PRACA PRZY MONITORACH

EKRANOWYCH

RMP i PS z dnia 1 grudnia 1998r. W sprawie bhp stanowisk pracy wyposażonych w monitory

ekranowe (Dz. U. Nr 148 z 1998r. poz. 973)

Organizacja stanowiska komputerowego

Według zaleceń specjalistów, idealnie ustawione stanowisko komputerowe

powinno znajdować się na bezokiennej ścianie, bokiem do okna, by światło
padało z lewej strony i w odległości

nie mniejszej niż l metr

.

Ogólna zasada jest taka, że na ekranie monitora nie

może się odbijać światło (

refleksy świetlne

mają negatywny wpływ na wzrok,

oczy się szybciej i bardziej dotkliwie męczą

).

Oprawy oświetlenia ogólnego powinny być

skierowane tak, by światło padało na podłogę

lub blat stołu –

nigdy na ekran monitora!

Właściwe umieszczenie monitora

Monitor powinien stać idealnie przed nami: niedopuszczalna jest sytuacja, by trzeba było
wykręcać głowę w bok, żeby spojrzeć na ekran.
Odległość monitora od naszych oczu również ma kolosalne znaczenie. Monitor ustawiony
zarówno w zbyt dużej odległości, jak i za blisko naszych oczu powoduje szybkie męczenie
oczu (łzawienie, uczucie pieczenia i szczypania...).
Dodatkowo pamiętajmy, aby środek ekranu znajdował się na wysokości naszej brody.
Bardzo duże znaczenie dla naszych oczu ma oświetlenie
pomieszczenia lub stanowiska pracy, które powinno
być dostosowane do warunków pracy z komputerem.
Często mamy wrażenie, iż kineskop monitora pełni
funkcję lustra, odbijając padające na niego punkty
świetlne.
Nie powinno tak być. Refleksy świetlne
bardzo szybko powodują zmęczenie wzroku.
Rozwiązaniem takiej sytuacji jest ustawienie monitora
tyłem do okna, lamp oraz np. : zamontowanie rolet
w oknach (ochrona przed światłem naturalnym).

Optymalny kąt
widzenia w
płaszczyźnie
pionowej

Ustawiając monitor na

biurku

należy

zwrócić

uwagę, by górny brzeg

ekranu znajdował się nieco
poniżej poziomu oczu,

nigdy powyżej.

Człowiek przy komputerze

powinien siedzieć tak, by

mniej

więcej

środek

monitora znajdował się na
wysokości jego wzroku.

Dobór monitora i drukarki

Monitor ekranowy służy do prezentacji obrazu i informacji podczas pracy
z komputerem. Jego jakość decyduje o stopniu obciążenia narządu wzroku
podczas pracy. Spotykane na stanowiskach pracy są jeszcze monitory z
lampą kineskopową

(CRT),

jednak z uwagi na postęp technologiczny są

one wypierane przez tzw. monitory z płaskim ekranem - głównie
plazmowe i ciekłokrystaliczne

(LCD).

Za najlepsze uważa się ekrany ciekłokrystaliczne z aktywną matrycą

(LCD TFT),

które oprócz tego, że mają małą objętość, są lekkie

i pobierają mało energii, odtwarzają doskonałej jakości obraz
kolorowy, dorównujący kineskopom kolorowym pod względem
kontrastu, jasności i nasycenia barw. Dodatkową zaletą tych
monitorów jest nie emitowanie promieniowania rentgenowskiego.
Zalety tych monitorów są przyczyną gwałtownego rozwoju
technologii ich wytwarzania oraz poprawy jakości obrazu (coraz wyższa
rozdzielczość) i przewiduje się, że za kilka lat zastąpią na rynku ekrany
CRT.

Jednak nie tylko monitor ma wpływ na nasze zdrowie.
Korzystanie z drukarki laserowej również nie jest bez znaczenia dla naszego
organizmu.
W trakcie jej pracy uwalnia się

ozon

. Jest to niezwykle agresywny gaz drażniący

błony śluzowe nosa, oczu i krtani.

Przypuszcza się, że jest jednym z silniejszych czynników rakotwórczych.
Wprawdzie najnowsze drukarki w dużej mierze odfiltrowują ozon, jednak warto
wyłączać drukarki wtedy, gdy się z nich nie korzysta

.

