Microsoft Word - Technik_technologii_odziezy_311[34].Z1.01

___________________________________________________________________________

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI
i NAUKI

Jadwiga Rudecka

Określanie właściwości materiałów odzieżowych
311[34].Z1.01

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2005

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

2. Wymagania wstępne

3. Cele kształcenia

4. Przykładowe scenariusze zajęć

5. Ćwiczenia 10

5.1. Materiały odzieżowe i technologie ich otrzymywania 10

5.1.1. Ćwiczenia 10
5.1.2. Sprawdzian postępów 13

5.2. Metody badania właściwości materiałów odzieżowych 13

5.2.1. Ćwiczenia 13
5.2.2. Sprawdzian postępów 16

5.3. Właściwości użytkowe materiałów odzieżowych 17

5.3.1. Badanie właściwości higienicznych materiałów odzieżowych 17

5.3.1.1. Ćwiczenia 17
5.3.1.2. Sprawdzian postępów 19

5.3.2. Badanie właściwości wytrzymałościowych materiałów odzieżowych 19

5.3.2.1. Ćwiczenia 19
5.3.2.2. Sprawdzian postępów 21

5.3.3. Badanie właściwości estetycznych materiałów odzieżowych 22

5.3.3.1. Ćwiczenia 22
5.3.3.2. Sprawdzian postępów 25

5.4. Właściwości konfekcyjne materiałów odzieżowych 26

5.4.1. Ćwiczenia 26
5.4.2. Sprawdzian postępów 28

5.5. Właściwości specjalne materiałów odzieżowych 29

5.5.1 Ćwiczenia 29
5.5.2. Sprawdzian postępów 30

6. Ewaluacja osiągnięć ucznia 31
7. Literatura 43

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu „Poradnik dla nauczyciela”, który będzie pomocny

w prowadzeniu zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie technik technologii
odzieży.

W poradniku zamieszczono:

−

wymagania wstępne,

−

cele kształcenia,

−

przykładowe scenariusze zajęć,

−

ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami nauczania–uczenia się
oraz środkami dydaktycznymi,

−

ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzie pomiaru dydaktycznego.

W procesie dydaktycznym powinny znaleźć zastosowanie następujące metody nauczania:

dyskusji dydaktycznej, tekstu przewodniego, przypadków oraz ćwiczeń praktycznych.
Proponuje się aby dominującą metodą nauczania były ćwiczenia praktyczne poprzedzone
pokazem z objaśnieniem.

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od

samodzielnej do zespołowej.

Jednostka modułowa „Określanie właściwości materiałów odzieżowych” jest jednym

z modułów koniecznych do zdobycia wiedzy z zakresu materiałoznawstwa odzieżowego –
rys. 1.

Rys. 1. Struktura układu jednostek modułowych – moduł 311[34].Z1

311[34].Z1.01

Określanie właściwości materiałów odzieżowych

311[34].Z1.02

Dobieranie materiałów odzieżowych i dodatków

krawieckich do asortymentu

odzieży

Moduł 311[34].Z1

Materiałoznawstwo odzieżowe

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej
oraz ochrony środowiska,

−

rozpoznawać surowce włókiennicze,

−

określać właściwości fizyczne i chemiczne włókien,

−

stosować zasady identyfikacji włókien,

−

charakteryzować włókna wtórne i ponowne,

−

określać warunki klimatyczne niezbędne do przeprowadzania badań metrologicznych,

−

posługiwać się urządzeniami do oznaczania parametrów klimatycznych pomieszczeń
przeznaczonych do wykonywania pomiarów,

−

stosować urządzenia do aklimatyzacji próbek przeznaczonych do badań,

−

stosować zasady aklimatyzacji próbek przeznaczonych do badań,

−

opracowywać i interpretować wyniki pomiarów.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

rozróżnić materiały odzieżowe,

scharakteryzować technologie otrzymywania materiałów odzieżowych,

określić czynniki decydujące o właściwościach materiałów odzieżowych,

scharakteryzować metody badania właściwości materiałów odzieżowych,

zaplanować rodzaj i zakres badań niezbędnych do oceny właściwości materiałów

i dodatków krawieckich,

zorganizować stanowisko do badania materiałów odzieżowych zgodnie z zasadami

bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz wymaganiami
ergonomii,

dobrać metody badań materiałów odzieżowych,

przygotować próbki materiałów odzieżowych do badania laboratoryjnego,

posłużyć się przyrządami i aparatami do badania właściwości tkanin i dzianin,

określić wpływ rodzaju włókna i struktury materiału na właściwości higieniczne,

określić higieniczne właściwości materiałów odzieżowych oraz ich przydatność

w produkcji odzieży,

określić wpływ surowca i splotu na właściwości wytrzymałościowe materiałów,

określić czynniki niszczące odzież podczas użytkowania,

określić właściwości wytrzymałościowe materiałów odzieżowych oraz ich przydatność

w przemyśle odzieżowym,

ocenić wytrzymałość materiałów odzieżowych wykonanych z różnych surowców,

określić estetyczne właściwości materiałów odzieżowych oraz ich przydatność

w produkcji odzieży,

scharakteryzować właściwości konfekcyjne materiałów odzieżowych,

określić zasady konfekcjonowania materiałów odzieżowych,

określić wpływ właściwości konfekcyjnych materiałów odzieżowych na technologię

produkcji wyrobu,

zbadać właściwości specjalne materiałów odzieżowych,

zbadać właściwości dodatków krawieckich,

zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy podczas badania materiałów

odzieżowych i dodatków krawieckich,

opracować i zinterpretować wyniki badań.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz 1

Temat: Określanie metodami organoleptycznymi prawej i lewej strony tkaniny oraz
kierunku osnowy i wątku

Cele

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

określić istotę badań organoleptycznych,

−

określić metodami organoleptycznymi właściwości tkanin związane z ich budową
i wykończeniem.

Metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

dyskusja dydaktyczna,

−

ćwiczenie praktyczne.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

praca indywidualna,

−

praca w grupach 2-3-osobowych.

Środki dydaktyczne:

− kolekcja tkanin odzieżowych,

− foliogramy,

− rzutnik pisma.

Czas trwania:

− 90 minut.

Uczestnicy
Uczniowie technikum.

Przebieg zajęć
1. Wprowadzenie i uświadomienie celów zajęć – 20 minut.
− Nauczyciel omawia na czym polegają badania organoleptyczne wyrobów

włókienniczych.

− Nauczyciel prezentuje kolekcję tkanin odzieżowych i zadaje pytania: W jaki sposób

rozpoznać prawą i lewą stronę tkaniny? Jak ustalić kierunek osnowy i wątku? Z czego
wynika potrzeba oznaczania prawej i lewej strony tkaniny oraz kierunku osnowy
i wątku?

− „Burza mózgów” – uczniowie udzielają odpowiedzi, które zostają zapisane na tablicy.

Nauczyciel weryfikuje odpowiedzi.

− Nauczyciel prezentuje na foliogramach kryteria określania prawej i lewej strony tkaniny

oraz zasady ustalania kierunku osnowy i wątku.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. Realizacja ćwiczenia – 40 minut.

− Nauczyciel przydziela grupie po pięć próbek różnych tkanin i poleca, aby uczniowie

pracując w zespołach ustalili dla każdej z nich prawą i lewą stronę oraz kierunek osnowy
i wątku.

− W trakcie wykonywania ćwiczenia uczniowie korzystają z prezentowanych

foliogramów.

− Uczniowie wycinają po dwie próbki poszczególnych tkanin i wklejają w zeszycie

ćwiczeń prawą i lewą stronę.

− Na prawej stronie próbki oznaczają strzałką kierunek osnowy.

3. Podsumowanie zajęć – 15 minut.

− Przedstawiciel grupy prezentuje wyniki pracy zespołu. Wyjaśnia, przy pomocy jakich

zmysłów przeprowadzili ocenę badanych tkanin i jakimi kryteriami kierowali się przy
wyznaczaniu prawej i lewej strony tkaniny oraz kierunku wątku i osnowy.

4. Ocena poziomu osiągnięć uczniów i ocena ich aktywności – 15 minut.

− Metoda obserwacji czynności i zachowania indywidualnych uczniów i poszczególnych

grup podczas wykonywania ćwiczenia.

− Ocena prawidłowości i estetyki wykonania ćwiczenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Scenariusz 2

Temat: Ocena odporności wybarwień tkanin na tarcie na sucho i na mokro

Cele

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

− wyznaczyć odporność wybarwień tkanin na tarcie na sucho i na mokro,

− posłużyć się szarą skalą do oceny stopnia zabrudzenia bieli,
− dokonać oceny przydatności tkanin o różnej odporności wybarwień na tarcie.

Metody nauczania–uczenia się:

− pokaz z objaśnieniem,

− tekst przewodni,
− dyskusja dydaktyczna,

− ćwiczenie praktyczne.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

− praca indywidualna,

− praca w grupach 2-3-osobowych.

Środki dydaktyczne:

− kolekcja tkanin odzieżowych,

− foliogramy,

− rzutnik pisma,
− zestaw multimedialny,

− aparat do wyznaczania odporności wybarwień na tarcie,

− szara skala do oceny stopnia zmiany bieli,
− PN-87/P-0490 Metody badań wyrobów włókienniczych. Wyznaczanie odporności

wybarwień na tarcie,

− PN-EN 20105-A03 Tekstylia. Badanie odporności wybarwień. Szara skala do oceny

zabrudzenia bieli.

Czas trwania:

− 2 godziny lekcyjne – 90 minut.

Uczestnicy
Uczniowie technikum.

Przebieg zajęć

1. Wprowadzenie – 20 minut
− Prezentacja multimedialna lub na foliogramach aparatów do określania odporności

wybarwień na tarcie.

− Zapoznanie uczniów z budową szarej skali do oceny zmiany bieli.

− Zaznajomienie uczniów z pracą metodą tekstu przewodniego.
− Podział uczniów na zespoły 2-3-osobowe.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. Plan zajęć

Teksty przewodnie – 45 minut

Faza

Przykłady pytań prowadzących

O jakich właściwościach tkanin decyduje odporność wybarwień na tarcie?

Pod wpływem jakich czynników w czasie użytkowania odzieży może
nastąpić zmiana wybarwienia tkaniny?

W jakich miejscach odzież jest najbardziej narażona na zmianę wybarwienia
w trakcie użytkowania?

Jakie normy określają sposób badania odporności wybarwień na tarcie?

Informacje

Jakie aparaty są stosowane do oznaczania odporności wybarwienia na tarcie?

Zaproponuj kolejność czynności przy badaniu odporności wybarwienia na
tarcie na sucho i na mokro?

Planowanie

Zaproponuj sposób oceny wybarwienia na tarcie na sucho i na mokro?

Ustalenie rodzajów tkanin do badania?

Ustalenie sposobu wykonania oznaczenia?

Ustalanie

Ustalenie sposobu oceny odporności wybarwienia na tarcie na sucho i na
mokro?

Wykonaj oznaczenie odporności wybarwień na tarcie na sucho i na mokro
dla wytypowanych tkanin?

Zwróć uwagę na prawidłowość umieszczenia badanej próbki w aparacie?

Dokonaj oceny odporności wybarwienia na tarcie za pomocą szarej skali?

Realizacja

Porównaj odporność wybarwienia badanej tkaniny na sucho i na mokro?

Sprawdzanie Oceń powtarzalność wyników wykonując oznaczenia trzykrotnie?

Czy w trakcie realizacji ćwiczenia dokonywałeś zmian w ustalonej
chronologii?

Czy ćwiczenie zostało wykonane poprawnie?

Analiza

Czy w trakcie wykonywania ćwiczenia były utrzymywane wymagane
warunki klimatyczne do przeprowadzenia badań?

3. Podsumowanie zajęć – 15 minut.
− Uczniowie dokonują oceny przydatności badanych tkanin do zastosowania na określone

rodzaje odzieży.

4. Ocena poziomu osiągnięć uczniów i ocena ich aktywności – 10 minut.
− Metoda obserwacji czynności i zachowania indywidualnych uczniów i grup podczas

wykonywania ćwiczenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. ĆWICZENIA

5.1. Materiały odzieżowe i technologie ich otrzymywania

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Rozpoznaj włókniny, określ sposoby ich produkcji oraz przeznaczenie.

Wskazówki do realizacji:

– przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania.

– nauczyciel powinien zaprezentować na foliogramach różne rodzaje włóknin.

Sposób wykonania ćwiczenia:

Uczeń powinien:

1) wybrać z kolekcji włóknin i rozróżnić włókniny: klejone , przeszywane, igłowane,
2) wkleić przykładowe próbki poszczególnych włóknin na wcześniej przygotowany arkusz

papieru według wzoru:

Lp. Rodzaj

włókniny

Próbka
włókniny

Etapy procesu
otrzymywania

Przeznaczenie

1 Klejona

2 Przeszywana

3 Igłowana

3) wpisać w tabeli: etapy procesu produkcji poszczególnych rodzajów włóknin, określić

przeznaczenie poszczególnych rodzajów włóknin,

4) Zaprezentować wyniki ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

− pokaz z objaśnieniem,

− ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

kolekcja włóknin,

−

katalogi włóknin różnego przeznaczenia,

−

materiały reklamowe dotyczące włóknin,

−

foliogramy,

−

rzutnik przeźroczy,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

−

lupa,

−

igła preparacyjna.

Ćwiczenie 2

Rozpoznaj materiały odzieżowe wykonane z nitek i materiały wykonane z luźnych

włókien.

Wskazówki do realizacji:

– przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania.

– nauczyciel powinien zaprezentować na foliogramach wzory, schematy, przekroje

materiałów odzieżowych z nitek i luźnych włókien.

Sposób wykonania ćwiczenia:

Uczeń powinien:

1) wybrać z kolekcji materiałów odzieżowych próbkę: tkaniny, dzianiny, włókniny,

przędziny Malimo, przędziny Malipol, filcu,

2) określić, który z wybranych materiałów jest wykonany z luźnych włókien, a który z nitek,
3) wkleić próbki poszczególnych materiałów na wcześniej przygotowany arkusz

według wzoru,

4) dla każdego materiału określić etapy procesu otrzymywania oraz jego przeznaczenie.
5) zaprezentować wyniki ćwiczenia.

Lp. Rodzaj

materiału

Nazwa
materiału

Próbka Etapy

procesu

otrzymywania

Przeznacz
enie

1. Materiały

odzieżowe
z nitek

2. Materiały

odzieżowe
z luźnych
włókien

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

− pokaz z objaśnieniem,

− ćwiczenia praktyczne.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Środki dydaktyczne:

−

kolekcja materiałów odzieżowych z nitek i z luźnych włókien,

−

materiały reklamowe,

−

foliogramy,

−

rzutnik przezroczy,

−

lupa,

−

igła preparacyjna.

Ćwiczenie 3

Rozróżnij materiały odzieżowe: laminaty, materiały powlekane, skóry naturalne,

tworzywa skóropodobne.

Wskazówki do realizacji:

– przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania.

– nauczyciel powinien zaprezentować na foliogramach wzory, schematy, przekroje

materiałów odzieżowych.

Sposób wykonania ćwiczenia:

Uczeń powinien:

1) wybrać z kolekcji materiałów odzieżowych: laminaty, materiały powlekane, skóry

naturalne i tworzywa skóropodobne,

2) wkleić próbki poszczególnych materiałów za wcześniej przygotowany arkusz

według wzoru,

3) dla każdego materiału określić etapy procesu otrzymywania oraz przeznaczenie,
4) zaprezentować wyniki ćwiczenia.

Lp. Rodzaj

materiału

Próbka

Etapy procesu otrzymywania Przeznaczenie

1. Laminat

2. Materiał

powlekany

Skóra naturalna

4. Tworzywo

skóropodobne

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

– pokaz z objaśnieniem,
– ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

kolekcja materiałów odzieżowych: laminaty, materiały powlekane, skóry naturalne,
tworzywa skóropodobne,

−

katalogi materiałów odzieżowych,

−

foliogramy,

−

rzutnik przezroczy,

−

lupa,

−

igła preparacyjna.

5.1.2. Sprawdzian postępów

Uczeń potrafi:

Tak Nie

1) rozpoznać materiały odzieżowe wykonane z luźnych włókien

2) rozpoznać materiały odzieżowe wykonane z nitek

3) scharakteryzować technologie otrzymywania: włóknin, filców,

przędzin, laminatów, materiałów powlekanych, tworzyw
skóropodobnych

4) rozróżnić materiały odzieżowe: filce, włókniny, przędziny

5) rozróżnić materiały odzieżowe: laminaty, materiały powlekane, skóry

naturalne, tworzywa skóropodobne

5.2. Metody badania właściwości materiałów odzieżowych

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Określ na podstawie badań organoleptycznych właściwości tkanin związane z ich budową

i wykończeniem.

Wskazówki do realizacji:

– przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania.

