background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

 

 

 

MINISTERSTWO EDUKACJI 

NARODOWEJ 

 

 

 

Małgorzata Babis 

Marzanna Radziszewska-Konopka 

 

 
 
 
Wykonywanie badania słuchu u dziecka 322[17].Z1.03 

 

 

 

 

 

 

Poradnik dla nauczyciela 
 

 

 

 

 

 

 

 

 

Wydawca

 

Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy 
Radom 2007 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

Recenzenci: 

dr inż. Andrzej Leszczyński 

lek. med. Ryszard Mikołajewski 

 

 

Opracowanie redakcyjne: 

mgr Joanna Gręda 

 

 

Konsultacja: 

mgr Lidia Liro 

 

 

 

 

 

 

 

Poradnik  stanowi  obudowę  dydaktyczną  programu  jednostki  modułowej  322[17].Z1.03 
„Wykonywanie badania słuchu u dziecka”, zawartego w modułowym programie nauczania dla 
zawodu protetyk słuchu. 

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Wydawca 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

SPIS TREŚCI

 

 

1.  Wprowadzenie 

2.  Wymagania wstępne 

3.  Cele kształcenia 

4.  Przykładowe scenariusze zajęć 

5.  Ćwiczenia 

12 

5.1.  Budowa i odrębności fizjologiczne narządu słuchu u dzieci 

5.1.1. Ćwiczenia 

12 
12 

5.2.  Zaburzenia  rozwojowe  i  choroby  narządu  słuchu  u  dzieci.  Badania 

przesiewowe słuchu 
5.2.1. Ćwiczenia 

 

18 
18 

5.3.  Obiektywne i psychofizyczne metody badania słuchu u dzieci. Interpretacja 

wyników badań 
5.3.1. Ćwiczenia 

 

21 
21 

5.4.  Metody 

rehabilitacji 

słuchu. 

Problemy 

zdrowotne, 

społeczne 

i psychologiczne dziecka z niedosłuchem 
5.4.1. Ćwiczenia 

 

28 
28 

5.  Ewaluacja osiągnięć ucznia 

31 

7.  Literatura 

45 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

1.  WPROWADZENIE

 

 

Przekazujemy  Państwu  Poradnik  dla  nauczyciela,  który  będzie  pomocny  w  prowadzeniu 

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie protetyk słuchu. 

W poradniku zamieszczono: 

 

wymagania  wstępne  –  wykaz  umiejętności,  jakie  (uczeń)  słuchacz  powinien  mieć 
ukształtowane, aby bez problemów mógł korzystać z poradnika, 

 

cele  kształcenia  –  wykaz  umiejętności,  jakie  (uczeń)  słuchacz  ukształtuje  podczas  pracy 
z poradnikiem, 

 

przykładowe scenariusze zajęć, 

 

przykładowe ćwiczenia  ze  wskazówkami do  realizacji,  zalecanymi metodami  nauczania  –
uczenia oraz środkami dydaktycznymi, 

 

ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzia pomiaru dydaktycznego. 

 

Wskazane  jest,  aby  zajęcia  dydaktyczne  były  prowadzone  różnymi  metodami  ze 

szczególnym  uwzględnieniem  aktywizujących  metod  nauczania,  oraz  ćwiczeń  praktycznych. 
Formy  organizacyjne  pracy  uczniów  mogą  być  zróżnicowane,  począwszy  od  samodzielnej 
pracy  uczniów  do  pracy  zespołowej.  Zaleca  się  prowadzenie  ćwiczeń  w  placówkach 
opiekuńczo-wychowawczych,  gdzie  uczniowie  (słuchacze)  mieliby  możliwość  doskonalenia 
umiejętności  nawiązywania  kontaktu  z  dzieckiem.  W  czasie  zajęć  należy  stworzyć  uczniom 
(słuchaczom) możliwość wykonywania badań słuchu u dzieci w rzeczywistych warunkach. 

*Gwiazdką  oznaczono  pytania  i ćwiczenia, których rozwiązanie może sprawiać uczniowi 

trudności. W razie wątpliwości uczeń może zwrócić się o pomoc do nauczyciela. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Schemat układu jednostek modułowych 

 
 

 

322[17].Z1 

Badania s

łuchu 

322[17].Z1.02 

Wykonywanie badania 

s

łuchu u osoby dorosłej 

322[17].Z1.03 

Wykonywanie badania 

s

łuchu u dziecka 

322[17].Z1.01 

Wykonywanie pomiarów  

i analiz d

źwięku 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

2.  WYMAGANIA WSTĘPNE

 

 

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć: 

 

charakteryzować budowę i funkcje narządu słuchu, 

 

wyjaśniać genezę i patomechanizm uszkodzeń słuchu u osób dorosłych, 

 

różnicować rodzaje uszkodzeń słuchu, 

 

różnicować metody badania słuchu u osób dorosłych, 

 

nawiązywać pozytywne kontakty interpersonalne z dziećmi w różnym wieku, 

 

wyjaśniać pojęcia z zakresu akustyki słuchu, 

 

korzystać z różnych źródeł informacji, 

 

posługiwać się komputerem, 

 

współpracować w grupie. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

3.  CELE KSZTAŁCENIA

 

 

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć: 

 

określić odrębności anatomiczne ucha występujące w okresie rozwojowym, 

 

scharakteryzować elementy ucha zewnętrznego, środkowego i wewnętrznego, 

 

określić  wpływ  zaburzeń  w  rozwoju  prenatalnym  i  okołoporodowym  na  występowanie 
uszkodzeń narządu słuchu, 

 

wyjaśnić przyczyny najczęstszych uszkodzeń narządu słuchu u dzieci, 

 

określić wady rozwojowe narządu słuchu, 

 

wykorzystać wiedzę z zakresu pediatrii w badaniu słuchu u dzieci, 

 

określić specyfikę badań słuchu u dzieci, 

 

zastosować metodę badania słuchu w zależności od wieku dziecka, 

 

zorganizować stanowisko do badania słuchu zgodnie z wymaganiami ergonomii, 

 

nawiązać kontakt emocjonalny z dzieckiem, 

 

wykonać badanie orientacyjne, 

 

zastosować audiometrie zabawową, 

 

zastosować listy artykulacyjne w audiometrii słownej, 

 

zinterpretować otrzymane wyniki badań, 

 

udzielić  rodzicom  lub  bezpośrednim  opiekunom  dziecka  informacji  i  wskazówek 
dotyczących postępowania po badaniu, 

 

określić problemy zdrowotne i społeczne dziecka z uszkodzonym słuchem, 

 

przedstawić metody profilaktyki i rehabilitacji słuchu u dzieci, 

 

ustalić z zespołem terapeutycznym metody rehabilitacji słuchu u dziecka, 

 

wyjaśnić psychologiczne aspekty niedosłuchu i głuchoty u dzieci. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

4.  PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

 

 

Scenariusz zajęć 1 

 
Osoba prowadząca    

 

 

 

…………………………………….…………. 

Modułowy program nauczania:  

 

Protetyk słuchu 322[17] 

Moduł:   

 

 

 

 

 

 

Badania słuchu 322[17].Z1 

Jednostka modułowa:  

 

 

 

Wykonywanie badania słuchu u dziecka  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

322[17].Z1.03 

 

Temat:    Badanie słuchu u dziecka metodą Behawioralnej Audiometrii Obserwacyjnej. 

Cel  ogólny:  Wykonywanie  badania  słuchu  u  dziecka  metodą  Behawioralnej  Audiometrii 

Obserwacyjnej. 

 
Przystępując  do  realizacji  tematu
  uczeń  powinien  powtórzyć  zagadnienia  dotyczące 
rozwoju umiejętności różnicowania natężenia i lokalizacji źródła dźwięku u dzieci. 
 
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć: 

 

określić specyfikę badania słuchu metodą BOA, 

 

określić wiek dzieci, u których wykonuje się badanie orientacyjne, 

 

zorganizować stanowisko do badania słuchu zgodnie z zasadami ergonomii, 

 

określić rodzaje bodźców dźwiękowych wykorzystywanych podczas badania, 

 

nawiązać kontakt emocjonalny z dzieckiem, 

 

przygotować dziecko i rodzica do badania, 

 

wykonać 

Behawioralną 

Audiometrię 

Obserwacyjną, 

przestrzegając 

przepisów 

bezpieczeństwa i higieny pracy, 

 

rozpoznawać reakcje dziecka na dźwięk, 

 

dokonać interpretacji otrzymanych wyników, 

W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności pozazawodowe: 

 

praca w zespole, 

 

planowanie i organizowanie, 

 

oceny pracy zespołu. 

 
Metody nauczania–uczenia się:  

 

metoda tekstu przewodniego, 

 

metoda eksponująca (film), 

 

ćwiczenia. 

 
Formy organizacyjne pracy uczniów: 

 

uczniowie pracują w czteroosobowych zespołach, 

 

praca samodzielna. 

 
Czas: 4 godziny dydaktyczne. 
 
Środki dydaktyczne: 

 

kaseta VHS lub płyta DVD z nagranym przebiegiem badania orientacyjnego, 

 

zestawy zadań opracowane przez nauczyciela dla każdego zespołu, 

 

stolik z zabawkami, które mają służyć skupianiu uwagi dziecka, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

4 krzesła,  

 

bodźce  dźwiękowe  niekalibrowane  –  zabawki  dźwiękowe  o  znanym  w  przybliżeniu 
zakresie pasma częstotliwości i poziomie natężenia dźwięku,  

 

bodźce  dźwiękowe  kalibrowane  –  szumy  wąskopasmowe,  dźwięki  naturalne  (np.,  odgłosy 
zwierząt)  o  znanym  zakresie  pasma  częstotliwości  i  poziomie  natężenia  dźwięku, 
generowane przez głośniki lub przenośne audiometry pediatryczne, 

 

dodatkowo głośniki i podświetlane zabawki, 

 

wyniki  badania  orientacyjnego  (4 przykłady:  1 na foliogramie, 3 na kartkach dla każdego 
ucznia), 

 

kartki formatu A4. 

 
Przebieg zajęć: 
 
CZĘŚĆ WSTĘPNA   

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

40 minut 

1.  Czynności organizacyjne.  
2.  Podanie tematu zajęć i omówienie szczegółowych celów kształcenia. 
3.  Powtórzenie  zagadnień  dotyczących  rozwoju  umiejętności  różnicowania  natężenia 

i lokalizacji źródła dźwięku u dzieci – ustne odpytywanie. 

