Wykład 15

Ks. Mirosław Łanoszka

Skarga Hioba (Księga Hioba)

Prowadzący: Po obszernym zbiorze róŜnorodnych ksiąg historycznych, spotykamy w Piśmie Świętym

Starego Testamentu specyficzną kolekcję pism. Co to za literatura i czym się charakteryzuje?

Wykładowca: Kolejna grupa biblijnych tekstów, które będziemy odkrywać, to tak zwane pisma mą-

drościowe Starego Testamentu. Zaliczamy do nich następujące księgi: Hioba, Psalmów, Przysłów, Ko-

heleta, Pieśń nad Pieśniami, Mądrości i Mądrości Syracydesa. Wymienione pisma, w tradycyjnym

chrześcijańskim układzie ksiąg biblijnych, zostały umieszczone (w kanonie Soboru Trydenckiego)

między grupą ksiąg historycznych (Joz-2Mch) a księgami prorockimi (Iz-Ml). W Biblii hebrajskiej

literatura mądrościowa znajduje się po księgach prorockich w zbiorze Pism, jednak naleŜy pamiętać,

Ŝe tradycja Ŝydowska nie przyjęła do swojego kanonu Księgi Mądrości oraz Mądrości Syracydesa.

Mówiąc o biblijnej literaturze mądrościowej trzeba wspomnieć o duŜo szerszym zjawisku, jakim był

nurt mądrościowy, którego ślady moŜna odnaleźć w wielu innych księgach Starego Testamentu. Pisma

mądrościowe wyróŜniają się zdecydowanie na tle pozostałych ksiąg Starego Testamentu, które poprzez

refleksję historyczno-teologiczną nad dziejami narodu wybranego ukazują bieg i sens historii zbawie-

nia. Księgi mądrościowe podejmują refleksję nad stwórczym dziełem Boga w odniesieniu do material-

nego świata i tego, co go wypełnia, a takŜe swoim namysłem obejmują ludzkie Ŝycie w wymiarze jed-

nostkowym i społecznym. Autorzy literatury mądrościowej dostrzegają, Ŝe pomimo upływu dziejów i

dokonujących się przemian w otaczającej człowieka rzeczywistości, jego natura jest taka sama. Z tego

teŜ powodu przesłanie ksiąg mądrościowych ma charakter ponadczasowy, a więc aktualny równieŜ dla

nas i następnych pokoleń.

Prowadzący: Po tych wstępnych uwagach nasuwa się pytanie o charakter biblijnej mądrości.

Wykładowca: Biblijne księgi mądrościowe zawierają wypowiedzi, które w duŜej mierze wypływają z

ludzkiego doświadczenia i wnikliwej obserwacji złoŜonej struktury świata, a takŜe zachodzących w

nim procesów. Autorzy tych ksiąg znają równieŜ, często duŜo starszy, nurt mądrości związanej z kultu-

rowym kręgiem Egiptu, Mezopotamii czy Kanaanu. Jednak naleŜy pamiętać, Ŝe biblijni myśliciele ko-

rzystając z róŜnorodnych źródeł poznania otaczającej ich rzeczywistości, opracowują i redagują myśl

pogańską zgodnie ze swoją wiarą. Biblijni twórcy odkrywają mądrość w złoŜoności świata i ukazują ją

jako stwórcze dzieło Boga, który kieruje całym stworzeniem (Prz 8,22-31). Biblijna mądrość nie pole-

ga na byciu człowiekiem o wielkiej wiedzy, ale na umiejętności dobrego Ŝycia. Posiadanie daru mą-

drości, do zdobycia którego zachęca Pismo Święte, to umiejętność odróŜniania dobra od zła, sprawie-

dliwe postępowanie oraz znajdowanie radości i szczęścia w zwyczajnym, codziennym Ŝyciu. Pierw-

szym krokiem wiodącym do uzyskania tak rozumianej mądrości jest umiłowanie bojaźni BoŜej, która

polega na postawie wiary, szacunku i zaufania Bogu. Zatem kaŜdy człowiek, jak król Salomon, moŜe

podąŜać drogami mądrości. Człowiek bojący się Boga, który jest świadom swoich ograniczeń, nie-

ustannie podejmuje trud mądrego Ŝycia, by iść właściwą drogą, pozostając wiernym swemu Stwórcy.

Prowadzący: Pierwszym pismem mądrościowym Starego Testamentu jest Księga Hioba. Czego doty-

czy to dzieło?

