Technik_pszczelarz_321[04].Z4.06

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Krzysztof Olszewski

Prowadzenie róŜnych kierunków produkcji pasiecznej

321[04].Z4.06

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji

–

Państwowy Instytut Badawczy

Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Recenzenci:

mgr inŜ. ElŜbieta Worobik

mgr inŜ. Jarosław Stępień

Opracowanie redakcyjne:

mgr Edyta Kozieł

Konsultacja:

dr inŜ. Jacek Przepiórka

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczn

programu jednostki modułowej 321[04].Z4.06,

„Prowadzenie ró

nych kierunków produkcji pasiecznej”, zawartego w modułowym programie

nauczania dla zawodu technik pszczelarz.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

2. Wymagania wstępne

3. Cele kształcenia

4. Przykładowe scenariusze zajęć

5. Ćwiczenia

5.1. Produkcja miodu sekcyjnego i plastrowego oraz pozyskiwanie

konserwacja i przechowywanie obnóŜy pyłkowych

5.1.1. Ćwiczenia

5.2. Pozyskiwanie jadu, kitu, wosku i mleczka pszczelego

5.2.1. Ćwiczenia

5.3. Ekologiczna gospodarka pasieczna oraz wychów trzmieli i pszczół

samotnic dla potrzeb zapylania roślin

5.3.1. Ćwiczenia

6. Ewaluacja osiągnięć ucznia

7. Literatura

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie technik pszczelarz.

W poradniku zamieszczono:

−

wymagania wstępne, czyli wykaz niezbędnych umiejętności i wiedzy, które uczeń
powinien mieć opanowane, aby przystąpić do realizacji tej jednostki modułowej.

−

cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy
z poradnikiem.

−

wiczenia, przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami

nauczania–uczenia oraz środkami dydaktycznymi,

−

ewaluacja osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzia pomiaru dydaktycznego.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone róŜnymi metodami ze

szczególnym uwzględnieniem następujących metod nauczania, np.: tekstu przewodniego,
ć

wiczeń praktycznych.

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróŜnicowane, począwszy od

samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.

Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone róŜnymi metodami ze

szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania, np.: samokształcenia
kierowanego, tekstu przewodniego.

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróŜnicowane, począwszy od

samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Schemat układu jednostek modułowych

321[04].Z4

Gospodarka pasieczna

321[04].Z4.01

Zakładaanie pasieki

321[04].Z4.03

Zapobieganie nastrojowi rojowemu i rójce

321[04].Z4.04

Planowanie

i prowadzenie wędrownej

gospodarki pasiecznej

321[04].Z4.05

Przygotowanie pasieki

do zimowania

321[04].Z4.06

Prowadzenie róŜnych

kierunków produkcji

pasiecznej

321[04].Z4.07

Przetwarzanie produktów pasiecznych

321[04].Z4.02

Organizowanie prac związanych

z wiosenną obsługą pasieki

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

korzystać z róŜnych źródeł informacji,

−

posługiwać się podstawowym sprzętem pasiecznym,

−

przeprowadzić wychów matek pszczelich,

−

poddać matkę pszczelą do rodziny,

−

przeprowadzić wiosenny przegląd rodziny pszczelej,

−

dostosować wielkość gniazda do siły rodziny,

−

rozpoznawać i likwidować anormalne stany w rodzinie pszczelej,

−

poszerzać gniazdo rodziny pszczelej,

−

kierować rozwojem wiosennym rodziny pszczelej

−

rozpoznawać nastrój rojowy w rodzinie pszczelej,

−

zapobiegać powstawaniu i likwidować nastrój rojowy,

−

rozpoznawać pierwsze objawy chorób w rodzinie pszczelej,

−

udzielać pomocy chorym rodzinom pszczelim,

−

rozpoznawać waŜniejsze rośliny miododajne,

−

obliczać zasobność naturalnych zbiorowisk pod względem wartości pszczelarskiej,

−

określać fazy fenologiczne roślin kwitnących w naturalnych zbiorowiskach,

−

zaplanować wędrowną gospodarkę pasieczną,

−

posługiwać się sprzętem stosowanym przy gospodarce wędrownej,

−

przygotować i przetransportować rodziny pszczele,

−

odebrać i odwirować plastry z miodem,

−

postępować z miodem po jego odwirowaniu,

−

zastosować przepisy prawa dotyczące wędrownej gospodarki pasiecznej oraz sporządzać
dokumentację gospodarstwa pasiecznego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

posłuŜyć się terminologią dotyczącą produkcji pasiecznej,

−

dobrać terminy i poŜytki do produkcji miodu sekcyjnego,

−

zorganizować produkcję miodu plastrowego,

−

określić cel produkcji miodu plastrowego,

−

rozpoznać sprzęt do produkcji miodu sekcyjnego,

−

rozpoznać sprzęt do pozyskiwania obnóŜy pyłkowych i pierzgi,

−

dobrać terminy i poŜytki do produkcji obnóŜy pyłkowych,

−

określić warunki pozyskiwania obnóŜy pyłkowych,

−

przeprowadzić poławianie obnóŜy pyłkowych,

−

określić sposoby konserwowania i przechowywania obnóŜy pyłkowych i pierzgi,

−

dobrać sprzęt do pozyskiwania jadu i kitu pszczelego,

−

pozyskać jad i kit pszczeli,

−

scharakteryzować czynniki wpływające na produkcję wosku pszczelego,

−

stworzyć rodzinom pszczelim warunki do produkcji wosku,

−

dobrać metody produkcji mleczka pszczelego do istniejących warunków pogodowych
i poŜytkowych,

−

dobrać rasę pszczół do produkcji mleczka i kitu pszczelego,

−

określić wielkość i ułoŜenie gniazda pszczelego do produkcji mleczka pszczelego,

−

pozyskać surowiec woskowy,

−

zorganizować wytapianie i klarowanie wosku,

−

posłuŜyć się sprzętem do wytapiania i klarowania wosku,

−

zastosować zasady pszczelarstwa ekologicznego,

−

zaplanować i zorganizować produkcję pasieczną w gospodarstwie ekologicznym,

−

ocenić efekty ekonomiczne produkcji w gospodarstwie ekologicznym,

−

wprowadzić najnowsze rozwiązania sprzyjające gospodarce ekologicznej,

−

dostrzec pozaprodukcyjne wartości pszczelarstwa ekologicznego,

−

wykonać prace związane z wychowem trzmieli i pszczół samotnic do zapylania roślin,

−

zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca

................................................................

Modułowy program nauczania:

Technik pszczelarz 321[04]

Moduł:

Gospodarka pasieczna 321[04].Z4

Jednostka modułowa:

Prowadzenie róŜnych kierunków produkcji pasiecznej
321[04].Z4.06

Temat: Przygotowanie i umieszczanie w rodzinach pszczelich ramek do produkcji

miodu sekcyjnego i miodu plastrowego.

Cel ogólny: Zdobycie umiejętności przygotowania i umieszczania w rodzinach pszczelich

ramek do produkcji miodu sekcyjnego i miodu plastrowego.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

przygotować do produkcji miodu sekcyjnego ramki wykonane z drewna,

−

przygotować do produkcji miodu sekcyjnego ramki wykonane z tworzywa sztucznego,

−

przygotować ramki do produkcji miodu plastrowego,

−

wybrać rodziny pszczele, w których będą umieszczone ramki do produkcji miodu
sekcyjnego i plastrowego,

−

umieścić ramki w rodzinach pszczelich.

Metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

metoda projektu.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

praca indywidualna,

−

praca w grupach 2–3-osobowych.

Czas trwania zajęć: 2 godziny dydaktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

ramki do produkcji miodu sekcyjnego wykonane z drewna,

−

ramki do produkcji miodu sekcyjnego wykonane z tworzywa sztucznego,

−

ramki do produkcji miodu plastrowego,

−

węza,

−

nóŜ do cięcia węzy,

−

rodziny pszczele o róŜnej sile,

−

podstawowy sprzęt pasieczny i odzieŜ ochronna.

Przebieg zajęć:
1. Nauczyciel prezentuje uczniom sposób przygotowania ramek do produkcji miodu

sekcyjnego i plastrowego.

2. Uczniowie pracując w grupach pod okiem nauczyciela przygotowują ramki do produkcji

miodu sekcyjnego i plastrowego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. Nauczyciel przedstawia zasady wyboru rodzin do produkcji miodu sekcyjnego

i plastrowego oraz zasady umieszczania ramek do produkcji miodu sekcyjnego
i plastrowego w rodzinach pszczelich.

4. Uczniowie pracując w grupach pod okiem nauczyciela wybierają rodziny do produkcji

miodu sekcyjnego i plastrowego oraz umieszczają ramki do produkcji miodu sekcyjnego
i plastrowego w rodzinach pszczelich.

Zakończenie zajęć
Grupy określają zasady wyboru rodzin pszczelich do produkcji miodu sekcyjnego
i plastrowego oraz zasady umieszczania ramek do produkcji miodu sekcyjnego i plastrowego
w rodzinach pszczelich.

Praca domowa
Zaplanuj produkcję miodu sekcyjnego we własnej pasiece.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

uczeń potrafi przygotować ramki do produkcji miodu sekcyjnego i plastrowego, wybrać
rodziny do produkcji miodu sekcyjnego i plastrowego oraz umieścić ramki w wybranych
rodzinach.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca
Modułowy program nauczania:

Technik pszczelarz 321[04]

Moduł:

Gospodarka pasieczna 321[04].Z4

Jednostka modułowa:

Prowadzenie róŜnych kierunków produkcji pasiecznej
321[04].Z4.06

Temat: Zakładanie wychowu pszczoły murarki ogrodowej.

Cel ogólny: Zdobycie umiejętności wychowu pszczoły murarki ogrodowej.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi:

−

wyłuskać kokony z rurek trzcinowych,

−

przygotować gniazda pułapkowe,

−

wyłoŜyć gniada pułapkowe i kokony we wcześniej przygotowanym miejscu.

Metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

metoda projektu.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

praca indywidualna,

−

praca w grupach 2–3-osobowych.

Czas trwania zajęć: 2 godziny dydaktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

gniazda pułapkowe zasiedlone przez murarkę ogrodową w poprzednim roku – kokony,

−

suche źdźbła trzciny,

−

nóŜ,

−

pojemniki na rurki trzcinowe,

−

pojemnik na wyłuskane kokony.

Przebieg zajęć:
1.  Nauczyciel prezentuje uczniom sposób wyłuskiwania kokonów z rurek trzcinowych.
2.  Uczniowie wyłuskują kokony z rurek trzcinowych.
3.  Nauczyciel prezentuje uczniom sposób przygotowania gniazd pułapkowych.
4.  Uczniowie pod okiem nauczyciela przygotowują gniazda pułapkowe.
5.  Nauczyciel omawia zasady wykładania gniazd pułapkowych i kokonów.
6.  Uczniowie pod okiem nauczyciela wykładają gniazda pułapkowe i kokony we wcześniej

przygotowanym miejscu.

Zakończenie zajęć
Grupy określają zasady: wyłuskiwania kokonów z rurek trzcinowych, przygotowywania
gniazd pułapkowych oraz wykładania gniazd pułapkowych i kokonów.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. ĆWICZENIA

5.1. Produkcja miodu sekcyjnego i plastrowego, pozyskiwanie

konserwacja i przechowywanie obnóŜy pyłkowych

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Przygotuj i umieść w rodzinach pszczelich ramki do produkcji miodu sekcyjnego i miodu

plastrowego.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  przygotować do produkcji miodu sekcyjnego ramki wykonane z drewna,
2)  przygotować do produkcji miodu sekcyjnego ramki wykonane z tworzywa sztucznego,
3)  przygotować ramki do produkcji miodu plastrowego,
4)  wybrać  rodziny  pszczele,  w  których  będą  umieszczone  ramki  do  produkcji  miodu

sekcyjnego i plastrowego,

5) umieścić ramki w rodzinach pszczelich.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

metoda projektów.

rodki dydaktyczne:

