żne.
łowej odpo-
ą.
ą równowa
Uwagi
i jednowyrazowym
entów odpowiedzi,
ę.
łni poprawn
łowych elem
ą udzielonej prawid
u na ocen
n /ruch i w ocenie s
na
ie
ź w pe
ływ
an
ńczy
d
2
1
1
a wp
za
(poza odpowiedziam
enie podlega tyle kolejnych odpowiedzi punktacja
Maksymal
za
II A1, A4 A
śro-
ących)
ułowania
zadaniu, oc
idz
cznie za odpowied
i (/), np.: ruch ko
łą
.
sform
/ gdy pH
ę tyle punktów, ile prawid i
łabo w
śnikam
a s
(1 pkt),
ogi
.
ętnym
ol
dl
reakcji/ przyspiesza-
wzorcem
ę punkt wy
awianego zagadnienia i zaprzeczaj ieszczenie w odpowiedzi nie m ść
śnym
łym
om
yczne z bi
ć na zero punktów
ów na przebieg reakcji –
ścis
łne punkty
ą od siebie uko
ienia
ą szybko
rona 1 z 6
y, A4 – arkusz
agnost
Arkusz II
St
ż wynika to z polecenia w środowisku oboj
e di
.
ży oceni
ększaj
alnie 50 punktów.
cznie pe
ści enzym
łą
środowisku kwa
ący
ż jeden punkt, przyznaje si ą nale
oddzielone s
Badani
I I SCHEMAT OCENIANIA ARKUSZ standardow ź i sposób jej oceny
aksym
ę wy
ł zdaj
w odpowiedzi. Jego um
ź tak
łaściwo
ę – 1 pkt.
ć m
ęcej ni
ą o braku zrozum
agane
m
ą aktywne w
ą nieaktywne w
ć tylko jeden punkt, przyznaje si ć wi
ń – po 1 pkt.
środowiska (1 pkt),
(A1 – arkusz
erytoryczny, ale nie jest entów, cech itp.) ni
ą hipotez
ach s
ach s
ń przyznaje si
przedstawi
świadcz
, odpowied
ożna uzyska
ą przebieg reakcji/ zwi
odelu,
acje
ekiwana odpowied
ływu wskazanej w
ułowan
ży od pH
ożna przyzna
Ocz
łatwiaj
MODEL ODPOWIEDZ
ożna przyzna
w m
erytoryczny
lko jedna z nich podlega ocenie) ów zale
ące w lizosom
ące w lizosom
ędnia jej zakres m
ź: I (1 pkt), II (1 pkt).
d m
żdego z dwóch zda
ślenie wp
łą
ne (ty
ępuj
ępuj
ń z arkusza II m
w
enzym
ętych).
ą b
ęcej odpowiedzi (argum
ść
kni
y wyst
y wyst
ą i poprawnie sform
łady odpowiedzi: u
łady hipotez:
ązanie zada
ń zam
apisu modelu:
dowiska jest 7,2 (1 pkt).
ułowanie zapisane w nawiasach nie jest wy Za trafny wybór ka
Poprawna odpowied
Za poprawne okre
1 pkt.
Przyk
ją reakcje (1 pkt).
Za trafn
Przyk
- aktywno
- enzym
- enzym
żeli podano wi
żeli podane w odpowiedzi inform agi do z
Odpowiedzi alternaty
Sform
asady oceniania
Za rozwi
Model odpowiedzi uwzgl
i do zada
Za odpowiedzi do poszczególnych zada Za zadania otwarte, za które m Za zadania otwarte, za które m zgodnie z wyszczególnieniem Je
(liczonych od pierwszej), ile jest w poleceniu.
Je
wiedzi lub zawieraj
29.
30.
31.
Z
• •
•
• •
•
•
Uw
•
•
Numer
zadania
ch (A4) za
ący
eru nazwy
łabo widz
Dla s
podanie num
2
1
2
2
2
2
1
2
2
ko-
łom
ących okre-łni
i
ści – po 1 pkt.
