plik

W zamkach lub starych dworach ukazują się często Białe

Damy. Są to zwykłe duchy pań wysokiego rodu, które zostały

zamordowane lub poniosły śmierć w tragicznych

okolicznościach. Białe Damy są znane w całej Europie. We

Francji Białe Damy odznaczają się podobno niezwykłą urodą i

pojawiają się w pobliżu mostów. Jak głosi stara legenda

francuska, wzięło się to stąd, że istniał kiedyś zwyczaj

składania młodych kobiet w ofierze bóstwom rzecznym, ażeby

zjednane w ten sposób pozwoliły podróżnym przeprawić się

bezpiecznie. Podobnie jak w Wielkiej Brytanii, we Francji

widuje się Białe Damy także w starych zamkach i pałacach,

gdzie błądzą po korytarzach, niekiedy trzymając w dłoniach

puchary wypełnione trucizną.

****

Biała Dama z Golubia

Od stuleci zamek w Golubiu ma swojego ducha. jest to zjawa

ludziom życzliwa. Na krużgankach i murach pojawia się

bowiem Anna Wazówna w białej szacie i książęcym diademie

na głowie, doglądając nocami swego starostwa.

Za życia spędziła w Golubiu wiele lat. Zamek podarowany

Annie przez jej brata, króla Polski Zygmunta III Wazę, z

krzyżackiej warowni został przebudowany na wspaniałą

renesansową rezydencję. Anna szybko uczyniła golubski

zamek miejscem spotkań ludzi uczonych. Założyła w zamku

bibliotekę i ogród botaniczny (to tu podobno po raz pierwszy

na naszych ziemiach wyhodowano tytoń), a także aptekę, w

której sama warzyła ziołowe odwary i ucierała maści.

Dla swych poddanych Anna była dobrą i łaskawą panią,

fundowała nawet stypendia dla zdolnych chłopców. Po jej

mierci w 1625 roku zamek podupadł, a później, podczas

szwedzkiego potopu, podzielił los wielu polskich kaszteli.

Biała Dama z Golubia jest jedynym widmem, które

materializuje się raz do roku w obecności licznie

zaproszonych gości. Kiedy w Golubiu odbywa się słynny bal

kostiumowy, a dzieje się to co rok w ostatnią sobotę

karnawału, o północy w drzwiach ukrytych w murze staje

Biała Dama i spełnia puchar wina wręczany jej przez

aktualnego gospodarza zamku.

****

Biała Dama z Kórnika

W dawnym Pałacu Działyńskich w kórniku w pobliżu

Poznania pojawia się nocami widmo dawnej pani tego zamku

Teofili Z Działdyńskich Szołdrskiej Potulickiej. Jak wyglądała

za życia przypomina portret francuskiego malarza Antoniego

Pesne, przedstawiający młodą jeszcze kobietę w białej peruce i

takież krynolinie pochylającą się w dworskim ukłonie.

Nocą tuż przed dwunastą, dama na portrecie ożywa, wychodzi

z ram i aż do świtu przechadza się po salach i parku. W

rodzinnej tradycji Działdyńskich zachowało się wiele

opowieści o pani Teofili, która była daleką prababką tej

rodziny. Żyła w wieku osiemnastym. Była podobno niezwykle

jak na owe czasy wykształcona, całymi kuframi sprowadzała

księgi z Paryża, miała nawet pracownię, gdzie wykonywała

doświadczenia chemiczne. Przeżyła dwóch mężów, z którymi

nie była chyba zbyt szczęśliwa.

Zdaje się, że pani Teofila, jak wielu arystokratów w owym

okresie nie była zbyt pobożna, zaniedbywała praktyki religijne

i wiodła spory z miejscowym proboszczem. W obrębie jej dóbr

znajdowały się ruiny dawnego myśliwskiego zameczku rodu

Górków, którzy niegdyś władali tymi ziemiami. Podobno w

piwnicach budowli ukryli oni skarby, powierzając nad nimi

pieczę złym mocom. Moc ich mogła być tylko wtedy pokonana,

jeśli na miejsce to uda się ksiądz z procesją. musi jednak

uważać, aby nie zapomnieć niczego z przepisanych obrzędów,

a próbować może tylko trzy razy. Podobno za czasów pani

Teofili trzykrotnie wybierał się bniński proboszcz, aby uwolnić

skarby od niesamowitych strażników, ale za każdym razem

coś przeoczył. Pani Teofila śmiała się z niego i kazała rozebrać

ruiny a cegły użyć na budulec. Skarbów nie znaleziono.

****

Biała Dama z Niedzicy

Na dziedzińcu tak zwanego górnego zamku w Niedzicy i w

pobliżu zamkowej kaplicy pojawia się w poszumie

gwałtownego wichru kobieca postać w bieli, która wyrasta jak

gdyby w nadnaturalnej wielkości zjawę, sięgającą sklepienia.

legenda głosi że to duch nieszczęsnej księżniczki z kraju Inków

Uminy, która tu w drugiej połowie osiemnastego wieku żyła

przez lat kilka jako żona jednego z właścicieli zamku. W

połowie osiemnastego wieku potomek węgierskiej rodziny

Sebastian Berzevicy wyruszył do Ameryki Połódniowej w

poszukiwaniu przygód - i zapewne majątku. Po latach osiadł w

Peru i tam ożenił się z Indianką ze szlachetnego rodu z krwi

dawnych władców państwa Inków. Mieli jedną córkę imieniem

Umina, która w wieku piętnastu lat wyszła za młodzieńca z

równie świetnej inkaskiej rodziny, imieniem Tupak Amaru. W

roku 1780 w Peru wybuchło powstanie przeciwko Hiszpanom,

a na jego czele stanął krewny męża Uminy. Po upadku

powstania Hiszpanie mścili się na wszystkich, którzy brali

udział lub mu sprzyjali. Sebastian Berzevicy wraz z Uminą i

jej mężem uszli do Europy, zabierając ze sobą część

legendarnego skarbu Inków, przynależnego z mocy prawa

rodzinie Tupak Amaru.

Ale i w Europie dosięgła ich zemsta Hiszpanów - męża Uminy

zasztyletowano w weneckim zaułku. Na krótko przed jego

miercią Umina urodziła syna. Stary Berzevicy postanowił

wraz z Uminą i wnukiem powrócić do zamku nad

Dunajcem.Po roku w niedzickim zamku Uminę

zasztyletowano na dziedzińcu przed wejściem do kaplicy. Aby

ocalić wnuka, Berzewicy kazał go zaadoptować swym dalekim

kuzynom Beneszom, przepisując na nich majątek.

Antoni - bo takie imię wymienia się w akcie adopcji - znał

tajemnicę swego pochodzenia i skarbu Inków. Na łożu śmierci

zaklinał swych synów, aby nie szukali bogactw władców Peru,

gdyż ciąży na nich przekleństwo. Uminę podobno pochowano

pod kaplicą w srebrnej trumnie, a pod całun włożono

dokument sporządzony pismem węzełkowym "kipu", może

testament Tupak Amaru, a może wskazówkę, jak dotrzeć do

skarbu? Niestety, pomimo szczegółowych badań

archeologicznych nie znaleziono ani trumny Uminy, ani

skarbu.