4.  Wyjaśnienie specyfiki wykonywania badania behawioralnego. 
5.  Oglądanie nagrania (VHS lub DVD) przedstawiającego badani orientacyjne – omówienie.  
6.  Wyjaśnienie słuchaczom zasad pracy metodą tekstu przewodniego. 
7.  Podział słuchaczy na czteroosobowe zespoły (dziecko, rodzic, Badający I, Badający II). 
 
CZĘŚĆ WŁAŚCIWA 
Praca metodą tekstu przewodniego i ćwiczenia. 
Uczniowie  wykonują  zadanie  samodzielnie,  mając  jako  pomoc  tzw.  teksty  przewodnie  – 
pytania prowadzące oraz przygotowane do wypełnienia formularze. 
Nauczyciel  przygotowuje  materiały  potrzebne  do  wykonania  zadania  oraz  pomaga  uczniom, 
gdy napotykają na jakieś trudności. 
 
Zdanie dla uczniów 
 

Wykonaj  badanie  słuchu  metodą  Behawioralnej  Audiometrii  Obserwacyjnej  u  dziecka 

w wieku: 

 

1 ćwiczenie: 2 miesiące, 

 

2 ćwiczenie: 8 miesięcy, 

 

3 ćwiczenie: 12 miesięcy, 

 

4 ćwiczenie: 18 miesięcy. 

Zaplanuj wykonywanie ćwiczeń w taki sposób, aby każdy członek zespołu pełnił rolę dziecka, 
Rodzica,  Badającego  I,  Badającego  II.  Podczas  wykonywania  każdego  ćwiczenia,  osoba 
pełniąca rolę dziecka otrzyma od nauczyciela informację, jak ma się zachowywać. 
 
Faza I Informacje 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

15 minut 

Pytania prowadzące: 
1.  U dzieci w jakim wieku wykonuje się badanie BOA? 
2.  Jaki sprzęt jest niezbędny do wykonania badania? 
3.  Kto uczestniczy w badaniu orientacyjnym? 
4.  Na czym polega zadanie Badającego I? 
5.  Na czym polega zadanie Badającego II? 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

6.  Jakie rodzaje bodźców dźwiękowych wykorzystuje się podczas badania? 
7.  Na czym polega przygotowanie dziecka do badania? 
8.  Jak może przejawiać się reakcja dziecka na dźwięk? 
9.  Co bierzemy pod uwagę interpretując wynik badania? 
10.  Jakie  czynniki  mogą  być  przyczyną  problemów  podczas badania  i  błędów  w  interpretacji 

wyników? 

 
Faza II Planowanie   

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

10 minut 

1.  W jaki sposób należy przygotować pomieszczenie i sprzęt do badania? 
2.  W jaki sposób należy przygotować dziecko i rodzica do badania? 
3.  Jakie rodzaje bodźców dźwiękowych będą wykorzystane podczas badania? 
4.  W jaki sposób należy dokonać zapisu wyników badania? 
 
Faza III Ustalenie 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

10 minut 

1.  Słuchacze  pracując  w  czteroosobowych  zespołach,  proponują  podział  zadań  (ról)  do 

każdego ćwiczenia. 

2.  Rysują na papierze formatu A4 schemat pomieszczenia do badania – ustawienie sprzętów 

i osób uczestniczących w badaniu. 

3.  Dobierają bodźce dźwiękowe oraz określają lokalizację źródła dźwięku. 
4.  Konsultują  z  nauczycielem  poprawność  narysowanego  schematu  i  dobór  bodźców 

dźwiękowych. 

 
Faza IV Wykonanie – ćwiczenia   

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

40 minut 

1.  Słuchacze  pracując  w  czteroosobowych  zespołach  wykonują  badanie  behawioralne, 

modyfikując przebieg badania w zależności od wieku dziecka. 

2.  Przed  każdym  kolejnym  ćwiczeniem,  osoba  pełniąca  rolę  dziecka,  otrzymuje  od 

nauczyciela wskazówki dotyczące zachowania się podczas badania.  

3.  Słuchacze opisują wyniki badań. 
 
Faza V Sprawdzanie  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

10 minut 

1.  Słuchacze omawiają przebieg badań oraz uzyskane wyniki badania. 
2.  Porównują wyniki pracy poszczególnych zespołów. 
 
Faza VI Analiza  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

10 minut 

Uczniowie  wraz  z  nauczycielem  wskazują,  które  etapy  rozwiązywania  zadania  sprawiły  im 
trudności.  Nauczyciel  podsumowuje  pracę  uczniów,  wskazuje  jakie  umiejętności  były 
ćwiczone, jakie wystąpiły nieprawidłowości i jak ich unikać na przyszłość. 
 
ĆWICZENIE – interpretowanie wyników badania (praca indywidualna)   

35 minut 

1.  Nauczyciel przypomina zasady interpretowania wyników BOA. 
2.  Nauczyciel i słuchacze wspólnie analizują i interpretują wynik badania orientacyjnego. 
3.  Słuchacze  otrzymują  opracowany  przez  nauczyciela  wynik  badania  –  samodzielnie 

interpretują wynik. 

4.  Wspólne omówienie interpretacji, wyjaśnienie wątpliwości. Ćwiczenie powtórzyć 2 – krotnie, 

analizując różne wyniki badań. 

5.  Nauczyciel  podsumowuje  pracę  uczniów,  wskazuje  jakie  trudności  i  błędy  występowały 

podczas ćwiczenia, wskazuje jak unikać ich w przyszłości. 

 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

CZĘŚĆ KOŃCOWA 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

10 minut 

Praca domowa 
1.  Na podstawie otrzymanego od nauczyciela wyniku badania orientacyjnego dokonaj oceny 

stopnia występującego u dziecka niedosłuchu. 

2.  Opisz, na czym polegają i czym mogą być spowodowanie różnice w wyniku badania BOA i 

słuchowych potencjałów wywołanych z pnia mózgu. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

10 

Scenariusz zajęć 2 
 

Osoba prowadząca    

 

 

…………………………………….…………. 

Modułowy program nauczania:  

Protetyk słuchu 322[17] 

Moduł:   

 

 

 

 

 

Badania słuchu 322[17].Z1 

Jednostka modułowa:  

 

 

Wykonywanie badania słuchu u dziecka 322[17].Z1.03 

 

Temat:  Badanie rozumienia mowy u dzieci. 

Cel ogólny: Wykonywanie badania rozumienia mowy u dzieci. 

 

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć: 

 

określić specyfikę badania rozumienia mowy, 

 

określić wiek dzieci, u których wykonuje się badanie rozumienia mowy, 

 

zorganizować stanowisko do badania słuchu zgodnie z zasadami ergonomii, 

 

określić rodzaje bodźców dźwiękowych wykorzystywanych podczas badania, 

 

nawiązać kontakt emocjonalny z dzieckiem, 

 

analizować dokumentację dziecka pod kątem rozwoju psychomotorycznego, 

 

wykonać  badanie  rozumienia  mowy,  przestrzegając  przepisów  bezpieczeństwa  i  higieny 
pracy, 

 

dokonać interpretacji otrzymanych wyników, 

W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności pozazawodowe: 

 

planowanie i organizowanie pracy własnej, 

 

współpraca z personelem placówki opiekuńczo-wychowawczej, 

 

ocena pracy własnej. 

 
Metody nauczania–uczenia się: 

 

wycieczka dydaktyczna do żłobka, 

 

pokaz, 

 

ćwiczenia. 

 
Na  zajęciach  poprzedzających  realizację  tematu,  uczniowie  w  raz  z  nauczycielem  ustalili 
miejsce  i  czas  spotkania  oraz  zostali  poinformowani  o  zachowaniu  na  terenie  placówki 
i konieczności  zmiany  obuwia.  Nauczyciel  omówił  z  kierownictwem  placówki  cele  wycieczki 
oraz uzgodnił kwestie organizacyjne. 
 
Formy organizacyjne pracy uczniów: 

 

ćwiczenia praktyczne w placówce opiekuńczo-wychowawczej (praca indywidualna). 

 
Czas: 4 godziny dydaktyczne. 
 
Środki dydaktyczne:
 

 

zestawy  obrazków  do  badania  akumetrycznego  –  dostosowane  do  wieku  rozwojowego 
dzieci, 

 

karty rozwoju psychomotorycznego dzieci przebywających w żłobku, 

 

wyniki badania rozumienia mowy. 

 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

11 

Przebieg zajęć w placówce opiekuńczo-wychowawczej: 

 

ETAP 

TOK ZAJĘĆ 

CZAS 

 

Część 

wstępna 

 

1. Czynności organizacyjne. 
2. Podanie tematu zajęć i omówienie szczegółowych celów  
 kształcenia. 
3. Poznanie specyfiki pracy żłobka– wiek dzieci, grupy 
 rozwojowe, personel, ramowy plan dnia. 
4. Wyjaśnienie specyfiki badania rozumienia mowy. 

 

 

20 minut 

 
 
 
 

20 minut 

 

Część  

właściwa 

 

1.  Zapoznanie z dziećmi, nawiązanie kontaktu  
 emocjonalnego, udział w zajęciach prowadzonych przez  
 pracowników żłobka.  
2. Badanie rozumienia mowy u dziecka – pokaz  
 nauczyciela. Omówienie wyniku.  
3. Analiza indywidualnej dokumentacji rozwoju  
 psychomotorycznego wybranych dzieci – każdy słuchacz  
 analizuje rozwój trójki dzieci. 
4. Samodzielne wykonywanie badania rozumienia mowy  
 u dzieci. Każdy słuchacz wykonuje badanie u tych dzieci,  
 których rozwój wcześniej analizował. 
 Słuchacze wykonują badanie – nauczyciel obserwuje  
 pracę słuchaczy, pomaga w przypadku wystąpienia  
 trudności. 
5.  Omówienie przebiegu ćwiczeń oraz występujących  

 trudności. 

 

 

25 minut 

 
 

15 minut  

 

30 minut 

 
 

45 minut 

 
 
 
 
 

15 minut 

 

Część 

końcowa 

 

1.  Podsumowanie zajęć. 
2.  Zadanie pracy domowej. 
3.  Pożegnanie z personelem placówki i dziećmi. 

 

 

10 minut 

 
Praca domowa 

1.  Opisz  w  formie  wskazówek  dla  koleżanek/kolegów  sposób  wykonywania  badania 

rozumienia mowy u 3 – letniego dziecka.  

