„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ

Paweł Mroczek

Przygotowanie skór wyprawionych do obrotu towarowego
311[09].Z5.04

Poradnik dla ucznia

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1

Recenzenci:
mgr inż. Anetta Burandt
inż. Jolanta Górska



Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Jan Skiba



Konsultacja:
mgr inż. Zdzisław Feldo

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 311[09].Z5.04
„Przygotowanie skór wyprawionych do obrotu towarowego” zawartego w modułowym
programie nauczania dla zawodu technik garbarz.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

3

2. Wymagania wstępne

5

3. Cele kształcenia

6

4. Materiał nauczania

7

4.1. Odbiór ilościowy skór gotowych

7

4.1.1. Materiał nauczania

7

4.1.2. Pytania sprawdzające

14

4.1.3. Ćwiczenia

15

4.1.4. Sprawdzian postępów

16

4.2. Magazynowanie i przygotowanie do obrotu towarowego skór gotowych

17

4.2.1. Materiał nauczania

17

4.2.2. Pytania sprawdzające

23

4.2.3. Ćwiczenia

24

4.2.4. Sprawdzian postępów

25

4.3. Sprzedaż gotowego wyrobu w warunkach gospodarki rynkowej

26

4.3.1. Materiał nauczania

26

4.3.2. Pytania sprawdzające

29

4.3.3. Ćwiczenia

30

4.3.4. Sprawdzian postępów

31

5. Sprawdzian osiągnięć

32

6. Literatura

37

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3

1. WPROWADZENIE

Poradnik, będzie Ci pomocny w przyswajaniu wiedzy o cechowaniu, pakowaniu oraz

magazynowaniu skór gotowych, a przede wszystkim ułatwi Ci prowadzenie wszelkich działań
związanych ze sprzedażą gotowego wyrobu.

W poradniku umieszczono:

1. Wymagania wstępne, czyli wykaz niezbędnych umiejętności i wiedzy, które powinieneś

mieć opanowane, aby przystąpić do realizacji tej jednostki modułowej.

2. Cele kształcenia tej jednostki modułowej.
3. Materiał nauczania zawiera informacje o rozliczaniu ilościowym produkcji skór, oraz

o sposobach cechowania, pakowania a także metodach i warunkach magazynowania skór
gotowych. Ponadto przedstawione zostały istotne wiadomości dotyczące sposobów
sprzedaży gotowego wyrobu w warunkach ostrej konkurencji ze strony innych
producentów. Zawarte w tym rozdziale treści umożliwią Ci samodzielne przygotowanie
się do prawidłowego wykonania ćwiczeń. Wykorzystaj do poszerzenia wiedzy wskazaną
literaturę oraz inne źródła informacji. Materiał nauczania obejmuje również ćwiczenia,
które zawierają:

−

wykaz materiałów, narzędzi i sprzętu potrzebnych do realizacji ćwiczenia,

−

pytania sprawdzające wiedzę potrzebną do wykonania ćwiczenia,

−

sprawdzian teoretyczny,

−

sprawdzian umiejętności praktycznych.

4. Przykład zadania/ćwiczenia oraz zestaw pytań sprawdzających Twoje opanowanie wiedzy

i umiejętności z zakresu całej jednostki. Zaliczenie tego ćwiczenia jest dowodem
osiągnięcia umiejętności praktycznych określonych w tej jednostce modułowej.
Wykonując sprawdzian postępów powinieneś odpowiadać na pytanie tak lub nie, co
oznacza, że opanowałeś materiał albo nie.
Jeżeli masz trudności ze zrozumieniem tematu lub ćwiczenia, poproś nauczyciela lub

instruktora o wyjaśnienie i ewentualne sprawdzenie, czy dobrze wykonujesz daną czynność.
Po przerobieniu materiału przystąp do sprawdzianu z zakresu jednostki modułowej.

Jednostka modułowa: Przygotowanie skór wyprawionych do obrotu towarowego, której

treści teraz poznasz jest jednym z elementów koniecznych do zapoznania się z Organizacją
procesu produkcji skór. (schemat na str.4)

Bezpieczeństwo i higiena pracy

W czasie pobytu w magazynie (pracowni) musisz przestrzegać regulaminów, przepisów

bezpieczeństwa i higieny pracy oraz instrukcji przeciwpożarowych, wynikających z rodzaju
wykonywanych prac. Przepisy te poznasz podczas trwania nauki.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4

Schemat układu jednostek modułowych

311[09].Z5.02

Prowadzenie kontroli

międzyoperacyjnej procesu

wyprawy skór

311[09].Z5.01

Posługiwanie się dokumentacją

wyprawy skór

311 [09].Z5

Organizacja procesu produkcji skór

311[09].Z5.04

Przygotowanie skór wyprawionych

do obrotu towarowego

311[09].Z5.05

Prowadzenie procesów czyszczenia

i renowacji wyrobów skórzanych

311[09].Z5.03

Ocena jakości skór wyprawionych

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej

powinieneś umieć:

−

rozróżniać rodzaje skór gotowych,

−

rozróżniać wady skór gotowych,

−

rozróżniać sposoby wyprawy i wykończenia skór,

−

organizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami ergonomii,

−

korzystać z różnych źródeł informacji.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć:

−

posłużyć się normami dotyczącymi cechowania, przechowywania i transportu skór
wyprawionych,

−

dokonać pomiaru powierzchni skór „miękkich”: rękawiczniczych, odzieżowych,
meblowych, galanteryjnych, obuwniczych wierzchowych, za pomocą maszyn
i specjalistycznych przyrządów,

−

określić masę skór wyprawionych „twardych”: obuwiowych spodowych, ciężkich
technicznych,

−

dokonać pakowania skór gotowych zgodnie z normą czynnościową dla danego
asortymentu,

−

określić warunki magazynowania skór wyprawionych,

−

przeprowadzić kontrolę sposobu przechowywania skór w magazynie towaru gotowego,

−

określić zadania działu sprzedaży przedsiębiorstwa,

−

zastosować przepisy prawa oraz procedury handlowe dotyczące sprzedaży,

−

przeprowadzić analizę rynku zbytu dla skór wyprawionych,

−

opracować ofertę handlową na produkowane skóry,

−

przeprowadzić negocjacje handlowe z odbiorcami skór,

−

przyjąć i rozpatrzyć reklamacje zgodnie z obowiązującymi procedurami,

−

zorganizować transport skór wyprawionych.

−

zastosować przepisy dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony
przeciwpożarowej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7

4. MATERIAŁ NAUCZANIA

4.1. Odbiór ilościowy skór gotowych

4.1.1. Materiał nauczania

Rozliczanie ilościowe produkcji skór

Skóry naturalne to towar o wysokich walorach użytkowych i estetycznych, a także

o dużej wartości materialnej. Z tego względu właściciel zakładu bądź dyrekcja przywiązuje
dużą wagę do prawidłowego rozliczenia ilościowego skór. Problem wbrew pozorom jest dość
skomplikowany. W praktyce istnieje wiele różnorodnych rozwiązań pozwalających na
prawidłowe rozliczenie ilościowe skór.

W zakładach garbarskich, surowiec przeważnie pochodzi z różnych źródeł. Poddawanych

był wstępnemu sortowaniu charakteryzują się wykazuje się dużym zróżnicowaniem wielkości
powierzchni i masy. Skompletowana partia surowca zostaje poddana rozkrojowi przeważnie
na dwie połówki – w przypadku skór bydlęcych oraz ważeniu. W następnych etapach
produkcji operuje się pojęciem „połówki”. Po zakończeniu procesów następuje mierzenie
powierzchni gotowego wyrobu. Mierzenie odbywa się różnymi metodami zależnymi od
możliwości technicznych zakładu. Podczas pomiaru ze szczególną uwagą obserwuje się profil
mierzonej skóry. Obserwacja budowy topograficznej skóry (kark, łapy, bok, grzbiet) pozwala
na określenie strat powierzchni wynikłych w trakcie prowadzenia procesów technologicznych
(na przykład dwojenie, cyplowanie, struganie). Istota problemu właściwego rozliczenia
ilościowego danej partii surowca polega na tym, że skóry surowe kupujemy na kilogramy
a gotowy wyrób sprzedajemy w metrach kwadratowych. Dzieląc te wielkości przez siebie
obliczamy wydajność przerabianego surowca. Po zmierzeniu gotowych skór możemy
dokonać szczegółowego rozliczenia produkcji skór. Na przykład możemy obliczyć wydajność
powierzchniową z kg skór masy surowca. Oznaczenia te pozwolą na porównanie różnego
rodzaju surowców, oraz na optymalne dobranie surowca pod kątem uzyskania konkretnego
wyrobu.

Mierzenie powierzchni skór miękkich.
Powierzchnię miękkich skór gotowych można mierzyć różnymi metodami. Najprostszy

sposób polega na przemnożeniu długości i szerokości skóry. Za długość uważa się

wymiar od

nasady uszu do nasady ogona, a szerokość mierzy się między pachwinami przednich łap.
Lepszym rozwiązaniem jest zastosowanie planimetru. Jest to prosty przyrząd składający się z
dwóch podstawowych części: licznika i ramienia. Pomiar powierzchni polega na
oprowadzaniu końcem ramienia konturu skóry. Licznik automatycznie poda wielkość
powierzchni (rys. 1).

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8

Rys. 1. Planimetr a) układ w czasie pomiaru, b) przyrząd [4, s.188]

Większe garbarnie korzystają z bardziej skomplikowanych i nowocześniejszych

urządzeń. Dość znanym urządzeniem jest maszyna miernicza działająca na zasadzie
sumowania powierzchni wydłużonych prostokątów wyliczonych na podstawie liczby
uniesionych bolców (rys. 2). Maszyna ta jest tak skonstruowana, że mierzona skóra
wprowadzona do maszyny podnosi na odcinku roboczym pewną liczbę bolców. Na podstawie
liczby uniesionych bolców i czasu trwania ich uniesienia strzałka tarczy maszyny wskazuje
powierzchnie skóry w decymetrach kwadratowych.

Rys. 2. Maszyna do mierzenia powierzchni skór [4, s.189]

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9

Obecnie w dobie tak intensywnego rozwoju elektroniki powierzchnię skóry można

mierzyć różnymi nowoczesnymi urządzeniami. Jednym z nich jest elektroniczne urządzenie
do pomiaru powierzchni. Zasada działania tego urządzenia polega na pomiarze powierzchni
skóry przez fotokomórkę. Mierzoną skórę rozkłada się na podświetlonym stole. Skóra
przesłania część światła odbieranego przez fotoelement zamontowany nad stołem.
Elektroniczne urządzenie pomiarowe analizuje odbierane światło podając wynik
w jednostkach powierzchni (rys. 3).

Rys. 3. Urządzenie do elektronicznego pomiaru powierzchni skóry [9]

Ustalenie masy skór twardych
Ustalenie masy skór twardych jest zajęciem dość prostym gdyż polega jedynie na ich

zważeniu. Kiedyś do tego celu używane były jedynie różnej wielkości wagi dziesiętne.
Obecnie różnorodność nowoczesnych urządzeń wagowych pozwala na dokonywanie pomiaru
ciężaru w najróżniejszych warunkach. Przy ważeniu należy jednak pamiętać o klimatyzacji
ważonych skór oraz o pomiarze grubości Grubość skór jest bardzo istotnym parametrem
decydującym o przeznaczeniu asortymentowym skór Do mierzenia grubości skór używa się
grubościomierza z automatycznym dociskiem (rys 4). Ruchoma i stała stopka czujnika
stosowane do pomiaru skór twardych mają kształt półkolisty. Do pomiaru grubości skór
miękkich stosuje się stopki płaskie. Miejsce pomiaru zależy od rodzaju asortymentu. Zasadą
pomiaru grubości jest oznaczenie punktu standardowego skóry. Pomiar w miejscu
standardowym pozwoli na porównanie wyników. Grubościomierzem określamy grubość skór
z dokładnością do 0,1 mm.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10

Rys. 4. Grubościomierz [9]

Skóry po zakończeniu procesów technologicznych kierowane są do magazynu wyrobów

gotowych. Zanim jednak trafią na półkę poddawane są klasyfikacji. Klasyfikację
przeprowadza się na podstawie obowiązujących norm ustalających klasy użytkowe skóry.
Skóry wyprawione twarde i miękkie dzieli się na trzy gatunki jakościowe. Podstawą podziału
jest wielkość powierzchni użytkowej P

u,

którą oblicza się w procentach wg wzoru.

P

u

= ∙ 100 %

gdzie:
P

w

– powierzchnia wad,

P

c

– powierzchnia całkowita na podstawie cechowania skór miękkich lub określona dla skór

twardych,

O nadaniu odpowiedniego gatunku decyduje wielkość powierzchni użytkowej skóry,

która wynosi dla:
Gatunku I – 80 %
Gatunku II – 60 %
Gatunku III – 40 %

Skóra wykazująca powyżej 60% wad powierzchni jest traktowana jako skóra

pozagatunkowa. Podziałowi na gatunki podlegają tylko skóry odpowiadające wymaganiom
według normy przedmiotowej dla danego rodzaju skóry wyprawionej. Jeśli skóra choćby
w jednym wskaźniku nie jest zgodna z wymaganiami fizycznymi lub chemicznymi
odpowiedniej normy przedmiotowej, to zalicza się ją do skór niestandardowych. Na skórze
zaliczonej do danego gatunku nie mogą występować na powierzchni użytkowej wady
niemierzalne, niedopuszczalne w tym gatunku i asortymencie.

Wszystkie skóry wyprawione przed przekazaniem do magazynu cechuje się

odpowiednimi znakami od strony nieużytkowej w ustalonym normami miejscu. Cechuje się
nie tylko pojedyncze skóry, lecz także całe paczki, wiązki lub rulony skór wyprawionych.

P

c -

P

w

P

c

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11

Do cech skóry wyprawionej zalicza się:

− cechę producenta, która jest znakiem fabrycznym zakładu lub przedsiębiorstwa,

− cechę okresu produkcji określająca miesiąc i rok produkcji,

− cechę kontroli jakości, to jest identyfikator numeru kontrolera kwalifikującego skórę do

odpowiedniego gatunku,

− cechę wielkości powierzchni skór,

− cechę oznaczenia skóry określoną wyróżnikiem cyfrowym zgodnie z norma

przedmiotową.

Wyróżnik cyfrowy musi być zgodny z Kodem Towarowo – Materiałowym (KTM), który jest
zbiorem cyfr identyfikujących towar występujący w obrocie handlowym. KTM składa się
w części klasyfikacyjnej z siedmiu wyróżników odpowiadających Systematycznemu
Wykazowi Wyrobów ( SWW) oraz w części identyfikującej z 5÷6 wyróżników. Kolejne
wyróżniki części klasyfikacyjnej oznaczają: resort, gałąź, branżę i podbranżę. W przemyśle
skórzanym oznacza się: ministerstwo przemysłu lekkiego (2), przemysł skórzany (2),
garbarstwo (1), a więc dla wyrobów garbarskich trzy pierwsze cyfry to 221 (dla obuwia 222);
czwartą cyfrą oznacza się rodzaj skór:

2211 – skóry gotowe twarde,
2212 – skóry gotowe miękkie,
2215 – skóry wyprawione futerkowe.

Przykładowe oznaczenie wg KTM skór gotowych miękkich przedstawia rysunek 5.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

12

Rys. 5. Przykład oznaczenia wg KTM skór gotowych miękkich. [3, s.101]

Wszystkie skóry gotowe przed ich zdaniem do magazynu podlegają klasyfikacji kontrolera
technicznego oraz cechowaniu. Skóry wykończone od strony lica cechuje się od strony
mizdry, gdy zaś stroną użytkową jest mizdra, cechuje się je od strony lica. Cechuje się nie
tylko pojedyncze, lecz także paczki, wiązki i rulony.
Na skórze powinny być umieszczone następujące cechy:
a) cecha producenta









Cecha ta obowiązuje dla każdej skóry wyprawionej znajdującej się w obrocie handlowym.
Znaki fabryczne mogą mieć dowolny kształt, który będzie charakterystyczny dla danego
zakładu. Znak ten powinien być prawnie zastrzeżony w drodze rejestracji.
b) cecha okresu produkcji wyrażona dwiema cyframi arabskimi oznaczającymi miesiąc
i rok produkcji. Te dwie cyfry są oddzielone kreską ukośną, na przykład. 5/1999 oznacza
produkcję miesiąca maja 1999 r.
c) cecha identyfikatora kontrolera jakości – jest to pieczątka, która kontrolera jakości
kwalifikującego skórę do odpowiedniego gatunku lub braku. Istotą cechy jest numer
związany z osobą kontrolera oraz cyfra arabska gatunku skóry lub słowo „brak”, albo znak

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

−

11 12 13

X X X X

−

X X X

−

X X X

−

X X X

K T M

S W W

Skóry gotowe miękkie
Na wierzchy obuwia

przeznaczenie użytkowe

rodzaj skór

wygląd zewnętrzny lica

rodzaj wykończenia

rozkrój

typ wykończenia

kolor skóry

miejsce do uzupełnienia

liczba kontrolna

( 2 2 1 2 )

Przedsiębiorstwo Produkcyjno Handlowe
SOGAR

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13

„X” kasujący poprzednio nadany gatunek skóry. Cecha kontroli jakości jest wyrażona
skrótem „KJ” oraz numerem ewidencyjnym kontrolera zarejestrowanym w zakładzie.
Gatunek skóry może być podany w nadbudowie lub oddzielnie, na przykład.

