Ze Êwiata

Edukacja przedszkolna

w Hiszpanii

■ KRYSTYNA LUBOMIRSKA (Warszawa)

Miejsce wychowania przedszkolnego

W Hiszpanii wychowaniem przedszkol-

w systemie edukacji

nym obj´to 70% dzieci w wieku od urodzenia

do 5 lat.

Edukacja przedszkolna jest pierwszym eta-

Podstawowe cele edukacji ma∏ych

pem systemu kszta∏cenia. Obejmuje dzieci od

dzieci

urodzenia do 5 roku ˝ycia. Dzieci w wieku 6-11

lat uczśzczajà do szko∏y poczàtkowej podzie-

Podstawowym zadaniem na tym etapie

lonej na trzy cykle, po dwa lata ka˝dy. Obo-

kszta∏cenia jest dokonanie wyboru takiej kon-

wiàzkowe szkolnictwo Êrednie obejmuje dzieci

cepcji pedagogicznej1), dzi´ki której ukonkret-

w wieku 12-15 lat. M∏odzie˝ 16-17-letnia

niç mo˝na edukacyjne zamierzenia obejmujà-

uczśzcza do dwóch klas maturalnych albo do

ce, przede wszystkim, rozwój mo˝liwoÊci i zdol-

dwuletniej szko∏y zawodowej. Obowiàzek

noÊci dziecka w zakresie zdolnoÊci motorycz-

szkolny realizujà uczniowie do 17 roku ˝ycia,

nych, poznawczo-jźykowych, relacji interper-

tzn. do matury lub uzyskania dyplomu szko∏y

sonalnych, dzia∏aƒ spo∏ecznych oraz równowa-

zawodowej.

gi i autonomii osobowej. Dlatego najbardziej

Edukacja przedszkolna, która przebiega

adekwatnym rodzajem koncepcji pedagogicz-

w dwóch cyklach (dzieci od 0 do 3 lat oraz od 3

nej jest pedagogika konstruktywistyczna, w ra-

do 6 lat) odbywa si´ w ró˝nego rodzaju placów-

mach której jest mo˝liwe samodzielne konstru-

kach:

owanie wiedzy o Êwiecie i sobie samym.

– placówki pobytu dziennego dla dzieci od

Jednym z podstawowych rezultatów proce-

urodzenia do trzeciego roku ˝ycia;

su edukacji przedszkolnej jest te˝ osiàgnićie

Kindergarten dla dzieci od 3 do 5 roku ˝y-

przez dziecko mo˝liwoÊci w∏aÊciwej adaptacji

cia;

w szkole, gdzie nauka jest obowiàzkowa. Dlate-

– przedszkola dla dzieci od urodzenia do 5

go te˝ tak wielkà uwagśkupia sińa poznaniu

roku ˝ycia;

trudnoÊci dzieci w procesie rozwoju i uczenia

sióraz organizowania dziecku i jego rodzinie

– pomoc edukacyjna w domu dla rodzin

pomocy edukacyjnej. Wiek przedszkolny uwa-

z dzieçmi od 0 do 3 lat;

˝a siźa najwa˝niejszy i najbardziej sprzyjajàcy

– przedszkole w domu pozwalajàce dziecku

tworzeniu w∏aÊciwych podstaw pomyÊlnej ka-

i rodzicom prowadziç aktywnoÊç ukierunkowa-

riery edukacyjnej dziecka.

nà przez profesjonalistów;

Dzia∏alnoÊç edukacyjna w przedszkolu ma

– przedszkole „na odleg∏oÊç” w domach dla

na celu rozwój dziecka oraz jego mo˝liwoÊci

dzieci, które mieszkajà w regionach wiejskich

uczenia si´ przez:

lub w miejscach odosobnionych.

poznawanie i kontrolowanie swojego cia∏a.

Poznawanie jego ograniczeƒ i mo˝liwoÊci oraz

nabywanie umiej´tnoÊci ruchowej. Nabywanie

1)

umiej´tnoÊci troszczenia sió higiení podsta-

Zob. Deseño curricular base. Educación Infan-

wowe nawyki dbania o zdrowie;

til, Madrid 1999, s. 82 i nast.