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

12 

5.  ĆWICZENIA

 

 
5.1.  Budowa i odrębności fizjologiczne narządu słuchu u dzieci 

 
5.1.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Rozpoznaj elementy budowy anatomicznej narządu słuchu. 

 

Rysunek do ćwiczenia 1. 

 
Wskazówki do realizacji

 

 

Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczeń  powinien  przeczytać  odpowiedni 

fragment rozdziału Materiał nauczania. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  rozróżnić elementy budowy narządu słuchu na modelu anatomicznym, 
2)  odszukać na schemacie elementy budowy i nazwać je, 
3)  wypełnić arkusz do ćwiczeń. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

model anatomiczny narządu słuchu, 

 

arkusz do ćwiczenia, 

 

flamaster, 

 

poradnik dla ucznia. 

 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

13 

Ćwiczenie 2 

Dokonaj analizy różnic w budowie trąbki słuchowej u noworodka i dorosłego. 

 

Tabela do ćwiczenia 2. 

 

Cecha 

 

 

Noworodek 

 

 

Dorosły 

 

Długość  

 
 

 

Położenie ujścia gardłowego  

 
 

 

Stosunek części chrzęstnej do 

części kostnej 

 
 
 

 

Stosunek blaszki błoniastej 

do blaszki chrzęstnej w 

chrzęstnym odcinku trąbki 

 

 

 
 

Wskazówki do realizacji 

 

Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczeń  powinien  przeczytać  odpowiedni 

fragment  rozdziału  Materiał  nauczania.  Należy  zwrócić  uwagę  na  cechy  różnicujące  trąbkę 
słuchową noworodka i dorosłego. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  odszukać odpowiednie informacje dotyczące budowy trąbki słuchowej, 
2)  dokonać analizy porównawczej, 
3)  wypełnić arkusz do ćwiczeń. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

metoda tekstu przewodniego, 

 

ćwiczenie. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

arkusz do ćwiczenia, 

 

flamaster, 

 

poradnik dla ucznia. 

 

Ćwiczenie 3 

Wykonaj badanie otoskopowe ucha. 
 

 

Wskazówki do realizacji 

 

Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczeń  powinien  przeczytać  odpowiedni 

fragment  rozdziału  Materiał  nauczania.  Należy  zwrócić  uwagę  na  różnice  w budowie 
anatomicznej  przewodu  słuchowego  u  dziecka  i  u  dorosłego  istotne  podczas  badania 
otoskopowego. Ćwiczenie należy wykonać w zespołach 2–osobowych 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

14 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  dokonać analizy budowy i odrębności fizjologicznych przewodu słuchowego dziecka, 
2)  zapoznać się z budową otoskopu, 
3)  utworzyć  z  koleżanką/kolegą  dwuosobowy  zespół,  w  którym  jedna  osoba  wykonuje 

badanie, a druga jest rocznym pacjentem i zamiennie, 

4)  jako badający przygotować rodzica i dziecko do badania, 
5)  przy użyciu otoskopu obejrzeć błonę bębenkową i przewód słuchowy pacjenta, pamiętając 

o odciągnięciu małżowiny usznej we właściwym kierunku – zależnym od wieku badanego. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie. 

 
 

Środki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia, 

 

otoskop. 

 

Ćwiczenie 4* 

Dokonaj  analizy  wpływu  zmian  rozwojowych  w  budowie  przewodu  słuchowego na  jego 

właściwości akustyczne. 
 

Tabela do ćwiczenia 4 

Właściwości akustyczne przewodu słuchowego 

Dziecko 

Dorosły 

 

 
 
 
 
 
 
 

 

 

Wskazówki do realizacji 

 

Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczeń  powinien  przeczytać  odpowiedni 

fragment  rozdziału  Materiał  nauczania.  Należy  zwrócić  uwagę  na  występujące  u dzieci 
odrębności rozwojowe w zakresie właściwości akustycznych przewodu słuchowego. 

 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

 

Uczeń powinien: 

1)  porównać wielkość i kształt przewodu słuchowego dziecka i dorosłego, 
2)  wyjaśnić zjawisko wzmocnienia własnego przewodu słuchowego, 
3)  dokonać  analizy  różnic  między  właściwościami  akustycznymi  przewodu  słuchowego 

dziecka i dorosłego, 

4)  wypełnić arkusz do ćwiczenia, 
5)  sformułować  wnioski  wynikające  z  dynamiki  zmian  właściwości  akustycznych  przewodu 

słuchowego. 

 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

15 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

metoda tekstu przewodniego, 

 

ćwiczenie. 

 
 

Środki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia, 

 

arkusz do ćwiczenia, 

 

arkusz papieru formatu A4. 

 
Ćwiczenie 5 

Narządu  słuchu  dziecka  różni  się  w  swej  budowie  i  funkcji  od  narządu  słuchu  osoby 

dorosłej. Zmiany rozwojowe zachodzą stopniowo w ciągu kilku pierwszych lat życia. 
Określ czas dojrzewania wybranych elementów i funkcji narządu słuchu. 
 
  
 
 
 
 
 
 
 
 

 

Schemat do ćwiczenia 5 

 

Wskazówki do realizacji 

Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczeń  powinien  przeczytać  odpowiedni 
fragment  rozdziału  Materiał  nauczania.  Należy  zwrócić  uwagę  na  czas  dojrzewania 
poszczególnych elementów i funkcji narządu słuchu u dzieci. 
 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 
 

Uczeń powinien: 

1)  dokonać analizy etapów i czasu dojrzewania narządu słuchu dziecka, 
2)  dopasować element budowy anatomicznej lub funkcję do czasu jego dojrzewania, 
3)  wypełnić arkusz do ćwiczenia – połączyć strzałkami. 
 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

metoda tekstu przewodniego, 

 

ćwiczenie. 

 
 

Środki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia, 

 

arkusz do ćwiczenia. 

 
 
 
 
 

 Wielkość jamy bębenkowej                                                           *   3 - 6 miesiąc 

życia 

 

 Rozdzielczość czasowa                                                                 *   do 6 roku życia 

 

 Błędnik                                                                                          *   4/5 rok życia 

 

 Różnicowanie dźwięków o dużych częstotliwościach                  *   noworodek 

 

 Różnicowanie dźwięków o małych częstotliwościach                  *   6 miesiąc życia 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

16 

Ćwiczenie 6 

Określ czas dojrzewania umiejętności lokalizacji źródła dźwięków u dziecka w pierwszym 

i drugim roku życia. 
 
 

Wskazówki do realizacji 

 

Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczeń  powinien  przeczytać  odpowiedni 

fragment  rozdziału  Materiał  nauczania.  Należy  zwrócić  uwagę  na  dojrzewanie  umiejętności 
lokalizacji źródła dźwięków u dzieci (Rys.4). 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  dokonać analizy etapów dojrzewania umiejętności lokalizacji źródła dźwięku, 
2)  do wieku dziecka dopasować kierunek z którego potrafi zlokalizować źródło dźwięku, 
3)  wypełnić arkusz do ćwiczenia – połączyć strzałkami. 
 

Wiek dziecka Lokalizacja źródła dźwięku. 

 

 

Schemat do ćwiczenia 6 

 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

metoda tekstu przewodniego, 

 

ćwiczenie. 

 
 

Środki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia, 

 

arkusz do ćwiczenia. 

 
Ćwiczenie 7 
 

Wskaż odrębności w budowie i funkcjonowaniu narządu słuchu dziecka mające wpływ na 

dobór i dopasowywanie aparatów słuchowych. 
 
 

Wskazówki do realizacji 

 

Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczeń  powinien  przeczytać  odpowiedni 

fragment  rozdziału  Materiał  nauczania.  Należy  zwrócić  uwagę  na  odrębności  w budowie 
i funkcji  narządu  słuchu  dziecka,  które  należy  uwzględnić  podczas  dopasowywania  aparatów 
słuchowych. 

3-4 m.ż. 

4-7 m.ż. 

7-9 m.ż. 

9-13 m.ż. 

13-16 m.ż. 

16-21 m.ż. 

21-24 m.ż. 

Z boku, z dołu , pośrednio z góry 

Z każdego kierunku 

Z boku, z dołu, z góry 

Z boku, z dołu 

Z boku 

Z przodu i nieco z boku 

Z boku, pośrednio z dołu 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

17 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  dokonać  analizy  wpływu  cech  budowy  anatomicznej  narządu  słuchu  dziecka  na  dobór 

aparatów słuchowych, 

2)  wyodrębnić  trudności  w  dopasowywaniu  aparatów  słuchowych  u  dzieci  spowodowane 

stopniowym dojrzewaniem funkcjonalnym drogi słuchowej, 

3)  opracować  wskazówki  dla  słuchaczy  kierunku  Protetyk  słuchu  dotyczące  doboru 

i dopasowywania aparatów słuchowych u dzieci. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

metoda tekstu przewodniego, 

 

ćwiczenie. 

 
 

Środki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia, 

 

papier formatu A4, flamastry. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

18 

5.2.  Zaburzenia  rozwojowe  i  choroby  narządu  słuchu  u  dzieci. 

Badania przesiewowe słuchu 

 
5.2.1. Ćwiczenia 

 

Ćwiczenie 1 

Dokonaj  analizy  występujących  u  dzieci  wad  wrodzonych  narządu  słuchu  i 

towarzyszących im typów niedosłuchu. 

 

Tabela do ćwiczenia 1 

Typ niedosłuchu 

Niedosłuch 

przewodzeniowy 

Niedosłuch odbiorczy 

Niedosłuch 

 mieszany 

Wady wrodzone 

narządu słuchu 













 

 

Wskazówki do realizacji 

 

Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczeń  powinien  przeczytać  odpowiedni 

fragment  rozdziału  Materiał  nauczania.  Należy  zwrócić  uwagę  na  rodzaje  niedosłuchu 
towarzyszące poszczególnym wadom wrodzonym narządu słuchu. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  odszukać  postacie  wad  wrodzonych  poszczególnych  elementów  anatomicznych  narządu 

słuchu, 

2)  wyodrębnić typy niedosłuchu towarzyszące poszczególnym wadom narządu słuchu, 
3)  wypełnić arkusz do ćwiczeń. 

 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

metoda tekstu przewodniego, 

 

ćwiczenie. 

 

 

Środki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia, 

 

arkusz do ćwiczenia. 

 

Ćwiczenie 2 

Określ czynniki sprzyjające występowaniu zapaleń ucha środkowego u dzieci.  

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 

 

Rysunek do ćwiczenia 2. 

rozszczep 

podniebienia 

alergia 

zrosty kosteczek 

słuchowych 

obniżona 

odporność 

deformacje 
małżowiny 

krótka trąbka 

słuchowa 

fizjologiczny przerost 

tkanki chłonnej 

gardła 

przetoki 

przeduszne 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

19 

 

Wskazówki do realizacji 

 

Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczeń  powinien  przeczytać  odpowiedni 

fragment  rozdziału  Materiał  nauczania.  Należy  zwrócić  uwagę  na  czynniki  sprzyjające 
występowaniu zapaleń ucha środkowego u dzieci. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 
 

Uczeń powinien: 

1)  rozróżnić czynniki sprzyjające występowaniu zapaleń ucha środkowego u dzieci, 
2)  pokolorować  na  rysunku  elementy  zawierające  nazwę  czynnika  sprzyjającego 

występowaniu zapaleń ucha u dzieci. 

 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

metoda tekstu przewodniego, 

 

ćwiczenie. 

 
 

Środki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia,  

 

arkusz do ćwiczenia, 

 

kolorowe kredki. 

 
Ćwiczenie 3 

Dokonaj analizy cech testów przesiewowych. 

 

 

Wskazówki do realizacji 

 

Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczeń  powinien  przeczytać  odpowiedni 

fragment rozdziału Materiał nauczania.  
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  wymienić cechy testu przesiewowego, 
2)  opisać różnice między czułością a specyficznością testu przesiewowego. 
 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

metoda tekstu przewodniego, 

 

ćwiczenie. 

 
 

Środki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia,  

 

arkusz papieru formatu A4, flamaster. 

 
Ćwiczenie 4 

Dokonaj  analizy  testów  przesiewowych  stosowanych  podczas  badania  słuchu 

u noworodków. 

 

 

Wskazówki do realizacji 

 

Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczeń  powinien  przeczytać  odpowiedni 

fragment  rozdziału  Materiał  nauczania.  Należy  zwrócić  uwagę  na  wady  i  zalety 
poszczególnych metod badania słuchu u noworodków. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

20 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  wyróżnić testy przesiewowe stosowane podczas badania słuchu u noworodków, 
2)  scharakteryzować wady i zalety badania otoemisji akustycznych, 
3)  scharakteryzować  wady  i  zalety  badania  słuchowych  potencjałów  wywołanych  z  pnia 

mózgu, 

4)  wyjaśnić w jakich sytuacjach stosuje się połączenie obu powyższych metod. 
 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

metoda tekstu przewodniego, 

 

ćwiczenie. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia,  

 

arkusze papieru formatu A4, flamastry. 

 

Ćwiczenie 5 

Wyróżnij czynniki ryzyka wystąpienia niedosłuchu u dzieci. 

 
 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczeń  powinien  przeczytać  odpowiedni 

fragment rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na czynniki ryzyka uszkodzenia 
słuchu u noworodków oraz dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym. 
 

Tabela do ćwiczenia 5 

Czynniki ryzyka 

wystąpienia niedosłuchu u noworodków 

 

Czynniki ryzyka wystąpienia niedosłuchu 

 u dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym 

 
 
 
 
 
 
 
 

 
 
 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 
 

Uczeń powinien: 

1)  wyróżnić czynniki ryzyka wystąpienia niedosłuchu u noworodków, 
2)  wyróżnić  czynniki  ryzyka  wystąpienia  niedosłuchu  u  dzieci  w  wieku  przedszkolnym 

i szkolnym, 

3)  wypełnić arkusz do ćwiczenia. 
 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

metoda tekstu przewodniego, 

 

ćwiczenie. 

 
 

Środki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia, 

 

arkusz do ćwiczenia. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

21 

5.3. Obiektywne i psychofizyczne metody badania słuchu u dzieci. 

Interpretacja wyników badań 

 
5.3.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1  
 

Metody badania słuchu u dzieci dzielimy na obiektywne i psychofizyczne (subiektywne). 

Zakwalifikuj metody badania słuchu do wymienionych grup. 
 
 

Wskazówki do realizacji 

 

Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczeń  powinien  przeczytać  odpowiedni 

fragment rozdziału Materiał nauczania.  

 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  podzielić metody badania słuchu u dzieci, 
2)  wypełnić  arkusz  do  ćwiczenia,  zamalowując  pola  zawierające  metody  obiektywne  na 
 

kolor czerwony, a pola zawierające metody psychofizyczne na kolor zielony. 

 

 

Rysunek do ćwiczenia 1 

 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie. 

 
 

Środki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia, 

 

arkusz do ćwiczenia, 

 

czerwona i zielona kredka. 

 
Ćwiczenie 2 
 

Zaplanuj i wykonaj badanie słuchu metodą

 

BOA u 5 miesięcznego dziecka. 

 
 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczeń  powinien  przeczytać  odpowiedni 

fragment rozdziału Materiał nauczania dotyczący przygotowania dziecka i rodzica oraz sprzętu 
do badania. Należy zwrócić uwagę na przebieg badania. 
 

Badanie rozumienia mowy 

Tympanometria 

 

Behawioralna audiometria 

obserwacyjna 

Audiometria wzmocniona 

bodźcem wzrokowym 

Badanie otoemisji 

akustycznych 

Audiometria zabawowa 

Próby nadprogowe 

Słuchowe potencjały 

wywołane 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

22 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 
 

Uczeń powinien: 

1)  dokonać analizy przebiegu badania, 
2)  przygotować potrzebny sprzęt, 
3)  omówić sposób przygotowania dziecka i rodzica do badania, 
4)  opisać  sposób  przeprowadzania  badania  słuchu  metodą  behawioralnej  audiometrii 

obserwacyjnej. 

 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

metoda tekstu przewodniego, 

 

ćwiczenie. 

 
 

Środki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia, 

 

zestaw zabawek dźwiękowych do badania BOA. 

 
Ćwiczenie 3 
 

Zaplanuj urządzenie i wyposażenie pomieszczenia do badania behawioralnego. 

 
 

Wskazówki do realizacji 

 

Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczeń  powinien  przeczytać  odpowiedni 

fragment  rozdziału  Materiał  nauczania  dotyczący  urządzenia  i wyposażenia pomieszczenia  do 
badania behawioralnego. 
 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 
 

Uczeń powinien: 

1)  dokonać analizy urządzenia i wyposażenia pomieszczenia do badania behawioralnego, 
2)  narysować schemat wyposażenia pomieszczenia do badania, 
3)  zaprezentować schemat na forum grupy. 
 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie. 

 
 

Środki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia, 

 

arkusz papieru formatu A4, flamastry. 

 

Ćwiczenie 4* 
 

Zaplanuj  wykonanie  badania  słuchu  metodą  audiometrii  wzmocnionej  bodźcem 

wzrokowym u 9 miesięcznego dziecka. 
 
 

Wskazówki do realizacji 

 

Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczeń  powinien  przeczytać  odpowiedni 

fragment  rozdziału  Materiał  nauczania  dotyczący  wykonywania  badania  słuchu  metodą 
audiometrii wzmocnionej bodźcem wzrokowym u niemowlęcia. 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

23 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 
 

Uczeń powinien: 

1)  dokonać analizy przebiegu badania VRA, 
2)  omówić w jaki sposób przygotuje dziecko i rodzica do badania, 
3)  opisać etapy przeprowadzania badania w formie instrukcji dla rodziców. 
 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

metoda tekstu przewodniego, 

 

ćwiczenie. 

 
 

Środki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia, 

 

papier formatu A4. 

 

Ćwiczenie 5* 
 

Zinterpretuj wynik badania słuchu wykonanego metodą VRA u 6 –miesięcznego dziecka. 

 

Rysunek do ćwiczenia 5. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

24 

 

Wskazówki do realizacji 

 

Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczeń  powinien  przeczytać  odpowiedni 

fragment  rozdziału  Materiał  nauczania  dotyczący  interpretowania  wyniku  badania  słuchu 
metodą VRA. 
 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  dokonać  analizy  sposobu  interpretowania  wyniku  badania  słuchu  przeprowadzonego 

metodą VRA, 

2)  zinterpretować wynik badania, 
3)  opisać wnioski, 
4)  przedstawić na forum grupy interpretację wyniku badania. 
 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie. 

 
 

Środki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia, 

 

arkusz do ćwiczenia, 

 

papier formatu A4. 

 
Ćwiczenie 6* 
 

Zinterpretuj  wynik  badania  słuchu  wykonanego  metodą  audiometrii  zabawowej  

u 4 – letniego dziecka. 

x

x

x

x

x

Audiogram

Ucho prawe -        Ucho lewe - 
Przewodnictwo powietrzne             Przewodnictwo kostne
Pacjent:     

  Wiek: 

Data badania:   

 Z.Z. 

  

4 lata

2007-03-29

x

 

Rysunek do ćwiczenia 6. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

25 

 

Wskazówki do realizacji 

 

Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczeń  powinien  przeczytać  odpowiedni 

fragment  rozdziału  Materiał  nauczania  dotyczący  interpretowania  wyniku  audiometrii 
zabawowej. 
 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  dokonać  analizy  sposobu  interpretowania  wyniku  badania  słuchu  przeprowadzonego 

metodą audiometrii zabawowej, 

2)  zinterpretować wynik badania, 
3)  opisać wnioski, 
4)  przedstawić na forum grupy interpretację wyniku badania. 
 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia, 

 

arkusz do ćwiczenia, 

 

papier formatu A4. 

 
Ćwiczenie 7 
 

Przeprowadź  pogadankę  dla  rodziców  dotyczącą  przebiegu  i  miejsce  badania  słuchu 

metodą audiometrii zabawowej. 
 
 

Wskazówki do realizacji 

 

Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczeń  powinien  przeczytać  odpowiedni 

fragment  rozdziału  Materiał  nauczania  dotyczący  wykonywania  badania  słuchu  metodą 
audiometrii zabawowej. 
 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 
 

Uczeń powinien: 

1)  dokonać analizy przebiegu badania słuchu wykonywanego metodą audiometrii zabawowej, 
2)  przygotować pogadankę dla rodziców dotyczącą audiometrii zabawowej, 
3)  opracować  wskazówki  dla  rodziców  lub  opiekunów  dziecka  dotyczące  postępowania 

z dzieckiem w przypadku problemów z przeprowadzeniem etapu uwarunkowania, 

4)  przeprowadzić pogadankę w grupie koleżanek/kolegów. 
 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie, 

 

pogadanka.  

 

 

Środki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia, 

 

papier formatu A4, 

 

papier formatu A0, flamastry. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

26 

Ćwiczenie 8 
 

Dobierz metody badania słuchu do wieku dziecka. 

 

Słuchowe potencjały, Tympanometria, BOA, Audiometria, wywołane 226 Hz, zabawowa. 
 
 
 
 
VRA, Fotoemisja, Tympanometria Badanie rozumienia akustyczna 1000Hz mowy. 

 

Rysunek do ćwiczenia 8 

 
 

 

Wskazówki do realizacji 

 

Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczeń  powinien  przeczytać  odpowiedni 

fragment  rozdziału  Materiał  nauczania.  Należy  zwrócić  uwagę  na  metody  badania  słuchu 
w poszczególnych grupach wiekowych. 

 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

 

Uczeń powinien: 

1)  dokonać  analizy  metod  badania  słuchu  stosowanych  w  poszczególnych  grupach 

wiekowych, 

2)  dobrać metody badania słuchu do wskazanego wieku dziecka, 
3)  wypełnić arkusz do ćwiczenia, łącząc strzałkami wybrane metody z wiekiem dziecka. 
 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

metoda tekstu przewodniego, 

 

ćwiczenie. 

 

 

Środki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia, 

 

arkusz do ćwiczenia. 

 
Ćwiczenie 9 
 

Wykonaj badanie rozumienia mowy u 3 letniego chłopca przebywającego w żłobku. 

 

 

Wskazówki do realizacji 

 

Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczeń  powinien  przeczytać  fragment 

rozdziału Materiał nauczania dotyczący wykonywania badania rozumienia mowy. 
 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 
 

Uczeń powinien: 

1)  dokonać analizy przebiegu badania rozumienia mowy, 
2)  uczestnicząc w zajęciach w żłobku, nawiązać kontakt z dzieckiem, 
3)  przygotować pomieszczenie do przeprowadzenia badania, 
4)  przeprowadzić badanie rozumienia mowy przy pomocy testu dostosowanego do wieku  

rozwojowego dziecka, 

5)  zinterpretować otrzymany wynik badania. 

2 miesiące 

9 miesięcy 

4 lata 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

27 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie. 

 
 

Środki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia, 

 

test akumetryczny dostosowany do wieku rozwojowego dziecka, 

 

rysunki do testu akumetrycznego, 

 

papier formatu A4, długopis. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

28 

5.4.  Metody  rehabilitacji  słuchu.  Problemy  zdrowotne,  społeczne 

i psychologiczne dziecka z niedosłuchem 

 
5.4.1. Ćwiczenia 

 

Ćwiczenie 1 

Podziel metody rehabilitacji stosowane w pracy z dziećmi z uszkodzonym słuchem. 

 
 

Wskazówki do realizacji 

 

Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczeń  powinien  przeczytać  odpowiedni 

fragment  rozdziału  Materiał  nauczania  dotyczący  metod  rehabilitacji  dzieci  z uszkodzonym 
słuchem. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  dokonać analizy metod rehabilitacji stosowanych w pracy z dzieckiem z niedosłuchem,  
2)  przygotować  prezentację  multimedialną  dla  rodziców  dzieci  z  uszkodzonym  słuchem 

dotyczącą metod rehabilitacji, 

3)  przedstawić prezentację na forum grupy. 
 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

metoda projektu. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia, 

 

literatura przedmiotowa, 

 

komputer z programem Power Point, skaner, 

 

rzutnik multimedialny. 

 

Ćwiczenie 2 

Wyodrębnij różnice między fonogestami a językiem migowym. 

 

Tabela do ćwiczenia 2 

Fonogesty 

Język migowy 

 
 
 
 
 
 

 
 
 
 
 
 

 

Wskazówki do realizacji 

 

Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczeń  powinien  przeczytać  odpowiedni 

fragmenty rozdziału Materiał nauczania zawierające opis fonogestów i języka migowego. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  dokonać analizy metod rehabilitacji stosowanych w pracy z dzieckiem z niedosłuchem,  

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

29 

2)  wyodrębnić różnice między fonogestami a językiem migowym, 
3)  wypełnić arkusz do ćwiczenia. 
 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

metoda tekstu przewodniego, 

 

ćwiczenie. 

 
 

Środki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia, 

 

arkusz do ćwiczenia. 

 
Ćwiczenie 3 

Dobierz metody rehabilitacji do stopnia ubytku słuchu. 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 

 

Rysunek do ćwiczenia 3 

 

 

Wskazówki do realizacji 

 

Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczeń  powinien  przeczytać  odpowiedni 

fragment  rozdziału  Materiał  nauczania  zawierający  wskazówki  dotyczące  doboru  metod 
rehabilitacji do stopnia ubytku słuchu. 
 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 
 

 Uczeń powinien: 

1)  dokonać analizy treści ćwiczenia, 
2)  wyodrębnić  metody  rehabilitacji  stosowane  u  dzieci  z  lekkim,  średnim,  znacznym 

i głębokim ubytkiem słuchu, 

3)  wypełnić arkusz do ćwiczenia, pamiętając, że każda z metod może być stosowana u dzieci 

z różnymi ubytkami słuchu. 

 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie. 

 
 

Środki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia, 

 

arkusz do ćwiczenia. 

 
 

Lekki ubytek słuchu 

Średni ubytek słuchu 

Znaczny ubytek słuchu 

Głęboki ubytek słuchu 

 

metoda audytywno-werbalna 

 

  fonogesty 

 

  metoda werbo-tonalna 

 

  daktylografia 

 

  język migowy 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

30 

Ćwiczenie 4 

Scharakteryzuj  czynniki  wpływające  na  efektywność  metod  rehabilitacji  stosowanych 

w pracy z dziećmi z uszkodzonym słuchem. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  pracować w 3–4 osobowej grupie, 
2)  dokonać analizy czynników mających wpływ na efektywność pracy rehabilitacyjnej, 
3)  przygotować pogadankę dla rodziców dzieci z uszkodzonym słuchem na temat czynników 

mających wpływ na efektywność podejmowanych działań rehabilitacyjnych, 

4)  przeprowadzić pogadankę na forum klasy. 
 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie w 3–4 osobowej grupie, 

 

pogadanka. 

 
 

Środki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia, 

 

literatura przedmiotowa, 

 

papier formatu A4, długopisy. 

 
Ćwiczenie 5 

Scharakteryzuj problemy psychologiczne, zdrowotne i społeczne dziecka z niedosłuchem. 

Otrzymałeś  list  od  nauczycielki  przedszkola  do  którego  będzie  uczęszczać  5  –letnie  dziecko 
niedosłuchem.  Nauczycielka  prosi  o  wyjaśnienie  najistotniejszych  problemów  jakie  mogą 
występować u tego dziecka. 
 
 

Wskazówki do realizacji 

 

Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczeń  powinien  przeczytać  odpowiedni 

fragment rozdziału Materiał nauczania. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  dokonać  analizy  problemów  psychologicznych,  zdrowotnych  i  społecznych  dziecka 

z niedosłuchem, 

2)  napisać  list  do  nauczycielki  przedszkola  wyjaśniając  istotę  problemów  psychologicznych, 

zdrowotnych i społecznych dzieci z niedosłuchem, 

3)  przeczytać list na forum grupy. 
 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie. 

 
 

Środki dydaktyczne: 

 

poradnik dla ucznia, 

 

papier formatu A4, długopis. 

 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

31 

6.  EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

 

 
Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego 

 
Test  dwustopniowy  do  jednostki  modułowej

 

„Wykonywanie  badania  słuchu 

u dzieci” 

 

Test składa się z 25 zadań wielokrotnego wyboru, z których: 

 

zadania  1,  2,  3,  4,  9,  10,  11,  12,  14,  15,  16,  17,  18,  19,  20,  24,  25,  są  z  poziomu 
podstawowego, 

 

zadania 5, 6, 7, 8, 13, 21, 22, 23, są z poziomu ponadpodstawowego. 

 

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt 

 

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak 

uczeń otrzymuje 0 punktów. 
 

Proponuje  się  następujące  normy  wymagań  –  uczeń  otrzyma  następujące 
oceny szkolne:

 

 

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego, 

 

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 13 zadań z poziomu podstawowego,  

 

dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 4 z poziomu ponadpodstawowego,  

 

bardzo  dobry  –  za  rozwiązanie  23  zadań,  w  tym  co  najmniej  6  z  poziomu 
ponadpodstawowego. 

 

Klucz  odpowiedzi:  1.  a,  2.  d,  3. b, 4. c, 5. b, 6. a, 7. b, 8. d, 9. b, 10. a, 11. a, 
12. d, 13. c, 14. b, 15. b, 16. c, 17. d, 18. b, 19. d, 20. b, 21. a, 22. c, 23. a, 24. b, 
25. d. 
 
Plan testu 
 

Nr 
zad. 

Cel operacyjny  
(mierzone osiągnięcia ucznia) 

Kategoria 

celu 

Poziom 

wymagań 

Poprawna 

odpowiedź 

Określić wpływ odrębności w budowie trąbki 
słuchowej dziecka na jego zdrowie 

Wskazać sposób odciągania małżowiny usznej 
dziecka podczas oglądania błony bębenkowej 

Identyfikować rodzaj niedosłuchu 
towarzyszący wadzie ślimaka 

Określić grupę badaną podczas skriningu 
selektywnego 

Rozpoznać symptomy ostrego zapalenia ucha 
środkowego 

PP 

Rozpoznać czynnik ryzyka wystąpienia 
niedosłuchu u noworodka 

PP 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

32 

Dostosować typ reakcji lokalizacyjnej do 
wieku dziecka 

PP 

Dostosować metody badań słuchu do wieku 
niemowlęcia 

PP 

Określić elementy, których nie powinno być 
w pomieszczeniu podczas badania metodą 
BOA 

10 

Określić wskazówki do interpretowania 
wyniku badania słuchu metodą BOA 

11 

Określić przedmioty pełniące rolę wzmacniacza 
wzrokowego podczas VRA 

12  Określić metodę badania słuchu u noworodka 

13 

Identyfikować rolę etapu uwarunkowania 
podczas badania VRA 

PP 

14 

Rozpoznać reakcję dziecka na dźwięk, podczas 
audiometrii zabawowej 

15 

Rozpoznać metodę badania słuchu, której nie 
stosuje się u dzieci 2-letnich 

16 

Określić rodzaj pomocy, które stosuje się 
podczas badania rozumienia mowy 

17 

Dostosować wiek dziecka do rodzaju badania 
słuchu 

18 

Rozpoznać czynnik sprzyjający występowaniu 
zapaleń ucha u dzieci 

19 

Określić element budowy drogi słuchowej 
osiągający swoją dojrzałość w określonym 
wieku 

20 

Rozpoznać czas, w którym należy rozpocząć 
rehabilitację dziecka z niedosłuchem 

21 

Rozpoznać metodę rehabilitacji na podstawie 
opisu jej elementów 

PP 

22 

Zidentyfikować elementy metody werbo-
tonalnej 

PP 

23 

Dostosować metodę rehabilitacji do stopnia 
ubytku słuchu u dziecka 

PP 

24 

Rozpoznać czynnik nie wpływający na 
efektywność działań rehabilitacyjnych 
u dziecka z ubytkiem słuchu 

25 

Rozpoznać metodę usuwania ciała obcego 
z przewodu słuchowego dziecka 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

33 

Przebieg testowania 

 
Instrukcja dla nauczyciela

 

1.  Ustal  z  uczniami  termin  przeprowadzenia  sprawdzianu  z  wyprzedzeniem  co  najmniej 

dwutygodniowym. 

2.  Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego. 
3.  Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania. 
4.  Przygotuj odpowiednią liczbę testów. 
5.  Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań. 
6.  Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia. 
7.  Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij. 
8.  Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test. 
9.  Kilka  minut  przed  zakończeniem  testu  przypomnij  uczniom  o  zbliżającym  się  czasie 

zakończenia udzielania odpowiedzi.  

 
 

Instrukcja dla ucznia 

1.  Przeczytaj uważnie instrukcję. 
2.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 
3.  Zapoznaj się z zestawem zadań testowych. 
4.  Test zawiera 25

 

zadań. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwości odpowiedzi. 

Tylko jedna jest prawidłowa. 

5.  Udzielaj  odpowiedzi  na  załączonej  karcie  odpowiedzi, stawiając  w  odpowiedniej  rubryce 

znak X.  

6.  W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie ponownie 

zakreślić odpowiedź prawidłową. 

7.  Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 
8.  Na rozwiązanie testu masz 45 minut.  
 
 

Materiały dla ucznia: 

− 

instrukcja, 

− 

zestaw zadań testowych, 

− 

karta odpowiedzi. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

34 

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

 

 
1.  Krótsza  i  położona  bardziej  poziomo  niż  u  dorosłych trąbka  słuchowa,  to  cechy  budowy 

anatomicznej narządu słuchu dziecka, sprzyjające 
a)  przenoszeniu infekcji z nosa i gardła do ucha. 
b)  przenoszeniu infekcji z ucha do nosa i gardła. 
c)  problemom podczas dopasowywania wkładek usznych. 
d)  problemom z lokalizacją źródła dźwięku. 

 
2.  Aby  obejrzeć  błonę  bębenkową  małego  dziecka  małżowinę  uszną  należy  odciągnąć 

w kierunku 

a)  do góry. 
b)  do tyłu. 

c)  do tyłu i do góry. 

d)  do tyłu i do dołu. 

 
3.  Niedorozwój  szkieletu  ślimaka,  to  wada  rozwojowa,  której  towarzyszy  niedosłuch 

o charakterze 

a)  przewodzeniowym. 
b)  odbiorczym. 
c)  mieszanym. 
d)  niespecyficznym. 
 

4.  Skrining selektywny polega na 

a)  wykonywaniu badań w całej populacji. 
b)  ocenianiu korzyści z aparatów słuchowych. 
c)  badaniu osób z grup ryzyka. 
d)  diagnozowaniu progresji schorzenia. 
 

5.  U  dziecka  z  ostrym  zapaleniem  ucha  środkowego  podczas  badania  otoskopowego 

stwierdza się 
a)  perłowo-szarą błonę bębenkową. 
b)  uwypukloną, żywoczerwoną błonę bębenkową. 
c)  wciągniętą błonę bębenkową. 
d)  brak zmian w wyglądzie błony bębenkowej. 

 
6.  Do czynników ryzyka wystąpienia niedosłuchu u noworodka należy 

a)  zakażenie wewnątrzmaciczne wirusem cytomegalii. 
b)  poród metodą cięcia cesarskiego. 
c)  masa urodzeniowa 2000 – 2500 g. 
d)  poród trwający ponad 24 godziny. 

 
7.  U  prawidłowo  rozwijającego  się  6  miesięcznego  niemowlęcia,  występuje  reakcja  na 

dźwięki o natężeniu 40-50 dB SPL, jeżeli źródło dźwięku znajduje się 
a)  z tyłu. 
b)  z boku. 
c)  z dołu. 
d)  z góry. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

35 

8.  Ocenę  poprawności  ustawienia  i  korzyści  z  aparatów  słuchowych  u  dzieci  w  wieku 

rozwojowym 6-12 miesięcy umożliwia następujący zestaw badań: 

a)  BOA, pomiary in situ, audiometria zabawowa. 
b)  pomiary in situ, audiometria tonalna w wolnym polu. 
c)  pomiary in situ, audiometria zabawowa. 
d)  BOA, VRA, pomiary in situ.  
 

9.  Podczas  wykonywania  badania  słuchu  metodą  BOA  u  11  miesięcznego  dziecka 

z pomieszczenia należy usunąć 
a)  stolik z zabawkami do skupiania uwagi. 
b)  pojemnik z ulubionymi zabawkami dziecka. 
c)  krzesełko dla dziecka i rodzica. 
d)  głośniki.  

 

10.  Interpretując  wyniki  badania  słuchu  metodą  behawioralnej  audiometrii  obserwacyjnej, 

należy wziąć pod uwagę 
a)  wiek rozwojowy dziecka. 
b)  wiek kalendarzowy dziecka. 
c)  opinię rodzica i trzech badających. 
d)  opinię wszystkich czterech badających. 

 

11. Podczas badania VRA, rolę wzmacniacza wzrokowego pełnią 

a)  ruchome i oświetlone zabawki. 
b)  leżące na stole ulubione zabawki dziecka. 
c)  średnioatrakcyjne zabawki trzymane przez badającego. 
d)  wielokolorowe migające światełka. 

 

12. Podczas wykonywania badania słuchu u noworodka wykorzystuje się 

a)  próby nadprogowe. 
b)  audiometrię zabawową. 
c)  badanie rozumienia mowy. 
d)  słuchowe potencjały wywołane. 

 

13. Etap uwarunkowania podczas badania VRA, polega na 

a)  psychicznym przygotowaniu dziecka do badania. 
b)  poznaniu jednorazowej reakcji na bodziec słuchowy. 
c)  poznaniu reakcji dziecka na bodźce ponadprogowe. 
d)  ocenie minimalnych progów reakcji. 

 

14. Podczas  badania  słuchu  metodą  audiometrii  zabawowej,  reakcja  dziecka  na  dźwięk 

powinna polegać na 

a)  poszukiwaniu źródła dźwięku. 
b)  wykonaniu czynności wyuczonej na etapie uwarunkowania. 
c)  zahamowaniu lub wzmożeniu aktywności. 
d)  skierowaniu głowy w kierunku badającego lub rodzica. 

 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

36 

15.  U dzieci 24 miesięcznych nie wykonuje się badania słuchu metodą 

a)  audiometrii zabawowej. 
b)  audiometrii klasycznej. 
c)  BOA. 
d)  VRA. 

 
16.  Podczas badania rozumienia mowy wykorzystuje się 

a)  wzmacniacze wzrokowe. 
b)  zabawki wydające dźwięki o małych częstotliwościach. 
c)  testy słowne dostosowane do wieku rozwojowego dziecka. 
d)  testy słowne dostosowane do wieku kalendarzowego dziecka. 

 

17.  Badanie otoemisji akustycznych wykonuje się 

a)  tylko u noworodków. 
b)  u dzieci powyżej 24. miesiąca życia. 
c)  u dzieci powyżej 6 roku życia. 
d)  w każdym wieku. 

 

18.  Za czynnik sprzyjający występowaniu zapaleń ucha środkowego u dzieci uważa się 

a)  zrosty kosteczek słuchowych. 
b)  przerost tkanki chłonnej gardła. 
c)  przetoka przeduszna. 
d)  deformacja małżowiny. 

 

19.  Elementem  drogi  słuchowej  osiągającym  swoją  ostateczną  wielkość  u  urodzonego 

o czasie noworodka jest 
a)  przewód słuchowy. 
b)  jama bębenkowa. 
c)  trąbka słuchowa. 
d)  ślimak. 

 

20.  Rehabilitację dziecka z niedosłuchem należy rozpocząć 

a)  w chwili dopasowania aparatu słuchowego. 
b)  w chwili stwierdzenia uszkodzenia słuchu. 
c)  gdy dziecko ukończy 1 rok życia. 
d)  gdy dziecko zacznie świadomie współpracować z terapeutą. 

 

21.  Metoda  rehabilitacji  polegającą  na  wspomaganiu  percepcji  mowy  poprzez  skojarzenie 

dźwięków mowy ze specyficznymi ruchami palców i dłoni, to 
a)  fonogesty. 
b)  daktylografia. 
c)  metoda werbo-tonalna. 
d)  język migowy. 

 

22.  Rehabilitacja  dziecka  z  upośledzonym  słuchem  przy  pomocy  metody  werbo-tonalnej, 

polega na 
a)  łączeniu mowy z daktylografią. 
b)  łączeniu fonogestów z językiem migowym. 
c)  łączeniu mowy z ruchem ciała dziecka. 
d)  łączeniu mowy z językiem migowym. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

37 

23.  Daktylografii raczej nie stosuje się w rehabilitacji dzieci z ubytkiem słuchu w zakresie 

a)  21 - 40 dB. 
b)  41 - 70 dB. 
c)  71 – 90 dB. 
d)  91 i więcej dB. 

 
24.  Czynnikiem 

nie 

mającym 

wpływu 

na 

efektywność 

działań 

rehabilitacyjnych 

podejmowanych wobec dziecka z ubytkiem słuchu jest 
a)  wielkość ubytku słuchu. 
b)  wzrost i masa ciała dziecka. 
c)  sprawność analizatora wzrokowego. 
d)  zamożność rodziców. 

 
25.  W celu usunięcia ciała obcego z przewodu słuchowego małego dziecka stosuje się 

a)  antybiotykoterapię. 
b)  paracentezę. 
c)  leki obkurczające śluzówkę przewodu słuchowego. 
d)  wypłukanie przewodu słuchowego. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

38 

KARTA ODPOWIEDZI 

 

Imię i nazwisko......................................................................................................................... 

 
Wykonywanie badania słuchu u dziecka 

 
 
Zakreśl poprawną odpowiedź. 
 
 

Nr  

zadania 

Odpowiedź 

Punkty 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

10 

 

11 

 

12 

 

13 

 

14 

 

15 

 

16 

 

17 

 

18 

 

19 

 

20 

 

Razem: 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

39 

ZADANIE TYPU PRÓBA PRACY 

 
Próba pracy ma w zamierzeniu spełnić dwa zadania: 
1)  sprawdzić  stopień  opanowania  jednej  z  umiejętności  praktycznych,  jakie  uczniowie 

(słuchacze) powinni zdobyć przy realizacji tego modułu, 

2)  przygotować  uczniów  do  zdawania  części  praktycznej  egzaminu  zewnętrznego, 

potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie protetyk słuchu. 

W  tym  celu  zadanie  praktyczne  musi  być  przygotowane  w  takiej  formie,  z  jaką  uczniowie 
spotkają  się  na  egzaminie.  Oznacza  to  konieczność  opracowania  zadania  w  sposób 
umożliwiający  kryterialne  ocenianie  wykonywanych  przez  ucznia  czynności  w  czterech 
obszarach:  planowania,  organizowania,  wykonywana  i  prezentowania.  Próbę  pracy 
przeprowadza  wybrany  uczeń.  Pozostali  wspólnie  z  nauczycielem  obserwują  jego  pracę. 
Po pracy nauczyciel szczegółowo omawia wykonanie zadania. 
 
Ocenianie: 
Niedostateczny do 13 punktów  
Dopuszczający 14 – 16 punktów 
Dostateczny 17 - 19 punktów 
Dobry 20 - 22 punktów 
Bardzo dobry 24 - 25 punkty 
 
Wyposażenie stanowiska do przeprowadzenia próby pracy: 
 

 

Wyposażenie stanowiska 

 

Ilość 

Kabina  spełniająca  warunki  akustyczne  przewidziane  dla  badań  progu  słyszenia 
do  poziomu  0  dB,  opisane  przez  normę  ISO  8235  oraz  pomieszczenie  dla 
badającego umieszczone za szybą. 

1 szt. 

Stolik.  

1 szt. 

Krzesło dla dziecka i rodzica. 

1 szt. 

Zabawki służące do uwarunkowania np. klocki i wiaderko. 

1 zestaw 

Słuchawki nagłowne, np. TDH 39/49 lub typu insert. 

1 zestaw 

Słuchawka na przewodnictwo kostne. 

1 szt. 

Audiometr. 

1 szt. 

Formatka audiogramu. 

1 szt. 

 
Informacja dla ucznia: 
1.  Sprawdź, czy otrzymałeś kompletny arkusz do wykonania zadania. Ewentualne braki stron 

lub inne usterki zgłoś nauczycielowi. 

2.  Na arkuszu PROJEKT REALIZACJI PRAC wpisz swój numer ewidencyjny PESEL, datę 

urodzenia i numer stanowiska. 

3.  Zapoznaj  się  z  treścią  zadania  praktycznego,  instrukcją  jego  wykonania,  stanowiskiem 

roboczym i jego wyposażeniem. 
Masz na to 20 minut. 

4.  Czas rozpoczęcia i zakończenia zadania nauczyciel zapisze w widocznym dla ciebie  

miejscu (czas wykonania zadania wynosi 120

 

minut). 

Pamiętaj, że podczas wykonywania zadania jesteś oceniany przez nauczyciela, który nie 
może udzielać Ci żadnych wskazówek. Powodzenia !
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

40 

Zadanie 
 
Do  ośrodka  audiologicznego  zgłosili  się  rodzice  zaniepokojeni  opóźnionym  rozwojem  mowy 
ich  trzy  i  pół  letniego  syna  Michała.  Chłopiec,  wypowiada  się  zazwyczaj  pojedynczymi 
słowami, rzadko łączy je w zdania dwu–trzywyrazowe. Zniekształca wyrazy, zwłaszcza takie, 
w  których  znajdują  się  spółgłoski  bezdźwięczne  (k,t,p).  Rozumie  większość

 

poleceń  i pytań 

skierowane  bezpośrednio  do  niego  –  nie  zawsze  rozumie  wypowiedzi  osób  dorosłych  w 
gwarnym pomieszczeniu.  
Opracuj  projekt  realizacji  prac  związanych  z  przeprowadzeniem  badania  słuchu  metodą 
audiometrii  zabawowej  u  trzy  i  pół  letniego  Michała.  Wykonaj  badanie  słuchu  metodą 
audiometrii  zabawowej  u  osoby  odgrywającej  rolę  pacjenta.  Wykorzystując  zawarty 
w załączniku do zadania audiogram, dokonaj interpretacji wyniku badania.  
Na wykonanie zadania masz 120 minut. 
 
Instrukcja wykonania zadania 
 
Aby poprawnie wykonać zadanie: 
 
1.  Przeanalizuj dokładnie treść zadania. 
2.  Opracuj projekt realizacji prac, który powinien zawierać: 

a)  założenia do projektu wynikające z treści zadania, 
b)  wykaz niezbędnych przyborów i sprzętów, 
c)  plan rozmowy z rodzicami i dzieckiem, 
d)  sposób przeprowadzenie etapu uwarunkowania, 
e)  przebieg właściwego badania, 
f)  sposób interpretowania wyniku badania. 

3.  Zorganizuj stanowisko pracy. 
4.  Wykonaj audiometrię zabawową u osoby odgrywającej rolę pacjenta. 
5.  Oceń stopień niedosłuchu na podstawie audiogramu zawartego w załączniku. 
6.  Ustal,  jakie  dodatkowe  badania  powinieneś  wykonać,  aby  uwiarygodnić  (potwierdzić) 

wyniki audiometrii zabawowej i ocenić charakter ubytku słuchu dziecka. 

7.  Zgłoś przez podniesienie ręki gotowość do prezentacji. 
8.  Podczas prezentacji: 

 

omów sposób wykonania zadania, 

 

dokonaj samooceny wykonania zadania. 

 
Do opracowania projektu realizacji prac, wykorzystaj: 
 

1.  Wynik badania audiometrycznego – załącznik nr 1. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

41 

 

OBSZAR 

 

 

KRYTERIA OCENIANIA 

LICZBA 

PUNKTÓW 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 





 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 

1. Sformułowanie założeń. 
 Kryterium wykonania; 2 punkty, jeżeli słuchacz zapisał co  
 najmniej 4 z wymienionych założeń (1 punkt za co najmniej 2  
 założenia): chłopiec 3 i pół roku, opóźniony rozwój mowy,  
 wypowiada pojedyncze słowa, rzadko łączy je w zdania dwu-,  
 trzywyrazowe,
 zniekształca wyrazy, zawierające spółgłoski  
 bezdźwięczne (k,t,p), rozumie większość poleceń skierowanych  
 bezpośrednio do niego, nie zawsze rozumie słowa w gwarnym  
 pomieszczeniu. 
2. Sporządzenie wykazu sprzętów i przyborów
 Kryterium wykonania; 2 punkty, jeżeli słuchacz zapisał co  

 najmniej 4 (jeden punkt za co najmniej 2 pozycje): audiometr,  
 krzesło dla rodzica i dziecka, wiaderko i klocki, słuchawki  
 nagłowne lub wewnątrzuszne, formatka audiogramu, stolik. 
3. Zapisanie planu rozmowy z rodzicami i dzieckiem

 Kryterium wykonania; 1 punkt, jeżeli słuchacz zapisał co  

 najmniej: wyjaśnienie celu i sposobu przeprowadzania 
 badania, uzyskanie od rodziców informacji na temat stopnia  
 rozumienia przez chłopca poleceń,

 

nawiązanie pozytywnego  

 kontaktu z dzieckiem.

 

4. Opisanie sposobu przeprowadzania etapu uwarunkowania

 Kryterium wykonania; 1 punkt, jeżeli słuchacz zapisał co  

 najmniej: wyjaśnienie dziecku co ma zrobić gdy usłyszy  
 dźwięk  (wrzucić  klocek  do  wiaderka), przećwiczenie z  dzieckiem 
omówionych czynności przy zastosowaniu bodźców  
 ponadprogowych. 
5.Opisanie kolejnych czynności podczas właściwego badania. 

 Kryterium wykonania; 2 punkty, jeżeli słuchacz zapisał co  

 najmniej: zastosowanie procedury wstępującej bądź  
 zstępującej, obserwowanie reakcji dziecka na dźwięk –  
 powinno wrzucić klocek do wiaderka gdy usłyszy dźwięk,  
 nagradzanie dziecka za zasygnalizowanie słyszenia dźwięku  
 (brawo!, doskonale!),

 

ponowne instruowanie, jeśli dziecko  

 czasie badania wyłącza uwagę, przestaje się koncentrować,  
 „oszukuje”, itp., zapisywanie wyników na formatce  
 audiogramu.

 

 

6. Opisanie sposobu interpretowania wyników badania. 

 Kryterium wykonania; 1 punkt, jeżeli słuchacz zapisał co  

 najmniej: wyniki badania zapisane na formatce audiogramu  
 interpretuje  się  jako  progi  słyszenia  dla  przewodnictwa 
powietrznego  i  kostnego.  Progi  słyszenia  pozwalają  określić 
stopień i typ niedosłuchu.