ących warun-
podzia
ogiol
ądrowej (1 pkt).
(1 pkt).
żnych dla ich rozpo-
ęstym
żnorodno
łości (1 pkt).
yczne z bi
ładników, pe
śliny – po 1 pkt.
rona 2 z 6
agnost
Arkusz II
ń – po 1 pkt.
St
ęki bardzo cz
e di
porów w otoczce j
ułowa
ść
środowiska /w niesprzyjaj Badani
ż substratu (1 pkt),
żdego z dwóch sk
asowo dzi
ące grzyby i ro
(1 pkt),
żni
ższy ni
ę m
u energetycznego i stopnia utlenienia produktu reak-u (1 pkt).
ą si
ższy w porównaniu z substratem ślenie cechy budowy– 1 pkt.
życia czynniki
órkowe – obecno
itochondrium
żdego z dwóch sform
eru rysunku (2) – 1 pkt.
łatwia przenoszenie na znaczne odleg iany poziom
ekosystem
żdego z dwóch rodzajów (aspektów) ró y przetrwalnikowe (1 pkt), uść
ądro kom
órce – po 1 pkt.
łowo podane cechy ró
ź:
ź: 1 – P, 2 – P, 3 – F, 4 – F.
ź: A (1 pkt), D (1 pkt).
żdej z dwóch trafnie wybranych cech bakterii wa ć form
ślenie zm
ślenie ka
wielko
(1 pkt),
ę w kom
ących warunkach rozwijaj energetyczny produktu jest wy ń utlenienia produktu jest ni łowe zaznaczenie ka
łowe wskazanie num
ogą tworzy
ład odpowiedzi: j
łady odpowiedzi:
łowe odpowiedzi:
żde dwie z czterech poprawnych odpowiedzi – po 1 pkt.
ład odpowiedzi: rodzaj/ aspekt/ genetyczny (1 pkt), gatunkowy (1 pkt) lub bioceno-
łady odpowiedzi:
sprzyjaj
żde dwie prawid
ą funkcj
órkowym
ikroskopowa
proces kataboliczny: b – m synteza glikoprotein: f – aparat Golgiego (1 pkt).
poziom
ą odporne na niekorzystne dla kach m
m
śliny – C, E (1 pkt); b) grzyby – D, F (1 pkt).
Za rozpoznanie i podanie poprawnej nazwy ka ślon
Poprawna odpowied
-
-
Za poprawne podanie nazwy i okre Przyk
Za poprawne okre
cji w stosunku do substratu – po 1 pkt.
Przyk
-
- stopie
Za ka
Poprawna odpowied
Za prawid
Poprawna odpowied
Za poprawne okre
Przyk
tyczny/ ekologiczny/ poziom Za prawid
Za przedstawienie ka
wszechnienia w biosferze – po 1 pkt.
Przyk
- s
- w
- m
Za ka
Prawid
a) ro
32.
33.
34.
35.
36.
37.
38.
39.
40.
), Y –
poziom
opisie osi (X m
ę diagram
grup krwi (%ść krwi).
odwrotny
ęsto
Uznaje si
przy
– cz
grupy
2
2
2
2
i
na-
ą
ą
ędnego
łnionym
łciowego
acierzy-
łciowego
żania – po
acji gene-
śliny/ przez
acji gene-
ługości
niezb
ś w czasie
iędzy
2
na
ne powstaj
y d
i
żania p
łośników/ cienko-
żania p
stwa – 1 pkt.
na
ści m
ędz
ogi
ązanie z pe
na
ol
w
żno
mi
śnie danej grupy krwi
ść
iany inform
iany inform
ść
żne osobniki m
potom
entów jednej ro
ść
et wytworzonych przez
żno
yczne z bi
acierzystego/, za
ści) odno
ące pobieranie CO
ącego zale
rona 3 z 6
ści transpiracji (1 pkt).
agnost
Arkusz II
ścia oraz powi
ów rodzicielskich (1 pkt).
