Bhp przy uŜyciu materiałów wybuchowych - nowe przepisy
Z dniem 15 marca 2011 r. zaczynają obowiązywać nowe przypisy regulujące:
• sposób prowadzenia pracy z uŜyciem materiałów wybuchowych przeznaczonych do uŜytku
cywilnego,
• prowadzenie pracy podczas oczyszczania terenów w związku z wykonywaniem działalności
gospodarczej innej niŜ poszukiwanie lub rozpoznawanie złóŜ kopalin, wydobywanie kopalin ze złóŜ,
bezzbiornikowe magazynowanie substancji oraz składowanie odpadów w górotworze, w tym w
podziemnych wyrobiskach górniczych, a takŜe
• wymagania techniczne i organizacyjne dotyczące prowadzenia prac, o których mowa powyŜej.
Chodzi tutaj o rozporządzenie Ministra Gospodarki z 18 lutego 2011 r. w sprawie sposobu prowadzenia prac
z uŜyciem materiałów wybuchowych przeznaczonych do uŜytku cywilnego oraz podczas oczyszczania
terenów (Dz.U. nr 42 poz. 216), którego przepisy odnoszą się w szczególności do prowadzenia prac
związanych z:
• wykorzystaniem energii wytwarzanej przy wybuchu lub spalaniu się materiału wybuchowego,
• przetwarzaniem materiałów wybuchowych rozumianych, jako substancje i wyroby, które w toku
procedury klasyfikacyjne, zostały zaliczone do klasy 1 materiałów niebezpiecznych oraz materiały
wybuchowe w stanie niewybuchowym ujęte w klasie 4.1 materiałów niebezpiecznych, wymienione
w załączniku A, jeŜeli przez wysuszenie lub przemycie mogą być im przywrócone właściwości
wybuchowe - na produkty niebędące materiałami wybuchowymi,
• wytwarzaniem przedmiotów ratowniczych, ujętych w klasie 9 materiałów niebezpiecznych, jeŜeli
zawierają materiały i przedmioty wybuchowe zaliczone do klasy materiałów niebezpiecznych,
• niszczeniem lub unieszkodliwianiem materiałów wybuchowych znalezionych podczas oczyszczania
terenów.
Natomiast przepisy rozporządzenia nie mają zastosowania do prowadzenia prac związanych z uŜyciem
materiałów wybuchowych podczas rozbiórek obiektów budowlanych.
Dokumentacja techniczno-organizacyjna
Zgodnie z nowym rozporządzeniem podstawą prowadzenia prac z uŜyciem materiałów wybuchowych jest
dokumentacja techniczno - organizacyjna. Dokumentacja ta powinna zawierać w szczególności następujące
elementy:
• oznaczenie wykonawcy prac i jego siedziby,
• wskazanie daty rozpoczęcia i planowanego czasu trwania prac z uŜyciem materiałów wybuchowych.
• opis środków technicznych i organizacji prowadzenia prac z uŜyciem materiałów wybuchowych,
zapewniających bezpieczeństwo Ŝycia i zdrowia ludzi, mienia i środowiska,
• imię i nazwisko osoby nadzorującej realizację prac z uŜyciem materiałów wybuchowych,
• wykazy: prac i stanowisk pracy wymagających nadzoru, osób mających dostęp do materiałów
wybuchowych, wraz z określeniem zakresu ich obowiązków, oraz wykaz obiektów, pomieszczeń i
terenów wymagających oznakowania informującego o występujących zagroŜeniach związanych z
prowadzeniem prac z uŜyciem materiałów wybuchowych,
• sposób postępowania w przypadku wystąpienia zagroŜeń i sytuacji awaryjnych.
Dokumentacja powinna zawierać równieŜ imię i nazwisko oraz podpisy osoby opracowującej dokumentację
techniczno-organizacyjną.
Instrukcja bhp z uŜyciem materiałów wybuchowych
Do takiej dokumentacji konieczne jest załączenie róŜnego rodzaju dokumentów, do których naleŜy m.in.
instrukcja bezpieczeństwa i higieny pracy. W instrukcji tej naleŜ wskazać stosowane rozwiązania techniczne
i organizacyjne prowadzenia prac z uŜycie materiałów wybuchowych, mające na celu ograniczenie zasięgu;
oddziaływania fali uderzeniowej na otoczenie miejsca ich prowadzenia, drgań gruntu, strefy toksycznej i
termicznego oddziaływania produktów wybuchu, a takŜe zminimalizowania rozrzutu odłamków w
otoczeniu miejsca ich prowadzenia, ilości emitowanych do otoczenia toksycznych lub szkodliwych
produktów wybuchu.
Opracowując wskazaną powyŜej dokumentację naleŜy mieć na uwadze rodzaj prac przewidywanych do
wykonania, właściwości materiałów wybuchowych, jakie będą stosowane, skutki wybuchu i spalania
materiałów wybuchowych lub niszczenia lub unieszkodliwiania materiałów wybuchowych znalezionych
podczas oczyszczania terenów. Środki techniczne i organizacyjne niezbędne do prowadzenia prac powinny
zostać ustalone w oparciu o ocenę stopnia ryzyka związanego z prowadzeniem prac przy uŜyciu materiałów
wybuchowych oraz zagroŜeń falą uderzeniową, drganiami gruntów, rozrzutem odłamków, oddziaływaniem
toksycznym i termicznym oraz emisją pyłów.
NaleŜy równieŜ wskazać, iŜ przedstawione powyŜej wymogi dotyczące dokumentacji są rozszerzone, jeśli
chodzi o prowadzenie prac z uŜyciem materiałów wybuchowych będących publicznym pokazem
pirotechnicznym o charakterze imprezy masowej.
W kaŜdym jednak przypadku dokumentacja ta powinna być na bieŜąco aktualizowana.
Zasady bhp przy pracach z materiałem wybuchowym
Za podstawowe zasady bhp prowadzenia prac z uŜyciem materiałów wybuchowych rozporządzeniu uznaje:
• zapewnienie, aby były prowadzone przez osoby posiadające zaświadczenie o ukończeniu
stosownego szkolenia i zdaniu odpowiedniego egzaminu, w zakresie uprawniającym do zajmowania
stanowisk związanych z dostępem do materiałów wybuchowych innych niŜ samodzielne stanowiska,
w tym stanowiska nadzoru,
• zapewnienie bezpośredniego nadzoru nad prowadzeniem prac przez osoby, który ukończyły
szkolenie i zdały egzamin,
• prowadzenie dokumentacji dotyczącej oceny stopnia ryzyka związanego z prowadzeniem pracy przy
uŜyciu materiałów wybuchowych, oraz dokonywanie jej aktualizacji,
• zapewnienie:
a) bezpośredniej ochrony fizycznej lub zabezpieczenia technicznego obiektów i innych miejsc prowadzenia
prac z uŜyciem materiałów wybuchowych przed dostępem osób nieuprawnionych i kradzieŜą tych
materiałów,
b) oznakowanie obiektów, pomieszczeń i miejsc prowadzenia prac z uŜywaniem materiałów wybuchowych
czytelnymi tablicami informacyjnymi o występujących w tych miejscach zagroŜeniach lub spaleniem
materiałów wybuchowych,
c) w bezpieczny sposób przechowywanie materiałów wybuchowych.
Przepisy rozporządzenia określają równieŜ minimalne odległości usytuowania publiczności w stosunku do
odpalanych ładunków pirotechnicznych na terenie pokazu, a takŜe wzory tablicy ostrzegawczej i oznaczenia
pomieszczeń.