Wykładowca: Księga Hioba podejmuje próbę wyjaśnienia wielkiego problemu, jakim jest doświad-

czenie niezawinionego cierpienia, które spada na człowieka sprawiedliwego i poboŜnego. MoŜliwe, Ŝe

podstawą dla tego szczególnego poematu religijno-filozoficznego było pierwotne opowiadanie o cier-

1

piącym Hiobie, który Ŝył na staroŜytnym Wschodzie, posiadając rodzinę i duŜy majątek. Jednak głów-

ny bohater doświadcza wielkiego kryzysu egzystencjalnego, kiedy zostaje dotknięty cierpieniem, tra-

cąc dzieci, majątek, a sam dodatkowo przeŜywa koszmar bolesnej i odraŜającej choroby. Na wieść o

tragedii, jakiej doświadczył, przybywają jego trzej przyjaciele, Elifaz, Bildad i Sofar, którzy nie widzą

innej moŜliwości wyjaśnienia tego, co się stało, jak tylko przez odwołanie się do powszechnie przyj-

mowanej tezy o odpłacie. W świetle tej tradycyjnej nauki, przyjaciele Hioba są przekonani, Ŝe dramat,

jakiego doświadczył główny bohater stanowi karę BoŜą za grzechy, których Hiob musiał się dopuścić i

tylko nie chce się do nich szczerze przyznać. Z tym stereotypem, aktualnym równieŜ dzisiaj, zmaga się

autor Księgi Hioba. A zatem stare opowiadanie pisane prozą o dziejach Hioba, wywodzące się praw-

dopodobnie z kultury mezopotamskiej, zostało gruntownie przepracowane przez autora natchnionego

w duchu religii monoteistycznej, wpisując się w nurt mądrościowej debaty na temat niezawinionego

cierpienia. Poemat stanowiący trzon dyskusji nad tym wymiarem ludzkiego losu znajduje się w cen-

tralnej części literackiej struktury Księgi Hioba, którą zaczyna i kończy wspomniana opowieść proza-

iczna o Ŝyciu sprawiedliwego Hioba.

Prowadzący: A w jaki sposób tytułowy bohater Księgi Hioba reaguje na przygniatające go cierpienie?

Wykładowca: Najpierw trzeba sobie uświadomić, Ŝe Hiob nie wie, iŜ doświadczane przez niego do-

tkliwe cierpienia, stanowią dopuszczoną przez Boga próbę. Hiob jednak cierpi niewinnie, pozostając

człowiekiem sprawiedliwym i poboŜnym, a ta postawa kształtuje w nim prawdziwie dojrzałą wiarę.

Hiob w sytuacji przedłuŜającego się cierpienia stawia pytania o sens swojego Ŝycia. Główny bohater

uczy nas, Ŝe człowiek cierpiący ma prawo stawiać fundamentalne pytania i wypowiadać na głos skargę

na los, który stał się jego udziałem. Osoba przygnieciona cierpieniem nawet powinna wyrzucić z siebie

Ŝal, wypowiedzieć to, co ją gnębi, zwłaszcza kiedy przeŜywana sytuacja ma charakter trwały. Biblijny

Hiob coraz bardziej doświadczany nieszczęściami, pozostaje jednak niezachwiany w swojej postawie

wierności Bogu, takŜe wtedy, gdy nie rozumie przyczyn ani sensu, tego, co go spotkało. Dramat spra-

wiedliwego Hioba ukazuje, Ŝe cierpienia fizyczne są dla niego jakby mniej dotkliwe niŜ udręki ducho-

we, z przeŜywania których rodzi się pytanie o sens Ŝycia cierpiącego człowieka, a takŜe o obecność

Boga, który to cierpienie dopuszcza.

Prowadzący: W jaki sposób Księga Hioba próbuje wyjaśniać kwestię niezawinionego cierpienia?