– nauczyciel powinien zaprezentować na foliogramach rysunki:

− tkanin i splotów tkackich,
− różnych rodzajów nitek,

− kierunków skrętu nitek.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia:

Uczeń powinien:

1) wybrać z kolekcji materiałów odzieżowych 3 próbki tkanin i na postawie badań

organoleptycznych określić:

−

prawą i lewą stronę,

−

kierunek osnowy i wątku,

−

surowiec,

−

splot,

−

sposób nadania wzoru (drukowana, kolorowo tkana),

−

rodzaj nitek (czesankowe, zgrzebne, czy jedwabne; pojedyncze czy wielokrotne),

−

rodzaj i kierunek skrętu nitek wątku i osnowy,

2)  oznaczyć na każdej próbce kierunek osnowy i wątku,
3)  wkleić próbki tkanin i uzupełnić poniższą tabelę,
4)  zaprezentować wyniki ćwiczenia.

Numer próbki tkaniny

Lp. Nazwa

wskaźnika

2 3

1 Strona

prawa

2 Strona

lewa

3 Surowiec

4 Splot

5 Sposób

nadania

wzoru

6 Rodzaj

nitek

Rodzaj i kierunek skrętu
nitek wątku

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

– pokaz z objaśnieniem,
– ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–  kolekcja tkanin,
–  materiały reklamowe tkanin,
–  foliogramy,
–  rzutnik pisma,
–  lupa,
–  igła preparacyjna.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 2

Określ na podstawie badań organoleptycznych właściwości dzianin związane z ich

budową i wykończeniem.

Wskazówki do realizacji:

– przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania.

– nauczyciel powinien zaprezentować na foliogramach rysunki:

− dzianin i splotów dziewiarskich,

− różnych rodzajów nitek,

− kierunków skrętu nitek.

Sposób wykonania ćwiczenia:

Uczeń powinien:

1) wybrać z kolekcji materiałów odzieżowych 3 próbki dzianin i na postawie badań

organoleptycznych określić:

−

prawą i lewa stronę,

−

kierunek kolumienek i rządków,

−

surowiec,

−

sposób wytwarzania (rządkowa, kolumienkowa),

−

sposób nadania wzoru (drukowana, kolorowo dziana),

−

rodzaj nitek (przędza czy jedwab, pojedyncza czy wielokrotna, gładka czy
fantazyjna), dla dzianin rządkowych,

−

kierunek skrętu nitek dla dzianin rządkowych,

2)  oznaczyć na każdej próbce kierunek kolumienek i rządków,
3)  wkleić próbki tkanin i uzupełnić poniższą tabelę,
4)  zaprezentować wyniki ćwiczenia.

Numer próbki dzianiny

Lp. Nazwa

wskaźnika

1 2

1 Strona

prawa

2 Strona

lewa

3 Surowiec

4 Sposób

wytwarzania

5 Sposób

nadania

wzoru

6 Rodzaj

nitek

7 Kierunek

skrętu

nitek

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

– pokaz z objaśnieniem,
– ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

kolekcja dzianin,

−

materiały reklamowe dzianin,

−

foliogramy,

−

rzutnik pisma,

−

lupa,

−

igła preparacyjna.

5.2.2. Sprawdzian postępów

Uczeń potrafi:

Tak Nie

1) określić na czym polegają badania organoleptyczne materiałów

odzieżowych

2) wymienić jakie właściwości tkanin i dzianin można ocenić na podstawie

badań organoleptycznych

3) określić na podstawie badań organoleptycznych podstawowe właściwości

tkanin związane z ich budową i wykończeniem

4) określić na podstawie badań organoleptycznych podstawowe właściwości

dzianin związane z ich budową i wykończeniem

5) określić na czym polegają badania laboratoryjne materiałów odzieżowych

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.3. Właściwości użytkowe materiałów odzieżowych

5.3.1.Badanie właściwości higienicznych materiałów odzieżowych

5.3.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Określ wpływ rodzaju surowca na wodochłonność tkanin.

Wskazówki do realizacji:

– przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania.

– dla określenia wpływu rodzaju surowca na wodochłonność tkanin należy wybrać

do badań tkaniny o zbliżonej grubości wykonane z włókien bawełnianych, wiskozowych,

poliamidowych.

– nauczyciel powinien przedyskutować sposób wyznaczania wodochłonności zalecany

przez normę i dostosować go do możliwości laboratorium.

– w trakcie realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien zwrócić szczególną uwagę

na prawidłowość przeprowadzenia aklimatyzacji próbek i oznaczenia wodochłonności.

– w oparciu o uzyskane wyniki należy przedyskutować z uczniami wpływ rodzaju surowca

na wodochłonność poszczególnych tkanin.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami bhp i ergonomii pracy,

z kolekcji materiałów odzieżowych wybrać próbki: tkaniny bawełnianej, wiskozowej,

poliamidowej o zbliżonej grubości,

zapoznać się z normą PN-72/P-04734 Metody badań wyrobów włókienniczych.

Wyznaczanie wodochłonności,

z poszczególnych tkanin wyciąć po 3 próbki o wymiarach 100 x 100 mm,

wycięte próbki aklimatyzować zgodnie z PN-EN ISO 139,

zważyć na wadze analitycznej przygotowane do pomiaru naczynka wagowe,

umieścić każdą próbkę osobno w naczynkach wagowych i zważyć je,

wyjąć próbki z naczynek,

jeden z rogów próbki przewlec przez haczyk w odległości 1 cm od brzegów próbki

i próbkę z haczykiem zanurzyć w zlewce z wodą destylowaną,

10) próbki pozostawić w wodzie na 5 minut, a następnie wyjąć je i pozostawić zawieszone

na haczykach przez 2 minut w celu usunięcia nadmiaru wody,

11) próbki zdjąć z haczyków, umieścić w odpowiednich naczynkach wagowych, zamknąć

naczynka i zważyć na wadze analitycznej,

12) wyznaczyć wodochłonność względną dla każdej próbki według wzoru:

100

⋅

−

którym:

– masa mokrej próbki z naczynkiem [g],

– masa próbki aklimatyzowanej z naczynkiem [g],

– masa naczynka [g].

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13) wodochłonność względną danej tkaniny wyznaczyć jako średnią arytmetyczną

poszczególnych wyników pomiarów.

14) porównać wodochłonność poszczególnych rodzajów tkanin.
15) zaprezentować wyniki ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

− dyskusja dydaktyczna,

− ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

norma PN-EN 20139 ISO 139 Tekstylia. Klimat normalny do aklimatyzacji i badań,

−

norma PN-72/P-04734 Metody badań wyrobów włókienniczych. Wyznaczanie
wodochłonności,

−

kolekcja materiałów odzieżowych wykonanych z różnych włókien,

−

waga analityczna,

−

eksykator lub higrostat,

−

naczynka wagowe, zlewki, sekundomierz.

Ćwiczenie 2

Określ wpływ struktury tkaniny bawełnianej na wartość wskaźnika przepuszczalności

powietrza.

Wskazówki do realizacji:

– przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania.

– nauczyciel powinien poinformować uczniów o konieczności przestrzegania przepisów

bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania oznaczania odporności
na ścieranie.

– dla określenia wpływu struktury tkaniny na przepuszczalność powietrza należy wybrać

trzy próbki tkanin bawełnianych o różnej strukturze: perkal, flanela, teksas.

– nauczyciel powinien przedyskutować sposób wyznaczania przepuszczalności powietrza

zalecany przez normę i dostosować go do możliwości laboratorium.

– w trakcie realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien zwrócić szczególną uwagę

na prawidłowość przeprowadzenia aklimatyzacji próbek i oznaczenia przepuszczalności
powietrza.

– w oparciu o uzyskane wyniki należy przedyskutować z uczniami wpływ struktury tkanin

na wartość wskaźnika przepuszczalności powietrza.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z normą: PN-89/P-04618 Płaskie wyroby włókiennicze. Wyznaczanie

przepuszczalności powietrza,

2) zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami bhp i ergonomii pracy,
3) z kolekcji materiałów odzieżowych wybrać 3 próbki tkanin bawełnianych o różnej

strukturze np. perkal, flanela bawełniana, teksas,

4) wyznaczyć przepuszczalność powietrza dla poszczególnych tkanin według obowiązującej

normy (pkt.1),

5) porównać przepuszczalność tkanin o różnej strukturze,
6) zaprezentować wyniki ćwiczenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

− dyskusja dydaktyczna,

− ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

− norma PN-89/P-04618 Płaskie wyroby włókiennicze. Wyznaczanie przepuszczalności

powietrza,

− kolekcja materiałów odzieżowych,

− aparat do badania przepuszczalności powietrza,

− eksykator lub higrostat.