−

ramki do produkcji miodu sekcyjnego wykonane z drewna,

−

ramki do produkcji miodu sekcyjnego wykonane z tworzywa sztucznego,

−

ramki do produkcji miodu plastrowego,

−

węza,

−

nóŜ do cięcia węzy,

−

rodziny pszczele o róŜnej sile,

−

podstawowy sprzęt pasieczny oraz odzieŜ ochronna.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 2

Zastosuj róŜne rodzaje poławiaczy obnóŜy pyłkowych.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) rozpoznać rodzaje poławiaczy obnóŜy pyłkowych,
2) zastosować odpowiedni rodzaj/rodzaje poławiaczy w zaleŜności od typu ula.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

metoda projektów.

rodki dydaktyczne:

−

róŜne rodzaje poławiaczy obnóŜy pyłkowych (wylotowe, dennicowe, powałkowe),

−

rodziny pszczele osadzone w ulach korpusowych i leŜakach,

−

podstawowy sprzęt pasieczny oraz odzieŜ ochronna.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.2. Pozyskiwanie jadu, kitu, wosku i mleczka pszczelego

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Pozyskaj wosk z wycofanych plastrów pszczelich przy pomocy topiarki typu „Tomer”

i kociołka Ritschego.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia ze szczególnym uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa
i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  wyciąć plastry z ramek i rozdrobnić je,
2)  wytopić wosk przy pomocy topiarki typu „Tomer”,
3)  rozgotować  rozdrobnione  plastry  w  naczyniu  z  wodą  i  wytopić  wosk  przy  pomocy

kociołka Ritschego.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

metoda projektów.

rodki dydaktyczne:

−

plastry pszczele do przetopienia,

−

nóŜ do wycinania plastrów,

−

naczynie na rozdrobnione plastry,

−

topiarka typu „Tomer”,

−

naczynie do rozgotowania rozdrobnionych plastrów w wodzie,

−

palnik gazowy,

−

kociołek Ritschego,

−

naczynie na wytopiony wosk,

−

odzieŜ ochronna.

Ćwiczenie 2

Przygotuj ramki i rodziny pszczele do produkcji mleczka pszczelego.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przygotować ramki do produkcji mleczka (czyszczenie ramek, przyklejanie miseczek),
2) wybrać rodziny pszczele do produkcji mleczka,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3) przygotować rodziny do produkcji mleczka w zaleŜności od typu ula (korpusowy, leŜak)

i wybranej metody (w obecności matki, bez matki).

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

metoda projektów.

rodki dydaktyczne:

−

ramki do pozyskiwania mleczka,

−

miseczki matecznikowe z tworzywa sztucznego,

−

lutownica,

−

łyŜeczka do przekładania larw,

−

rodziny pszczele osadzone w róŜnych typach uli,

−

kraty odgrodowe,

−

podstawowy sprzęt pasieczny.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.3. Ekologiczna gospodarka pasieczna oraz wychów trzmieli

i pszczół samotnic dla potrzeb zapylania roślin

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

ZałóŜ wychów trzmieli metodą Bilińskiego.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  rozstawić izolatory na przygotowanych jesienią poletkach z rośliną pokarmową,
2)  przygotować uliki,
3)  wstawić uliki pod izolatory,
4)  umieścić samice trzmieli w ulikach.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

metoda projektów.

rodki dydaktyczne:

−

izolatory z siatki,

−

paliki do ustawiania izolatorów,

−

paliki do zawieszenia ulików,

−

uliki,

−

samice trzmieli.

Ćwiczenie 2

ZałóŜ wychów pszczoły murarki ogrodowej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  wyłuskać kokony z rurek trzcinowych,
2)  przygotować gniazda pułapkowe,
3)  wyłoŜyć gniazda pułapkowe i kokony we wcześniej przygotowanym miejscu.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

metoda projektów.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

TEST 1

Test dwustopniowy do jednostki modułowej

Prowadzenie róŜnych

kierunków produkcji pasiecznej

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1, 4, 5, 8, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 18, 19 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 2, 3, 6, 7, 9, 10, 17, 20 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za kaŜdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 4 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 6 z poziomu
ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. b, 2. c, 3. a, 4. b, 5. a, 6. d, 7. d, 8. b, 9. c, 10. a, 11. d,

12. b, 13. a, 14. c, 15. a, 16. d, 17. d, 18. b, 19. a, 20. d.

Plan testu

zad.

Cel operacyjny

(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

Definiować cel produkcji miodu
sekcyjnego

Dobierać poŜytki do produkcji miodu
sekcyjnego i plastrowego

Charakteryzować metodę produkcji
miodu sekcyjnego

Określać optymalną średnicę otworów
w płytce strącającej obnóŜa pyłkowe

Nazywać typ poławiacza widoczny na
fotografii

Charakteryzować moŜliwość
zastosowania poławiaczy wylotowych

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Charakteryzować moŜliwość
zastosowania poławiaczy dennicowych

Wybierać z listy optymalną metodę
produkcji jadu pszczelego

Dobierać optymalną porę pozyskiwania
jadu pszczelego metodą bodźców
elektrycznych

Charakteryzować metodę pozyskiwania
wosku z woszczyny pochodzącej
z ramek pracy

Określać jakość wosku pochodzącego
z róŜnych rodzajów surowca
woskowego

12 Nazywać sprzęt widoczny na fotografii

Określać siłę rodzin przeznaczonych
do produkcji mleczka pszczelego

Wybierać z listy rasy pszczół polecane
do pasiek ekologicznych

Określać zasady pozyskiwania miodu
w pasiekach ekologicznych

Wybierać z listy roślinę pokarmową
wykorzystywaną przy wychowie
trzmieli

Charakteryzować metodę racjonalnego
wychowu trzmieli

Wybierać z listy stadium zimujące
pszczoły murarki ogrodowej

Wybierać z listy gatunek pszczoły
samotnej wykorzystywany do zapylania
upraw

Scharakteryzować co przedstawia
fotografia

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej

jednotygodniowym.

2.  Przygotuj odpowiednią liczbę testów
3.  Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
4.  Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.
5.  Zapytaj czy uczniowie wszystko zrozumieli.
6.  Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.
7.  Nie przekraczaj przeznaczonego czasu na test.

Instrukcja dla ucznia

1.  Przeczytaj uwaŜnie instrukcję.
2.  Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
3.  Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi, wstawiając w odpowiedniej

rubryce znak X. W przypadku pomyłki naleŜy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem,
a następnie ponownie zaznaczyć odpowiedź prawidłową.

4. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
5. Test zawiera 20 zadań, do kaŜdego pytania dołączone są 4 moŜliwości odpowiedzi. Tylko

jedna jest prawdziwa.

6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Kiedy udzielanie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóŜ jego rozwiązanie

na później i wróć do niego kiedy zostanie Ci wolny czas.

8. Na rozwiązanie testu masz 40 minut.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

–

instrukcja,

–

zestaw zadań testowych,

–

karta odpowiedzi.

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Celem produkcji miodu sekcyjnego jest

a)  zwiększenie wydajności pasieki.
b)  intensyfikacja produkcji pasiecznej i zwiększanie asortymentu produktów.
c)  lepsze wykorzystanie poŜytków.
d)  ułatwienie miodobrania.

2. Ze względu na szybką krystalizację produkcji miodu sekcyjnego i plastrowego naleŜy

unikać na poŜytku
a)  gryczanym.
b)  lipowym.
c)  z roślin krzyŜowych.
d)  malinowym.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. W celu uzyskania miodu sekcyjnego rodziny pszczele moŜna podkarmiać

a)  miodem.
b)  syropem cukrowym.
c)  inwertem.
d)  syropem skrobiowym.

4. Optymalna średnica otworów w płytce strącającej obnóŜa pyłkowe wynosi

a)  4 mm.
b)  5 mm.
c)  6 mm.
d)  7 mm.

5. Na rysunku przedstawiono

a)  wylotowy poławiacz pyłku.
b)  powałkowy poławiacz pyłku.
c)  dennicowy poławiacz pyłku.
d)  Ŝaden z wymienionych.

