Komentowany przepis
Prawo upadłościowe i
naprawcze. Komentarz
2006
dr Dorota Zienkiewicz, Jędrzej Minkus, Arkadiusz
Świderek
Prawo upadłościowe i
naprawcze Zimmerman
10.2007
Pr.upadłościowe i
naprawcze
red.Zienkiewicz08.2006
Prawo upadłościowe i
naprawcze Gurgul
05.2005
Postępowanie naprawcze
Dukiel 01.2004
dla stanu prawnego na 2006-08-05
1
1. Od dnia ogłoszenia w MSiG oświadczenia z mocy prawa ulega zawieszeniu
zobowiązanie przedsiębiorcy oraz naliczanie odsetek od zobowiązań z wyjątkiem
następujących zobowiązań wyszczególnionych w art. 273 PrUpadNapr:
1) należności alimentacyjnych oraz rent z tytułu odszkodowania za wywołanie
choroby, niezdolności do pracy, kalectwa lub śmierci,
2) wierzytelności o wydanie mienia, nienależącego do majątku dłużnika,
3) wierzytelności, za które upadły odpowiada w związku z nabyciem spadku po
ogłoszeniu upadłości, po wejściu spadku do masy upadłości,
4) składek na ubezpieczenie społeczne,
5) wierzytelności ze stosunku pracy oraz wierzytelności zabezpieczonej na
mieniu upadłego hipoteką, zastawem, zastawem rejestrowym, zastawem
skarbowym i hipoteką morską, chyba że wierzyciel wyraził zgodę na objęcie jej
układem. Zgoda na objęcie wierzytelności układem powinna być wyrażona w
sposób bezwarunkowy i nieodwołalny, najpóźniej przed przystąpieniem do
głosowania nad układem. Zgoda może być wyrażona także ustnie do protokołu.
Zawieszenie z mocy prawa oznacza, iż w tym zakresie nie jest wymagane wydanie
osobnego postanowienia w przedmiocie zawieszenia spłaty wymagalnych zobowiązań
oraz naliczania odsetek od nich.
2
2. Kwestię ewentualnych egzekucji toczących się przeciw przedsiębiorcy jako
utrudniających mu wykonywanie planu naprawczego uregulowano odmiennie. Takie
egzekucje z reguły nie będą miały miejsca, to bowiem oznaczałoby, że dłużnik nie
regulował swoich zobowiązań przed złożeniem oświadczenia o wszczęciu postępowania
naprawczego, skoro pojawiły się przeciw niemu tytuły egzekucyjne. W takim wypadku
powinien on złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości. Jeżeli jednak zabezpieczenia
tymczasowe zostaną wydane przeciwko dłużnikowi, w szczególności w celu
zabezpieczenia roszczeń osób trzecich, sąd może postanowieniem na wniosek
przedsiębiorcy zmienić postanowieniem takie zarządzenia tymczasowe i ewentualnie
uchylić dokonane już zajęcia. Na postanowienie w tym przedmiocie przysługuje
zażalenie art. 42 w zw. z art. 493 PrUpadNapr.
Page 1 of 3
2009-08-27
https://legalis.net.pl/menu.html
Od wszczęcia postępowania naprawczego aż do jego zakończenia, potrącenie
wzajemnych wierzytelności między dłużnikiem i wierzycielem nie jest dopuszczalne,
jeżeli wierzyciel:
1) stał się dłużnikiem przedsiębiorcy po wszczęciu postępowania naprawczego;
2) będąc dłużnikiem przedsiębiorcy, stał się po wszczęciu postępowania
naprawczego jego wierzycielem przez nabycie wierzytelności w drodze
przelewu lub indosu wierzytelności powstałej przed wszczęciem postępowania
naprawczego.
Potrącenie wzajemnych wierzytelności jest jednak dopuszczalne, jeżeli nabycie
wierzytelności nastąpiło wskutek zapłaty długu, za który nabywca odpowiadał osobiście
albo pewnymi przedmiotami majątkowymi, i jeżeli odpowiedzialność nabywcy za dług
powstała przed dniem złożenia oświadczenia o wszczęciu postępowania naprawczego.
Wierzyciel, który chce skorzystać z potrącenia, składa o tym oświadczenie nie później
niż na zgromadzeniu wierzycieli.