5.3.1.2. Sprawdzian postępów

Uczeń potrafi:

Tak Nie

1) określić jakie wskaźniki charakteryzują właściwości higieniczne

materiałów odzieżowych

2) oznaczyć wodochłonność materiałów odzieżowych

3) określić wpływ rodzaju surowca na wodochłonność materiałów

odzieżowych

4) oznaczyć przepuszczalność powietrza materiałów odzieżowych

5) określić wpływ struktury tkaniny na wartość wskaźnika

przepuszczalności powietrza

5.3.2. Badanie właściwości wytrzymałościowych materiałów odzieżowych

5.3.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Określ wpływ rodzaju surowca na odporność tkaniny na ścieranie.

Wskazówki do realizacji:

1. przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania.

2. nauczyciel powinien poinformować uczniów o konieczności przestrzegania przepisów

bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania oznaczania odporności
na ścieranie.

3. dla określenia wpływu rodzaju surowca na odporność tkanin na ścieranie należy wybrać

do badań tkaniny o zbliżonej grubości, wykonane z włókien bawełnianych, wełnianych,
syntetycznych.

4. nauczyciel powinien przedyskutować sposób wyznaczania odporności tkanin na ścieranie

zalecany przez normę i dostosować go do możliwości laboratorium.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. w trakcie realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien zwrócić szczególną uwagę

na prawidłowość przeprowadzenia aklimatyzacji próbek i oznaczenia odporności tkanin
na ścieranie oraz przestrzeganie przepisów bhp przez uczniów.

6. w oparciu o uzyskane wyniki należy przedyskutować z uczniami wpływ rodzaju surowca

na odporność tkanin na ścieranie.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami bhp i ergonomii pracy,
2) z kolekcji materiałów odzieżowych wybrać próbki tkanin: bawełnianej, wełnianej

i syntetycznej,

3)  zapoznać się z normą PN-EN ISO 12947-2,
4)  wyciąć próbki robocze z wybranych tkanin i przygotować do badań,
5)  wykonać oznaczenie zgodnie z normą (według punktu 3),
6)  opisać wpływ rodzaju surowca na odporność tkaniny na ścieranie,
7)  zaprezentować wyniki ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

− dyskusja dydaktyczna,
− ćwiczenia praktyczne ze sprzętem.

Środki dydaktyczne:

− norma PN EN 20139 ISO 139 Tekstylia. Klimat normalny do aklimatyzacji i badań,

− norma PN-EN ISO 12947-2 Wyznaczanie odporności płaskich wyrobów na ścieranie

metodą Martindale’a. Wyznaczanie zniszczenia próbki,

− kolekcja materiałów odzieżowych wykonanych z różnych włókien,

− aparat do wyznaczania odporności na ścieranie metodą Martindale’a,

− lupa,
− eksykator lub higrostat,

Ćwiczenie 2

Określ wpływ rodzaju splotu na wytrzymałość tkaniny bawełnianej na rozdzieranie.

Wskazówki do realizacji:

– przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania.

– nauczyciel powinien poinformować uczniów o konieczności przestrzegania przepisów

bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania oznaczania wytrzymałości
na rozdzieranie.

– dla określenia wpływu rodzaju splotu na wytrzymałość tkaniny bawełnianej

na rozdzieranie należy wybrać do badań tkaniny o zbliżonej grubości, ale o różnych
splotach: płóciennym, skośnym, satynowym.

– nauczyciel powinien przedyskutować sposób wyznaczania wytrzymałości tkanin

na rozdzieranie zalecany przez normę i dostosować go do możliwości laboratorium.

– w trakcie realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien zwrócić szczególną uwagę

na prawidłowość przeprowadzenia aklimatyzacji próbek i oznaczenia wytrzymałości
tkanin na rozdzieranie.

– nauczyciel powinien zwracać uwagę na bezpieczną pracę z maszyną wytrzymałościową.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

– w oparciu o uzyskane wyniki należy przedyskutować z uczniami wpływ rodzaju splotu

tkaniny na wytrzymałość na rozdzieranie.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami bhp i ergonomii pracy,
2) z kolekcji materiałów odzieżowych wybrać próbki tkaniny bawełnianej o zbliżonej

grubości, ale o różnych o splotach: płóciennym, skośnym i satynowym,

3)  zapoznać się z normą PN-EN ISO 13937-3,
4)  wyciąć próbki robocze z wybranych tkanin i przygotować je do badań,
5)  wyznaczyć wartość siły rozdzierającej dla poszczególnych próbek danej tkaniny według

normy (według punktu 3).
W przypadku braku w zrywarce urządzenia wykresowego, po przeprowadzonym
pomiarze odczytać na skali siły zrywarki wskazaną maksymalną siłę rozdzierającą.

6) opisać wpływ rodzaju splotu tkaniny na wytrzymałość na rozdzieranie,
7) zaprezentować wyniki ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

− dyskusja dydaktyczna,
− ćwiczenia praktyczne ze sprzętem.

Środki dydaktyczne:

− norma PN-EN 20139 ISO 139 Tekstylia. Klimat normalny do aklimatyzacji i badań,

− norma PN-EN ISO 13937-3 Tekstylia. Metody badania rozdzierania płaskich wyrobów.

Cz.3. Wyznaczanie siły rozdzierania próbek roboczych w kształcie skrzydełka (metoda
pojedynczego rozdzierania),

− kolekcja materiałów odzieżowych wykonanych z różnych włókien,

− maszyna wytrzymałościowa,

− eksykator lub higrostat,
− lupa.

5.3.2.2. Sprawdzian postępów

Uczeń potrafi:

Tak Nie

1) wymienić wskaźniki określające właściwości wytrzymałościowe

materiałów odzieżowych

2) wymienić czynniki wpływające na odporność tkanin na ścieranie

3) określić wpływ rodzaju surowca na odporność tkanin na ścieranie

4) wymienić czynniki wpływające na odporność tkanin na rozdzieranie

5) określić wpływ rodzaju splotu tkaniny na wytrzymałość tkanin na

rozdzieranie

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.3.3. Badanie właściwości estetycznych materiałów odzieżowych

5.3.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wyznacz trwałość wymiarów tkanin po zamoczeniu w wodzie.

Wskazówki do realizacji:

– przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania.

– nauczyciel powinien poinformować uczniów o konieczności przestrzegania przepisów

bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania ćwiczenia.

– dla określenia wpływu rodzaju surowca na trwałość wymiarów tkanin po zamoczeniu

w wodzie należy wybrać próbki wyprodukowane z różnych surowców, ale o zbliżonej
grubości, tkanina bawełniana, wiskozowa, syntetyczna.

– nauczyciel powinien przedyskutować sposób przygotowania próbek do wyznaczania

trwałości po zamoczeniu, zalecany przez normę i dostosować go do możliwości
laboratorium.

– w trakcie realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien zwrócić szczególną uwagę

na prawidłowość przeprowadzenia aklimatyzacji próbek i oznaczenia trwałości wymiarów
tkanin po zamoczeniu w wodzie.

– w oparciu o uzyskane wyniki należy przedyskutować z uczniami wpływ rodzaju surowca

na zmianę wymiarów tkanin po zamoczeniu w wodzie.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z normą: PN-EN ISO 3759:1998 Tekstylia. Przygotowanie, znakowanie

i pomiar próbek płaskiego wyrobu i odzieży do wyznaczania zmiany wymiarów,

2)  zgromadzić materiały i przybory potrzebne do wykonania ćwiczenia,
3)  zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami bhp i ergonomii pracy,
4)  z kolekcji materiałów odzieżowych wybrać próbki tkanin wyprodukowanych z różnych

surowców, ale o zbliżonej grubości np. tkanina bawełniana, wiskozowa, syntetyczna,

5) z wybranych tkanin wyciąć po 2 próbki o wymiarach około 15 x 15 cm i aklimatyzować,
6) nanieść na próbkach punkty odległe od siebie o 5 cm według rysunku:

7) zaznaczyć na próbce kierunek osnowy,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8) zmierzyć dokładnie odległości między punktami wzdłuż osnowy i wzdłuż wątku

oddzielnie,

9) zamoczyć próbki w wodzie i po wysuszeniu i wygładzeniu dokonać pomiaru ponownie,
10) wyprasować tkaniny przez zaparzaczkę i ponownie dokonać pomiaru,
11) obliczyć oddzielnie dla wątku i osnowy zmianę wymiarów według wzoru:

[%]

100

⋅

−

w którym:

– długość zaznaczonego odcinka przed praniem, zamaczaniem, prasowaniem

w mm,

– długość zaznaczonego odcinka po praniu, zamaczaniu i prasowaniu w mm.

12) zapisać wyniki pomiarów,
13) porównać zmianę wymiarów oznaczoną dla poszczególnych rodzajów tkanin,
14) zaprezentować wyniki pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

− dyskusja dydaktyczna,

− ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

− norma PN-EN 20139 ISO 139 Tekstylia. Klimat normalny do aklimatyzacji i badań,

− norma PN-EN ISO 3759 Tekstylia. Przygotowanie, znakowanie i pomiar płaskiego

wyrobu i odzieży do wyznaczania zmiany wymiarów,

− kolekcja materiałów odzieżowych wykonanych z różnych włókien,

− eksykator lub higrostat,

− igła z nitką,
− przymiar liniowy.

Ćwiczenie 2

Wyznacz odporność wybarwień tkaniny na tarcie na sucho.

Wskazówki do realizacji:

– przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania.

– nauczyciel powinien poinformować uczniów o konieczności przestrzegania przepisów

bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania ćwiczenia.

– dla realizacji ćwiczenia należy wybrać próbki tkanin kolorowych wykonanych z różnych

surowców: wełna, bawełna, poliester i poddać je aklimatyzacji.

– nauczyciel powinien przedyskutować sposób wyznaczenia odporności wybarwień

na tarcie zalecany przez normę i dostosować go do możliwości laboratorium.

– w trakcie realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien zwrócić szczególną uwagę

na prawidłowość wykonania oznaczenia odporności na tarcie oraz ocenę przy pomocy
szarej skali.

– nauczyciel powinien zwracać uwagę na bezpieczną pracę z aparatem.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z normą: PN-87/P-04908 Metody badań wyrobów włókienniczych.

Wyznaczanie odporności wybarwień na tarcie,

2) zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami bhp i ergonomii,

3) z kolekcji materiałów odzieżowych wybrać próbki tkanin kolorowych wykonanych

z różnych surowców (bawełna, poliester, wełna) i poddać je aklimatyzacji,

4) na trzpień aparatu do badania odporności wybarwień zamocować białą tkaninę

bawełnianą suchą,

5) uruchomić aparat, który zatrzyma się po wykonaniu 10 suwów,

6) zdjąć z trzpienia aparatu tkaninę bawełnianą i sprawdzić w jakim stopniu została

zabrudzona,

7) określić odporność tkanin na tarcie suche wykorzystując do tego celu szarą skalę,

8) porównać wyniki badań uzyskane dla poszczególnych rodzajów tkanin,

9) wkleić do zeszytu próbki tkaniny trącej przed badaniem i po badaniu,

10) zaprezentować wyniki pracy.

Zalecane metody nauczania- uczenia się :

− dyskusja dydaktyczna,

− ćwiczenia praktyczne ze sprzętem.

Środki dydaktyczne:

− norma PN-EN 20139 ISO 139 Tekstylia. Klimat normalny do aklimatyzacji i badań,

− norma PN-87/P-04908 Metody badań wyrobów włókienniczych. Wyznaczanie

odporności wybarwień na tarcie,

− kolekcja materiałów odzieżowych wykonanych z różnych włókien,

− aparat do badania odporności na tarcie,

− szara skala do oceny stopnia zmiany bieli,

− eksykator lub higrostat.

Ćwiczenie 3

Wyznacz odporność wybawień na tarcie na mokro.

Wskazówki do realizacji:

– przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania.

– nauczyciel powinien poinformować uczniów o konieczności przestrzegania przepisów

bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania ćwiczenia.

– dla realizacji ćwiczenia należy wybrać próbki tkanin kolorowych wykonanych z różnych

surowców: wełna, bawełna, poliester i poddać je aklimatyzacji.

– nauczyciel powinien przedyskutować sposób wyznaczenia odporności wybarwień

na tarcie zalecany przez normę i dostosować go do możliwości laboratorium.

– w trakcie realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien zwrócić szczególną uwagę

na prawidłowość wykonania oznaczenia odporności na tarcie oraz ocenę przy pomocy

szarej skali.

– nauczyciel powinien zwracać uwagę na bezpieczną pracę z aparatem.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z normą: PN-87/P-04908 Metody badań wyrobów włókienniczych.

Wyznaczanie odporności wybarwień na tarcie,

2) zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami bhp i ergonomii,

3) z kolekcji materiałów odzieżowych wybrać próbki tkanin kolorowych wykonanych

z różnych surowców (bawełna, poliester, wełna) i aklimatyzować,

4) na trzpień aparatu do badania odporności wybarwień zamocować biała tkaninę

bawełnianą mokrą,

5) uruchomić aparat, który zatrzyma się po wykonaniu 10 suwów,

6) zdjąć z trzpienia aparatu tkaninę bawełnianą, wysuszyć ją i sprawdzić w jakim stopniu

została zabrudzona,

7) określić odporność tkanin na tarcie mokre wykorzystując do tego celu szarą skalę,

8) porównać wyniki badań uzyskane dla poszczególnych rodzajów tkanin,

9) wkleić na arkusz papieru próbki tkaniny trącej,

10) zaprezentować wyniki pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

− dyskusja dydaktyczna,

− ćwiczenia praktyczne ze sprzętem.

Środki dydaktyczne:

− norma PN EN 20139 ISO 139 Tekstylia. Klimat normalny do aklimatyzacji i badań,

− norma PN-87/P-04908 Metody badań wyrobów włókienniczych. Wyznaczanie

odporności wybarwień na tarcie,

− kolekcja materiałów odzieżowych wykonanych z różnych włókien,

− aparat do badania odporności na tarcie,

− szara skala do oceny stopnia zmiany bieli,

− eksykator lub higrostat.

5.3.3.2. Sprawdzian postępów

Uczeń potrafi:

Tak Nie

1) wymienić właściwości materiałów odzieżowych decydujące o estetyce

wyrobu gotowego

2) przygotować próbkę do oznaczenia zmiany wymiarów po zamoczeniu

w wodzie

3) oznaczyć zmianę wymiarów próbek po zamoczeniu w wodzie

4) określić wpływ rodzaju surowca na zmianę wymiarów materiału

po zamoczeniu w wodzie

5) oznaczyć odporność wybarwień materiałów włókienniczych na tarcie

na sucho

6) oznaczyć odporność wybarwień materiałów włókienniczych na tarcie

na mokro

7) ocenić odporność wybawień na tarcie za pomocą szarej skali

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.4. Właściwości konfekcyjne materiałów odzieżowych

5.4.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Określ wpływ wyglądu powierzchni materiałów odzieżowych na postępowanie przy ich

rozkroju.

Wskazówki do realizacji:

– przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania.

– uczeń powinien z kolekcji materiałów odzieżowych wybrać 6 próbek tkanin o różnym

wyglądzie powierzchni.

– uczeń powinien wskazać próbki, których wygląd powierzchni stwarza konieczność

specjalnego układu szablonów przy rozkroju i uzasadnić wybór.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) z kolekcji materiałów odzieżowych wybrać cztery próbki tkanin o różnym wyglądzie

powierzchni,

2) opisać wygląd powierzchni poszczególnych próbek,
3) wybrane próbki nakleić na dwa arkusze papieru, oddzielnie próbki o wyglądzie

wymagającym przy rozkroju specjalnego układu szablonów (zestaw A) i oddzielnie
próbki, których wygląd powierzchni nie stwarza potrzeby specjalnego układu szablonów
(zestaw B),

4) uzasadnić konieczność stosowania przy rozkroju specjalnego układu szablonów

dla próbek zestawu A,

5) zaprezentować wyniki ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

− dyskusja dydaktyczna,

− ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

− kolekcja materiałów odzieżowych,
− dwa arkusze papieru A4.

Ćwiczenie 2

Określ wpływ rodzaju splotu tkaniny na przesuwalność nitek w szwie

Wskazówki do realizacji:

– przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania.

– nauczyciel powinien poinformować uczniów o konieczności przestrzegania przepisów

bezpieczeństwa i higieny pracy podczas pracy na maszynach szyjących i zrywarce
laboratoryjnej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

– do wykonania ćwiczenia uczeń powinien wybrać trzy materiały wykonane z tego samego

surowca, ale o różnych splotach.

– nauczyciel powinien zapoznać uczniów z normą PN-76/P-04616 Metody badań wyrobów

włókienniczych. Wyznaczanie przesuwalności nitek i dostosować sposób wykonania
oznaczenia do warunków w laboratorium.