6. W kaŜdym typie ula istnieje moŜliwość zastosowania poławiaczy pyłku

a)  powałkowych i dennicowych.
b)  powałkowych.
c)  dennicowych.
d)  wylotowych

7. Poławiacze dennicowe moŜna zastosować w ulach

a)  kombinowanych.
b)  leŜakach.
c)  leŜakach i kombinowanych.
d)  z odejmowana dennicą.

8. Metodą pozyskiwania stosunkowo czystego jadu pszczelego, przy stosunkowa małym

nakładzie czasu i pracy jest
a)  usypianie pszczół eterem.
b)  metoda bodźców elektrycznych.
c)  ręczne łapanie pszczół.
d)  usypianie pszczół chloroformem.

9. Pozyskiwanie jadu metodą bodźców elektrycznych najlepiej jest przeprowadzać

a)  w południe.
b)  wieczorem po ustaniu lotu pszczół.
c)  wcześnie rano, przed rozpoczęciem lotu pszczół.
d)  przy tej metodzie pora pozyskiwanie jadu jest bez znaczenia.

10. Woszczyna pozyskana z ramek pracy

a)  nie wymaga wytapiania w topiarkach, wystarczy ją rozgotować w wodzie.
b)  wymaga wytapiania w topiarce typu „Tomer”.
c)  wymaga wytapiania w kociołku Ritschego.
d)  wymaga wytapiania w topiarkach ciśnieniowych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11. Wosk wysokiej jakości pozyskuje się

a)  plastrów wyciętych z ramek pracy.
b)  dzikiej zabudowy.
c)  zasklepów.
d)  wszystkie odpowiedzi są poprawne.

12. Na rysunku przedstawiono

a)  plaster gniazdowy.
b)  ramkę pracy z odbudowanym plastrem.
c)  plaster osłonowy.
d)  wszystkie odpowiedzi są poprawne.

13. Rodziny przeznaczone do produkcji mleczka pszczelego powinny posiadać

a)  7–8 plastrów czerwiu.
b)  4–6 plastrów czerwiu.
c)  3–5 plastrów czerwiu.
d)  przynajmniej 2 plastry z czerwiem.

14. Na terenie Polski do pasiek ekologicznych poleca się pszczoły następujących ras

a)  kaukaskiej i środkowoeuropejskiej.
b)  włoskiej i środkowoeuropejskiej.
c)  kraińskiej i środkowoeuropejskiej.
d)  kraińskiej i kaukaskiej.

15. W pasiece ekologicznej wirowanie plastrów z czerwiem w celu pozyskania miodu jest

a)  zabronione.
b)  dopuszczone.
c)  zalecane.
d)  jak dotąd kwestia ta nie jest uregulowana.

16. Rośliną pokarmową wykorzystywaną przy wychowie trzmieli jest

a)  koniczyna czerwona.
b)  koniczyna biała.
c)  jasnota purpurowa.
d)  jasnota biała

17. Racjonalny wychów trzmieli bez szkody dla środowiska naturalnego powinien opierać się na

a) wyłapywaniu wiosną samic, które przezimowały w warunkach naturalnych.
b) wyszukiwaniu gniazd załoŜonych w warunkach naturalnych i przenoszeniu ich

do szklarki.

c) wyłapywaniu wiosną samic, które przezimowały w warunkach naturalnych

a w późniejszym okresie wyszukiwaniu gniazd załoŜonych w warunkach naturalnych
i przenoszeniu ich do szklarki.

d) wychowie wolierowym.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko..........................................................................................

Prowadzenie róŜnych kierunków produkcji pasiecznej

Zakreśl poprawną odpowiedź.

zadania

Odpowiedź

Punkty

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

TEST 2
Test dwustopniowy do jednostki modułowej

Prowadzenie róŜnych

kierunków produkcji pasiecznej

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1, 5, 6, 8, 9, 12, 14, 15, 16, 18, 19, 20 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 2, 3, 4, 7, 10, 11, 13, 17 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za kaŜdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 4 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 6 z poziomu
ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. d, 2. a, 3. c, 4. b, 5. a, 6. d, 7. d, 8. b, 9. c, 10. a, 11. d,

12. c, 13. c, 14. d, 15. a, 16. a, 17. c, 18. a, 19. b, 20. c

Plan testu

zad.

