Bezwzględne pasożyty
wewnątrzkomórkowe,
niezdolne do
samodzielnego życia

(wielkość określamy w
nanometrach – nm)

Budowa wirusów

Kompletna zakaźna cząstka wirusa (wirion)

↓

Genom

Kapsyd

DNA lub RNA

białko chroniące genom

↓↓

Nukleokapsyd (rdzeń nukleoproteinowy)

↓ ↓

z osłonką nagi

lipidową lub lipoproteinową

79px-Ebola_virus

87px-Polio

90px-Papilloma_Virus

93px-Human_Torovirus

113px-influenza_virus

120px-Herpes_simplex_virus

180px-Rotavirus

200px-Enteric_Adenoviruses

200px-Poxvirus

Klasyfikacja wirusów (kryteria)

wielkość wirionu:

małe (10 – 50 nm); duże (50 – 150 nm)

kliniczny przebieg zakażeń

(powinowactwo do komórek

docelowych):

pneumotropowe (układ oddechowy),
dermotropowe (zmiany skórne),
neurotropowe (układ nerwowy),
enterotropowe (układ pokarmowy),
limfotropowe (układ limfatyczny)
pantropowe (zakażenia uogólnione)

rodzaj kwasu nukleinowego:

wirusy RNA lub DNA

Diagnostyka wirusologiczna

metody

Wykrywanie obecności

wirusa

(badanie wirusologiczne)

Wykrywanie przeciwciał

(badanie serologiczne)

Diagnostyka wirusologiczna

Wykrywanie

przeciwciał

Metody klasyczne

czterokrotny wzrost miana

w okresie ostrym i w okresie

rekonwalescencji

Metody nowoczesne

Wykrywanie klas przeciwciał

IgM, IgG, IgA

Diagnostyka wirusologiczna

Badanie

wirusologiczne

Metody klasyczne

Namnażanie wirusa w:

Hodowlach komórkowych

Zarodkach ptasich

zwierzętach

Metody nowoczesne

Wykrywanie antygenów

Wykrywanie DNA lub RNA

Efekty cytopatyczne

Mechanizm chorobotwórczości

Cykl replikacji wirusa → 5 faz:

Adsorpcja:

proces swoisty, zachodzi na receptorach komórek –

mukoproteiny lub lipoproteiny (blokowany przez p-ciała)

Przenikanie:

endocytoza, fuzja osłonki z błoną komórkową, wpro-

wprowadzenie kwasu nukleinowego (wirusy bez osłonki)

Eklipsa:

utajenie, zakażona komórka powiela genom wirusa

Dojrzewanie:

budowanie kompletnych cząstek wirusa

Uwalnianie:

liza komórek

→

dojrzałe wiriony opuszczają komórkę

Możliwy wynik infekcji wirusowej

Wirus wchodzi w kontakt z komórką gospodarza

↓---------------------------------------↓

Infekcja produktywna

infekcja

nieproduktywna

(wytwarzanie potomnych wirusów) (wirusy nie są wytwarzane)

↓ ↓ ↓ ↓

Komórka ginie ↓ genom wirusa

utrata

powstaje wiele ↓ jest w komórkach

genomu

wirusów

↓ ↓ ↓

ostra infekcja

↓

infekcja utajona guz

komórka przeżywa

↓

rozprzestrzenia niewiele wirusów

↓

↓ ↓

infekcja chroniczna

Leczenie zakażeń wirusowych

Cele leków:

- blokowanie replikacji

Alfa- interferony – blokują rozprzestrzenianie między

komórkami

–

analogi kwasów nukleinowych (hamują syntezę
DNA lub RNA

Acyklovir

–

inhibitory białek wirusowych

Indinavir, saquinavir