Malarz_tapeciarz_714[01]_Z2.02

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Mariusz Dydek

Przygotowanie podłoży pod tapetowanie
714[01].Z2.02

Poradnik dla ucznia

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2006

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Recenzenci:

mgr inż. Florczak Teresa

dr inż. Francuz Władysława Maria

Opracowanie redakcyjne:

mgr inż. Machnik Marek

Konsultacja:

mgr inż. Machnik Marek
mgr inż. Sagan Teresa

Korekta:

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 714[01].Z2.02

Przygotowanie podłoży pod tapetowanie, zawartego w modułowym programie nauczania dla
zawodu Malarz - tapeciarz

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2006.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

2. Wymagania wstępne

3. Cele kształcenia

4. Materiał nauczania

4.1. Przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej

oraz ochrony środowiska na stanowisku pracy

4.1.1. Materiał nauczania

4.1.2. Pytania sprawdzające

4.1.3. Ćwiczenia

4.1.4. Sprawdzian postępów

4.2. Zasady przygotowywania podłoży pod tapetowanie

4.2.1. Materiał nauczania

4.2.2. Pytania sprawdzające

4.2.3. Ćwiczenia

4.2.4. Sprawdzian postępów

4.3. Wymagania techniczne stawiane podłożom

4.3.1. Materiał nauczania

4.3.2. Pytania sprawdzające

4.3.3. Ćwiczenia

4.3.4. Sprawdzian postępów

4.4. Zanieczyszczenia podłoża. Sposoby naprawy uszkodzeń ścian.

Naprawa, szpachlowanie, gruntowanie podłoża

4.4.1. Materiał nauczania

4.4.2. Pytania sprawdzające

4.4.3. Ćwiczenia

4.4.4. Sprawdzian postępów

4.5. Przygotowanie podłoży drewnianych i drewnopochodnych pod

tapetowanie

4.5.1. Materiał nauczania

4.5.2. Pytania sprawdzające

4.5.3. Ćwiczenia

4.5.4. Sprawdzian postępów

4.6. Przygotowanie podłoży malowanych farbami do tapetowania

4.6.1. Materiał nauczania

4.6.2. Pytania sprawdzające

4.6.3. Ćwiczenia

4.6.4. Sprawdzian postępów

4.7. Zabezpieczanie styków elementów prefabrykowanych i wzmacnianie

naroży

4.7.1. Materiał nauczania

4.7.2. Pytania sprawdzające

4.7.3. Ćwiczenia

4.7.4. Sprawdzian postępów

5. Sprawdzian osiągnięć

6. Literatura

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1. WROWADZENIE

Uczysz się zawodu malarz - tapeciarz, wykorzystując modułowy program nauczania.

Program  taki  zakłada,  że  w  trakcie  jego  realizacji  wykazujesz  się  dużą  aktywnością
i samodzielnie  rozwiązujesz  wiele  problemów  zawodowych.  W  ten  sposób    nabywasz
konkretne  kwalifikacje,  stanowiące    podstawę  do  zatrudnienia,  a  następnie  do    awansu
zawodowego.

Do nauki otrzymujesz poradnik: „Przygotowanie podłoży pod tapetowanie”, który zawiera:

−

wymagania wstępne, czyli tę część wiedzy i umiejętności opanowanych w trakcie realizacji
programu poprzednich jednostek modułowych, która będzie Ci niezbędna do realizacji
materiału tej jednostki modułowej (co już musisz umieć, aby nauczyć się czegoś nowego),

−

wykaz umiejętności, jakie ukształtujesz podczas pracy z tym poradnikiem (czego nowego
się nauczysz),

−

nowy materiał nauczania (co powinieneś wiedzieć, aby samodzielnie wykonać ćwiczenia),

−

zestawy pytań, które pomogą Ci sprawdzić, czy opanowałeś podane treści i możesz już
rozpocząć realizację ćwiczeń (czy możesz już przystąpić do ćwiczeń),

−

ćwiczenia, które mają na celu ukształtowanie Twoich umiejętności praktycznych
(co i w jaki sposób masz wykonać praktycznie),

−

sprawdziany postępów (sam możesz sprawdzić, czy już potrafisz poradzić sobie
z problemami, jakie wcześniej rozwiązywałeś),

−

zestawy zadań testowych (w jaki sposób nauczyciel sprawdzi i potwierdzi poziom Twojej
wiedzy),

−

literaturę  i  wykaz  niezbędnych  norm  (gdzie  zaglądnąć,  aby  więcej  wiedzieć  i  lepiej
wykonać  zadania). Poradnik nie jest podręcznikiem ani tym bardziej kompendium wiedzy
związanej  z  zawodem.  Aby  zdobyć  więcej  interesujących  Cię  informacji,  musisz  sięgnąć
do przedstawionych pozycji, które przedstawiają najbardziej aktualną wiedzę w zawodzie.
Pamiętaj, że przedstawiony wykaz literatury nie jest czymś stałym i w każdej chwili mogą
pojawić się na rynku nowe pozycje.

Po przeczytaniu każdego pytania ze sprawdzianu postępów zaznacz w odpowiednim

miejscu  TAK  albo NIE – właściwą, Twoim zdaniem, odpowiedź. Odpowiedzi NIE wskazują
na luki w Twojej wiedzy i nie w pełni opanowane umiejętności. W takich przypadkach jeszcze
raz  powróć  do  elementów  programu  nauczania  lub  ponownie  wykonaj  ćwiczenie  (względnie
jego elementy). Zastanów się, co spowodowało, że nie wszystkie odpowiedzi brzmiały TAK.

Po opanowaniu programu jednostki modułowej, nauczyciel sprawdzi poziom Twoich

umiejętności  i  wiadomości.  Otrzymasz  do  samodzielnego  rozwiązania  test  pisemny  oraz
zadanie  praktyczne.  Nauczyciel  oceni  oba  sprawdziany i na  podstawie  określonych kryteriów
podejmie decyzję o tym, czy zaliczyłeś program jednostki modułowej. Aby zapoznać się z taką
formą  sprawdzania  kwalifikacji,  zakresem  kontroli  oraz  poznać  kryteria  oceniania,  przejrzyj
przykładowe zadania kontrolne.

W każdej chwili (z wyjątkiem testów końcowych) możesz zwrócić się o pomoc

do nauczyciela, który pomoże Ci zrozumieć tematy ćwiczeń i sprawdzi, czy dobrze
wykonujesz daną czynność.

Podczas realizacji programu jednostki modułowej musisz przestrzegać regulaminów,

przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, instrukcji przeciwpożarowych i zasad ochrony
środowiska wynikających z charakteru wykonywanych prac. Z odpowiednimi przepisami
zapoznasz się w trakcie nauki.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Schemat układu jednostek modułowych

714[01].Z2

Technologia robót tapeciarskich

714[01].Z2.01

Dobieranie materiałów, narzędzi

sprzętu do tapetowania

714[01].Z2.02

Przygotowanie podłoży pod

tapetowanie

714[01].Z2.03

Tapetowanie

714.[01].Z2.04

Wykonywanie robót remontowych

i konserwacja tapet

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji tej jednostki modułowej, powinieneś umieć:

−

stosować terminologię budowlaną,

−

odróżniać technologie wykonania budynku,

−

przestrzegać zasad bezpiecznej pracy, przewidywać i zapobiegać zagrożeniom,

−

stosować procedury udzielania pierwszej pomocy osobom poszkodowanym,

−

rozpoznawać i charakteryzować podstawowe materiały budowlane,

−

odczytywać i interpretować rysunki budowlane,

−

posługiwać się dokumentacją budowlaną,

−

wykonywać pomiary i rysunki inwentaryzacyjne,

−

organizować stanowiska składowania i magazynowania,

−

transportować materiały budowlane,

−

rozróżniać materiały i sprzęt budowlany,

−

rozróżniać i dobierać materiały stosowane w tapetowaniu i przygotowaniu podłoża
pod tapetowanie,

−

rozróżniać i dobierać narzędzia i sprzęt do tapetowania i przygotowania podłoża
pod tapetowanie,

−

oceniać jakość klejów i tapet,

−

określać szacunkowo ilość potrzebnych materiałów,

−

dokonywać przedmiaru i obmiaru robót tapeciarskich.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć:

−

rozpoznać rodzaje podłoży pod tapetowanie,

−

ustalić zakres prac tapeciarskich,

−

dobrać i zastosować materiały pomocnicze do przygotowania podłoża pod tapetowanie,

−

dobrać i zastosować narzędzia oraz sprzęt do przygotowania podłoża,

−

określić szacunkowo ilość potrzebnych materiałów pomocniczych,

−

naprawić stare podłoża malarskie pod tapetowanie,

−

zaszpachlować i zagruntować podłoże,

−

przygotować podłoże z drewna i tworzyw drzewnych,

−

przygotować podłoże uprzednio pomalowane farbą wapienną, klejową, emulsyjną i olejną
pod tapetowanie,

−

zabezpieczyć styki elementów prefabrykowanych,

−

wzmocnić naroża,

−

zorganizować stanowisko pracy do prac tapeciarskich,

−

dokonać obmiaru i przedmiaru robót tapeciarskich,

−

wykonać prace przygotowujące podłoże pod tapetowanie z zachowaniem przepisów
bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. MATERIAŁ NAUCZANIA

4.1. Przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska na stanowisku
pracy

4.1.1. Materiał nauczania

Podczas prac tapeciarskich pracownicy narażeni są na wiele niebezpiecznych sytuacji.

Sytuacje  takie  mogą  powstawać  zarówno  podczas  prac  przygotowawczych  jak  i  samego
tapetowania.  Wobec  czego  niezbędne  jest  zapoznanie  się  z  przepisami  bezpieczeństwa
i higieny  pracy  przed  wykonywaniem  powyższych  prac,  oraz  z  zasadami  bezpiecznego
posługiwania się sprzętem pomocniczym.