co oznacza, że jest to skóra gatunku drugiego. Cyfra 5 oznacz nr ewidencyjny kontrolera
jakości.
d) cecha oznaczenia skóry, która jest określona wynikiem liczbowym zgodnie z normą
przedmiotowa pozwalającą na identyfikacje i sprawdzenie zgodności z wymaganiami normy
przedmiotowej. Wyróżnik liczbowy musi być zgodny z obowiązującymi obecnie w Polsce
Systematycznym Wykazem Wyrobów (SWW) opracowanym przez Główny Urząd
Statystyczny oraz Systematycznym Wykazem Asortymentów (SWA). Na przykład symbol
początkowy 2212-4 wg SWW określa, że jest to skóra odzieżowa (2212 oznacza skóry
gotowe, 4 – skóry odzieżowe). Jeżeli są to skóry odzieżowe kozie z licem naturalnym
gładkim, to oznacza się je symbolem 2212-461, dodatkowo zgodnie z SWA określa się,
że są to skóry całe wykończone kazeinowo, wówczas symbolika tych skór wyraża się:
2212-461÷11 Po oddzieleniu kreską skośna uzupełnia się powyższą symbolikę wzorem
tłoczenia wg katalogu płyt deseniowych, symbolem koloru skóry wg katalogu koloru oraz
grubością podaną w nawiasie i symbolem obowiązującej normy. Całość oznaczenia wyraża
się w tym przypadku następująco:
2212-461÷11÷0012/0,8-1,0/BN-70/7724-01
kolejne symbole odczytuje się następująco: skóra odzieżowa (2212-4). kozia (6), z licem
naturalnym gładkim (1 ), kazeinowa (÷1 ), cała (1), niedeseniowana (00), w kolorze nr12 (12),
o grubości 0,8–1,0 mm (0,8–1,0), zgodnie z warunkami technicznymi dla skór odzieżowych
wg BN-70/7724-01
e) cechy wielkości powierzchni skóry wyraża się cyframi arabskimi z dodatkiem skrótu dm

2

na przykład 145 dm

2

oznacza skórę o powierzchni 145 dm

2

Umiejscowienie cech

Skóry cechuje się stemplami płaskimi lub dla skór podeszwowych stemplami rolkowymi.
Wysokość cyfr jest ustalona normą. Do pieczęci należy stosować tusz szybko schnący. Zaleca
się stosować tusz biały lub żółty do skór w kolorach ciemnych oraz czarny do skór
w kolorach jasnych. Cechowanie wykonuje się w określonym miejscu skóry tak, aby cechy
były czytelne, wyraźne i nie zajmowały zbyt dużo miejsca. Na rys. 6 przedstawiono miejsca
cechowania skór miękkich oraz skór twardych (krupony, półkrupony, boki, karki oraz
szczupaki). Cechy nanoszone stemplami płaskimi powinny być umieszczone w odległości
około 30 mm od krawędzi skóry.

K J

5

GAT.2

K J

5

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

14

Rys. 6. Miejsce cechowania skór. a) skóra cała, b) bok skóry , c) część karkowa, d) krupon, [3, s.159]

Znakowanie skór paczkowanych – na jednostkowych oraz zbiorczych opakowaniach powinno
być podane:

− nazwa zakładu produkcyjnego lub znak firmowy,

− oznaczenie skór wg obowiązującego układu oznaczenia zgodnie z SWW i SWA,

− liczba sztuk skór.
Na opakowaniach zbiorczych podaje się dodatkowo powierzchnię w m

2

oraz jednostkową

powierzchnię każdej opakowanej skóry. Cechy te powinny być umieszczone w sposób
widoczny, trwały i czytelny.

4.1.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1. W jaki prosty sposób możemy wyliczyć wydajność surowca?
2. Jakie znasz sposoby pomiaru powierzchni skór miękkich?
3. Jak dokonujemy pomiaru powierzchni skóry przy pomocy maszyny mierniczej a jak przy

pomocy urządzenia z fotokomórką?

4. O czym należy pamiętać przy ustalaniu masy skór twardych?
5. Jak się nazywa i jak działa urządzenie do pomiaru grubości skór?
6. Jakie końcówki grubościomierza są używane do pomiaru grubości skór twardych a jakie

do skór miękkich?

7. Przy pomocy jakiego wzoru obliczamy pole powierzchni użytkowej skóry?
8. Jaki jest podział gatunkowy skór?
9. Jakie cechy zalicza się do cech skóry wyprawionej?
10. Czy potrafisz odczytać znaczenie poszczególnych elementów kodu KTM?
11. Czy potrafisz opisać znaczenie poszczególnych cech naniesionych na skórę?
12. Czy wiesz w których miejscach skóry należy nanieść cechy?
13. Jak należy oznaczyć opakowanie zbiorcze skór?

a)

b)

c)

d)

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15

4.1.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Oblicz wydajność danej partii surowca.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) zapoznać się z materiałem nauczania,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) przedstawić plan działania,
4) pobrać dane dotyczące masy skór surowych badanej partii,
5) zmierzyć powierzchnię skór gotowych badanej partii,
6) wykonać obliczenia,
7) zaprezentować wyniki wykonanego ćwiczenia.

Wyposażenie stanowiska pracy:

–

przybory do pisania,

–

waga dziesiętna,

–

kalkulator,

–

urządzenia do mierzenia powierzchni skór,

–

literatura z rozdziału 6.

Ćwiczenie 2

Dokonaj pomiaru powierzchni skór przy użyciu różnych urządzeń pomiarowych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) zapoznać się z materiałem nauczania,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) wykonać pomiar powierzchni skóry przy użyciu planimetru,
4) wykonać pomiar powierzchni tej samej skóry przy użyciu maszyny mierniczej

(kołkowej),

5) wykonać pomiar powierzchni mierzonej skóry przy użyciu elektronicznego urządzenia

z fotokomórką,

6) zapisać wszystkie otrzymane wyniki,
7) dokonać analizy otrzymanych wyników,
8) zaprezentować wyniki i przedstawić wnioski.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

mierzona skóra

−

planimetr,

−

maszyna do mierzenia powierzchni ( kołkowa),

−

elektroniczne urządzenie z fotokomórką,

−

przybory do pisania,

−

kalkulator,

−

literatura z rozdziału 6.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16

Ćwiczenie 3

Poddaj cechowaniu partię skór.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) zapoznać się z zasadami cechowania skór,
3) nanieść cechy przy użyciu pisaka na poszczególne skóry,
4) zaprezentować efekty swojej pracy,
5) dokonać oceny ćwiczenia.

Wyposażenie stanowiska pracy:

–

10 skór przeznaczonych do cechowania ( po sortowaniu),

–

mazak,

–

normy przedmiotowe,

–

stół do sortowania,

–

literatura z rozdziału 6.

4.1.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) określić wydajność danej partii surowca?

¨

¨

2) zmierzyć powierzchnie skór przy pomocy planimetru („bocianka”)?

¨

¨

3)

zmierzyć powierzchnie skór przy pomocy maszyny mierniczej
(kołkowej)?

¨

¨

4)

zmierzyć powierzchnie skóry przy pomocy elektronicznego
urządzenia z fotokomórką?

¨

¨

5) ustalić masę skór twardych?

¨

¨

6) zmierzyć grubość skóry przy pomocy grubościomierza?

¨

¨

7) poddać cechowaniu skóry gotowe?

¨

¨

8) rozszyfrować oznaczenia cech umieszczonych na skórze?

¨

¨

9) określić miejsca, na których umieszczamy cechy?

¨

¨

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17

4.2. Magazynowanie i przygotowanie do obrotu towarowego skór

gotowych

4.2.1. Materiał nauczania

Magazynowanie

Skóry gotowe są bardzo wrażliwe na warunki atmosferyczne, z tego względu można je

magazynować jedynie w pomieszczeniach odpowiednia do tego przygotowanych.
Pomieszczenie przeznaczone na magazyn musi:
–

zabezpieczyć skóry przed wilgocią, zbyt wysoką temperaturą i bezpośrednim działaniem
promieni słonecznych,

–

chronić skóry przed niebezpieczeństwem pożaru,

–

chronić skóry przed szkodnikami.

Najodpowiedniejszą podłogą w magazynie skór gotowych byłaby podłoga asfaltowa. Cechuje
ją dostateczna trwałość, ponadto źle przewodzi ciepło jest odporna na wilgoć oraz daje się
łatwo czyścić i naprawiać.

Skóry wyprawione nie mogą być składowane bezpośrednio na podłodze.

Najodpowiedniejszymi urządzeniami magazynowymi do składowania skór są drewniane
podesty i regały. Poziom podestów powinien być na wysokości, co najmniej 25 cm od
podłogi. Regały służą do magazynowania skór miękkich. Wykonane są z drewna
wygładzonego o zaokrąglonych krawędziach. Budowa musi być mocna ze względu na
znaczny ciężar składowanych materiałów.
Rozplanowanie wnętrza magazynu powinno opierać się na następujących zasadach:
–

od drzwi, przez które odbywa się załadunek lub wyładunek, powinny przebiegać szerokie
przejścia,

–

pomiędzy regałami i podestami powinny być pozostawione przejścia w kierunku
prostopadłym do okien,

–

regały dla skór miękkich oraz podesty dla skór twardych powinny być zgrupowane
w oddzielnych częściach magazynu,

–

powierzchnia zajmowana przez regały i podesty nie powinna przekraczać 50%
powierzchni całkowitej magazynu.

