQ QRZ UA6HJQ QRZ UA6HJQ QRZ UA6HJQ PSE KKK

 

3. 

UA3DFR UA6HJQ UA3DFR UA6HJQ UA3DFR UA6HJQ KKK

 

4. 

UA3DFR de UA6HJQ UA6HJQ UA6HJQ UA6HJQ UA6HJQ UA6HJQ K

 

 
Jeżeli próbujecie przebić się przez dużą ilość wołających stacji żeby przeprowadzić rzadkie 
QSO, wykorzystujcie jeden z powyższych wierszy. Są bardzo efektywne. Wykorzystując je, 
przeprowadziłem łączności na QRP z afrykańskimi i japońskimi stacjami. 
 
 
 
Odpowiedź na ogólne wywołanie 
 
Po tym jak korespondent cię usłyszał i odpowiedział należy przedstawić kilka informacji o 
sobie. W ostatnich latach przy prowadzeniu łączności cyfrowymi emisjami obserwujemy coś 
podobnego do słowotoku (Rosjanie używają określenia : „słownej biegunki” przyp.tłum.) . 
Jeden korespondent będzie podawał niezliczoną ilość nieistotnych informacji o sobie, a drugi 
zmuszony oglądać te brednie będzie czekał. Jak wam się zdaje, w jakim nastroju skończy się 
ta łączność ?   
Jeżeli chcecie żeby u waszego korespondenta zostały po łączności tylko pozytywne emocje, 
to informacje, które mu przekazujecie powinny zawierać tylko niezbędne dane – niezbędne do 
wypełnienia QSL-ki. Warto to uściślić. Sami wiemy, że  pamiętamy tylko te informacje, które 
są interesujące tylko dla nas. Pozostałe „przelatują mimo uszu” drażniąc nas. Czyż nie tak ? 
Czy to nie przypomina wyłączania dźwięku podczas oglądania telewizyjnej reklamy ? 
Orientacyjny tekst prawidłowego QSO (z punktu widzenia psychologii) powinien wyglądać 
tak :                    

RK6HX_de_UA6HJQ_tnx_for_call_ 
ur_rst_579_579_579_ 
name_Igor_Igor_Igor_ 
qth_Pyatigorsk_Pyatigorsk_LN14MB_LN14MB_ 
HW?_ 
RK6HX_de_UA6HJQ_pse_KKK

 

 
Przy sporządzaniu tekstu dla QSO, zwróćcie uwagę na następujące ważne momenty : 



 

Nie należy stosować długich powitań, szczególnie jeżeli prowadzimy łączność 
pierwszy raz. 



 

Najważniejsze informacje dla twojego korespondenta to : twój znak i raport dla niego, 
potem imię a na koniec twoje QTH lub locator.  



 

Nie należy poszerzać tekstu w trakcie QSO, rozlicznymi informacjami o wieku, 
krótkofalarskim stażu. Nikt nie chce tego słuchać, zwłaszcza na samym początku 
łączności, a jeżeli będzie tym zainteresowany to sam o to zapyta. 



 

Bardzo często ważniejszym dla korespondenta jest locator niż nazwa miasta czy 
osady.  



 

W końcu każdego wiersza należy wstawić dodatkowo spację - zdecydowanie polepszy 
się czytelność tekstu w obecności silnych zakłóceń. Widząc obraz takiej linii (tekst) 
widzimy luki, które poprawiają wyrazistość. W zwykłym tekście na pewno ich nie 
widać.  



 

RST, imię i  QTH pisać należy z nowego wiersza – to znacznie poprawi percepcję 
tekstu przy silnych QRM-ach. 



 

Imię i nazwę QTH zawsze należy pisać z dużej litery, lub dużymi literami. Locator 
zawsze dużymi literami. 

 
Przy tworzeniu tekstu (makro) dla QSO, można zastosować powszechną zasadę obowiązującą 
dla wywołania ogólnego (CQ). Wtedy wzrośnie czytelność QSO. Zdaje to egzamin także przy 
pracy szybkimi emisjami BPSK250, MT63 przy liczbie powtórzeń nie mniejszej jak 5. 
Przykład takiego tekstu : 

RK6HX UA6HJQ RK6HX UA6HJQ tnx for call 
rst 579 rst 579 rst 579 rst 579 rst 579 
name IGOR name IGOR name IGOR name IGOR name IGOR 
qth Pyatigorsk qth Pyatigorsk qth Pyatigorsk qth Pyatigorsk LN14MB LN14MB 
LN14MB LN14MB 
HW? 
RK6HX UA6HJQ RK6HX UA6HJQ KKK

 

 
 
 
Informacja o sobie i sprzęcie 
 
Klawisz RIG z informacją o sobie i aparaturze należy obowiązkowo zaprogramować. Nie 
należy jednak wykorzystywać tych informacji w zasadniczym QSO, a tylko wtedy kiedy twój 
korespondent o to poprosi, jest na to czas, albo też otrzymałeś taką informację. Minimalny 
wariant takiego tekstu jest taki :    