Do prac niebezpiecznych możemy zaliczyć:

Prace tapeciarskie wykonywane w pomieszczeniach wysokich.
Powinny one być prowadzone z prawidłowo wykonanych rusztowań lub drabin. Drabiny

nie  powinny  wykazywać  jakichkolwiek  uszkodzeń  (pęknięć,  rozluźnień  szczebli),  a  także  nie
powinny  być  przedłużane  przez  nadbicie  stojaków.  Nie  wolno  pracować  na  deskach  lub
pomostach  opartych  przypadkowo  na  elementach  wyposażenia  wnętrz  budynku,  jak  na
przykład  grzejnikach  i  umywalkach.  Podczas  pracy  na  drabinie  malarskiej  lub  na  pomoście,
robotnik  nie  powinien  sięgać  ręką  dalej,  niż  pozwala  na  to  pionowa  pozycja  jego  ciała,  to
znaczy bez wychylania się.

Obsługa zmechanizowanych narzędzi i aparatów.
Silniki elektryczne zmechanizowanych narzędzi i aparatów zasila się z tymczasowej sieci

elektroenergetycznej. Do bezpośredniego zasilania poszczególnych odbiorników energii służą
skrzynki rozdzielcze niskiego napięcia, umieszczone na poszczególnych piętrach wznoszonego
budynku. Przyłączenie narzędzia następuje przez włożenie wtyczki do gniazdka wtykowego,
zabezpieczonego bezpiecznikami topikowymi.

Warunki panujące podczas remontów są uważane za szczególnie niebezpieczne pod

względem  możliwości  porażenia  prądem  elektrycznym.  Dlatego  narzędzia  elektryczne
stosowane w pracach wykończeniowych, w tym również w robotach tapeciarskich, zaopatruje
się  w  izolację  ochronną,  związaną  konstrukcyjnie  z  elektrycznymi  częściami  narzędzia.
Ze względu  na  konieczność  podwyższenia  stopnia  ochrony  przed  porażeniem,  przepisy
budowy  i  eksploatacji  urządzeń  elektrycznych  nakazują  stosowanie  dodatkowych  środków
ochrony, do których należą zerowanie, uziemienie ochronne, wyłączniki ochronne, bezpieczne
napięcie.

Rodzaj stosowanego zabezpieczenia dodatkowego zależy od przyjętego systemu instalacji

na  placu  budowy.  Zerowanie  polega  na  połączeniu  korpusu  narzędzia  z  uziemionym
przewodem  zerowym  sieci  elektrycznej.  Uziemienie  ochronne  polega  na  połączeniu  korpusu
narzędzia  z  uziomem  -  metalowym  przedmiotem,  połączonym  z  gruntem.  Posługiwanie  się
narzędziami  zasilanymi  napięciem  do  24  V  jest  najbardziej  skutecznym  sposobem
zabezpieczenia  przed  porażeniem.  Dlatego  narzędzia  elektryczne,  a  szczególnie  pracujące
w warunkach  wilgotnych,  przy  konstrukcjach  metalowych,  powinno  się  dostosować
do bezpiecznego napięcia - do 24 V.

Każde narzędzie z napędem elektrycznym jest zaliczane do odpowiedniej klasy ochrony

przeciwporażeniowej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Posługiwanie się materiałami żrącymi.
Podczas usuwania starych powłok olejnych i lakierniczych bezpośrednio przed

tapetowaniem,  często  posługujemy  się  żrącymi  środkami  chemicznymi.  Do  środków  tych
zaliczamy: sodę, wapno, ług potasowy (wodorotlenek potasu), ług sodowy zwany sodą żrącą
(wodorotlenek  sodu).  Podczas  przygotowania  past  oraz  stosowania  ich  należy  zachować
szczególna  ostrożność.  Należy  pracować  w  rękawicach  gumowych  i  okularach  ochronnych,
dodatkowo należy natłuścić skórę rąk i twarzy kremem ochronnym.

W przypadku podłoży silnie alkalicznych, które najczęściej występują przy tynkach

świeżych,  należy  przeprowadzić  neutralizację  podłoży  poprzez  fluatowanie.  Fluatowanie
możemy  przeprowadzić  20%  roztworem  wodnym  fluorokrzemianu  cynku.  Neutralizację
podłoży można wykonać, zmywając powierzchnię 10% roztworem wodnym kwasu octowego
(octu).  Podczas  tych  prac  należy  stosować  środki  ochrony  osobistej  (okulary,  rękawice
gumowe).

Posługiwanie się materiałami trującymi.
Do usuwania starych farb olejnych z powierzchni materiałów drewnopochodnych -

sklejki,  płyt  OSB,  płyt  wiórowych,  używane  są.  zmywacze  farb  (mieszaniny  aktywnych
rozpuszczalników).  Zmywacze  te  zawierają  octany,  aceton,  ksylen,  toluen  z  dodatkiem
parafiny  lub  wosków.  Podczas  stosowania  tych  środków  należy  zachować  ostrożność,
ponieważ pary lotnych substancji organicznych są szkodliwe dla zdrowia, a niektóre z nich są
łatwopalne.

Posługiwanie się materiałami łatwo palnymi.
W związku z pracami tapeciarskimi mogą zaistnieć następujące zagrożenia powstania
pożaru:

−

w czasie magazynowania materiałów, z powodu nieprzestrzegania zasad składowania
materiałów łatwo palnych oraz używania otwartego ognia,

−

w czasie stosowania materiałów, zawierających łatwo palne rozpuszczalniki organiczne,
z powodu nieostrożnego obchodzenia się z ogniem. W takich przypadkach może dojść do
pożaru przez zapalenie się materiału oraz - znacznie groźniejszy w skutkach - wybuch
skoncentrowanych par rozpuszczalników, jeśli pomieszczenia, w których je stosowano nie
były należycie wietrzone.

Zasady ochrony przed powstaniem niebezpieczeństwa pożaru lub wybuchu sprowadzają

się do:

−

wietrzenia lub wentylowania pomieszczeń, w których przechowuje się materiały łatwo
palne oraz używa się ich do wykonywania powłok lub prac pomocniczych,

−

bezwzględnej ostrożności obchodzenia się z ogniem.
W czasie robót związanych z impregnowaniem powierzchni drewnopochodnych,

z zastosowaniem łatwo palnych materiałów, brygada robocza powinna umieścić w widocznym
miejscu wyraźne napisy ostrzegawcze.

Pozostałości rozrobionego kleju czy substancji do obniżania alkaliczności podłoża pod

żadnym  pozorem  nie  wylewamy  do  instalacji  kanalizacyjnej  czy  bezpośrednio  do  gruntu.
Substancje  te  mogą  być  przyczyną  skażenia  wód  gruntowych  i  zanieczyszczenia  środowiska
naturalnego.  Należy  je  szczelnie  zamknąć  w  specjalnych  do  tego  celu  przystosowanych
pojemnikach.  Pozostałości  po  starych  tapetach  również  należy  zebrać  i  wraz  z  innymi
odpadami przekazać do Zakładu Gospodarki Komunalnej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.1.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonywania ćwiczeń.

1.  Jakie środki ostrożności należy zachować przy usuwaniu starych powłok olejnych?
2.  Jakie mogą być przyczyny nieostrożnego obchodzenie się z substancjami żrącymi?
3.  Jakie środki ostrożności powinny zostać zachowane podczas pracy na wysokości?
4.  Jakie środki ostrożności należy zachować przy używaniu urządzeń elektrycznych?
5.  Jakie znasz podstawowe zasady ochrony przeciwpożarowej?

4.1.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Świeży tynk należy fluatować. Jakie zachowasz środki ostrożności przy fluatowaniu?

Spróbuj przewidzieć, jakie zagrożenia mogą wynikać z braku zachowania stosownych
środków ostrożności.

Sposób wykonania ćwiczenia:

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1)  ocenić zagrożenia,
2)  określić środki ostrożności,
3)  zapisać swoje spostrzeżenia,
4)  omówić z nauczycielem wykonane ćwiczenie.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

przybory do pisania,

−

arkusz papieru.

Ćwiczenie 2

Określ jakie środki ostrożności należy zachować przy pracy na wysokości. Wymień

zagrożenia jakie mogą powstać podczas pracy na wysokości. Oceń stan techniczny przyborów
służących do pracy na wysokości.

Sposób wykonania ćwiczenia:

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1)  ocenić zagrożenia,
2)  określić środki ostrożności,
3)  sprawdzić stan techniczny drabiny malarskiej,
4)  zapisać swoje spostrzeżenia,
5)  omówić z nauczycielem wykonane ćwiczenie.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

przybory do pisania,

−

arkusz papieru,

−

drabina malarska.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 3

Przedstaw zagrożenia jakie mogą powstać podczas pracy z urządzeniami elektrycznymi.

Jakie środki ostrożności należy zachować przy używaniu urządzeń elektrycznych?

Sposób wykonania ćwiczenia:

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1)  ocenić zagrożenia,
2)  przedstawić środki ostrożności jakie należy zachować,
3)  zapisać swoje spostrzeżenia,
4)  omówić z nauczycielem wykonane ćwiczenie,

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

przybory do pisania,

−

arkusz papieru.

4.1.4. Sprawdzian postępów

Tak Nie

Czy potrafisz określić

1) jakie środki ostrożności należy zachować przy fluatowaniu?



2) jakie środki ostrożności należy zachować przy pracy na wysokości?



3) do czego służy zerowanie?



4) co to jest uziemienie?



5) co to jest bezpieczne napięcie?



6) dlaczego należy wietrzyć magazyny z materiałami służącymi

do prac impregnacyjnych?



7) przewidzieć zagrożenia występujące przy pracach tapeciarskich?



„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.2. Zasady przygotowywania podłoży pod tapetowanie

4.2.1. Materiał nauczania

Prace przygotowawcze przed tapetowaniem dotyczą głównie obróbki powierzchni

podłoży  pod  tapety.  Od  staranności  i  dokładności  ich  wykonania  zależy  nie  tylko  gładkość
powierzchni ścian, ale również dobra przyczepność i trwałość wyklejonych tapet, w okresie ich
użytkowania.  Prace  związane  z  przygotowaniem  podłoży  zajmują  więcej  czasu  niż  samo
przyklejanie tapet do ścian. Wykonawca powinien przede wszystkim poznać charakterystyczne
właściwości  podłoży  spotykanych  w  pomieszczeniach  mieszkalnych.  Od  rodzaju  podłoży
zależy zazwyczaj dobór i zakres zabiegów związanych z ich przygotowaniem do tapetowania.

