z
1
3
Prof. dr hab. Ryszard Stachowski
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza
w Poznaniu
Zagadnienia do egzaminu z przedmiotu
Historia psychologii
Uniwersytet SWPS Sopot, Psychologia V rok
Rok akademicki 2015/2016
1. Proces dziejowy w metaforze procesu abrazji i sedymentacji (Krzysztof Pomian).
2. Główne różnice między Wilhelma Wundta programem heidelberskim a programem
lipskim psychologii.
3. Wundtowska zasada przyczynowości psychicznej jako podstawa wyjaśniania
zjawisk psychicznych.
4. Wprowadzenie eksperymentu laboratoryjnego do psychologii jako jeden z dwóch
etapów dokonanego przez Wilhelma Wundta przełomu w metodzie badania
psychologicznego.
5. Co to znaczy, że wczesny Wundt wprowadził do psychologii zasadę eksperymentu
laboratoryjnego po to, żeby badać naturę procesów nieświadomych, stanowiących
początek życia psychicznego? Miejsce nieświadomości w psychologii
świadomościowej Wilhelma Wundta.
6.
Introspekcja (samoobserwacja) według Wilhelma Wundta: wewnętrzna obserwacja
czy wewnętrzne spostrzeżenie? Podstawowa zasada Wundtowskiego eksperymentu
psychologicznego.
7. Neutralny holizm metodologiczny jako podstawa wypracowania przez Wilhelma
Wundta programu dwóch psychologii.
8. Co według Wilhelma Wundta było zadaniem jego psychologii historyczno–
–kulturowej?
9. Wewnętrzne spostrzeżenie a wewnętrzna obserwacja w psychologii aktów Franza
Brentana.
10. Behawioryzm metafizyczny (logiczny, radykalny) i behawioryzm metodologiczny
(empiryczny).
11. Klimat intelektualny wystąpienia Johna Watsona w 1913 roku z „manifestem
behawiorystycznym”.
12. Jaką rolę w wyjaśnianiu zachowania człowieka odgrywa według Frederica
B. Skinnera postulowanie stanów psychicznych oraz układu nerwowego?
13. Operacjonizm etapem historycznie koniecznym w rozwoju psychologii jako nauki
empirycznej.
14. Co dla Sigmunda Freuda jest wystarczającym dowodem istnienia nieświadomych
stanów psychicznych?
15. Freudowska doktryna nieświadomej świadomości a doktryna neurofizjologicznej
(fizycznej, somatycznej) ontologii nieświadomości.
16. Błąd idem per idem w wyjaśniania przez Sigmunda Freuda roli dziedzictwa
archaicznego w przebiegu życia jednostki.
17. Co to znaczy, że Freudowska teoria marzeń sennych nie dysponuje bilingue czyli
dwujęzyczną wersją tego samego tekstu i jakie to ma znaczenie w objaśnianiu
marzeń sennych?
18. Podstawowe twierdzenie Sigmunda Freuda uwiedzeniowej teorii histerii (UTH) jako
caput Nili.
z
2
3
19. Znaczenie „afery nosowej” (Emma Eckstein) dla Freudowskiej myśli
psychoanalitycznej. Rzeczywistość historyczna i rzeczywistość narracyjna.
20.
Spór o porzucenie przez Sigmunda Freuda jego UTH: koniec czy początek
psychoanalizy? Experimentum crucis prawdziwości UTH (tabela czteropolowa).
21.
Polityczne następstwa porzucenia przez Sigmunda Freuda jego UTH. Biegunowa
odmienność poglądów zwolenników Terapii Odzyskanej Pamięci i zwolenników
Ruchu Fałszywych Wspomnień.
22.
Terapia Anny O. jako „komórka zarodkowa całej psychoanalizy”. Sigmund Freud
jako reinterpretator przeprowadzonej przez Josefa Breuera terapii Anny O.
23. Co Sigmund Freud miał na myśli, kiedy pisał, że Josef Breuer miał „klucz w ręku,
którym mógł otworzyć <drzwi do Matek>, ale go odrzucił”?
24. Wątek gnostycki w psychologii Carla Gustava Junga.
25. Czy stawiając sobie za cel badanie ludzkiej świadomości psychologia
transpersonalna powraca do Wundtowskiej koncepcji psychologii jako nauki
o świadomości?
26. Co przesądziło o osobliwym charakterze Psychologicznej Szkoły Lwowskiej:
przedmiot psychologii czy metoda badania?