St
żdego z dwóch sposobów rozm jest zale
żnorodno
łe w wyniku rozm
e di
grup krwi (%) oraz opisanie grup iast w czasie rozm
czenie gam
ędniaj
ść
ożliwiaj
łą
ą one z fragm
jaka
Badani
ęsto
ływu ka
ę intensywno
ępuje/
stwo powsta
ż powstaj
yst
et wytworzonych przez ró ł jednego osobnika m
żania wegetatywnego osobniki potom łodnienie/ po
y w
na
ą/ regulacj
ś potom
ów rodzicielskich (1 pkt).
u badawczego, uwzgl
ga/ cz
ę genetycznie od organizm łupków (odpowiedniej wysoko żanie wegetatywne nie prowadzi do zm czenie gam
ływu obu procesów na ró
żanie wegetatywne nie prowadzi do zm iejsce zap
órek skórki (1 pkt),
stwa oraz porównanie istoty tych sposobów rozm pole
ą aparaty szparkowe um
ę gazow
na
nych, poniewa
acierzystego (1 pkt), natom łą
żni si
na
nych, za
a m
ym
ępuj
ian
i oraz wniosku po – 1 pkt.
potom
śliny/ przez podzia
korzenia do pobierania wody z gleby jest obecno żdej z cech budowy skórki korzenia i li ść
: za poprawne porównanie wp stwo ró
:
acierzyste (1 pkt).
i danym
u: na cz
ścia wyst
łodnienie/ po
łciowego m
ułowanie problem
żnorodno
i – po 1 pkt.
problem
ł jednego osobnika m
ę genetycznie od organizm entów jednej ro
żania p
łaściwe opisanie i wyskalowanie osi Y – cz łady odpowiedzi:
ład odpowiedzi: rozm
iejsce zap
ład odpowiedzi: rozm
ład odpowiedzi: w czasie rozm na
przystosowaniem
ściennych wypustek kom
w skórce li
do fotosyntezy/ wym
ykład
a m
żni si
żne osobniki m
Za w
krwi na osi X – 1 pkt.
Za narysowanie obok siebie s w obu populacjach – 1 pkt.
Za trafny wybór ka
funkcjam
Przyk
-
-
I sposób oceniania
żania na ró
1 pkt.
Przyk
tycznej u osobników potom podzia
m
ste/, dlatego potom
II sposób oceniania
– za poprawne porównanie wp Przyk
tycznej u osobników potom ró
– za poprawne porównanie istoty obu procesów – 1 pkt.
Przyk
z fragm
rozm
ró
Za trafne sform
przedstawionym
Prz
41.
42.
43.
44.
2
2
2
ę
y/
ci
ła/
ore-
żnych
niej
wysta-
ęś
y
iary odsta-
ącym
ą term
żnicowan
i
/gor
ących cz
ą straty ciep
y/zró
ogi
żych na ró
ą, przynajm
łatwiaj
ę organizm
ow
ol
niejsze rozm
wystaj
ci u
ą si
yp
ść
niejszaj
ęś
żuj
ływ genów odbywa si
ła (1 pkt).
polit
yczne z bi
ałych i du
ają m
niku z gleb
ą/zm
ów jednego gatunku/ (1 pkt), rona 4 z 6
acie cieplejszym
/wielko
agnost
Arkusz II
asy cia
ębie populacji/ grupie organi-St
acie m
ść
iary tych cz
gatunek
e di
m
pojem
ym
klim
ługo
ą w obr
ż naturalnie krzy
ż swobodny przep
Badani
ż trzy) nasion m
sam
świadczalnego
iary/d
ących w klim
acie ograniczaj
ększe rozm
), gdy jest to
świadczalnego:
ę ze sob
niej ni
klim
wi
pkt
i poprawne podanie znaczenia przystosowawczego łodniejszym
ąt żyj
ą si
(1
ę wraz ze wzrostem
ść
ącym
żuj
niejsze rozm
łodnym
łowo
ące w ch
ększe.(1 pkt)
łuża si
żyj
ą wi
acie gor
ębie populacji/ grupie organizm gatunku
(1 pkt).
