background image

1. I Zasada 

termodynamiki

W

 

układzie 

odosobnionym   tzn. 
osłoniętym   osłoną 
adiabatyczną,   ilość 
energii   wewnętrznej 
układ   jest   stała 
E

d

=

E

u

+E

w

  [J]  

⇒ 

równ

 

bilansu 

energetycznego można 
traktować   jako   I 
zasadę   termodynamiki 
dot.

 

Układu 

zamkniętego.   Energia 
doprowadzona   do 
układu 
wyodrębnionego 
osłoną   adiabatyczną 
pozostaje częściowo w 
układzie   a   część   jest 
wyprowadzona

 

układu.   Interpretacja 
graficzna   –   wykr. 
Sankeya

Jeżeli   układ   działa   w 
sposób   ustalony   (jego 
energi nie zmienia się 
w   czasie   lub   zmienia 
się   w   sposób 
periodyczny   i   po 
skończonej   liczbie 
cykli   wraca   do   wart. 
Początkowych)   to 
bilans   energetyczny 
przyjmuje postać  

w

d

E

E

˙

˙

=

 

ponieważ  

0

>

w

E˙

  to   do 

czynnego silnika  

>

0

d

E˙

że

 jest   rzeczą 

niemożliwą 
skonstruowanie 
perpetum   mobile 
pierwszego   rodzaju 
(silnika   pracującego 
bez zasilania energią z 
zewnątrz). 

0

   

,

0

  

,

>

=

>

=

L

E

E

E

E

w

d

w

d

idem

E

E

u

u

=

=

  

,

0

2.   II   Zasada 
termodynamiki

sformułowanie
a) Plancka.

 

Jest 

rzeczą   niemożliwą 
skonstr.   takiego 
silnika   (maszyny 
działającej 
periodycznie), 
którego   działanie 
polegało   by   na 
podnoszeniu 
ciężarów

 

równoczesnym 
ochładzaniu 
jednego   źródła 
ciepła.   Silnik   taki 
nosi

 

nazwę 

perpetum mobile II 
rodzaju.

b) Clausjusa   ciepło 

nie   może   przejść 
samorzutnie   od 
ciała   o   temp 
niższej   do   ciała   o 
temp wyższej. Aby 
spowodować   taki 
przepływ   ciepła 
musimy 
zastosować   lewo 
bieżną   maszynę 
cieplną   i   wkładać 
do   niej   energię   z 
zewnątrz,   tzn. 
wywoływać 
zmiany   w   innych 
ciałach.

Samorzutne 
przejście

 

– 

zjawisko   któremu 
nie   towarzyszą 
żadne   zmiany   w 
otoczeniu 
(otoczenie   nie 
oddziałuje

 

na 

układ)

c) Schmidta   –   nie 

można   całkowicie 
odwrócić 
przemiany,

 

której   występuje 

tarcie.   Pracę   w 
całości   można 
zmienić   na   ciepło 
przez

 

tarcie, 

jednak   z   tego 
ciepła nie można w 
całości   odzyskać 
pracy.

d) Ostwalda

 

– 

perpetum mobile II 
rodzaju

 

jest 

niemożliwe

 

– 

DOWÓD

czyli   cykl   pracy 
silnika stąd 

S

PM II R

=0 

bo   entropia   jest 
wielkością stanu a stan 
w   punkcie   1-2   jest 
sobie   równy   to  

=0; 

π

=

S

PM II R

+S

ŹR

=0 - 

ŹR

T

Q

;   Q – ciepło tarcia

π

  >   0   sprzeczne   z 

prawem

 

wzrostu 

entropii
e) entropia   układu 

zamkniętego     i 
izolowanego   nie 
może

 

maleć 

podczas   dowolnej 
przemiany

 

wzrastać

 

przy 

przemianach 
nieodwracalnych.

3.

 

Wielkości 

zastępcze

 

dla 

roztworów gazowych

Oblicza   się   w   ten 
sposób,   że   mnoży   się 
wielkości 
indywidualne   przez 
udziały   i   sumuje   się 
tak

 

obliczone 

iloczyny.
a) udziały gramowe – 

jeżeli   jednostka 
danej   wielkości 
zawiera

 

mianowniku kg np. 
R

b) udziały   molowe 

(objętościowe) 
jeżeli   jednostka 
danej   wielkości 
zawiera

 

mianowniku   kmol 
np. M [kg/kmol]

c) objętościowe   - 

jeżeli m

3

 lub mm

3

Stałą   gazową   R 

obliczamy 

=

=

k

1

i

i

i

k

g

R

 

kgK

J

Masę   drobinową   M 

obliczamy 

=

=

k

1

i

i

i

M

z

M

kmol

kg

między   udz   mol   z

i

  i 

gram   g

i

 

składnika 

roztworu   zachodzi 
zależność 

M

M

z

g

i

i

i

=

 

R

R

g

z

i

i

i

=

4.

 

Entalpia   –   sposób 

obliczania

a) ciała stałe i ciecze 

i=u+pv,   gdzie   v   - 
obj.   właść.,   p   - 
bezwzględne 
ciśnienie statyczne, 
u   –   właściwa 
energia 
wewnętrzna

b) gaz   doskonały 

(funkcja   tylko 
temp, nie zależy od 
ciśnienia

 

objętości) 
i=c

p

T+u

o

,   gdzie   c

–   ciepło   wł.   przy 
stałym ciśnieniu, T 
–   temp,   u

o

  – 

energia otoczenia

c) gaz   półdoskonały 

(funkcja   tylko 
temp)

o

T

0

p

u

T

I

c

i

+

=

; gdzie 

T

0

p

I

c

-   średnie   ciepło 

właściwe   od   0 
doT, T – temp

d) para   nasycona 

mokra   i=i`+x(i``-
i`),   gdzie   i   – 
entalpia

 

pary 

nasyc. mokrej, i` - 

background image

entalpia cieczy, i`` 
- ilość pary suchej 
nasyconej,   x   – 
stopień 
wilgotności

e) para   przegrzana 

i=i``q

p

,   gdzie   q

p

  – 

ciepło   przegrzania 
pary

f) para

 

mokra 

nasycona 
i=q+r+pr, gdzie r – 
entalpia parowania

5. Przejmowanie

jest to wymiana ciepła 
pomiędzy 
powierzchnią   ciała 
stałego   a   otaczającym 
ją płynem 
z   prawa   Newtona 
Q=A-

α

(t

f

-t

w

)

τ

, gdzie t

–   temp   pow   ciała 
stałego,   t

f

  -   temp 

opływającego płynu, 

α 

-   współczynnik,  

τ

  - 

czas,

 

A

 

– 

powierzchnia

α

 

-   ozn.   ilość 

wymienionego 
podczas przejmowania 
przez

 

jednostkę 

powierzchni   w   ciągu 
jednostki czasu
Przewodzenie

 – 

polega

 

na 

przenoszeniu ciepła w 
obrębie   danego   ciała 
od   jednych   drobin   do 
drugich,   odbywa   się 
tylko   gdy   drobiny 
ciała   nie   podlegają 
przesunięciom 
makroskopowym. 
Warunek   spełniony 
podczas   przepływu 
ciepła przez ciała stałe 
Prawo

 

Fouriera

τ

λ

=

du

dV

A

Q

gdzie 

λ

 - wsp. 

przewodz.   materiału, 

du

dV

- grzdient temp. A - 

pole pow

6.