27. Władysława Witwickiego teoria kratyzmu jako jedyna rodzima oryginalna teoria
psychologiczna w okresie zaborów.
28. W jakim sensie Władysława Heinricha można uznać za prekursora
behawioryzmu?
29. Co to znaczy, że psychologia poznawcza jest umiarkowanym behawioryzmem?
30. Pierwszoosobowa ontologia fenomenów świadomości. Ontologiczna
subiektywność versus epistemologiczna obiektywność. Epistemologiczna
subiektywność versus ontologiczna obiektywność.
*
1: Stachowski, R. i B. Dobroczyński (2008), s.75–76; 2: 1.5–1.8; 3: 1.2.1; 4: 1.5–1.5.1;
5: 1.5.1; 1.7; 6.1; 6: 1.5.1 oraz Schultz, D. P. i S. E. Schultz (2007, s. 92–95); 7–8: 1.8; 9: 2.4.1;
10: 4.8; 11: 4.4 (s. 165–166); 12: 5.4; 13: s. 208–210; 14: 6.2; 15: 6.3; 16: 6.4; 17: s. 230–231;
18–23: Stachowski, R. i B. Dobroczyński (2008), s. 97–103 i dostępne w internecie na stronie Uniwersytetu
SWPS w Sopocie dwa teksty: „Sigmunda Freuda uwiedzeniowa teoria histerii i zmienne koleje jej losu”
oraz „Mit założycielski psychoanalizy”; 24: 7.4–7.6; 25: 7.3; 26: 8.6; 27–28: 8.8; 29: 9.4; 30: Slajd.
U w a g a: Jeśli nie zaznaczono inaczej, wszystkie numery paragrafów i stron odnoszą się do podręcznika
Stachowski, R. (2007).
Literatura podstawowa:
Stachowski, R., Historia współczesnej myśli psychologicznej. Od Wundta do czasów
najnowszych. Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR: Warszawa 2007. [Zagadnienia do egzaminu
od 2 do 17 oraz od 24 do 29].
Stachowski, R. i B. Dobroczyński, Historia psychologii – od Wundta do czasów najnowszych
(s. 73–136). W: Strelau, J. i D. Doliński (red.), Psychologia. Podręcznik akademicki. Gdańskie
Wydawnictwo Psychologiczne: Gdańsk 2008.
z
3
3
Literatura uzupełniająca (nieobowiązkowa):
* Benjamin, L. T., Historia współczesnej psychologii. Wydawnictwo Naukowe PWN: Warszawa
2008.
* Korab, K. (red.), Pseudonauka. Choroba, magia czy biznes? Wydawnictwo Naukowe
SCHOLAR: Warszawa 2011.
* Lück, H. E., Historia psychologii. Orientacje, szkoły, kierunki rozwoju. Wydawnictwo Vizja
Press & IT: Warszawa 2008.
* Rzepa, T. i B. Dobroczyński, Historia polskiej myśli psychologicznej. Wydawnictwo Naukowe
PWN: Warszawa 2009.
* Schultz, D. P. i S. E. Schultz, Historia współczesnej psychologii. Wydawnictwo Uniwersytetu
Jagiellońskiego: Kraków 2007.
* Searle, J., Umysł. Krótkie wprowadzenie. Dom Wydawniczy Rebis: Poznań 2010.
* Stachowski, R., Prawda ma strukturę fikcji. Breuerowska metoda katartyczna prekursorską
metodą psychoterapeutyczną? (s. 493–517). W: Brzeziński, J. M. i L. Cierpiałkowska (red.),
Zdrowie i choroba. Problemy teorii, diagnozy i praktyki. Gdańskie Wydawnictwo
Psychologiczne: Gdańsk 2008.
* Stachowski, R., Spór o introspekcję. Tadeusz Tomaszewski kontra Mieczysław Kreutz (s. 229–
248). W: Rzepa, T. i C. W. Domański (red.), Na drogach i bezdrożach historii psychologii.
Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej: Lublin 2011.
* Stachowski, R., Dlaczego psychologia Wilhelma Wundta nie jest psychologią introspekcyjną?
(s. 65–78). W: Rzepa, T. i C. Domański (red.), Na drogach i bezdrożach historii psychologii,
t. 2. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej: Lublin 2013.
* Stachowski, R.,Mit założycielski psychoanalizy (s. 47–70). W: Rzepa, T. i C. Domański (red.),
Na drogach i bezdrożach historii psychologii, t. 3. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-
-Skłodowskiej: Lublin 2013.
***