Wykładowca: Hiob, skarŜąc się Bogu na swój los, w sposób najbardziej dotkliwy przeŜywał odczuwa-

ne przez niego milczenie Stwórcy. Jednak paradoksalnie ta sytuacja pomogła mu ukształtować w sobie

postawę wiary, która bezwarunkowo ufa i polega na Bogu, choć Jego działanie w Ŝyciu ludzkim pozo-

staje wielką i niepojętą dla człowieka tajemnicą. Hiob wyrzucając z siebie skargę motywowaną prze-

Ŝywanym bólem i utratą sensu istnienia odwołuje się do trybunału samego Boga, by u Niego wyjaśnić

doświadczany dramat. Bóg odpowiada na pełną determinacji i zaangaŜowania postawę Hioba. Tytuło-

wy bohater doświadczając objawienia się Stwórcy pojmuje, Ŝe cierpienie niezawinione mieści się w

BoŜym planie zbawienia, chociaŜ pozostaje dla człowieka tajemnicą nie do pojęcia. Teraz Hiob, który

dotkliwie przeŜywał doświadczane ze strony Boga milczenie, ujrzał swego Stwórcę oczyma duszy i

odczuł Jego bliskość. Odtąd juŜ się na nic nie skarŜy, milczy, a jego milczenie jest wyrazem przyjęcia

daru Ŝywej wiary. Zrozumiał w spotkaniu z Bogiem, Ŝe nie pojmował zamysłów BoŜych, dlatego

uznaje swój błąd i czyni pokutę (Hi 40,1-5; 42,1-6). Odkąd Hiob zrozumiał, co to znaczy wierzyć, za-

kończenie księgi pisane prozą, które mówi o przywróceniu przez Boga głównego bohatera do szczę-

śliwego Ŝycia w otoczeniu dzieci, pragnie równieŜ poprzez te fakty potwierdzić, Ŝe Bóg nie chciał

cierpień Hioba dla nich samych. Kiedy tylko jego wiara przetrwała wszelkie próby, Bóg przywrócił

mu wszystko, co stracił. Trudny problem cierpienia niezasłuŜonego znajdzie swoje częściowe rozwią-

zanie w nurcie myśli prorockiej (np.: Dn12,1-3) i mądrościowej (Mdr 2-5) Starego Testamentu, gdzie

odpłata i rekompensata dla niewinnie cierpiących dokona się w wiecznej szczęśliwości pośmiertnej.

Księga Hioba niosła słowa otuchy Izraelitom, którzy w swoich dziejach często doświadczali bolesnych

2

prób i krwawych prześladowań. Pismo to stanowi bardzo waŜny etap w przyjęciu tajemnicy niezawi-

nionego cierpienia, które swój pełny sens osiągnęło w zbawczym dziele Jezusa Chrystusa, gdzie nieza-

słuŜona męka i cierpienie krzyŜa stały się drogą do zmartwychwstania i chwały.

Ks. Piotr Łabuda

Ewangelia Mateusza – Ewangelia Kościoła

Prowadzący: Ewangelia Mateusza, to pięć wzgórz na które wychodzi Jezus, by głosić Dobrą Nowinę –

jakby pięć ksiąg – nowe prawo dla nowego ludu. Wokół jakich głównych prawd koncentruje się Mateusz.

Wykładowca: Zasadniczo myśl teologiczna Ewangelii Mateusza koncentruje się wokół dwóch wiel-

kich tematów: Chrystologii i Eklezjologii1. Rzecz jasna, Ŝe w dziele Mateusza komentatorzy wskazują

takŜe i inne niezwykle waŜne tematy, przez które autor ukazuje obraz Jezusa – oczekiwanego przez

naród wybrany Mesjasza. Cechą wspólną jednak wszystkich tematów teologicznych jest podkreślanie

ścisłego związku Starego i Nowego Przymierza. Mateusz bardzo często podkreśla, iŜ Stare Przymierze

wypełnia się Nowym.

Prowadzący: Zacznijmy zatem od Chrystologii – co Ewangelia Mateusza mówi dzisiejszemu człowie-

kowi o osobie Jezusa Chrystusa?

Wykładowca: Ewangelia Mateusza w sposób szczególny zainteresowana jest podkreślaniem, Ŝe w

osobie Jezusa Chrystusa wypełniają się wszystkie starotestamentalne zapowiedzi. Stąd teŜ ewangelista

często poszczególne wydarzenia i wypowiedzi uzasadnia licznymi cytatami ze Starego Testamentu.

Wszystkie one wykazują, Ŝe Jezus jest pochodzącym z rodu Dawida Mesjaszem. KaŜdy Izraelita, wi-

nien na podstawie tego świadectwa przyjąć Jezusa jako Mesjasza. W innym przypadku staje się

współwinny odrzucenia Jego niezwykłej miłości.