MY RIG: ICOM-718 
Dipole for 14/28MHz 
Windows2000 
MMVARI, MixW or TrueTTY

 

 
Nie należy używać symboli - " '_ : . # * w celu upiększenia ! To bardzo utrudni 
korespondentowi zrozumienie tekstu, zwłaszcza pośród zakłóceń. Oszczędzajcie nerwy tych z 
którymi przeprowadzacie łączność. Krótkofalarstwo ma być relaksem, a nie źródłem 
zdenerwowania ! Pamiętać należy o wstawieniu uzupełniającej spacji na końcu każdego 
wiersza. 
 
 
 
Kończenie QSO 
 
Koniec QSO to ważny psychologiczny moment i od tego jak tę łączność zakończymy zależy 

czy zostawimy po sobie miłe wrażenie czy nie. Albo wyśle QSL-kę od razu albo kiedyś tam. 
Tak, tak, dokładnie tak ! Nie wolno przesadzać z uprzejmościami i bez końca życzyć mu 
sukcesów, zdrowia etc. Przecież nie opowiadasz o sobie kontrolerowi kiedy ten sprawdza 
bilet w tramwaju. Jeżeli jednak to robisz to jest ci potrzebna pomoc psychologa ! Zamiast 
legendy jedna krótka fraza da lepszy efekt niż kilka długich. Poniżej przykład 
psychologicznie dobrych pożegnalnych strof.  

1. 

Tnx Vladimir for QSO, GL and SK73! RK6HX de UA6HJQ SK SK SK

 

2. 

TNX IGOR FOR QSO, GB SK 73, RA3APW DE UA6HJQ SK SK

 

3. 

Tnx dear Jury for BPSK QSO, GL to you and SK73! RK6HWW de UA6HJQ sk 
sk sk

 

4. 

UA6HJQ SK UA6HJQ 73 UA6HJQ SK UA6HJQ 73 UA6HJQ SK SK

 

 
Ostatni (4) ma zastosowanie dla „ciężkich przypadków”, kiedy kończy się propagacja, a 
koniecznym jest żeby korespondent otrzymał potwierdzenie zakończenia łączności.  
Wielu krótkofalowców korzysta z angielskich standardów. Może jest to i dobra myśl kiedy 
pracujemy emisją MT63, gdzie prędkość transmisji jest dość duża. Dla MFSK, PSK lepiej 
takie frazy skracać. Wielu krótkofalowców angielski zna gorzej niż ty, dlatego twoje starania 
nie zostaną docenione, a nadawanie długich powitań i pożegnań przy pracy  MFSK8, 
PSKFEC31, PSKAM10 wyzwoli tylko negatywne skojarzenia z twoim znakiem. 
Nie zaśmiecajcie na koniec QSO informacjami o numerze łączności z logu, czasie etc. Sami 
sobie zadajcie pytanie czy wiele stracicie nie widząc ostatniego wiersza ?  

Bye and 73 VLAD 
QSO Logged out: 27 Mar 2005 14:33:45

 

 
 
A to przykład klasycznego bełkotu przy słabej propagacji i jednocześnie niedużej ilości 
błędów. Z tego tekstu otrzymujemy groch z kapustą, z których dekodowaniem nie poradziłby 
sobie superkomputer GRU :   

NOW BEST WISHES YOURS FAMILY AND I WISH YOU GOOD LUCK AND MANY 
DX HUNTING. 
73 AND BYE FROM NOVI SAD, STATE SERBIA AND MONTENEGRO. [EX 
YUGOSLAVIA] 
QSO LOGGED ON: 27 MAR 2005... 16:43:44 LOC.TIME... DISTANCE 1837 KM. 
HOPE TO MEET YOU AGAIN SOON. 
GOOD LUCK *NIKOLAI*, HI. 73! 
UA3MFD DE YU7CW SK

 

 
 
 
Klawiatura 
 
Problemem współczesnych cyfrowych łączności jest nieumiejętne korzystanie z klawiatury ! 
Często „brzęczą”, a robią to tak. Włączają program do cyfrowych łączności, podłączają CAT 
do TRX-a i wysyłają „makrosy”. Wielu myśli, że to wystarczy. Jeżeli możesz pisać z 
prędkością  1symbolu/2 sek. to jest dobrze. Jeżeli podczas łączności zrobisz błąd pisząc, nie 
naprawiaj go. Zrób kilka spacji i pisz dalej. Korespondent, swoim zmysłem, i tak cię 

zrozumie, a ty oszczędzisz jego czas i nerwy.   
 
