Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie
Głównymi instytucjami polskiego rynku kapi-
tałowego są Giełda Papierów Wartościowych
w Warszawie, która organizuje giełdowy obrót
instrumentami finansowymi, Krajowy Depo-
zyt Papierów Wartościowych, który dokonuje
rozliczeń transakcji, realizuje zobowiązania
emitentów wobec właścicieli papierów war-
tościowych i przechowuje instrumenty finan-
sowe oraz biura maklerskie, które pośredniczą
w zawieraniu transakcji. Nadzór nad rynkiem
sprawuje Komisja Nadzoru Finansowego.
Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych
(KDPW) powstał w 1991 r. jako integralna
część Giełdy Papierów Wartościowych w
Warszawie. Od 7 listopada 1994 r. stał się nie-
zależną instytucją działającą w formie spółki
akcyjnej. KDPW jest centralną instytucją od-
powiedzialną za prowadzenie i nadzorowanie
systemu depozytowego w zakresie obrotu
instrumentami finansowymi w Polsce. Obrót
ten jest wzorowany na światowych wzorcach,
w tym na zasadzie całkowitej dematerializacji
papierów wartościowych. KDPW realizuje tak-
że szereg usług dla emitentów tj.: pośredni-
czenie w wypłacie dywidendy dla akcjonariu-
szy, asymilację, zamianę, konwersję i podział
akcji, realizację prawa poboru.
Istotną rolą Krajowego Depozytu jest również
tworzenie połączeń operacyjnych (tzw. lin-
ków), dzięki którym możliwy jest rozrachunek
transakcji zagranicznych spółek notowanych
na GPW w formule dual-listing. W początku
2012 r. Krajowy Depozyt utrzymuje 17 połą-
czeń operacyjnych z zagranicznymi instytucja-
mi depozytowymi. Dzięki utworzonym linkom
możliwe jest notowanie zagranicznych spółek
na GPW z takich krajów, jak: Austria, Bułga-
ria, Czechy, Estonia, Francja, Kanada, Litwa,
Niemcy, Słowacja, Szwecja, USA, Węgry,
Wielka Brytania, Włochy.
W lipcu 2011 r. nastąpiło przekazanie przez
Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych
spółce
KDPW_CCP zadań dotyczących pro-
wadzenia rozliczeń transakcji zawieranych na
rynku regulowanym oraz w alternatywnym
systemie obrotu i prowadzenia systemu za-
bezpieczania płynności rozliczeń. W struktu-
rach samego KDPW pozostają funkcje z za-
kresu rozrachunku transakcji oraz centralnego
depozytu papierów wartościowych. Wprowa-
dzając tę zmianę Krajowy Depozyt wypełnia
międzynarodowe standardy oraz znacząco
podnosi konkurencyjność polskiego rynku
kapitałowego.
Do zalet związanych z powołaniem przez
KDPW izby rozliczeniowej typu CCP należą
m.in.:
ograniczenie ryzyka kontrpartnerów po-
przez gwarantowanie transakcji przyjętych
do rozliczenia przez KDPW_CCP,
zwiększenie efektywności zarządzania ry-
zykiem,
zwiększenie katalogu podmiotów upraw-
nionych do pełnienia roli uczestników roz-
liczających (w tym o podmioty zagraniczne,
które do tej pory nie miały takiej możliwo-
ści),
poprawa postrzegania infrastruktury pol-
skiego rynku kapitałowego przez polskie i
zagraniczne instytucje finansowe,
możliwość rozwijania funkcjonalności do-
tyczących procesu rozliczeń i rozrachunku
wg międzynarodowych standardów,
podjęcie współpracy z zagranicznymi CCP
oraz Centralnymi Depozytami.
KDPW_CCP rozlicza transakcje na Głównym
Rynku GPW, rynku NewConnect, Catalyst,
BondSpot, a także Rynku Energii GPW. Wraz
z rozpoczęciem działalności operacyjnej na-
stąpiło także wdrożenie nowego systemu
gwarantowania rozliczeń.
Regulowany rynek pozagiełdowy, na któ-
rym zawiera się przede wszystkim transakcje
hurtowe, zorganizowany jest przez spółkę
BondSpot. Spółka prowadzi działalność w
obszarze hurtowego obrotu obligacjami i bo-
nami skarbowymi w ramach rynku Treasury
BondSpot Poland oraz obligacjami komunal-
Polski rynek kapitałowy
7
