Rachunkowość

Wykład 1

T: Rachunkowość, jako nauka stosowana. Pojęcie, zakres i funkcje rachunkowości.

Informacja ekonomiczna jest podstawowym elementem. System informacji ekonomicznej,
z którego dane wykorzystywane są między innymi do analiz ekonomicznych oraz
w przygotowaniu decyzji ekonomicznych i finansowych na różnych szczeblach. System
informacji ekonomicznej tworzą 3 podstawy:

•

gromadzenia danych – informacji źródłowych,

•

przetwarzania danych w zestawy informacji,

•

prezentacji informacji powstałych w wyniku przetworzenia danych.

Zagadnienia związane z gromadzeniem, przetwarzaniem i dostarczaniem określonym
podmiotom informacji o stanie majątkowym i finansowym oraz o przebiegu procesów
zachodzących w jednostkach gospodarczych oraz podmiotach organizacyjnych są domeną
rachunkowości.

Rachunkowość jest całościowym, zamkniętym systemem obejmującym proces: identyfikacji,
klasyfikacji, pomiaru, rejestracji i przygotowania informacji o procesach gospodarczych,
powodujących zmiany w zakresie majątku jednostki gospodarującej lub organizującej i źródeł
ich pochodzenia. Ujmuje ona jednocześnie całość kosztów i strat oraz całość dochodów
i zysków, umożliwiając w ten sposób ustalenie ostatecznego finansowego wyniku
działalności.

„RACHUNKOWOŚĆ JEST SZTUJĄ POMIARU, OPISU I INTEPRETOWANIA
DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ.”

Użytkownicy informacji zawartych w sprawozdaniach finansowych to m.in.:



właściciele i kierownictwo danej jednostki gospodarczej,

System

Ewidencji

Gospodar

czej



banki oraz inni pożyczkodawcy,



inwestorzy,



wierzyciele,



administracja rządowa na różnych szczeblach,



władze podatkowe,



opinia publiczna,



konkurencja.

Wykład 2

Branże rachunkowości

: ze względu na przedmiot zainteresowania rachunkowości,

uwzględniając charakter przebiegu procesów gospodarczych i finansowych możemy
wyróżnić tzw. rachunkowości branżowe, jak np.:

•

Rachunkowość przedsiębiorstw.

•

Bankowa.

•

Rachunkowość budżetowa.

•

Jednostek sektora finansów publicznych.

•

Rolnicza.

•

Rachunkowość jednostek non profit itd.

Funkcje rachunkowości:

1.

Funkcja informacyjna: szczegółowe informacje dla poszczególnych odbiorców, odbiorcy
zewnętrzni i wewnętrzni, wspomaganie procesu zarządzania jednostką)

2.

Funkcja kontrolna:

a) Ochrona i zabezpieczenie mienia powierzonego przez wspólników/klientów do

zarządzania

b) Na ile możemy wykorzystywać ten majątek

c)

Możliwość kontroli, w jakim stopniu firma realizuje założone cele (controlling
zarządczy)

3.

Funkcja stymulacyjna - porównywanie między firmami, aby inne firmy nas nie
„wyprzedziły”.

4.

Funkcja dowodowa - rozliczenia firmy, dowody w sprawach sądowych.

Regulacje prawne prowadzenia rachunkowości

1.

Ustawa o rachunkowości z dnia 29 września 1994 (DzU nr 121 poz. 591 z poźn. zm,
tekst jednolity DzU Nr 76 z 2002 roku poz. 694).

2.

Międzynarodowe Standardy Rachunkowości Dyrektywy Unii Europejskiej.

3.

Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej.

Podmioty, które mają obowiązek prowadzenia rachunkowości i stosowania
ustawy o rachunkowości:



Spółki handlowe (osobowe i kapitałowe, w tym również w organizacji) oraz spółki
cywilne a także inne osoby prawne, z wyjątkiem Skarbu Państwa i Narodowego
Banku Polskiego.



Osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych oraz
spółki partnerskie, jeżeli ich przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów
i operacji finansowych za poprzedni rok obrotowy wyniosły co najmniej
równowartość w walucie polskiej 1 200 000 euro.



Jednostki organizacyjne działające na podstawie: prawa bankowego, przepisów
o obrocie papierami wartościowymi, przepisów o funduszach inwestycyjnych,
przepisów o działalności ubezpieczeniowej lub przepisów o organizacji
i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych.



Gminy, powiaty, województwa i ich związki.



Osoby zagraniczne, oddziały i przedstawicielstwa przedsiębiorców zagranicznych,
w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej.



Jednostki, które otrzymują na realizację zadań zleconych dotacje lub subwencje
z budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego lub funduszów
celowych.

Podwójny charakter majątku

OPERACJE

GOSPODARCZE

EWIDENCJA W UJĘCIU

WARTOŚCIOWYM

EWIDENCJA W MIERNIKACH

NATURALNCH – UJĘCIE

SPRAWOZDANIA

FINANSOWE I RAPORTY

RZECZOWE

KSIĘGOWE

ZAMKNIĘCIE

ROCZNE

ANALIZA

EKONOMICZNA I

FINANSOWA

R

A

C

H

U

N

K

O

W

O

Ś

Ć

A

N

A

LI

Z

A

CELE

WARIANTY DECYZJI

INFORMACJE Z

POZOSTAŁYCH ŹRÓDEŁ

P

LA

N

O

W

A

N

IE

RACHUNEK

Majątek ~> pochodzi z kapitałów własnych i obcych

Kapitały ~> przejawia się w majątku trwałym i obrotowym

Majątek = aktywa

Aktywa - są to kontrolowane przez jednostkę zasoby majątkowe o wiarygodnie określonej
wartości, powstałe w wyniku przeszłych zdarzeń, które spowodują w przyszłości wpływ do
jednostki korzyści ekonomicznych, np. budynek, samochód, komputer, środki pieniężne,
papiery wartościowe.

Podział aktywów:

1. Aktywa trwałe (długoterminowe):



Wartości niematerialne i prawne.



Rzeczowe aktywa trwałe.



Należności długoterminowe.



Inwestycje długoterminowe.



Długoterminowe rozliczenia międzyokresowe.

2. Aktywa obrotowe (krótkoterminowe):



Zapasy (materiały, towary, produkty – gotowe i półprodukty).



Należności krótkoterminowe.



Inwestycje krótkoterminowe (środki pieniężne, aktywa finansowe).