Mózg - jak go gimnastykować?
Jest niewielkich rozmiarów, a mimo to ma tysiące razy większe
możliwości niż najlepszy komputer. A przy tym jest wyłącznie Twój.
W chwili narodzin, Twój mózg zbudowany był ze stu miliardów
aktywnych komórek. Od chwili Twojego przyjścia na świat, w mózgu
wytwarzają się połączenia zwane synapsami - to dzięki nim możesz
przyswajać wiedzę. Im więcej masz takich połączeń, tym łatwiej się
uczysz. Im więcej się uczysz, tym więcej połączeń wytwarza się w
Twoim mózgu.
Mózg składa się z dwóch półkul - lewej i prawej. Wspólnie rządzą one
procesami myślowymi i funkcjami ciała.
Natura wyposażyła nas w dwie półkule po to, by każda z nich była w
stanie przejąć część funkcji drugiej, w wypadku jej uszkodzenia.
Półkule mózgowe nie są identyczne - mają różne specjalizacje, choć
są od siebie zależne.
Lewa półkula odpowiedzialna jest za język mówiony i pisany, logikę,
zdolności matematyczne, analityczne i naukowe. Prawa półkula
odpowiedzialna jest za rozpoznawanie kolorów, rytmów, wzorów,
prawidłowości, kształtów i ich wzajemnych zależności. W niej swoje
źródło ma intuicja, wyobraźnia, poczucie humoru.
Jednak podział na półkule nie jest tak prosty. Obie stale współpracują
ze sobą. Kiedy słuchasz piosenki, lewa półkula przetwarza słowa, a
prawa muzykę. Dlatego łatwiej uczysz się słów piosenek. Uczysz się
bardzo szybko, bo w ten proces zaangażowane są obie półkule.
Podczas nauki w szkole wykorzystujesz częściej lewą półkulę -
piszesz, liczysz, analizujesz. Dlatego też masz kłopoty z uczeniem
się, zapominasz, nie rozumiesz. Warto zatem, byś w praktyce zaczął
wykorzystywać informację o sposobie pracy swojego mózgu. Oprócz
słów i liczb wykorzystuj także kolor, rytm, przestrzeń, wyobraźnie
i emocje. Wtedy, podczas zapamiętywania, Twój mózg będzie
uruchamiał do pracy obie półkule. W myśl słów Konfucjusza:
powiedz mi - a zapomnę, pokaż mi – a zapamiętam, pozwól mi
przeżyć - a zrozumiem.
Wielkie osobistości wykorzystują w równej mierze obie półkule:
Leonardo da Vinci był nie tylko malarzem korzystającym ze swej
wyobraźni, wykorzystującym kolor i przestrzeń (prawa półkula), ale
także doskonałym konstruktorem, wykorzystującym zdolności
matematyczne, logikę (lewa półkula). Albert Einstein - znakomity
fizyk (grający na skrzypcach), nigdy nie dokonałby swoich odkryć,
gdyby nie wykorzystywał intuicji i wyobraźni.
Musisz wiedzieć, że jeśli w swojej nauce wykorzystujesz lewą
półkulę, to jeśli teraz zaczniesz pobudzać do pracy półkulę prawą, to
lewa półkula będzie się jeszcze lepiej rozwijać. Znaczy to mniej
więcej tyle, że jeśli jesteś świetnym matematykiem, to kiedy
dodatkowo zaczniesz zajmować się malarstwem lub muzyką, staniesz
się... jeszcze lepszym matematykiem.
Możesz zmusić swój mózg do lepszej współpracy między półkulami
także dzięki ćwiczeniom fizycznym. Taka gimnastyka nazywa się
„kinezjologią edukacyjną”, a została opracowana przez
amerykańskiego psychologa Paula Dennisona.
Na czym polegają najprostsze ćwiczenia? Chodzi o to, by ćwiczyła
równocześnie prawa i lewa strona ciała i zachowany był środek
symetrii.
Ćwiczenia naprzemienne
1. Prawą rękę podnosimy do góry przed siebie i równocześnie
podnosimy lewą nogę, tyle że do tyłu, za siebie – symetrycznie.
Następnie to samo robimy z lewą ręką i prawą nogą.
2. Prawą rękę podnosimy w prawo do góry i lewą nogę podnosimy
w lewo do góry, a potem odwrotnie - lewa ręka w lewo do góry i
prawa noga w prawo do góry.
3. Podnosimy lewą nogę i sięgamy doń prawym łokciem, potem
zmiana, podnosimy prawą nogę i sięgamy doń lewym łokciem.
Ćwiczenia wykonujemy po kilkanaście razy.
Leniwe ósemki
To ćwiczenia, do których wykorzystujemy formę tzw. leniwej lub
leżącej ósemki, albo inaczej znaku nieskończoności.
Za ósemkami wodzimy wzrokiem, pamiętając by zaczynać zawsze w
lewo w górę
Możemy też wodzić wzrokiem za ręką kreślącą ósemkę. W tym celu
zaciskamy pięść i wyciągamy kciuk do góry (jak Rzymianie podczas
igrzysk w Koloseum) i wyciągniętą ręką kreślimy ósemki, wzrok
natomiast skupiamy na paznokciu kciuka. Najpierw rysujemy ósemki
jedną, a potem drugą ręką, na koniec możemy złączyć obie ręce,
zapleść palce i spróbować obiema rękoma równocześnie wodzić
leżącą ósemkę. Ruch powinien być dość obszerny, by angażował jak
największą grupę mięśni trzymających gałkę oczną i jak najbardziej
płynny, bardzo spokojny.
Ćwiczenia Dennisona pobudzając obie półkule do współpracy
powodują, że uaktywnia się u ćwiczącego twórcze myślenie,
doskonali się współpraca i koordynacja wzroku z ruchem. Dzięki
temu zaczynamy wyraźniej pisać, łatwiej jest nam czytać, uaktywnia
się też nasza intuicja. Co bardzo ważne, możemy się lepiej
koncentrować na pracy umysłowej, pracujemy dłużej, efektywniej i
więcej rozumiemy, łatwiej kojarzymy fakty. Takie ćwiczenia zalecane
są zwłaszcza osobom dyslektycznym i nadpobudliwym.
Te proste ćwiczenia można wykonywać rano w ramach gimnastyki
porannej, albo jako przerywniki w trakcie nauki.
-------------------------------------
Instytut Pracy Umysłowej
tel. (22) 815 67 42, 0 605 037 252