Powyższe tezy są oparte na odpowiednim stosowaniu art. 89 PrUpadNapr, przyjmując
następujące założenia:
– złożenie oświadczenia o wszczęciu postępowania naprawczego jako inicjujące
postępowanie naprawcze odpowiada złożeniu wniosku o ogłoszenie upadłości,
– ogłoszenie upadłości odpowiada wszczęciu postępowania naprawczego, gdyż
od tej chwili można w obu wypadkach mówić o powstaniu nieodwracalnych
skutków, jakie przewiduje dla tych postępowań ustawa,
– udział wierzyciela w zgromadzenie wierzycieli w postępowaniu naprawczym
odpowiada zgłoszeniu wierzytelności w postępowaniu upadłościowym ze
względu na fakt, iż w postępowaniu naprawczym brak jest instytucji zgłoszenia
wierzytelności, a pierwszą czynnością, do której zobligowany i uprawniony jest
wierzyciel w zakresie przysługujących mu zobowiązań dłużnika, jest
uczestnictwo w zgromadzeniu wierzycieli.
Przepisu ust. 1 art. 498 nie stosuje się z zastrzeżeniem poniższym do roszczeń
wynikających z umowy o ustanowienie zabezpieczenia finansowego zawartej zgodnie z
ustawą z 2.4.2004 r. o niektórych zabezpieczeniach finansowych (Dz.U. Nr 91, poz. 871
ze zm.). Umowa taka określa wierzytelności finansowe podlegające zabezpieczeniu oraz
sposób zabezpieczenia, który może polegać na:
1) przeniesieniu - także z zastrzeżeniem odkupu - przez ustanawiającego
zabezpieczenie na przyjmującego zabezpieczenie prawa do środków pieniężnych
lub instrumentów finansowych, albo
2) ustanowieniu przez ustanawiającego zabezpieczenie na rzecz przyjmującego
zabezpieczenie zastawu na prawach do środków pieniężnych lub na
instrumentach finansowych (zastaw finansowy), albo
3) ustanowieniu blokady na rachunku lub koncie depozytowym papierów
wartościowych zgodnie z odrębnymi przepisami.
Page 2 of 3
2009-08-27
https://legalis.net.pl/menu.html
Minkus
Umowa powinna określać termin, do którego ustanawia się zabezpieczenie, podstawy
realizacji zabezpieczenia, sposób wyceny przedmiotu zabezpieczenia i zasady
rozliczenia stron. Umowa może przewidywać odpowiedni przedmiot zastępczy, a w
przypadku zastawu finansowego również ustanowienie prawa użycia lub zaspokojenie
się zastawnika przez przejęcie przedmiotu zastawu finansowego. Umowa może
przewidywać także zastępowanie środków pieniężnych lub instrumentów finansowych
innymi środkami pieniężnymi lub instrumentami finansowymi.
Niestosowanie art. 498 ust. 1 PrUpadNapr do roszczeń wynikających z umów
określonych wyżej uzależnione jest od następującego warunku:
- obowiązek ustanowienia zabezpieczenia finansowego, w tym zabezpieczenia
uzupełniającego, w celu uwzględnienia wahań wartości przedmiotu
zabezpieczenia lub wartości zabezpieczonych wierzytelności finansowych, albo
- uprawnienie do wycofania środków pieniężnych lub instrumentów
finansowych jako zabezpieczenia, w zamian za opłatę z tytułu zastąpienia lub
zmiany takiego zabezpieczenia
ustanowione zostały w dniu wszczęcia postępowania naprawczego i zabezpieczone
wierzytelności finansowe powstały przed dniem ustanowienia zabezpieczenia
finansowego, w tym zabezpieczenia dodatkowego, uzupełniającego lub zastępczego.
Przepis ust. 1 art. 498 nie narusza uprawnień wynikających z klauzuli kompensacyjnej
ustanowionej zgodnie z art. 3 pkt 3 ustawy o niektórych zabezpieczeniach finansowych.
Przez klauzulę taką należy rozumieć klauzulę przewidującą w razie wystąpienia
podstawy realizacji zabezpieczenia natychmiastowe potrącenie lub kompensatę
wierzytelności, oraz sposób ich dokonania i rozliczenia stron, zawartą w umowie o
ustanowienie zabezpieczenia finansowego, w umowie ramowej związanej z tą umową
lub w umowie szczegółowej zawartej w wykonaniu umowy ramowej.
Page 3 of 3
2009-08-27
https://legalis.net.pl/menu.html