Technik_garbarz_311[09].Z5.04

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

2. Wymagania wstępne

3. Cele kształcenia

4. Materiał nauczania

4.1. Odbiór ilościowy skór gotowych

4.1.1. Materiał nauczania

4.1.2. Pytania sprawdzające

4.1.3. Ćwiczenia

4.1.4. Sprawdzian postępów

4.2. Magazynowanie i przygotowanie do obrotu towarowego skór gotowych

4.2.1. Materiał nauczania

4.2.2. Pytania sprawdzające

4.2.3. Ćwiczenia

4.2.4. Sprawdzian postępów

4.3. Sprzedaż gotowego wyrobu w warunkach gospodarki rynkowej

4.3.1. Materiał nauczania

4.3.2. Pytania sprawdzające

4.3.3. Ćwiczenia

4.3.4. Sprawdzian postępów

5. Sprawdzian osiągnięć

6. Literatura

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1. WPROWADZENIE

Poradnik, będzie Ci pomocny w przyswajaniu wiedzy o cechowaniu, pakowaniu oraz

magazynowaniu skór gotowych, a przede wszystkim ułatwi Ci prowadzenie wszelkich działań
związanych ze sprzedażą gotowego wyrobu.

W poradniku umieszczono:

1. Wymagania wstępne, czyli wykaz niezbędnych umiejętności i wiedzy, które powinieneś

mieć opanowane, aby przystąpić do realizacji tej jednostki modułowej.

2. Cele kształcenia tej jednostki modułowej.
3. Materiał nauczania zawiera informacje o rozliczaniu ilościowym produkcji skór, oraz

o sposobach cechowania, pakowania a także metodach i warunkach magazynowania skór
gotowych.  Ponadto  przedstawione  zostały  istotne  wiadomości  dotyczące  sposobów
sprzedaży  gotowego  wyrobu  w  warunkach  ostrej  konkurencji  ze  strony  innych
producentów.  Zawarte  w  tym  rozdziale  treści  umożliwią  Ci  samodzielne  przygotowanie
się do prawidłowego wykonania  ćwiczeń.  Wykorzystaj do poszerzenia wiedzy wskazaną
literaturę  oraz  inne  źródła  informacji.  Materiał  nauczania  obejmuje  również  ćwiczenia,
które zawierają:

−

wykaz materiałów, narzędzi i sprzętu potrzebnych do realizacji ćwiczenia,

−

pytania sprawdzające wiedzę potrzebną do wykonania ćwiczenia,

−

sprawdzian teoretyczny,

−

sprawdzian umiejętności praktycznych.

4. Przykład zadania/ćwiczenia oraz zestaw pytań sprawdzających Twoje opanowanie wiedzy

i  umiejętności  z  zakresu  całej  jednostki.  Zaliczenie  tego  ćwiczenia  jest  dowodem
osiągnięcia  umiejętności  praktycznych  określonych  w  tej  jednostce  modułowej.
Wykonując  sprawdzian  postępów  powinieneś  odpowiadać  na  pytanie  tak  lub  nie,  co
oznacza, że opanowałeś materiał albo nie.
Jeżeli  masz  trudności  ze  zrozumieniem  tematu  lub  ćwiczenia,  poproś  nauczyciela  lub

instruktora o wyjaśnienie i ewentualne sprawdzenie, czy dobrze wykonujesz daną czynność.
Po przerobieniu materiału przystąp do sprawdzianu z zakresu jednostki modułowej.

Jednostka modułowa: Przygotowanie skór wyprawionych do obrotu towarowego, której

treści teraz poznasz jest jednym z elementów koniecznych do zapoznania się z Organizacją
procesu produkcji skór. (schemat na str.4)

Bezpieczeństwo i higiena pracy

W czasie pobytu w magazynie (pracowni) musisz przestrzegać regulaminów, przepisów

bezpieczeństwa i higieny pracy oraz instrukcji przeciwpożarowych, wynikających z rodzaju
wykonywanych prac. Przepisy te poznasz podczas trwania nauki.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć:

−

posłużyć się normami dotyczącymi cechowania, przechowywania i transportu skór
wyprawionych,

−

dokonać pomiaru powierzchni skór „miękkich”: rękawiczniczych, odzieżowych,
meblowych, galanteryjnych, obuwniczych wierzchowych, za pomocą maszyn
i specjalistycznych przyrządów,

−

określić masę skór wyprawionych „twardych”: obuwiowych spodowych, ciężkich
technicznych,

−

dokonać pakowania skór gotowych zgodnie z normą czynnościową dla danego
asortymentu,

−

określić warunki magazynowania skór wyprawionych,

−

przeprowadzić kontrolę sposobu przechowywania skór w magazynie towaru gotowego,

−

określić zadania działu sprzedaży przedsiębiorstwa,

−

zastosować przepisy prawa oraz procedury handlowe dotyczące sprzedaży,

−

przeprowadzić analizę rynku zbytu dla skór wyprawionych,

−

opracować ofertę handlową na produkowane skóry,

−

przeprowadzić negocjacje handlowe z odbiorcami skór,

−

przyjąć i rozpatrzyć reklamacje zgodnie z obowiązującymi procedurami,

−

zorganizować transport skór wyprawionych.

−

zastosować przepisy dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony
przeciwpożarowej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. MATERIAŁ NAUCZANIA

4.1. Odbiór ilościowy skór gotowych

4.1.1. Materiał nauczania

Rozliczanie ilościowe produkcji skór

Skóry naturalne to towar o wysokich walorach użytkowych i estetycznych, a także

o  dużej  wartości  materialnej.  Z  tego  względu  właściciel  zakładu  bądź  dyrekcja  przywiązuje
dużą wagę do prawidłowego rozliczenia ilościowego skór. Problem wbrew pozorom jest dość
skomplikowany.  W  praktyce  istnieje  wiele  różnorodnych  rozwiązań  pozwalających  na
prawidłowe rozliczenie ilościowe skór.

W zakładach garbarskich, surowiec przeważnie pochodzi z różnych źródeł. Poddawanych

był wstępnemu sortowaniu charakteryzują się wykazuje się dużym zróżnicowaniem wielkości
powierzchni  i  masy.  Skompletowana  partia  surowca  zostaje  poddana  rozkrojowi  przeważnie
na  dwie  połówki  –    w  przypadku  skór  bydlęcych  oraz  ważeniu.  W  następnych  etapach
produkcji  operuje  się  pojęciem  „połówki”.  Po  zakończeniu  procesów  następuje  mierzenie
powierzchni  gotowego  wyrobu.  Mierzenie  odbywa  się  różnymi  metodami  zależnymi  od
możliwości technicznych zakładu. Podczas pomiaru ze szczególną uwagą obserwuje się profil
mierzonej skóry. Obserwacja budowy topograficznej skóry (kark, łapy, bok, grzbiet) pozwala
na określenie strat powierzchni wynikłych w trakcie prowadzenia procesów technologicznych
(na  przykład  dwojenie,  cyplowanie,  struganie).  Istota  problemu  właściwego  rozliczenia
ilościowego  danej  partii  surowca  polega  na  tym,  że  skóry  surowe  kupujemy  na  kilogramy
a gotowy  wyrób  sprzedajemy  w  metrach  kwadratowych.  Dzieląc  te  wielkości  przez  siebie
obliczamy  wydajność  przerabianego  surowca.  Po  zmierzeniu  gotowych  skór  możemy
dokonać szczegółowego rozliczenia produkcji skór. Na przykład możemy obliczyć wydajność
powierzchniową  z  kg  skór  masy  surowca.  Oznaczenia  te  pozwolą  na  porównanie  różnego
rodzaju  surowców,  oraz  na  optymalne  dobranie  surowca  pod  kątem  uzyskania  konkretnego
wyrobu.