 
 
Praca z DX-em (łączność z użyciem jednego wiersza) 
 
Nieraz obserwowałem sytuację kiedy pracująca ze stacją DX stacja podaje pełny tekst 
standardowego wywołania. Czasami po takich przewlekłych QSO, DX przestawał 
odpowiadać na wywołania lub zmieniał częstotliwość – i dobrze zrobił ! Pracować z DX-em 
trzeba szybko, żadnych zbytecznych informacji ! Są to zasady, które obowiązują przy pracy z 
zaprzyjaźnionymi stacjami, ekspedycjami lub gdy po prostu nie mamy czasu. Kilka 
przykładów poniżej :  

RW6HQN DE UA6HJQ TNX UR 568 568 568 LN14MB LN14MB GB SK 73 DE UA6HJQ 
SK 
RW6HQN DE UA6HJQ TNX UR 589 589 589 GL SK 73 RW6HQN DE UA6HJQ SK SK 
RW6HQN DE UA6HJQ UR 589 589 589, NAME IGOR IGOR, GL SK 73 FR UA6HJQ SK 
SK 

 

lub 

UA6HPT DE UA6HJQ UR 589 589 589, OP IGOR IGOR, QTH PYATIGORSK 
PYATIGORSK 
QSL VIA BURO, TU QSO, SK 73 UA6HPT DE UA6HJQ SK SK SK

 

 
I to wszystko. QSO rozpoczęte i zakończone w jednym wierszu, a wszyscy którzy czekają na 
swoją kolej będą wdzięczni, a twój znak będą kojarzyć z pozytywnymi emocjami. Teraz 
pozostało tylko poczekać na potwierdzenie łączności i iść spać, hi ! Łączność „jednym 
wierszem” można prowadzić nie tylko z DX-ami, ale też powszednie. Ogólnie można 
stwierdzić, że łączność „jednym wierszem” należy do wyższej szkoły pilotażu 
krótkofalarstwa. 
 
 
 
Kody i skróty 
 
Skróty i kody są powszechnie stosowane w praktyce krótkofalarskiej. Zwrócić trzeba uwagę 
na prawidłowe ich stosowanie. Czasami pisane są z błędami. Nie wymyślajcie swoich ! 
Korzystajcie z istniejących. Poniżej spis niektórych, najczęściej używanych w cyfrowej 
łączności :  
 

QRM  Zakłócenia od innych stacji 

 

QSB  Sygnał słabnie 

QRN  Zakłócenia atmosferyczne 

 

QSL  Potwierdzenie odbioru 

QRP  Mała moc 

 

QSO  Łączność 

QRT  Zakończenie nadawania 

 

QSY  Zmieniam częstotliwość 

QRX  Zaczekaj, zaraz cię zawołam 

 

QTH  Moje położenie 

QRZ  Kto mnie woła ? 

 

.... 

 

 
 

CQ  Do wszystkich 

 

HI 

Śmiech 

 

SK  Koniec łączności 

DE  z,od 

 

HR  Tutaj 

 

73 

Pozdrowienia 

DR  Mój drogi 

 

HW? Jak mnie odebrałeś ? 

 

WX  Pogoda 

DX  Łączność DX 

 

K 

Koniec nadawania 

 

TX  Nadajnik 

EX  бывший    

 

NR  Numer 

 

TU  Dziękuję 

FR  Dla 

 

OK  Zrozumiałeś ? 

 

VY  Bardzo 

FM  Skąd 

 

OP 

Operator 

 

TNX Dziękuję 

GA  Dobrego popołudnia 

 

OM  Przyjaciel 

 

TKS  Dzięki 

GB  Żegnaj 

 

PSE  Przepraszam 

 

U 

Ty 

GD  Dobrego dnia 

 

PWR Moc 

 

RPT  Powtórz 

GE  Dobry wieczór 

 

R 

W porządku 

 

RIG  Sprzęt 

GM Dzień dobry 

 

GN  Dobranoc 

 

.... 

.... 

 
 
 
 
Programowanie klawiszy 
 
Jaką treść zaprogramować i jakim klawiszom je przyporządkować ? Opcji jest wiele. 
Klawisze F1 – F12 praktycznie programuje się we wszystkich programach obsługujących 
cyfrowe emisje. Zróbcie jak wam wygodnie, na przykład tak : 

F1 

- CQ (wywołanie ogólne) 

F2 

- QRZ 

F3 

- CALL DE MYCALL 

F4 

- QSO 

F5 

- RST 

F6 

- NAME 

F7 

- QTH 

F8 

- PSE K 

F9 

- SK 73 

F10 

- RIG 

F11 

- OK 

F12 

- QSL 

 
To wszystko na wszystkie, prawie, przypadki życia. Używałem tych tekstów, fraz, 
„makrosów” niejednokrotnie i używam ich nadal. Bądźcie twórczy w tworzeniu własnych. 
Udanych łączności i do spotkania na pasmach !  
 
UA6HJQ, Кисловодск 
Napisano w marcu 2005 roku.  
Źródło : 

www.hamradio.cmw.ru

 

 
Tłumaczenie : SP1VDV