background image

made by koperek© 

 

 

zmarł  Bolesław  Bierut,  ówczesny 

12  marca  1956  roku 

przewodniczący  KC  KPZR  (  Komitet  Centralny  Polskiej 
Zjednoczonej  Partii  Robotniczej).  W  tym  samy  jeszcze 

miesiącu  odbył  się 

,  na  którym  Chruszczow 

XX  zjazd  KPZR

wygłosił swój referat, potępiający politykę Stalina. Podczas 
zjazdu powstały dwie grupy w obrębie partii: 

(nazwa  pochodzi  od  ul.  Puławskiej  

puławianie 

w Warszawie, przy której mieszkało wielu jej zwolenników); 
wśród  zwolenników  było  wielu  działaczy  pochodzenia 
żydowskiego.  Orientacja  "puławska"  skupiała  głównie 

działaczy  czynnych  w  pierwszym  dziesięcioleciu  Polski 

Ludowej. Mieli oni głosid liberalizację i łagodzenie systemu komunistycznego;  

(nazwa  pochodzi  od  miejsca  gdzie  odbywały  się  jej  spotkania,  a  mianowicie 

natolioczycy 

pałacyk  rządowy  w  Natolinie);  byli  przeciwnikami  liberalizacji  systemu,  głosili  hasła 
nacjonalistyczne  i  antysemickie  w  celu  zdobycia  władzy  w  partii,  hoodowali  ściślejszej 
współpracy z ZSRR, tzw. „twardogłowi”

I Sekretarzem wybrany został 

Edward Ochaba

W ramach odwilży politycznej w społeczeostwie ogłoszono amnestię dla więźniów politycznych. 

podniesiono  płace  w  fabrykach,  hutach  i  kopalniach,  ale  nie  chciano  dopuścid 

W  czerwcu  1956 

robotników  do  władzy,  toteż  ci 

.  Załoga  największego  zakładu  poznaoskiego  

wyszli  na  ulicę

tj. 

  (Hipolit  Cegielski  Poznao)  zgłaszała  pretensje  w  sprawie  niesłusznie  pobieranego 

Cegielskiego

przez  trzy  lata  podatku  od  więcej  zarabiających  przodowników  pracy  i  pracowników  akordowych,  
co  pozbawiło  parę  tysięcy  pracowników  ponad  11  mln  złotych.  Dyrekcja  nie  była  w  stanie  spełnid 
postulatów  wysuwanych  przez  załogę.  Próbowano  kontaktowad  się  z  Ministerstwem  Przemysłu 
Maszynowego  i  Komitetem  Centralnym  Polskiej  Zjednoczonej  Partii  Robotniczej.  Wysyłano  petycje, 
listy  i  delegacje.    Miasto  zostało  odcięte  kordonem  od  reszty  Polski  tak,  żeby  żadne  informacje  
o  strajkach  nie  wydostały  się  do  kraju.  W  tym  czasie  odbywały  się  jednak  Międzynarodowe  Targi 
Poznaoskie, co spowodowało rozprzestrzenienie się wiadomości na świecie.  

Strajk  zaowocował  80  rannymi.  Premier  Cyrankiewicz  wypowiedział  wtedy  znane  zdanie,  
że „każda ręka podniesiona na system komunikacji zostanie odrąbana"

W  wyniku  owych  wydarzeo  wzrosły  walki  frakcyjne  między  puławianami  i  natolioczykami  
oraz nastroje negatywne w społeczeostwie.  

odbył  się 

1947  roku 

,  na  którym  przyjęto  realizację  wspólnej  linii 

zjazd  KOMINFORMu

marksistowsko-  leninowskiej  w  każdym  z  krajów  komunistycznych  (  dlatego  w 

utworzono 

1949 

background image

made by koperek© 

 

PZPR).  Jugosławia  wyłamała  się  twierdząc,  że  każde  paostwo  powinno  mied  swój  własny  program  
i  osobną  drogę  do  komunizmu,  co  spowodowało  widoczny  rozłam  w  świecie  komunistycznym. 

poparł  Jugosławię,  za  co  usunięto  go  z  partii  i  osadzono  w  więzieniu  

Władysław  Gomułka 

jako  reformatora  i liberała.   Po 

upatrywano w  nim nadzieję, więc  przywrócono  mu 

czerwcu  1956 

członkowstwo  w  KPZR  i  został  jej  I  sekretarzem.  Nie  podobało  się  to  ZSRR,  które  obawiało  się,  
że  Gomółka  zacznie  realizowad  postulaty,  które  kiedyś  przedstawiał.  Nikita  Chruszczow  przyjechał  
do  Warszawy  w  celu  „zbadania  gruntu”,  uspokojony  wrócił  do  Moskwy  i  wyraził  swoją  akceptację  
dla wyboru towarzysza Wiesława na sekretarza partii. 

(tzw. odwilż gomułkowska

1) 

religia w szkołach; 

2) 

koncerty jazzowe = ożywienie życia kulturalnego; 

3) 

reforma szkolnictwa: podział edukacji na 8-letnią szkołę podstawową i 4-letnie liceum; 

4) 

realizacja planu 6-letniego w ciągu 5 lat. 

miały miejsce wielkie uroczystości, zarówno narodowe, jak i kościelne. Kościół w 

W latach 60. 

1966 

  obchodził 

roku

, w obliczu czego władze  postanowiły świętowad 

tysiąclecie  chrztu  Polski

tysiąclece 

.  Władze  prowadziły  wtedy  swego  rodzaju  nagonkę  propagandowną  na  Kościół  

paostwa  polskiego

z  powodu 

,  który  w 

listu

biskupi  polscy  wysłali  do  biskupów  w  Niemczech.  

1985   

Spotkał  się  on  z  negatywnym  oddźwiękiem  zarówno  w  Polsce,  jak  i  samych  Niemczech.  
Komuniści  aresztowywali  obraz,  który  wędrował  po  kraju  z  okazj  tysiąclecia  chrztu,  nakrywali  
go  plandeką,  rozganiali  msze  i  organizowali  konkurencyjne  wydarzenia.  Ważną  rzeczą  jest  plan 
budowy tysiąca szkół na tysiąclecie.  

Nastąpiło  gwałtowne  zaostrzenie  stosunków  w  paostwie,  wystąpiła  jawna  nienawiśd  do  Gomułki.  

studenci  i  inteligencja  demonstrowali  w  Warszawie  przeciwko 

marcu  1968 

zakazowi 

w Teatrze Narodowym.  Sztuka cieszyła się dużą popularnością, szczególny 

wystawiania  „Dziadów” 

aplauz  otrzymywały  fragment  o  Rosjanach,  co  władze  komunistyczne  uznały  za  objaw 
antykomunizmu  (czego  nie  twierdził  sam  Związek)  i  zakazał  jej  wystawiania,  więc  studenci,  
poparci przez kadrę profesorską, zaczęli strajkowad. Władze wysyłali oddziały MO, starali się nastawid 
klasę  robotniczą  przeciwko  demonstrantom,  głosząc  hasła  „Studenci  do  nauki,  literaci  do  pióra”  
i  o  „bananowej  młodzieży”  (protestujący  byli  przede  wszystkim  dziedmi  wysokich  urzędników 
paostwowych, 

więc 

teoretycznie 

„mieli 

wszystko”¸ 

nawet 

przysłowiowe 

banany,  

„mimo to strajkowała”).  

Studenci  i  kadra  zostali  usunięci  z  uczelni  z  wilczym  listem  –  chyba,  że  podpisali  tzw.  lojalkę,  
miały miejsce też aresztowania (m.in. Adam Michnik, Schleifer). 

Konsekwencje  dało  się  odczud  przede  wszystkim  na  uczelniach,  gdzie  nagle  zaczęto  przyznawad 
punkty  za  pochodzenie  (więcej  za  przynależnośd  do  klasy  robotniczej  czy  chłopskiej)  
oraz tzw. „docentury marcowe” z powodu braków w kadrze profesorskiej.  

background image

made by koperek© 

 

15-20  tys.  Żydów  zostało  zmuszonych  do emigracji,  uznanych za  „piątą  kolumnę”,  

marcu  1968 

co było personalną nagonkę na Gomułkę, którego żona była Żydówką. 

Czasy  Gomułki  charakteryzowały  duże  kłopoty  gospodarcze  i  liczne  strajki  z  tego  powodu.  

Jednym z ważniejszych był strajk w 

w stoczniach na wybrzeżu (Gdaosk, Gdynia, 

grudniu 1970 roku 

Szczecin, Elbląg). Jego skutkiem było podwyższenie cen produktów spożywczych tuż przed świętami 

Bożego  Narodzenia.  W  tym  czasie  Gomułka  stracił  władzę  na  rzecz 

,  wysłanego 

Edwarda  Gierka

zresztą do tłumienia strajków. 

Gierek  w  czasie  swoich  rządów,  trwających 

starał  się  odciąd  

od  1970  do  1980  roku 

od  ery  gomułkowskiej,  zaspokoid  podstawowe  potrzeby  ludzi:  zapełnid  półki  w  sklepach,  
wybudowad  mieszkania  (bloki  z  wielkiej  płyty),  autostrady  (Częstochowa-  Warszawa).  

W  tym  celu  zaciągnął  wiele 

i  żeby  je  spłacid-  dawał  szczególne  przywileje 

kredytów  zagranicznych 

górnikom,  bo w  wydobyciu  węgla  upatrywał  sposobu  spłacenia owych kredytów.  Ówcześni  górnicy 
dostawali dodatkowe kartki, wyjeżdżali na wczasy na koszt paostwa. Oficjalnie nie było bezrobocia. 

Gierek  przeprowadził  też  reformę  administracyjną  w 

,  dzieląc  17  województw  na  49,  

1975  roku

chcąc tym samym zmniejszyd władzę przewodniczącym poszczególnych województw. 

Ważnym  wydarzeniem  była 

pontyfikacja  Karola  Wojtyły 

.  Rok  później,  

1978  roku

w 

przybył on na pierwszą pielgrzymkę do Polski. Wysiadając z samolotu powiedział: 

czerwcu 1979 

„Niech zstąpi Duch Twój i odnowi oblicze tej ziemi”, co komuniści odczytali jako propagandę.