Mierzenie powierzchni skór miękkich.
Powierzchnię miękkich skór gotowych można mierzyć różnymi metodami. Najprostszy

sposób polega na przemnożeniu długości i szerokości skóry. Za długość uważa się

wymiar od

nasady  uszu  do  nasady  ogona,  a  szerokość  mierzy  się  między  pachwinami  przednich  łap.
Lepszym rozwiązaniem jest zastosowanie planimetru. Jest to prosty przyrząd składający się z
dwóch  podstawowych  części:  licznika  i    ramienia.  Pomiar  powierzchni  polega  na
oprowadzaniu  końcem  ramienia  konturu  skóry.  Licznik  automatycznie  poda  wielkość
powierzchni (rys. 1).

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. 4. Grubościomierz [9]

Skóry po zakończeniu procesów technologicznych kierowane są do magazynu wyrobów

gotowych. Zanim jednak trafią na półkę poddawane są klasyfikacji. Klasyfikację
przeprowadza się na podstawie obowiązujących norm ustalających klasy użytkowe skóry.
Skóry wyprawione twarde i miękkie dzieli się na trzy gatunki jakościowe. Podstawą podziału
jest wielkość powierzchni użytkowej P

którą oblicza się w procentach wg wzoru.

= ∙ 100 %

gdzie:
P

– powierzchnia wad,

– powierzchnia całkowita na podstawie cechowania skór miękkich lub określona dla skór

twardych,

O nadaniu odpowiedniego gatunku decyduje wielkość powierzchni użytkowej skóry,

która wynosi dla:
Gatunku I – 80 %
Gatunku II – 60 %
Gatunku III – 40 %

Skóra wykazująca powyżej 60% wad powierzchni jest traktowana jako skóra

pozagatunkowa.  Podziałowi  na  gatunki  podlegają  tylko  skóry  odpowiadające  wymaganiom
według  normy  przedmiotowej  dla  danego  rodzaju  skóry  wyprawionej.  Jeśli  skóra  choćby
w jednym  wskaźniku  nie  jest  zgodna  z  wymaganiami  fizycznymi  lub  chemicznymi
odpowiedniej  normy  przedmiotowej,  to  zalicza  się  ją  do  skór  niestandardowych.  Na  skórze
zaliczonej  do  danego  gatunku  nie  mogą  występować  na  powierzchni  użytkowej  wady
niemierzalne, niedopuszczalne w tym gatunku i asortymencie.

Wszystkie skóry wyprawione przed przekazaniem do magazynu cechuje się

odpowiednimi znakami od strony nieużytkowej w ustalonym normami miejscu. Cechuje się
nie tylko pojedyncze skóry, lecz także całe paczki, wiązki lub rulony skór wyprawionych.

c -

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. 5. Przykład oznaczenia wg KTM skór gotowych miękkich. [3, s.101]

Wszystkie  skóry  gotowe  przed  ich  zdaniem  do  magazynu  podlegają  klasyfikacji  kontrolera
technicznego  oraz  cechowaniu.  Skóry  wykończone  od  strony  lica  cechuje  się  od  strony
mizdry,  gdy  zaś  stroną  użytkową  jest  mizdra,  cechuje  się  je  od  strony  lica.  Cechuje  się  nie
tylko pojedyncze, lecz także paczki, wiązki i rulony.
Na skórze powinny być umieszczone następujące cechy:
a) cecha producenta

Cecha  ta  obowiązuje  dla  każdej  skóry  wyprawionej  znajdującej  się  w  obrocie  handlowym.
Znaki  fabryczne  mogą  mieć  dowolny  kształt,  który  będzie  charakterystyczny  dla  danego
zakładu. Znak ten powinien być prawnie zastrzeżony w drodze rejestracji.
b)  cecha  okresu  produkcji  wyrażona  dwiema  cyframi  arabskimi  oznaczającymi  miesiąc
i  rok  produkcji.  Te  dwie  cyfry  są  oddzielone  kreską  ukośną,  na  przykład.  5/1999  oznacza
produkcję miesiąca maja 1999 r.
c)  cecha  identyfikatora  kontrolera  jakości  –  jest  to  pieczątka,  która  kontrolera  jakości
kwalifikującego  skórę  do  odpowiedniego  gatunku  lub  braku.  Istotą  cechy  jest  numer
związany  z  osobą  kontrolera  oraz  cyfra  arabska  gatunku  skóry  lub  słowo  „brak”,  albo  znak

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

−

11 12 13

X X X X

−

X X X

−

X X X

−

X X X

K T M

S W W

Skóry gotowe miękkie
Na wierzchy obuwia

przeznaczenie użytkowe

rodzaj skór

wygląd zewnętrzny lica

rodzaj wykończenia

rozkrój

typ wykończenia

kolor skóry

miejsce do uzupełnienia

liczba kontrolna

( 2 2 1 2 )

Przedsiębiorstwo Produkcyjno Handlowe
SOGAR

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

„X” kasujący poprzednio nadany gatunek skóry. Cecha kontroli jakości jest wyrażona
skrótem „KJ” oraz numerem ewidencyjnym kontrolera zarejestrowanym w zakładzie.
Gatunek skóry może być podany w nadbudowie lub oddzielnie, na przykład.

co  oznacza,  że  jest  to  skóra  gatunku  drugiego.  Cyfra  5  oznacz  nr  ewidencyjny  kontrolera
jakości.
d)  cecha  oznaczenia  skóry,  która  jest  określona  wynikiem  liczbowym  zgodnie  z  normą
przedmiotowa pozwalającą  na  identyfikacje  i sprawdzenie zgodności z wymaganiami normy
przedmiotowej.  Wyróżnik  liczbowy  musi  być  zgodny  z  obowiązującymi  obecnie  w  Polsce
Systematycznym  Wykazem  Wyrobów  (SWW)  opracowanym  przez  Główny  Urząd
Statystyczny  oraz  Systematycznym  Wykazem  Asortymentów  (SWA).  Na  przykład  symbol
początkowy  2212-4  wg  SWW  określa,  że  jest  to  skóra  odzieżowa  (2212  oznacza  skóry
gotowe,  4  –  skóry  odzieżowe).  Jeżeli  są  to  skóry  odzieżowe  kozie  z  licem  naturalnym
gładkim,  to  oznacza  się  je  symbolem  2212-461,  dodatkowo  zgodnie  z  SWA  określa  się,
że  są  to  skóry  całe  wykończone  kazeinowo,  wówczas  symbolika  tych  skór  wyraża  się:
2212-461÷11  Po  oddzieleniu  kreską  skośna  uzupełnia  się  powyższą  symbolikę  wzorem
tłoczenia  wg  katalogu  płyt  deseniowych,  symbolem  koloru  skóry  wg  katalogu  koloru  oraz
grubością  podaną  w  nawiasie  i  symbolem  obowiązującej  normy.  Całość  oznaczenia  wyraża
się w tym przypadku następująco:
2212-461÷11÷0012/0,8-1,0/BN-70/7724-01
kolejne  symbole  odczytuje  się  następująco:  skóra  odzieżowa  (2212-4).  kozia  (6),  z  licem
naturalnym gładkim (1 ), kazeinowa (÷1 ), cała (1), niedeseniowana (00), w kolorze nr12 (12),
o  grubości  0,8–1,0  mm  (0,8–1,0),  zgodnie  z  warunkami  technicznymi  dla  skór odzieżowych
wg BN-70/7724-01
e) cechy wielkości powierzchni skóry wyraża się cyframi arabskimi z dodatkiem skrótu dm

na przykład 145 dm

oznacza skórę o powierzchni 145 dm

Umiejscowienie cech

Skóry  cechuje  się  stemplami  płaskimi  lub  dla  skór  podeszwowych  stemplami  rolkowymi.
Wysokość cyfr jest ustalona normą. Do pieczęci należy stosować tusz szybko schnący. Zaleca
się  stosować  tusz  biały  lub  żółty  do  skór  w  kolorach  ciemnych  oraz  czarny  do  skór
w  kolorach  jasnych.  Cechowanie  wykonuje  się  w  określonym  miejscu  skóry  tak,  aby  cechy
były czytelne, wyraźne  i nie zajmowały zbyt dużo miejsca. Na rys. 6 przedstawiono miejsca
cechowania  skór  miękkich  oraz  skór  twardych  (krupony,  półkrupony,  boki,  karki  oraz
szczupaki).  Cechy  nanoszone  stemplami  płaskimi  powinny  być  umieszczone  w  odległości
około 30 mm od krawędzi skóry.

