Mastering vol.1
Mastering to proces dosc skomplikowany i wymagajacy pelnej uwagi oraz wzmozonej
percepcji sluchowej. Ucho ludzkie ma tendencje do meczenia sie i tym samym
zmienionego odbioru materialu dzwiekowego w zaleznosci od pory dnia i/lub ogólnego
stopnia zmeczenia organizmu. Dlatego profesjonalny mastering powinien zajmowac co
najmniej dwa dni wliczajac w to pierwszy dzien ok. godzinnej pracy nad utworem, i
kolejny dzien, kiedy powinnismy odsluchac material tzw. "swiezym uchem". Nie mozna
równiez przecenic roli porównywania utworu bedacego przedmiotem pracy do utworów
wzorcowych. O ile jestesmy sie w stanie w ogólnym zarysie "nauczyc sie" brzmienia
naszych zestawów glosnikowych, wzmacniacza i innych elementów toru audio i tym samym
rozpoznawac wlasciwe proporcje w sygnale audio, subiektywne róznice wynikajace ze
stopnia zmeczenia ucha moga dochodzic nawet do 4 dB dla okreslonych czestotliwosci
(z reguly sa to czestotliwosci znajdujace sie na skrajach pasma) co jest wartoscia
niezwykle duza biorac pod uwage precyzje i finezje z jaka powinien byc wykonywany
proces masteringu. Dla srednio uzdolnionego inzyniera dzwieku zajmujacego sie
masteringiem, powinna byc wyczuwalna róznica w poziomie natezenia dzwieku juz od ok
0.5 dB, podczas gdy ucho przecietnego odbiorcy muzyki jest w stanie zauwazyc róznice
dopiero od 2 dB, a czesto dopiero wyzsze wartosci sa w jakis sposób odczuwalne.
mastering
Studio Mastering 4 U wykonuje glównie masteringi dla odbiorcy zagranicznego, gdzie
mamy duza liste stalych i zadowolonych klientów. Posiadamy tez dobrze wyposazone
studio, w którym mozemy Panstwa ugoscic i zaproponowac wspólna prace nad koncowym
etapem jakim jest mastering utworu muzycznego.
KOMPRESOR
Powyzej 4 dB róznicy poziomu sygnalu sluchacz zaczyna odczuwac dyskomfort odbioru
muzyki lub innych sygnalów dzwiekowych i temu wlasnie (miedzy innymi) stara sie
zapobiec inzynier dzwieku zajmujacy sie masteringiem. Ogólnie proces wyrównywania
poziomu sygnalu nazywa sie kompresja, i sluza do tego urzadzenia zwane kompresorami.
Zasada dzialania kompresora jest ogólnie dosc prosta: poziom sygnalów glosniejszych
jest zmniejszany, a sygnalów nagranych ciszej - zwiekszany. To proste urzadzenie
posiada jednak setki niuansów, które przecietnemu sluchaczowi nie przyszlyby nawet
do glowy, podczas gdy dobry realizator dzwieku wykonujacy mastering powinien znac
doskonale zagadnienie kompresji, jego wplyw na percepcje dzwieku, a nastepnie
dostepne modele kompresorów i róznice miedzy nimi. Ostatnio temat kompresji w
masteringu jest dosc mocno eksploatowany w zwiazku z nowymi, wciaz polepszajacymi
sie standardami dzwieku na plytach CD, które wymagaja coraz wiekszej wrecz fantazji
przy wykonywaniu masteringu, i oczywiscie coraz zasobniejszego portfela. Kilka lat
temu posiadanie jednego kompresora high-end, lub nawet "zwyczajnego" Finalizera,
bylo calkiem wystarczajaca baza do profesjonalnego masteringu. Dzisiaj posiadanie
dwóch tego typu urzadzen jest niezbednym minimum, a posiadanie co najmniej trzech
jest koniecznoscia - dla zapewnienia odpowiedniej oprawy dynamicznej nowoczesnej
muzyki.