 

Sposoby 

przekazywania ciepła

a) przewodzenie 

ciepła 

– 

przenoszenie 
ciepła   w   obrębie 
danego   ciała   od 
jednych   drobin   do 
drugich   lub   przez 
dyfuzję

b) konwekcja

 – 

(unoszenie   ciepła) 
ciepło   płynie   z 
cząsteczkami 
płynu   od   ściany 
przegrody

 

do 

rdzenia   strumienia 
lub odwrotnie

c) promieniowanie  – 

ciepło przenosi się 
od   jednego   ciała 
do   drugiego   w 
postaci   energii 
promienistej   (za 
pośrednictwem   fal 
elektromagnet)

7

 

Sposoby 

doprowadzania 
energii

a) na sposób ciepła – 

wtedy  gdy istnieje 
różnica

 

temp 

między   ciałem   a 
otoczeniem

b) na sposób pracy – 

wtedy gdy między 
układem

 

otoczeniem   jest 
oddziaływanie 
różnego rodzaju sił

I – p

1

>p

o

 – praca na 

rzecz otoczenia + 
L

w

>0

II – p

1

<p

o

 – otoczenie 

na rzecz układu – L

d

<0

c) ze   strumieniem 

ciepła – wtedy gdy 
np. mamy zbiornik 
i:

-

substancję 
doprowadzamy M

d

-

substancję 
wyprowadzamy 
M

w

przypadki

d) za pomocą prądu 

elektrycznego

8. Praca bezwzględna

Jest   to   praca 
wykonana

 

przez 

czynnik 
termodynamiczny 
wtedy   gdy   ciśnienie 
otoczenia   jest   równe 
zero.   Pracę   tę   można 
obliczyć   rozpatrując 
układ cylinder – tłok

Przy  

  małym   dx 

czynnik   wykonuje 
pracę dl=kdx, gdzie k 
– siła, dx droga. Przy 
pracy bez tarcia siłę k 
równoważy   ciśnienie 
działające   na   tłok. 
Stąd: k=pA, gdzie p – 
ciśnienie, A- przekrój, 
dl=p A dx 

 dl=p dv

p   –     bezwzględne 
ciśnienie   statyczne 
wewn. cylindra
dv – przyrost objętości 
w cylindrze
Praca   bezwzględna 

=

2

1

2

1

pdv

dl

; 

interpr. 

graficzna  (założenie   – 
znam   zależność   p   od 
v)

L

1-2

  – zależy od drogi 

przemiany a nie tylko 
od

 

stanu 

początkowego

 

końcowego
L

1-2

 

–   dotyczy 

przemian 
zachodzących bez strat 
na rzecz tarcia (wtedy 
dl <pdv)
Zastosowanie:

 

układach   otwartych   i 
zamkniętych, 
pseudoodwr. dl = p dv 
- dl

t  

= p dv - dQ

f

   stąd 

dl < p dv
dl

t

  –   praca   na   rzecz 

tarcia, dQ

f

  – ciepło na 

rzecz tarcia

9.   Sens   fizyczny 
pracy technicznej

Pracę

 

fizyczną 

rozpatrujemy

 

wg 

idealnej

 

maszyny 

przepływowej tzn. 
-

nie

 

występuje 

tarcie 
poruszających   się 
względem   siebie 
powierzchni

-

zawory

 

nie 

stawiają oporu

-

w   wewnętrznym 
zwrotnym 
położeniu   tłok 
dotyka cylindra

Praca

 

techniczna 

element.   dL

t

  =   -Vdp, 

L

t

>0 gdy dp<0

Praca skończona  L

t   1-2 

2

1

Vdp

dL

t

>0   gdy   dp<0; 

dL

t

<0 gdy dp>0

10. Obieg Diesla

Jest

 

obiegiem 

porównawczym, 

E

w

 = L

w

E

d

 = E

w

M

d

>M

w

M

d

<M

w

M

d

=M

w

m

d

>m

w

m

d

<m

w

m

d

=m

w

dx – odległość 
przesunięcia 
tłoka

Jeżeli:
dv>0 to dl>0
dv<0 to dl<0

L

t

=L

n

+L

1-2

+L

w

+L

1-2

+p

1

v

1

-p

2

v

2

L

n

 – praca napełniania

L

1-2

 – praca przemiany zamknietej

L

w

 – praca wytłaczania

zał. p

1

>p

2

a)

w.z.p. – przemiana 
napełniania

b)

z.z.p. – ilość czynnika 
= const

background image

silników   o   zapłonie 
samoczynnym

 

wtryskiem   paliwa   za 
pomocą   sprężonego 
powietrza.   Jest   to 
układ otwarty.

Sprawność 
techniczna

)

T

T

(

c

)

T

T

(

c

1

q

q

1

2

3

p

1

4

v

d

w

tD

=

=

η

;     

κ

=

1

c

c

p

v

1

1

1

1

1

1

tD

ϕ

ϕ

ε

κ

=

η

κ

κ

kompresja

2

1

V

V

=

ε

;    st. 

obciążeni

2

3

2

3

T

T

V

V

=

=

ϕ

Stąd sprawność maleje 
ze

 

wzrostem 

obciążenia

11. Obieg Otto.

 Obieg 

porównawczy silnika z 
ZI

z

ne

doprowadzo

 

ciepo

ego

porównawcz

obiegu 

 

praca

to

=

η

L

o

=Q

d

-Q

w

d

w

d

w

d

w

w

to

Q

Q

1

Q

Q

Q

Q

L

=

=

=

η

1

1

2

d

w

)

V

V

(

)

Q

Q

(

κ

=

;  

1

1

2

to

)

V

V

(

1

κ

=

η

1

to

1

1

κ

ε

=

η

;     

9

5

ε

;     

2

1

V

V

=

ε

12.   Stopień   suchości 
pary

 

nasyconej 

mokrej

x   –   jest   to   parametr, 
który

 

stanowi 

zawartość

 

pary 

nasyconej   suchej   do 
całkowitej   ilości   pary 
mokrej

m

m

x

p

=

-

dla   cieczy   w 
punkcie 
pęcherzyków x = 0

-

dla pary w punkcie 
rosy x = 1

13.

 

Wymienniki 

ciepła

Zadaniem   ich   jest 
umożliwienie 
przenikania ciepła z 1 
ośrodka do 2. Zależnie 

od

 

kierunków 

przepływu

 

obu 

czynników mówi się o 
przepływie 
współprądowym, 
przeciwprądowym   lub 
poprzecznoprądowym.
współpr.  –   przepływ 
w   którym   kierunki 
przepływu

 

obu 

czynników są zgodne
przeciwpr.  -   ...   są 
skierowane przeciwnie
poprzecznopr.  -   ...są 
do siebie prostopadłe

Wartość  różnicy temp 
określana

 

jest 

równaniem 

`

t

``

t

ln

`

t

``

t

tm

=

Wnioski:

 Przy 

współprądzie   temp 
końcowa

 

płynu 

ogrzewanego

 

jest 

niższa   od   końcowej 
temp

 

płynu 

ogrzewającego.   Przy 
przeciwprądzie 
końcowa   temp   płynu 
ogrzewanego   może 
być znacznie wyższa i 
w

 

pewnych 

przypadkach   może 
zbliżyć   się   do   temp 
początkowej   płynu 
ogrzewającego. 
Przykład:

 Kocioł 

parowy,   skraplacz, 
podgrzewacz, 

14. Co to jest entalpia

To

 

wielkość 

termodynamiczna 
określająca

 

stan 

termodynamiczny 
układu   i   równa   jest 
sumie

 

energii 

wewnętrznej U układu 
oraz   iloczynowi   jego 
objętości   i   ciśnienia. 
Zmiana   entalpii   przy 

stałym   ciśnieniu   jest 
miarą   ilości   ciepła 
wymienionego   przez 
układ  z  otoczeniem.   I 
– entalpia, U – energia 
wewnętrzna,   p   – 
ciśnienie   statyczne 
bezwzgl., V – objętość 
całkowita ciała.   I = U 
+   p   V.   Entalpia   jest 
funkcją   tych   samych 
parametrów   stanu   co 
energia wewnętrzna.

15.   Co   to   jest 
strumień   czynnika 
termodynamicz.?

Obliczamy za pomocą 
średniej   prędkości 
przepływu.   Jeżeli   na 
przykład   przewodem 
rurowym   o   przekroju 
F  

  [m

2

]   płynie 

strumień   z szybkością 

ω

  [m/s]   to   wzór   na 

strumień   objętości 
wygląda 

ω

=

F

Strumień   substancji 

[kg/s]   oblicza   się 

mnożąc objętość przez 
gęstość   substancji 

ω γ

=

F

gdy  

=   idem   to 

jest   to   warunek 
ciągłości strugi.