K J

GAT.2

K J

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. 6. Miejsce cechowania skór. a) skóra cała, b) bok skóry , c) część karkowa, d) krupon, [3, s.159]

Znakowanie skór paczkowanych – na jednostkowych oraz zbiorczych opakowaniach powinno
być podane:

− nazwa zakładu produkcyjnego lub znak firmowy,

− oznaczenie skór wg obowiązującego układu oznaczenia zgodnie z SWW i SWA,

− liczba sztuk skór.
Na opakowaniach zbiorczych podaje się dodatkowo powierzchnię w m

oraz jednostkową

powierzchnię każdej opakowanej skóry. Cechy te powinny być umieszczone w sposób
widoczny, trwały i czytelny.

4.1.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1.  W jaki prosty sposób możemy wyliczyć wydajność surowca?
2.  Jakie znasz sposoby pomiaru powierzchni skór miękkich?
3.  Jak dokonujemy pomiaru powierzchni skóry przy pomocy maszyny mierniczej a jak przy

pomocy urządzenia z fotokomórką?

4.  O czym należy pamiętać przy ustalaniu masy skór twardych?
5.  Jak się nazywa i jak działa urządzenie do pomiaru grubości skór?
6.  Jakie końcówki grubościomierza są używane do pomiaru grubości skór twardych a jakie

do skór miękkich?

7.  Przy pomocy jakiego wzoru obliczamy pole powierzchni użytkowej skóry?
8.  Jaki jest podział gatunkowy skór?
9.  Jakie cechy zalicza się do cech skóry wyprawionej?
10.  Czy potrafisz odczytać znaczenie poszczególnych elementów kodu KTM?
11.  Czy potrafisz opisać znaczenie poszczególnych cech naniesionych na skórę?
12.  Czy wiesz w których miejscach skóry należy nanieść cechy?
13.  Jak należy oznaczyć opakowanie zbiorcze skór?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.1.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Oblicz wydajność danej partii surowca.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)  zapoznać się z materiałem nauczania,
2)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3)  przedstawić plan działania,
4)  pobrać dane dotyczące masy skór surowych badanej partii,
5)  zmierzyć powierzchnię skór gotowych badanej partii,
6)  wykonać obliczenia,
7)  zaprezentować wyniki wykonanego ćwiczenia.

Wyposażenie stanowiska pracy:

–

przybory do pisania,

–

waga dziesiętna,

–

kalkulator,

–

urządzenia do mierzenia powierzchni skór,

–

literatura z rozdziału 6.

Ćwiczenie 2

Dokonaj pomiaru powierzchni skór przy użyciu różnych urządzeń pomiarowych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)  zapoznać się z materiałem nauczania,
2)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3)  wykonać pomiar powierzchni skóry przy użyciu planimetru,
4)  wykonać  pomiar  powierzchni  tej  samej  skóry  przy  użyciu  maszyny  mierniczej

(kołkowej),

5) wykonać pomiar powierzchni mierzonej skóry przy użyciu elektronicznego urządzenia

z fotokomórką,

6)  zapisać wszystkie otrzymane wyniki,
7)  dokonać analizy otrzymanych wyników,
8)  zaprezentować wyniki i przedstawić wnioski.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

mierzona skóra

−

planimetr,

−

maszyna do mierzenia powierzchni ( kołkowa),

−

elektroniczne urządzenie z fotokomórką,

−

przybory do pisania,

−

kalkulator,

−

literatura z rozdziału 6.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 3

Poddaj cechowaniu partię skór.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2)  zapoznać się z zasadami cechowania skór,
3)  nanieść cechy przy użyciu pisaka na poszczególne skóry,
4)  zaprezentować efekty swojej pracy,
5)  dokonać oceny ćwiczenia.

Wyposażenie stanowiska pracy:

–

10 skór przeznaczonych do cechowania ( po sortowaniu),

–

mazak,

–

normy przedmiotowe,

–

stół do sortowania,

–

literatura z rozdziału 6.

4.1.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) określić wydajność danej partii surowca?

2) zmierzyć powierzchnie skór przy pomocy planimetru („bocianka”)?

zmierzyć powierzchnie skór przy pomocy maszyny mierniczej
(kołkowej)?

zmierzyć powierzchnie skóry przy pomocy elektronicznego
urządzenia z fotokomórką?

5) ustalić masę skór twardych?

6) zmierzyć grubość skóry przy pomocy grubościomierza?

7) poddać cechowaniu skóry gotowe?

8) rozszyfrować oznaczenia cech umieszczonych na skórze?

9) określić miejsca, na których umieszczamy cechy?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.2. Magazynowanie i przygotowanie do obrotu towarowego skór

gotowych

4.2.1. Materiał nauczania

Magazynowanie

Skóry gotowe są bardzo wrażliwe na warunki atmosferyczne, z tego względu można je

magazynować jedynie w pomieszczeniach odpowiednia do tego przygotowanych.
Pomieszczenie przeznaczone na magazyn musi:
–

zabezpieczyć skóry przed wilgocią, zbyt wysoką temperaturą i bezpośrednim działaniem
promieni słonecznych,

–

chronić skóry przed niebezpieczeństwem pożaru,

–

chronić skóry przed szkodnikami.

Najodpowiedniejszą podłogą w magazynie skór gotowych byłaby podłoga asfaltowa. Cechuje
ją dostateczna trwałość, ponadto źle przewodzi ciepło jest odporna na wilgoć oraz daje się
łatwo czyścić i naprawiać.

Skóry wyprawione nie mogą być składowane bezpośrednio na podłodze.

Najodpowiedniejszymi  urządzeniami  magazynowymi  do  składowania  skór  są  drewniane
podesty  i  regały.  Poziom  podestów  powinien  być  na  wysokości,  co  najmniej  25  cm  od
podłogi.  Regały  służą  do  magazynowania  skór  miękkich.  Wykonane  są  z  drewna
wygładzonego  o  zaokrąglonych  krawędziach.  Budowa  musi  być  mocna  ze  względu  na
znaczny ciężar składowanych materiałów.
Rozplanowanie wnętrza magazynu powinno opierać się na następujących zasadach:
–

od drzwi, przez które odbywa się załadunek lub wyładunek, powinny przebiegać szerokie
przejścia,

–

pomiędzy regałami i podestami powinny być pozostawione przejścia w kierunku
prostopadłym do okien,

–

regały dla skór miękkich oraz podesty dla skór twardych powinny być zgrupowane
w oddzielnych częściach magazynu,

–

powierzchnia zajmowana przez regały i podesty nie powinna przekraczać 50%
powierzchni całkowitej magazynu.

