10

www.gazetapodatkowa.pl

Gazeta Podatkowa nr 18 • 3.03.2008 r.

RACHUNKOWOŚĆ DLA KAŻDEGO

Informacja dodatkowa, oprócz wprowadzenia do rocznego sprawozda-

nia  finansowego,  obejmuje  także  dodatkowe  informacje  i  objaśnienia. 

Sporządzając informację dodatkową należy pamiętać o roli, jaką powinna 

pełnić  ta  część  sprawozdania  finansowego.  Dodatkowe  objaśnienia  i  in-

formacje powinny przede wszystkim zapewnić przedstawienie szczegóło-

wych, uzupełniających danych do poszczególnych pozycji sprawozdania 

finansowego.

Dodatkowe informacje i objaśnienia powinny zawierać w szczególności:

–  wyjaśnienia do poszczególnych pozycji bilansu, rachunku zysków i strat, zestawie-

nia zmian w kapitale (funduszu) własnym oraz rachunku przepływów pieniężnych 

za okresy sprawozdawcze objęte sprawozdaniem finansowym,

–  proponowany podział zysku lub pokrycia straty,

–  podstawowe informacje dotyczące pracowników i organów jednostki,

–  inne istotne informacje dla zrozumienia sprawozdania finansowego.

Stanowi o tym art. 48 ust. 1 pkt 2 ustawy o rachunkowości (Dz. U. z 2002 r. nr 76, 

poz. 694 ze zm.).

Dodać należy, że minimalny zakres tematów wymagających omówienia w tej części 

sprawozdania finansowego przez jednostki inne niż banki i zakłady ubezpieczeń, okre-

śla załącznik nr 1 do ustawy o rachunkowości. Wymagane jest zaprezentowanie danych 

dotyczących:

–  objaśnień do bilansu (ust. 1, pkt 1–13),

–  objaśnień do rachunku zysków i strat (ust. 2, pkt 1–10),

–  kursów walut przyjętych do wyceny (ust. 2a),

–  objaśnień do rachunku przepływów pieniężnych (ust. 3),

–  niektórych zagadnień osobowych (ust. 4, pkt 1–3),

–  istotnych,  szczególnych  zdarzeń,  w  tym  dotyczących  lat  ubiegłych  (ust.  5, 

pkt 1–4),

–  wspólnych przedsięwzięć (ust. 6, pkt 1–5),

–  połączenia spółek (ust. 7, pkt 1–2),

–  istotnych zagrożeń dla kontynuacji działalności (ust. 8),

–  istotnych, innych niż wymienione wyżej, informacji ułatwiających ocenę sprawo-

zdania finansowego (ust. 9).

Sporządzając informację dodatkową jednostki powinny zachować kolejność prezen-

towania danych określoną w załączniku nr 1. Jeżeli dane zdarzenie nie wystąpiło ani 

w bieżącym, ani w poprzednim roku w jednostce, nie wolno pomijać danego punktu, lecz 

poinformować o tym używając np. sformułowania „nie występuje”.

Ustawa nie określa formy, w jakiej powinny być prezentowane dane w informacji 

dodatkowej. W celu rzetelnego przedstawienia dodatkowych informacji jednostki mogą 

zastosować dowolną formę prezentacji – najczęściej przybiera ona formę tabelaryczno-

‑opisową. Jeżeli sprawozdanie finansowe sporządzane jest bez zaokrągleń, tj. w złotych 

i groszach, wówczas dane w tabelach należy prezentować z taką samą dokładnością.

Dodatkowe informacje i objaśnienia podpisuje – podając datę podpisu – osoba, której 

powierzono prowadzenie ksiąg rachunkowych oraz kierownik jednostki. Jeżeli jednostką 

kieruje organ wieloosobowy, podpisy składają wszyscy członkowie tego organu.

Praktyczny sposób prezentowania w informacji dodatkowej niektórych zagadnień, 

w formie tabel, przedstawiają poniższe przykłady.