– po wykonaniu oznaczenia należy przedyskutować z uczniami wpływ rodzaju splotu

tkaniny na przesuwalność nitek w szwie.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko pracy zgodnie z zasadami bhp i ergonomii,
2) z kolekcji materiałów włókienniczych wybrać trzy materiały wykonane z tego samego

surowca, ale o różnych splotach,

3) zapoznać się z normą PN-76/P-04616,
4) wyciąć po trzy próbki o wymiarach 75 x 250 mm z każdej tkaniny wzdłuż wątku

i osnowy,

5) złożyć próbki na pół i przeszyć je jednakowym ściegiem równolegle do linii złożenia

w odległości 10 mm od brzegu,

6) przeciąć próbki wzdłuż zagięcia,
7) próbki kolejno zakleszczać w uchwytach zrywarki na szerokości 25 mm i rozciągać

do momentu uzyskania odpowiedniej siły:

8) dla tkanin cienkich 73,5 N,
9) dla tkanin grubszych 117,7 N, a następnie zatrzymać zrywarkę,
10) zmierzyć z dokładnością do 1 mm przesunięcie nitek w szwie w miejscu maksymalnego

prześwitu,

11) porównać wyniki uzyskane dla poszczególnych tkanin, sporządzając wykres słupkowy,

scharakteryzować tkaniny, w których przesuwalność nitek była największa i najmniejsza.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

− dyskusja dydaktyczna,

− ćwiczenie praktyczne ze sprzętem.

Środki dydaktyczne:

− PN-76/P-04616 Metody badań wyrobów włókienniczych. Wyznaczanie przesuwalności

nitek,

− kolekcja materiałów odzieżowych,

− przymiar liniowy o dokładności 1 mm,
− nożyczki,

− maszyna szyjąca stębnowa,

− zrywarka laboratoryjna.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.4.2. Sprawdzian postępów

Uczeń potrafi:

Tak Nie

1) wymienić wskaźniki charakteryzujące właściwości konfekcyjne tkanin

2) określić wpływ wyglądu powierzchni materiałów odzieżowych

na postępowanie przy ich rozkroju

3) wskazać próbki o wyglądzie wymagającym przy rozkroju specjalnego

układu szablonów

4) oznaczyć przesuwalność nitek w miejscach zszycia próbek tkanin

5) wyjaśnić od czego zależy przesuwalność nitek w szwie tkaniny

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.5. Właściwości specjalne materiałów odzieżowych

5.5.1 Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Określ wpływ rodzaju surowca i wykończenia tkanin na wodoodporność.

Wskazówki do realizacji:

– przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania.

– nauczyciel powinien poinformować uczniów o konieczności przestrzegania przepisów

bezpieczeństwa i higieny pracy wykonywania ćwiczenia.

– do wykonania ćwiczenia uczeń powinien wybrać trzy tkaniny: bawełnianą, stilonową

i ortalion.

– po wykonaniu oznaczenia należy przedyskutować z uczniami wpływ rodzaju surowca

i wykończenia tkanin na wodoodporność.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  zorganizować stanowisko pracy zgodnie z zasadami bhp i ergonomii,
2)  z kolekcji materiałów włókienniczych wybrać tkaninę: bawełnianą, stilonową i ortalion,
3)  zawiesić nad zlewką próbkę tkaniny uformowaną w woreczek (nieckę),
4)  nalewać do woreczka powoli wodę i mierzyć czas do momentu pojawienia się pierwszej

kropli po drugiej stronie materiału,

5)  w taki sam sposób wykonać badania ze wszystkimi próbkami,
6)  porównać szybkości przemakania poszczególnych tkanin,
7)  zaprezentować wyniki ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

– dyskusja dydaktyczna,
– ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–  kolekcja materiałów odzieżowych,
–  nożyczki, zlewka,
–  sekudomierz.

Ćwiczenie 2

Określ oleofobowość materiałów odzieżowych.

Wskazówki do realizacji:

– przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania.

– nauczyciel powinien poinformować uczniów o konieczności przestrzegania przepisów

bezpieczeństwa i higieny pracy wykonywania ćwiczenia.

– do wykonania ćwiczenia uczeń powinien wybrać trzy tkaniny przeznaczone na odzież

roboczą.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

– nauczyciel powinien omówić sposób wykonania oznaczenia zalecany przez normę

PN-P-84525:1998 Odzież robocza. Ubrania robocze. Załącznik A – Wyznaczanie efektu
oleofobowego i dostosować go do możliwości laboratorium.

W czasie realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien zwrócić szczególną uwagę

na prawidłową ocenę efektu oleofobowego poszczególnych próbek tkanin.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko pracy zgodnie z zasadami bhp i ergonomii,
2) z kolekcji materiałów włókienniczych wybrać trzy tkaniny przeznaczone na odzież

roboczą,

3) zapoznać się z normą PN-P-84525:1998 ,
4) ocenić efekt oleofobowy poszczególnych próbek wizualnie, obserwując kształt kropli

oraz tkaninę,

5) zaprezentować wyniki ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

− dyskusja dydaktyczna,
− ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

− PN-P-84525:1998 Odzież robocza. Ubrania robocze. Załącznik A – Wyznaczanie efektu

oleofobowego,

− kolekcja materiałów przeznaczonych na odzież roboczą,
− przymiar liniowy o dokładności 1 mm, szkło laboratoryjne,

− nożyczki,

− sekundomierz.

5.5.2. Sprawdzian postępów

Uczeń potrafi:

Tak

Nie

1) wymienić wskaźniki określające właściwości specjalne

materiałów odzieżowych

2) wyznaczyć wodoodporność tkanin

3) ocenić wpływ rodzaju surowca na wodoodporność tkanin

4) ocenić wpływ sposobu wykończenia na wodoodporność tkanin

5) oznaczyć efekt oleofobowy tkanin

6) określić od czego zależy oleofobowość tkanin

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

Test dwustopniowy do jednostki modułowej: „Określanie właściwości
materiałów odzieżowych”

Test 1

Test składa się z 15 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1, 2, 3, 4, 11, 12, 13, 14, 15, które są z poziomu podstawowego,

−

zadania 5, 6, 7, 8, 9, 10, które są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak
uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzymuje następujące oceny
szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 6 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 9 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 11 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 13 zadań, w tym co najmniej 4 z poziomu
ponadpodstawowego.

Za rozwiązanie testu poziomu podstawowego uczeń może uzyskać co najwyżej ocenę
dostateczną.

Klucz odpowiedzi: 1. c, 2. c, 3. c, 4. a, 5. b, 6. a, 7. b, 8. d, 9, d, 10. b, 11. b,
12. c, 13. a, 14. b, 15. c.

Plan testu

zadania

Cel operacyjny (mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna
odpowiedź

1 Nazwać rodzaj materiału odzieżowego,

do produkcji którego jest niezbędne włókno
wełniane

A P c

2 Zdefiniować cel badań laboratoryjnych

3 Nazwać wskaźniki określające właściwości

higieniczne materiałów odzieżowych

A P c

4 Nazwać badania wykonywane na aparacie Xenotest

5 Porównać higroskopijność tkanin wykonanych

z różnych surowców

C PP b

6 Określić sposób produkcji przędzin gładkich

Malimo

C PP a

7 Określić wodochłonność tkaniny

8 Określić czynniki decydujące o przepuszczalności

powietrza przez tkaniny

C PP d

9 Określić wpływ kierunku działania siły tarcia na

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

odporność tkaniny na ścieranie

10 Określić wskaźniki wpływające na wartość siły

maksymalnej przy rozciąganiu tkaniny

C PP b

11 Nazwać wskaźniki określające właściwości

konfekcyjne materiałów odzieżowych

A P b

12 Określić rodzaj powierzchni tkaniny, który wymaga

specjalnego opracowania układu kroju

C P c

13 Nazwać wskaźniki charakteryzujące właściwości

wytrzymałościowe materiałów odzieżowych

A P a

14 Nazwać wskaźnik do wyznaczania którego stosuje

się niebieską skalę

A P b

15 Nazwać wskaźniki charakteryzujące właściwości

specjalne materiałów odzieżowych

A P c

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej

jednotygodniowym.

2.  Przygotuj odpowiednią liczbę testów.
3.  Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
4.  Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.
5.  Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.
6.  Nie przekraczaj przeznaczonego czasu na test.

Instrukcja dla ucznia

1.  Przeczytaj uważnie instrukcję.
2.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3.  Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4.  Test zawiera 15 pytań w tym:

−

9 poziomu podstawowego,

−

6 poziomu ponadpodstawowego.

Pytania poziomu ponadpodstawowego oznaczono gwiazdką (*).
Do każdego pytania dołączone są 4 możliwości odpowiedzi. Tylko jedna jest prawdziwa.

5. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi, wstawiając w odpowiedniej

rubryce znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem,
a następnie ponownie zaznaczyć odpowiedź prawidłową.

6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż rozwiązanie

tego zadania na później i wróć do niego kiedy zostanie Ci wolny czas.

8. Za rozwiązanie testu możesz otrzymać następujące oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 6 zadań poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 9 zadań poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie co najmniej 11 zadań, w tym co najmniej 2 poziomu
ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie co najmniej 13 zadań , w tym co najmniej 4 poziomu

ponadpodstawowego.

9. Na rozwiązanie testu masz 40 minut.

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw pytań testowych,

−

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zestaw pytań testowych 1
1. Wełna jest surowcem niezbędnym do produkcji:

a)  włóknin klejonych,
b)  przędzin,
c)  filców,
d)  materiałów przeszywanych.

2. Celem badań laboratoryjnych jest:

a)  szybka ocena właściwości,
b)  zaangażowanie zmysłów,
c)  uzyskanie dokładnych wyników liczbowych,
d)  ocena użytkowa.

3. Która z podanych grup wskaźników określa właściwości higieniczne materiałów

odzieżowych:

a)  przepuszczalność powietrza i sztywność zginania,
b)  higroskopijność i układalność,
c)  higroskopijność i przepuszczalność powietrza,
d)  wodochłonność i odporność wybarwień na światło.

4. Przy wykorzystaniu Xenotestu oznaczamy:

a)  odporność wybarwień na światło,
b)  odporność tkanin na ścieranie,
c)  odporność wybarwień na tarcie,
d)  odporność wybarwień na czynniki mokre.

5*. Najniższą higroskopijność mają tkaniny:

a)  wiskozowe,
b)  elanowe,
c)  bawełniane,
d)  wełniane.

6*. Technologia wytwarzania przędzin gładkich Malimo polega na:

a) przeszyciu ściegiem łańcuszkowym za pomocą osnowy łączącej nałożonych

na siebie nitek osnowy i wątku,

b)  wszywaniu w spód (z tkaniny) nitek uformowanych wcześniej w pętelki,
c)  na przeszywaniu runa włókien ściegiem łańcuszkowym,
d)  na przekłuwaniu runa włókien za pomocą specjalnych igieł z nacięciem.

7*. Masa próbki tkaniny po zanurzeniu w wodzie i ocieknięciu wynosi 6,50 g, a masa próbki

aklimatyzowanej wynosi 3,25 g. Wodochłonność tkaniny wynosi:

a)  85%,
b)  100%,
c)  120%,
d)  90%.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8*. Decydujący wpływ na przepuszczalność powietrza tkaniny wywiera:

a)  rodzaj włókna i kolor tkaniny,
b)  higroskopijność tkaniny i łatwość usuwania brudu,
c)  sprężystość i zdolność do pillingu,
d)  budowa i wykończenie tkaniny.

9*. Tkanina przeciera się szybciej, jeśli siła tarcia działa:

a)  pod kątem 45º do powierzchni tkaniny,
b)  pod kątem 60º do powierzchni tkaniny,
c)  pod kątem 120º do powierzchni tkaniny,
d)  pod kątem 90º do powierzchni tkaniny.

10. Wytrzymałość na rozciąganie tkaniny zależy od:

a)  splotu i śliskości tkaniny,
b)  rodzaju surowca, splotu, liczności nitek,
c)  rodzaju surowca, wodochłonności,
d)  sposobu wykończenia i układalności.

11. Właściwości konfekcyjne materiałów odzieżowych charakteryzują:

a)  wodochłonność i układalność,
b)  rozsuwanie nitek w szwach i strzępienie się tkaniny,
c)  śliskości tkaniny i przepuszczalność pary wodnej,
d)  higroskopijność i układalność.

12. Specjalnego opracowania układu kroju wymagają tkaniny:

a)  we wzory bezkierunkowe,
b)  w kropki,
c)  we wzory jednokierunkowe,
d)  jednokolorowe.

13. Właściwości wytrzymałościowe materiałów odzieżowych charakteryzują:

a)  odporność na ścieranie i wytrzymałość na rozdzieranie,
b)  odporność na ścieranie i odporność wybarwień na tarcie,
c)  odporność na ścieranie i sztywność zginania,
d)  odporność na mięcie i trwałość wymiarów.

14. Niebieska skala stosowana jest w ocenie:

a)  odporności wybarwień na tarcie,
b)  odporności wybarwień na światło,
c)  odporności wybarwień na czynniki mokre,
d)  odporności tkaniny na ścieranie.

15. Właściwości specjalne materiałów odzieżowych charakteryzuje:

a)  oleofobowość i sztywność zginania,
b)  higroskopijność i przepuszczalność powietrza,
c)  oleofobowość, wododporność, odporność na deszcz,
d)  sztywność zginania i układalność.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko …………………………………………………………………………

Określanie właściwości materiałów odzieżowych

Zakreśl poprawną odpowiedź

zadania

Odpowiedź Punkty

1 a b c d

2 a b c d

3 a b c d

4 a b c d

5 a b c d

6 a b c d

7 a b c d

8 a b c d

9 a b c d

10 a b c d

11 a b c d

12 a b c d

13 a b c d

14 a b c d

15 a b c d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Test 2

Test składa się z 15 zadań wielokrotnego wyboru:

−

zadania 1, 2, 3, 4, 6, 11, 12, 14, 15, które są z poziomu podstawowego,

−

zadania 5, 7, 8, 9, 10, 13), które są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą lub jej brak uczeń

otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzymuje następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 6 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 9 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 11 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 13 zadań, w tym co najmniej 4 z poziomu
ponadpodstawowego.

Za rozwiązanie testu poziomu podstawowego uczeń może uzyskać co najwyżej ocenę
dostateczną.

Klucz odpowiedzi: 1. a, 2. a, 3. b, 4. c, 5. c, 6. b, 7. c, 8. b, 9, d, 10. a, 11. a,
12. c, 13. b, 14. a, 15. c.

Plan testu

Nr
zad.

Cel operacyjny (mierzalne osiągnięcia
ucznia)

Kategoria
celu

Poziom
wymagań

Poprawna
odpowiedź

1 Wybrać z listy materiały odzieżowe

wykonane z luźnych włókien

A P a

2 Nazwać rodzaj badań wykonywanych przy

pomocy zmysłów

A P a

3 Rozpoznać grupę wskaźników

charakteryzujących właściwości
wytrzymałościowe materiałów odzieżowych

A P b

4 Nazwać badania wykonywane

na zrywarkach

A P c

5 Porównać wodochłonność materiałów

odzieżowych wykonanych z różnych
włókien

C PP c

6 Rozpoznać materiały odzieżowe wykonane

z nitek

A P b

7 Określić kurczliwość materiałów

odzieżowych

C PP c

8 Określić cechy wpływające na zdolność

tkanin do pochłaniania lub odbijania
promieni cieplnych

C PP b

9 Określić wpływ kierunku działania siły na

odporność tkaniny na ścieranie

C PP d

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10 Określić sposób produkcji przędzin gładkich

Malimo

C PP a

11 Nazwać wskaźniki określające właściwości

konfekcyjne materiałów odzieżowych

A P a

12 Wyjaśnić wpływ wyglądu powierzchni

tkaniny na właściwości konfekcyjne

B P c

13 Znać technologię wytwarzania materiałów

odzieżowych

C PP b

14 Zdefiniować cel badań organoleptycznych

15 Rozpoznać czynniki wpływające na

temperaturę prasowania tkanin

A P c

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej

jednotygodniowym.

Instrukcja dla ucznia

1.  Przeczytaj uważnie instrukcję.
2.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3.  Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4.  Test zawiera 15 pytań w tym:

− 9 poziomu podstawowego,
− 6 poziomu ponadpodstawowego
Pytania poziomu ponadpodstawowego oznaczono gwiazdką (*).
Do każdego pytania dołączone są 4 możliwości odpowiedzi. Tylko jedna jest prawdziwa.

5. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi, wstawiając w odpowiedniej

rubryce znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem,
a następnie ponownie zaznaczyć odpowiedź prawidłową.

6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż rozwiązanie tego

zadania na później i wróć do niego kiedy zostanie Ci wolny czas.

8. Za rozwiązanie testu możesz otrzymać następujące oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 6 zadań poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 9 zadań poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie co najmniej 11 zadań, w tym co najmniej 2 poziomu
ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie co najmniej 13 zadań , w tym co najmniej 4 poziomu
ponadpodstawowego.

9. Na rozwiązanie testu masz 40 minut.

Materiały dla ucznia:

− instrukcja,

− zestaw pytań testowych,
− karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zestaw pytań testowych 2

1. Z luźnych włókien wykonywany jest materiał odzieżowy:

a)  włóknina,
b)  przędzina,
c)  tkanina,
d)  laminat.

2. Przy pomocy zmysłów wykonujemy badania:

a)  organoleptyczne,
b)  laboratoryjne,
c)  wytrzymałościowe,
d)  mikroskopowe.

3. Która z podanych grup wskaźników w całości określa właściwości wytrzymałościowe

materiałów odzieżowych:

a)  odporność na ścieranie, sztywność zginania,
b)  wytrzymałość na rozdzieranie, odporność na wypychanie,
c)  wytrzymałość na rozdzieranie, sztywność zginania,
d)  układalność, odporność na przebicie kulką.

4. Przy wykorzystaniu zrywarek oznaczamy:

a)  układalność,
b)  odporności na pilling,
c)  wytrzymałość na rozdzieranie,
d)  sztywność zginania.

5*. Który z materiałów ma największą wodochłonność:

a)  tkanina poliestrowa,
b)  płótno bawełniane,
c)  tkanina ręcznikowa frotte,
d)  tkanina parasolkowa.

6. Z nitek wykonywane są następujące materiały odzieżowe:

a)  włókniny i przędziny,
b)  przędziny i tkaniny,
c)  filce i włókniny,
d)  filce i dzianiny.

7*. Długość zaznaczonego odcinka tkaniny wzdłuż wątku przed zamoczeniem w wodzie

wynosi 500 mm, a po zamoczeniu w wodzie wynosi 490 mm. Zmiana wymiarów próbki
wzdłuż wątku wynosi:

a)  +2%,
b)  +5%,
c)  -2%,
d)  -5%.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8*. Zdolność tkanin do pochłaniania lub odbijania promieni cieplnych zależy od:

a)  higroskopijności i wodochłonności,
b)  rodzaju powierzchni tkaniny i jej koloru,
c)  sprężystości i rodzaju włókna,
d)  rodzaju włókna i sposobu wykończenia tkaniny.

9*. Tkanina przeciera się szybciej, jeżeli siła tarcia działa:

a) pod kątem 45

do powierzchni tkaniny,

b) pod kątem 60

do powierzchni tkaniny,

c) pod kątem 120

do powierzchni tkaniny,

d) pod kątem 90

do powierzchni tkaniny.

10*. Technologia wytwarzania przędzin gładkich Malimo polega na:

a) przeszyciu ściegiem łańcuszkowym za pomocą osnowy łączącej

nałożonych na siebie nitek osnowy i wątku,

b) wszywaniu w spód (z tkaniny) nitek uformowanych wcześniej

w pętelki,

c) na przeszywaniu runa włókien ściegiem łańcuszkowym,
d) na przekłuwaniu runa włókien za pomocą specjalnych igieł

z nacięciem.

11.Właściwości konfekcyjne materiałów odzieżowych charakteryzują:

a)  wygląd powierzchni i śliskość tkanin,
b)  strzępienie się tkanin i higroskopijność,
c)  wodochłonnośc i układalność,
d)  układalność i higroskopijność.

12. Specjalnego opracowania układu kroju wymagają tkaniny:

a)  we wzory bezkierunkowe,
b)  w kropki,
c)  w paski,
d)  jednobarwne.

13*. Łączenie włókien metodą igłowania stosowane jest przy produkcji:

a)  filców,
b)  włóknin,
c)  przędzin Malimo,
d)  przędzin Malipol.

14. Celem badań organoleptycznych jest:

a)  szybka ocena właściwości materiałów odzieżowych,
b)  uzyskanie dokładnych wyników liczbowych,
c)  ocena użytkowa,
d)  ocena właściwości higienicznych materiałów odzieżowych.

15. Temperatura prasowania materiałów odzieżowych zależy od:

a)  rodzaju splotu tkackiego,
b)  masy powierzchniowej,
c)  składu surowcowego,
d)  wyglądu powierzchni.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko …………………………………………………………………………

Określanie właściwości materiałów odzieżowych

Zakreśl poprawną odpowiedź

Numer

zadania

Odpowiedź Punkty

1 a b c d

2 a b c d

3 a b c d

4 a b c d

5 a b c d

6 a b c d

7 a b c d

8 a b c d

9 a b c d

10 a b c d

11 a b c d

12 a b c d

13 a b c d

14 a b c d

15 a b c d

Razem

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7. LITERATURA

1. Chyrosz M., Zembowicz-Sułkowska E.: Materiałoznawstwo odzieżowe. WSiP,

Warszawa 1999

2. Idryjan-Pajor J.: Materiałoznawstwo odzieżowe. Zeszyt ćwiczeń nr 2. Stowarzyszenie

Oświatowców Polskich, Toruń 2000

3. Idryjan-Pajor J.: Materiałoznawstwo odzieżowe. Zeszyt ćwiczeń nr 3. Stowarzyszenie

Oświatowców Polskich, Toruń 2000

4. Krawiectwo. Materiałoznawstwo – podręcznik tłumaczony z języka niemieckiego przez

Samek P. WSiP, Warszawa 1999

5.  Parafianowicz Z.: Słownik odzieżowy. WSiP, Warszawa 1986
6.  Turek K.: Pracownia materiałoznawstwa odzieżowego. WSiP, Warszawa 1998
7.  Wereszko J.: Materiałoznawstwo odzieżowe. Zeszyt ćwiczeń 2. WSiP, Warszawa 1998

−

Normy:

− PN-80/P-04635 Metody badań wyrobów włókienniczych. Wyznaczanie

higroskopijności

− PN-72/P-04734 Metody badań wyrobów włókienniczych. Wyznaczanie

wodochłonności

− PN-89/P-04618 Płaskie wyroby włókiennicze. Wyznaczanie przepuszczalności

powietrza

− PN-EN 20139 ISO 139 Tekstylia. Klimat normalny do aklimatyzacji i badań
− PN-EN ISO 12947-1 Tekstylia. Wyznaczanie odporności płaskich wyrobów na

ścieranie metodą Martindalea. Przyrząd do badania odporności na ścieranie

− PN-EN ISO 12947-2 Tekstylia. Wyznaczanie odporności płaskich wyrobów na

ścieranie metodą Martindalea. Wyznaczanie zniszczenia próbki

− PN-EN ISO 12947-3 Tekstylia. Wyznaczanie odporności płaskich wyrobów na

ścieranie metodą Martindalea. Wyznaczanie ubytku masy

− PN-EN ISO 12947- Tekstylia. Wyznaczanie odporności płaskich wyrobów na

ścieranie metodą Martindalea. Oznaczanie zmiany wyglądu

− PN-79/P-04738 Metody badań wyrobów włókienniczych. Wyznaczanie

wytrzymałości na przebicie

− PN-EN ISO 13938-2 Tekstylia. Wypychanie płaskich wyrobów. Część 2. Metoda

pneumatyczna wyznaczania wytrzymałości na wypychanie i wyoblanie przy
pęknięciu

− PN-EN ISO 13937-3 Tekstylia. Metody badania rozdzierania płaskich wyrobów.

Wyznaczanie siły rozdzierania próbek roboczych w kształcie skrzydełka (metoda
pojedynczego rozdzierania)

− PN-EN ISO 13934-1 Tekstylia. Właściwości płaskich wyrobów przy rozciąganiu.

Wyznaczanie maksymalnej siły i wydłużenia względnego przy maksymalnej sile
metodą paska

− PN-ISO 9073-7 Tekstylia. Metody badania włóknin. Wyznaczanie długości gięcia

− PN-EN ISO 12945-1 Tekstylia. Wyznaczanie skłonności powierzchni płaskiego

wyrobu do mechacenia i pillingu. Skrzynkowa metoda badania pillingu

− PN-EN ISO 12945-2 Tekstylia. Wyznaczanie skłonności powierzchni płaskiego

wyrobu do mechacenia i pillingu. Zmodyfikowana metoda Martindalea

− PN-EN ISO 3759 Tekstylia. Przygotowanie, znakowanie i pomiar próbek płaskiego

wyrobu i odzieży do wyznaczania zmiany wymiarów

− PN-EN 20105-A02 Tekstylia. Badanie odporności wybarwień. Szara skala do

oceny zmiany barwy