Tabela 1. Zestawienie rodzajów podłoży z których, w razie konieczności, powinny być usunięte stare powłoki

malarskie do tapetowania [5, s. 48]

Stare powłoki malarskie

Grupa podłoży

Rodzaj podłoży

Klejowe

Emulsyjne

Wapienne

Olejne

Tynki wapienne

X1 lub X3

Tynki gipsowo - wapienne

X1 lub X3

Podłoża tynkowe

Tynki gipsowe

Podłoża betonowe

X2 lub X3

Płyty ścienne „Pro-monta”

Podłoża gipsowe

Płyty gipsowo-kartonowe

Podłoża z drewna

litego

Drewno lite

Płyty wiórowe

Podłoża

z materiałów

drewnopochodnych

Płyty pilśniowe

Sposoby usuwania powłoki malarskiej przez:

X - skrobanie, po uprzednim zwilżeniu powłoki wodą,
X1- ługowanie cieczami o właściwościach alkalicznych,
X2- zmiękczanie rozpuszczalnikami organicznymi,
X3- opalanie, czyli nagrzewanie starej powłoki za pomocą płomienia lub gorącego powietrza,

co powoduje jej zmiękczenie.

Podłożem pod tapety mogą być tynki, powierzchnie elementów betonowych, gipsowych,

drewnopochodnych. Podłoże pod tapety powinno być suche, nie alkaliczne, powierzchniowo
mocne, gładkie i czyste.

Nowe podłoża z materiałów mineralnych (tynki, powierzchnie betonowe) powinno się

przetrzeć na sucho (klockiem drewnianym, papierem ściernym), aby usunąć występujące, słabo
związane  ziarna  piasku,  luźne  cząstki  zaprawy.  Często  występujące  nierówności  podłoży
betonowych,  jak  na  przykład  stwardniałe  wycieki  zaprawy  przy  zalewaniu  spoin,  należy
zeszlifować  szlifierką  mechaniczną.  Podłoża wykazujące  dużą  szorstkość  i liczne nierówności
powinno się wyszpachlować.

Ściany pokryte gładzią gipsową, płyty gipsowo - kartonowe i inne chłonne powierzchnie

wymagają gruntowania.

Wklęsłości zwane rakami, odbicia, odpryski wypełnia się i wyrównuje masą szpachlową.

Występujące na powierzchniach elementów betonowych wklęsłości, stanowiące pozostałość
po pęcherzykach powietrza zawartych w betonie w czasie formowania elementu, mogą

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

pozostać, jeżeli występują pojedynczo i ich średnica nie przekracza kilku milimetrów. Jest to
dopuszczalne jedynie przy stosowaniu tapet grubszych (o gramaturze powyżej 80 g/m

Gdy nastąpi potrzeba tapetowania powierzchni uprzednio malowanych farbami klejowymi,

stare powłoki powinno się usunąć, w sposób stosowany w technice malarskiej. Stare powłoki
wapienne lub emulsyjne mocno związane z podłożem mogą pozostać. Łuszczące się fragmenty
powłok należy zeskrobać, a miejsca te wyrównać masą szpachlową.

Powierzchnie wcześniej tapetowane nadają się do ponownego tapetowania, jeżeli stara

tapeta stanowi tylko jedną warstwę i wykazuje mocne połączenie z podłożem. Stare tapety
można również całkowicie usunąć po uprzednim dokładnym zwilżeniu wodą lub parą wodną.
Ewentualne uszkodzenia podłoża po usunięciu tapet powinno się naprawić.[6, s. 362, 363]

4.2.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1.  Jakie znasz rodzaje podłoży, na których można nakleić tapety?
2.  W jaki sposób przygotowujemy podłoża o nierównej powierzchni?
3.  Jakim warunkom powinny odpowiadać podłoża pod tapetowanie?
4.  Jakie prace wchodzą w zakres prac przygotowawczych tapeciarskich?

4.2.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Rozpoznaj rodzaj podłoża na trzech stanowiskach i podaj sposób ich przygotowania do

tapetowania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1)  rozpoznać rodzaje podłoży,
2)  ocenić ich stan techniczny,
3)  podać sposoby przygotowania ich do tapetowania,
4)  w razie wątpliwości skonsultować się z nauczycielem,
5)  przekazać nauczycielowi swoje notatki.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

kartka papieru i przybory do pisania,

−

fragment powierzchni betonowej,

−

fragment powierzchni z tynkiem cementowo-wapiennym,

−

fragment powierzchni drewnianej lub drewnopochodnej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.2.4. Sprawdzian postępów

Tak

Nie

Czy potrafisz
1) rozpoznać podłoże do tapetowania?

 

2) ocenić przydatność podłoża pod tapetowanie?



3) ustalić zakres prac przygotowawczych podłoża?



4) zaproponować rozwiązania dotyczące przygotowania podłoża?



5) dobrać sposób usuwania starej powłoki olejnej z powierzchni

drewnianej?



6) dobrać sposób usuwania starej powłoki olejnej z powierzchni płyt

drewnopochodnych?



7) dobrać sposób usuwania starej powłoki olejnej z powierzchni

betonowej?



8) określić jaki jest najczęściej stosowany sposób usuwania starych powłok

malarskich?



„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.3. Wymagania techniczne stawiane podłożom

4.3.1. Materiał nauczania

Podłoże pod tapety powinno być suche, nie alkaliczne, powierzchniowo mocne, gładkie

i czyste. Przy stosowaniu tapet o gramaturze do 140 g/m

dopuszczalna wilgotność podłoża

betonowego lub z zaprawy cementowej i wapienno-cementowej nie powinna przekraczać 4%,
a  podłoża  gipsowego  -  3%.  W  trakcie  naklejania  tapet  wodoodpornych  (winylowych)
dopuszczalna  zawartość  wilgoci  w  podłożu  betonowym  nie  powinna  przekraczać  3%,
a w gipsowym  -  2%.  Zawartość  wilgoci  w  podłożu można  sprawdzić za  pomocą  specjalnych
aparatów  elektronicznych  do  pomiaru  wilgotności  (Feutron)  lub  za  pomocą  papierków
wskaźnikowych.

Alkaliczność podłoża bada się zwilżając je jednoprocentowym alkoholowym roztworem

fenoloftaleiny. Podłoża wykazujące odczyn alkaliczny powinny być zneutralizowane przez
fluatowanie.

czasie

badania

przydatności

podłoża

oraz

niezbędnego

zakresu

prac

przygotowawczych do robót malarskich należy zwrócić uwagę na właściwości geometryczne
i strukturę powierzchni materiału, cechy wytrzymałościowe, stałość objętości, nasiąkliwość
i czystość.

Podłoże powinno się cechować regularnością kształtu. Jeżeli jest nim płaska powierzchnia,

to  powinna  ona  tworzyć  płaszczyznę,  a  jej  krawędzie  powinny  tworzyć  linie  proste.  Każde
wynikłe  nierówności  powierzchni  lub  odchylenia  od  prostoliniowości  krawędzi  wpływają
negatywnie  na  efekt  estetyczny  tapetowania.  Duże  nierówności  powierzchni  mogą  sprzyjać
gromadzeniu się kurzu i pogarszać warunki pracy powłoki tapeciarskiej.

Struktura powierzchni, jest to cecha podłoża zależna od rodzaju materiału i sposobu oraz

staranności  jego  obróbki.  Budowa  powierzchni  podłoża  ma  duży  wpływ  na  jakość  powłok,
estetykę  ich  wyglądu  oraz  zużycie  materiałów  tapeciarskich.  Specyficzne  znaczenie  mają
w tym  względzie  następujące  właściwości  powierzchni  podłoża:  gładkość,  szorstkość
i porowatość.

Gładkość podłoża jest właściwością pożądaną przy niemal wszystkich technikach

tapeciarskich.  Należytą  gładkość  powierzchni  można  uzyskać  przez  mechaniczną  obróbkę
właściwą  danemu  materiałowi  (przez  struganie  i  szlifowanie  drewna,  zacieranie  tynku)
albo przez  nałożenie  warstwy  wygładzającej  z  innego  materiału  (szpachlówki).  Przy
wymaganej  wyższej  jakości  wykończenia,  konieczna  jest  zarówno  staranna  obróbka
mechaniczna powierzchni podłoża, jak i dodatkowe szpachlowanie.

Zbytnia szorstkość powierzchni podłoża powoduje również nadmierne zużycie materiału

powłokowego. Biorąc pod uwagę stosunkowo duży jego koszt - opłaca się wygładzić
powierzchnię zbyt szorstkiego podłoża (przez szlifowanie, szpachlowanie). Oprócz względów
technicznych i ekonomicznych, należy podkreślić również negatywny wpływ nadmiernej
szorstkości lub chropowatości podłoża na estetykę powłoki tapeciarskiej.

Porowatość materiału jest z jednej strony korzystną cechą podłoża, gdyż zapewnia dobre

zespolenie (zakotwienie) powłoki tapeciarskiej, z drugiej zaś - szkodliwą, ze względu na jego
ssące działanie. Wskutek tego, znaczna część nałożonego kleju wsiąka w podłoże.

Podczas schnięcia, wskutek skurczu kleju powstają naprężenia. Wymaga się, by podłoże

było na tyle wytrzymałe, aby mogło przenosić naprężenia, jakie powstają w nałożonej
powłoce klejowej. Naprężenia te są wywołane skurczem w czasie schnięcia, a następnie
starzeniem się powłoki w miarę upływu czasu.

Pod wpływem zmian temperatury i wilgotności, zmieniają się wymiary elementu, a więc

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

następują zmiany objętości materiału. Zmiany te przebiegają tak często, jak często zmienia się
temperatura  lub  wilgotność  materiału.  Zmiany  objętości  materiału  powodują  występowanie
w podłożu  naprężeń  rozciągających  i  ściskających,  które  powinny  być  przenoszone  przez
powłokę.  Powłoki  niedostatecznie  elastyczne  nie  mogą  przenieść  tych  naprężeń,  wskutek
czego  pękają.  Najbardziej  narażone  na  zmiany  objętości  (rozszerzanie  się  i  skurcz)  pod
wpływem  temperatury  są  materiały  o  dużym  współczynniku  rozszerzalności  cieplnej  -  metale
i tworzywa  sztuczne.  Drewno  wykazuje  natomiast  podatność  na  zmiany  objętości  pod
wpływem  zawilgocenia  (pęcznienie)  i  schnięcia  (skurcz),  przy  czym  równocześnie  występuje
deformacja  kształtu  (paczenie  się)  oraz  powstają  spękania.  Zbyt  tłuste  zaprawy  tynkarskie,
niektóre  szpachlówki,  wykazują  skurcz  technologiczny,  który  powoduje  powstawanie
nieregularnych  spękań  włoskowatych.  Powłoki  tapeciarskie  wykonane  na  podłożach  o  nie
skończonym procesie skurczu technologicznego, ulegać będą również odklejaniu.

