Zadanie 1. (1 pkt)
W jednym z naturalnych szeregów promieniotwórczych występują m.in. trzy izotopy polonu, których okresy półtrwania
podano w nawiasach:
Po-218 (T
1/2
= 3,1minuty),
Po-214 (T
1/2
= 0,0016 sekundy),
Po-210 (T
1/2
= 138,4 dnia).
Podaj liczb
ę masową najtrwalszego izotopu polonu wybranego spośród wymienionych powyżej.
Zadanie 2. (1 pkt)
Jądro izotopu
235
92
U zawiera
A.
235 neutronów.
B.
327 nukleonów.
C. 143 neutrony.
D. 92 nukleony
Zadanie 3. (2 pkt)
Wykres przedstawia przybliżoną zależność energii wiązania jądra przypadającej na jeden nukleon od liczby masowej jądra.
Odczytaj z wykresu wartość energii wiązania na jeden nukleon dla izotopu radonu (Rn) zawierającego 86 protonów i
134 neutrony.
Liczba masowa dla jądra izotopu radonu A:
Ene
rgia wiązania na jeden nukleon (odczytana z wykresu) jest równa ........... MeV.
Zadanie 4. (3 pkt)
Promieniotwórczy izotop węgla C-14 powstaje w górnych warstwach atmosfery i ulega asymilacji przez rośliny w
postaci tlenku węgla(IV). Równowaga, jaka się ustala w procesach odżywiania i oddychania w danym środowisku sprawia, że
zawartość węgla w organizmach żywych jest stała. W przypadku obumarcia organizmu izotop C-14 przestaje być uzupełniany i
z upływem czasu jego ilość w obumarłych szczątkach organizmu ulega zmniejszeniu na skutek rozpadu promieniotwórczego.
Na podstawie: A. Czerwiński, Energia jądrowa i promieniotwórczość, Warszawa 1998
Ustal, wykonując obliczenia, ile razy zmalała zawartość izotopu węgla C-14 w drewnie, które pochodzi z drzewa
obumarłego przed 11460 laty. Okres półtrwania tego izotopu węgla wynosi 5730 lat.
Zadanie 5. (3 pkt)
Brom występuje w postaci dwóch izotopów:
81
35
Br i
79
35
Br.
Oblicz zawartość procentową każdego z nich w ogólnej masie bromu, jeśli jego masa atomowa wynosi 79,9 u.
Zadanie: 6 (2 pkt)
Po upływie 125 dni pozostało 3,125% wyjściowej masy izotopu promieniotwórczego.
Oblicz ile wynosi czas połowicznego rozpadu tego nuklidu?
Zadanie: 7 (3 pkt)
Oblicz średnią masę atomową bromu wiedząc, że składa się on w 51% z izotopu zawierającego 44 neutrony oraz w
49% z izotopu zawierającego 46 neutronów.
Zadanie 8. (2 pkt.)
Wskaż podobieństwa i różnice w budowie atomów wodoru: protu, deuteru i trytu.
podobieństwa: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
różnice: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Zadanie 9. (2 pkt.)
Promieniotwórczy izotop węgla
14
C wykorzystywany jest do określania wieku obiektów archeologicznych. Okres
półtrwania tego nuklidu wynosi 5730 lat.
Oblicz
wiek obiektu, wiedząc, że masa zawartego w nim izotopu
14
C zmal
ała do 1/8 masy pierwotnej.
Zadanie 10. (1 pkt)
W zbiorze nuklidów
I:
37
17
E
II:
39
19
E
III:
40
18
E IV:
40
19
E
V:
40
20
E
VI:
41
19
E
wskaż izotopy pierwiastka E.
A. l, II i III, B. l, III i V, C. II, IV i VI, D. IV, V i VI.
Zadanie 11. (3 pkt.)
Okres półtrwania
224
88
Ra wynosi 3,6 dnia.
Oblicz,
ile gramów izotopu ulegnie rozpadowi po upływie 18 dni, jeśli pierwotna masa próbki wynosiła 160g
Zadanie 12. (2 pkt.)
Oblicz
masę atomową srebra, które składa się z izotopów:
107
47
Ag stanowi 51,35%, a
109
47
Ag 48,65%.
Zadanie 13. (2 pkt.)
Badano próbkę promieniotwórczego izotopu jodu
131
I o masie 100 mg. Po upływie 24 dni masa izotopu wynosiła 12,5
mg. Ustal
okres półtrwania tego promieniotwórczego nuklidu.
Zadanie 14. (1 pkt)
Podaj, ile proton
ów zawiera ujemny jon trytu T
, a ile jon dodatni T
+
.
Zadanie 15. (2 pkt.)
Po upływie 28 dni pozostało 6,25% wyjściowej masy izotopu promieniotwórczego.
Oblicz
okres półtrwania tego nuklidu.
Zadanie 16. (1 pkt)
Ustal
ile neutronów znajduje się w cząsteczce ciężkiej wody o wzorze DTO i masie cząsteczkowej M=21 u.
Zadanie 17. (2 pkt)
Izobary to nuklidy o tej samej liczbie masowej; izotony to nuklidy o tej samej liczbie
neutronów w jądrze.
Korzystając z powyższej informacji, pogrupuj nuklidy:
40
20
Ca
39
19
K
37
17
Cl
40
18
Ar w odpowiednie zbiory.
Wyniki zestaw w tabeli.
IZOBARY:
IZOTONY:
Zadanie 18. (3 pkt)
Średnia masa atomowa miedzi wynosi 63,55 u. Wiadomo, że miedź składa się z izotopów
63
Cu i
65
Cu.
Oblicz zawartość procentową każdego z izotopów.
Zadanie 19. (4 pkt)
Dana jest próbka radonu
222
86
Rn o masie 16 mg.
222
86
Rn ulega przemianie
z okresem połowicznego rozpadu 3,8 dnia.
Narysuj wykres zależności masy
222
86
Rn od czasu
jeśli wiadomo, że przechowywano go przez okres 19 dni. Odczytaj z wykresu, jaka
masa radonu pozostanie po 13 dniach.
Zadanie 20. (2 pkt)
Stosując ogólne symbole opisano atomy:
Czym różnią się te atomy? Czy są to atomy tego samego pierwiastka?
Zadanie 21. (1 pkt)
Dana jest próbka pierwiastka promieniotwórczego E o masie 50 g. Okres połowicznego zaniku tego pierwiastka wynosi
2 dni. Ile g tego pierwiastka ulegnie rozpadowi
w ciągu 12 dni?
A. 0,78 g
B. 49,22 g C. 48,84 g D. 1,16 g
Zadanie 22. (2 pkt)
Okres połowicznego rozpadu
210
Po wynosi 138 dni.
Ile g tego pierwiastka pozostanie
z próbki o masie 0,5 g po 276 dniach?
Zadanie 23. (3 pkt)
Obok podanych przykładów wpisz odpowiednie nazwy: izobary, izotony, izotopy.
Zadanie 24. (2 pkt)
Oblicz procentową zawartość nuklidów w naturalnym chlorze, jeżeli wiadomo, że masa atomowa chloru wynosi 35,45
u, a pierwiastek ten jest mieszaniną dwóch nuklidów
35
Cl i
37
Cl.
Zadanie 25. (2 pkt)
Okres połowicznego rozpadu
210
Bi wynosi 5 dni. Obecnie próbka zawiera 2 gramy tego izotopu.
Ile gramów zawierała próbka 10 dni wcześniej?
Zadanie 26. (2 pkt)
Izotop jodu
131
I ma okres półtrwania T
½
= 18,14 dni. Próbkę tego izotopu ważącą 20 g zważono ponownie po 90,7
dniach. Ile wówczas ważył
131
I zawarty w próbce? Jaki procent tego pierwiastka nie uległ rozpadowi?
Zadanie 27. (2 pkt)
Oblicz procentową zawartość izotopów
6
Li i
7
Li (w naturalnym licie), jeśli masa atomowa litu wynosi 6,94 u.
Zadanie 28. (3 pkt)
Analizując przedstawione poniżej symbole pierwiastków wybierz te, które są izotopami: