Wpływ zastosowania paliw ciężkich na konstrukcję i eksploatację silników okrętowych –
temat 20(1).
Budowa silników okrętowych
a/ układ korbowo-tłokowy,
b/ układ wtryskowy,
c/ układ smarowania,
d/ smarowanie gładzi cylindrowej,
e/ układ rozruchowy i rozruchowo-nawrotny,
d/ układ chłodzenia.
Instalacja wtryskowa paliwa.
Zadaniem instalacji zasilania jest dostarczenie do komory spalania w określonym czasie prawidłowo
rozpylonego paliwa w ilości odpowiadającej chwilowemu zapotrzebowaniu mocy.
Ilość i rodzaj elementów stanowiących instalację zależy od:
•
rodzaju i mocy silnika,
•
rodzaju stosowanego paliwa.
W skład instalacji wchodzą (rys. 9.20; 9.21):
1.
zbiornik rozchodowy (PC-paliwa ciężkiego, PL- paliwa lekkiego) – gromadzenie paliwa,
dopływ paliwa do silnika grawitacyjnie lub pompą zasilającą, dwa zbiorniki rozchodowe o
pojemności pokrywającej 8-12 lub 24 godzinne zapotrzebowanie paliwa przez silnik.
2.
zbiornik mieszankowy (obiegowy)- przy spalaniu PC, pojemność 0,2-0,5m
3
, mieszanie
paliw lekkiego z ciężkim ( starsze rozwiazania), zapobiega nagłym zmianom temperatury i
lepkości oraz ciśnienia.
3.
urządzenia pomiarowe- zbiorniki pomiarowe, przepływomierze.
4.
pompy podające ( zwiększona wydajność pomp podających - cyrkulacyjnych)– ciśnienie
pracy 0,2 –0,5 MPa, zębate, śrubowe lub tłokowe, wydajność 2-4 razy większa od zużycia,
odpowietrzanie systemu paliwa przed uruchomieniem, ręczne pompy do odpowietrzania
instalacji – małe silniki.
5.
podgrzewacz paliwa (utrzymanie właściwej temperatury) – lepkość paliwa wtryskiwanego do
komory spalania silników wolnoobrotowych 15-25 cSt ( 2 – 3
o
E); średnioobrotowych. 12-
16cSt (1,6 – 2,5
o
E); podgrzewacze parowe i elektryczne, ciśnienie 0,4-0,7 MPa;
6.
regulator lepkości paliwa ( utrzymanie właściwej wiskozy)
7.
filtr paliwa dokładnego oczyszczania – instalowane przed pompami wtryskowymi lub
podgrzewaczami paliwa, filtry na wtryskiwaczu.
Rodzaje filtrów – ze względu na konstrukcję:
•
z wkładem filtracyjnym włókiennym,
•
z wkładem filtracyjnym papierowym,
•
z w kładem filtracyjnym siatkowym,
•
z wkładem filtracyjnym szczelinowym – czyszczone ręcznie lub samooczyszczające.
8.
pompy wtryskowe i ich napęd – podają paliwo do wtryskiwacza sprężone do ciśnienia 40-100
MPa; dawkują paliwo zależnie od chwilowego obciążenia silnika.
9.
przewody paliwowe wysokiego ciśnienia ( grzanie przewodów paliwowych, cyrkulacja
paliwa),
10.
wtryskiwacze ( chłodzenie wtryskiwaczy)
11.
regulator prędkości obrotowej.
12.
wirówki paliwa ciężkiego ( dokładne oczyszczanie paliwa)
13.
wirówka oleju smarnego ( czyszczenie oleju smarnego0
14.
kocioł utylizacyjny ( zwiększone zapotrzebowanie pary grzewczej)
Wtryskiwacze.
Zadaniem wtryskiwacza jest:
•
optymalne rozpylenie wtryskiwanego do komory spalania paliwa,
•
równomierne nasycenie nim znajdującego się tam powietrza, tak, aby wytworzyła się mieszanina
paliwowo-powietrzna o żądanej mikro- i makrostrukturze.
Praca wtryskiwacza wywiera zasadniczy wpływ na silnik i proces roboczy, głównie na:
•
przebieg i jakość spalania,
•
sprawność ogólną silnika,
•
obciążenia cieplne i mechaniczne.
Zasada działania.
Obecnie stosowane są wtryskiwacze zamknięte z iglicą otwieraną siłą ciśnienia sprężonego paliwa.
Odmiany wtryskiwaczy – różnią się głównie rodzajem końcówki wtryskiwacza zwanej rozpylaczem.
Zależnie od liczby otworów (dysz) rozpylacze mogą być:
•
jednootworowe (czopikowe i bezczopikowe) – rys.9.55; 9.56 (silniki łodzi ratunkowych, silniki
zespołów prądotwórczych).
•
wielootworowe ( 2-10 otworów o średnicy 0,2 – 0,8 mm), kąt wtrysku 40-160
o
( przykładowe oznaczenie rozpylacza np. 8 x 0,4 -150).
Wtryskiwacze z końcówkami:
•
chłodzonymi – rys.9.58; 9.59 ( w celu utrzymania temperatury dyszy dla zapewnienia właściwiej
jakości rozpylania, szczelności i trwałości),
•
nie chłodzonymi (elementy wykonane z żaroodpornej stali) – rys.9.60 (okres międzyprzeglądowy do
8 tys. godz.; trwałość pary precyzyjnej ok.32 tys. godz.)
Rozpylacz składa się z:
•
prowadnicy,
•
iglicy,
•
dyszy.
Para precyzyjna ( prowadnica z iglicą oraz dysza w komplecie lub oddzielna) – spasowane z luzem 2-4
µµµµ
m,
wymieniane w komplecie.
Przewody paliwowe wysokiego ciśnienia – zwane przewodami wtryskowymi lub rurkami paliwowymi.
Wykonane z grubościennych ciągnionych rur stalowych w stosunku d
z
/d
w
= 4 – 5;
Posiadają jednakową długość dla danego silnika, połączone złączkami śrubowymi między sobą oraz z króćcami
wtryskiwaczy i pomp wtryskowych.( rys.9.52).
Zapobiegając skutkom pękania (przeciekom mogących spowodować niebezpieczeństwo pożaru w siłowni)
stosuje się przewody dwuścienne – rys.9.53.
Instalacje chłodzenia wtryskiwaczy.
Wtryskiwacze silników okrętowych ( starszego typu) zasilane paliwem ciężkim wymagają chłodzenia ze
względu na duże obciążenie cieplne.
Do chłodzenia wtryskiwaczy stosuje się: olej smarowy, olej napędowy lub wodę słodką.
W najnowszych rozwiązaniach eliminuje się oddzielne obiegi chłodzenia wtryskiwacza – rys.9.60 ( wtryskiwacz
chłodzony przepływającym przez niego paliwem podgrzanym do temperatury wtrysku).
Zadania oleju smarowego:
•
zmniejszenie tarcia pomiędzy współpracującymi częściami silnika,
•
zmniejszenie intensywności zużywania się współpracujących powierzchni,
•
zmniejszenie oporów ruchu ( moc utracona wskutek tarcia wynosi 3-6% mocy indykowanej)
N
µµµµ
=
ϕϕϕϕ
N
i
gdzie;
ϕ
- współczynnik tarcia 0,04-0,08.
•
chłodzenie powierzchni trących,
•
ochrona przeciwkorozyjna,
•
odprowadzenie z powierzchni trących produktów zużycia ciernego, amortyzowanie obciążenia,
•
uszczelnianie pierścieni tłokowych, neutralizowanie związków kwasowych powstałych w procesie
spalania,
•
chłodzenie tłoków, prowadnic wodzika i wtryskiwaczy.
W zależności od sposobu doprowadzenia oleju do miejsc smarowych rozróżnia się systemy sterowania:
•
smarowanie obiegowo-ciśnieniowe(cisnienie oleju w obiegu 0,2-0,4 MPa dla silników
wolnoobrotowych i 0,3-0,6 MPa dla silników pomocniczych) – schemat instalacji rys.10.1
•
smarowanie przepływowo-kroplowe – smarowanie tulei cylindrowej,
•
smarowanie mgłą olejową- elementy znajdujące się w skrzyni korbowej.
Eksploatacyjne wskaźniki jakości olejów smarowych:
•
lepkość – minimalna 3cSt / 1,2
o
E, w trakcie eksploatacji maleje lub wzrasta,
•
wskaźnik lepkości – miara zmian lepkości ( indeks wiskozowy),
•
temperatura krzepnięcia,
•
odporność na utlenianie i własności przeciwkorozyjne- stosowanie dodatków (inhibitorów
syntetycznych zwiększających odporność na utlenianie i własności przeciwkorozyjne),
•
własności zmywające- dodatki myjąco-despergujące zwiększające zmywalność nagarów,
•
zdolność zobojętniania kwaśnych produktów spalania – oleje do smarowania tulei cylindrowych
silników pracujących na paliwie ciężkim ( TBN – total base number, zasadowość określająca
zawartość mg KOH/g oleju).
•
smarowność- zdolność przylegania cząsteczek oleju do powierzchni smarowanych jest to istotne przy
pracy rozruchowej i manewrowej silnika.
•
stabilność termiczną – istotna przy chłodzeniu tłoków olejem ( wytracanie się osadów na ściankach
tłoka)
•
zdolność wydzielania wody – utrata dodatków, powstawanie emulsji.