Zagadnienia na drugie kolokwium z antropologii filozoficznej

1. Jean Paul Sartre (1905-1980) “Egzystencjalizm jest humanizmem” (fragmenty) a) przedstawiciele egzystencjalizmu,

b) główna teza egzystencjalizmu i jej znaczenie,

c) „byt-w-sobie” a „byt-dla-siebie”,

d) na czym polega wyciągnięcie przez Sartre’a radykalnych konsekwencji ze stanowiska ateistycznego?

e) kwestia wolności absolutnej,

f) znaczenie słów kluczowych egzystencjalizmu – niepokój, osamotnienie,

beznadziejność,

g) egzystencja drugiego człowieka (jej znaczenie dla świadomości samego siebie), h) humanizm klasyczny a humanizm egzystencjalistyczny.

2. Karl Jaspers (1883-1969) „Sytuacje graniczne“

a) sytuacje graniczne mogące zaistnieć bez współdziałania człowieka oraz wymagające do zaistnienia jego działania,

b) sytuacja empiryczna (bycie-w-sytuacji) a sytuacja graniczna (bycie w sytuacji granicznej, czyli egzystowanie),

c) stopnie stawania się egzystencji w sytuacjach granicznych,

d) śmierć jako sytuacja graniczna,

e) trzy podejścia do śmierci: obiektywizujące, ucieczkowe i egzystencjalne,

f) czym jest koszmar śmierci?

g) cierpienie jako sytuacja graniczna,

h) postawy wobec cierpienia,

i) walka i jej dwa rodzaje (szerzej opisać walkę opartą na miłości),

j) skrajne rozwiązania kwestii walki, a egzystowanie w niej jako w sytuacji granicznej, k) wina i próby ucieczki od tej sytuacji granicznej.

3. Erich Fromm (1900-1980) “Mieć czy być” (fragmenty)

a) istota modus posiadania (szeroko omówić to zagadnienie) oraz zagadnienie relacji człowiek-człowiek w ramach tego sposobu egzystencji,

b) posiadanie funkcjonalne a posiadanie charakterologiczne,

c) zagadnienie „wolności od” i „wolności do”,

d) autorytet irracjonaly a autorytet racjonalny,

e) istota modus bycia (szeroko omówić to zagadnienie) i trudności związane z jego opisaniem,

f) zagadnienie natury ludzkiej (zob. s. 164, 170-171),

g) jak możliwa jest przemiana egzystencjalna z modus posiadania na modus bycia?

h) człowiek jako „kaprys wszechświata”,

i) egzystencjalne i historyczne sprzeczności zawarte w naturze ludzkiej,

j) wymień specyficznie ludzkie potrzeby egzystencjalne i sposoby ich zaspokajania (ostatnie trzy zagadnienia omówione zostały na zajęciach).

4. Emmanuel Mounier (1905-1950) “Wprowadzenie do egzystencjalizmów oraz wybór innych pism” (fragmenty)

a) personalizm jako filozofia,

b) ogólna idea świata osoby,

c) istota realizmu personalistycznego,

d) personalistyczna krytyka indywidualizmu, jednostka a osoba,

e) komunikacja jako podstawowy fakt świata osobowego,

f) związane z komunikacją orginalne akty charakterystyczne dla osoby (5),

g) zagadnienie „pełnej miłości”,

h) niepowodzenia we wzajemnej łączności (4),

i) dwie alienacje: „alienacja Narcyza” i „alienacja Herkulesa” – ich źródła i istota.