 

 

 

 

Suma punktów w obszarze I Planowanie  

 /9 

 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

42 

  
 
 
 
 
 
 
 
 
 






 

 

7. Zorganizowanie stanowiska pracy: 
a)  zgromadzenie potrzebnego sprzętu. 

Kryterium  wykonania;  1  punkt,  jeżeli  słuchacz  zgromadził 
wszystkie  wymienione  przybory:  audiometr,  stolik,  krzesło 
dla rodzica i dziecka, wiaderko i klocki, słuchawki nagłowne 
lub wewątrzuszne, formatka audiogramu. 

b)  sprawdzenie sprawności sprzętu. 

Kryterium  wykonania;  1  punkt,  jeżeli  słuchacz  ocenił 
sprawność audiometru. 

8. Wykonanie badania słuchu metodą audiometrii zabawowej 
 u osoby odgrywającej rolę pacjenta. 
a) rozmowa z osobami odgrywającymi role rodzica i dziecka: 
 Kryterium  wykonania:  3  punkty  jeżeli  słuchacz  wykonał 

wszystkie  poniższe  czynności  –  po  1  punkcie  za  każdą 
czynność: 

 - słuchacz poinformował rodzica o celu i przebiegu badania, 
 - słuchacz uzyskał informacje o dziecku, 
 
słuchacz nawiązał pozytywny kontakt z dzieckiem. 
b) przeprowadzenie etapu uwarunkowania 
 Kryterium  wykonania:  3  punkty  jeżeli  słuchacz  wykonał 

wszystkie poniższe czynności – po 1 punkcie za każdą czynność: 
 - słuchacz ustalił natężenie bodźców, których powinien użyć  
 w czasie etapu uwarunkowania – powyżej spodziewanego  
 progu słyszenia, 
 
wyjaśnił dziecku, co ma zrobi ć gdy usłyszy dźwięk, 
 - przećwiczył z dzieckiem wykonywanie czynności. 
c) wykonanie właściwego badania 

 Kryterium wykonania: 4 punkty jeżeli słuchacz wykonał  
 wszystkie poniższe czynności przestrzegając przepisów  
 bezpieczeństwa i higieny pracy– po 1 punkcie za każdą czynność: 
 - zastosował procedurę wstępującą, 
 - obserwował zachowanie dziecka, 
 - nagradzał dziecko, gdy sygnalizowało, że słyszy dźwięk  
 (brawo!, doskonale!), 
 - zapisywał wyniki na formatce audiogramu. 
9. Ocena stopnia niedosłuchu na podstawie audiogramu  
 zawartego w załączniku. 
 Kryterium wykonania; 1 punkt, jeżeli słuchacz wyniki badania  
 zapisane na formatce audiogramu interpretuje jako niedosłuch  
 stopnia umiarkowanego,

  

10.  Określenie  badań  dodatkowych,  jakie  należy  wykonać, 

aby  

 potwierdzić wynik i określić typ ubytku słuchu 
 
Kryterium wykonania; 1 punkt, jeżeli słuchacz podaje: 
 - tympanometrię, jako konieczne badanie służące ocenie  
 charakteru niedosłuchu,  
- badanie akumetryczne, wskazane w celu potwierdzenia  
 stopnia niedosłuchu, 

 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

43 

 

Suma punktów w obszarze II Wykonywanie 

 /14 





 

11. Omówienie sposobu wykonania zadania: 
 
Kryterium wykonania: 1 punkt jeżeli słuchacz uzasadnił 
 celowość i kolejność wykonywania poszczególnych  
 czynności. 
12. Ocena jakości wykonania zadania: 
 
Kryterium wykonania: 1 punkt jeżeli słuchacz ocenił jakość  
 wykonanej pracy odnosząc się do skuteczności własnych  
 działań, dokładności wykonania badania oraz przestrzegania  
 przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 

 

 

Suma punktów w obszarze III prezentowanie 

 /2 

 

RAZEM 

 /25 

 
Załącznik nr 1 Wynik badania audiometrycznego 
 

Częstotliwość (Hz)

d

B

 HL

 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

44 

Zawód: protetyk słuchu 
Symbol cyfrowy zawodu: 322[17] 
Jednostka modułowa 322[17].Z1.03 Wykonywanie badania słuchu u dziecka 
Symbol zadania….. 
 
PESEL Data urodzenia Numer stanowiska 
 ││  
 

dzień miesiąc rok 

 
 

PROJEKT REALIZACJI PRAC 

 

…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………… 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

45 

7.  LITERATURA 

 

1.  Bamford  J.,  Gliddon  M.,  Green  R.,  Munro  K.,  Parry  G.,  Sutton  G.,  Wood  S.:  Neonatal 

Hearing Screening and Assessment. Visual Reinforcement Audiometry Testing of Infants. 
A Recommended Test Protocol. Ed. John Day, 2000 
http://www.library.nhs.uk/guidelinesfinder/ViewResource.aspx?resID=148627 

2.  Bochenek A., Reicher M.:Anatomia człowieka. tom V, PZWL, Warszawa 1989 
3.  Bouvet  D.:  Mowa  dziecka.  Wychowanie  dwujęzyczne  dziecka  niesłyszącego. 

Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1996 

4.  Bull P.D.: Wykłady z otolaryngologii. Via Media, Gdańsk 1999 
5.  Csanyi  Y.,  Słuchowo-werbalne  wychowanie  dzieci  z  uszkodzonym  narządem  słuchu. 

Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1994 

6.  Dąbrowski  P.:  Droga  przez  świat  ciszy.  Refleksje  autobiograficzne.  Polski  Komitet 

Audiofonologii, Warszawa 2004 

7.  Gałkowski  T.:  Przestrzenne  i  ruchowe  komponenty  komunikacji  z  dziećmi  głuchymi. 

Polski Komitet Audiofonologii, Warszawa 1998 

8.  www.bez-slow.pl/jezyk-migowy.html 
9.  www.health.allrefer.com/health/ear-tube-insertion-ear-tube-insertion-series-3.html 
10.  www.health.allrefer.com/pictures-images/eustachian-tube.html 
11.  www.health.allrefer.com/pictures-images/middle-ear-infection.html 
12.  www.wikipedia.org/wiki/J%C4%99zyk_migowy 
13.  www.broszek.republika.pl/Obrazy%20fonogestow.html 
14.  www.entusa.com/Ear_Photos/EarNormal1.jpg 
15.  www.sunniva.onsi.pl/odbior_mowy.html 
16.  www.wosp.org.pl 
17.  ISO  389-1.  Acoustics  -  Reference  zero  for  the  calibration  of  audiometric  equipment. 

Part1:  Reference  equivalent  sound  pressure  levels  for  pure  tones  and  supra-aural 
earphones. Geneva: International Organization for Standardization, 1998 

18.  ISO  389-2.  Acoustics  -  Reference  zero  for  the  calibration  of  audiometric  equipment. 

Part2:  Reference  equivalent  threshold  sound  pressure  levels  for  pure  tones  and  insert 
earphones. Geneva: International Organization for Standardization, 1994 

19.  ISO  389-3.  Acoustics  -  Reference  zero  for  the  calibration  of  audiometric  equipment. 

Part3:  Reference  equivalent  threshold  force  levels  for  pure  tones  and  bone  vibrators. 
Geneva: International Organization for Standardization, 1994 

20.  ISO 8253. Acoustics - Audiometric Test Methods. Sound field audiometry with pure tone 

and  narrow-band  test  signals.  Geneva:  International  Organization  for  Standardization, 
1992 

21.  ISO  389-7.  Acoustics  -  Reference  zero  for  the  calibration  of  audiometric  equipment. 

Part7:  Reference  threshold  of  hearing  under  free-field  and  diffuse  listening  conditions. 
Geneva: International Organization for Standardization, 1996 

22.  Kossowska E.: Otolaryngologia dziecięca. PZWL, Warszawa 1994 
23.  Northern,  J.  L.,  Downs,  M.  P.,  Hearing  in  children  (4th  ed.).  MD:  Williams  &  Wilkins, 

Baltimore 1991 

24.  Périer  O.:  Dziecko  z  uszkodzonym  narządem  słuchu.  Aspekty  medyczne,  wychowawcze 

i Psychologiczne. Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1992 

25.  Piekut  Brodzka  D.,  Kuczyńska-Kwapisz  J.:  Pedagogika  specjalna  dla  pracowników 

socjalnych. Akademia Pedagogiki Specjalnej, Warszawa 2004 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

46 

26.  Poradnik  dla  rodziców  i  specjalistów  pracujących  z  dziećmi  z  wadą  słuchu,  Fundacja 

Grupy  TP,  Ogólnopolski  Program  Rehabilitacji  Małych  Dzieci  z  Wadą  Słuchu  „Dźwięki 
Marzeń” 2007 

27.  Pruszewicz  A.:  Audiologia  kliniczna  –  zarys.  A  M  Poznań,  Poznań  2003  Radziszewska-

Konopka M: Ocena przydatności obiektywnych pomiarów uwzględniających indywidualne 
właściwości  akustyczne  przewodu  słuchowego  zewnętrznego  dla  właściwego  doboru 
aparatów słuchowych; Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych. Instytut „Pomnik-
Centrum Zdrowia Dziecka”, Warszawa 2002 

28.  Szczepankowski 

B.: 

Niesłyszący-Głusi-Głuchoniemi. 

Wyrównywanie 

szans. 

Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne S.A, Warszawa 1999 

29.  Śliwińska-Kowalska M.: Audiologia kliniczna. Mediton, Łódź 2005 
30.  Świdziński  M.,  Gałkowski  T.:  Studia  nad  kompetencją  językową  i  komunikacją 

niesłyszących.  Uniwersytet  Warszawski,  Polski  Komitet  Audifonologii,  Instytut 
Głuchoniemych im. Ks. Jakuba Falkowskiego, Warszawa 2003 

 
Literatura metodyczna: 
1.  Dretkiewicz-Więch  J.:  ABC  nauczyciela  przedmiotów  zawodowych.  Operacyjne  cele 

kształcenia. Zeszyt 32. CODN, Warszawa 1994 

2.  Goźlińska E. (red.): Reforma kształcenia zawodowego. CDN, Warszawa 1997 
3.  Kupisiewicz Cz.: Podstawy dydaktyki. WSiP, Warszawa 2005 
4.  Niemierko B.: Pomiar wyników kształcenia zawodowego. Biuro Koordynacji Kształcenia 

Kadr, Fundusz Współpracy, Warszawa 1997