background image

 

OTYŁOŚĆ  I  NADWAGA. 

 

       Na co dzień, wtedy gdy mówimy o nadmiernej 
masie ciała, posługujemy się dwoma pojęciami: 
nadwaga i otyłość. W istocie pojęcia te nie są 
jednoznaczne. Nadwaga jest to nadmierna masa ciała 
w stosunku do przyjętych norm zależnych od wieku, 
wzrostu i budowy ciała i jest to jak gdyby pierwszy 
krok do otyłości. Otyłość natomiast jest to już 
choroba ogólnoustrojowa, spowodowana bardzo 
dużą nadwagą. Dla mężczyzn tkanka tłuszczowa 
stanowi 20%, gdy jednak jej wartość wzrośnie i 
będzie stanowiła 25% masy ciała, będzie to już 
otyłość. Zaś u kobiet tkanka tłuszczowa wynosi 24% 
masy ciała, a otyłość zaczyna się, gdy jej ilość 
wzrośnie do 30%. Generalnie duża nadwaga równa 
się otyłości.  
         U jednego człowieka zjadanie dużych ilości 
jedzenia jest oznaką dobrego apetytu i nie prowadzi 
do powiększenia się jego masy, natomiast drugi, jeśli 
będzie jadł tyle samo, bardzo szybko przytyje. Jakie 
więc czynniki predysponują niektórych ludzi do 
rozwoju otyłości? 
 

background image

 

 
 
 
         Zacznijmy od wyjaśniania podstawowego 
podziału otyłości na pierwotną i wtórną. 
 
OTYŁOŚĆ WTÓRNA
  powstaje w wyniku 
poważnych zaburzeń metabolicznych i 
hormonalnych i jest jednym z wielu objawów tych 
schorzeń. 
 
 OTYŁOŚĆ PIERWOTNA pojawia się wtedy, 
kiedy ilość spożywanego pokarmu i dostarczanej z 
nim energii jest znacznie wyższa, niż jest nam 
potrzebna. 
          
      Ludzie którzy jedząc dużo preferują pokarmy 
słodkie  i tłuste, a więc: słodycze, ciasta, lody, desery 
a także tłuste mięsa, wędliny, potrawy z dużą ilością 
tłuszczu. Takie pożywienie dostarcza w ciągu dnia 
za mało warzyw i owoców, ciemnego pieczywa czy 
innych produktów z pełnego ziarna zbóż, w których 
zawarty jest błonnik, witaminy, sole mineralne 
przeciwdziałające otyłości. 
 

background image

 

 
 
 
 

CO SPRZYJA OTYŁOŚCI? 

 
-  nawyki żywieniowe, typu podjadanie między 

posiłkami, 

-  ciągłe biesiadowanie zakrapiane alkoholem, 
-  słaba psychika, złe samopoczucie ma wpływ na to, 

ile jemy, 

-  niepowodzenia życiowe, 
-  stresy, 
-  lęki, stany depresji. 
-  złe odżywianie się matki w czasie ciąży,  
-  przekarmienie dziecka od najmłodszych lat, 
-  nagradzanie dzieci słodyczami, 
-  zmniejszona aktywność ruchowa 
-  skłonność do wadliwego gromadzenia się tkanki 

tłuszczowej i obniżonego tempa przemiany         

-  materii.      
 

SKUTKI OTYŁOŚCI 

 

background image

 

     Nie leczona, długo trwająca otyłość jest 
przyczyną ujawniania się wielu groźnych chorób. 
Najważniejsze z nich to: nadciśnienie, cukrzyca typu 
dorosłych, choroby pęcherzyka żółciowego, 
miażdżyca i inne choroby układu krążenia, choroby 
stawów, zaburzenia rozrodcze i miesiączkowania.  

ROZMIESZCZENIE TKANKI 

TŁUSZCZOWEJ. 