WYMAGANIA MONITORA I ŚRODOWISKA

PRACY

Monitor ekranowy powinien spełniać następujące wymagania :
 znaki na ekranie powinny być wyraźne i czytelne ,
 jaskrawość i kontrast znaków na ekranie powinny być łatwe do regulowania w

zależności od warunków oświetlenia stanowiska pracy,

 obraz na ekranie powinien być stabilny, bez tętnienia lub innych form niestabilności,
 regulacja ustawienia monitora powinna umożliwiać pochylenie ekranu co najmniej

20° do tyłu i 5° do przodu oraz obrót co najmniej o 120° (po 60° w obu kierunkach)

 ekran monitora powinien być pokryty warstwą antyodbiciową lub wyposażony w

odpowiedni filtr,

 oświetlenie pomieszczenia od 300 do 500 lx (min. akomodacja),

 hałas w pomieszczeniu nie powinien przekraczać 55 Db,

 wilgotność pomieszczenia 40÷60% celem zmniejszenia szkodliwego wpływu pola

elektrostatycznego.

Należy pamiętać aby odległość

oczu od ekranu mieściła się

w granicach od 40 ÷ 70 cm.

Kąt odchylenia tułowia do tyłu

od poziomu powinien wynosić

około 105

0

Kąt pomiędzy linią ramienia,

a poziomem powinien wynosić

około 115

0

Kąt między ramieniem a przedramieniem – około 100

0

Wymiary blatu stołu powinny być tak

dobrane, aby zapewnić :

 wystarczającą powierzchnię do łatwego

posługiwania się elementami
wyposażenia stanowiska i
wykonywania czynności związanych z
rodzajem pracy

 możliwość ustawienia klawiatury w

odległości nie mniejszej niż 100 mm od
przedniej krawędzi stołu

 możliwość ustawienia elementów

wyposażenia w odpowiedniej
odległości od pracownika, to jest w
zasięgu jego kończyn górnych, bez
konieczności przyjmowania
wymuszonych pozycji.

Stół

Wysokość stołu oraz siedziska krzesła powinna być taka, aby zapewniała :

 naturalne położenie kończyn górnych przy obsłudze klawiatury,

z zachowaniem co najmniej kąta prostego między ramieniem

i przedramieniem

 odpowiedni kąt obserwacji ekranu monitora w zakresie 20°-50° w dół

(licząc od linii poziomej na wysokości oczu pracownika do linii

poprowadzonej od jego oczu do środka ekranu), przy czym górna krawędź

ekranu monitora nie powinna znajdować się powyżej oczu pracownika

 odpowiednią przestrzeń do umieszczenia nóg pod blatem stołu.

Ręce powinny być trzymane poziomo na klawiaturze

Blat biurka, przy którym pracujemy powinien być tak duży, aby obok prawidłowo
ustawionego monitora, (jednostki centralnej), klawiatury i myszy znalazło się na
nim jeszcze miejsce dla naszych dłoni i nadgarstków.
Nie stawiajmy więc klawiatury na brzegu biurka. W trakcie pracy ma to duże
znaczenie dla naszych rąk.

Schorzenia rąk

Rzadko kto, myśląc o klawiaturze i myszce łączy je z groźną chorobą nadgarstków -

zespołem mięśni nadgarstka

. Ta choroba, znana pod angielską nazwą jako RSI

(Repetitive Strain Injury) objawia się drętwieniem palców, a następnie całych dłoni
aż w końcu dosięga barków.

Sprawność rąk zmniejsza się tak dalece, że wykonywanie tak prostych czynności jak
spożywanie posiłków staje się problemem.

W skrajnych przypadkach jedynym ratunkiem jest interwencja chirurga. A przyczyną
może być tak błaha sprawa jak nieodpowiednie ułożenie dłoni na klawiaturze lub brak

oparcia nadgarstka przy korzystaniu z myszki.

Specjaliści twierdzą, że zespół RSI ujawni się po

10-12

latach intensywnej pracy

z klawiatura i myszą.

Schorzenie to w Polsce nie zostało uznane za chorobę

zawodową.

Krzesło

Krzesło stanowiące wyposażenie stanowiska pracy
powinno mieć :

 dostateczną stabilność, przez wyposażenie go

w podstawę co najmniej pięciopodporową z
kółkami jezdnymi,

 wymiary oparcia i siedziska zapewniające

wygodną pozycję ciała i swobodę ruchów ,

 regulację wysokości płyty siedziska w zakresie

co najmniej 40-50 cm od podłoża ,

 regulację wysokości oparcia oraz regulację

pochylenia oparcia w zakresie 5° do przodu i
30° do tyłu ,

 wyprofilowania płyty siedziska i oparcia

odpowiednie do naturalnego wygięcia
kręgosłupa i odcinka udowego kończyn
dolnych,

 możliwość obrotu wokół osi pionowej o 360°
 podłokietniki.

Parametry wynikające
z ergonomii pracy
operatora
komputerowego :

D – dokumenty
DR – drukarka
JC – jednostka
centralna
K – klawiatura
M – monitor
P – pojemnik z CD

Ważne jest, aby takie elementy, jak maszynopis, klawiatura

i ekran znajdowały się w polu najlepszego widzenia

Podłączenie

Komputer powinien być podłączony do sieci

z bolcem uziemiającym, za pomocą listwy
antyprzepięciowej.