Schemat przykładowego rozplanowania magazynu przedstawia rys. 7.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. 7. Schematyczny przekrój magazynu skór gotowych [9]

Do przyjmowania i ekspedycji towaru gotowego służą stoły kontrolne, wykonane

z mocnego drewna bez ostrych krawędzi. Wymiary stołów zwykle wynoszą 100 cm
szerokości 200 cm długości i 90 cm wysokości.

Do transportu wewnętrznego poziomego mają zastosowanie przede wszystkim wózki

podnośnikowe o napędzie elektrycznym ( podnośniki widłowe ). Mogą być wykorzystywane
także inne środki transportu jak na przykład. wózki platformowe bądź wózki ręczne.

Bardzo ważne jest odpowiednie oświetlenie. Dotyczy to zwłaszcza magazynów,

w których dokonuje się manipulacji skórami kolorowymi W magazynach o szerokości
powyżej 25 m oświetlenie naturalne jest niewystarczające; stosuje się wtedy oświetlenie
sztuczne rozproszone. Zaleca się oświetlenie magazynów skór miękkich światłem o natężeniu
25÷30 luksów, a magazynów skór twardych 10÷15 luksów.

Do ogrzewania magazynów skór gotowych należy stosować system centralnego

ogrzewania. Wentylacja pomieszczeń magazynowych powinna być tak obliczona, aby
w ciągu godziny następowała całkowita wymiana powietrza w magazynie. Urządzenia
wentylacyjne zwykle umieszcza się w górnej części magazynu na wysokości od 2,5 do 3,0 m
od podłogi. Powierzchnia przekrojów wszystkich otworów wentylacyjnych powinna stanowić
około 3% powierzchni magazynu.

Przyrządy miernicze w magazynie

Magazyn skór gotowych powinien być wyposażony w przyrządy do mierzenia:

powierzchni, masy i grubości skór, oraz przyrządy do pomiaru warunków magazynowania
(temperatury i wilgotności ). Pierwszy rodzaj urządzeń został już opisany w punkcie 4.1.1.

Do stałej kontroli temperatury w magazynie służą termometry. Najprostszy termometr to

termometr rtęciowy. Wykorzystuje on zasadę rozszerzalności termicznej rtęci. Temperatura
w magazynie powinna utrzymywać się w granicach od 5 do 24°C.

okno

drzwi

RAMPA

KANTOR

PODEST

STÓŁ
KONTR
OLNY

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Utrzymanie w magazynie odpowiedniej wilgotności jest szczególnie ważne ze względu

na  wrażliwość  skóry  na  wilgoć.  Przepisowa  wilgotność  względna  powinna  mieścić  się
w granicach 50–70%. Do określenia wilgotności względnej służą różnego rodzaje higrometry
i  psychrometry.  Obecnie  na  rynku  dostępna  jest  szeroka  gama  nowoczesnych  urządzeń  do
pomiaru  temperatury  i  wilgotności.  W  niniejszym  opracowaniu  przedstawię  najprostsze
urządzenie  do  pomiaru  wilgotności  –  psychrometr  Assmana.  Takie  urządzenie  można
zbudować samodzielnie w przypadku braku dostępu do innych urządzeń.

Psychrometr składa się z dwu termometrów umieszczonych na deseczce, z których jeden

ma  zbiorniczek  z  rtęcią  owinięty  gazą.  Dolny  koniec  gazy  jest  zanurzony  w  wodzie
znajdującej się w naczyniu umieszczonym pod termometrem. Woda zwilża gazę i stopniowo
parując  pobiera  ciepło  z  otoczenia.  Ponieważ  gaza  otacza  zbiorniczek  rtęciowy  termometru,
wskazuje  on  obniżenie  temperatury  wskutek  utraty  ciepła.  Im  suchsze  jest  powietrze  tym
intensywniej  paruje  woda  i  tym  większa  jest  różnica  temperatur  na  dwu  termometrach
psychrometru.  Wilgotność  względna  określana  jest  na  przecięciu  się  wskazań  suchego
termometru i różnicy temperatur obu termometrów (tabela nr 1)

Tabela 1 Obliczanie wilgotności względnej przy użyciu psychrometru. [2, s33]

Wskazania suchego termometru w stopniach Celsjusza

Różnica

°C

100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100

–

liczby w zacienionych polach określają wilgotność względną w procentach

Rozmieszczenie skór w magazynie
Skóry w magazynie powinny być tak rozmieszczone, aby:
–

pozwalały na swobodny dostęp do nich,

–

umożliwiały łatwe znalezienie potrzebnego asortymentu,

–

najczęściej wydawane znajdowały się w pobliżu miejsca wydawania,

–

nie powodowały zatoru lub zahamowań w transporcie.

Skóry wyprawione można magazynować przez dłuższy czas bez ujemnego wpływu na

jakość, jeśli zostaną zachowane odpowiednie warunki składowania i jeśli będzie prowadzona
okresowa kontrola warunków magazynowania oraz stanu skór.

W tym celu należy:

–

przestrzegać zachowania właściwej wilgotności powietrza w magazynie,

–

utrzymywać właściwą temperaturę,

–

zabezpieczyć przed bezpośrednim działaniem promieni słonecznych,

–

chronić skóry przed zamoczeniem,

–

systematycznie wentylować magazyn,

–

przekładać skóry co kilka miesięcy,

–

wydawać z magazynu w pierwszej kolejności skóry dłużej magazynowane.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wady i uszkodzenia skór spowodowane nieodpowiednim magazynowaniem

Magazynowanie skór w nieodpowiednich warunkach powoduje powstanie wad

i uszkodzeń. Poniżej podaje się wady i sposoby ich usunięcia.
–

Pękanie lica skór twardych następuje wskutek nadmiernego wysuszenia; wadę tę można
usunąć poprzez podniesienie wilgotności powietrza w magazynie.

–

Zaparzenie skór intensywnie natłuszczonych ma miejsce przy składowaniu ich w zbyt
wysokich stosach bez przekładania w ustalonych terminach. Skóry takie należy rozwiesić
w suchych i chłodnych miejscach oraz oczyścić tkaniną.

–

Utrata barwy skór kolorowych występuje w wyniku działania promieni słonecznych.
Wadę daje się usunąć jedynie przez ponowne apreturowanie.

–

Zadrapania i zabrudzenia skór wszystkich rodzajów powstają w wyniku nieostrożnego
manipulowania. Tego typu uszkodzenia można jedynie usunąć przez dodatkowe
wykończenie w garbarni.

–

Złuszczenia powłoki kryjącej następuje wskutek zbyt niskiej temperatury
magazynowania. Wada ta jest możliwa do usunięcia jedynie prze ponowne wykończenie
skór w garbarni.

–

Zmoczenie skór gotowych na skutek zalania wodą; pozostawia trwałe plamy na ich
powierzchni. Zwilżone skóry należy bardzo powoli suszyć.

–

Osłabienie mechaniczne skór występuje na skutek przechowywania w zbyt niskiej lub
zbyt wysokiej temperaturze. Tego typu wad nie można się usunąć.

–

Zdeformowanie skór twardych powstaje na skutek układania w zbyt wysokie stosy na
podestach o szerokich kratach. Nie można usunąć tej wady w magazynie.
Pozostałe wady takie jak: utrata tłuszczu, ciemnienie barwy, naloty lub wykwity

tłuszczowe, naloty białe oraz wykwity siarki spowodowane są wadami ukrytymi skór i nie
zależą od warunków magazynowania.