 
  U ludzi otyłych zgromadzony tłuszcz 
rozmieszczony jest nierównomiernie w różnych 
częściach ciała. U niektórych „grubasów” gromadzi 
się w okolicach karku, podbródka, ramion i klatki 
piersiowej. Zauważono, że ludzie z taką otyłością są 
życzliwie nastawieni do otoczenia, mają „ zdrowy 
wygląd” i dobre samopoczucie. Niestety, w miarę 
upływu lat u nich pojawiają się kłopoty z 
podwyższonym ciśnieniem, zaawansowaną 
miażdżycą lub cukrzycą, i schorzenia te znacznie 
pogarszają ich stan zdrowia. U innych, a zwłaszcza 
kobiet, nadmiar tkanki tłuszczowej gromadzi się na 
udach, brzuchu i biodrach. Przypomina to wyglądem  
trochę gruszkę i tak ten typ otyłości jest nazywany. 
Częstą dolegliwością w tym przypadku są: żylaki, 
stany zapalne i zwyrodnienia kości oraz stawów. Nie 

background image

 

ma najmniejszych wątpliwości, że z otyłością 
każdego typu trzeba walczyć wszystkimi siłami. 
Oczywiście, nie jest to sprawa prosta. Dużo łatwiej 
można pozbyć się niewielkiej nadwagi niż długo 
trwającej otyłości, zwłaszcza u ludzi w wieku 
średnim i starszym, kiedy jest ona powikłana innymi 
chorobami. 
 

JAK WIĘC ZACZĄĆ ZMAGANIA Z 

OTYŁOŚCIĄ? 

 

 zmień tryb życia na bardziej aktywny, 
 
 spożywaj mniej kalorii, ale jednocześnie nie głudz 

się. Podczas odchudzania się, nie możesz 
odczuwać dotkliwego głodu, ani wyczerpania 
nerwowego, 

 
 odchudzając się nie możesz doprowadzić do 

niedoborów pokarmowych! Dieta powinna 
dostarczać odpowiednią ilość składników 
odżywczych (białka, tłuszczu, węglowodanów), 
witamin i soli mineralnych. 

 

background image

 

 ogranicz spożywanie tłuszczów, zwłaszcza z 

produktów zwierzęcych, 

 
 białka należy spożywać w ilości ok. 1.5 g/ kg masy 

ciała. Produkty zawierające białko 
pełnowartościowe pochodzenia zwierzęcego, jak: 
mleko, sery, mięso, wędliny, jaja powinny 
znajdować się w trzech głównych posiłkach, 

 
 owoce i warzywa są źródłem witamin i składników 

mineralnych. JEDZ ICH DUŻO! Najwięcej w 
postaci surówek. Cenne owoce raju- czyli jabłka- 
zawierają pektyny, które mają zdolność wiązania 
toksycznych metali ciężkich oraz zapobiegają 
przedwczesnym zmianom miażdżycowym, 

 
 dużo jedzenia a mało kalorii dostarczają produkty 

bogate w błonnik pokarmowy, takie jak: warzywa i 
owoce, pieczywo razowe, otręby, chleb chrupki, 

 
 tłuste zawiesiste zupy zastąp sokiem owocowym 

lub warzywnym, 

 
 jadaj mniej ale, ale regularnie i częściej, najlepiej 

4-5 razy w ciągu dnia, 

background image

 

 
 nie dojadaj między posiłkami, 
 
 spożywaj potrawy przyrządzone metodą: 

gotowania w wodzie i na parze, duszenia bez 
tłuszczu, pieczenia w folii, pergaminie lub w 
garnkach kamionkowych (bez tłuszczu), opiekania 
na ruszcie i rożnie. 

 

SPORT NAJLEPSZYM LEKARSTWEM NA 

OTYŁOŚĆ I  NADWAGĘ. 

 

Aktywność fizyczna jest najtańszym i 
niezastąpionym lekarstwem na otyłość. Ułatwia 
utratę energii, poprawia przemianę materii, 
doskonale modeluje sylwetkę. Niewiele osób  stosuje 
jednak to lekarstwo, a szkoda, bo naprawdę warto. 
       Z badań przeprowadzonych przez OBOP 
wynika, prawie 50% dzieci i młodzieży od 2 do 4 
godzin dziennie siedzi przed telewizorem, natomiast 
tylko 18% przeznacza ten czas na spacery, gry i 
zabawy na świeżym powietrzu. 
       Jeszcze gorzej przedstawia się sytuacja 
dorosłych, którzy prawie zapomnieli o aktywnym 
odpoczynku. Ponad połowa Polaków, którzy 
ukończyli 50 lat prowadzi siedzący tryb życia.  

background image

 

SPECJALIŚCI BIJĄ NA ALARM! Przewidują, że 
za dwieście lat wszyscy będziemy cierpieć z powodu 
otyłości, jeżeli nie zmienimy stylu życia i 
zwyczajów. Jemy bowiem niewiele mniej, za to 
niemal w ogóle się nie ruszamy. 
        Jeśli ktoś chce się odchudzić, musi mniej jeść i 
dużo więcej ćwiczyć. A z  ćwiczeń proponujemy: 
pływanie, bieganie, aerobik, jazda na rowerze, gry na 
świeżym powietrzu a nawet spacery, itp. 

 

OTYŁOŚĆ A PSYCHIKA. 

 
      
Psycholodzy twierdzą, że jemy zbyt dużo. 
Chcemy w ten sposób oszukać nasze pragnienia, 
zapomnieć o kłopotach. „ Nudzę się, jem, tyję, 
obwiniam się za to, mam coraz większe problemy w 
życiu, znowu jem”. W takie błędne koło wpadło 
wiele osób otyłych. Codzienne kłopoty mogą także 
prowadzić do poważnych chorób- braku łaknienia, 
czyli anoreksji i ogromnego uczucia głodu- bulimii. 
       Część naukowców uważa, że osoby cierpiące na 
anoreksję pochodzi z despotycznych domów. 
Ograniczenie ilości  jedzenia jest dla nich jedyną 
strefą życia, w której mogą sami podejmować 
decyzje. Chorzy ci trafiają do lekarza najczęściej w 

background image

 

stanie skrajnego wychudzenia. Co piąty z nich 
umiera. 
       Mniej dramatycznie kończą chorzy na bulimię. 
Okresy głodu nie trwają u nich długo. Mają napady 
obżarstwa i wtedy pochłaniają tysiące kalorii. Potem, 
winiąc siebie za takie postępowanie, prowokują 
organizm do wymiotów. Przyczyną bulimii może 
być przygnębienie, niepokój, stres. Jedzenie staje się 
ucieczką od problemów. 
         „Poskramianie smoka diety” nie polega na 
ciągłym liczeniu kalorii, lecz na odpowiednim 
wewnętrznym nastawieniu i wykorzystaniu własnej 
wyobraźni. Pozytywne myślenie może wyzwolić 
mechanizmy obronne organizmu, zdolne pokonać 
nowotwór, a co dopiero otyłość. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 

background image

10 

 

 

CEL POZBYCIA NADWAGI. 

 

-    zmniejszenie ryzyka zachorowania na 
miażdżyce, nadciśnienie, zaburzenie 
krążenia,  zaburzenia oddychania, cukrzycę 
typu drugiego 
 
-  poprawienia samopoczucia, 
 
- pozbycia się kompleksów, 
 
- zwiększenie aktywności fizycznej, 
 
- ogólne polepszenie stanu zdrowia. 

 
 

Korzystałyśmy z następujących materiałów: 

-  „Dietetyka czyli sposób na żywienie”, Jadwiga 

Biernat, 

-  miesięcznik „Super linia”, 
-  miesięcznik „Focus”, 
-  artykuły „żywność- żywienie- życie”,