ęta
go
u?
ąt wyd
ą prawid
ących w ch
niku po kilka (nie m
ściach (1 pkt).
w klim
i w obr
jedne
boko
: zwierz
ła (np. uszy)./ U zwierz ąt żyj
do jednego gatunku (1 pkt), gdy do jednego gatunku (1 pkt), gdy do
żdego z rodzajów nasion, w tym ułowan
łę
atycznego rysunku zestawu do ść
ła (np. uszy) s
ącym
ślin do jednego gatunku i za trafne uzasadnienie po – 1 pkt.
żą
żą
żą
y u zwierz
ka
ściach (1 pkt),
ci cia
żyj
asą organizm
ąż
ędnienie w projekcie zestawu do łowo
ęś
ci cia
ci
ębie gatunku/ osobniki krzy y nale
ęś
ład wniosku:
ść
boko
ład schem
łady odpowiedzi:
ętom
ę. (1 pkt).
łady odpowiedzi:
ów jednego gatunku/ (1 pkt), ędzy osobnikam
y a m
śliny nale
śliny nale
ślin
wysiania w pojem
głę
na dwóch g
ła/uszu zwierz
w obr
zm
mi
ążci Przyk długo Za uwzgl -
- wysiania
Przyk
Za trafnie sform
wskazanej cechy – po 1 pkt.
Przyk
a) Prawid
jących cz
jące cz
b) Znaczenie przystosowawcze: m cia
zwierz
gulacj
Za zaliczenie ro
Przyk
- ro
- ro
- ro
45.
46.
47.
em
ź, że
ź:
,
echanizm
.
, m
ejozy
ść
ę odpowied
et jest warunkowany
ę odpowied
ład gam
jozy.
Uznaje si
sk
przebiegiem
me
Uznaje si
zaburzenia m
poliploidalno
1
2
2
1
2
2
2
ć
da-
ów/ eu-
żą
ety zawie-
ę grupy po-
osom
u (1 pkt).
ogą prowadzi
i
et/ gam
ogiol
ieszczenia zanieczysz-
ści gam
yczne z bi
czynniku dziedzicznym
acji – po 1 pkt.
danej populacji karpia/ popula-rona 5 z 6
czysto
agnost
Arkusz II
żą
St
et/ zaburzenia w rozdziale chro-
ę wrzeciona kariokinetycznego ębie którego wydziela si ą przewidywalne i m
e di
u, wg II – 200 tys. lat tem ę niepo
inowania gatunków nie tylko niepo Badani
I prawa Mendla – 1 pkt.
inacj
ądzie, w obr
ść
ą (1 pkt),
Mendla/ prawem
allelu genu/jednym
ą elim
wygl
ące tre
narodzin gatunku ludzkiego jest Afryka (1 pkt), ślenie jej przyczyny po – 1 pkt.
ejozy/wytwarzania gam
ło 50 tys. lat tem
entów (jeden za, jeden przeciw) – po 1 pkt.
ędniaj
nych/ niewytworzenie si
ienne regiony geograficzne (1 pkt).
iejscem
ę biocenotyczn
żdej z dwóch wskazanych inform żdej pary/jednym
że m
ożliwi wybiórcz
ące odm
utacji i okre
órek potom
ź: 1 – F, 2 – P, 3 – P, 4 – F.