Pakowanie i transport

Zaleca się dwustopniowe pakowanie skór najpierw w rulon, paczkę lub wiązkę,

a  następnie  w  opakowania  transportowe.  Dopuszcza  się  pakowanie  jednostopniowe  po
uzgodnieniu  pomiędzy  producentem  i  odbiorcą.  Każda  skóra  przed  zapakowaniem  powinna
być  sprawdzona  czy  została  ocechowana  zgodnie  z  normą.  Skóry  mogą  być  łączone
w opakowania jednostkowe tylko pod warunkiem, że będą:
–

tego samego rodzaju i asortymentu,

–

tej samej barwy, w przypadku skór barwionych lub krytych,

–

tego samego gatunku,

–

określonego przedziału grubościowego,

–

zbliżonej wielkości powierzchni.
Na opakowania zbiorcze można użyć: worki z włókien łykowych, worki foliowe oraz

skrzynie drewniane. Należy przy tym pamiętać, że muszą one spełniać odpowiednie normy.
Do pakowania jednostkowego skór miękkich używamy rolki z tektury bądź tworzyw
o następujących wymiarach:
–

grubość ścianki 3

4 mm

–

średnica wewnętrzna 45

50 mm

–

długość co najmniej o 50 mm większa od szerokości najszerszej skóry nawiniętej ma tę
rolkę.
Dopuszcza się stosowanie rolek o innych wymiarach na podstawie porozumienia między

producentem a odbiorcą. Pomocnicze materiały (sznurek, taśmy klejące) powinny zapewnić
trwałe połączenia opakowań.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposoby pakowania skór:

1. Pakowanie skór w rulon polega na tym, że skóry o zbliżonej wielkości i powierzchni

układa się  stroną karkową w jednym kierunku schodkowo jedna  na drugiej, stroną użytkową
do siebie tak, aby zewnętrzna skóra w rulonie  była ułożona stroną nieużytkową na zewnątrz.
Zaleca się przekładanie  skór papierem. Skóry lakierowane oraz skóry bardzo miękkie należy
nawijać  na  rolkę  pojedynczo  albo  po  dwie  lub  trzy  sztuki,  w  celu  uniknięcia  załamań
i  zgnieceń  w  czasie  pakowania.  Skóry  ułożone  w  określonej  ilości  nawija  się  na  rolkę,
zaczynając  od  części  karkowych,  rozprostowując  jednocześnie  ewentualne  załamania
i  zagniecenia.  Zrolowane  paczki  skór  owija  się  papierem  pakowym,  zabezpiecza  taśmą
klejącą i opieczętowuje pieczątką dostawcy w miejscach łączenia taśmy. Niezależnie od tego
opakowany rulon skór, dla wzmocnienia, przewiązuje się w dwóch miejscach tasiemką.

2. Pakowanie skór w stanie rozpostartym w wiązki polega na tym, że skóry układa się

jedna na drugiej, licem do mizdry. Skóry zewnętrzne układa się stroną nieużytkową na
zewnątrz. Wszystkie skóry w wiązce układa się strona karkową lub stroną odcięcia w jednym
kierunku. Ułożone skóry przewiązuje się sznurkiem na krzyż trzy razy a końce sznurka wiąże
się i plombuje znakiem fabrycznym dostawcy.

3. Pakowanie w wiązki skór w stanie złożonym. Skóry układa się jedna na drugiej, licem

do  mizdry,  z  tym  że  skóry  znajdujące  się  na  zewnątrz  układa  się  strona  nieużytkową  na
zewnątrz,  a  następnie  wiązkę  składa  się  na  pół.  Złożone  skóry  przewija  się  sznurkiem  na
krzyż tak,  aby  część  sznurka  przebiegała  wewnątrz po  linii  zgięcia,  a skrzyżowanie  było  na
zewnątrz paczki. Plombowanie wiązek jak w punkcie 2

4. Pakowanie skór jednokrotnie złożonych (wzdłuż grzbietu) w paczki. Skóry układa się

jedną  na drugiej strona użytkową do siebie lub licem do mizdry tak, aby linie grzbietów, jak
również obrzeża części zadnich pokrywały się ze sobą. Skóry zewnętrzne w paczkach układa
się  strona  nieużytkową  na  zewnątrz.  W  zadniej  łapie  wykonuje  się  otwory  i  przez  otwory
przewleka  się  sznurek.  Końce  sznurka  przewiązuje  się  i  plombuje  znakiem  fabrycznym
producenta. Paczkę formuje się przez złożenie skór na pół  i przewiązuje  sznurkiem  na krzyż
w  taki  sposób,  aby  sznurek  przebiegł  wewnątrz  paczki  tuż  przy  linii  grzbietowej
i skrzyżowany był następnie na zewnątrz paczki.

5. Pakowanie skór dwukrotnie złożonych w paczki.
a) Pakowanie skór całych o dużej powierzchni. Skóry składa się na pół, wzdłuż grzbietu,

stroną nieużytkową na zewnątrz. W zadniej łapie wykonuje się, w odległości 2 cm od brzegu,
otwory  o  średnicy  5÷10  mm  i  przewleka  przez  nie  sznurek.  Końce  sznurka  przewiązuje  się
i  plombuje  znakiem  fabrycznym  producenta.  Skóry  zaplombowane  zgina  się  częściami
karkowymi i zadnimi do środka, a następnie ponownie zginana w połowie długości złożenia,
prostopadle  do  grzbietów  tak,  aby  części  karkowe  i  zadnie  znalazły  się  na  zewnątrz  paczki.
Paczkę przewiązuje się trzy razy sznurkiem na krzyż lub zupełne pominięcie przewiązywania,
po uzgodnieniu z odbiorcą skór.

b) pakowanie dużych skór w połówkach, szczupakach oraz boków i całych skór z małych

zwierząt.  Skóry  układa  się  warstwowo,  jedną  na  drugiej,  strona  użytkową  do  siebie tak,  aby
linie grzbietów pokrywały się ze sobą, w przypadku skór juchtowych licem do mizdry. Sztuki
umieszczone  na  zewnątrz  paczki  układa  się  stroną nieużytkowa na  zewnątrz. Skóry  formuje
się  w  paczkę,  bez  plombowania.  W  skórze  zamykającej  paczkę  wykonuje  się  dwa  otwory
o  średnicy  5÷10  mm,  w  tym  jeden  otwór  należy  wykonać  na  krawędzi  grzbietu,  a  drugi  na
krawędzi boku w odległości około 2 cm od brzegu. Przez otwory należy przeciągnąć sznurek,
którym  jednocześnie  należy  przewinąć  paczkę  na  krzyż.  Końce  sznurka  wiąże  się  w  węzeł
plombuje znakiem fabrycznym.

Zalecane sposoby pakowania poszczególnych rodzajów skór przedstawia tabela 2

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Tabela 2. Sposoby pakowania różnych rodzajów skór [7]

Rodzaj skór

Rodzaj połączenia

Liczba sztuk

w opakowaniu
jednostkowym

Skóry miękkie na wierzchy obuwia,
z wyjątkiem skór juchtowych oraz skór
odzieżowych

- bydlęce – szczupaki, połówki, karki,

krupony, półkrupony oraz połówki
bezkarkowe

- końskie - przody w połówkach

- cielęce, świńskie, kozie, owcze, psie i skóry

zwierząt dzikich

- boki bydlęce, dwoiny wszelkie

Rulony według
punktu 1.

Skóry juchtowe
-  całe
-  polówki i szczupaki
-  karki

Paczki według
punktu 5.1.

5
5

Pozostałe skóry miękkie

- całe skóry bydlęce i przody końskie

Paczki wg. pkt. 5.1.

- polówki i szczupaki bydlęce i końskie oraz

Paczki wg. pkt. 5.2.

- dwoiny wszelkie

- cielęce, kozie owcze, świńskie, psie

i z dzikich zwierząt

Paczki wg. pkt. 5.2.

- boki bydlęce i zady końskie z łapami

Paczki wg. pkt. 5.2.