Cel operacyjny

(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

Definiować cel produkcji miodu
plastrowego

Charakteryzować warunki produkcji
miodu sekcyjnego

Dobierać poŜytki do produkcji miodu
sekcyjnego i plastrowego

Charakteryzować zasady pozyskiwani
obnóŜy przy pomocy poławiacza
wylotowego

Nazywać sprzęt widoczny na fotografii

Określać moŜliwość zastosowanie
poławiaczy dennicowych

Charakteryzować sposób konserwacji
obnóŜy pyłkowych

Wybierać z listy rasy pszczół
gromadzące najwięcej kitu

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Nazywać sprzęt widoczny na fotografii

Charakteryzować sposób
przygotowania woszczyny do wytopu
w topiarce z płaszczem olejowym

Charakteryzować sposób postępowania
z wytopionym woskiem

Określać wielkość stałego zapasu
węglowodanowego, jaka powinna
znajdować się w rodzinach
produkujących mleczko

Dobierać metodę produkcji mleczka
kierując się zasadami ekonomii

Określać termin wyjmowania mleczka
pszczelego z mateczników

Wybierać z listy materiały polecane do
budowy uli w pasiekach ekologicznych

Określać zasady pozyskiwania miodu
w pasiekach ekologicznych

17 Określać co przedstawia fotografia

Wybierać z listy gatunek pszczół
samotnych na szerszą skalę
wykorzystywany do zapylania upraw

Wybierać z listy stadium zimujące
pszczoły murarki ogrodowej

Wybierać z listy materiał do budowy
gniazd pułapkowych preferowany przez
pszczołę murarkę ogrodową

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej

jednotygodniowym.

Instrukcja dla ucznia

1.  Przeczytaj uwaŜnie instrukcję.
2.  Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
3.  Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi, wstawiając w odpowiedniej

rubryce znak X. W przypadku pomyłki naleŜy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem,
a następnie ponownie zaznaczyć odpowiedź prawidłową.

4. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
5. Test zawiera 20 zadań, do kaŜdego pytania dołączone są 4 moŜliwości odpowiedzi. Tylko

jedna jest prawdziwa.

6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Kiedy udzielanie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóŜ jego rozwiązanie

na później i wróć do niego kiedy zostanie Ci wolny czas.

8. Na rozwiązanie testu masz 40 minut.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

–

instrukcja,

–

zestaw zadań testowych,

–

karta odpowiedzi.

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Celem produkcji miodu plastrowego jest

a)  zwiększenie wydajności pasieki.
b)  lepsze wykorzystanie poŜytków.
c)  ułatwienie miodobrania.
d)  intensyfikacja produkcji pasiecznej i zwiększanie asortymentu produktów.

2. Warunkiem uzyskania miodu sekcyjnego jest

a)  posiadanie silnych rodzin oraz intensywny i długotrwały poŜytek.
b)  tylko intensywny i długotrwały poŜytek.
c)  tylko posiadanie silnych rodzin.
d)  tylko podkarmianie rodzin miodem.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. Ze względu na szybką krystalizację produkcji miodu sekcyjnego i plastrowego naleŜy

unikać na poŜytku
a)  gryczanym.
b)  lipowym.
c)  z roślin krzyŜowych.
d)  malinowym.

4. W przypadku zbliŜających się opadów deszczu pozyskane obnóŜa pyłkowe naleŜy

koniecznie wybrać z
a)  poławiaczy dennicowych.
b)  poławiaczy wylotowych.
c)  poławiaczy powałkowych.
d)  poławiaczy wylotowych i powałkowych.

5. Na rysunku przedstawiono schemat ula z poławiaczem

a)  powałkowym.
b)  wylotowym.
c)  dennicowym.
d)  zewnętrznym.

6. Poławiacze dennicowe moŜna zastosować w ulach

a)  kombinowanych.
b)  leŜakach.
c)  leŜakach i kombinowanych.
d)  z odejmowana dennicą.

7. Pozyskane obnóŜa pyłkowe konserwuje się

a)  tylko przez mroŜenie.
b)  tylko przez suszenie.
c)  przez mroŜenie lub suszenie w temperaturze powyŜej 40°C.
d)  przez mroŜenie lub suszenie w temperaturze do 40°C.

8. Rasami pszczół gromadzącymi najwięcej kitu są

a)  kaukaska i egipska.
b)  kaukaska i środkowoeuropejska.
c)  kraińska.
d)  egipska i środkowoeuropejska.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9. Urządzenie widoczne na fotografii to

a)  cieplarka.
b)  kolektor słoneczny.
c)  topiarka słoneczna do wosku.
d)  podgrzewacz słoneczny.

10. Przed wytopem wosku w topiarce elektrycznej z płaszczem olejowym woszczynę naleŜy

a)  rozgotować w wodzie.
b)  tylko rozdrobnić.
c)  wysuszyć.
d)  przy tej metodzie wytopu woszczyna nie wymaga wcześniejszego przygotowania.

11. Wytopiony wosk naleŜy poddać

a)  cedzeniu.
b)  wirowaniu.
c)  kremowaniu.
d)  klarowaniu.

12. Rodziny produkujące mleczko pszczele powinny posiadać stały zapas pokarmu

węglowodanowego wynoszący
a)  3 kg.
b)  4 kg.
c)  5–6 kg.
d)  2 kg.

13. Bardziej uzasadniona ekonomicznie jest produkcja mleczka

a)  bez obecności matki w rodzinie.
b)  po oddzieleniu matki pszczelej przegrodą.
c)  w obecności matki pszczelej.
d)  obecność  matki  w  rodzinie  produkującej  mleczko  nie  ma  wpływu  na  wyniki

ekonomiczne pasieki

14. Mleczko pszczele wybiera się z mateczników

a)  po dobie od umieszczenia przełoŜonych larw w rodzinie.
b)  po 2 dniach od umieszczenia przełoŜonych larw w rodzinie.
c)  po 3–4 dniach.
d)  po 3–4 dniach od umieszczenia przełoŜonych larw w rodzinie.

15. Ule w pasiece ekologicznej muszą być wykonane z następujących materiałów

a)  drewno i słoma.
b)  słoma i płyta wiórowa.
c)  drewno i płyta wiórowa.
d)  drewno, słoma i styropian.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16. W pasiece ekologicznej wirowanie plastrów z czerwiem w celu pozyskania miodu jest

a)  zabronione.
b)  dopuszczone.
c)  zalecane.
d)  jak dotąd kwestia ta nie jest uregulowana.

17. Na rysunku przedstawiono

a) ulik z rodzinką pszczół samotnych na poletku z rośliną pokarmową.
b) ulik z rodzinką trzmieli zapylających rośliny celem uzyskania nasion wysokiej

jakości.

c) ulik z rodzinką trzmieli na poletku z rośliną pokarmową.
d) ulik z rodzinką pszczół samotnych zapylających rośliny celem uzyskania nasion

wysokiej jakości.

18. Spośród licznych gatunków pszczół samotnych na szerszą skalę do celów zapylania

upraw nasiennych, roślin sadowniczych oraz upraw pod osłonami wykorzystywana jest
a)  murarka ogrodowa.
b)  kornutka koniczynowa.
c)  miesiarka ryŜówka.
d)  spójnica lucernowa.

19. Pszczoła murarka ogrodowa zimuje w stadium

a)  poczwarki.
b)  owada doskonałego w kokonie.
c)  larwy.
d)  jaja.

20. Pszczoła murarka ogrodowa chętnie zasiedla gniazda pułapkowe wykonane

a)  ze styropianu.
b)  z tworzyw sztucznych.
c)  z pociętych suchych źdźbeł trzciny.
d)  z bloków gliny.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko..........................................................................................

Prowadzenie róŜnych kierunków produkcji pasiecznej

Zakreśl poprawną odpowiedź.

zadania

Odpowiedź

Punkty

Razem: