PROMOTOR 1/03

OCENA RYZYKA ZAWODOWEGO Mechanik pojazdowy to czêsto

–

spotykany w ma³ych zak³adach

MECHANIK SAMOCHODOWY pracy zawód. Wi¹¿e siê z szere-giem niebezpieczeñstw, zw³asz-

cza, ¿e mechanicy, oprócz przy-

mgr in¿. Robert Orza¿ewski

pisanych swemu zawodowi, wy-

Politechnika Œl¹ska

konuj¹ tak¿e obowi¹zki pracow-

Wydzia³ Organizacji i Zarz¹dzania

ników magazynu, kierowców,

pracowników porz¹dkowych, œlu-

odobnie, jak poprzednie

R=P*S; M – ma³e, Œ – œred-

mog¹ pojawiæ siê nieopisane tu

sarzy, blacharzy, spawaczy, kie-

P oceny ryzyka zawodowego, nie, D – du¿e).

zagro¿enia, ocena ta mo¿e po-

rowców. ¯eby nie rozci¹gaæ za

ocena ta jest subiektywnym

4.Wyznaczenie dopuszczalnoœci

s³u¿yæ jedynie za materia³ po-

bardzo oceny ryzyka, dokonali-

przedstawieniem najczêœciej

ryzyka zawodowego przy po-

mocniczy przy podobnych opra-

œmy okreœlenia zakresu obowi¹z-

spotykanych zagro¿eñ istniej¹-

szczególnych czynnoœciach.

cowaniach.

ków przyk³adowego mechanika:

cych na stanowisku mechanika

5.Okreœlenie sposobów mini-

Osobnym tematem jest przed-

1.Praca przy dŸwignikach kolum-

pojazdowego w ma³ym zak³a-

malizacji lub eliminacji ryzy-

stawienie zauwa¿onych w czasie

nowych.

dzie pracy. Zosta³a stworzona

ka urazu lub choroby, jakie

kontroli warunków pracy (nie-

2.Praca przy u¿yciu szlifierki sta-

wed³ug kolejno realizowanych

zwi¹zane s¹ z uaktywnie-

zbêdnej do dokonania oceny)

nowiskowej.

punktów:

niem zagro¿enia.

usterek lub niedoci¹gniêæ, jakie

3.Czyszczenie myjk¹ podzespo-

1.Okreœlenie zakresu wykonywa-

6.Opracowanie dokumentacji

wypisuje siê we wnioskach po-

³ów samochodowych.

nych czynnoœci przez pracowni-

oceny ryzyka i materia³u, któ-

kontrolnych oceny. Im bardziej

4.Praca przy u¿yciu wiertarki sta-

ka na stanowisku mechanika po-

ry w przejrzystej formie zapo-

bezpoœrednio zauwa¿one uster-

nowiskowej.

jazdowego.

znaje pracownika z przeprowa-

ki bêd¹ wp³ywa³y na mo¿liwoœæ

5.Przebywanie na terenia poru-

2.Inwentaryzacja zagro¿eñ przy po-

dzon¹ ocen¹.

aktywacji zagro¿enia, tym ocenio-

szania siê pojazdów.

szczególnych czynnoœciach

W zwi¹zku z tym, i¿ te same

ne ryzyko zawodowe powinno

6.Prace przy samochodzie.

w miejscu pracy.

zagro¿enia w ró¿nych zak³adach

byæ wiêksze. Za realizacjê wypi-

7.Poruszanie siê pojazdami.

3.Dokonania oceny prawdopo-

mog¹ aktywizowaæ siê w ró¿ny

sanych punktów odpowiedzialny

Dla tak okreœlonych czynnoœci

dobieñstwa i skutków ich ak-

sposób, a tak¿e w zwi¹zku ze

jest pracodawca (ewentualnie

dokonaliœmy oceny ryzyka zawo-

tywizacji (wed³ug schematu

specyfik¹ wykonywanej pracy

nadzór i s³u¿by bhp w zak³adzie).

dowego.

Wykonywane czynnoœci:

Praca przy dŸwignikach kolumnowych

Zagro¿enia wypadkowe:

S P R

Zapobieganie:

z

– przygniecenie pracownika

D

M

Œ – sprawdŸ, czy pod³o¿y³eœ ³apy dŸwignika we w³aœciwe miejsca podwozia samo-przy osuniêciu siê samocho-

chodu przy jego podnoszeniu, czy podniesiony samochód zachowa równowagê du z dŸwignika,

podczas wykonywania twojej pracy,

– przygniecenie czêœci cia³a

Œ

M

Œ – podczas podnoszenia i opuszczania pojazdu nie pozwól, by ktoœ znalaz³ siê pod przy czynnoœci podnoszenia

pojazdem, a sam tak¿e podczas tych czynnoœci stój z boku i nie wk³adaj r¹k lub i opuszczania samochodu,

nóg pomiêdzy ruchome czêœci dŸwignika,

– pora¿enie pr¹dem elektrycz-

Œ

M

Œ – stosuj wy³¹cznie przenoœne oœwietlenie o napiêciu 24 V, je¿eli w pobli¿u dŸwi-nym,

gnika znajduje siê przewód elektryczny, zwracaj na niego szczególn¹ uwagê,

– upadek na skutek potkniêcia

M

M

M – pod samochodem pracujesz czêsto z g³ow¹ podniesion¹ do góry, pamiêtaj siê o urz¹dzenie lub przed-o tym, by narzêdzia k³aœæ na przenoœnych wózkach narzêdziowych, nie na ziemi, mioty le¿¹ce pod dŸwigni-uwa¿aj na elementy konstrukcji dŸwignika,

kiem w czasie pracy,

– nara¿enie na kontakt skóry ze

Œ

M

Œ – jeœli masz wra¿liw¹ skórê, przy czynnoœciach zwi¹zanych z wymian¹ olejów sk³adnikami p³ynów samo-i prac¹ w kontakcie ze smarami i b³otem stosuj rêkawice ochronne lub kremy chodowych, wysuszenie

biologiczne, po pracy kremuj d³onie t³ustym kremem, poinformuj prze³o¿onego, skóry,

je¿eli pojawi³y siê na twoich rêkach pêkniêcia lub wypryski,

– zaprószenie oka przy pracy

M

Œ

Œ – do prac pod podnoœnikiem stosuj okulary ochronne, je¿eli podwozie pojazdu pod dŸwignikiem.

jest brudne, zleæ jego umycie urz¹dzeniem ciœnieniowym, potem odczekaj chwilê przed wjazdem do gara¿u.

Wykonywane czynnoœci:

Czyszczenie myjk¹ podzespo³ów samochodowych

Zagro¿enia wypadkowe:

S P R

Zapobieganie:

z

– reakcja chemiczna œrodka

Œ

Œ

Œ – do czyszczenia podzespo³ów stosuj gumowe rêkawice ochronne lub rêkawice czyszcz¹cego ze skór¹, okiem,

biologiczne w kremie, strumieñ p³ynu czyszcz¹cego kieruj na stó³ myjki, staraj choroby uczuleniowe,

siê nie rozpryskiwaæ p³ynu, jeœli jesteœ alergikiem unikaj pracy przy obs³udze myjki,

– przygniecenie d³oni lub jej czê-

M M

M – je¿eli element mo¿e w trakcie mycia osun¹æ siê lub przewróciæ poproœ o po-

œci mytym elementem,

moc w jego myciu, uwa¿aj na przechodz¹ce obok osoby, przytrzymuj myte obiek-ty „od góry”,

– pora¿enie pr¹dem elektrycz-

Œ

M

Œ – nigdy nie próbuj sam naprawiaæ uszkodzeñ w instalacji elektrycznej myjki, nym.

w razie niew³aœciwej pracy od³¹cz myjkê od napiêcia lub na wy³¹czniku g³ównym.

22

http://www.elamed.com.pl/promotor

Praca przy u¿yciu szlifierki stanowiskowej PROMOTOR 1/03

Zapobieganie

Wykonywane czynnoœci:

Praca przy u¿yciu szlifierki stanowiskowej

Zagro¿enia wypadkowe:

S P R

Zapobieganie:

z

– uderzenie pêkniêtym kamie- D

M

ΠРszlifowane elementy opieraj na stopce, dociskaj je w kierunku osi obrotu, natych-niem szlifierskim,

miast wy³¹cz urz¹dzenie, kiedy us³yszysz podczas u¿ytkowania nienaturalne dŸwiêki,

– uszkodzenie cia³a przez wci¹- Œ

Œ

Œ – szlifuj powierzchni¹ cylindryczn¹ kamienia, nie dociskaj zbyt silnie szlifowanych gniêcie w urz¹dzenie obrabia-elementów, przystêpuj do pracy z podwiniêtymi lub zapiêtymi mankietami, nie nych elementów lub czêœci

u¿ywaj do prac szlifierskich rêkawic,

garderoby,

– uszkodzenie oka odpryskami Œ

Œ

Œ – do pracy przystêpuj tylko z za³o¿onymi okularami szlifierskimi, nawet jeœli w³¹-

szlifowanego materia³u,

czasz szlifierkê na chwilê,

– uszkodzenie innej, przechodz¹- M M M – je¿eli szlifujesz d³ugi przedmiot, powiadom o tym najbli¿szych wspó³pracowni-cej obok osoby, popchniêcie

ków, staraj siê, by szlifowany przedmiot nie odskakiwa³ od p³aszczyzny stopki, przez inn¹ osobê,

– pora¿enie pr¹dem elektrycz- Œ

M

Œ – nie próbuj usuwaæ sam nawet drobnych usterek w instalacji elektrycznej, staraj nym,

siê unikaæ kontaktu z obudow¹ szlifierki, jeœli urz¹dzenie nie dzia³a poprawnie, zg³oœ to prze³o¿onemu,

– nara¿enie na przekroczenie Œ

M

ΠРprace szlifierskie wykonuj szybko i sprawnie, w pracy wykorzystuj nauszniki.

normy natê¿enia ha³asu.

Wykonywane czynnoœci:

Przebywanie na terenie poruszania siê pojazdów

Zagro¿enia wypadkowe:

S P R

Zapobieganie:

z

– potr¹cenie przez przeje¿d¿aj¹- Œ

M

Œ – przebywaj¹c na terenie poruszania siê pojazdów idŸ pewnym, dynamicznym kro-cy pojazd,

kiem, jeœli mo¿esz – lew¹ stron¹, nios¹c wielkogabarytowe przedmioty zapewnij sobie pole widzenia lub noœ je z innym pracownikiem,

– poœlizgniêcie siê, wpadniêcie Œ

M

Œ – po terenie zak³adu pracy nie chodŸ zamyœlony, patrz w kierunku, w którym idziesz, na stoj¹cy pojazd,

– choroby wywo³ane zmian¹ M M

M – je¿eli temperatura na zewn¹trz budynku znacznie ró¿ni siê od temperatury temperatury.

w jego wnêtrzu, przed wyjœciem z budynku za³ó¿ dodatkowe nakrycie.

http://www.elamed.com.pl/promotor

23

PROMOTOR 1/03

Wykonywane czynnoœci:

Prace przy samochodzie

Zagro¿enia wypadkowe:

S P R

Zapobieganie:

z

– uszkodzenie cia³a obracaj¹cymi Œ

M Œ

– przy pracach diagnostycznych zwracaj szczególn¹ uwagê na elementy ruchome siê i sprê¿ynuj¹cymi elementami,

i elementy, które przy demonta¿u mog¹ z du¿¹ si³¹ odskoczyæ od samochodu,

– przygniecenie czêœci cia³a spada- Œ

Œ

Œ

– przy demonta¿u wiêkszych podzespo³ów samochodowych zapewnij sobie pomoc, j¹cym podzespo³em,

podczas prac z u¿yciem rêcznego podnoœnika nie wolno przebywaæ pod samochodem,

– uszkodzenie cia³a na skutek po- M Œ

Œ

– pamiêtaj o tym, by narzêdzia k³aœæ na przenoœnych wózkach narzêdziowych, nie na tkniêcia siê,

ziemi, uwa¿aj na elementy konstrukcji dŸwigników,

– poparzenie p³ynami samochodo- Œ

M Œ

– przed wymian¹ oleju, spuszczaniem wody z ch³odnicy, upewnij siê czy p³yny te s¹

wymi,

wystarczaj¹co ch³odne, tak by przy ich wymianie nie zostaæ poparzonym, przy wymianie akumulatora uwa¿aj, ¿eby na skutek popchniêcia lub potkniêcia siê nie wylaæ p³ynu akumulatorowego na kogoœ lub siebie, w razie poparzenia siê p³ynami samo-chodowymi szybko, obficie zlej poparzone miejsce zimn¹ wod¹,

– oparzenia gor¹cymi czêœciami M Œ

Œ

– czêœci silnika samochodowego mog¹ byæ rozgrzane nawet do kilkuset 0C, je¿eli samochodu,

w czasie pracy mo¿esz naraziæ siê na wys. temp. za³ó¿ rêkawice lub owiñ rêkê wil-gotn¹ szmat¹,

– przygniecenie nóg lub innej czê- Œ

Œ

Œ

– nigdy z bliskiej odleg³oœci nie naprowadzaj pojazdu „na siebie”, stój z boku

œci cia³a podczas naprowadzania

i naprowadzaj jedn¹ rêk¹, przy pracach diagnostycznych z w³¹czonym silnikiem sa-pojazdu lub przy pracach z w³¹-

mochodu nie zapomnij zaci¹gn¹æ hamulca rêcznego, bêd¹c za kierownic¹ tego pojaz-czonym silnikiem,

du praw¹ rêkê staraj siê zawsze trzymaæ na kierownicy,

– zaprószenie oka b³otem, lub za- M Œ

Œ

– przy pracach mocno zab³oconych, a tak¿e przy realnym ryzyku zachlapania lub zapró-

lanie p³ynem podczas prac pod

szenia oka stosuj okulary ochronne, je¿eli podwozie pojazdu jest brudne, zleæ umycie podwoziem pojazdu,

je urz¹dzeniem ciœnieniowym, potem odczekaj chwilê przed wjazdem do gara¿u,

– nara¿enie na du¿e stê¿enie spa- M Œ

Œ

– podczas prac diagnostycznych lub prac przy uruchomionym silniku zawsze zak³adaj lin samochodowych,

na rurê wydechow¹ samochodu gumowy w¹¿, odprowadzaj¹cy spaliny poza obszar gara¿u,

– nara¿enie na przekroczenie nor- M Œ

Œ

– staraj siê, by silnik samochodu bêd¹cego w gara¿u nie pozostawa³ d³ugo na wyso-my natê¿enia ha³asu.

kich obrotach.

Wykonywane czynnoœci:

Praca przy u¿yciu wiertarki stanowiskowej

Zagro¿enia wypadkowe:

S P R

Zapobieganie:

z

– wci¹gniêcie odstaj¹cych, zwisa- Œ

M

Œ

– przed rozpoczêciem pracy zawsze sprawdŸ czy mankiety, rêkawy i inne czêœci twojej j¹cych czêœci ubioru, w³osów,

garderoby nie zwisaj¹ lub czy nie s¹ luŸne, d³ugie w³osy w pracy nale¿y mieæ zawsze spiête,

– uszkodzenie oka odpryskiem, Œ

M

Œ

– korzystaj z wiertarki tylko po uprzednim za³o¿eniu okularów ochronnych, nie nachylaj wiórem,

siê zbyt blisko miejsca wiercenia (okulary korekcyjne nie stanowi¹ wystarczaj¹cej ochrony przed odpryskami),

– uszkodzenie cia³a na skutek po- M Œ

Œ

– jeœli wiercisz otwory w niewielkich przedmiotach, do ich podtrzymania stosuj klesz-chwycenia materia³u przez

cze lub imad³o,

wiert³o,

– uszkodzenie d³oni obracaj¹cym M Œ

Œ

– zawsze po zakoñczeniu wiercenia wy³¹czaj urz¹dzenie, operacjê ustawiania siê wiert³em,

przedmiotu do nawiercania wykonuj przy wy³¹czonej wiertarce, ostro¿nie wy-mieniaj wiert³a,

– uszkodzenie d³oni lub rêki z po- Œ

M

Œ

– przed rozpoczêciem robót precyzyjnych zwróæ uwagê na innych wspó³pracowników, wodu popchniêcia przez inn¹

osobê,

– pora¿enie pr¹dem elektrycznym. Œ

M

Œ

– nigdy nie próbuj sam naprawiaæ uszkodzeñ w instalacji elektrycznej wiertarki, w razie niew³aœciwej pracy od³¹cz j¹ od napiêcia lub na wy³¹czniku g³ównym.

Wykonywane czynnoœci:

Poruszanie siê pojazdami

Zagro¿enia wypadkowe:

S P R

Zapobieganie:

z

– kolizja z innym pojazdem lub

Œ Œ Œ

– pojazdami zdefektowanymi mog¹ poruszaæ siê tylko osoby do tego upowa¿nio-obiektem, potr¹cenie osoby.

ne, kieruj¹c takim pojazdem miej œwiadomoœæ o jego usterkach, zmniejsz prêd-koœæ i wyd³u¿ drogê hamowania, weŸ pod uwagê warunki atmosferyczne.

Nawet po wypiciu znikomej iloœci alkoholu nigdy nie wsiadaj za kierownicê pojazdu!

Bibliografia

· Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. „Kodeks pracy”, (Dz.U. 21/98, poz. 94 z póŸn. zm.).

· Rozporz¹dzenie MPiPS z dnia 26 wrzeœnia 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeñstwa i higieny pracy, (Dz.U. 129/97 poz. 844).

· PrPN-N-18001 Systemy zarz¹dzania bezpieczeñstwem i higien¹ pracy – Wymagania.

· PrPN-N-18002 Systemy zarz¹dzania bezpieczeñstwem i higien¹ pracy – Ogólne wytyczne do oceny ryzyka zawodowego.

24

http://www.elamed.com.pl/promotor