Nasiąkliwość jest właściwością materiałów, związaną z ich porowatością. Duża

nasiąkliwość podłoża ułatwia jego zawilgocenie, co niekorzystnie oddziałuje na samo podłoże
(możliwość  zmian  objętości,  gnicia).  Często  występuje  również  zjawisko  niejednolitej
nasiąkliwości  na  powierzchni  podłoża,  spowodowane  niejednorodnością  struktury  materiału
podłoża  (drewna)  lub  naprawą  podłoża  za  pomocą  materiałów  o  innej  nasiąkliwości  (tynku
wapiennego  zaczynem  gipsowym).  Podłoże  takie  zawsze  należy  poddać  odpowiednim
zabiegom,  mającym  na  celu  ujednolicenie  nasiąkliwości  i  doprowadzenie  jej  do  wymaganego
poziomu.

W porach materiału znajduje się zawsze pewna ilość wilgoci. Świeże elementy budowlane,

tynki,  drewno  narażone  na  opady  atmosferyczne  wykazują  dużą  zawartość  wilgoci.
W sprzyjających  warunkach  -  przy  ciepłej  i  suchej  pogodzie  -  zachodzi  proces  wysychania
materiałów do osiągnięcia równowagi wilgotności materiału i otaczającego go powietrza. Ten
stopień wilgotności materiału określa się jako stan powietrznosuchy. W zależności od stopnia
higroskopijności materiału w miarę zwiększania się wilgotności względnej powietrza (w czasie
deszczu)  zwiększa  się  również  zawartość  wilgoci  w  materiale.  Najczęściej  wymaga  się,  aby
podłoża  pod  tapetowanie  wykazywały  wilgotność  stanu  powietrznosuchego.  Większa
zawartość wilgoci wpływa zazwyczaj ujemnie na powłokę tapeciarską.

Czystość podłoża jest jednym z podstawowych wymagań w robotach tapeciarskich.

Wszelkie  zanieczyszczenia  -  rdza,  tłuszcze, smary, pasty  podłogowe,  wpływają szkodliwie  na
przyczepność  powłoki  do  podłoża  i  mogą  doprowadzić  do  całkowitej  utraty  przyczepności.
Duży  wpływ  na  jakość  i  wygląd  powłok  ma,  oprócz  czystości  podłoża,  porządek  w  miejscu
prowadzenia robót tapeciarskich.

Między materiałem podłoża a powłoką może występować oddziaływanie chemiczne.

Podłoża z gipsu, drewna i tworzyw drzewnych nie zmieniają swoich właściwości chemicznych
w  czasie,  w  sposób  mogący  mieć  znaczenie  dla  trwałości  wykonanej  powłoki  tapeciarskiej,
inne  natomiast  charakteryzują  się  zmiennością  oddziaływania.  Należą  do  nich  przede
wszystkim  tynki  na  spoiwie  wapiennym  i  cementowym.  W  pierwszym  okresie  po  wykonaniu
mają  one  odczyn  alkaliczny,  zanikający  jednak  w  miarę  przebiegu  karbonatyzacji,  czyli
przemiany  wodorotlenku  wapnia  w  węglan  wapnia  pod  wpływem  dwutlenku  węgla.
Właściwości  chemiczne  podłoża  mogą  się  zmienić  pod  wpływem  czynników  zewnętrznych.
Do częstych zjawisk należy wydzielanie się różnych soli na powierzchni podłoża z materiałów
porowatych  (cegły,  tynku).  Przyczyną  tego  jest  odparowywanie  kapilarnie  przewodzonej
wilgoci,  w  której  rozpuszczone  sole  ulegają  wykrystalizowaniu  na  powierzchni  podłoża.
Powoduje  to  niekorzystne  warunki  dla  powłoki  tapeciarskiej.  Przeciwdziałanie  powstawaniu
wykwitów  solnych,  wiąże  się  z  usunięciem  podstawowej  przyczyny,  jaką  jest  zawilgocenie
ścian i następująca dyfuzja roztworów soli.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.3.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1.  Jaką wilgotność powinno mieć podłoże do tapetowania?
2.  Za pomocą czego możemy określić wilgotność podłoża?
3.  W jaki sposób badamy alkaliczność podłoża?
4.  Wymień właściwości chemiczne podłoży?
5.  Jaki wpływ mają zanieczyszczenia na cechy podłoża?
6.  Jakie właściwości geometryczne powinno posiadać podłoże?
7.  Jaka powinna być struktura powierzchni podłoża służącego do tapetowania?

4.3.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Określ wymagania dotyczące wilgotności podłoża betonowego przed tapetowaniem.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1)  określić wymagania dotyczące wilgotności podłoża,
2)  w razie wątpliwości skonsultować się z nauczycielem,
3)  przekazać nauczycielowi swoje notatki.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

dzienniczek uczniowski,

−

przybory do pisania.

Ćwiczenie 2

Określ właściwości chemiczne jakie powinno spełniać podłoże.

Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1)  określić właściwości chemiczne podłoża,
2)  w razie wątpliwości skonsultować się z nauczycielem,
3)  przekazać nauczycielowi swoje notatki.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

dzienniczek uczniowski,

−

przybory do pisania.

Ćwiczenie 3

Określ właściwości dotyczące struktury powierzchni przeznaczonej do tapetowania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1)   określić wymagania dotyczące struktury powierzchni przeznaczonej do tapetowania,
2)  w razie wątpliwości skonsultować się z nauczycielem,
3)  przekazać nauczycielowi swoje notatki.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

dzienniczek uczniowski,

−

przybory do pisania.

Ćwiczenie 4

Określ stan podłoża w pomieszczeniu przeznaczonym do tapetowania. Podłożem jest tynk

cementowo - wapienny uprzednio malowany farbą emulsyjną.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1)  ustalić i zapisać plan działania,
2)  określić stan podłoża,
3)  w razie wątpliwości skonsultować się z nauczycielem,
4)  przekazać nauczycielowi swoje notatki.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

dzienniczek uczniowski,

−

przybory do pisania,

−

jednoprocentowy alkoholowy roztwór fenoloftaleiny,

−

aparat do mierzenia wilgotności,

−

łata miernicza (2 metry).

4.3.4. Sprawdzian postępów

Tak

Nie

Czy potrafisz
1) ocenić stan techniczny podłoża?

 

2) określić wymagania dotyczące wilgotności podłoża betonowego?



3) określić co to jest alkaliczność podłoża?



4) określić strukturę powierzchni podłoża pod tapetowanie?



5) określić właściwości chemiczne podłoża pod tapetowanie?

 

6) określić wymagania dotyczące zanieczyszczeń podłoża?



„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.4. Zanieczyszczenia podłoża. Sposoby naprawy uszkodzeń

ścian. Naprawa, szpachlowanie, gruntowanie podłoża

4.4.1. Materiał nauczania

Naprawa uszkodzeń tynków
Spośród podłoży pokrywanych tapetą, uszkodzeniom najczęściej ulegają zwykłe tynki

i gipsowe okładziny ścienne. W czasie długiej eksploatacji powstają różnorodne uszkodzenia
tynków, takie jak: otwory po usuniętych gwoździach, pęknięcia i rysy, odpryski tynku.

Każde małe uszkodzenia tynku - otwory po usuniętych hakach, wąskie szczeliny pęknięć,

można  łatwo  wypełnić  zaprawą  gipsową,  z  dodatkiem  drobnego  piasku  i  roztworu  kleju
używanego  do  gruntowania.  Uszkodzenia  na  powierzchni  sufitów  naprawia  się  w  podobny
sposób,  jak  uszkodzenia  ścian.  Można  użyć  również  zaprawy  gipsowej,  ale  sporządzonej
z samego  gipsu  i  wody,  bez  domieszki  piasku.  Wykonanie  tych  drobnych  prac  naprawczych
należy również do zakresu robót tapeciarskich.

Rysy i pęknięcia poszerza się przez klinowate wyskrobanie tynku, a następnie dobrze

nasyca wodą. Do naprawy powinno się użyć w zasadzie tego samego rodzaju zaprawy,
z której tynk został wykonany.

Wypełnienie rysy powinno następować w dwóch cyklach: najpierw wypełnienie zgrubne,

a dopiero po wstępnym związaniu, wypełnienie całkowite, z jednoczesnym zatarciem (na
mokro) za pomocą packi tynkarskiej.

Rys. 1. Reperacja tynku: 1- poszerzanie szczeliny tynku, 2 - zmoczenie szczeliny wodą, 3 - wypełnienie

szczeliny zaprawą gipsowo-piaskową, 4 - wygładzanie powierzchni zaprawy wilgotnym pędzlem

trzonkowym [5, s. 57]

Mało skuteczne są naprawy rys metodą jedynie powierzchniowego zaszpachlowania.

Zazwyczaj  w  miejscu  rysy  powstanie  wkrótce pęknięcie, natomiast słabo związana z tynkiem
cienka  warstwa  zaprawy  będzie  się  złuszczała.  W  czasie  wykonywania  naprawy  uszkodzonej
powierzchni  tynku,  bez  względu  na  wielkość  uszkodzenia  powierzchni  podłoża,  należy

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

zwrócić szczególną uwagę na staranne wygładzenie miejsc naprawionych. Nie powinno być
w tych miejscach garbów, zagłębień ani innych nierówności powierzchni.