26

WYCHOWANIE W PRZEDSZKOLU

1/2003

Ze Êwiata

nabywanie umiej´tnoÊci oceny swojej ak-

mocy, wspó∏dzia∏ania i solidarnoÊci;

tywnoÊci ruchowej w przedszkolu i poza nim

uczenie si´ dzia∏ania w grupach rówieÊni-

w trakcie zaspokajania podstawowych potrzeb

czych, wypowiadania swoich w∏asnych intere-

ruchowych i formy fizycznej w zabawie i kon-

sów, punktów widzenia, respektowania zdania

taktach towarzyskich, demonstrujàc wzrastajà-

innych, przestrzegania granic czasowych wypo-

cy poziom autonomii, wiary w siebie, adekwat-

wiedzi, a tak˝e dzielenia si´ przedmiotami, od-

nej do swoich rzeczywistych mo˝liwoÊci. Naby-

raczania realizacji swoich ˝yczeƒ itp.;

wanie umiej´tnoÊci oceny sytuacji, w których

poznawanie innych kultur oraz charaktery-

nale˝y prosiç o pomoc;

stycznej kultury w∏asnej wspólnoty, do której

obserwowanie i eksplorowanie otaczajàce-

sińale˝y (zwyczaje, folklor, tradycje). Rozwi-

go Êrodowiska fizyczno-przyrodniczego. Roz-

janie postawy szacunku i zainteresowania ró˝-

poznawanie w∏aÊciwoÊci najbardziej charakte-

norodnoÊcià Êwiata.

rystycznych elementów, które je tworzà. Od-

krywanie relacji mi´dzy nimi. Uczenie si´ po-

Podstawowe za∏o˝enia programowe

stawy uwa˝nej, poszukujàcej, twórczej;

edukacji ma∏ych dzieci

przywo∏ywanie i zapami´tywanie ró˝nych

aspektów rzeczywistoÊci (przedmiotów, wyda-

Edukacja ma∏ych dzieci jest okreÊlona

rzeƒ, sytuacji) oraz wytworów wyobraêni i wy-

przez dwie idee podstawowe: rozwój dziecka

ra˝anie ich w zabawie symbolicznej i innych

jest ciàg∏y, ale zmiany rozwojowe nie zachodzà

formach reprezentacji (jźyk, muzyka, plasty-

w jednakowy sposób i w jednakowym czasie

ka, ekspresja ruchowa, matematyka);

u wszystkich dzieci. Wyjàtkowy skok jakoÊcio-

pos∏ugiwanie si´ jźykiem mówionym coraz

wy, niekwestionowany, dokonuje si´ pod ko-

bardziej poprawnym i zrozumia∏ym przez in-

niec drugiego roku ˝ycia i polega na wejÊciu

nych. Nabywanie umiej´tnoÊci wyra˝ania swo-

w Êwiat symboli wzmocniony autonomià moto-

ich myÊli, uczuç, doÊwiadczeƒ oraz pragnieƒ

rycznà, post´pem w rozwoju jźyka, tworze-

w formie adekwatnej do ró˝nych kontekstów

niem siínterakcji spo∏ecznych oraz odkrywa-

i sytuacji komunikowania siźgodnego z regu-

niem swojej w∏asnej to˝samoÊci.

∏ami jźyka. Nabywanie umiej´tnoÊci u˝ywania

Ró˝nice w osiàgnićiach dzieci oraz ró˝ni-

jźyka do planowania swoich dzia∏aƒ i kontro-

ce potrzeb ma∏ych dzieci, powody socjalne i or-

lowania swoich zachowaƒ;

ganizacyjne uzasadniajà organizowanie eduka-

poÊwićanie uwagi i nabywanie umiej´tno-

cji przedszkolnej w dwóch cyklach (0-3; 3-5).

Êci szacowania form aktywnoÊci muzycznej,

Jednak idea dotyczàca ciàg∏oÊci rozwoju decy-

plastycznej i ruchowej, aby w ten sposób posze-

duje o ciàg∏oÊci obszarów doÊwiadczeƒ dziecka

rzaç i stosowaç w∏asne Êrodki wyrazu (malar-

stanowiàcych jeden program dla obydwu cykli.

stwo, modelarstwo, mimika, Êpiew, taniec)