Listwa taka, np: ACAR, powoduje eliminację
skoków napięcia, wyrównanie przebiegu prądu
i chroni nasz sprzęt przed ich niszczącym
działaniem.

Dzięki temu mamy mniejszą szansę na utratę
informacji, których nie zdążyliśmy zapisać,

w przypadku nagłego wyłączenia się komputera

(powodem

może

być

chwilowa,

nie

dostrzegalna przez nas różnica napięcia prądu).

Aktywne przerwy

Z uwagi na obciążenie narządu wzroku oraz wymuszoną pozycję ciała pracownika przy

obsłudze monitora ekranowego, zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki

Socjalnej z dnia 1 grudnia 1998 w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach

wyposażonych w monitory ekranowe. (Dz.U. z 1998 nr 148 poz. 973),

pracodawca jest

zobowiązany tak organizować pracę, aby zapewnić pracownikom po każdej godzinie

nieprzerwanej pracy przy obsłudze monitora zmianę rodzaju pracy na nie

obciążającą wzroku i wykonywaną w zmienionych pozycjach ciała (np. w pozycji

siedzącej niewymuszonej, lub stojącej).

Jeżeli nie ma możliwości zmiany rodzaju pracy, po każdej godzinie przy przy obsłudze

monitora ekranowego należy zapewnić pracownikom co najmniej

5-minutową

przerwę,

wliczaną do czasu pracy.

Na pewne niekorzystne zjawiska, związane z budową komputera, nie mamy
wpływu. A należą do nich: promieniowanie optyczne - z zakresu fal
ultrafioletowych, podczerwonych; promieniowanie magnetyczne - wytwarzane
przez różnego rodzaju cewki; promieniowanie jonizujące (rentgenowskie);
promieniowanie elektrostatyczne - ujawnia się m.in. elektryzowaniem się
monitora. Można sprawdzić jego istnienie zbliżając rękę do ekranu.

Obecnie produkowane monitory (droższe) mają taką warstwę i oznaczone są
symbolem LR.

Jednakże zdaniem specjalistów z Głównego Inspektoratu Pracy w nowoczesnych,
dostępnych na rynku monitorach żadne z promieniowali nie przekracza ustalonych
norm.

A promieniowanie optyczne czy elektromagnetyczne w ogóle nie powoduje
zagrożenia dla zdrowia.

Szkodliwe zjawiska

niezależne od nas

Bezwonne gazy

Komputer wydziela, o czym nie wszyscy wiedzą, bezwonne gazy –

tlenki

i furany

, które nie są obojętne dla naszego zdrowia.

Związki te, zaliczane do jednych z groźniejszych trucizn środowiska naturalnego,

wchodzą w skład emulsji, którą pokrywa się obudowy monitorów i jednostek

centralnych.

Renomowani producenci twierdzą, że środki nieprzyjazne dla środowiska zostały

wyeliminowane, ale... Przecież nie każdy kupuje markowy komputer. Należy

także pamiętać, że nowy, z tak ogromną radością oczekiwany sprzęt

komputerowy,

powinien

być

"wygrzewany„

w

dobrze

wietrzonym

pomieszczeniu, by ulotniły się szkodliwe substancje chemiczne zawarte

w podzespołach komputera. Jest to szczególnie ważne w salach, w których

znajduje się kilka czy nawet kilkanaście komputerów.

UCIĄŻLIWOŚCI PRACY PRZY KOMPUTERZE

Również w notebookach znajdują się elementy pod wysokim napięciem, a przy
błędach konstrukcyjnych akumulatory notebooków mogą się przegrzać i zapalić.
W skrajnych przypadkach całe urządzenie może stanąć w płomieniach

WYBUCHAJĄCE LAPTOPY SONY

W 2006 roku część laptopów firmy Sony przeraziła swoich użytkowników.
W trakcie działania potrafiły one eksplodować oraz stanąć w płomieniach.
Jak się okazało, winę za to ponosiły wadliwie wykonane baterie, których według firmy na
rynek trafiło wtedy ponad 9 milionów.
Koszty, jakie firma poniosła aby wycofać je z użycia to około 350 milionów dolarów.

Niestety w 2008 roku sytuacja się powtórzyła.
Na rynek trafiło ok. 100 tysięcy wadliwych baterii wytworzonych przez Sony. Baterie te
były montowane w komputerach producentów takich jak : Sony, Dell, Toshiba oraz HP.

KOMBATYBILNOŚĆ

ELEKTROMAGNETYCZNA EMC

Promieniowanie elektromagnetyczne

, które emitowane jest między innymi

przez komputery, badane jest za pomocą specjalistycznego sprzętu w tak zwanych

pomiarach w wolnym polu