Koncepcja zarządzania – Wykład 06.12.2009

Organizacja nieformalna rozwija się spontanicznie poza organizacją formalną i ma

pośredni wpływ na sprawność realizacji zadań.

Socjologiczna teoria organizacji traktuje człowieka, jako członka organizacji

społecznej i uwzględnia przede wszystkim psychologiczne i społeczne zjawiska towarzyszące

w pracy. Teoria ta powstała w latach 20-tych ubiegłego wieku i zmierza do stworzenia

organizacji, która po:

1. Osiąga wytyczone cele i jednocześnie w ten sposób zadawala swoich członków.

2. Popiera wysoką wydajność i niską absencję.

3. Popiera kooperację i eliminuje konflikty między pracownikami.

W stosunku do klasycznej teorii wysuwa następujące zarzuty:

1. Klasyczna teoria nie uwzględnia prawdopodobnego zachowania się ludzi w różnych

rozwiązaniach organizacyjnych.

2. Skupia się na fizycznej wydolności ignorując emocjonalne aspekty pracy.

3. Członek organizacji to nie bierne narzędzie, lecz może on przedsięwziąć własne

działania.

Przedstawiciele:

1. Harry Parker Follet – zajmowała się ona m.in. zagadnieniami wiedzy i autorytetu

oraz konfliktami w grupach. Dążyła do rozpowszechniania tzw. nowego podejścia do

procesu zarządzania, które miało być podejściem do nowego procesu zarządzania,

miało być kompleksowe, integracyjne i sytuacyjne.

2. Elton Mayo – profesor psychologii na amerykańskim uniwersytecie… Eksperymenty

miały na celu ustalenie wpływu warunków środowiska i organizacji pracy na

wydajność (jakość oświetlenia itp.) Zespół badawczy sformułował stwierdzenie iż

pracownicy będą lepiej pracować jeśli czują, że kierownictwo troszczy się o nich i

jeśli nadzór poświęca im więcej uwagi. Nastąpiło zastąpienie koncepcji człowieka

racjonalnego, czyli motywowanego osobistymi potrzebami ekonomicznymi koncepcją

człowieka społecznego motywowanego potrzebami społecznymi.

3. Douglas McGregor – twórca teorii X i teorii Y. Mówią one o poglądzie kierownika

na pracownika. X – ludzie są motywowani do pracy poprzez pieniądze, sami nie chcą

podejmować inicjatywy, nie chcą odpowiadać za swoją prace, oczekują, że będzie im

się mówić, co mają robić. Preferują kary zamiast nagród. Jeśli dobrze to premia itp.

Pogląd teorii Y, kierownicy postrzegają pracowników, jako osoby, które wychodzą z

inicjatywą, nie lubią być dyrygowani, jak będą mieli odpowiednie warunki to wniosą

coś od siebie…

Podsumowanie kierunku socjo – psychologicznego:

1. Potrzeby społeczne zwłaszcza potrzeby przynależności i uznania są podstawą

zachowań człowieka w organizacji

2. Z powodu daleko posuniętej specjalizacji obniżyła się możliwość zaspokojenia

potrzeb organizacji, dlatego ludzie szukają satysfakcji w kontaktach nieformalnych.

3. Uczestnictwo człowieka w organizacji jest tym pełniejsze i lepsze im wyższe jest jego

morale.

4. Wysokie morale i zadowolenie pracowników można uzyskać poprzez interesowanie

się ich sprawami i potrzebami.

III. Systemowy nurt w nauce o organizacji i zarządzaniu.

Nurt ten rozwinął się w nauce o zarządzaniu w latach 50-tych XX wieku pod wpływem

nowych osiągnięć socjologii przemysłu i w wyniku prób zastosowania niektórych osiągnięć

cybernetyki i ogólnej teorii systemów w zarządzaniu systemami społecznymi. Pod adresem

klasycznej i socjologicznej teorii organizacji i zarządzania wysuwa zarzut nie

kompleksowego podejścia. Według przedstawicieli nurtu systemowego klasyczna teoria

uwzględnia tylko rzeczowe i ekonomiczne strony organizacji. Socjologiczna z kolei przecenia

ludzki czynnik organizacji kosztem realizacji rzeczowych i ekonomicznych celów w

przedsiębiorstwa. Systemowa teoria organizacji i zarządzania zmierza do kompleksowego

badania przedsiębiorstwa opierając się zarówno na socjologii przemysłu jak i ekonomii i

cybernetyki. Najważniejszym problemem w tym nurcie są procesy podejmowania decyzji.

Budując strukturę organizacyjną należy tak ją konstruować, aby decyzje mogły być

podejmowane trafnie i szybko. W tym celu należy zapewnić sprawny obieg informacji

między komórkami organizacyjnymi oraz między nimi a otoczeniem instytucji, organizacji.

U podstaw szkoły systemowej leży pojęcie systemu. Przyjmuje ono, że takie

organizacje gospodarcze jak przedsiębiorstwo produkcyjne lub usługowe, instytut badawczy,

lub cała gospodarka są systemami.

System – to uporządkowany w określony sposób zbiór elementów wzajemnie ze sobą

powiązanych i stanowiących całość wyodrębnioną z otoczenia ze względu na wspólnie

realizowany cel.

Ekwifinalność – jest to cecha organizacji polegająca na tym, że te same rezultaty

możemy osiągnąć różnymi drogami stosując różne metody i startujące z różnych punktów

wyjścia.

Podsystemy:

1. Cele i wartości wyznawane przez członków organizacji.

2. Techniczny, maszyny, urządzenia, wyposażenie oraz sposób ich zastosowania w

organizacji, czyli technologia

3. Struktury – formalna struktura organizacyjna, czyli wyodrębnienie komórek i

jednostek organizacyjnych oraz procesy w nich zachodzące.

4. Psychospołeczny – to ludzie, uczestnicy organizacji ich interakcje, oczekiwania i

aspiracje.

5. Zarządzania – spaja całą organizację – są to koncepcje, metody i techniki

wykorzystywane w zarządzaniu na różnych szczeblach struktury organizacyjnych.

6. Organizacja jest systemem zachowującym się rozmyślnie gdyż nie tylko dobiera

środki do realizacji celów, ale także sama określa cele, które realizuje.

IV. Nurt sytuacyjny w nauce o organizacji i zarządzaniu. (Patrz materiały ksero)

Podsumowanie nurtu sytuacyjnego.

Cechą charakterystyczną nauk o zarządzaniu jest ich niska predyktywność

(prawdopodobieństwo), że zalecenia w metodach sprawdzą się w zastosowaniu do

konkretnego przypadku. Wynika ona z nieprzewidywalności otoczenia organizacji a także jej

wnętrza. Nieprzewidywalność ta stale się zwiększa. W tej sytuacji trudno mówić o

wskazywaniu jednej trafnej drogi postępowania i rozwiązywania problemów. Każdy problem

ma, bowiem kilka rozwiązań i to szybko tracących aktualność. Do menagera należy to, aby

problemy te niezwłocznie analizować i dokonywać trafnego wyboru.

Skoro rozwiązania szybko tracą aktualność to nie można ich powielać ani polecać

innym organizacją, jako rozwiązania idealnego. Wczorajsza organizacja dzisiaj już jest inna.

Wynika to z nowego układu otoczenia a także ze zmienności i dynamiki elementów, z których

się ona składa.

Zadowolenie klienta u podstaw usprawniania i projektowania organizacji.