Objaśnienia do bilansu

W tej części informacji dodatkowej należy przedstawić m.in.:
–

szczegółowy  zakres  zmian  wartości  grup  rodzajowych  środków  trwałych, 

wartości niematerialnych oraz inwestycji długoterminowych, zawierający stan 

tych aktywów na początek roku obrotowego, zwiększenia i zmniejszenia z tytułu 

aktualizacji wartości, nabycia, przemieszczenia wewnętrznego oraz stan końcowy, 

a dla majątku amortyzowanego – podobne przedstawienie stanów i tytułów zmian 

dotychczasowej amortyzacji lub umorzenia (ust. 1 pkt 1 dodatkowych informacji 

i objaśnień);

Przykład

W bilansie za 2007 r. w wierszu A.II. spółka z o.o. wykazała następujące dane:

wartość w złotych

Poz.

Treść

Stan na

31.12.07 r.

31.12.06 r.

A.II.

Rzeczowy majątek trwały 

925.000

888.300

1.

Środki trwałe

925.000

888.300

a)

grunty (w tym prawo użytkowania wieczystego)

399.200

399.500

b) 

budynki, lokale i obiekty inżynierii lądowej i wodnej

410.000

250.000

c)

urządzenia techniczne i maszyny

 35.000

 60.000

d) 

środki transportu

80.800

 58.800

e)

inne środki trwałe

—

—

2.

Środki trwałe w budowie

—

120.000

3.

Zaliczki na środki trwałe w budowie

—

—

W informacji dodatkowej, tj. w „Dodatkowych informacjach i objaśnieniach” spółka 

przedstawiła, w formie tabeli, szczegółowy zakres zmian wartości początkowej według 

poszczególnych grup rodzajowych środków trwałych oraz ich amortyzacji (umorzenia).

Grupa

środków

trwałych

Wartość

początkowa

na 1.01.07 r.

Zakup

Przemiesz­

czenie

Razem

zwiększenia

3+/­4

Zmniej­­ 

szenie

(sprzedaż) 

Stan na 

31.12.07 r.

(2+5­6)

1

2

3

4

5

6

7

Grupa 0

400.000

—

—

—

—

400.000

Grupa 1–2

300.000

—

170.000

170.000

—

470.000

Grupa 3–6

120.000

—

—

—

—

120.000

Grupa 7

80.000

30.000

—

30.000

10.000

100.000

Grupa 8

10.000

—

—

—

—

10.000

Środki 

trwałe w 

budowie

120.000

50.000

-170.000

-120.000

—

—

Razem

1.030.000

80.000

—

80.000

10.000

1.100.000

Umorzenie

na 1.01.07

Amortyzacj­a 

za 2007 r.

Zmniej­szenie 

umorzenia 

 Umorzenie na 

31.12.07 r.

(8+9­10)

Wartość netto 

środków 

trwałych na 

1.01.07 r.

Wartość 

netto środ­

ków trwałych 

na 31.12.07 r.

8

9

10

11

12

13

 500

 300

—

 800

399.500

399.200

50.000

10.000

—

60.000

250.000

410.000

60.000

25.000

—

85.000

 60.000

35.000

21.200

 8.000

10.000

19.200

 58.800

80.800

10.000

—

—

10.000

—

—

—

—

—

—

120.000

—

141.700

43.300

10.000

175.000

888.300

925.000

–

wartość gruntów użytkowanych wieczyście

(ust. 1 pkt 2 dodatkowych informacji 

i objaśnień), figurujących w ewidencji pozabilansowej jednostki;

Przykład

Spółka z o.o. posiada od grudnia 2005 r. 1.500 m

2

 gruntów o wartości 120.000 zł. Grunty 

zostały objęte ewidencją pozabilansową. Wartość początkowa nabytego prawa wieczystego 

użytkowania gruntu w kwocie 6.000 zł została zaliczona do środków trwałych i jest amorty-

zowana według stawki wynoszącej 5% (przez 20 lat). Na przestrzeni roku 2007 ilość i war-

tość tych gruntów nie uległa zmianie w stosunku do ich stanu na początek tego roku.