Druga idea, wspomniana na poczàtku tego

przez zwi´kszanie i indywidualizowanie w∏a-

podrozdzia∏u, wed∏ug której zmiany rozwojo-

snych umiej´tnoÊci ekspresji;

we nie zachodzà w jednakowy sposób i w jed-

nabywanie poczucia przynale˝noÊci do ró˝-

nakowym czasie u wszystkich dzieci, dotyczy

nych grup (rodzina, klasa, przyjaciele, szko∏a),

ró˝nicowania zadaƒ, sytuacji i Êrodków dla po-

aby w nich aktywnie uczestniczyç oraz pozna-

szczególnych dzieci w poszczególnych cyklach

waç ich swoiste cechy, normy i konwencje spo-

w poszczególnych obszarach (kr´gach) do-

∏eczne rzàdzàce nimi. Uczenie siústalania do-

Êwiadczeƒ.

brych relacji w grupie oraz dbania o to, aby gru-

Przedszkole i szko∏a poczàtkowa rozumia-

pa nabiera∏a niepowtarzalnego charakteru;

na jest w Hiszpanii jako organizator sytuacji

nabywanie umiej´tnoÊci szanowania wiźi

sprzyjajàcych rozwojowi i uczenia si´. Wynika

pomi´dzy rówieÊnikami, pomi´dzy dzieçmi

z tego koniecznoÊç wyboru i doboru pewnych

i doros∏ymi, aby w ten sposób nauczyç siód-

elementów, które pozwalajà budowaç dzia∏al-

czytywaç i interpretowaç uczucia innych osób

noÊç pedagogicznà w zró˝nicowanych obsza-

i odpowiadaç na nie w sposób adekwatny. Pro-

rach (kr´gach) doÊwiadczeƒ dzieci. Wyra˝enie

wadzi to do rozwoju postawy wspó∏pracy, po-

„kr´gi doÊwiadczeƒ” nie jest przypadkowe i po-

27

1/2003

WYCHOWANIE W PRZEDSZKOLU

Ze Êwiata

równuje si´ je z pojćiem „zakres umiej´tno-

traciç z oczu ca∏oÊciowego, globalnego znacze-

Êci”. To w∏aÊnie wyznacza ramy dzia∏ania edu-

nia, na które pozwala aktywnoÊç dziecka i jego

kacyjnego w praktyce.

doÊwiadczenie. Takie podejÊcie tworzy opcjÓbszary doÊwiadczeƒ sà nast´pujàce: pedagogicznà, która znosi tradycyjny podzia∏

– to˝samoÊç i autonomia osobowa;

wiedzy na oddzielne przedmioty (np. zajćia

– odkrywanie Êrodowiska fizycznego i spo-

z matematyki, z przyrody, jźyka itp.). TreÊci

∏ecznego;

ró˝nych obszarów organizowania doÊwiadczeƒ

– komunikacja i reprezentacja.

i aktywnoÊci dziecka powinny tworzyç ca∏oÊç,

Pierwszy z wymienionych obszarów (kr´-

po∏àczonà pewnym wewn´trznym porzàdkiem,

gów) dotyczy post´pujàcej znajomoÊci przez

dzi´ki któremu mo˝liwe sà do osiàgnićia za-

dziecko siebie samego. Wzrastajàca wiedza na

mierzenia edukacyjne.

temat siebie samego, budowanie i poznawanie

obrazu siebie samego (samoÊwiadomoÊç) stwa-

Zasady organizacji pracy z ma∏ym

rza dziecku mo˝liwoÊci stosowania w∏asnych

dzieckiem

Êrodków wyrazu, jakimi w ka˝dym momencie

Relacje z rodzicami

dziecko rozporzàdza. W tym procesie identyfi-

kacji i autonomii wyniki zale˝à od jakoÊci inter-

Rodzina jest pierwszym Êrodowiskiem so-

akcji dziecka i otoczenia, w tym szczególnie od

cjalizacji dziecka. W rodzinie dokonujà si´

jakoÊci interakcji z doros∏ym.

pierwsze akty uczenia si´, ustalajà pierwsze

Drugi z tych obszarów zwiàzany jest oczywi-

i najwa˝niejsze zwiàzki emocjonalne. W rodzi-

Êcie z pierwszym przez stopniowe powi´kszanie

nie dziecko przejmuje nawyki i obyczaje swojej

znajomoÊci otoczenia, wzrastajàcej wiedzy

grupy spo∏ecznej i kulturowej. Jednym s∏owem,

o rzeczywistoÊci fizycznej i spo∏ecznej, nad któ-

to rodzina gra zasadniczà rol´ w rozwoju dziec-

rà dziecko zaczyna panowaç. Ta wiedza impli-

ka. Zatem jednym z podstawowych zadaƒ ze-

kuje ustalanie reprezentacji Êwiata (przedmio-

spo∏u edukacyjnego w przedszkolu jest ustale-

tów, zwierzàt, osób, grup, Êrodowiska itp.), im-

nie zasad i form udzia∏u rodziców w pracy

plikuje istnienie poczucia przynale˝noÊci (ro-

przedszkola. Nauczyciel uzyskuje pierwsze in-

dzina, kultura, grupa), implikuje budzenie sza-

formacje o dziecku od rodziców, nast´pnie

cunku, zainteresowania i znaczenia wszystkich

ustala siśposób wspó∏pracy. Pozwala to na bu-

elementów, które integrujà dziecko ze Êwiatem.

dowanie zaufania mi´dzy nimi. W trakcie na-

Podstawowe znaczenie trzeciego obszaru

st´pnych spotkaƒ analizuje siŕozwój dziecka

polega na poÊredniczeniu w relacjach pomi´-

we wszystkich jego aspektach: post´py oraz za-

dzy indywidualnoÊcià, jakà jest dziecko, i Êro-

obserwowane trudnoÊci. W efekcie tego rodzice

dowiskiem. Charakterystyczne formy komuni-

nabierajà przekonania, ˝e ich dziecko jest

kacji i reprezentacji (werbalna, ruchowa, mu-

obiektem troski, opieki i uwagi pedagogicznej.

zyczna itp.) s∏u˝à jako powiàzanie mi´dzy Êwia-

Mogà te˝ uczestniczyç w dzia∏alnoÊci edukacyj-

tem wewn´trznym i zewn´trznym, sà instru-

nej w przedszkolu bàdê jà obserwowaç.

mentami, które umo˝liwiajà wyra˝anie interak-

Na podkreÊlenie zas∏uguje szeroko zakro-

cji, wiedzy, umiej´tnoÊci, uczuç, ˝yczeƒ oraz re-

jona pomoc2) w opiece i edukacji dziecka i jego

prezentacji Êwiata. Rozwój aspektów komuni-

rodziny. Na terenie przedszkoli oraz poza nimi

kacji jźykowej oraz Êrodków ekspresyjnych

istnieje rzeczywista mo˝liwoÊç pracy z dzieçmi

strze˝e Êcis∏ego zwiàzku omawianego obszaru

z trudnoÊciami w rozwoju i uczeniu si´. Dziec-

z dwoma wczeÊniejszymi.

ko takie nie jest traktowane jako dziecko trud-

Wyró˝nione obszary (kr´gi) organizowania

ne, ale jako dziecko, które ma trudnoÊci, a do-

doÊwiadczeƒ dzieci nie powinny pozwoliç nam

roÊli sà ch´tni i zainteresowani ich rozwiàzywa-

niem. Uwa˝a si´, ˝e wiek przedszkolny to naj-

2) Cuaderno de ayuda para la crianza y la educación.

odpowiedniejszy okres do rozwiàzywania trud-

Para las familias con niños y ninas de cero a tres anos,

noÊci oraz wyrównywania ró˝nego rodzaju bra-

Barcelona 2000 oraz Indidadors de maltractament en els

ków. Pomocà edukacyjnà obejmuje si´ dziecko

infants i circuits d’actuació, Llobregat 2001.

i jego rodzin´.

28

WYCHOWANIE W PRZEDSZKOLU

1/2003

Ze Êwiata

Wiek przedszkolny jako okres uczenia si´

obserwacji i eksploracji Êwiata, podejmowania

przez odkrywanie znaczeƒ

nowych prób i dokonywania odkryç. W miar´

jak dzieci nabierajà umiej´tnoÊci rozumienia

Edukacj´ przedszkolnà traktuje si´ jako

i pos∏ugiwania si´ jźykiem, zadania wyra˝one

etap, którego celem jest optymalizacja zdolnoÊci

w jźyku przyczyniajà si´ do rozwoju nowych

i mo˝liwoÊci rozwojowych dzieci od 0 do 6 lat.