Schemat przykładowego rozplanowania magazynu przedstawia rys. 7.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

18

Rys. 7. Schematyczny przekrój magazynu skór gotowych [9]

Do przyjmowania i ekspedycji towaru gotowego służą stoły kontrolne, wykonane

z mocnego drewna bez ostrych krawędzi. Wymiary stołów zwykle wynoszą 100 cm
szerokości 200 cm długości i 90 cm wysokości.

Do transportu wewnętrznego poziomego mają zastosowanie przede wszystkim wózki

podnośnikowe o napędzie elektrycznym ( podnośniki widłowe ). Mogą być wykorzystywane
także inne środki transportu jak na przykład. wózki platformowe bądź wózki ręczne.

Bardzo ważne jest odpowiednie oświetlenie. Dotyczy to zwłaszcza magazynów,

w których dokonuje się manipulacji skórami kolorowymi W magazynach o szerokości
powyżej 25 m oświetlenie naturalne jest niewystarczające; stosuje się wtedy oświetlenie
sztuczne rozproszone. Zaleca się oświetlenie magazynów skór miękkich światłem o natężeniu
25÷30 luksów, a magazynów skór twardych 10÷15 luksów.

Do ogrzewania magazynów skór gotowych należy stosować system centralnego

ogrzewania. Wentylacja pomieszczeń magazynowych powinna być tak obliczona, aby
w ciągu godziny następowała całkowita wymiana powietrza w magazynie. Urządzenia
wentylacyjne zwykle umieszcza się w górnej części magazynu na wysokości od 2,5 do 3,0 m
od podłogi. Powierzchnia przekrojów wszystkich otworów wentylacyjnych powinna stanowić
około 3% powierzchni magazynu.

Przyrządy miernicze w magazynie

Magazyn skór gotowych powinien być wyposażony w przyrządy do mierzenia:

powierzchni, masy i grubości skór, oraz przyrządy do pomiaru warunków magazynowania
(temperatury i wilgotności ). Pierwszy rodzaj urządzeń został już opisany w punkcie 4.1.1.

Do stałej kontroli temperatury w magazynie służą termometry. Najprostszy termometr to

termometr rtęciowy. Wykorzystuje on zasadę rozszerzalności termicznej rtęci. Temperatura
w magazynie powinna utrzymywać się w granicach od 5 do 24°C.

okno

okno

okno

okno

drzwi

drzwi

RAMPA

R

E

GA

Ł

R

E

GA

Ł

R

E

GA

Ł

R

E

GA

Ł

R

E

GA

Ł

R

E

GA

Ł

R

E

GA

Ł

KANTOR

PODEST

PODEST

PODEST

PODEST

P

OD

E

ST

P

OD

E

ST

STÓŁ
KONTR
OLNY

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

19

Utrzymanie w magazynie odpowiedniej wilgotności jest szczególnie ważne ze względu

na wrażliwość skóry na wilgoć. Przepisowa wilgotność względna powinna mieścić się
w granicach 50–70%. Do określenia wilgotności względnej służą różnego rodzaje higrometry
i psychrometry. Obecnie na rynku dostępna jest szeroka gama nowoczesnych urządzeń do
pomiaru temperatury i wilgotności. W niniejszym opracowaniu przedstawię najprostsze
urządzenie do pomiaru wilgotności – psychrometr Assmana. Takie urządzenie można
zbudować samodzielnie w przypadku braku dostępu do innych urządzeń.

Psychrometr składa się z dwu termometrów umieszczonych na deseczce, z których jeden

ma zbiorniczek z rtęcią owinięty gazą. Dolny koniec gazy jest zanurzony w wodzie
znajdującej się w naczyniu umieszczonym pod termometrem. Woda zwilża gazę i stopniowo
parując pobiera ciepło z otoczenia. Ponieważ gaza otacza zbiorniczek rtęciowy termometru,
wskazuje on obniżenie temperatury wskutek utraty ciepła. Im suchsze jest powietrze tym
intensywniej paruje woda i tym większa jest różnica temperatur na dwu termometrach
psychrometru. Wilgotność względna określana jest na przecięciu się wskazań suchego
termometru i różnicy temperatur obu termometrów (tabela nr 1)

Tabela 1 Obliczanie wilgotności względnej przy użyciu psychrometru. [2, s33]

Wskazania suchego termometru w stopniach Celsjusza

Różnica

°C

0

2

4

6

8

10

12

14

16

18

20

22

24

26

28

30

0

100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100

1

81

84

85

86

87

88

89

90

90

91

91

92

92

92

93

93

2

63

63

70

73

75

76

78

79

81

82

83

83

84

85

85

86

3

44

51

56

60

63

65

69

70

71

72

74

76

77

78

78

79

4

28

35

42

47

51

54

57

60

62

64

66

68

69

71

72

73

5

11

20

28

33

40

44

48

51

54

56

59

61

62

64

65

67

6

14

23

26

34

38

42

45

48

51

54

56

58

59

61

7

10

18

24

26

33

37

41

44

47

49

50

53

55

8

7

14

20

25

30

34

37

40

43

45

48

50

9

4

11

17

20

26

30

34

37

40

42

44

10

9

15

20

24

28

31

34

37

43

–

liczby w zacienionych polach określają wilgotność względną w procentach

Rozmieszczenie skór w magazynie
Skóry w magazynie powinny być tak rozmieszczone, aby:
–

pozwalały na swobodny dostęp do nich,

–

umożliwiały łatwe znalezienie potrzebnego asortymentu,

–

najczęściej wydawane znajdowały się w pobliżu miejsca wydawania,

–

nie powodowały zatoru lub zahamowań w transporcie.

Skóry wyprawione można magazynować przez dłuższy czas bez ujemnego wpływu na

jakość, jeśli zostaną zachowane odpowiednie warunki składowania i jeśli będzie prowadzona
okresowa kontrola warunków magazynowania oraz stanu skór.

W tym celu należy:

–

przestrzegać zachowania właściwej wilgotności powietrza w magazynie,

–

utrzymywać właściwą temperaturę,

–

zabezpieczyć przed bezpośrednim działaniem promieni słonecznych,

–

chronić skóry przed zamoczeniem,

–

systematycznie wentylować magazyn,

–

przekładać skóry co kilka miesięcy,

–

wydawać z magazynu w pierwszej kolejności skóry dłużej magazynowane.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

20

Wady i uszkodzenia skór spowodowane nieodpowiednim magazynowaniem

Magazynowanie skór w nieodpowiednich warunkach powoduje powstanie wad

i uszkodzeń. Poniżej podaje się wady i sposoby ich usunięcia.
–

Pękanie lica skór twardych następuje wskutek nadmiernego wysuszenia; wadę tę można
usunąć poprzez podniesienie wilgotności powietrza w magazynie.

–

Zaparzenie skór intensywnie natłuszczonych ma miejsce przy składowaniu ich w zbyt
wysokich stosach bez przekładania w ustalonych terminach. Skóry takie należy rozwiesić
w suchych i chłodnych miejscach oraz oczyścić tkaniną.

–

Utrata barwy skór kolorowych występuje w wyniku działania promieni słonecznych.
Wadę daje się usunąć jedynie przez ponowne apreturowanie.

–

Zadrapania i zabrudzenia skór wszystkich rodzajów powstają w wyniku nieostrożnego
manipulowania. Tego typu uszkodzenia można jedynie usunąć przez dodatkowe
wykończenie w garbarni.

–

Złuszczenia powłoki kryjącej następuje wskutek zbyt niskiej temperatury
magazynowania. Wada ta jest możliwa do usunięcia jedynie prze ponowne wykończenie
skór w garbarni.

–

Zmoczenie skór gotowych na skutek zalania wodą; pozostawia trwałe plamy na ich
powierzchni. Zwilżone skóry należy bardzo powoli suszyć.

–

Osłabienie mechaniczne skór występuje na skutek przechowywania w zbyt niskiej lub
zbyt wysokiej temperaturze. Tego typu wad nie można się usunąć.

–

Zdeformowanie skór twardych powstaje na skutek układania w zbyt wysokie stosy na
podestach o szerokich kratach. Nie można usunąć tej wady w magazynie.
Pozostałe wady takie jak: utrata tłuszczu, ciemnienie barwy, naloty lub wykwity

tłuszczowe, naloty białe oraz wykwity siarki spowodowane są wadami ukrytymi skór i nie
zależą od warunków magazynowania.

