PYTANIA i ODPOWIEDZI do PARSZY WAJASZEW
Pytania Ogólne:
I. Jaki jest tytuł/nazwa fragmentu Tory czytanego w tym tygodniu?
II. Co oznacza hebrajska nazwa?
III. Które rozdziały Tory są ujęte w czytaniu?
IV. Jakie są niektóre z najważniejszych wydarzeń?
Odpowiedzi:
I. Wajeszew בשׁיו
II. “I osiedlił się”, od „osiedlać się”
III. Księga Bereszit 37:1- 40:23
IV. (Józef śni o byciu wywyższonym; Jego bracia go nienawidzą i sprzedają go do niewoli; Juda zostaje uwiedziony przez Tamar; Józef zostaje sługą w domu Potifara; Józef zostaje niesłusznie oskarżony i wrzucony do więzienia; Józef interpretuje sny sług Faraona)
PYTANIA SZCZEGÓŁOWE:
1. Którego syna Jakub miłował ponad swoich pozostałych synów?
2. Jaki specjalny prezent Jakub podarował Józefowi I dlaczego?
3. Dlaczego bracia nienawidzili Józefa?
4. Jakie były dwa sny Józefa?
5. Kiedy Jakub wysłał Józefa w poszukiwaniu braci, co pierwotnie chcieli wówczas uczynić jego
bracia?
6. Kto uratował życie Józefowi radząc by wrzucić go do studni żywego?
7. Kiedy ostatecznie Józef dotarł do swoich braci co z nim zrobili?
8. Co zrobili bracia pot tym jak to uczynili?
9. Kto podrzucił pomysł sprzedania Józefa do niewoli?
10. Komu sprzedano Józefa I za ile?
11. Co stało się z szatą Józefa?
12. Co się stało z Judą w tym czasie?
13. Jakie było imię synowej Judy?
14. Jakie były imiona dwóch bliźniaków z Tamary?
15. Kim był Potyfar?
16. Dlaczego Józef został wtrącony do więzienia?
17. Kto poza Józefem został wtrącony do więzienia?
18. Jakie obydwaj z nich mieli sny I jak zostały zinterpretowane przez Józefa?
19. Ile lat Józef przebywał w więzieniu po zinterpretowaniu snów podczaszego I piekarza?
ODPOWIEDZI:
1. Józefa: był on bowiem synem urodzonym w jego starości, był także pierworodnym synem jego
umiłowanej żony Racheli; (Księga Rodzaju 37:3)
2. Ozdobną tunikę / długą szatę z rękawami ( ketonet passim) żeby podkreślić jego wyjątkowy status w rodzinie; (Księga Rodzaju 37:3)
3. Byli zazdrośni o jego status najukochańszego syna Jakuba oraz znienawidzili jego sny; myśleli
bowiem, że chce nad nimi królować/panować; (Księga Rodzaju 37:4-11)
4. Pierwszy: snopy braci ukłoniły się Jego snopom ; Drugi: słońce (Jakub), księżyc (Bilha), oraz
jedenaście gwiazd (pozostali bracia – włącznie z Benjaminem – pokłonili mu się; (Bereszit 37:5-10)
5. Chcieli go zabić i wrzucić do studni; (Księga Rodzaju 37:18-20).
6. Ruben, który planował go później wyratować; (Księga Rodzaju 37:21-22)
7. Zdjęli jego tunikę/szatę i wrzucili go do studni; (Księga Rodzaju 37:23-24)
8. Zasiedli do posiłku; (Księga Rodzaju 37:25)
9. Juda ; (Księga Rodzaju 37:25)
10. Sprzedano go Ismaelitom, za 20 srebrników, którzy później sprzedali go Midianitom, którzy to z
kolei sprzedali go do Potifara; Księga Rodzaju 37:27, 37:36)
11. Bracia umoczyli ją we krwi kozła i zanieśli by pokazać Jakubowi, tak żeby uwierzył, że Józef
nie żyje; (Księga Rodzaju 37:1-4)
12. Odszedł do braci, ożenił się, miał trzech synów, lecz dwóch z nich zmarło.
13. Tamar.
14. Zarach i Perez; (Księga Rodzaju 38:27-30
15. Był dworzaninem Faraona, dowódcą straży przybocznej; (Księga Rodzaju 39:1)
16 Został niesłusznie oskarżony przez żonę Potyfara, ponieważ nie chciał z nią spać; (Księga Rodzaju
39:1-20)
17. Podczaszy Faraona ( za podanie Faraonowi wina z pływającą muchą) oraz piekarz Faraona (za
podanie Faraonowi chleba z kamieniem w środku); (Księga Rodzaju 40:1-4)
18. Podczaszy śnił, że wycisnął wino z trzech dojrzałych gron do kielicha Faraona, Piekarz śnił, że
miał trzy kosze chlebów na głowie, a ptak z nich podjadał, Józef przepowiedział, że podczaszy
zostanie przywrócony do służby Faraonowi natomiast piekarz zostanie stracony; (Księga Rodzaju
40:5-23).
19. Dwa lata. Mędrcy twierdzą i zauważają, że podczaszy zapomniał Józefa przez dwa lata ponieważ
Józef poprosił go dwukrotnie, by pamiętał o nim przed Faraonem: jeden rok za każdą prośbę).
■ Pomimo, że Józef miał 17 lat, jest opisany jako na’ar – chłopiec – w Księdze Rodzaju 37:2.
Kiedy żył w domu z Jakubem, w jakim sensie Józef zachowywał się jak dziecko w
stosunku do swoich pozostałych braci? Zgodnie z mędrcami, Bóg później ukarał Józefa
fałszywym oskarżeniem żony Potyfara, ponieważ wciąż zachowywał się jak chłopiec. Czy
zgadzasz się z interpretacją mędrców?
■ Skoro Józef był umiłowanym synem Jakuba, dlaczego Jakub wysłał go w tak
niebezpieczną podróż samego, w poszukiwaniu zagubionych w Szechem braci?
■ Nehama Liebowitz zauważa, że pewien mężczyzna który pokierował Józefa do Dotan w
celu odnalezienia braci jest kluczem do całej historii Józefa. Czy zgadzasz się, że ten
pewien mąż był wysłannikiem Boga, aby zapoczątkować niewolę Izraela w Egipcie?
■ Dlaczego zamiast Jakuba, bracia nienawidzili Józefa?
■ Dlaczego opowieść o Józefie jest przerwana opowiadaniem o Judzie i Tamar? (Księga
Rodzaju 38)
■ Małżeństwo lewirackie ( yibbum) jest takim małżeństwem, gdzie brat zmarłego
mężczyzny jest zobligowany poślubić wdowę po swoim bracie (jak również wdowa
jest zobligowana poślubić brata zmarłego męża). Jest to wspomniane w Torze (Księga
Powtórzonego Prawa 25:5-6). Przedyskutuj, dlaczego ten społeczny akt był uważany
za konieczny w starożytnym Izraelu?
■ W rodowodzie Mesjasza przedstawionym w Ewangelii Mateusza (1:1-16), tylko cztery
kobiety (obok Marii/Miriam) są wymienione z imienia: Tamar (która zwiodła ojca
swojego późniejszego męża), Rahab (prostytutka), Rut (Moabitka), oraz żona Uriasza
(Bathszeba, cudzołożnica). Jakie wspólne cechy wg ciebie mają te kobiety? (sprawdź:
Księga Rut 1:16;4:12; 1 Księga Królewska 1:13-31; List do Hebrajczyków 11:31; List
Jakuba 2:25).
PYTANIA i ODPOWIEDZI do PARSZAT WAJESZEW
(w ujęciu judaizmu ortodoksyjnego wg Pardes Lauder)
PYTANIA:
1. Oto jest potomstwo Jaakowa, Josef..." Wymień trzy przyczyny, dlaczego Josef uważany jest za
najważniejszego potomka Jaakowa ?