mastering
Nasze studio pracuje na najlepszych odsluchach i najlepszych urzadzeniach, jak
równiez mamy doskonale warunki odsluchowe. Pracujemy wylacznie na urzadzeniach
hardware, w wiekszosci analogowych i lampowych. Nie pracujemy na wtyczkach
(pluginach), i nie piszemy ze oferujemy swiatowa jakosc za pomoca tanich procesorów
dzwieku - bo takich po prostu nie uzywamy. Jedynie niewielka ilosc studiów
masteringowych w Polsce moze zaprezentowac nasza technologie przetwarzania dzwieku.
O lepsza jakosc bedzie juz ciezko - na tym poziomie róznia sie jedynie uszy
realizatorów.
KOREKTOR
Kolejne urzadzenie w masteringu, wedlug niektórych najwazniejsze, wedlug mnie równie
Page 1
Mastering vol.1
wazne jak kompresor, to korektor (ang. equalizer). Sluzy ono do wzmacniania lub
obnizania poziomu sygnalu dla zadanych czestotliwosci pasma dzwiekowego. Mówiac
jezykiem prostym, za pomoca korektora mozemy np. "dodac basu". Z róznego typu
korektorami (najczesciej z korektorami graficznymi) przecietny sluchacz z pewnoscia
niejednokrotnie mial okazje sie zetknac badz przy okazji zakupu domowej wiezy stereo
badz tez odtwarzacza do samochodu. Sa to tzw. korektory przeznaczone do sprzetu
audio domowego uzytku i róznia sie one znacznie od korektorów profesjonalnych
glównie jakoscia, jak równiez tym ze sa to z reguly korektory graficzne z
predefniowanymi zakreasami pasma. W profesjonalnych zastosowaniach wykorzystywane sa
glównie tzw. korektory parametryczne, w których jestesmy w stanie definiowac
dowolnie pasmo i szerokosc dobroci (oznaczanej litera Q), co oznacza szerokosc pasma
które w danej chwili chcemy poddawac korekcji. Tak samo jak w przypadku kompresora,
posiadanie dzis jednego urzadzenia w studio masteringowym jest niewystarczajace.
Dodatkowo nalezy sie liczyc z tym ze korektory masteringowe sa z gruntu urzadzeniami
drozszymi niz kompresory i czasami wydatek rzedu 20 lub 30 tys. zlotych na
pojedynczy korektor moze wydawac sie poniekad slusznie wydatkiem nie do przelkniecia
- szczególnie w polskich warunkach.
studio masteringu
Oprócz masteringu zajmujemy sie czesciowo tez produkcja muzyczna oraz miksowaniem.
Jestesmy w stanie zaoferowac usluge miksowania materialu z gotowych sladów, lub
poprawiania miksu, ale trzeba pamietac ze wiaze sie to z duzo wiekszymi kosztami. O
ile nad masterem spedza sie srednio godzine lub dwie, nad miksem co najmniej 5 razy
tyle, dlatego w przypakdu miksu stawka liczona jest godzinowo.
PROFESJONALNY MASTERING CZY AMATORSKI MASTERING ?