strategii poznawczych, które wczeÊniej poja-

Oczekuje si´, ˝e na tym etapie edukacyjnym

wia∏y si´ w znikomej postaci. Jźyk bowiem

dziecko poszerza stopniowo zakres doÊwiadczeƒ

przyczynia si´ do przeglàdu, rekonstrukcji i po-

oraz nabywa okreÊlonà wiedzí umiej´tnoÊci,

rzàdkowania wczeÊniej nabytych znaczeƒ.

które wyposa˝ajà je w coraz wi´kszà autonomi´,

aby móc podejmowaç trudne wyzwania, jakie

Na czym polega ewaluacja w przedszkolu?

proponuje ˝ycie codzienne. Uczenie si´ w tym

okresie ˝ycia przyczynia si´ w sposób zdecydo-

Dostosowanie programu, pomocy meto-

wany do rozwoju, w miar´ jak staje si´ dla dziec-

dycznej dla ka˝dego dziecka, okreÊlenie zamie-

ka znaczàce. Aby uczenie si´ by∏o dla dziecka

rzeƒ edukacyjnych oraz rodzaju interwencji pe-

przyjemne i znaczàce, powinno ono (dziecko)

dagogicznej wymagajà ciàg∏ej ewaluacji proce-

móc ustaliç znaczàce relacje pomi´dzy swoim

sów nauczania i uczenia si´. Ewaluacja powin-

dotychczasowym doÊwiadczeniem i nowym do-

na stanowiç cz´Êç tego procesu w taki sposób,

Êwiadczeniem. Relacje te musi odczuwaç jako

aby w ka˝dym momencie mo˝liwe by∏o okreÊle-

nowe i odkryte przez siebie samego.

nie sytuacji, potrzebnych materia∏ów i Êrodków

Uczenie siźnaczàce wymaga intensywnej

najbardziej odpowiednich. Indywidualna po-

pracy umys∏owej od dziecka, które je realizuje.

moc i wsparcie pozwoliç powinny na pokonanie

Proces konstruowania znaczeƒ polega na od-

trudnoÊci przez dziecko i kontynuowanie pro-

kryciu powiàzania pomi´dzy nagromadzonymi

cesu rozwoju. Ewaluacja nie polega na wyda-

wczeÊniej doÊwiadczeniami a obecnym przed-

waniu sàdu o dziecku i jego pracach, ale na

miotem zainteresowania i nadaniu mu istotne-

zbieraniu informacji koniecznych do szacowa-

go charakteru. W taki proces uczenia si´ w∏à-

nia i dopasowania odpowiedniej akcji eduka-

czona byç powinna motywacja dziecka, zainte-

cyjnej.

resowanie oraz wczeÊniejsza wiedza zdobyta

Kiedy dziecko przychodzi do przedszkola,

w przedszkolu lub poza nim.

wychowawca zbiera informacje od rodziców

Charakterystyka psychorozwojowa dziecka

i pos∏uguje sińimi w pracy edukacyjnej. Infor-

w tym wieku podpowiada, aby proces uczenia

macje te uzupe∏niane sà bezpoÊrednimi obser-

si´ konstruktywistycznego (tj. samodzielne

wacjami dziecka w pierwszych dniach pobytu

konstruowanie wiedzy) uwik∏aç w aktywnoÊci

w placówce. Poczàwszy od tego momentu, ewa-

odpowiadajàce temu okresowi ˝ycia dziecka.

luacja stanowi nieodzownà cz´Êç procesu

Jak doskonale wiadomo, jest to zabawa, mani-

kszta∏cenia. Powinna byç stosowana we wszyst-

pulacja oraz bezpoÊrednia eksploracja Êwiata

kich sytuacjach edukacyjnych przez analiz´ po-

i otoczenia. Ta generalna zasada dzia∏a szcze-

st´pów i trudnoÊci dziecka. W nast´pstwie tej

gólnie wyraênie w odniesieniu do najm∏od-

analizy powinny byç zastosowane odpowiednie

szych, których sposób poznawania rzeczy za-

metody pracy (pomocy) pedagogicznej stymu-

wiera mocny komponent sensoryczno-moto-

lujàce rozwój. Jest to ewaluacja ciàg∏a i forma-

ryczny. W edukacji przedszkolnej w Hiszpanii

tywna3). Zmiany rozwojowe tworzà si´ jako re-

zasad´ tśtosuje si´ w pracy z dzieçmi podczas

zultat ró˝norodnych i odpowiednich dzia∏aƒ

ca∏ego tego etapu.