Pakowanie i transport

Zaleca się dwustopniowe pakowanie skór najpierw w rulon, paczkę lub wiązkę,

a następnie w opakowania transportowe. Dopuszcza się pakowanie jednostopniowe po
uzgodnieniu pomiędzy producentem i odbiorcą. Każda skóra przed zapakowaniem powinna
być sprawdzona czy została ocechowana zgodnie z normą. Skóry mogą być łączone
w opakowania jednostkowe tylko pod warunkiem, że będą:
–

tego samego rodzaju i asortymentu,

–

tej samej barwy, w przypadku skór barwionych lub krytych,

–

tego samego gatunku,

–

określonego przedziału grubościowego,

–

zbliżonej wielkości powierzchni.
Na opakowania zbiorcze można użyć: worki z włókien łykowych, worki foliowe oraz

skrzynie drewniane. Należy przy tym pamiętać, że muszą one spełniać odpowiednie normy.
Do pakowania jednostkowego skór miękkich używamy rolki z tektury bądź tworzyw
o następujących wymiarach:
–

grubość ścianki 3

÷

4 mm

–

średnica wewnętrzna 45

÷

50 mm

–

długość co najmniej o 50 mm większa od szerokości najszerszej skóry nawiniętej ma tę
rolkę.
Dopuszcza się stosowanie rolek o innych wymiarach na podstawie porozumienia między

producentem a odbiorcą. Pomocnicze materiały (sznurek, taśmy klejące) powinny zapewnić
trwałe połączenia opakowań.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

21

Sposoby pakowania skór:

1. Pakowanie skór w rulon polega na tym, że skóry o zbliżonej wielkości i powierzchni

układa się stroną karkową w jednym kierunku schodkowo jedna na drugiej, stroną użytkową
do siebie tak, aby zewnętrzna skóra w rulonie była ułożona stroną nieużytkową na zewnątrz.
Zaleca się przekładanie skór papierem. Skóry lakierowane oraz skóry bardzo miękkie należy
nawijać na rolkę pojedynczo albo po dwie lub trzy sztuki, w celu uniknięcia załamań
i zgnieceń w czasie pakowania. Skóry ułożone w określonej ilości nawija się na rolkę,
zaczynając od części karkowych, rozprostowując jednocześnie ewentualne załamania
i zagniecenia. Zrolowane paczki skór owija się papierem pakowym, zabezpiecza taśmą
klejącą i opieczętowuje pieczątką dostawcy w miejscach łączenia taśmy. Niezależnie od tego
opakowany rulon skór, dla wzmocnienia, przewiązuje się w dwóch miejscach tasiemką.

2. Pakowanie skór w stanie rozpostartym w wiązki polega na tym, że skóry układa się

jedna na drugiej, licem do mizdry. Skóry zewnętrzne układa się stroną nieużytkową na
zewnątrz. Wszystkie skóry w wiązce układa się strona karkową lub stroną odcięcia w jednym
kierunku. Ułożone skóry przewiązuje się sznurkiem na krzyż trzy razy a końce sznurka wiąże
się i plombuje znakiem fabrycznym dostawcy.

3. Pakowanie w wiązki skór w stanie złożonym. Skóry układa się jedna na drugiej, licem

do mizdry, z tym że skóry znajdujące się na zewnątrz układa się strona nieużytkową na
zewnątrz, a następnie wiązkę składa się na pół. Złożone skóry przewija się sznurkiem na
krzyż tak, aby część sznurka przebiegała wewnątrz po linii zgięcia, a skrzyżowanie było na
zewnątrz paczki. Plombowanie wiązek jak w punkcie 2

4. Pakowanie skór jednokrotnie złożonych (wzdłuż grzbietu) w paczki. Skóry układa się

jedną na drugiej strona użytkową do siebie lub licem do mizdry tak, aby linie grzbietów, jak
również obrzeża części zadnich pokrywały się ze sobą. Skóry zewnętrzne w paczkach układa
się strona nieużytkową na zewnątrz. W zadniej łapie wykonuje się otwory i przez otwory
przewleka się sznurek. Końce sznurka przewiązuje się i plombuje znakiem fabrycznym
producenta. Paczkę formuje się przez złożenie skór na pół i przewiązuje sznurkiem na krzyż
w taki sposób, aby sznurek przebiegł wewnątrz paczki tuż przy linii grzbietowej
i skrzyżowany był następnie na zewnątrz paczki.

5. Pakowanie skór dwukrotnie złożonych w paczki.
a) Pakowanie skór całych o dużej powierzchni. Skóry składa się na pół, wzdłuż grzbietu,

stroną nieużytkową na zewnątrz. W zadniej łapie wykonuje się, w odległości 2 cm od brzegu,
otwory o średnicy 5÷10 mm i przewleka przez nie sznurek. Końce sznurka przewiązuje się
i plombuje znakiem fabrycznym producenta. Skóry zaplombowane zgina się częściami
karkowymi i zadnimi do środka, a następnie ponownie zginana w połowie długości złożenia,
prostopadle do grzbietów tak, aby części karkowe i zadnie znalazły się na zewnątrz paczki.
Paczkę przewiązuje się trzy razy sznurkiem na krzyż lub zupełne pominięcie przewiązywania,
po uzgodnieniu z odbiorcą skór.

b) pakowanie dużych skór w połówkach, szczupakach oraz boków i całych skór z małych

zwierząt. Skóry układa się warstwowo, jedną na drugiej, strona użytkową do siebie tak, aby
linie grzbietów pokrywały się ze sobą, w przypadku skór juchtowych licem do mizdry. Sztuki
umieszczone na zewnątrz paczki układa się stroną nieużytkowa na zewnątrz. Skóry formuje
się w paczkę, bez plombowania. W skórze zamykającej paczkę wykonuje się dwa otwory
o średnicy 5÷10 mm, w tym jeden otwór należy wykonać na krawędzi grzbietu, a drugi na
krawędzi boku w odległości około 2 cm od brzegu. Przez otwory należy przeciągnąć sznurek,
którym jednocześnie należy przewinąć paczkę na krzyż. Końce sznurka wiąże się w węzeł
plombuje znakiem fabrycznym.

Zalecane sposoby pakowania poszczególnych rodzajów skór przedstawia tabela 2

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

22

Tabela 2. Sposoby pakowania różnych rodzajów skór [7]

Lp

Rodzaj skór

Rodzaj połączenia

Liczba sztuk

w opakowaniu
jednostkowym

Skóry miękkie na wierzchy obuwia,
z wyjątkiem skór juchtowych oraz skór
odzieżowych

- bydlęce – szczupaki, połówki, karki,

krupony, półkrupony oraz połówki
bezkarkowe

5

- końskie - przody w połówkach

5

- cielęce, świńskie, kozie, owcze, psie i skóry

zwierząt dzikich

10

1

- boki bydlęce, dwoiny wszelkie

Rulony według
punktu 1.

10

2

Skóry juchtowe
- całe
- polówki i szczupaki
- karki

Paczki według
punktu 5.1.

5
5

10

Pozostałe skóry miękkie

- całe skóry bydlęce i przody końskie

Paczki wg. pkt. 5.1.

5

- polówki i szczupaki bydlęce i końskie oraz

Paczki wg. pkt. 5.2.

10

- dwoiny wszelkie

- cielęce, kozie owcze, świńskie, psie

i z dzikich zwierząt

Paczki wg. pkt. 5.2.

10

- boki bydlęce i zady końskie z łapami

Paczki wg. pkt. 5.2.

10

- karki bydlęce i zady końskie bez łap

Paczki wg. pkt. 4.

10

- skóry rękawiczkowe całe i krupony świńskie

Paczki wg. pkt. 4.

10

- boki sandałowe

Paczki wg. pkt. 4.

10

3

- obrzeża świńskie

Paczki wg. pkt. 5.2.

10

- Skóry twarde, z wyjątkiem skór

pergaminowych

Wiązki wg

- krupony, szczupaki i połówki

pkt.2.

5

- karki

pkt.3

5

- boki i zady końskie

pkt.3

10

- łby, łapy i kawałki nieprofilowane

pkt.2

20

- dwoiny

pkt.2

10

4

- skóry pergaminowe

Nie podlegają pojedynczemu

łączeniu

5

Skóry miękkie
- kawałki nieprofilowane

Wiązki wg pkt.2.

lub 3.

20

Pakowanie skór w opakowania transportowe odbywa się według uzgodnień producenta

i odbiorcy. W przypadku stosowania paletyzacji. Jednostka ładunkowa powinna być
formowana na paletach o wymiarach 600 × 1200 mm. Ładunek na palecie należy
zabezpieczyć przed przesuwaniem się.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

23

Na opakowaniach należy podać dane konieczne dla organizacji produkcji, obrotu

i statystyki, w następujący sposób:
a) znak producenta,
b) gatunek,
c) oznaczenie wg SWW i SWA,
d) czas produkcji,
e) liczba sztuk skór zapakowanych,
f) powierzchnia poszczególnych sztuk i łączna skór zapakowanych,
g) pozostałe konieczne cechy.
Rozmieszczenie znaków na opakowaniach jednostkowych i transportowych przedstawia
tabela 3.

Tabela 3. Rozmieszczenie znaków na opakowaniach [5]

Znaki

Nazwa znaków

na opakowaniu

jednostkowym

na opakowaniu
transportowym

Znaki producenta

X

X

Gatunek

X

-

Oznaczenie wg SWW i SWA

X

X

Czas produkcji

X

-

Liczba sztuk skór zapakowanych

X

X

Powierzchnia poszczególnych sztuk skór
zapakowanych

X

-

Powierzchnia łączna skór zapakowanych

X

X

Dopuszcza się zwiększenie lub zmniejszenie liczby znaków według
postanowień norm przedmiotowych lub porozumienia między producentem
i odbiorcą

4.2.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1. W jakie urządzenia musi być wyposażony magazyn skór gotowych?
2. Jakie przyrządy pomiarowe muszą znajdować się w magazynie?
3. Jak działa psychrometr Assmana.?
4. Czy umiesz oznaczyć wilgotność przy użyciu psychrometru?
5. Jak powinny być rozmieszczone skóry w magazynie?
6. Na czym polega konserwacja skór w magazynie?
7. Jakie uszkodzenia mogą powstać w trakcie magazynowania skór?
8. Jakie skóry mogą zostać spakowane w jedną paczkę?
9. Jakie znasz sposoby pakowania skór?
10. Czy wiesz ile skór może znajdować się w jednej paczce?
11. Jak należy oznakować opakowania zbiorcze?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

24

4.2.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Zaproponuj ustawienie wyposażenia magazynu skór gotowych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) zapoznać się wiadomościami dotyczącymi zasad rozmieszczenia urządzeń w magazynie,
3) przemyśleć sposób rozstawienia urządzeń,
4) wykonać rysunek szkicowy,
5) wkleić sporządzony schemat do zeszytu,
6) zaprezentować efekty swojej pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

–

arkusz papieru A4,

–

mazak,

–

gumka, ołówek,

–

zeszyt przedmiotowy,

–

linijka.

–

literatura z rozdziału 6

Ćwiczenie 2

Dokonaj pomiaru wilgotności w magazynie przy pomocy dwu termometrów.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) zapoznać się z wiadomościami dotyczącymi pomiaru wilgotności,
3) przemyśleć sposób realizacji
4) wykonać psychrometr Assmana
5) odczytać wskazania termometrów
6) posłużyć się tabelą zamieszczoną w materiale nauczania,
7) zaprezentować efekty swojej pracy,
8) dokonać oceny ćwiczenia.

Wyposażenie stanowiska pracy:

– dwa termometry rtęciowe,
– gaza,
– naczynie z wodą,
– deseczka,
– tabela do odczytu wilgotności,
– przybory do pisania.
– literatura z rozdziału 6

Ćwiczenie 3

Spakuj 20 sztuk skór połówek bydlęcych oraz dokonaj oznaczenia paczki.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

25

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) zapoznać się wiadomościami dotyczącymi pakowania skór,
3) zapoznać się wiadomościami dotyczącymi cechowania paczek skór,
4) dokonać spakowania skór,
5) oznaczyć paczki,
6) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
7) dokonać oceny ćwiczenia.

Wyposażenie stanowiska pracy:

–

20 sztuk połówek bydlęcych,

–

mazak, nożyczki,

–

normy przedmiotowe,

–

stół do sortowania,

–

tasiemka, taśma klejąca, papier pakowy,

–

rulon tekturowy.

–

literatura z rozdziału 6.

4.2.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) określić niezbędne wyposażenie magazynu?

¨

¨

2) rozplanować rozmieszczenie urządzeń magazynowych?

¨

¨

3)

określić niezbędne wyposażenie magazynu w przyrządy
miernicze?

¨

¨

4) odczytać wskazania urządzeń mierniczych?

¨

¨

5) utrzymać prawidłowe parametry przechowywania skór?

¨

¨

6) określić jakim uszkodzeniom mogą ulec magazynowane skóry?

¨

¨

7) dobrać sposób pakowania poszczególnych gatunków skór?

¨

¨

8) praktycznie spakować daną partie skór?

¨

¨

9) prawidłowo oznaczyć opakowanie transportowe?

¨

¨

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

26

4.3. Sprzedaż gotowego wyrobu w warunkach gospodarki

rynkowej

4.3.1. Materiał nauczania

Zbyt (sprzedaż) jest istotną fazą działalności gospodarczej przedsiębiorstwa

przemysłowego po procesach zaopatrzenia i produkcji, a jednocześnie pierwszą fazą obrotu
towarowego, w której produkt przechodzi od wytwórcy do odbiorcy. Dział zbytu odgrywa
w przedsiębiorstwie produkcyjnym podstawową rolę, gdyż w warunkach gospodarki
rynkowej producent często napotyka trudności w sprzedaży swych wyrobów wynikające
z nasycenia rynku oraz konkurencji innych przedsiębiorstw. Wyprodukowane przez
przedsiębiorstwo wyroby nie przynoszą żadnej korzyści producentowi, dopóki nie zostaną
sprzedane, gdyż dopiero wówczas producent otrzymuje od odbiorców środki pieniężne,
z których część przeznacza na pokrycie wydatków związanych ze swą działalnością
gospodarczą, część zaś stanowi zysk przedsiębiorstwa. Sprzedaż wyrobów nastąpi wówczas,
gdy zostaną one pod względem rodzaju, asortymentu, jakości i ceny dostosowane do
wielkości popytu na rynku.

Podstawowe zadania działu zbytu:

−

analiza rynku zbytu i wybór kanałów dystrybucji,

−

sprzedaż wyrobów,

−

gospodarowanie zapasami wyrobów gotowych,

−

organizowanie obsługi posprzedażowej odbiorców.

Analiza rynku

Warunkiem podejmowania trafnych decyzji związanych ze zbytem wyrobów jest posiadanie
informacji dotyczących sytuacji na rynku, nie można, bowiem prowadzić racjonalnej
sprzedaży wyrobów bez znajomości rynku. Przedsiębiorstwo zbywające swe wyroby musi
uzyskać wiedzę o rodzaju i wielkości zapotrzebowania, o przyzwyczajeniach odbiorcy,
o środkach i kanałach dystrybucji, o konkurencji oraz przyczynach wahań na rynku.

Znajomość rynku jest podstawą racjonalnej sprzedaży wyrobu dlatego badania rynkowe

są bardzo istotnym elementem całego procesu sprzedaży

Główne cele badań:

−

ilościowe określenie zjawisk i procesów rynkowych (ile można sprzedać?, Kto, gdzie

i kiedy kupuje produkowane wyroby?),

−

poznanie motywu postępowania odbiorców na rynku, (dlaczego klienci kupują dane

wyroby lub dlaczego ich nie kupują?),
Źródła informacji wykorzystywanych w badaniach rynku:

−

własne materiały statystyczne, księgowe, dane z komórek zbytu,

−

informacje zamieszczane w gazetach, czasopismach fachowych, publikacje pism

przemysłowo-handlowych, opracowania instytutów handlowych i badawczych.
Główne dziedziny zjawisk rynkowych:

−

analiza popytu – oprócz ustalenia jego poziomu, obejmuje również rodzaje przyczyn

wpływających na ten poziom. Popyt na produkowane wyroby może, bowiem zależeć od
zmian dochodów realnych ludności, upodobań użytkowników, mody itp. W trakcie
analizy rynku zbytu ocenia się również podaż i popyt wyrobów,

−

ocena konkurencji – jest bardzo istotna, gdyż oprócz analizy zapotrzebowania ważną

sprawę dla producenta jest informacja o tym, które konkurencyjne przedsiębiorstwa ten

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

27

sam wyrób na rynku oferują. Badanie rynku powinno wiec przede wszystkim ustalić krąg
konkurentów, a następnie ocenić te czynniki związane ze zbytem. Do czynników takich
należą: udział konkurencji w interesujących nas produktach na rynku, jakość i wykonanie
wyrobów konkurencyjnych, polityka cenowa i drogi sprzedaży konkurencji, środki
reklamy produktów i posprzedażowa obsługa klientów, warunki płatności i kredytu
stosowane przez konkurencję. Bieżąca obserwacja zachowań firm konkurencyjnych na
rynku jest niezbędna również w tym celu, by móc w porę właściwie zareagować na
politykę cenową lub reklamę prowadzona przez konkurencję. Badania dotyczące
konkurencji nie mogą ograniczać się tylko do producentów tych samych wyrobów, lecz
należy je również rozszerzyć na substytuty produktów, gdyż one również zagrażają
globalnemu popytowi na produkowane przez przedsiębiorstwo wyroby,

−

kanały dystrybucji – dalsze badania rynku powinny pozwolić na ustalenia, jakimi

kanałami zbytu wyroby będą mogły być wprowadzone na rynek. Chodzi tu
o rozstrzygnięcie liczby ogniw pośrednich na drodze wyrobu od producenta do
konsumenta. Należy określić, czy przedsiębiorstwo powinno tworzyć własne placówki
sprzedaży, czy też korzystać z kanałów zbytu innego przedsiębiorstwa lub firmy
handlowej,

−

ocena stosowania reklamy – powinna określić, czy użyte środki reklamy spełniają swoje

zadania. Następnie trzeba ustalić, jaki jest stosunek nakładów związanych
z poszczególnymi formami reklamy do uzyskiwanych korzyści, czyli ocenić efektywność
reklamy. Wszystkie te działania mają doprowadzić do stosowania w przyszłości takich
form reklamy, które na konkretnym rynku i w danej sytuacji gospodarczej pozwolą
sprzedać jak najwięcej określonych wyrobów po optymalnej cenie,

Drogi doprowadzenia produktów do konsumenta:

−

producent – konsument,

−

producent – handel detaliczny – konsument,

−

producent – handel hurtowy – konsument,

−

producent – handel hurtowy – handel detaliczny – konsument,

−

umowa o dostawę.

Realizacja dostawy – następuje z chwila wydania wyrobów bezpośrednio odbiorcy lub

wydania przewoźnikowi w celu dostarczenia ich odbiorcy albo do miejsca wskazanego przez
odbiorcę. Dostawa może również dostarczyć wyroby odbiorcy własnym środkiem lokomocji.
Sposób dostawy wiąże się z różnymi cenami za wyroby, gdyż różny zakres
odpowiedzialności i kosztów za transport i ubezpieczenie przesyłki.

Formy dostaw:

−

loko magazyn dostawcy - jeżeli odbiorca odbiera wyroby w magazynie dostawcy i sam

ponosi koszty transportu, dostawca zaś obowiązany jest jedynie do załadowania wyrobów.

−

franko stacja załadowania – jeżeli dostawca obowiązany jest dostarczyć wyroby do stacji

kolejowej i załadować je na swój koszt,

−

franko stacja przeznaczenia (odbioru)-jeżeli dostawca organizuje dostawę aż do stacji

kolejowej odbiorcy i ponosi związane z tym koszty,

−

franko magazyn odbiorcy – jeżeli dostawca zobowiązany jest dostarczyć przesyłkę do

magazynu odbiorcy na własny koszt.
Formy zapłaty:

−

płatność gotówkowa,

−

płatność kredytowa – oznacza opóźnienie terminu zapłaty za dostarczone wyroby

w stosunku do terminu jego dostawy o określony czas.

Wiarygodność kredytowa kującego – zależy od jego zdolności płatniczej oraz uczciwości
kupieckiej. Zdolność płatnicza związana jest z zasobami kapitałowymi oraz poziomem ich

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

28

płynności, uczciwość kontrahenta – to sprawa jego osobowości. Oceną solidności i zdolności
finansowej firmy mogą zająć się profesjonalne wywiadownie gospodarcze.

Podstawy składania reklamacji:

−

braki ilościowe,

−

zła jakość,

−

przedmiot dostawy nie jest kompletny,

−

nieodpowiednie oznaczenie wyrobu,

−

większa ilość dostarczonych wyrobów niż podane w umowie.

Zapasy wyrobów gotowych powinny być tylko tak duże by firma mogła nie przerwanie

realizować ich dostawy. Nadmierne zapasy angażują niepotrzebnie zbyt wiele środków
obrotowych firmy, zwiększają ryzyko związane ze składowaniem wyrobów i podwyższają
koszty magazynowania. Za niskie zapasy w stosunku do potrzeb zagrażają natomiast
rytmicznej sprzedaży wyrobów.

Dokumenty związane ze zbytem:

Dokumentacja wewnętrzna – obejmuje dokumenty sporządzone przez służbę zbytu,

często we współpracy z kompetentnymi komórkami organizacyjnymi przedsiębiorstwa,
a zwłaszcza z działem planowania i innymi. Dokumentacja ta przeznaczona dla
poszczególnych ogniw organizacyjnych przedsiębiorstwa, może dotyczyć np. programowania
produkcji. Do dokumentacji wewnętrznej zalicza się następujące dokumenty:

−

programy produkcji,

−

zlecenia produkcyjne,

−

kalkulacja wstępna,

−

plany operatywne,

−

dowody przyjęcia wyrobów do magazynu oraz dowody wydania.

Dokumentacja handlowa – związana jest z obrotem towarowym i odzwierciedla kontakty

handlowe działu zbytu z odbiorcami. Do podstawowych dokumentów w dokumentacji
handlowej należą:

−

oferta sprzedaży – propozycja sprzedaży wyrobów na określonych w niej warunkach,

−

umowa o dostawę – zawierana w formie aktu podpisanego przez dostawcę i odbiorcę,
a obejmuje oprócz ściśle sprecyzowanego przedmiotu dostawy również istotne warunki
dostawy,

−

potwierdzenie zamówienia – dokument wystawiony prze dział zbytu w wypadkach
nadesłania zamówienia przez odbiorcę, jako dowód zawarcia umowy o dostawę,

−

zawiadomienie o wysyłce (awizo) – wysyłanie przez dostawcę, który powiadamia
o wysyłce wyrobów,

−

zawiadomienie o odbiorze – informujące odbiorcę o przygotowaniu wyrobów do odbioru
oraz o terminie odebrania przez odbiorcę przygotowanych artykułów z magazynu
dostawcy,

−

specyfikacja – wysyłanie razem z dostarczanymi wyrobami zawierające dokładnie
określone artykułów i ich ilości oraz inne dane charakteryzujące przesyłkę, będąca
dokumentem umożliwiającym sprawdzenie prawidłowości przesyłki,

−

faktura (rachunek) – która jest podstawą do zapłaty należności za dostarczone artykuły.

Dokumentacja związana z transportem:

−

kolejowy list przewozowy – przy przewozie koleją na każdą przesyłkę nadawca
sporządza i dostarcza kolei list przewozowy, który po opatrzeniu stemplem przez kolej
jest dowodem zawarcia umowy przewozu. List przewozowy zawiera nazwę nadawcy
i odbiorcy przesyłki oraz rodzaj opakowania,

−

samochodowy list przewozowy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

29

Dokumentacja związana z ubezpieczeniem przesyłanych towarów:

−

polisa ubezpieczeniowa,

−

certyfikat asekuracyjny,

−

nota kryjąca.

Organizacja zbytu w przedsiębiorstwie:
Organizacja służby zbytu w przedsiębiorstwie przemysłowym zależy od wielkości

przedsiębiorstwa i rodzaju produkowanych wyrobów.

Zakres działania służby zbytu w przedsiębiorstwie:

−

kierownik działu zbytu kieruje całością spraw związanych, że sprzedażą wyrobów

i nadzoruje działalność podległych mu komórek organizacyjnych,

−

sekcja sprzedaży prowadzi akcję ofertową, przyjmuje zamówienia od odbiorców, zawiera

z nimi umowy na dostawy,

−

sekcja marketingu przeprowadza analizę rynku,

−

zespół magazynów wyrobów gotowych zajmuje się przyjmowaniem, przechowywaniem,

kompletowaniem przesyłek,

−

sekcja ekspedycji zleca wysyłkę wyrobów gotowych do poszczególnych odbiorców,

wybiera środek transportu,

−

sekcja fakturowania wystawia rachunki na sprzedaż wyrobów, czuwa nad terminowa

zapłata należności,

−

sekcja reklamacji przyjmuje i załatwia reklamacje zgłoszone przez odbiorców wyrobów.

W warunkach gospodarki rynkowej sprzedaż wyprodukowanego towaru wymaga wielu

różnorodnych działań. Aby sprostać ostrej konkurencji musimy posługiwać się
nowoczesnymi metodami oraz urządzeniami technicznymi. Realia życia codziennego
wymuszają na nas ciągłe pogłębianie zdobytej wiedzy oraz sięganie po nowe rozwiązania.

4.3.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonaniaćwiczeń.

1. Jakie są podstawowe zadania działu zbytu?
2. Jakie są główne cele badania rynku?
3. Jakie źródła informacji wykorzystujemy w badaniach rynku?
4. Czy znasz główne dziedziny zjawisk rynkowych?
5. Czy znasz drogi doprowadzenia produktów do konsumenta?
6. Jakie znamy formy dostaw?
7. Jakie formy płatności możemy wyróżnić?
8. Czy znasz podstawy do składania reklamacji?
9. Czy potrafisz wymienić podstawowe elementy dokumentacji handlowej?
10. Czy potrafisz wymienić elementy systemu organizacji zbytu w przedsiębiorstwie?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

30

4.3.2. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Dokonaj analizy rynku zbytu pod kątem sprzedaży skór meblowych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) zapoznać się z wiadomościami dotyczącymi metod badania rynku zbytu,
3) przemyśleć sposób realizacji,
4) zebrać wszelkie możliwe informacje,
5) dokonać analizy zebranych danych,
6) wyciągnąć wnioski,
7) zaprezentować efekty swojej pracy,
8) dokonać oceny ćwiczenia.

Wyposażenie stanowiska pracy

:

–

zestaw komputerowy z dostępem do Internetu,

–

czasopisma branżowe,

–

dokumentacja wewnętrzna działu zbytu,

–

przybory do pisania.

–

literatura z rozdziału 6.

Ćwiczenie 2

Przygotuj ofertę sprzedaży konkretnego asortymentu skór.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) zapoznać się z wiadomościami dotyczącymi sporządzania ofert sprzedaży,
3) przemyśleć sposób realizacji,
4) zebrać wszelkie możliwe informacje,
5) sporządzić ofertę w formie pisemnej,
6) nadać sporządzonej ofercie atrakcyjny kształt graficzny,
7) zaprezentować efekty swojej pracy (umieszczenie oferty w Internecie bądź sporządzenie

wydruku),

8) dokonać oceny ćwiczenia.

Wyposażenie stanowiska pracy:

– zestaw komputerowy z dostępem do Internetu,
– czasopisma branżowe,
– dokumentacja wewnętrzna działu zbytu,
– przybory do pisania,
– literatura z rozdziału 6.

Ćwiczenie 3

Dokonaj sprzedaży konkretnej partii skór.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

31

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) zapoznać się z wiadomościami dotyczącymi zbytu,
3) przemyśleć sposób realizacji,
4) zebrać wszelkie możliwe informacje,
5) dokonać analizy zebranych danych i ustalić cenę towaru, formę płatności, rodzaj

transportu itp.,

6) wyszukać kontrahenta,
7) przeprowadzić rozmowy handlowe,
8) zaprezentować efekty swojej pracy,
9) wyciągnąć wnioski,
10) dokonać oceny ćwiczenia.

Wyposażenie stanowiska pracy:

–

zestaw komputerowy z dostępem do Internetu,

–

czasopisma branżowe,

–

łącze telefoniczne,

–

dokumentacja wewnętrzna działu zbytu,

–

przybory do pisania,

–

literatura z rozdziału 6.

4.3.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) określić podstawowe zadania działu zbytu?

¨

¨

2) określić główne cele badań rynku?

¨

¨

3) określić źródła informacji wykorzystywanych w badaniach rynku?

¨

¨

4) określić główne dziedziny badań rynkowych?

¨

¨

5) podać podstawowe sposoby dostaw i zapłaty

¨

¨

6) wymienić główne dokumenty związane ze zbytem

¨

¨

7)

określić główne dokumenty związane z transportem
i ubezpieczeniem

¨

¨

8) opisać strukturę organizacyjną działu zbytu w przedsiębiorstwie

¨

¨

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

32

5. SPRAWDZIAN OSIĄGNIĘĆ

INSTRUKCJA DLA UCZNIA

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań o różnym stopniu trudności. Są to zadania wielokrotnego wyboru.
5. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej

rubryce znak X lub wpisując prawidłową odpowiedź. W przypadku pomyłki należy
błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie ponownie zakreślić odpowiedź
prawidłową.

6. Test składa się z zadań o różnym stopniu trudności. Zadania: 8, 9, 14, 15, 20 mogą

sprawić Ci trudności ponieważ są z poziomu ponadpodstawowego.

7. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
8. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci czas wolny.

9. Na rozwiązanie testu masz 60 minut.

Powodzenia!

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

33

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Planimetr służy do pomiaru

a) wilgotności.
b) temperatury.
c) zwartości skóry.
d) powierzchni skóry.

2. W jakich jednostkach podaje wynik kołkowa maszyna do mierzenia powierzchni skór

a) w centymetrach kwadratowych.
b) w metrach.
c) w decymetrach kwadratowych.
d) w decymetrach.

3. Jakie parametry skóry są istotne przy ustalaniu masy skór twardych

a) wilgotność i temperatura.
b) wilgotność i grubość.
c) powierzchnia i grubość.
d) powierzchnia i temperatura.

4. Co decyduje o zaklasyfikowaniu skóry do danego gatunku

a) rodzaj surowca.
b) równomierna grubość.
c) asortyment.
d) powierzchnia użytkowa.

5. Do skór pozagatunkowych zaliczamy te, w których powierzchnia uszkodzeń przekracza

a) 30% powierzchni całkowitej.
b) 60% powierzchni całkowitej.
c) 40% powierzchni całkowitej.
d) 20% powierzchni całkowitej.

6. Co oznacza następująca cecha umieszczona na skórze

a) Skórę klasyfikował kontroler z 5 numerem ewidencyjnym i zaliczył ją do gatunku

drugiego.

b) Skórę klasyfikował kontroler z 2 numerem ewidencyjnym i zaliczył ją do gatunku

piątego.

c) Skórę klasyfikowało 5 kontrolerów , którzy zaliczyli ją do gatunku drugiego.
d) Skórę klasyfikował 5 z kolei kontroler na bieżącej zmianie i zaliczył ja do gatunku

drugiego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

34

7. W jakim miejscu kruponu nanosimy odpowiednie cechy

a) w dowolnym miejscu.
b) w części karkowej.
c) w części zadniej u nasady ogona.
d) w dowolnym miejscu przy brzegu.

8. Na magazyn skór gotowych możemy przeznaczyć pomieszczenie

a) drewniane z dobrą wentylacją.
b) murowane z przeszkolonym dachem.
c) murowane z dobrą wentylacją.
d) typu wiata.

9. W magazynie skór gotowych możemy obyć się bez

a) regałów i palet.
b) wagi i planimetru.
c) termometru i psychometru.
d) ręcznych wózków transportowych.

10. Temperatura w magazynie skór gotowych powinna wynosić

a) od 0 do 20°C.
b) od 5 do 22°C.
c) od 5 do 24°C.
d) od 10 do 24°C.

11. Wilgotność względna w magazynie powinna wynosić

a) 40÷60%.
b) 40÷70%.
c) 50÷70%.
d) 50÷80%

12. W jedną paczkę możemy spakować skóry

a) tego samego gatunku i o różnej barwie.
b) różnego gatunku i tego samego rodzaju.
c) tego samego rodzaju i różnej grubości.
d) zbliżonej powierzchni i tego samego rodzaju.

13. Skóry lakierowane oraz skóry bardzo miękkie spakujemy

a) w rulon.
b) w wiązki skór w stanie złożonym.
c) w paczki skór jednokrotnie złożonych ( wzdłuż grzbietu).
d) w paczki skór dwukrotnie złożonych.

14. Wskaż zdanie fałszywe. Dział zbytu w przedsiębiorstwie zajmuje się

a) analizą rynku zbytu i wyborem kanałów dystrybucji.
b) sprzedażą wyrobów.
c) gospodarowaniem zapasami wyrobów gotowych.
d) zakupem surowców do produkcji.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

35

15. Główne dziedziny zjawisk rynkowych to

a) ocena skuteczności reklamy, analiza popytu, ocena konkurencji, kanały dystrybucji.
b) kanały dystrybucji, reklama towarów, analiza popytu, ocena konkurencji.
c) ocena skuteczności reklamy, analiza popytu, ocena dostawców, kanały dystrybucji.
d) transport towarów, ocena skuteczności reklamy, analiza popytu, ocena konkurencji.

16. Ile podstawowych sposobów dostaw gotowego wyrobu do odbiorcy możemy wyróżnić

a) dwie formy.
b) trzy formy.
c) cztery formy.
d) pięć form.

17. Jaki czynnik nie daje podstawy do złożenia reklamacji

a) braki ilościowe.
b) zła jakość.
c) nieodpowiednie oznaczenie towaru.
d) niewłaściwy termin dostawy.

18. Do dokumentacji wewnętrznej związanej ze zbytem nie zalicza się

a) programu produkcji.
b) cennika zakupów.
c) zlecenia produkcji.
d) kalkulacji wstępnej.

19. Do podstawowej dokumentacji handlowej związanej ze zbytem nie zalicza się

a) oferty sprzedaży.
b) umowy o dostawę.
c) specyfikacji.
d) danych osobowych sprzedającego.

20. W skład organizacji służby zbytu w przedsiębiorstwie nie zaliczamy między innymi

a) sekcji marketingu.
b) sekcji sprzedaży.
c) kierownika zakładu.
d) sekcji reklamacji.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

36

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ……………………………………………………..

Przygotowanie skór wyprawionych do obrotu towarowego

Zakreśl poprawną odpowiedź.

Nr

zadania

Odpowiedź

Punktacja

1

a

b

c

d

2

a

b

c

d

3

a

b

c

d

4

a

b

c

d

5

a

b

c

d

6

a

b

c

d

7

a

b

c

d

8

a

b

c

d

9

a

b

c

d

10

a

b

c

d

11

a

b

c

d

12

a

b

c

d

13

a

b

c

d

14

a

b

c

d

15

a

b

c

d

16

a

b

c

d

17

a

b

c

d

18

a

b

c

d

19

a

b

c

d

20

a

b

c

d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

37

6. LITERATURA

1. Ciesielski J, Kaszuba Z: Skóry gotowe. Materiałoznawstwo przechowywanie

i konserwacja. Polskie Wydawnictwa Gospodarcze.

2. Iwanowski J, Persz T: Garbarstwo część I. WPLiS, Warszawa 1965.
3. Lasek W. Persz T. Technologia wyprawy skór cz.2 wykończanie. WSiP, Warszawa 1985.
4. Persz T: Materiałoznawstwo Skórzane dla ZSZ. Państwowe Wydawnictwa Szkolnictwa

Zawodowego.

5. Norma branżowa BN-75/7720-02 Skóry wyprawione. Cechowanie.
6. Norma branżowa BN-75/7720-03 Skóry wyprawione. Pakowanie, przechowywanie

i transport.

7. Polska norma PN-72/P-22213 Skóry wyprawione. Wady i ogólne zasady podziału na

gatunki.

8. Polska norma PN-ISO 11646/Ak Skóra wyprawiona. Pomiar powierzchni.
9. Zdjęcia i schematy wykonane przez autora.