- karki bydlęce i zady końskie bez łap

Paczki wg. pkt. 4.

- skóry rękawiczkowe całe i krupony świńskie

Paczki wg. pkt. 4.

- boki sandałowe

Paczki wg. pkt. 4.

- obrzeża świńskie

Paczki wg. pkt. 5.2.

- Skóry twarde, z wyjątkiem skór

pergaminowych

Wiązki wg

- krupony, szczupaki i połówki

pkt.2.

- karki

pkt.3

- boki i zady końskie

pkt.3

- łby, łapy i kawałki nieprofilowane

pkt.2

- dwoiny

pkt.2

- skóry pergaminowe

Nie podlegają pojedynczemu

łączeniu

Skóry miękkie
- kawałki nieprofilowane

Wiązki wg pkt.2.

lub 3.

Pakowanie skór w opakowania transportowe odbywa się według uzgodnień producenta

i odbiorcy. W przypadku stosowania paletyzacji. Jednostka ładunkowa powinna być
formowana na paletach o wymiarach 600 × 1200 mm. Ładunek na palecie należy
zabezpieczyć przed przesuwaniem się.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Na opakowaniach należy podać dane konieczne dla organizacji produkcji, obrotu

i statystyki, w następujący sposób:
a)  znak producenta,
b)  gatunek,
c)  oznaczenie wg SWW i SWA,
d)  czas produkcji,
e)  liczba sztuk skór zapakowanych,
f)  powierzchnia poszczególnych sztuk i łączna skór zapakowanych,
g)  pozostałe konieczne cechy.
Rozmieszczenie  znaków  na  opakowaniach  jednostkowych  i  transportowych  przedstawia
tabela 3.

Tabela 3. Rozmieszczenie znaków na opakowaniach [5]

Znaki

Nazwa znaków

na opakowaniu

jednostkowym

na opakowaniu
transportowym

Znaki producenta

Gatunek

Oznaczenie wg SWW i SWA

Czas produkcji

Liczba sztuk skór zapakowanych

Powierzchnia poszczególnych sztuk skór
zapakowanych

Powierzchnia łączna skór zapakowanych

Dopuszcza się zwiększenie lub zmniejszenie liczby znaków według
postanowień norm przedmiotowych lub porozumienia między producentem
i odbiorcą

4.2.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1.  W jakie urządzenia musi być wyposażony magazyn skór gotowych?
2.  Jakie przyrządy pomiarowe muszą znajdować się w magazynie?
3.  Jak działa psychrometr Assmana.?
4.  Czy umiesz oznaczyć wilgotność przy użyciu psychrometru?
5.  Jak powinny być rozmieszczone skóry w magazynie?
6.  Na czym polega konserwacja skór w magazynie?
7.  Jakie uszkodzenia mogą powstać w trakcie magazynowania skór?
8.  Jakie skóry mogą zostać spakowane w jedną paczkę?
9.  Jakie znasz sposoby pakowania skór?
10.  Czy wiesz ile skór może znajdować się w jednej paczce?
11.  Jak należy oznakować opakowania zbiorcze?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.2.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Zaproponuj ustawienie wyposażenia magazynu skór gotowych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2)  zapoznać się wiadomościami dotyczącymi zasad rozmieszczenia urządzeń w magazynie,
3)  przemyśleć sposób rozstawienia urządzeń,
4)  wykonać rysunek szkicowy,
5)  wkleić sporządzony schemat do zeszytu,
6)  zaprezentować efekty swojej pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

–

arkusz papieru A4,

–

mazak,

–

gumka, ołówek,

–

zeszyt przedmiotowy,

–

linijka.

–

literatura z rozdziału 6

Ćwiczenie 2

Dokonaj pomiaru wilgotności w magazynie przy pomocy dwu termometrów.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2)  zapoznać się z wiadomościami dotyczącymi pomiaru wilgotności,
3)  przemyśleć sposób realizacji
4)  wykonać psychrometr Assmana
5)  odczytać wskazania termometrów
6)  posłużyć się tabelą zamieszczoną w materiale nauczania,
7)  zaprezentować efekty swojej pracy,
8)  dokonać oceny ćwiczenia.

Wyposażenie stanowiska pracy:

–  dwa termometry rtęciowe,
–  gaza,
–  naczynie z wodą,
–  deseczka,
–  tabela do odczytu wilgotności,
–  przybory do pisania.
–  literatura z rozdziału 6

Ćwiczenie 3

Spakuj 20 sztuk skór połówek bydlęcych oraz dokonaj oznaczenia paczki.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2)  zapoznać się wiadomościami dotyczącymi pakowania skór,
3)  zapoznać się wiadomościami dotyczącymi cechowania paczek skór,
4)  dokonać spakowania skór,
5)  oznaczyć paczki,
6)  zaprezentować wykonane ćwiczenie,
7)  dokonać oceny ćwiczenia.

Wyposażenie stanowiska pracy:

–

20 sztuk połówek bydlęcych,

–

mazak, nożyczki,

–

normy przedmiotowe,

–

stół do sortowania,

–

tasiemka, taśma klejąca, papier pakowy,

–

rulon tekturowy.

–

literatura z rozdziału 6.

4.2.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) określić niezbędne wyposażenie magazynu?

2) rozplanować rozmieszczenie urządzeń magazynowych?

określić niezbędne wyposażenie magazynu w przyrządy
miernicze?

4) odczytać wskazania urządzeń mierniczych?

5) utrzymać prawidłowe parametry przechowywania skór?

6) określić jakim uszkodzeniom mogą ulec magazynowane skóry?

7) dobrać sposób pakowania poszczególnych gatunków skór?

8) praktycznie spakować daną partie skór?

9) prawidłowo oznaczyć opakowanie transportowe?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.3. Sprzedaż gotowego wyrobu w warunkach gospodarki

rynkowej

4.3.1. Materiał nauczania

Zbyt (sprzedaż) jest istotną fazą działalności gospodarczej przedsiębiorstwa

przemysłowego  po  procesach  zaopatrzenia  i  produkcji,  a  jednocześnie  pierwszą  fazą  obrotu
towarowego,  w  której  produkt  przechodzi  od  wytwórcy  do  odbiorcy.  Dział  zbytu  odgrywa
w przedsiębiorstwie  produkcyjnym  podstawową  rolę,  gdyż  w  warunkach  gospodarki
rynkowej  producent  często  napotyka  trudności  w  sprzedaży  swych  wyrobów  wynikające
z nasycenia  rynku  oraz  konkurencji  innych  przedsiębiorstw.  Wyprodukowane  przez
przedsiębiorstwo  wyroby  nie  przynoszą  żadnej  korzyści  producentowi,  dopóki  nie  zostaną
sprzedane,  gdyż  dopiero  wówczas  producent  otrzymuje  od  odbiorców  środki  pieniężne,
z których  część  przeznacza  na  pokrycie  wydatków  związanych  ze  swą  działalnością
gospodarczą, część zaś stanowi  zysk przedsiębiorstwa. Sprzedaż wyrobów nastąpi wówczas,
gdy  zostaną  one  pod  względem  rodzaju,  asortymentu,  jakości  i  ceny  dostosowane  do
wielkości popytu na rynku.

Podstawowe zadania działu zbytu:

−

analiza rynku zbytu i wybór kanałów dystrybucji,

−

sprzedaż wyrobów,

−

gospodarowanie zapasami wyrobów gotowych,

−

organizowanie obsługi posprzedażowej odbiorców.

