Kurs: Psychologia
społeczna / UEK / Ga / 2012-13
________________________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________
Prowadzący wykład: dr Lech Górniak
Katedra Psychologii i Dydaktyki, Pawilon A, IV p. pok. 409 (Tel. 12 293 56 96), sekretariat, pok. 411 (tel. 12 293 52 95)
1
S
S
P
P
O
O
S
S
T
T
R
R
Z
Z
E
E
G
G
A
A
N
N
I
I
E
E
I
I
N
N
N
N
Y
Y
C
C
H
H
c
c
.
.
d
d
.
.
K
K
o
o
n
n
c
c
e
e
p
p
c
c
j
j
a
a
k
k
o
o
n
n
s
s
t
t
r
r
u
u
k
k
t
t
ó
ó
w
w
o
o
s
s
o
o
b
b
i
i
s
s
t
t
y
y
c
c
h
h
(
(
G
G
e
e
o
o
r
r
g
g
K
K
e
e
l
l
l
l
y
y
)
)
Ogólny opis koncepcji
Każdy człowiek, podobnie jak naukowiec - organizuje swoje codzienne
doświadczenie wokół rozmaitych hipotez (przypuszczeń, przewidywań), które tworzy
na podstawie swoich doświadczeń. Wg G. Kelly’ego, takie hipotezy układają się u
każdej osoby, w pewien uporządkowany zestaw, który nazywa on systemem
kon
struktów osobistych.
[
Pojęcie „konstrukt” pochodzi od łacińskiego słowa constructio – budowa, rama.]
Konstrukt reprezentuj
ą sobą alternatywne hipotezy wyjaśniające otaczającą nas
rzeczywistość i umożliwiają spostrzeganie i przewidywanie zdarzeń i zjawisk. Na co
dzień, nie możemy ani dostrzec ani przewidywać (antycypować) tego, czego nie
pojmujemy umysłem. Innymi słowy, dostrzegamy i wyrabiamy sobie zdanie tylko o
tych zjawiskach i zdarzeniach,
które nasz system konstruktów pozwala dostrzec, jako
możliwe alternatywy.
[
„Antycypacja” - <łac. anticipatio wyprzedzenie> 1. przedwczesne realizowanie się czegoś, co
powinno wystąpić później; 2. teoretyczne przewidywanie zdarzeń lub zjawisk:]
[„predykcja” (
prædicere, „przepowiadać”, od præ-, „przed, wcześniej,
pra-
” i dicere, „mówić”]
[
Pojęcie „alternatywa” pochodzi od łacińskiego słowa alternatu - wymieniany kolejno, możliwy w
układzie „wymian”. W polskim języku jest rozumiane jako wybór jednej z dwóch wykluczających się
możliwości: albo to, albo tamto; jedno z dwojga. ]
System konstruktów wyznacza granice, poza którymi człowiek (a dokładniej – jego
umysł) nie może dostrzegać szczegółów rzeczywistości i przewidywać zdarzeń w niej
zachodzących. W tym sensie konstrukty stanowią narzędzie kontroli nad poznaniem
rzeczywistości i w jego następstwie - nad zachowaniem jednostki.
T
T
e
e
z
z
y
y
n
n
a
a
t
t
e
e
m
m
a
a
t
t
k
k
o
o
n
n
s
s
t
t
r
r
u
u
k
k
t
t
ó
ó
w
w
1.
Teza o tworzeniu konstruktów:
Człowiek tworzy swoje konstrukty na podstawie dostrzegania
powtarzających się zdarzeń i cech. To pozwala mu przewidywać
zjawiska
w otaczającej go rzeczywistości.
2. Teza o dychotomizacji:
Konstrukty mają charakter dwoisty (dychotomiczny), a ich liczba u
każdego człowieka jest ograniczona.
[<gr.
dichotomía> dwoistość, podział na dwie części]