16.   Gaz   doskonały   i 
półdoskonały

gaz   doskonały  –   gaz 
którego   drobiny   nie 
przyciągają

 

się 

wzajemnie,

 

są 

nieskończenie   małe   i 
sztywne   (wewnątrz 
drobin   nie   występują 
drgania).Spełnia on:
- prawo Awogadra  
– 
w

 

jednakowych 

objętościach   znajduje 
się   ta   sama   ilość 
cząstek   dowolnego 
gazu   doskonałego, 
jeżeli ciśnienie i temp 

obu   gazów   są 
jednakowe.

2

2

1

1

2

1

M

N

M

N

m

m

=

-  równanie   stanu  – 
f(p,V,T) =0, gdy znam 
2   parametry   gazu   to 
mogę obliczyć 3 
-   równanie   stanu 
gazu   doskonałego 
(Clapeyrona) pV=RT
ciepło właściwe 

dt

dq

c

=

c

p

>c

v

;  

k

c

c

v

p

=

; c

p

-c

v

=R

zasada ekwipartycji 
– energia rozkłada się 
równomiernie

 

na 

wszystkie   możliwe 
ruchy cząstek
Gaz półdosk. różni się 
od   gazu   doskonałego 
tym   że   w   jego 
drobinach   występują 
drgania.

 

Atomy 

wchodzące   w   skład 
gazów   są   powiązane 
ze sobą sprężyście

17.   Co   to   jest 
strumień ciepła?

Stosunek elementarnej 
ilości   ciepła   dQ   do 
czasu   d

τ

 

trwania 

wymiany   tej   ilości 
ciepła

 

τ

=

d

dQ

Q

,wzór 

osiąga postać 

τ

=

Q

Q

 przy 

ustalonej   wymianie 
ciepła

18.

 

Bilans 

wymiennika ciepła

Wymiennik 
przeponowy

 

to 

urządzenie

 

jest 

przekazywanie   ciepła 
między   2   czynnikami 
oddzielonymi 
przegrodą 

a) bilans   wewnątrz 

ścianki   kanału 
grzejącego

1-2 sprężanie izentro.
2-3spalanie p=cons
3-4 rozpr. izentropo.
4-1 wydech izochora,

1-2 sprężanie izentro.
2-3 izochora (spal. wyb.)
3-4 rozpr. izentropo.
4-1 wydech 
(izochoryczne oddaw. 
ciepła)

m

p

 – ilość pary suchej

ilość całkowita pary mokrej

i   nosi   nazwę   średniej 
logarytmicznej,   gdyż   zawiera 
logarytm różnicy temp  na końcu i 
początku wymiennika

N

1-2 

– ilość cząstek gazu

M

1-2

 – masy cząsteczkowe

m

1-2

 – masa gazu

Oznaczenie:
czynnik grzejący z indeksem 1
czynnik ogrzewany z indeksem 2
czynnik wprowadzany „prim”
czynnik wyprowadzany „bis”

background image

b) osłona na zewnątrz 

wymiennika 

o

2

2

1

1

o

2

1

2

1

Q

`

I

``

I

``

I

`

I

Q

``

I

``

I

`

I

`

I

˙

˙

˙

˙

˙

˙

˙

˙

˙

˙

+

=

=

+

=

+

19 Co to jest entropia

Jest   to   funkcja   stanu 
termodynamicznego, 
której   zmiana   równa 
się

 

ilorazowi 

dostarczonego ciepłą i 
temperatury  

T

dq

dS

=

; S – 

entropia całkowita

T

dq

ds

=

;   s   –   entropia 

właściwa

 

odniesieniu   do   1kg 
czynnika;   dla   źródła 

S   =   -  

źr

źr

T

Q

źródło 

oddaje   energię   więc 
przyrost   entropii   jest 
ujemny.

 

Entropia 

mówi nam o kierunku 
przemian 
zachodzących

 

przyrodzie.

20.   Prawo   wzrostu 
entropii

Jeżeli układ jest jak na 
rys.   i   założenie:   do 
tłok   +   cylinder 
możemy   doprowadzić 
ciepło   Q   ze   źródła 
ciepłą, przy czym Q = 
idem.   Do   cylindra 
mogę   doprowadzić 
substancję o ilości dm 
i entropii właściwej s.
Wyróżniamy   dwa 
przypadki:
I

 

przemiana 

odwracalna 
a) T

cz

  = T

źr

  ; b) brak 

tarcia dQ

t

 = 0

przyrost

 

entropii 

układu odosobnionego 

s   =  

π

,   natomiast 

elementarny   przyrost 
ozn. d

π

 = ds.

u

+ds

ot

sdm

T

dQ

ds

cz

u

+

=

-   przyrost 

entropii układu

zb

źr

ot

ds

ds

ds

+

=

-   przyrost 

entropii otoczenia



=

π

+

=

π

źr

cz

źr

cz

T

1

T

1

dQ

d

sdm

T

dQ

sdm

dT

dQ

d

0

d

T

T

cz

źr

=

π

=

 Wniosek: 

układzie 
odosobnionym   sumą 
przyrostów   entropii 
wszystkich

 

ciał 

uczestniczących   w 
zjawisku odwracalnym 
jest = 0. Warunek ten 
jest spełniony nawet w 
najmniejszej   części 
zjawiska.
II

 

przemiana 

nieodwracalna 

tzn. 

t

źr

t

cz

21.   Co   to   jest 
spalanie  niezupełne   i 
niecałkowite

niecałkowite   -

 to 

spalanie

 

kiedy 

produkty   spalania 
zawierają

 

stałe 

składniki

 

palne. 

Jednym

 

stałym 

składnikiem jest C.
niezupełne  –   gdy   w 
produktach   spalania 
występują   palne   gazy 
(CO,   H

2

,   CH

4

).   Jeżeli 

do paliwa doprowadzi 
się za mało powietrza 
bądź nie wystąpi jego 
dokładne wymieszanie 
to spalanie  nie będzie 
zupełne i w spalinach 
pojawią   się   produkty 
niezupełnego spalania. 
Najbardziej   istotne 
znaczenie   ma   CO   co 
połączone   jest   ze 
znaczną stratą.

22.

 

Rodzaje 

konwekcji

Konwekcja

 – 

przenoszenie   energii 
przez przepływ drobin 
i mieszanie się strugi o 
różnej

 

temp. 

Występuje   tylko   w 
cieczach i gazach.
a)

 

konwekcja 

wymuszona 

– 

występuje

 

gdy 

prędkość   przepływu 
strugi   płynu   może 
wynikać z działania sił 
zewnętrznych 
(działanie   pompy). 
Wymiana   ciepła   przy 
konwekcji 
wymuszonej zależy od 
rodzaju ruchu:
-

laminarny Re<Re

kr 

=2300

-

burzliwy

 

Re 

>10000

-

R

kr

<Re<10

4

  (ruch 

przejściowy,   ob. 
inne zależ)

b)

 

Konwekcja 

swobodna

  

występuje   wtedy   gdy 
ruch   płynu   powstaje 
samoczynnie

 

na 

skutek   działania   sił 
wyporu.   K.   s. 
najczęściej nakłada się 
na konw. wymuszoną, 
bo   siły   wyporu 
powstają

 

zawsze 

zawsze     gdy   gęstość 
ciężaru płynu jest inna 
w

 

warstwie 

przyściennej   niż   w 
rdzeniu strugi

23.

 

Termiczne 

równanie   czynnika 
termodynamicznego

Pośród   termicznych 
parametrów   stanu 
czynnika   tylko   dwa 
mogą   zmieniać   się 
niezależnie,   natomiast 
trzeci   jest   określony 
przez

 

pozostałe. 

Zależność   F(p,   T,   V) 
nazywamy 
termicznym 
równaniem stanu które 

obowiązuje   zawsze   w 
przyrodzie,   podaje   się 
je   jako   wzór, 
zależność

  między 

parametrami

 

lub 

podaje   w   postaci 
tablic.