edukacyjnych zmierzajàcych do osiàgnićia za-

Nauczyciel obowiàzany jest dobieraç treÊci,

mierzonych celów.

nad którymi pracuje razem z dzieçmi w taki

W tej perspektywie myÊlenia ewaluacja

sposób, aby dziecko mog∏o powiàzaç je z wcze-

Êniejszymi doÊwiadczeniami. Sprzyja to tworze-

niu propozycji dzia∏aƒ ze strony dzieci i przy-

3) Zob. Deseño currcular base. Educación Infantil,

czynia si´ do doskonalenia dziecićej strategii

Madrid 1999, s. 99 i nast.

29

1/2003

WYCHOWANIE W PRZEDSZKOLU

Ze Êwiata

podtrzymuje rozwój, a b∏´dy i luki, jakie ujaw-

ganizowania przedstawieƒ teatralnych. Innym

niajà si´ w ró˝nych sytuacjach edukacyjnych,

polem obserwacji sà interakcje z rówieÊnikami

mogà byç rozwiàzywane i naprawiane natych-

i doros∏ymi, podczas rozmów oraz zadaƒ spe-

miast. Ka˝dy b∏àd wskazuje na braki w repre-

cjalnych dla poszczególnych dzieci. W ka˝dym

zentacji Êwiata dziecka w zakresie okreÊlonego

przypadku obserwacja jako realizacja ewaluacji

wycinka rzeczywistoÊci. Brak ten wymaga uzu-

nie mo˝e pomijaç równie˝ aspektów pozytyw-

pe∏nienia przez np. sformu∏owanie przez na-

nych, o których dziecko powinno byç poinfor-

uczyciela odpowiedniego pytania, propozycj´,

mowane.

przypomnienie, podpowiedê itp. W ten sposób

Ewaluacja realizowana przez nauczyciela

analiza b∏´dów dziecićych nabiera charakteru

nie s∏u˝y tylko do szacowania procesu rozwoju

edukacyjnego. Wspomaga te˝ budowanie po-

i uczenia si´ dziecka. Cz´Êç tego procesu stano-

zytywnego obrazu siebie samego. Dziecko na-

wi autoewaluacja, poniewa˝ dzieci te˝ nie-

biera przekonania, ˝e jest zdolne do przezwy-

ustannie sióceniajà i budujà opinió swoich

ci´˝ania trudnoÊci. Nabiera te˝ przekonania

zdolnoÊciach do uczenia si´.

o tym, ˝e jest doros∏y, którego trudnoÊci te in-

Poniewa˝ podczas pobytu dziecka w przed-

teresujà i pomaga w ich pokonywaniu.

szkolu opinia, jakà tworzy dziecko o sobie, za-

Obserwacja dzieci w ró˝nych sytuacjach

le˝y przede wszystkim od doros∏ego, nauczyciel

edukacyjnych, które sà organizowane w przed-

(doros∏y) jest obowiàzany formu∏owaç jà we-

szkolu, jest jednà z technik poznawania dziec-

d∏ug

maksymalnie

licznych

kryteriów

ka. Nauczyciel powinien prowadziç obserwacj´

dotyczàcych zachowaƒ, umiej´tnoÊci, kompe-

równie˝ w innych sytuacjach, np. podczas od-

tencji i mo˝liwoÊci.

poczynku i posi∏ków, na korytarzu, itp., pod-

Wyniki ewaluacji formatywnej powinny s∏u-

czas okreÊlonych zadaƒ, zabaw, rysowania, or-

˝yç tak˝e rodzicom dziecka. ■

PROF. DR HAB. KRYSTYNA LUBOMIRSKA – Uniwersytet Warszawski. Wydzia∏ Pedagogiczny U WA G A !

CZYTELNICY I PRENUMERATORZY

Prenumeratńaszego czasopisma mo˝na zamówiç bezpoÊrednio w Wydawnictwie:

• bezp∏atny numer – 0-800-220-555 (w godzinach 9.00 – 15.00)

• fax – (022) 731-38-88, 731-38-08

• Internet: www.wsip.com.pl

30

WYCHOWANIE W PRZEDSZKOLU

1/2003