Na cale szczescie sa jednak osoby, które takie urzadzenia kupuja ze wzgledu na pasje
a nie z mysla o tym aby poniesione naklady zwrócily sie w postaci dziesiatek
klientów z pelnymi portfelami, dobijajacych sie do drzwi studia. W dzisiejszej
rzeczywistosci, kiedy slowo "mastering" spowszednialo, musimy pamietac ze kazdy
producent muzyczny ma ambicje zeby samemu taki profesjonalny mastering wykonac. Nie
bede sie rozwodzil sie nad porównywaniem masteringu wykonanego na wtyczkach
software, do masteringu na sprzecie wartym setki tysiecy zlotych, jedyna analogia
która mi przychodzi do glowy to porównanie jazdy Fiatem 126p do jazdy luksusowa
limuzyna. Róznica nie polega na porównaniu jakosci pojedynczej wtyczki software do
podobnie dzialajacego urzadzenia hardware, takie porównanie moze dac do zludzenia
podobny rezultat. Profesjonalny mastering z uwzglednieniem dzisiejszych wysokich
standardów moze byc wykonany jedynie za pomoca kilku polaczonych urzadzen. Niestety
po polaczeniu kilku wtyczek software jedyne co mozemy uzyskac to znieksztalcenia
fazowe powodujace zanik transjentów i ogólne splaszczenie dzwieku. W przypadku
urzadzen hardware wyglada to dokladnie odwrotnie - kazde nastepne urzadzenie
wzbogaca dzialenia poprzedniego, powodujac w koncowej fazie oczekiwany rezultat,
niemozliwy do osiagniecia w zaden inny sposób. Niestety takie rozwiazania kosztuja -
jednak przy pomocy przyjaznego profesjonalnego studia masteringu mozemy to osiagnac
bez wydawania fortuny na sprzet, który w dobie dzisiejszej konkurencji i tak by sie
prawdopodobnie nie zwrócil.
studio masteringu
W naszym studio mozesz tez odpoczac i zrelaksowac sie. Kazde miejsce w naszym
pomieszczeniu oferuje ciekawe doznania muzyczne - od precyzyjnego odsluchu przy
stole masteringowym, poprzez szeroka i bogata scene dzwiekowa w srodku, po kuszacy i
elektryzujacy relaksacyjny klubowy zakatek zlokalizowany w tylnej czesci
pomieszczenia (na zdjeciu), gdzie mozemy wyraznie odczuc i ocenic klarownosc energii
niskich czestotliwosci. Kolorystyka pomieszczenia z powodzeniem dopelnia game
ciekawych wrazen dzwiekowych.
DYNAMICZNY MIKS !
Page 2
Mastering vol.1
Reasumujac, musimy postawic kropke nad "i" - profesjonalny mastering jest nie do
przecenienia. Jednakze musimy pamietac, iz nawet najlepszy realizator dzwieku nie
bedzie prawdopodobnie w stanie poprawic zle zgranego miksu. Jesli uzyte zostaly
bardzo zlej jakosci wtyczki, mikrofony, instrumenty lub inne elementy w miksie,
inzynier masteringu bedzie mógl poprawic to tylko czesciowo lub w ogóle nie bedzie
sie w stanie podjac masteringu tak zgranego utworu. Jednak o ile w przypadku
masteringu jestesmy wrecz zobowiazani do uzywania najwyzszej klasy urzadzen
dostepnych na rynku (aby zapewnic wlasciwe odwzorowanie dzwieku), to w przypadku
miksu w wiekszosci przypadków najwazniejsze jest ucho. Z mojego doswiadczenia wynika
ze za pomoca budzetowych rozwiazan mozna calkowicie bezproblemowo wykonac dobrze
brzmiacy miks, w zupelnosci nadajacy sie do profesjonalnego masteringu. Jesli tylko
bedziemy pamietac zeby pozostawic odpowiednio duzo dynamiki w utworze i nie niszczyc
miksu tanimi kompresorami lub limiterami, a nastepnie wyslemy swój utwór do
profesjonalnego studia masteringu, mozemy byc pewni ze nam sie to oplaci. Zdaje
sobie sprawe ze kazdy realizator na pewno marzy o tym finalnym "zapieciu" kompresora
czy limitera na sume, jednak powinnismy sobie zadac pytanie, czy zalezy nam na
znakomitym dzwieku, czy po prostu zrobilismy utwór aby sie pobawic tania wtyczka na
koniec pracy i miec z tego satysfakcje, wlasciwie niczym nie uzasadniona, bo
przeciez mogloby to brzmiec o wiele lepiej... Niewatpliwie takie wlasnie pytanie
powinnismy sobie kiedys zadac, byc moze bedzie to jeden wielu waznych kroków na
drodze do sukcesu.
Page 3