W Ewangelii Mateusza moŜemy wskazać cztery główne tytuły mesjańskie Jezusa: Syn Dawida, Syn

BoŜy, cierpiący Sługa Jahwe i Nowy MojŜesz.

Pierwszy z nich – „Syn Dawida” – występuje najczęściej właśnie w Ewangelii wg św. Mateusza (9

razy). Autor celowo uŜywa właśnie tego tytułu wiedząc, iŜ dla Izraelitów określenie to było typowo

mesjańskie. Stąd teŜ juŜ u początku swojego dzieła, przedstawiając rodowód Mistrza z Nazaretu Ma-

teusz uroczyście ogłasza: „Rodowód Jezusa Chrystusa, Syna Dawida, Syna Abrahama” (Mt 1,1). Po-

przez taki początek swojego dzieła Mateusz przypomina BoŜa obietnicę, którą otrzymał Abraham (Ŝe z

jego potomstwa wyjdzie Mesjasz Rdz 12,2n.), a takŜe obietnicę daną Dawidowi (wieczną trwałość kró-

lestwa 2 Sm 7,12).

RównieŜ u Mateusza, częściej niŜ w Ewangelii Jana Marka, pojawia się drugi tytuł Chrystologiczny

„Syn BoŜy”. Tytuł ten wskazuje i podkreśla nie tylko godność mesjańską Jezusa, ale takŜe i Jego bó-

stwo. Nazwanie Jezusa „Synem BoŜym” szczególnie doniośle jest ukazane podczas chrztu (Mt 3,17) i

przemienienia na górze Tabor (Mt 17,5), gdyŜ w tych scenach sam Bóg nazywa Jezusa swoim Synem.

Jako Syn BoŜy, Jezus nazywa Boga swoim Ojcem (Mt 26,29) podkreślając, Ŝe relacja ta jest jedyna i

całkowicie niezwykła, inna niŜ synostwo BoŜe wszystkich ludzi („mój Ojciec” Mt 10,32) od synostwa

innych („wasz Ojciec” Mt 10,29).

1 Zob. szerzej J. HOMERSKI, Ewangelia według św. Mateusza, Lublin 1995, s. 16nn.

3

Jezus jest równieŜ przedstawiany przez ewangelistę, jako cierpiący „Sługa Jahwe”, który jest wybrany

przez Boga i zapowiedziany przez starotestamentalne pisma (Mt 12,18; 3,17). Bierze On na siebie

cierpienia ludzi, aby ich skłonić do wiary. Znamiennym jest, Ŝe Mateusz w cudach i znakach czynio-

nych przez Jezusa podkreśla nie tyle Jego boską potęgę ale nadejścia czasu mesjańskiego i realizację

proroctw o cierpiącym Słudze Jahwe. Uwielbienie Syna BoŜego nastąpi dopiero po Jego UniŜeniu.

Jezus jest takŜe „Nowym MojŜeszem”, który rzecz jasna, przewyŜsza swój typ – MojŜesza. Mateusz co

prawda wprost nie uŜywa tego określenia, ale poprzez specyficzne ukazywanie postępowania Jezusa

wyraźnie wskazuje, na takie utoŜsamianie. Stąd teŜ charakterystyczne jedynie dla Mateusza obrazy

Jezusa – nowego MojŜesza najpierw uchodzącego, a potem przybywającego z Egiptu do Ziemi narodu

wybranego. W zestawieniu tym Jezus jest nowym MojŜeszem, który uwalnia swój lud nie tylko z nie-

woli egipskiej, ale nade wszystko z niewoli grzechu (Mt 1,21). Obraz Jezusa jako nowego MojŜesza

rozwija Mateusz w Kazaniu na Górze, gdzie porównuje Jezusa-Nauczyciela z MojŜeszem-

Prawodawcą. Rzecz jasna, iŜ jako nowy MojŜesz Jezus przewyŜsza godnością starotestamentalnego

patriarchę.

Prowadzący: Druga niejako część Mateuszowem teologii to nauka o kościele – eklezjologia.

Wykładowca: Według zamysłu teologicznego pierwszej Ewangelii Jezus Chrystus ma „swój lud” (Mt

1,21). Stąd teŜ właśnie z chrystologią ściśle łączy się eklezjologia. Mateusz ukazując odrzucenie Izra-

ela, które to odrzucenie było konsekwencją odrzucenia Jezusa, ukazuje nowy lud BoŜy – nowy Izrael,

który jest wspólnotą zdąŜającą do królestwa niebieskiego2.

Prowadzący: A zatem moŜna mówić o odrzuceniu narodu wybranego, jako o karze za odrzucenie

Chrystusa.

Wykładowca: Ideę taką widać np. w Mateuszowej przypowieści o przewrotnych dzierŜawcach winnicy

(Mt 21,33-46). Nawiązując do proroka Izajasza (Iz 5,1-7) Mateusz wskazuje, Ŝe cały dom Izraela, a nie

tylko o jego przywódcy, są odpowiedzialni za śmierć i odrzucenie Chrystusa (Mt 27,25). Lud, który

opowiedział się przeciw Chrystusowi tym samym wydał wyrok równieŜ i na siebie. Traci królestwo

BoŜe, które jest nie tylko rzeczywistością przyszłą – oczekiwaną, ale takŜe rzeczywistość aktualną –

juŜ trwającą. Izrael miał do niego prawo jako lud wybrany i jako szczególna własność BoŜa (Wj 19,5;

Pwt 7,6). Odrzucając jednak Mesjasza, traci to dziedzictwo – tak to obecne jak i przyszłe. Odrzucenie

Jezusa jest wyborem, który zmienia bieg dziejów zbawienia. Izrael, odrzucając Jezusa, stracił wyłączne

prawo bycia ludem BoŜym. Od tego czasu przywilej ten został ofiarowany ludowi, który wyda owoce

(21,43). W miejsce narodu wybranego, powstaje nowy naród – nowy lud BoŜy.

Prowadzący: Kościół jest zatem Nowym Izraelem – Nowym Ludem Boga.

Wykładowca: Nowy lud BoŜy, utworzony na Chrystusie otwarty jest dla wszystkich pochodzących tak

z judaizmu jak i z pogaństwa. Nowy Lud BoŜy jedynie w Ewangelii Mateusza zostaje nazwany Ko-

ściołem (gr. ekklesia: Mt 16,18; 18,17). Termin ten (od gr. czasownika ekkaleo – wzywać, powoływać;

hebr. qahal), wskazuje, Ŝe nowy lud BoŜy jest zgromadzeniem zwołanym z inicjatywy Boga. ChociaŜ

termin ekklesia występuje Mateusza tylko trzy razy, to jednak myśl o Kościele przenika całe dzieło

celnika z Kafarnaum.

Kościół Jezusa jest przez niego budowany etapami. Najpierw przepowiada nadejście królestwo niebie-

skiego i Kościoła (Mt 16,18). Gromadzi i przygotowuje do działania symboliczną wspólnotę dwunastu

Apostołów. Stanowią oni fundament nowego ludu BoŜego – Kościoła. We wspólnocie tej szczególną

2 Zob. szerzej: J. KUDASIEWICZ, Starotestamentalne motywy w eklezjologii Mateusza, w: Światła prawdy BoŜej, red. E.

SZEWC, Łódź 1996, s. 139-156.

4

rolę ma Piotra, który w katalogu apostołów występuje jako pierwszy. Szczególnym podkreśleniem je-

go roli i znaczenia jest obietnica prymatu: „Ty jesteś Piotr (czyli skała) i na tej skale zbuduję Kościół

mój, a bramy piekielne go nie przemogą. I tobie dam klucze królestwa niebieskiego” (16,18-19)3.

Czas ustanowienia Kościoła Mateusz łączy bardzo wyraźnie z męką, śmiercią i zmartwychwstaniem

Chrystusa. Stąd teŜ sercem tej wspólnoty jest tajemnica ciała i krwi Chrystusa. Tajemnica starotesta-

mentalnej Paschy zostaje zastąpiona nową i niezwykłą Paschą. Stad teŜ słowa i gesty Jezusa z Ostat-

niej Wieczerzy, nawiązujące do Wyjścia i Przymierza, zawierają sens eklezjotwórczy. Pierwsze Wyj-

ście i Przymierze ukonstytuowały stary lud BoŜy, zaś nowe wyjście i Nowe Przymierze tworzą nowy

lud BoŜy – Kościół. Stwórcą starego ludu BoŜego był Bóg, wyprowadzający Izraelitów z Egiptu.

Stwórcą zaś nowego ludu BoŜego jest Bóg, który „Jezusa wskrzesił z martwych”. Pośrednikiem przy

formacji starego ludu BoŜego był MojŜesz, zaś pośrednikiem BoŜym przy stwarzaniu nowego ludu

BoŜego jest sam Jezus Chrystus. Ta wspólnota Chrystusowego Kościoła jest społecznością zdąŜającą

do królestwa niebieskiego.

Wszystko to zaś ma dokonywać się w duchu miłości Chrystusowej. Przykazanie miłości ma bowiem w

Ewangelii Mateusza znaczenie centralne. Jest ono podstawą dla kaŜdego działania i zasadą interpretacji.

Wszystko winno opierać się właśnie na przykazaniu miłości (Mt 22,34-40)4. Zasadę tą widać w sposób

szczególny w tekstach Kazania na Górze, gdzie przykazanie miłości staje się wyjaśnieniem i zasadą, no-

wa normą etyczną dla kaŜdego postępowania uczniów Jezusa: „Wszystko więc, co byście chcieli, Ŝeby

wam ludzie czynili, i wy im czyńcie. Albowiem na tym polega Prawo i Prorocy” (Mt 7, 12).

Ks. Michał Bednarz

Pismo Święte pozwala poznać tajemnicę Syna BoŜego

Prowadzący: Czy Jezusa trzeba stale na nowo poznawać? PrzecieŜ znamy Go doskonale.

Wykładowca: Ojciec Święty Jan Pawła II wzywał, szczególnie w Roku Wielkiego Jubileuszu, czyli w

r. 2000, abyśmy zastanowili się nad tym, kim jest Jezus. Nie znaczy to jednak, Ŝe kiedy minęły uroczy-

stości, o Chrystusie nie powinniśmy juŜ myśleć. Winniśmy to czynić zawsze. Ten obowiązek wciąŜ do

nas się odnosi. Chodzi bowiem o Kogoś, kto jest nam szczególnie bliski. Oddał przecieŜ za nas Ŝycie.

Dlatego trzeba starać się Go do końca poznać. Jest to zadanie, które musimy wykonywać przez całe

Ŝycie. O tym właśnie pomyślmy, kiedy otwieramy Pismo Święte, a dokładniej Ewangelie.

Prowadzący: Czy jednak jest nam to rzeczywiście potrzebne? PrzecieŜ wiemy, kim jest Jezus. Znamy

dzieje Jego Ŝycia, począwszy od narodzenia aŜ po śmierć, a nawet znacznie więcej, aŜ po zmartwych-

wstanie i wstąpienie do nieba.

Wykładowca: Pomyślmy: Jezus jest Bogiem i Człowiekiem. Nie zastanawiajmy się w tej chwili nad

tym, co to znaczy, iŜ jest On Bogiem, gdyŜ nie będzie łatwo odpowiedzieć na to pytanie. Zastanówmy

się tylko nad tym, Ŝe jest Człowiekiem. OkaŜe się, Ŝe nie jest łatwo odpowiedzieć nawet na pytanie: co

to znaczy, Ŝe Jezus jest Człowiekiem?

Bóg stał się Człowiekiem, tzn. naleŜał do narodu wybranego, chodził drogami palestyńskimi, mówił

językiem semickim i Ŝył jak kaŜdy człowiek w tamtych czasach. Ale On nie tylko był kiedyś Czło-

3 Zob. W. CHROSTOWSKI, „Ty jesteś Piotr” (Mt 16,17-19). Biblijne podstawy prymatu papieŜa w Kościele, Przegląd Po-

wszechny 105(1988), z. 10, s. 7-23.

4 J. KUDASIEWICZ, Jezusowe prawo miłości, Ethos 43 (1998), s. 58n.

5

wiekiem. Pozostał Nim na zawsze. Co to jednak znaczy? Nie przeoczmy, iŜ słowo człowiek piszemy w

tym wypadku duŜą literą. Dlaczego? Chodzi niewątpliwie o to, aby wyrazić nasz szacunek. Ale to nie

wszystko. Piszemy w ten sposób, aby podkreślić, Ŝe jest On wyjątkowym Człowiekiem. Spróbujmy to

zrozumieć.