śnienie uwzgl
ę m
odyfikacji genetycznych nie zawsze s entów:
ieszkuj
genie z ka
utacji: w czasie m
ącej równowag
ą nazw
utacji: poliploidyzacja/ zwielokrotnienie haploidalnej liczby chrom uje osobniki o niejednolitym ów do kom
odyfikacja um
ą w Polsce po – 1 pkt.
ład odpowiedzi: zgodnie z I prawem łady odpowiedzi:
osom
żde dwie z czterech poprawnych odpowiedzi – po 1 pkt.
ład odpowiedzi:
żdy z dwóch trafnych argum łady argum
żdą z dwóch prawdopodobnych przyczyn przedstawionego rozm łady odpowiedzi:
obejm
pulacji zam
ą po jednym
nazwa m
ploidyzacja (1 pkt),
przyczyna m
m
(1 pkt).
z obu tekstów wynika,
czas kolonizacji wg I tekstu oko za – m
cji naruszaj
ń siark
Za poprawne wyja
Przyk
raj
(1 pkt).
Za poprawn
Przyk
-
-
Za ka
Poprawna odpowied
Za wybór odpowiedzi B – 1 pkt.
Za poprawne porównanie ka Przyk
-
-
Za ka
Przyk
-
przeciw – skutki m
do naruszenia równowagi biocenotycznej/ wyelim nych (1 pkt).
Za ka
cze
Przyk
48.
49.
50.
51.
52.
53.
54.
na-
e,
organizm
że poza opti-
m
ę nie rozm
ą odpowiedzi
iow
życ
iczny
ch:
ieniono poszczególne
ści
m
term
nno
um
ą.
Do uznania s
w który
- wy
czy
- stwierdzono,
m
tego gatunku si
żaj
2
2
ła
ą-
ą
ż
ituj
ter-
ż na-
um
ła) ucho-
ększa
ą wszystkie
u, poniewa
i
ładów em
ogiol
ści krzywej z osi
ęcej zak
yczne z bi
aterii – po 1 pkt.
ła, uchodzi w postaci ciep i styczno
łego kraju (np. najwi
rona 6 z 6
energii (w postaci ciep
świat
agnost
Arkusz II
ń/ jest wi
St
ładowego gatunku w optim enia m
ęść
ie
e di
iec i/ lub Czech (1 pkt).
y tego gatunku wykonuj
ąż
ś nie ubywa z ekosystem
ej zakresu tolerancji – po 1 pkt.
ż cz
Badani
ów przyk
iędzy punktam
, dlatego jej nie ubywa (1 pkt).
łudniowo-zachodniej Polsce jest równie organizm
aterii za
ływa w form
ętym
isja zanieczyszcze
portu/ z Niem
kni
ń w po
(1 pkt),
/ dop
ę/im
icznym
żać, co zapewni trwanie gatunku (1 pkt), ływu energii i kr
na
ływu energii, gdy
u (1 pkt), m
ętym
ększa em
term
kni
um
ę rozm
łego dop
ń nie jest jednakowa na obszarze ca ieszczania si
peratury jest zawarty m
y w obiegu zam
ogą si
ź:
ąż
enie zanieczyszcze
śnienie istoty przep
aga sta
ęż
w obiegu zam
ływa przez ekosystem
ich przem
łady): w optim
wym
ateria kr
zanieczyszcze
łowy opis funkcjonowania organizm życiowe/ m
przep
łudniowo-zachodniej Polsce) (1 pkt), ększe st
oraz zaznaczenie i opisanie na osi poziom ą (1 pkt).
isja
ści
y w nim
ępstwem
ład odpowiedzi:
ąż
w po
w zachodniej Polsce jest wi cych zanieczyszczenia (1 pkt), st
icznym
ekosystem
dzi bezpowrotnie z ekosystem kr
(1 pkt), m
- em
-
- najwi
Za prawid
m
Poprawna odpowied
a) opis (przyk
czynno
b) zakres tolerancji tem poziom
Za poprawne wyja
Przyk
-
- energia
55.
56.