24.   Opisać   efekty 
energetyczne   obiegu 
silnika   cieplnego, 
ziębiarki,   pompy 
grzejnej

Silnik – pobiera ciepło 
Qd  ze źródła ciepła o 
temp   T

1

,   wykonuje 

dodatnią   pracę   i 
oddaje   ciepło   Q

w

  do 

źródła   o   temp   T

2

<T

1

Sprawność   techniczna 
silnika jest to stosunek 
pracy wykonanej przez 
silnik   do   ciepła 
pochłoniętego   przez 
czynnik   obiegowy. 
L

ob.

=Q

d

-Q

w

d

w

d

ob

t

Q

Q

1

Q

L

=

=

η

;      

1

t

>

η

Pompa   grzejna  – 
pobiera   ciepło   Q

d

  z 

otoczenia,   pobiera 
pracę

 

napędową, 

oddaje   ciepło   Q

w

  do 

źródła o temp wyższej 
od   temp   otoczenia. 
Sprawność to stosunek 
ciepła Q

w

 oddawanego 

do

 

ogrzewanej 

przestrzeni   do   pracy 
napędowej. L

ob.

=Q

w

-Q

d

ob

w

g

L

Q

=

ε

;     

1

g

>

ε

Ziębiarka  –   pobiera 
ciepło   Q

d

  ze   źródła   o 

temp   niższej   od   temp 
otoczenia,   pobiera 
pracę   L

ob.

  i   oddaje 

ciepło Q

w  

do źródła o 

temp wyższej od temp 
otoczenia.   Sprawność 
to   stosunek   ciepła   Q

pobranego

 

do 

pracypobranej

stąd można obliczyć Q

o

background image

 

25,Co   to   jest 
skojarzona 
gospodarka cieplna.

Do

 

ogrzewania 

pomieszczeń 
wystarczy   czynnik 
termodyn o temp 80

0

,   w   wielu   zaś 
procesach 
przemysłowych 
potrzebny jest czynnik 
o   temp   150-200

0

C   , 

taki czynnik a nawet o 
temp znacznie wyższej 
można   uzyskać   w 
kotłach   parowych. 
Stosowanie   jednak 
takiego   czynnika   do 
ogrzewania 
pomieszczeń 
powoduje   znaczne 
dodatkowe

 

straty 

energii   Unikniemy 
tego   dzięki   temu   że 
parę   o   wysokich 
parametrach   skieruje 
się   do   turbiny 
przeciwprężnej

  w 

której   pary   wylotowe 
mają

 

parametry 

dogodne   do   celów 
ogrzewczych   i   jest 
wykorzystana

 

do 

pracy.   W   ten   sposób 
realizujemy

 

tzw 

skojarzoną gospodarkę 
cieplną.   Która   polega 
na   równoczesnym 
wykorzystaniu   pracy 
(energii elektrycznej) i 
ciepła

 

grzejnego 

doprowadzonego   do 
mieszkań

 

Zakład 

pracujący w tn sposób 
nazywa

 

się 

elektrociepłownią.

26.Jak   oblicza   się 
oszczędność   energii 
uzyskanej

 

skojarzonej 
gospodarce cieplnej. 

Sprawność   termiczna 
elektrowni  

η

t   el

  jest to 

stosunek   wytworzonej 
mocy   elektrycznej   do 
enertgi   chemicznej 
spalonego   paliwa    

η

el

=Nel/(p   Wd)   Max 

straty

 

energi 

występują   w   kotle 
parowym   50%-60% 
spalonego paliwa.

27 obieg Braytona.

28.   Wady   i   zalety 
siłowni 
turbogazowych

.

ZALETY:
-

możliwość 
dobrania 
najdogodniejszego 
czynnika 
chłodzącego

-

można   zmniejszyć 
rozmiary   agregatu 
poprzez 
zastosowanie 
podwyższonych 
ciśnień

-

umożliwia 
regulację   mocy 
silniki

 

przez 

zmianę   gęstości 
czynnika 
obiegowego

-

ma   górną   moc 
graniczną agregatu 
> niż w przypadku 
układu otwartego

-

mogą   pracować 
bez

 

używania 

wody

WADY
-

konieczność 
stosowania

 

wymienników 
ciepła   ,   zwłaszcza 
nagrzewnicy 
narażonej

 

na 

wysokie temp

konieczność 
stosowania   sprężarek 

duże   części   energii 
(aby  uzyskać   10  MW 
musza mieć turbinę 40 
Mw   gdyż   30   MW   na 
sprężarkę.

29

 

Zasada 

zachowania 
energii

Energia   nie   może 
zniknąć   nie   może 
powstać   z   niczego   , 
lecz   może   przejść   z 
jednej postaci w drugą 
i   ilość   jej   nie   może 
ulec   zmianie   w 
układzie zamkniętym i 
izolowanym układ jest 
niezmienny 
niezależnie   od   zmian 
zachodzących

 

układzie.

Σ

E=0

30.Co to jest energia 
wewnętrzna

Energia wewnętrzna U 
jest   to   całkowia 
energia   odniesiona   do 
układu

 

osi 

współrzędnych 
mających   początek   w 
środku   masy   ukł   i 
umieszczonych   tak   że 
energia

 

ruchu 

obrotowego   =0.   Z 
enrgi układu E

u

 można 

wyróznić

 

energię 

potencjalną   Ep   + 
energię kinetyczna Ek 
+  energię  wewnętrzną 
U

Eu=Ek+Ep+U

Głównymi 
składnikami U są:

Jest to parametr stanu 
gdyż   zależy   od   stanu 
czynnika.   Zawiera   w 
sobie   różne   rodzaje 
energii

 

chem, 

sprężystą itd.
Energia

 

wewn 

właściwa

 

u=U/m 

(intensywny parametr)

31.Przedstawić 
całkowite

 

ciepło 

pochłonięte   przez 
czynnik 
termodynamiczny   w 
ukł T-S

Całkowite ciepło które 
zostało   pochłonięte 

przez   czynnik   można 
obliczyć   za   pomocą 
wzoru 
Qc1-2=

2

1

Tdy

Jnterpretacja graficzna 
: ciepło pochłonięte w 
czasie

 

przemiany 

odpowiada

 

pole 

zawarte   nad   linią 
przemianową   1-2   i 
osią 

32 Siłownia parowa

To   przede   wszystkim 
turbiny

 

parowe 

Tłokowe silniki 
W   których   (para   jest 
sprężona   do   niskiego 
ciśnienia   w   dyszy   i 
uzyskuje  Ek   Strumień 
pary o dużej prędkości 
skierowany

 

do 

kanałów   łopadkowych 
wirnika   i   przepływa 
powodując

 

obrót 

wirnika   i   wykonuje 
pracę)
Silnik   parowy pracuje 
w

 

układzie 

zamkniętym   z   innymi 
urządzeniami   tworząc 
tzw   siłownie.   W 

d

s

T

1

d

Q

c

S

2

3

T 2 - i d e m

V

S

T 1 = i d e m

T

1

2

3

4

Q

d

Q

w

L o b

p

1

Q

d

4

Q

w

2

background image

siłowni   nie   można 
zrealizować   obiegu 
Carnota. 
3-4   tzw   sprężenie 
wody   z   ciśnienia   za 
skraplacza

 

do 

ciśnienia w kotle
Ciecz   podgrzewana 
izobarycznie   w   kotle 
do   temp   wrzenia 
powstają   pęcherzyki 
pary   i   dalsze 
podgrzewanie

 

do 

odparowania   cieczy. 
Proces odparowania to 
proces   izobaryczno 
izotermiczny  do  stanu 
pary nasyconej  suchej 
w turbinie w punkcie 1 
Następnie

 

para 

przepływa do turbiny i 
rozpręża   się   w   niej 
izentropowo

 

do 

punktu   2   Następnie 
rozprężona   para   trafia 
do   skraplacza   w 
którym   przepływająca 
woda

 

powoduje 

skroplenie   pary   w 
przemianie 
izobarycznej 2s-34.
Jm   wyższa   temp 
dolotu   i   niższa   temp 
wylotu   to   sprawność 
rośnie
Obieg

 

pary 

przegrzanej 
kondensacyjnie

η

tCR

=l

CR

/gd

Zpary

 

nasyconej 

suchej

 

przegrzewacza   pary   i 
izobary temp rośnie w/
g

 

właściwości 

konstrukcyjnych 
elementu.

η

tCR

=   lepsze   :-   rośnie 

temp i ciśnienie

odtwarzanie 

obiegu Carnota

stopniowanie 

turbiny

rozsunięcie T
obniżenie 
ciśnienia 
końcowego 
rozpręzania 
zależność   od 
wody 
chłodzącej 
skraplak tw1)

33.   Obieg   Carnota 

obieg   o   max 
sprawności

1-2

 

izotermiczna 

ekspansja 
następuje 
pobór ciepła

2-3

 

izentropowa 

ekspansja

3-4

 

kompresja 

izotermiczna 
następuje 
oddanie ciepła 

4-1

 

kompresja 

izentropowa

I

II

TC

I

II

tc

I

II

II

gc

I

II

I

I

II

ZC

T

T

T

T

Qd

Qw

Qd

Qw

Qd

Qw

Qd

Qd

Lob

T

T

T

Qd

Qw

Qw

Lob

Qw

T

T

T

T

T

Qd

Qw

Qd

Qw

Qd

Lob

Qd

=

=

=

=

=

=

=

=

=

=

=

=

=

=

1

1

1

1

1

1

η

η

ε

ε

34. Uogólniony obieg 

Carnota

Dotyczy

 

siłowni 

parowych   –   zamiast 
przemian 
izentropowych 
zastosowano   dwie 
dowolne przemiany
Równoległe do siebie. 
Regeneracja   ciepła 
polega na przekazaniu 
ciepła   między   dwoma 
strumieniami   ciepła 
tego samego czynnika 

η

te

=1-(qk/gc)

35   Co   to   jest   bilans 

energetyczny

Wypływa   z   zasady 
zachowania   energii 
Ed=

Eu+Ew[J]   dla 

strumienia   wszędzie 
jest

 

kropka 

i[J/s].Energia 
częściowo 
doprowadzona   do 
układu   Ed   jest 
częściowo   zużyta   na 
zmianę energii układu 

Eu   oraz   częściowo 

jest   wyprowadzona. 
Ew.Zas   zach   energii 
wynika   z   obserwacji 
zjawisk   zachodzących 
w   przyrodzie   i 
doświadczeń 
Energia   nie   może 
zniknąć   nie   może 
powstać   z   niczego   , 
lecz   może   przejść   z 
jednej postaci w drugą 
i   ilość   jej   nie   może 
ulec   zmianie   w 
układzie zamkniętym i 
izolowanym układ jest 
niezmienny 
niezależnie   od   zmian 
zachodzących

 

układzie.

Σ

E=0

36 Wyjaśnij dlaczego 
praca   i   ciepło   nie 
mogą być traktowane 
za postaci energii

Praca   i   ciepło   nie   są 
postaciami   energii 
mimo   Ze   ich   ilość 
mierzy   się   tymi 
samymi   metodami 
jednostkami   co   ilość 
energii.   Energia   jest 

bowiem   własnością 
materii   jest   funkcją 

stanu   układu.   Praca   i 
ciepło przestają istnieć 
w   chwili   zakończenia 
zjawiska-   wykonania 
pracy   czy   przepływu 
ciepła.   Pozostaje   po 
nich tylko skutek tych 
zjawisk.

37   Jak   określa   się 

skład   chem 
paliw

Skład   chem   paliw 
stałych   określa   się   za 
pom

 

udziałów 

gramowych 
oznaczonych   małymi 
literami:c,h,s
Paliwo   składa   się   z 
substancji   palnej   i 
balastu   (w   paliwach 
stałych   i   ciekłych   – 
popiół   i   wilgoć   a   w 
gazowych   CO

2

  oraz 

para)
a) paliwa  gazowe –za 
pomocą

 

udziałów 

molowych 
(objętościowych)poszc
ególnych 
składników.Udział 
molowy   składnika   w 
suchym   gazie   palnym 
oznacza   się   wprost 
jego   symbolem   chem 
sumą   tych   udziałów 
jest 1
Przy   spalaniu   paliw 
gazowych za jednostkę 
ilości

 

substancji 

przyjmuje   się   1   kmol 
suchego gazu palnego
b) stałe i ciekłe paliwa 
–   udziały   gramowe 
oznaczając   małymi 
literami

 

alfabetu. 

Jednostką ilości paliwa 

    1     gw
     2   Lob=L

CR

        

3

        

gd

T 1

T 2

T

1

1

k o c i o l

t u r b i n a

2 s

3 4

λ = 0

S

λ = 1

2

3

s k r a p l a c z

o b i e g   R A N K I N E A

o

s

l o n

a

  j e s

t   w

s p

o

l n a

  d

l a

s u

b

s t a

n

c j i   i   e

n

e

r g

i i

E

d

E

u

E

w

T   I

T   I   <   T   I I

V

p

I

L o b

A

  I I

A

  I

I I

L e x

L k

T   I I = T 0

Q

d

Q

w

L o b

background image

stałego   lub   cieklego 
jest   1kg   paliwa 
wilgotnego.

 

Ilość 

substancji 
poszczególnych 
składników

 

jednostce   substancji 
paliwa

 

wyrażają 

wzory
n

`

c+s

=c/12+s/32 

kmol(c+s)/kgpal
Skład  paliwa  ciekłego 
i   stałego   jest   sumą 
udziałów   gramowych 
=   1.Określamy   1   min 
zapotrzebowania   na 
tlen O
N

min=

c/12+h/4+s/32-

0/32  

  [(kmolO

2

)/

(kgpal)]
2   Min   powietrza 
n

lpow

=n

smin

/0.21   [kmol 

pow/kgpal]
zawsze dajemy więcej 
n

lpow

λ

=rzeczywista ilość 

pow(n`l)/teorety
czna

 

ilość 

pow(n`lmin)

Wartość

 

opałowa 

Wd[J/kg]ilość   ciepła 
doprowadzona

 

komory   spalin   po 
zupełnym

 

całkowitym   spaleniu 
jednostki paliwa jeżeli 
spalenie   odbyło   się 
pod stałym ciśnieniem 
spaliny   zaś   zostały 
ochłodzone   do   temp 
początkowej 
substratów   przy   czym 
para wodna zawarta w 
spalinach   nie   uległa 
skropleniu.
Ciepło   spalania[Wg]- 
ilość

 

ciepła 

doprowadzona

 

komory   spalin   po 
zupełnym

 

całkowitym   spaleniu 

jednostki paliwa jeżeli 
spalenie   odbyło   się 
pod stałym ciśnieniem 
spaliny   zaś   zostały 
ochłodzone   do   temp 
początkowej 
substratów   przy   czym 
para wodna zawarta w 
spalinach

 

uległa 

skropleniu.
Wd=Wg-m``

H2O

*r

H2O

r-

 

ciepło 

skraplania pary

38.   Jaką   przemianę 
nazywamy   obiegiem 

termod.

Obieg 
termodynamiczny   jest 
to przemiana w której 
stan

 

końcowy 

czynnika

 

jest 

identyczny

 

początkowym. 
Wykresem   (obrazem 
obiegu)   jest   krzywa 
zamknięta . W każdym 
wykresie   możemy 
określić

 

charakterystyczne 
punkty 
a) dwa

 

punkty 

zwrotne   I   II   i 
dzielą   one   krzywą 
na linię ekspansji i 
kompresji 

b) dwa

 

punkty 

adiabatyczne   i   i 
dzielą   one   krzywe 
na   części   podczas 
której   czynnik 
pochłania   ciepło   i 
część   podczas 
której

 

oddaje 

ciepło.

Ciepło   dostarczane 
pobrane przez czynnik 
z   zewnątrz   w   czasie 

obiegu   ozn   Qd,   zaś 
oddawane   Qw   sa   one 
> 0.

39.   Co   to   jest   obieg 
prawo i lewo bieżny

a) obieg prawobieżny 

–   jest   obiegiem 
silnika

Qd > Qw
Założenie T I > 
T II

Silnik   pobiera   ciepło 
Qd   ze   źródła   o   temp 
wyższej   ,   wykonuje 
pracę   i   oddaje   ciepło 
Qw do (otoczenia  ) o 
temp

 

niższej 

Sprawność   termiczna 
silnika 

Qd

Qw

Qd

Qw

Qd

Qd

Lob

t

=

=

=

1

η

b) obieg   lewobieżny 

–   jest   to   obieg 
ziębiarki

 

lub 

pompy grzejnej

sprawność   termiczna 
ogólnie
lewobnieżny
Qw > Qd

η

t

=efekt   użyteczny 

urządzenia/Qd
Chłodnica   pobiera 
ciepło   Qd   o   temp 
niższej   niż   temp 
otoczenia   T   II 
otrzymuje pracę /Lob/ 
i oddaje ciepło Qw do 
źródła   o   temperaturze 
wyższej(otoczeniu)
Lob=Qw-Qd
Sprawność   ziębiatrki

1

≥ ≤

=

Lob

Qw

L

ε

Spraw

 

termiczna

1

=

Lob

Qw

g

ε

Pompa grzejna pobiera 
ciepło z otoczenia Qd 

otrzymuje   pracę   i 
dostarcza   ciepło   Qw 
do

 

żródeł

 

temperaturze   wyższej 
od temp otoczenia 
Obiegi   odwracalne 
składają   się   tylko   z 
przemian 
odwracalnych

 

Równanie bilansu (czy 
obieg jest czy nie jest 
odwracalny   )   ma 
postać Qd-Qw=Lob

p o m

p a

k o c i o l

g e n e r a t o r

T

N e

e n e r g i i

e l e k t r

s k r a p l a c z

t w 2

t w 1

N i

t u r b i n a

V

S

T

Q d

Q w

p

1

2

3

4

3

T 1

T 2

1

2

4

g r   c i e p l o   r e g e n

g   r e g e n e r a c j i

A

  2

A

  !

V

p

I

L

  o

b

i e g

u

L

  k o

m

p

r e

s j i

I I

L

e

x p

-

p

I

Q

  w

T   I I

A   I

V

L o b

T   I

A   I I

I I

L k

L e x

L o b

Q

  d

background image

40.

 

Definicje 

Clausiusa,   Plancka, 
Smitcha,   Ostwalda, 
Entropia

Patrz punkt drugi

41.   Prawa   dla   gazu 
doskonałego

1) Boylea Mariottea

Jeżeli w 

τ

=idem to 

p*V=idem

2) GayLussaca- 

Charlesa

    Jeżeli   p=   idem   to 
objętość   właściwa   to 
objętość   właściwa 
V=V

0

(1+T

α

);V/T=ide

m
V

0

-obj.wł gazu w temp 

0

0

C

α

-termiczny

 

wsp 

rozszerzalności 
objętości

 

gazu 

odniesiony   do   obj   V

jest

 

ustalony 

eksperymentalnie 
(1/273,15) *(1/K)
Założymy że t=idem

( )

( )

)

1

(

)

0

(

)

(

)

1

(

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

t

C

f

t

f

t

p

C

f

p

t

f

idem

p

p

C

f

V

C

f

V

p

C

dla

t

f

V

p

+

=

+





=

=





=





=

=

α

α

α

)

(

*

*

*

)

0

(

*

)

(

)

15

,

273

(

1

0

Clapeyrona

anu

równaniest

Ttermiczne

R

V

p

C

f

R

T

R

t

f

T

t

=

=

=

+

=

α

α

p-stałe

 

ciśnienie 

bezwzgl [N/m

2

]

V-   objętość   właściwa 
[m

3

/kg]

R-indywidualna   stała 
gazowa [Nm/kgK]
T-temp benzyny 
3) Awogadra   liczba 

drobin   zawartych 

w   jednakowej 
objętości   różnych 
gazów 
doskonałych   w 
tych

 

samych 

warunkach 
termicznych   (temp 
i   ciśnienie   gazów 
jest takie same) 

(MR)

 

jedn 

indywidualnej   stałej 
gazowej

 

8314 

[J/kmolK]
R=(MR)/M
M

1

*R

1

= M

2

*R

2=

 M*R

P*V=R*T

p(MV)=

MR*T
P*V=m*R*T

p*V=n

(MR)*T
MV;(MR)

(B)nie 

zależy od rodzaju gazu 
n,m- masy

42.  Co  to  jest  punkt 
krytyczny i potrójny

Jest   to   punkt 
równowagi   trzech   faz 
(stałej,

 

ciekłej, 

gazowej)substancji.
Podczas   przejścia 
cieczy   ze   stanu 
ciekłego

 

parowy.Zakładając   że 
mamy

 

zamknięte 

naczynie

 

(cylindr 

tłok)z

 

cieczą 

dostarczając 
temperaturę

 

przy 

p=idem ciecz uzyskuje 
coraz

 

wyższą 

temperaturę   aż   do 
momentu   osiągnięcia 
tzw   zmiany   stanu 
skupienia polegającym 
na   powstaniu   fazy 
gazowej   w   całej 
objętości   cieczy   w 
postaci   pęcherzyków 
parowych   (wrzenie)- 
zależy   dla   określonej 
cieczy   wyłącznie   od 
ciśnienia.   Jeżeli   dalej 

będziemy   dostarczać 
ciepło   to   temp   będzie 
się   utrzymywać   na 
stałej

 

wartości, 

natomiast będzie coraz 
więcej pary, gdy ciecz 
całkowicie odparuje to 
nastąpi   wzrost   temp 
pary.Faza   gazowa 
mająca   kontakt   z 
wrzącą   cieczą   (temp 
wrzenia) to tak zwana 
para   nasycona-para 
nasycona i ciecz są w 
tak   zwanym   w   stanie 
równowagi   trwałej   i 
dla   danej   cieczy   jest 
funkcją   ciśnienia.Stąd 
mamy

 

krzywą 

nasycenia   Zależność 
ciśnienia   nasycenia   p 
od temp nasycenia.

43.

 

Przemiany 

(gazów doskonałych i 
pół doskonałych)

a)   izotermiczny-   jest 
przemianą,   w   której 
stała   jest   temperatura 
czynnika

*

=

2

1

2

1

pdv

L

-

 

praca 

bezwzględna
mając funkcję p od V 
p

1

v

1

=p

2

v

2

p=p

1

v

1

/v 

ponieważ   p

1

v

1

  jest 

stałe 

1

2

1

1

2

1

2

1

dt

dv

1

1

2

1

v

v

ln

p

v

L

v

p

L

=

=

robimy   podst.   V

2

/

V

1

=p

1

/p

2

 

2

1

1

1

2

1

p

p

ln

v

p

L

=

2

1

1

1

2

1

p

2

1

1

1

2

1

t

p

p

ln

v

p

p

d

v

p

vdp

L

=

=

=

L

t1-2

=L

1-2

    ciepło   Q

1-

2

=L

1-2

=L

t1-2

 jeżeli dv>0 

rozprężanie   L

1-2

>0   ; 

Q

1-2

>0   jeżeli   dv<0 

sprężanie   L

1-2

<0   ;   Q

1-

2

<0

b)izochoryczny 
V=idem 
p=idem ; v=idem 

*   L

1-2

=0       *   l

t1-

2

=V(p

1

p

2

)

 

chcąc 

sprężyć

 

trzeba 

doprowadzić   pracę   z 
wewnątrz   która   jest 
ujemna 
Ciepło

 

Q

1-2

=V

2

-

V

1

=m(u

2

-u

1

)=mc

v

(T

2

-

T

1

)

c) izobaryczna p=idem

* L

t1-2

=0  

* L

1-2

=p(v

2

-v

1

*Q

1-2

=I

2

-I

1

=m(i

2

-

i

1

)=mc

p

(T

2

-T

1

d)

 

adiabatyczna 

odwracalna   –   dQ=0 
bez wymiany ciepła z 
otoczeniem

 

jest 

przemianą 
izentropową

*

p

d

R

c

d

R

c

d

v

v

ln

c

p

p

ln

c

c

p

d

cv

s

p

v

v

d

p

s

v

v

d

T

T

d

v

s

1

2

p

1

2

v

v

v

d

p

p

+

=

+

=

+

+

=

jeżeli   dQ=0

d

s

=0   bo 

d

s

=d

q

/

τ

    

0

c

p

d

cv

v

v

d

p

p

=

+

równ. 

różniczk.

 

adiab. 

odwrac.

χ

=c

p

/cv

 

χ

=d

v

/v+d

p

/p=0

χ

lnv+

lnp=0 ;ln(pv

χ

)=0

χ

-wykładn. adiabaty

* L

1-2

=c

v

(T

1

-T

2

) ;  * L

t1-

2

=

χ

L

1-2

e)

 

Politropa- 

przemiana   w   której 
ciepło   właściwe   jest 

s i l o w

n i a   p a r o w

a

x = 0

T

1

x = 1

s

2

L c r

g w

g d

Q

d

T

  I < T

  I I

T

I = T

0

T

  I I

Q

w

L o b

C

I E

C

Z

C

I A

£

O

S

T

A

£

E

p

P

A

R

A

T

K

background image

równe   c=d

q

/d

τ

=idem   ; 

z- wykładnik politropy

44.   Co   to   jest 
równowaga 
termodynamiczna?

Jest to taki stan, który 
ustala   się samorzutnie 
w

 

układzie 

odizolowanym   od 
oddziaływań

 

sił 

zewnętrznych

 

pozostaje   niezmienny 
w   czasie   czyli   gdy 
parametry   stanu   tego 
układu   nie   ulegają 
zmianie   w   czasie. 
Spełnione   są   trzy 
warunki równowagi: 
a)

 

równowaga 

termiczna 
b)

 

równowaga 

chemiczna
c)równowaga 
mechaniczna

45.Ciepło   właściwe 
politropy

1

z

R

C

C

v

=

  natomiast   z 

Capeyrona   i   równ.  

χ 

otrzymujemy

 

1

z

z

C

C

v

χ

=

 

Ciepło

 

właściwe 

politrpy   może   mieć 
wartość

 

zarówno 

dodatnią  jak i ujemną 
Przy 1<z<

χ

 to C<0

Sens   fizyczny   C<0; 
mimo   doprowadzono 
ciepła   temp.   czynnika 
obniża   się   lub   mimo 
odprowadzonego 
ciepła   temp.   czynnika 
podwyższa

 

się. 

Przemiany   gdy   C<0 
często   zachodzą   w 
praktyce   np.   przy 
sprężaniu   czynnika   w 
sprężarce,

 

przy 

rozprężaniu 
adiabatycznym 
odwracalnym

46.   Co   to   jest   ciepło 
właściwe   i   od   czego 
zależy?

Całkowite

 

ciepło 

przejęte   przez   ciało   o 
masie   m   podczas 
podgrzewania od T

1

 do 

T

2

  jest   równe   ciepłu 

dostarczonemu

 

zewnątrz   i   ciepłu 
tarcia

 

(ciepło 

wewnątrz   ciał)   Q

c   1-2 

=Q

1-2

+Q

f

 przy czym 

)

t

t

(

CI

m

Q

1

2

2

t

1

t

2

1

c

=

przekształc

ając   wg.  

)

t

t

(

m

Q

CI

CI

1

2

2

1

c

2

t

1

t

2

t

1

t

=

 

K

kg

J

)

dt

dQ

(

m

1

C

c

=

α

 

Średnie 

ciepło   właściwe  

2

t

1

t

CI

 

jest to ilość ciepła jaką 
należy   dostarczyć 
jednej jednostce ilości 
substancji,

 

aby 

zmienić temperaturę o 
1K   w   całym 
rozpatrywanym 
okresie   temp.   Zależy 
od:

a) rodzaju ciała 
b) temperatury t

1

 t

2

c) warunków 

ogrzewania ciał

Stosunek   C

p

/C

v

=

χ 

Jeżeli   mam   ciało 
masie

 

m

 

podgrzewam   od   t   do 

t+t   to   nastąpi 

przyrost   ciepła  

Q

)

t

(

m

Q

CI

c

t

t

t

=

+

 

dt

dQ

t

m

Q

)

t

(

C

c

m

1

c

lim

0

t

=

=

2

t

1

t

CI

-rośnie   wraz   ze 

wzrostem   t   i   jest 
wysokością prostokąta 
o   szerokości   (t

2

-t

1

).   F 

pole

 

figury 

nieregularnej   równe 

polu   prostokąta   o 
wysokości.   Wielkości 
ciepła właściwego C i 
szerokości   t

2

-t

1

.

 

Pole 

figury F=(t

2

-t

1

)*c

47.   Wpływ   zaworu 
dławiącego   na   pracę 
ziembiarki

Ziembiarka z zaworem 
dławiącym- schemat

Zawór   dławiący-   jest 
urządzeniem 
stosowanym

 

ziębiarce 
umożliwiającym 
spadek   ciśnienia   od 
wartości   panującej   w 
skraplaczu do wartości 
panującej

 

parowniku   (skroplona 
ciecz

 

zostaje 

zdławiona

 

do 

odpowiedniego 
ciśnienia).   Przemiana 
dławienia   odbywa   się 
przy stałej 3-4 entalpi, 
ponadto   obieg   z 
zaworem   dławiącym 
jest nie odwracalny ze 
względu   na   nie 
odwracalność 
przemiany   dławienia. 
Ponadto

 

również 

występują

 

straty 

energetyczne

  (nie 

odbiera   się   pracy 
sprężarki

 

oraz 

zmniejsza   się   wartość 
wydajności 
chłodniczej g

0

.

Obieg   suchy-  

  od 

Carnotta  

sprężanie 

zachodzi   e   obszarze 
pary

 

przegrzanej 

dzięki

 

(osuszaniu 

między parownikiem a 
sprężarką  

para sucha 

nasycona)
(osuszacz   odbiera 
krople cieczy  od pary 
suchej nasyconej)

48.   Co   to   jest 
dławienie?

Jest   to   przemiana   w 
której

 

czynnik 

termodynamiczny 
ekspanduje

 

dv 

(wzrasta)   i   rozpręża 
się   d

p

  (maleje),   nie 

wykorzystując   przy 
tym   pracy.   Przemiana 
ta   ma   miejsce   gdy 
czynnik   natrafia   na 
przegrodę   w   postaci 
zmieniającego   się 
przekroju,   zmiany 
kierunku   przepływu, 
zmianę prędkości.

49.   Co   to   jest 
równanie 
przemiany?

Jest   to   zależność 
pomiędzy   parametrem 
stanu.   Dla   każdej 
przemiany   można 
podać 3 równania.
Przemiany   mogą   być 
odwracalne

 

lub 

nieodwracalne 
Przemiany   mogą   być 
zamknięte lub otwarte
Otwarta   przebiega 
przy   zmiennej   ilości 
substancji

50. Podać równowagę 
stanu

 

gazu 

straty wydajności 
chłodniczej l

t

=l

s

-l

r

s- sprężanie
r- rozprężanie

Parownik

 

(skropiony 

czynnik

 

odparowuje 

pobierając   ciepło   osiąga 
stan określony punktem 1)

d

v

=0, d

p

=0

E

v

=m(i+w

2

/2)

i

1

+w

1

2

/2=i

2

+w

2

2

/2

w<40 m/s

2

 przyjmujemy E

strugi   i

1

=i

2

background image

doskonałego

 

półdoskonałego?

pV=   RT-   równanie 
stanu

 

gazów 

doskonałych
pV= mRT ; p [N/m

2

] ; 

V   [m

3

/kg]   ;   R 

[Nm/kgK] ; T [K]

51.   Zerowa   zasada 
termodynamiki

Jeżeli dwa ciała 1 i 2 
są w stanie równowagi 
termicznej  z 3 są one 
także   w   równowadze 
między sobą.

52.   Zdefiniować   i 
podać   zast.   i   sposób 
oblicze. straty wylot i 
napełnienia 
sprężarki

?

Strata

 

wylotowa- 

temp.

 

spalin 

wypływających   do 
otoczenia jest większa 
niż   temp.   otoczenia. 
Ciepło   unoszone   do 
otoczenia

 

przez 

spaliny q

w

.

w

*

w

*

s

t

o

t

2

puO

2

s

t

o

t

2

puCO

2

s

t

o

t

pui

ri

s

t

o

t

puss

n

V

`

ss

``

ss

o

s

s

t

o

t

O

2

puH

``

O

2

H

o

s

s

t

o

t

puss

``

ss

w

o

s

s

t

o

t

puss

``

s

w

q

B

Q

...

I

C

]

O

[

I

C

]

CO

[

I

C

I

C

)

H

(

n

V

)

t

t

(

I

C

V

)

t

t

(

I

C

V

q

)

t

t

(

I

C

V

q

=

+

+

=

=

=

+

=

=

B

*

-   ilość   spalonego 

paliwa

Równanie  Pecleta

.

(

)

2

1

f

f

t

t

k

A

Q

=

k- współczynnik 
przenikania ciepła 
[ W / m

2

 K ]

1.I zasada termod. 
I
2.II zasada termod. 
I
3.Wielkości zast. dla 
roztworów gazowych. 
I

4.Entalpia- obliczanie. 
I
5.Przejmowanie. 
I
6.Sposób przekazania 
ciepła.                   II
7.Sposoby 
doprowadzania ciepła 
II  
8.Praca bezwzględna. 
II
9.Sens fizyczny pracy 
tech.                      II
10.Obieg Diesla. 
II
11.Obieg Otto. 
III
12.Stopień suchości 
pary nasyconej 
mokrej.  III
13.Wymienniki ciepła. 
III
14.Entalpia co to jest ? 
III
15.Strumień czynnika 
termodyn.               III
16.Gaz doskonały i 
pół doskonały. 
III
17.Strumień ciepła co 
to jest ?                   III
18.Bilans wymiennika 
ciepła.                    IV
19.Entropia co to jest ? 
IV
20.Prawo wzrostu 
entropii.

 

IV
21.Spalanie 
niezupełne i 
niecałkowite       IV
22.Rodzaje konwekcji.

           IV

23.Termiczne rów. 
czynnika termodyn. 
IV
24.Efekty 
energetyczne obiegu 
silnika cieplnego, 
ziębiarki, pompy 

grzejnej.    

 

IV
25.Skojarzona 
gospodarka cieplna co 
to jest ?  V
26.Obliczanie 
oszczędności energii 
uzyskiwanej w 
skojarzeniu gosp. 
cieplnej. 
V
27.Obieg Braytona.  
V 
28.Siłownia 
turbogazowa wady i 
zalety.     V 
29.Zasada zachowania 
energii.

 

V
30.Energia 
wewnętrzna co to jest?

             V 

31.Całkowite ciepło 
pochłonięte przez 
czynnik termodyn. W 
układzie T-s. 
V
32.Siłownia parowa.   
V
33.Obieg Carnota 
obieg o max 
sprawności.  VI
34.Uogólniony obieg 
Carnota.

 

VI
35.Bilans 
energetyczny co to jest 
?

               VI 

36.Dlaczego praca i 
ciepło nie mogą być 
traktowane za postać 
energii.

 

VI
37.Jak określa się 
skład chemiczny 
paliw.       VI
38.Jaką przemianą 
nazywamy obieg. 
termodyn. VII
39.Obieg prawo i lewo 
bieżny.                 VII

40.Definicja 
Clausiusa, Plancka, 
Smitha, Ostwalda, 
Entropia.

 

I
41.Prawo dla gazu 
doskonałego. 
VII
42.Punkt krytyczny i 
potrójny co to jest ? 
VIII
43.Przemiany gazów 
dosk. i pół 
doskonałych. VIII
44.Równowaga 
termodynamiczna co 
to jest ?  IX
45.Ciepło właściwe 
politropy.

 

IX
46.Ciepło właściwe i 
od czego zależy. 
IX
47.Zaworu dławiącego 
na pracę ziembiarki. 
IX
48.Dławienie co to jest 

X
49.Równaie przemiany 
co to jest ?

 

X
50.Podać równowaga 
stanu gazu 
doskonałego i 
półdoskonałego.

                   X

51.Zerowa zasada 
termodynamiki.

 

X
52.Strata wylotu i 
napełnianie sprężarki. 
X

Pytania teoretyczne - 
egzaminacyjne z 
przedmiotu 

Termodynamika 
Techniczna 

a)t

1

 różne od t

2

b) t

1

=t

2

=t

3

c)t

1

=t

3

background image

1. Podstawowe pojęcia 
w termodynamice: 
układ, otoczenie, 
osłona bilansowa. 

2. Parametry stanu 
układu. Jednostki 
miary, przekształcanie 
jednostek ciśnienia 
(przykłady zamiany 
mmH2O, mmHg, Pa, 
bar, at) 

3. Ilość substancji. 
Znaczenie pojęć: 
masa, objętość 
normalna, gęstość 
normalna. 

4. Równanie stanu 
substancji, omówić na 
przykładzie równania 
Clapeyrona. 

5. Rodzaje czynników 
termodynamicznych. 
Różnice pomiędzy 
gazem doskonałym, 
półdoskonałym i 
rzeczywistym. 

6. I zasada 
termodynamiki, bilans 
energii układu. 
Rodzaje energii. 

7. Praca w 
termodynamice. Praca 
bezwzględna, 
techniczna i 
użyteczna. Praca 
wewnętrzna i 
zewnętrzna 
przemiany. 

9. Ciepło w 
termodynamice. 
Ciepło właściwe, 
średnie, rzeczywiste i 

zależności pomiędzy 
nimi. 

10. Funkcje stanu 
układu. Reguła 
Gibbsa. Entalpia. 
Energia wewnętrzna. 

11. II zasada 
termodynamiki. 
Pojęcie entropii. 

12. Równania 
kaloryczne substancji, 
przykład dla gazu 
doskonałego i inne. 

13. Przedstawić 
przemiany 
charakterystyczne 
gazu doskonałego w 
układach p-v, T-s, p-T. 

14. Przemiana 
izentropowa gazu 
doskonałego 
zależności pomiedzy 
parametrami 
przemiany p,v,T. 

14. Ciepło właściwe 
gazu doskonałego - 
obliczanie na 
podstawie ilości stopni 
swobody. 

15. Ciepło właściwe 
przemiany 
politropowej - 
wyprowadzić 
zależność. 

16. Podać prawa 
Leduca i Daltona dla 
mieszanin gazów. 
Zastępcze średnie 
wielkości właściwe. 

17. Zdefiniować obieg 
termodynamiczny i 

wyprowadzić II zasadę 
termodynamiki dla 
obiegu. 

18. Wyprowadzić 
zależności określające 
sprawność silnika oraz 
efektywność grzania i 
ziębienia dla 
dowolnego obiegu. 

19. Omówić obiegi: 
Carnota, Otto, 
Diesela,. Przedstawić 
na wykresach p-V i T-
s. 

20. Parametry 
opisujące stan 
mieszanin 
wielofazowych. 
Pojęcie stopnia 
suchości pary. 

21 Naszkicować 
wykresy p-t, p-v, T-s i 
i-s dla H2O. 

22 Podać równania 
kaloryczne dla pary 
nasyconej. 

23. Parametry 
opisujące stan gazu 
wilgotnego. 

24. Naszkicować 
wykres Molliera i-X i 
wrysować przemiany 
zachodzące przy 
izobarycznym 
chłodzeniu powietrza 
poniżej punktu rosy. 

25. Sposoby 
przekazywania ciepła i 
podstawowe 
zależności je opisujące 

26. Przenikanie ciepła 

przez przegrodę płaską 
przenikalnośc cieplna 
przegrody k. 

27. Rodzaje paliw i 
podstawowe równania 
stechiometryczne 
spalania. 

28. Obliczenie ilości 
spalin na podstawie 
składu paliwa i 
współczynnika 
nadmiaru powietrza.
[/i]


Document Outline