Rys. 2. Naprawy uszkodzeń tynku: a) wadliwie wykonana naprawa 1- powierzchnia wklęsła 2- powierzchnia

wypukła; b) właściwie wykonana naprawa [5, s. 58]

Gładką powierzchnię ściany uzyskuje się metodą szpachlowania. Zabiegiem

poprzedzającym  szpachlowaniem  tynku  powinno  być  przeszlifowanie  na  sucho  klockiem
drewnianym  oraz  zagruntowanie.  Szpachlówkę  klejową  lub  emulsyjną  nakłada  się  za  pomocą
szpachli  w  dwóch  lub  więcej  możliwie  cienkich  warstwach,  zależnie  od  wymagań
jakościowych powłoki.

Po przeschnięciu, każdą ze szpachlowanych warstw należy przeszlifować papierem

ściernym.

Umiejętność szpachlowania polega na tym, że po przesunięciu szpachli po powierzchni

podłoża, z pewnym naciskiem na stalowy brzeszczot, wyciskana szpachlówka przemieszcza się
na jedną stronę nie pozostawiając śladów z drugiej strony. W tym celu szpachlę należy
prowadzić nieco skośnie. [6, s. 244]

Naprawa uszkodzeń i wad powierzchni
Najczęściej do naprawy uszkodzeń gładkich powierzchni gipsowych należy stosować

produkowane  fabrycznie  i  dostarczane  w  workach  specjalne  mieszanki  do  sporządzania
szpachlówek  gipsowych.  Mieszanki  te  zawierają  98,5%  gipsu  budowlanego,  l  %  wapna
suchogaszonego  oraz  0,5%  metylocelulozy. Początek  wiązania  następuje  po 50÷70 minutach,
a koniec  po  80÷105  minutach.  W  porównaniu  ze  zwykłym  zaczynem  gipsowym  (początek
wiązania  po  8÷12  minutach  koniec  po15÷20  minutach)  szpachlówka  gipsowa  jest  materiałem
łatwiejszym w użyciu przy naprawie i wygładzaniu podłoży gipsowych.

Szpachlówkę przygotowuje się przez wsypanie suchej mieszanki do odmierzonej ilości

wody w proporcji 0,75 l wody na l kg suchej mieszanki i dokładne wymieszanie.

Rys. 3. Szpachlowanie powierzchni 1- pierwsze pociągnięcie szpachelką 2- drugie

pociągnięcie szpachelką 3- niepożądane ślady po szpachlowaniu [6, s. 121]

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. 4. Przyrządzanie zaprawy gipsowej: do naczynia z wodą sypie się gips [5, s. 59]

W razie braku fabrycznie produkowanej szpachlówki gipsowej można używać zaczynu

gipsowego z dodatkiem opóźniacza wiązania gipsu, na przykład z kleju kostnego w ilości
100 ÷120 cm

na 10 kg gipsu, w celu opóźnienia wiązania o 0,5 godziny albo140÷ 200cm

–

w celu opóźnienia wiązania o l godzinę. Opóźniacz wiązania z kleju kostnego przygotowuje się
przez zalanie kleju wodą, w ilości 5 l na l kg kleju. Po spęcznieniu kleju (po kilku godzinach),
należy go lekko podgrzać aż do uzyskania płynnego koloidalnego roztworu. Opóźniacz
wiązania dodaje się do wody zarobowej, dokładnie mieszając.

Do naprawy tynków z zapraw gipsowych (z piaskiem) lub wapienno-gipsowych zaleca się

używać tych samych zapraw, aby utrzymać fakturę miejsc reperowanych podobną do faktury
tynku. W celu przedłużenia właściwości roboczych zapraw gipsowych stosuje się dodatek
opóźniacza wiązania gipsu.

Gips ma jednak pewne zalety, ze względu na szybkość wiązania oraz - dzięki właściwości

pęcznienia  przy  wiązaniu  -  zdolność  dobrego  wypełniania  wgłębień.  Jest  też  spoiwem
chemicznie  obojętnym.  Przy  używaniu  gipsu  do  naprawy  uszkodzeń  tynków  wapiennych
i cementowo-wapiennych  zaleca  się  więc  stosować  nie  zaczyn,  lecz  zaprawę  gipsową
z piaskiem (1:2÷1:3) lub zaprawę gipsowo-wapienną (1:1:3).

Najczęściej jednak, do napraw takich podłoży korzystamy z fabrycznie przygotowanych

suchych  zapraw  wyrównujących,  które  w  handlu  dostępne  są  w  opakowaniach  10  i  20  kg.
Określoną  ilość  takiej  zaprawy  należy  wsypać  do  odpowiedniej  ilości  wody  i  wymieszać.
Uzyskaną  zaprawę  wyrównującą  możemy  nanosić  na  podłoże  w  czasie  określonym  przez
producenta.  Można  również  skorzystać  z  gotowych,  już  rozrobionych  mas  szpachlowych
również  dostępnych  w  handlu.  Należy  jednak  zwrócić  uwagę  na  zalecenia  producenta,  co  do
grubości nakładanych mas oraz czasu potrzebnego do ich wyschnięcia.

Wzmacnianie słabych tynków.
Stosunkowo często występują słabe podłoża tynkowe, sypiące się przy pocieraniu.

Wzmocnienie takich tynków jest możliwe. Należy je dokładnie oskrobać szpachelką ze starych
powłok malarskich, dobrze nasycić mlekiem wapiennym lub rzadkim zaczynem cementowym,
a następnie fluatować. Do tego celu można stosować fluorokrzemian magnezu (MgSiF

) lub

inne środki gruntujące do materiałów budowlanych, dostępne na rynku.

Usuwanie wad powierzchni tynków
Tynki, których powierzchnie wykazują zbyt rażące nierówności lub uszkodzenia

(zadrapania  przy  skrobaniu),  należy  po  oczyszczeniu  ze  starej  powłoki  dobrze  zwilżyć,
a następnie  obrzucić  rzadką  zaprawą  wapienną  lub  cementowo-wapienną  z  drobnoziarnistym
piaskiem  i  zatrzeć  packą  drewnianą.  Również  w  tym  przypadku  zaleca  się  użycie
przygotowanych  fabrycznie  suchych  mieszanek  zapraw  wyrównujących,  po  wcześniejszym

woda

gips

zaprawa

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

zmieszaniu ich z wodą, w proporcjach określonych przez producenta i zapisanych na
opakowaniu.

Nowe tynki wykazują bardzo często miejscowe nierówność, w postaci grudek zaprawy,

śladów packi, słabo związanych i wystających ziaren piasku. Takie wady powierzchni tynku
usuwa się metodą przecierania sztorcem drewnianego klocka, na sucho.

Gruntowanie ścian.
Po naprawieniu uszkodzeń powierzchni, ostatnią czynnością przygotowującą podłoże jest

jego  zagruntowanie.  Do  powlekania  powierzchni  tynków  zwykłych  i  powierzchni  ścian
betonowych  można  zastosować  rozcieńczone  wodą  kleje  do  tapet  (w  określonych  na
opakowaniach  proporcjach).  Utworzą  one  na  powierzchni  tynku  elastyczną  warstwę,  która
zapobiegnie  nadmiernemu  wchłanianiu  kleju.  Czynnością  poprzedzającą  gruntowanie  podłoża
na ścianach powinna być wyznaczona linia wysokości naklejania tapety.

Powierzchnię ścian z drewna i materiałów drewnopochodnych gruntuje się roztworem

wodnym kleju kostnego lub rozcieńczoną farbą ftalową.

Roztwór wodny kleju do gruntowania nanosi się na powierzchnię ścian za pomocą pędzla

ławkowca pionowymi pasami o szerokości około 1 m, najpierw od góry ruchami poziomymi,
a następnie pionowymi, aż do listwy przy podłodze. Aby uniknąć przypadkowego zachlapania
środkiem gruntującym odświeżonego sufitu, lepiej jest użyć do gruntowania górnej części
ściany pędzla trzonowego zamiast ławkowca.[5, s. 61]

Rys. 5. Nanoszenie klejowego środka gruntującego: a) pędzlem trzonkowym; b) pędzlem ławkowcem

[5, s. 62]

Do naklejania tapet można przystąpić dopiero po około 24 godzinach od zakończenia

gruntowania. W tym czasie można pomalować sufit (jeżeli nie będzie również wyklejany
tapetą). Prace renowacyjne we wnętrzach zaczyna się zawsze od robót na suficie.

Ilość potrzebnych środków pomocniczych do przygotowania podłoża pod tapetowanie

zależy od wielkości przygotowywanego podłoża i zużycia materiałów, określonego
w instrukcji producenta, na opakowaniu. Zagadnienia te zostały omówione w programie
jednostki modułowej 714[01].Z2.01 Dobieranie materiałów, narzędzi i sprzętu do tapetowania.
W tej samej jednostce modułowej zostały tez omówione zagadnienia związane z przedmiarem
i obmiarem robót tapeciarskich.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.4.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1.  W jaki sposób dokonujemy napraw ścian pękniętych i mających rysy?
2.  W jaki sposób szpachlujemy podłoże?
3.  Jakie narzędzia są nam potrzebne do szpachlowania ścian?
4.  W jaki sposób przygotowujemy materiał do szpachlowania?
5.  Czym gruntujemy ściany przygotowane do tapetowania?
6.  Jakie materiały są potrzebne do gruntowania?
7.  Od czego powinieneś zacząć gruntowanie?
8.  W jaki sposób wzmacniamy stare, słabe tynki?
9.  Jakie materiały pomocnicze stosujemy do wzmacniania tynków?

4.4.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Zorganizuj stanowisko pracy, a następnie wykonaj szpachlowanie fragmentu podłoża do

tapetowania. Określ, w zależności od wielkości podłoża, potrzebną ilość materiału do
szpachlowania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1)  ustalić i zapisać plan działania,
2)  zmierzyć powierzchnię do szpachlowania,
3)  określić potrzebną ilość materiału do szpachlowania
4)  przygotować  potrzebne  do  wykonania  zadania  narzędzia  i  materiały  i  zgromadzić  je  na

stanowisku pracy,

5)  przygotować zaprawę do szpachlowania,
6)  wykonać szpachlowanie,
7)  po przeschnięciu naniesionej na ścianę zaprawy, przeszlifować ją papierem ściernym,
8)  zwracać uwagę na porządek i przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy,
9)  w razie wątpliwości skonsultować się z nauczycielem.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

fragment podłoża,

−

arkusz papieru,

−

przybory do pisania,

−

kalkulator,

−

szpachelki,

−

woda,

−

masa szpachlowa,

−

papier ścierny,

−

paca do przecierania ściany,

−

przymiar,

−

pojemnik na masę szpachlową.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 2

Przygotuj na stanowisku pracy materiały do zagruntowania fragmentu ściany, a następnie

zagruntuj podłoże. Podłożem jest tynk cementowo - wapienny.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1) przeczytać tekst przewodni, odpowiedzieć na zawarte w nim pytania i zaplanować proces

wykonania ćwiczenia,

2)  przedyskutować plan działania z nauczycielem,
3)  wykonać zaplanowane prace,
4)  skontrolować jakość wykonania,
5)  wyciągnąć wnioski i zapisać je w dzienniczku uczniowskim.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

przybory do pisania,

−

pędzel trzonkowy i ławkowiec,

−

wiadro,

−

mieszadło,

−

woda,

−

klej do tapet,

−

tekst przewodni.

Ćwiczenie 3

Zorganizuj stanowisko pracy, a następnie napraw tynk, na którym występują rysy

i pęknięcia powierzchni.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1)  ustalić zakres prac,
2)  ustalić i zapisać plan działania,
3)  zorganizować stanowisko pracy,
4)  przygotować materiały do naprawy tynku,
5)  wykonać naprawę tynku,
6)  zwracać uwagę na porządek i przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy,
7)  w razie wątpliwości skonsultować się z nauczycielem.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

arkusz papieru,

−

przybory do pisania,

−

szpachelki,

−

masa szpachlowa,

−

młotek,

−

przecinak,

−

papier ścierny,

−

naczynie z wodą,

−

pędzel.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.4.4. Sprawdzian postępów

Tak

Nie

Czy potrafisz
1) dobrać odpowiednią technikę przygotowania podłoża?

 

2) przygotować masę szpachlową?

 

3) zastosować materiały pomocnicze do przygotowania

podłoża pod tapetowanie?



4) przygotować materiał do gruntowania?



5) zaszpachlować podłoże?



6) zagruntować podłoże?



7) naprawić podłoże spękane i mające rysy?



8) zorganizować stanowisko pracy do przygotowania podłoża?



9) określić szacunkowo ilość potrzebnych materiałów do przygotowania

podłoża?



10) wykonać prace związane z naprawą, szpachlowaniem i gruntowaniem

podłoża z zachowaniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy?



„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.5 Przygotowanie podłoży drewnianych i drewnopochodnych

pod tapetowanie

4.5.1. Materiał nauczania

Podłoża z drewna i tworzyw drzewnych.
Powłoki wykonywane na elementach z drewna lub tworzyw drzewnych (płyt wiórowych,

pilśniowych) mają przede wszystkim zadanie ochronne. Jest to związane ze słabą odpornością
drewna  na  działanie  wilgoci  i  mikroorganizmów,  takich  jak  grzyby  i  pleśnie.  Pod  wpływem
wilgoci  drewno  pęcznieje,  natomiast  kurczy się przy  wysychaniu.  Powstają  przy  tym  znaczne
naprężenia  w  materiale,  powodujące  pękanie  drewna.  Powłoka  wykonana  na  nadmiernie
wilgotnym  podłożu  drewnianym  ulegnie  szybko  uszkodzeniom,  zarówno  z  powodu  działania
wilgoci (tworzenie się pęcherzy), jak i zmian objętości drewna pod wpływem wysychania.

Dla drewnianych elementów wewnątrz budynku, najkorzystniejszą wilgotnością jest

8% ÷ 12%, w elementach zewnętrznych 12% ÷1 5%. Utrzymywanie wilgotności elementów
na tym poziomie jest jednak w praktyce trudne, ze względu na warunki transportu,
składowania oraz wilgoć budowlaną.

Przygotowanie podłoży z drewna do wykonania na nich powłoki tapeciarskiej, powinno

obejmować następujące zasadnicze czynności: oczyszczenie powierzchni, usunięcie wad
drewna i wad obróbki, zmniejszenie nasiąkliwości oraz wygładzenie powierzchni.

Czynnością wstępną jest dokładne oczyszczenie podłoża z kurzu i ewentualnie innych

zanieczyszczeń.

Powierzchnia drewna po obróbce mechanicznej wykazuje obecność cienkich włókien,

które podnoszą się pod wpływem zwilżania. W celu usunięcia włókien, należy lekko zwilżyć
powierzchnię podłoża drewnianego wodą lub 5% roztworem kleju glutynowego (kostnego)
i po wyschnięciu przeszlifować ją drobnoziarnistym papierem ściernym.

Sęki i słoje żywiczne oraz skupienia żywicy (pęcherze) w tkance drzewnej mają niszczący

wpływ  na  powłokę  tapeciarską.  Te  fragmenty  podłoża  wymagają  odżywiczenia,  przez
zmywanie  środkami  chemicznymi  rozpuszczającymi  żywicę  -  benzyną,  terpentyną,  lub
zmydlającymi,  na  przykład  5%  roztworem  wodnym  sody  kaustycznej  albo  25%  roztworem
wodnym  acetonu.  Środki  te  należy  wcierać  wzdłuż  włókien  drewna  za  pomocą  szczotki,
a następnie podłoże zmyć wodą i osuszyć. Po wyschnięciu drewna, należy je przeszlifować.

Sęki i słoje żywiczne można również zaizolować przez dwukrotne powleczenie cienką

warstwą politury szelakowej lub lakieru spirytusowego, co zapobiega oddziaływaniu żywicy
na przyszłą powłokę.

Wszelkie okucia metalowe ( narożniki, wkręty) powinno się oczyścić z rdzy i powlec

farbą przeciwrdzewną.

Rys. 6. Przekrój świeżo obrobionego elementu z drewna w dużym powiększeniu: a) bezpośrednio po obróbce

mechanicznej (struganiu), b) po zwilżeniu wodą, c) po przeszlifowaniu papierem ściernym [6, s. 250]

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Gruntowanie drewna jest jedną z najważniejszych czynności technologicznych i ma na celu

ujednolicenie  nasiąkliwości  oraz  stworzenie  warunków  dobrej  przyczepności  powłoki  do
podłoża.  Do  gruntowania  można  stosować  gruntownik  pokostowy  (roztwór  pokostu
w benzynie  lakowej  w  stosunku  l  :  1).  Gruntownik  nanosi  się  pędzlem  na  suche  i  czyste
płaszczyzny  elementu,  w  takiej  ilości,  aby  nasycić  wierzchnią  warstwę  drewna,  jednak  bez
wytworzenia  się  na  niej  powłoki  pokostowej.  Po  wyschnięciu  gruntownika  powierzchnię
drewna należy starannie przeszlifować drobnoziarnistym papierem ściernym.

Drewniane podłoża po wcześniejszym zagruntowaniu wymagają wypełnienia wgłębień,

nierówności, drobnych uszkodzeń i pęknięć za pomocą masy szpachlowej do drewna. Operację
tą  wykonuje  się  na  całej  powierzchni  podłoża  oraz  tam,  gdzie  wady  powierzchni  są  mniej
widoczne.  Podczas  szpachlowania  stosuje  się  szpachlówkę  klejową  lub  emulsyjną,  którą
wciera  się  w  podłoże  pociągnięciami  szpachli  stalowej,  wywierając  na  nią  dość  duży  nacisk,
aby  szpachlówka  wypełniła  możliwie  wszystkie  otwarte  pory  i  wgłębienia  w  tkance  drzewnej
podłoża.  Po  wyschnięciu  szpachlówki,  powierzchnię  podłoża  należy  przeszlifować  papierem
ściernym:  najpierw  nr  120,  a  następnie  nr  150  lub  200,  umieszczonym  w  uchwycie
drewnianym.

Przygotowanie powierzchni płyt z tworzyw drzewnych.
Przygotowując powierzchnie płyt pilśniowych twardych, musimy pamiętać o tym, że mają

one na powierzchni warstewkę parafiny, którą usuwa się przez szlifowanie papierem ściernym
nr  100  i  150.  Po  szlifowaniu  powierzchnię  płyty  powinno  się  utwardzić,  przez  powleczenie
roztworem  kleju  kostnego,  a  po  wyschnięciu  ponownie  przeszlifować  drobnoziarnistym
papierem ściernym.

Przygotowując się do tapetowania powierzchnię płyt wiórowych, musimy najpierw

przeszlifować  ją  w  celu  usunięcia  warstewki  kleju  mocznikowego.  Po  tym  zabiegu,  podłoża
z płyt  wiórowych  traktuje  się  tak  samo,  jak  podłoża  z  drewna.  Do  gruntowania  powierzchni
drewnianych  można  również  użyć  gotowych  środków  gruntujących,  znajdujących  się
w sprzedaży.

4.5.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1.  Jakie warunki powinno spełniać podłoże drewniane do tapetowania?
2.  Na czym polega usuwanie wad z powierzchni drewna?
3.  W jaki sposób wykonujemy gruntowanie podłoża wykonanego z drewna?
4.  W jaki sposób wykonujemy szpachlowanie podłoża drewnianego?
5.  W jaki sposób przygotowujemy do tapetowania podłoże wykonane z płyt

drewnopochodnych?

4.5.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Przygotować podłoże drewniane do tapetowania. Obliczyć szacunkowo ilość niezbędnego

materiału potrzebnego do przygotowania podłoża pod tapetowanie.

Sposób wykonania ćwiczenia

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1)  określić stan podłoża,
2)  ustalić i zapisać zakres robót,
3)  określić szacunkowo ilość potrzebnych materiałów,
4)  przygotować potrzebne materiały i narzędzia,
5)  zorganizować stanowisko pracy,
6)  przygotować podłoże do tapetowania,
7)  zwracać uwagę na porządek i przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy,
8)  w razie wątpliwości skonsultować  się z nauczycielem,
9)  sporządzić w zeszycie notatkę z przeprowadzonego ćwiczenia.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

arkusz papieru,

−

przybory do pisania,

−

szpachelki,

−

mieszadło,

−

papier ścierny,

−

materiał do gruntowania,

−

pędzel,

−

wiadro,

−

naczynia na gruntownik i masę szpachlową,

−

woda,

−

masa szpachlowa do drewna.

Ćwiczenie 2

Przygotować podłoże z płyt drewnopochodnych do tapetowania. Obliczyć szacunkowo

ilość niezbędnego materiału potrzebnego do przygotowania podłoża pod tapetowanie.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1)  przeczytać polecenie,
2)  ustalić i zapisać plan działania,
3)  przystąpić do wykonywania ćwiczenia,
4)  zwracać uwagę na organizację stanowiska pracy,
5)  zwracać uwagę na porządek i przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy,
6)  w razie wątpliwości skonsultować  się z nauczycielem,
7)  sporządzić w zeszycie notatkę z przeprowadzonych ćwiczeń.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

arkusz papieru,

−

przybory do pisania,

−

papier ścierny,

−

roztwór kleju kostnego,

−

pędzel,

−

wiadro,

−

woda.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.5.4. Sprawdzian postępów

Tak Nie

Czy potrafisz
1) przygotować podłoże drewniane do tapetowania?



2) przygotować podłoże drewnopochodne do tapetowania?



3) ocenić przydatność podłoża drewnianego pod tapetowanie?



4) zagruntować podłoże drewniane?



5) zagruntować podłoże drewnopochodne?



6) zaszpachlować podłoże drewniane?



„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.6. Przygotowanie podłoży malowanych farbami do tapetowania

4.6.1. Materiał nauczania

W razie konieczności tapetowania powierzchni uprzednio malowanych farbami klejowymi,

stare powłoki powinno się usunąć w sposób stosowany w technice malarskiej. Stare powłoki
wapienne lub emulsyjne mocno związane z podłożem mogą pozostać. Łuszczące się fragmenty
powłok należy zeskrobać i miejsca te wyrównać szpachlówką.

Usuwanie starych powłok.
Starą powłokę z farby klejowej (jeśli jest stosunkowo cienka) usuwa się przez nasycenie

wodą  i  zmycie  za  pomocą  starego  pędzla  ławkowca.  Grube  powłoki  po  zwilżeniu  wodą,
odspaja  się  od  tynku  za  pomocą  szpachli  stalowej  (należy  odczekać  kilkanaście  minut  po
zwilżeniu  wodą).  Po  usunięciu  powłoki  farby,  zazwyczaj  przeciera  się  dokładnie  podłoże
dobrze wilgotną, szorstką szczotką, w celu zmycia resztek farby. Jeśli usuwa się starą powłokę
klejową  z  podłoża  gipsowego,  wskazany  jest  umiar  w  zwilżaniu  wodą  powłoki  klejowej,
ponieważ    gipsowe  podłoża  łatwo  miękną  pod  wpływem  silniejszego  zawilgocenia  i  szybciej
ulegają uszkodzeniom w trakcie zeskrobywania warstwy farby.

Rys. 7. Usuwanie powłoki farby klejowej: a) nasycenie wodą powłoki za pomocą pędzla ławkowca;

b) zeskrobywanie powłoki szpachlą stalową; c) zmywanie wodą tynku po zeskrobaniu starej

farby klejowej [5, s. 49]

Powłoki z farby wapiennej, kazeinowej lub krzemianowej usuwa się przez skrobanie,

po wcześniejszym  zwilżeniu  wodą pędzlem ławkowcem. Przy zeskrobywaniu starych powłok,
trudno  ustrzec  się  przed  miejscowymi  uszkodzeniami  tynku,  w  związku  z  czym  staje  się
przeważnie niezbędne  przetarcie  tynku.  Zniszczone  powłoki  olejne lub  ftalowe można usunąć
metodą ługowania, zmiękczania rozpuszczalnikami organicznymi lub opalania.

Ługowanie powłok wykonuje się przy pomocy specjalnych past. Warstwę pasty

o grubości około 2 mm należy nałożyć na powierzchnię usuwanej powłoki olejnej i pozostawić
ją na czas od 2 do 3 godzin. Po tym czasie powłoka mięknie i daje się oddzielić od podłoża za
pomocą szpachli stalowej. Po zeskrobaniu powłoki podłoże należy dokładnie spłukać wodą
oraz wyszorować szczotką. Tynki, jako podłoża nasiąkliwe, pod wpływem ługowania powłoki
stają się ponownie alkaliczne. Wymagają więc zneutralizowania przez fluatowanie. Przy
ługowaniu powłok należy pracować w gumowych rękawiczkach, a także chronić skórę twarzy
i rąk przez natłuszczenie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zmiękczanie powłok olejnych rozpuszczalnikami organicznymi wykonuje się w sposób

zbliżony  do  ługowania.  Materiał  w  postaci  płynu  lub  pasty  nakłada  się  pędzlem  lub  szpachlą
(w zależności  od  konsystencji).  Zawarte  w  nim  rozpuszczalniki  wnikają  szybko  w  powłokę,
która  ulega  spęcznieniu  i  w  tym  stanie  łatwo  zeskrobuje  się  ją  za  pomocą  szpachli.
Po usunięciu  zmiękczonej  powłoki,  powierzchnię  podłoża  przeciera  się  szmatką  nasyconą
benzyną lakową. Obecnie dostępnych jest w handlu wiele gotowych preparatów do ługowania,
zarówno w postaci past jak i cieczy.

Zmiękczanie powłoki przy użyciu wysokiej temperatury, zwane też opalaniem, wykonuje

się  płomieniem  benzynowej  lampy  lutowniczej,  palnika  gazowego  lub  strumieniem  gorącego
powietrza.  Urządzenie  nagrzewające  prowadzi  się  w  takiej  odległości  od  powierzchni
elementu,  aby  nie  następowało  przypalanie  się  powłoki,  a  jedynie  jej  zmiękczenie
promieniującym ciepłem. Z chwilą tworzenia się pęcherzy, należy zmiękczoną powłokę usunąć
szpachlą stalową.

Metodą zmiękczania termicznego można usuwać wyłącznie powłoki, które wysychają pod

wpływem procesu utleniania (powłoki olejne, olejno-żywiczne i ftalowe)

4.6.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1.  W jaki sposób przygotowujemy do tapetowania podłoże malowane farbami klejowymi?
2.  W jaki sposób przygotowujemy do tapetowania podłoże malowane farbami wapiennymi?
3.  W jaki sposób można przygotować do tapetowania podłoże malowane farbami olejnymi?
4.  Na czym polega ługowanie powłoki?
5.  Na czym polega termiczne zmiękczanie powłoki?

4.6.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Przygotuj do tapetowania fragment ściany pokrytej;

a)  starą farbą wapienną,
b)  starą farba klejową,
c)  starą farba emulsyjną.

Wymień kolejne czynności obejmujące przygotowanie podłoża.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1)  określić stan podłoży,
2)  ustalić i zapisać plan działania,
3)  określić szacunkowo ilość potrzebnych materiałów,
4)  przygotować odpowiednie materiały i narzędzia,
5)  zorganizować stanowisko pracy,
6)  przygotować podłoża do tapetowania,
7)  zwracać uwagę na porządek i przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy,
8)  w razie wątpliwości skonsultować się z nauczycielem,
9)  zapisać notatkę, dotyczącą wykonania ćwiczenia i przekazać ją nauczycielowi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

arkusz papieru,

−

przybory do pisania,

−

szpachelki,

−

papier ścierny,

−

woda,

−

szczotka,

−

masa szpachlowa gotowa,

−

drabina,

−

środki ochrony indywidualnej.

Ćwiczenie 2

Usuń z podłoża powłokę z farby olejnej, metodą ługowania. Określ szacunkowo ilość

niezbędnego materiału, potrzebnego do przygotowania podłoża pod tapetowanie. Wymień
kolejne czynności obejmujące przygotowanie podłoża.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1)  określić stan podłoża,
2)  ustalić i zapisać plan działania,
3)  określić szacunkowo ilość potrzebnych materiałów,
4)  przygotować odpowiednie materiały i narzędzia,
5)  zorganizować stanowisko pracy,
6)  usunąć powłokę z farby olejnej,
7)  zwracać uwagę na porządek i przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy,
8)  w razie wątpliwości skonsultować  się z nauczycielem,
9)  zapisać notatkę, dotyczącą wykonania ćwiczenia i przekazać ją nauczycielowi.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

arkusz papieru,

−

przybory do pisania,

−

szpachelki,

−

rękawice gumowe,

−

okulary ochronne,

−

krem natłuszczający,

−

pasta do ługowania,

−

woda,

−

szczotka,

−

wiadro.

Ćwiczenie 3

Usuń powłokę olejną, metodą termicznego zmiękczania podłoża. Wymień kolejne

czynności obejmujące przygotowanie podłoża.

Sposób wykonania ćwiczenia

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1)  określić stan podłoża,
2)  ustalić i zapisać plan działania,
3)  przygotować odpowiednie narzędzia,
4)  zorganizować stanowisko pracy,
5)  usunąć powłokę z farby olejnej,
6)  zwracać uwagę na porządek i przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy,
7)  w razie wątpliwości skonsultować  się z nauczycielem,
8)  zapisać notatkę, dotyczącą wykonania ćwiczenia i przekazać ją nauczycielowi.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

arkusz papieru,

−

przybory do pisania,

−

szpachelki,

−

papier ścierny,

−

opalarka elektryczna.

4.6.4. Sprawdzian postępów

Tak

Nie

Czy potrafisz
1) ocenić czy podłoże malowane farbami nadaje się do tapetowania?



2) przygotować do tapetowania podłoże malowane farbami wapiennymi,
klejowymi i emulsyjnymi?



3) przygotować do tapetowania podłoże malowane farbami olejnymi?



4) zastosować metodę ługowania?



5) zastosować metodę opalania elektrycznego?



6) zaproponować rozwiązania dotyczące przygotowania do tapetowania
podłoża pokrytego powłokami malarskimi?



7)  wykonać prace związane przygotowania do tapetowania podłoża
  pokrytego powłokami malarskimi z zachowaniem przepisów
  bezpieczeństwa i higieny pracy?



„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.7. Zabezpieczanie styków elementów prefabrykowanych

i wzmacnianie naroży

4.7.1. Materiał nauczania

Tapetowanie wykonuje się również w budynkach wzniesionych z wielkowymiarowych

elementów prefabrykowanych. W budynkach takich występują zazwyczaj usterki i uszkodzenia
podłoża, jakich nie spotyka się w przypadku zastosowania do budowy innych technologii.

W miejscach styku elementów prefabrykowanych, gdzie połączenie nie ma

monolitycznego charakteru, zachodzi niebezpieczeństwo odkształceń elementów (skurczu), co
może powodować pękanie przyklejonych tapet. W tych miejscach, w obrębie styku elementów
wielkopłytowych,  zaleca  się  nakleić  taśmę  cienkiej  tkaniny,  za  pomocą  kleju  dyspersyjnego,
lateksu  butadienowo-styrenowego  lub  dyspersji  winylowo-maleinowej.  Obecnie  do
zabezpieczania  połączeń  elementów  prefabrykowanych stosuje  się  najczęściej siatkę  z  włókna
szklanego, którą następnie szpachluje się szpachlówką emulsyjną.

Styki elementów stropowych na suficie, gdzie zazwyczaj występują pęknięcia, powinno się

wykończyć  przez  wykonanie  ciągłej,  wąskiej  bruzdy,  dzielącej  optycznie  sufit  na  pasy
o szerokości płyt stropowych. W obrębie styku, pod szpachlówką, należy przykleić pasek merli
lub  siatki  z  włókna  szklanego.  W  razie  stwierdzenia  odstawania  warstwy  szpachlówki  lub
cienkiej  wyprawy  od  powierzchni  elementu  wielkopłytowego  (można  to  stwierdzić  przez
opukiwanie),  całą  wadliwą  wyprawę  ścian  i  sufitów  należy  usunąć  i  wykonać  ją  na  nowo
w sposób prawidłowy.

Uszkodzenia elementów betonowych należy naprawiać zaprawą cementową 1 : 3, po

uprzednim nasyceniu miejsca reperowanego wodą.

Podłoże z gładkich elementów gipsowych, płyt wiórowych, a także obrzeża tapetowanych

powierzchni, szczególnie zaś w narożach, powinno się przetrzeć papierem ściernym. Naroże
ściany można zabezpieczyć kątownikiem aluminiowym, a następnie wyszpachlować.

4.7.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1. Jakie uszkodzenia mogą powstać przy ułożeniu tapety na stykach elementów

prefabrykowanych?

2.  Jak zabezpieczyć styk elementów prefabrykowanych?
3.  Jak zabezpieczyć i wzmocnić naroże ściany?
4.  Jak zabezpieczyć styk elementów stropowych?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.7.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj zabezpieczenie fragmentu połączenia elementów prefabrykowanych. Wymień

zakres prac przy zabezpieczaniu styków elementów prefabrykowanych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1)  ustalić i zapisać plan działania,
2)  zorganizować stanowisko pracy,
3)  pobrać odpowiednie narzędzia,
4)  pobrać odpowiednie materiały do wykonania zadania,
5)  przygotować materiały do wykonania zadania,
6)  zabezpieczyć styk elementów prefabrykowanych,
7)  zwracać uwagę na porządek i przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy,
8)  w razie wątpliwości skonsultować  się z nauczycielem,
9)  zapisać notatkę, dotyczącą wykonania ćwiczenia i przekazać ją nauczycielowi.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

arkusz papieru,

−

przybory do pisania,

−

sucha zaprawa cementowa,

−

klej dyspersyjny lub dyspersja winylowo-maleinowa (Winacet),

−

taśma zbrojąca z merli lub siatka z włókna szklanego,

−

szpachlówka emulsyjna,

−

szpachelki,

−

papier ścierny.

Ćwiczenie 2

Wzmocnij i przygotuj naroże ościeżnicy drzwiowej do tapetowania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1)  ustalić i zapisać plan działania,
2)  zorganizować stanowisko pracy,
3)  pobrać odpowiednie narzędzia,
4)  pobrać odpowiednie materiały do wykonania zadania,
5)  przygotować materiały do wykonania zadania,
6)  zamocować listwę narożnikową,
7)  zwracać uwagę na porządek i przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy,
8)  w razie wątpliwości skonsultować się z nauczycielem,
9)  zapisać notatkę, dotyczącą wykonania ćwiczenia i przekazać ją nauczycielowi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

arkusz papieru i przybory do pisania,

−

szpachelki,

−

papier ścierny,

−

masa szpachlowa,

−

mieszadło,

−

naczynie na masę szpachlowa,

−

listwa narożnikowa, aluminiowa,

−

woda

4.7.4. Sprawdzian postępów

Tak

Nie

Czy potrafisz
1) zidentyfikować ścianę z elementów prefabrykowanych?



2) wymienić materiały potrzebne do przygotowania podłoża

z elementów prefabrykowanych?



3) zastosować materiały potrzebne do przygotowania podłoża

z elementów prefabrykowanych?



4) wymienić materiały potrzebne do wzmocnienia naroża ściany?



5) wzmocnić naroże ściany?



6) zabezpieczyć styki elementów prefabrykowanych?

 

7) wykonać prace związane przygotowania do tapetowania podłoża

z elementów prefabrykowanych, z zachowaniem przepisów
bezpieczeństwa i higieny pracy?

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. SPRAWDZIAN OSIĄGNIĘĆ

Instrukcja dla ucznia

1.  Przeczytaj uważnie instrukcję.
2.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3.  Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4.  Test zawiera 20 zadań o różnym stopniu trudności. Są to zadania wielokrotnego wyboru.
5.  Test  składa  się  z  zadań  reprezentujących  dwa  poziomy  wymagań:  podstawowy  (P)

i ponadpodstawowy (PP).

6. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej

rubryce znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem,
a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

7. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
8. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż rozwiązanie tego

zadania na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci czas wolny.

9. Na rozwiązanie testu masz 35 minut.

Powodzenia

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1) Najkorzystniejszą temperaturą do wykonywania prac tapeciarskich jest

a)  20÷25°C.
b)  5÷10°C.
c)  15÷18°C.
d)  -5÷0°C.

2) Tapety wolno układać na podłożach

a)  suchych.
b)  mokrych.
c)  zanieczyszczonych.
d)  słabych.

3) Naroże ściany wzmacniamy za pomocą

a)  kątownika aluminiowego.
b)  miękkiej tkaniny.
c)  szpachli.
d)  tynku cementowego.

4) Gruntowanie podłoża wykonuje się w celu

a)  wyrównania podłoża.
b)  zlikwidowania alkalicznego odczynu.
c)  usunięcia plam.
d)  zmniejszenie nasiąkliwości.

5) Starą powłokę klejową można usunąć za pomocą

a)  ługowania.
b)  zmycia lub zeskrobania.
c)  opukiwania.
d)  opalania.

6) Do gruntowania podłoża pod tapetowanie stosuje się

a)  roztwór kleju który będzie używany do tapetowania.
b)  gruntownik pokostowy.
c)  szare mydło.
d)  benzynę lakową.

7) Styk elementów prefabrykowanych wzmacniamy za pomocą

a)  kątownika aluminiowego.
b)  miękkiej tkaniny.
c)  szpachli.
d)  tynku cementowego.

8) Po jakim czasie od zakończenia gruntowania można przystąpić do tapetowania?

a)  3 dniach.
b)  2 dniach.
c)  2 godzinach.
d)  24 godzinach.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9) Starą, cienką powłokę z farby klejowej usuwa się przez

a)  fluatowanie.
b)  nasycenie wodą i zmycie za pomocą starego pędzla ławkowca.
c)  ługowanie.
d)  opalanie.

10) Starą, zniszczoną powłokę wapienną można usunąć za pomocą

a)  ługowania.
b)  zmycia lub zeskrobania.
c)  fluatowania.
d)  opalania.

11) Podłoże uprzednio tapetowane nadaje się do ponownego tapetowania

a)  gdy jest na nim kilka warstw tapety.
b)  w każdym przypadku.
c)  gdy jest na nim jedna mocna warstwa tapety.
d)  pod warunkiem usunięcia starej tapety.

12) Brak zabezpieczeń styku elementów prefabrykowanych może spowodować

a)  odpadnięcie tapety.
b)  pęknięcie przyklejonej tapety.
c)  odbarwienia tapety.
d)  zniekształcenie tapety.

13) Usuwanie starych powłok olejnych ze ścian odbywa się poprzez

a)  zmywanie wodą.
b)  ługowanie.
c)  fluatowanie.
d)  impregnowanie.

14) Alkaliczność podłoża badamy za pomocą

a)  1% alkoholowego roztworu fenoloftaleiny.
b)  alkoholu.
c)  przyrządu pomiarowego.
d)  benzyny.

15) Zawartość wilgoci w podłożu betonowym do tapetowania nie powinna przekraczać

a)  4%.
b)  7%.
c)  2%.
d)  6%.

16) Podłoża wykazujące odczyn alkaliczny powinny być zneutralizowane przez

a)  fluatowanie.
b)  gruntowanie.
c)  ługowanie.
d)  szpachlowanie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ................................................................................................

Przygotowanie podłoży pod tapetowanie 714[01].Z2.02

Zakreśl poprawną odpowiedź.

zadania

Odpowiedź

Punkty

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. LITERATURA

1.  Białkowski M., Jastrzębski A.: Tapety w budownictwie. Arkady, Warszawa 1975
2.  Jastrzębski A.: Tapetowanie mieszkań. Arkady, Warszawa 1988
3.  Majster.: Tapetowanie bez tajemnic i problemów. Jahreszeiten Verlag 2006
4.  Ratza S.: Malowanie i tapetowanie. Pagina, Wrocław 1998
5.  Wojeński J.: Tapetowanie mieszkań. Watra, Warszawa 1976
6.  Wolski Zbigniew: Roboty malarskie. Warszawa 1994

Normy i katalogi:

1. Katalog Polskich Norm 2000. Wybór norm budowlanych cz. 1-3. Polski Komitet

Normalizacyjny, Warszawa 2000.

Akty prawne:

1. Ustawa z 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2003 r. nr 207, poz. 2016

z późniejszymi zmianami).

2. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 6 lutego 2003 r. w sprawie bezpieczeństwa

i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych (Dz. U. Nr 47, poz. 41).

3. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z 20 września 2001 r. w sprawie bezpieczeństwa

i higieny pracy podczas eksploatacji maszyn i innych urządzeń technicznych do robót
ziemnych, budowlanych i drogowych (Dz. U. Nr 118, poz. 1263).