2. Jaakow skarcił Josefa za opowiadanie braciom swoich snów. Dlaczego to uczynił ?
3. W jaki sposób ze snu Josefa o słońcu, księżycu i gwiazdach możemy zobaczyć, że wszystkie sny zawierają jakiś element nieprawdy ?
4. W jaki sposób Reuwen planował uratować Josefa ?
5. Co zwykle przewozili Izmaelici ?
6. Kto przywiózł Josefa do Egiptu ?
7. Gdzie znajdował się Reuwen kiedy Josef został sprzedany ?
8. Kto - poza braćmi - wiedział, że Josef żyje ?
9. Jak długo Jaakow opłakiwał utratę Josefa ?
10. Wiersz 35 w 37 rozdziale Księgi Rodzaju mówi: "jego ojciec płakał". Kogo dotyczy ten wiersz ?
11. Kto był ojcem Tamar ?
12. Dlaczego Tamar nie powiedziała Jehudzie, że to on jest ojcem jej dziecka ?
13. Dlaczego Jehuda powiedział o Tamar, że „jest bardziej uczciwa ode mnie”?
14. Co oznaczała szkarłatna nić na ręce Zeracha?
15. Dlaczego Tora mówi o żonie Potyfara zaraz po opisie sprawy Jehudy i Tamar ?
16. W jaki sposób Ha-Szem "był z" Josefem ?
17. Dlaczego podczaszy i piekarz zostali uwięzieni ?
18. Jak długo podczaszy i piekarz siedzieli w więzieniu ?
19. Skąd piekarz wiedział, że Josef prawidłowo wytłumaczył sen podczaszego (Księga Rodzaju 40,16) ?
20. W jaki sposób Josef został ukarany za to, że poprosił podczaszego o pomoc ?
ODPOWIEDZI:
1. 37,2 - (A) Josef był synem Racheli, głównej żony Jaakowa. (B) Josef podobny był do Jaakowa. (C) Wszystko, co spotkało Jaakowa, spotkało Josefa.
2. 37,10 - Ponieważ Josef w ten sposób wywołał nienawiść swoich braci.
3. 37,10 - Księżyc przedstawia Rachelę. Ponieważ Rachela już wówczas nie żyła, więc ten element snu Josefa nie mógł stać się prawdą.
4. 37,22 - Chciał wrócić później do lochu i wyciągnąć z niego Josefa.
5. 37,25 - Smołę i naftę.
6. 37,28 - Karawana Midianitów.
7. 37,29 - Był razem z Jaakowem.
8. 37,33 - Jicchak (Izaak).
9. 37,34 - Przez dwadzieścia dwa lata.
10. 37,35 - Jicchaka, który płakał z powodu cierpienia Jaakowa.
11. 38,24 - Szem.
12. 38,25 - Nie chciała bowiem zawstydzić go publicznie.
13. 38,26 - Zasłużyła na to swoją skromnością.
14. 38,30 - Jest to aluzja do jego potomka Achana, który zgrzeszył przy pomocy swojej ręki, kiedy zabrał cztery rzeczy z łupów z miasta Jerycha.
15. 39,1 - Aby powiedzieć nam, ze żona Potyfara działała z podobnie czystych pobudek jak Tamar.
16. 39,3 - Josef często wymieniał imię Ha-Szem.
17. 40,1 - Podczaszy został uwięziony, ponieważ w pucharze króla znaleziono muchę. Piekarz został uwięziony, ponieważ w chlebie króla znaleziono kamyk.
18. 40,4 - Przez dwanaście miesięcy.
19. 40,5 - Stąd, że piekarz zobaczył we śnie wyjaśnienie snu podczaszego.
20. 40,23 - Pozostał w więzieniu przez jeszcze dwa lata.