Wiemy dobrze, kim jest człowiek. Wszystko wydaje się proste tak długo, jak długo nie musimy tego

określenia sprecyzować i komuś je wyjaśnić. Gdy usiłujemy to uczynić, wtedy dowiadujemy się, Ŝe

jest kilkadziesiąt definicji człowieka. Ogólnie znane jest wyraŜenie człowiek – istota nieznana. Co to

znaczy? Nie w kaŜdym człowieczeństwo występuje w identycznym wymiarze. Jeden jest bardziej inte-

ligentny a inny mniej. Jeden ma silną wolę a drugi słabszą. Jeden jest bardziej wraŜliwy a inny mniej

czy nawet jest gruboskórny. I z tych względów nie znamy do końca drugiej osoby i nie wiemy, co

uczyni i czym moŜe nas zaskoczyć. I czasem nas zaskakuje, nawet bardzo bliska osoba. Dlatego wtedy

mówimy: jak mogłeś mi to zrobić? W ten sposób chcemy zaznaczyć, iŜ wydawało się, Ŝe znaliśmy

kogoś bardzo dobrze, a tymczasem zaskoczył nas w sposób nieprzewidziany. A więc nie znamy do

końca nawet najbliŜszych ludzi. To właśnie podkreślamy, gdy mówimy: człowiek – istota nieznana.

Prowadzący: Dlaczego tym trudniej jest poznać Jezusa jako Boga?

Wykładowca: JeŜeli mamy trudności z poznaniem zwykłego człowieka, to czy powinno nas dziwić, Ŝe

nie potrafimy nigdy do końca zrozumieć tego, iŜ Jezus jest Człowiekiem. Gdy piszemy to słowo duŜą

literą, chcemy zaznaczyć, Ŝe w Nim wszystko to, co sprawia, Ŝe jest On Człowiekiem, skupione jest w

stopniu najwyŜszym. Jego rozum jest najdoskonalszy; najdoskonalsza jest Jego wola i wyobraźnia; jest

takŜe wraŜliwy w stopniu najdoskonalszym. Dlatego umysł ludzki nie potrafi Go nigdy do końca zgłę-

bić i zrozumieć.

Ale jeŜeli mamy trudności ze zrozumieniem, jak się nam wydaje, prostej prawdy: Ŝe Jezus jest Czło-

wiekiem, to tym bardziej będziemy mieć kłopot, gdy będziemy się starali wyjaśnić: co to znaczy, Ŝe

Jezus jest Bogiem.

Prowadzący: Dzięki czemu moŜemy poznać Jezusa Chrystusa, Syna BoŜego i Odkupiciela ludzi?

Wykładowca: W jakimś stopniu moŜemy jednak poznać Jezusa dzięki księgom Nowego Testamentu, a

zwłaszcza dzięki Ewangeliom. Ich autorzy zetknęli się z Nim albo z tymi, którzy Go spotkali. Dla

przykładu zatrzymajmy się tylko na Ewangelii św. Jana. Jej autor napisał ją, chociaŜ istniały juŜ trzy

Ewangelie, które mówiły o Jezusie. Podjął jeszcze jeden wysiłek, bo jak zaznacza, chciał, abyśmy wie-

rząc „ w imię Jego”, stali się dziećmi BoŜymi (J 1,12). A później, zaraz na początku, podaje siedem

Jego określeń: Baranek BoŜy (J 1,36), Rabbi (J 1,38), Mesjasz (J 1,41), Syn Józefa z Nazaretu (J 1,45),

Syn BoŜy (J 1,49), Król Izraela (J 1,49) i Syn Człowieczy (J 1,51). Nie moŜna twierdzić, Ŝe jest to przy-

padek. W dalszej części dzieła Ewangelista wyjaśni dokładnie te imiona-określenia. KaŜde z nich od-

daje cząstkę tajemnicy Jezusa, czyli odpowiada na pytanie: kim On jest?

Kiedy bierzemy do ręki Ewangelie, nie popadajmy w rozterkę z tego powodu, Ŝe ich autorzy nie poda-

ją wszystkich szczegółów z Ŝycia Jezusa, np. tak mało informują o tym, co wydarzyło się w pierw-

szych latach Jego ziemskiego Ŝycia. Nie dziwmy się takŜe, jeŜeli czytamy jakiś opis i dochodzimy do

wniosku, Ŝe autor nie wszystko powiedział o tym, co rzeczywiście miało miejsce. Powiedział jednak

wystarczająco duŜo, aby ułatwić zrozumienie, kim jest Jezus. JeŜeli Go lepiej poznamy, wtedy takŜe

nasza wiara będzie coraz mocniejsza i coraz lepiej będziemy rozumieć, co uczynił dla nas Ten, którego

nazywamy Zbawicielem.

Pytanie: W jaki sposób Księga Hioba ukazuje tajemnicę niezawinionego cierpienia?

6