W informacji dodatkowej jednostka zaprezentowała dane dotyczące gruntów użytkowa-

nych wieczyście w formie w tabeli.

wartość w złotych

Treść 

Stan na dzień

1.01.07

Zmiany w ciągu roku

Stan na dzień 

31.12.07 r.

zwiększenia zmniej­szenia

Wartość gruntów użytkowanych wieczy-

ście (w złotych)

120.000 

—

—

120.000

Powierzchnia w m

2

1.500 

—

—

1.500

–

propozycje dotyczące sposobu podziału zysku lub pokrycia straty

(ust. 1 pkt 7 

dodatkowych objaśnień). Decyzję w sprawie podziału lub pokrycia straty podejmuje 

organ zatwierdzający sprawozdanie finansowe. Natomiast propozycję podziału zysku 

(pokrycia straty) przygotowuje kierownik jednostki (np. zarząd – w spółce z o.o.). 

Przykład

W spółce z o.o. zysk netto wykazany w sprawozdaniu finansowym za 2007 r. wynosi 

94.217 zł. Zarząd spółki opracował i zaproponował następujący podział zysku:

wartość w złotych

Lp.

Wyszczególnienie

Kwota

1. 

Zysk netto za rok

94.217

2. 

Proponowany podział

a) pokrycie straty z roku 2006

b) zwiększenie kapitału zapasowego

c)  zasilenie zakładowego funduszu świadczeń socjalnych 

50.000

30.000

14.217

Objaśnienia do rachunku zysków i strat

W tej części dodatkowych informacji i objaśnień należy zaprezentować m.in. rozliczenie 

głównych pozycji różniących podstawę opodatkowania podatkiem dochodowym od osób 

prawnych od wyniku finansowego (zysku, straty) brutto (ust. 2, pkt 5 dodatkowych infor-

macji i objaśnień). To rozliczenie można także przedstawić w formie tabelarycznej.

Poszczególne  tytuły  przychodów  i  kosztów  korygujących  wynik  finansowy  brutto,  

obniżających lub podwyższających podstawę opodatkowania podatkiem dochodowym 

należy wpisać do tabeli podając przy każdej pozycji znak: (+) w przypadku zwiększenia, 

(‑) w przypadku zmniejszenia podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym.

Przykład

W rachunku zysków i strat za 2007 r. spółka z o.o. wykazała zysk brutto w kwocie 

120.000 zł. Na podstawie danych wynikających z ksiąg rachunkowych (z ewidencji syn-

tetycznej i analitycznej) oraz uwzględniając „statystycznie” koszty nieujęte w księgach 

2007 r., lecz podatkowo stanowiące koszty uzyskania przychodów tego roku, spółka doko-

nała przekształcenia wyniku finansowego brutto w podstawę opodatkowania podatkiem 

dochodowym za 2007 r.

wartość w złotych

Lp.

 Wyszczególnienie

Kwota zwiększaj­ąca/zmniej­sza­

j­ąca podstawę opodatkowania

1. 

Zysk brutto (zgodny z rachunkiem zysków i strat)

120.000

2. 

Przychody niewliczane do podstawy opodatkowania (na-

liczone odsetki od należności)

-1.300

3.

Koszty niestanowiące kosztów uzyskania przychodów

a) odpisy aktualizujące wartość towarów

b) naliczone lecz niezapłacone składki ZUS od wyna-

grodzeń wypłaconych w grudniu 2007 r.

+15.000

 

+10.000

4. 

Koszty podatkowo stanowiące koszty uzyskania przycho-

dów nieujęte w księgach rachunkowych 2007 r.

– składki ZUS od wynagrodzeń za grudzień 2006 r. zapła-

cone w styczniu 2007 r. 

-8.000 

5.

Podstawa opodatkowania

135.700

6. 

Stawka podatku

19%

7. 

Podatek dochodowy od osób prawnych za 2007 r. 

25.783

Uwaga!

Więcej informacji na temat sposobu i formy prezentacji danych w informacji 

dodatkowej w dodatku do Zeszytów Metodycznych Rachunkowości nr 4 z dnia 

20.02.2008 r.

Ewa Gruchot

Informacja dodatkowa

 

(cz. II)