Analiza rynku

Warunkiem  podejmowania  trafnych  decyzji  związanych  ze  zbytem  wyrobów  jest posiadanie
informacji  dotyczących  sytuacji  na  rynku,  nie  można,  bowiem  prowadzić  racjonalnej
sprzedaży  wyrobów  bez  znajomości  rynku.  Przedsiębiorstwo  zbywające  swe  wyroby  musi
uzyskać  wiedzę  o  rodzaju  i  wielkości  zapotrzebowania,  o  przyzwyczajeniach  odbiorcy,
o środkach i kanałach dystrybucji, o konkurencji oraz przyczynach wahań na rynku.

Znajomość rynku jest podstawą racjonalnej sprzedaży wyrobu dlatego badania rynkowe

są bardzo istotnym elementem całego procesu sprzedaży

Główne cele badań:

−

ilościowe określenie zjawisk i procesów rynkowych (ile można sprzedać?, Kto, gdzie

i kiedy kupuje produkowane wyroby?),

−

poznanie motywu postępowania odbiorców na rynku, (dlaczego klienci kupują dane

wyroby lub dlaczego ich nie kupują?),
Źródła informacji wykorzystywanych w badaniach rynku:

−

własne materiały statystyczne, księgowe, dane z komórek zbytu,

−

informacje zamieszczane w gazetach, czasopismach fachowych, publikacje pism

przemysłowo-handlowych, opracowania instytutów handlowych i badawczych.
Główne dziedziny zjawisk rynkowych:

−

analiza popytu – oprócz ustalenia jego poziomu, obejmuje również rodzaje przyczyn

wpływających na ten poziom. Popyt na produkowane wyroby może, bowiem zależeć od
zmian dochodów realnych ludności, upodobań użytkowników, mody itp. W trakcie
analizy rynku zbytu ocenia się również podaż i popyt wyrobów,

−

ocena konkurencji – jest bardzo istotna, gdyż oprócz analizy zapotrzebowania ważną

sprawę dla producenta jest informacja o tym, które konkurencyjne przedsiębiorstwa ten

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

sam wyrób na rynku oferują. Badanie rynku powinno wiec przede wszystkim ustalić krąg
konkurentów,  a  następnie  ocenić  te  czynniki  związane  ze  zbytem.  Do  czynników  takich
należą: udział konkurencji w interesujących nas produktach na rynku, jakość i wykonanie
wyrobów  konkurencyjnych,  polityka  cenowa  i  drogi  sprzedaży  konkurencji,  środki
reklamy  produktów  i  posprzedażowa  obsługa  klientów,  warunki  płatności  i  kredytu
stosowane  przez  konkurencję.  Bieżąca  obserwacja  zachowań  firm  konkurencyjnych  na
rynku  jest  niezbędna  również  w  tym  celu,  by  móc  w  porę  właściwie  zareagować  na
politykę  cenową  lub  reklamę  prowadzona  przez  konkurencję.  Badania  dotyczące
konkurencji  nie  mogą  ograniczać  się  tylko  do  producentów  tych  samych  wyrobów,  lecz
należy  je  również  rozszerzyć  na  substytuty  produktów,  gdyż  one  również  zagrażają
globalnemu popytowi na produkowane przez przedsiębiorstwo wyroby,

−

kanały dystrybucji – dalsze badania rynku powinny pozwolić na ustalenia, jakimi

kanałami  zbytu  wyroby  będą  mogły  być  wprowadzone  na  rynek.  Chodzi  tu
o  rozstrzygnięcie  liczby  ogniw  pośrednich  na  drodze  wyrobu  od  producenta  do
konsumenta.  Należy  określić,  czy  przedsiębiorstwo  powinno  tworzyć  własne  placówki
sprzedaży,  czy  też  korzystać  z  kanałów  zbytu  innego  przedsiębiorstwa  lub  firmy
handlowej,

−

ocena stosowania reklamy – powinna określić, czy użyte środki reklamy spełniają swoje

zadania.  Następnie  trzeba  ustalić,  jaki  jest  stosunek  nakładów  związanych
z poszczególnymi formami reklamy do uzyskiwanych korzyści, czyli ocenić efektywność
reklamy.  Wszystkie  te  działania  mają  doprowadzić  do  stosowania  w  przyszłości  takich
form  reklamy,  które  na  konkretnym  rynku  i  w  danej  sytuacji  gospodarczej  pozwolą
sprzedać jak najwięcej określonych wyrobów po optymalnej cenie,

Drogi doprowadzenia produktów do konsumenta:

−

producent – konsument,

−

producent – handel detaliczny – konsument,

−

producent – handel hurtowy – konsument,

−

producent – handel hurtowy – handel detaliczny – konsument,

−

umowa o dostawę.

Realizacja dostawy – następuje z chwila wydania wyrobów bezpośrednio odbiorcy lub

wydania przewoźnikowi w celu dostarczenia ich odbiorcy albo do miejsca wskazanego przez
odbiorcę. Dostawa może również dostarczyć wyroby odbiorcy własnym środkiem lokomocji.
Sposób dostawy wiąże się z różnymi cenami za wyroby, gdyż różny zakres
odpowiedzialności i kosztów za transport i ubezpieczenie przesyłki.

Formy dostaw:

−

loko magazyn dostawcy - jeżeli odbiorca odbiera wyroby w magazynie dostawcy i sam

ponosi koszty transportu, dostawca zaś obowiązany jest jedynie do załadowania wyrobów.

−

franko stacja załadowania – jeżeli dostawca obowiązany jest dostarczyć wyroby do stacji

kolejowej i załadować je na swój koszt,

−

franko stacja przeznaczenia (odbioru)-jeżeli dostawca organizuje dostawę aż do stacji

kolejowej odbiorcy i ponosi związane z tym koszty,

−

franko magazyn odbiorcy – jeżeli dostawca zobowiązany jest dostarczyć przesyłkę do

magazynu odbiorcy na własny koszt.
Formy zapłaty:

−

płatność gotówkowa,

−

płatność kredytowa – oznacza opóźnienie terminu zapłaty za dostarczone wyroby

w stosunku do terminu jego dostawy o określony czas.

Wiarygodność kredytowa kującego – zależy od jego zdolności płatniczej oraz uczciwości
kupieckiej. Zdolność płatnicza związana jest z zasobami kapitałowymi oraz poziomem ich

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

płynności, uczciwość kontrahenta – to sprawa jego osobowości. Oceną solidności i zdolności
finansowej firmy mogą zająć się profesjonalne wywiadownie gospodarcze.

Podstawy składania reklamacji:

−

braki ilościowe,

−

zła jakość,

−

przedmiot dostawy nie jest kompletny,

−

nieodpowiednie oznaczenie wyrobu,

−

większa ilość dostarczonych wyrobów niż podane w umowie.

Zapasy wyrobów gotowych powinny być tylko tak duże by firma mogła nie przerwanie

realizować  ich  dostawy.  Nadmierne  zapasy  angażują  niepotrzebnie  zbyt  wiele  środków
obrotowych  firmy,  zwiększają  ryzyko  związane  ze  składowaniem  wyrobów  i  podwyższają
koszty  magazynowania.  Za  niskie  zapasy  w  stosunku  do  potrzeb  zagrażają  natomiast
rytmicznej sprzedaży wyrobów.

Dokumenty związane ze zbytem:

Dokumentacja wewnętrzna – obejmuje dokumenty sporządzone przez służbę zbytu,

często we współpracy z kompetentnymi komórkami organizacyjnymi przedsiębiorstwa,
a zwłaszcza z działem planowania i innymi. Dokumentacja ta przeznaczona dla
poszczególnych ogniw organizacyjnych przedsiębiorstwa, może dotyczyć np. programowania
produkcji. Do dokumentacji wewnętrznej zalicza się następujące dokumenty:

−

programy produkcji,

−

zlecenia produkcyjne,

−

kalkulacja wstępna,

−

plany operatywne,

−

dowody przyjęcia wyrobów do magazynu oraz dowody wydania.

Dokumentacja handlowa – związana jest z obrotem towarowym i odzwierciedla kontakty

handlowe działu zbytu z odbiorcami. Do podstawowych dokumentów w dokumentacji
handlowej należą:

−

oferta sprzedaży – propozycja sprzedaży wyrobów na określonych w niej warunkach,

−

umowa o dostawę – zawierana w formie aktu podpisanego przez dostawcę i odbiorcę,
a obejmuje oprócz ściśle sprecyzowanego przedmiotu dostawy również istotne warunki
dostawy,

−

potwierdzenie zamówienia – dokument wystawiony prze dział zbytu w wypadkach
nadesłania zamówienia przez odbiorcę, jako dowód zawarcia umowy o dostawę,

−

zawiadomienie o wysyłce (awizo) – wysyłanie przez dostawcę, który powiadamia
o wysyłce wyrobów,

−

zawiadomienie o odbiorze – informujące odbiorcę o przygotowaniu wyrobów do odbioru
oraz o terminie odebrania przez odbiorcę przygotowanych artykułów z magazynu
dostawcy,

−

specyfikacja – wysyłanie razem z dostarczanymi wyrobami zawierające dokładnie
określone artykułów i ich ilości oraz inne dane charakteryzujące przesyłkę, będąca
dokumentem umożliwiającym sprawdzenie prawidłowości przesyłki,

−

faktura (rachunek) – która jest podstawą do zapłaty należności za dostarczone artykuły.

Dokumentacja związana z transportem:

−

kolejowy  list  przewozowy  –  przy  przewozie  koleją  na  każdą  przesyłkę  nadawca
sporządza  i  dostarcza  kolei  list  przewozowy,  który  po  opatrzeniu  stemplem  przez  kolej
jest  dowodem  zawarcia  umowy  przewozu.  List  przewozowy  zawiera  nazwę  nadawcy
i odbiorcy przesyłki oraz rodzaj opakowania,

−

samochodowy list przewozowy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Dokumentacja związana z ubezpieczeniem przesyłanych towarów:

−

polisa ubezpieczeniowa,

−

certyfikat asekuracyjny,

−

nota kryjąca.

Organizacja zbytu w przedsiębiorstwie:
Organizacja służby zbytu w przedsiębiorstwie przemysłowym zależy od wielkości

przedsiębiorstwa i rodzaju produkowanych wyrobów.

Zakres działania służby zbytu w przedsiębiorstwie:

−

kierownik działu zbytu kieruje całością spraw związanych, że sprzedażą wyrobów

i nadzoruje działalność podległych mu komórek organizacyjnych,

−

sekcja sprzedaży prowadzi akcję ofertową, przyjmuje zamówienia od odbiorców, zawiera

z nimi umowy na dostawy,

−

sekcja marketingu przeprowadza analizę rynku,

−

zespół magazynów wyrobów gotowych zajmuje się przyjmowaniem, przechowywaniem,

kompletowaniem przesyłek,

−

sekcja ekspedycji zleca wysyłkę wyrobów gotowych do poszczególnych odbiorców,

wybiera środek transportu,

−

sekcja fakturowania wystawia rachunki na sprzedaż wyrobów, czuwa nad terminowa

zapłata należności,

−

sekcja reklamacji przyjmuje i załatwia reklamacje zgłoszone przez odbiorców wyrobów.

W warunkach gospodarki rynkowej sprzedaż wyprodukowanego towaru wymaga wielu

różnorodnych działań. Aby sprostać ostrej konkurencji musimy posługiwać się
nowoczesnymi metodami oraz urządzeniami technicznymi. Realia życia codziennego
wymuszają na nas ciągłe pogłębianie zdobytej wiedzy oraz sięganie po nowe rozwiązania.

4.3.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonaniaćwiczeń.

1.  Jakie są podstawowe zadania działu zbytu?
2.  Jakie są główne cele badania rynku?
3.  Jakie źródła informacji wykorzystujemy w badaniach rynku?
4.  Czy znasz główne dziedziny zjawisk rynkowych?
5.  Czy znasz drogi doprowadzenia produktów do konsumenta?
6.  Jakie znamy formy dostaw?
7.  Jakie formy płatności możemy wyróżnić?
8.  Czy znasz podstawy do składania reklamacji?
9.  Czy potrafisz wymienić podstawowe elementy dokumentacji handlowej?
10.  Czy potrafisz wymienić elementy systemu organizacji zbytu w przedsiębiorstwie?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.3.2. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Dokonaj analizy rynku zbytu pod kątem sprzedaży skór meblowych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2)  zapoznać się z wiadomościami dotyczącymi metod badania rynku zbytu,
3)  przemyśleć sposób realizacji,
4)  zebrać wszelkie możliwe informacje,
5)  dokonać analizy zebranych danych,
6)  wyciągnąć wnioski,
7)  zaprezentować efekty swojej pracy,
8)  dokonać oceny ćwiczenia.

Wyposażenie stanowiska pracy

–

zestaw komputerowy z dostępem do Internetu,

–

czasopisma branżowe,

–

dokumentacja wewnętrzna działu zbytu,

–

przybory do pisania.

–

literatura z rozdziału 6.

Ćwiczenie 2

Przygotuj ofertę sprzedaży konkretnego asortymentu skór.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2)  zapoznać się z wiadomościami dotyczącymi sporządzania ofert sprzedaży,
3)  przemyśleć sposób realizacji,
4)  zebrać wszelkie możliwe informacje,
5)  sporządzić ofertę w formie pisemnej,
6)  nadać sporządzonej ofercie atrakcyjny kształt graficzny,
7)  zaprezentować efekty swojej pracy (umieszczenie oferty w Internecie bądź sporządzenie

wydruku),

8) dokonać oceny ćwiczenia.

Wyposażenie stanowiska pracy:

–  zestaw komputerowy z dostępem do Internetu,
–  czasopisma branżowe,
–  dokumentacja wewnętrzna działu zbytu,
–  przybory do pisania,
–  literatura z rozdziału 6.

Ćwiczenie 3

Dokonaj sprzedaży konkretnej partii skór.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2)  zapoznać się z wiadomościami dotyczącymi zbytu,
3)  przemyśleć sposób realizacji,
4)  zebrać wszelkie możliwe informacje,
5)  dokonać  analizy  zebranych  danych  i  ustalić  cenę  towaru,  formę  płatności,  rodzaj

transportu itp.,

6)  wyszukać kontrahenta,
7)  przeprowadzić rozmowy handlowe,
8)  zaprezentować efekty swojej pracy,
9)  wyciągnąć wnioski,
10)  dokonać oceny ćwiczenia.

Wyposażenie stanowiska pracy:

–

zestaw komputerowy z dostępem do Internetu,

–

czasopisma branżowe,

–

łącze telefoniczne,

–

dokumentacja wewnętrzna działu zbytu,

–

przybory do pisania,

–

literatura z rozdziału 6.

4.3.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) określić podstawowe zadania działu zbytu?

2) określić główne cele badań rynku?

3) określić źródła informacji wykorzystywanych w badaniach rynku?

4) określić główne dziedziny badań rynkowych?

5) podać podstawowe sposoby dostaw i zapłaty

6) wymienić główne dokumenty związane ze zbytem

określić główne dokumenty związane z transportem
i ubezpieczeniem

8) opisać strukturę organizacyjną działu zbytu w przedsiębiorstwie

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ……………………………………………………..

Przygotowanie skór wyprawionych do obrotu towarowego

Zakreśl poprawną odpowiedź.

zadania

Odpowiedź

Punktacja

Razem: