plik

Wydawnictwo Helion
ul. Kociuszki 1c
44-100 Gliwice
tel. 032 230 98 63

e-mail: helion@helion.pl

Windows Vista.
Leksykon kieszonkowy

Autor: Preston Gralla
T³umaczenie: £ukasz Suma
ISBN: 978-83-246-1118-8
Tytu³ orygina³u:

Windows Vista Pocket Reference

Format: B6, stron: 272

Podrêczny przewodnik po systemie Vista

Przegl¹d najwa¿niejszych elementów systemu

Zestawienie skrótów klawiaturowych

Omówienie struktury rejestru systemowego

System operacyjny Windows Vista najnowsza wersja najpopularniejszego systemu
operacyjnego wkroczy³ na rynek z rozmachem. Od dawna zapowiadany produkt firmy
Microsoft szybko sta³ siê przebojem wród u¿ytkowników komputerów. Producent
zaoferowa³ kilka wersji ró¿ni¹cych siê mo¿liwociami, jednak maj¹cych wiele
wspólnego. Vista ma nowy, bardzo intuicyjny i wygodny interfejs u¿ytkownika,
jest stabilna, bezpieczna i doskonale sprawdza siê w sieci. Narzêdzia, znane
u¿ytkownikom poprzednich wersji Windows, zosta³y gruntownie przeprojektowane
i dodano wiele nowych.

Ksi¹¿ka

Windows Vista. Leksykon kieszonkowy

to zwiêz³y przewodnik po tym

nowatorskim systemie operacyjnym. Znajdziesz w nim niezbêdne do pracy wiadomoci
podane w zwartej i czytelnej postaci. Poznasz najwa¿niejsze elementy systemu
oraz narzêdzia i aplikacje, w jakie zosta³ wyposa¿ony. Przeczytasz o korzystaniu
ze skrótów klawiaturowych, pracy w sieci, modyfikowaniu zawartoci rejestru,
wyszukiwaniu plików i danych, drukowaniu i systemie plików. Dowiesz siê tak¿e,
jak korzystaæ z wiersza poleceñ.

Elementy Pulpitu

Dyski, foldery i pliki

Skróty klawiaturowe

Konfigurowanie systemu za pomoc¹ Panelu sterowania

Przeszukiwanie plików i folderów

Korzystanie z poczty elektronicznej i przegl¹darki Internet Explorer

Konfiguracja po³¹czeñ sieciowych

Administracja systemem

Edycja rejestru

Polecenia konsoli tekstowej

Dziêki tej ksi¹¿ce szybko zaczniesz efektywn¹ pracê

z systemem Windows Vista

Spis tre

ļci

Wst

ýp .............................................................................................5

1. Wiadomo

ļci podstawowe .............................................................9

Co nowego w systemie Windows Vista

Edycje systemu Windows Vista

Wymagania sprzötowe

Indeks wydajnoĈci systemu Windows

Pulpit

Operacje typu „wskaĔ i kliknij”

Okna i menu

Pliki, foldery i dyski

2. Skróty ........................................................................................... 48

Korzystanie z plików i obiektów

Uruchamianie aplikacji

Skróty klawiszowe

Skróty klawiszowe przeglñdarki Internet Explorer

Skróty klawiszowe programu Poczta systemu Windows

3. Komponenty, funkcje i ustawienia systemu Windows .............74

Interfejs uĔytkownika

System plików, napödy, dane i wyszukiwanie

Internet Explorer i Poczta systemu Windows

111

Sieè, sieè bezprzewodowa i mobilnoĈè

120

Bezpieczeþstwo

132

_ Spis tre

ļci

Sprzöt

139

Zarzñdzanie programami, uĔytkownikami i komputerem

150

WydajnoĈè i rozwiñzywanie problemów

162

Grafika i multimedia

179

4. Sztuczki zwi

ézane z rejestrem .................................................185

Podstawowe wiadomoĈci na temat Edytora rejestru

185

Struktura rejestru

187

Typy wartoĈci

190

Ochrona rejestru w systemie Windows Vista

194

Sztuczki zwiñzane z rejestrem

196

5. Wiersz polece

ħ ...........................................................................201

Znaki zastöpcze, potoki i przekierowania

203

Polecenia wiersza poleceþ

205

Skorowidz ................................................................................. 263

Rozdzia

ĥ 1. Wiadomoļci podstawowe _

Rozdzia

ĥ 1. Wiadomoļci podstawowe

W kolejnych podrozdziaäach wchodzñcych w skäad niniejszego
rozdziaäu  poznasz  nowe  cechy  systemu  Windows  Vista,  przyj-
rzysz  siö  wyglñdowi  interfejsu  Ĉrodowiska  operacyjnego  oraz
zaznajomisz  siö  z  najwaĔniejszymi  koncepcjami  i  komponenta-
mi, które zostaäy w nim zastosowane. Aby poznaè wskazówki
i skróty przydatne w czasie korzystania z plików, okien i aplika-
cji, przejdĒ do rozdziaäu 2.

Co nowego w systemie Windows Vista

ćrodowisko Windows Vista stanowi milowy krok w historii roz-
woju systemu Windows i chociaĔ podstawowe metody korzysta-
nia z niego pozostaäy takie same, zmieniäo siö bardzo wiele jego
elementów. Oto najwaĔniejsze dodatki i modyfikacje odróĔnia-
jñce Ĉrodowisko Windows Vista od systemu Windows XP:

Interfejs Windows Aero

Nowy interfejs graficzny jest z pewnoĈciñ pierwszñ rzeczñ,
którñ zauwaĔñ uĔytkownicy systemu Windows Vista korzy-
stajñcy z komputera speäniajñcego wymogi Vista Premium.
Interfejs  ten  pozwala  na  stosowanie  äatwych  do  dopasowa-
nia,  póäprzezroczystych  okien,  w  których  uĔywana  jest
technologia o nazwie Aero Glass. UmoĔliwia równieĔ ko-
rzystanie z miniaturek nieaktywnych okien wyĈwietlanych
po  umieszczeniu  wskaĒnika  myszy  nad  przyciskami  wi-
docznymi  na  pasku  zadaþ.  Innymi  ciekawymi  funkcjami
sñ Przerzucanie okien i Przerzucanie okien 3W, dziöki którym
na ekranie widoczne sñ miniaturki otwartych okien w czasie
przechodzenia pomiödzy nimi. Jak wskazuje nazwa „Prze-
rzucanie  okien  3W”,  miniaturki  te  w  przypadku  drugiej
z funkcji sñ pokazywane w trzech wymiarach, co pokazane

_ Windows Vista. Leksykon kieszonkowy

zostaäo na rysunku 1.1. Zwróè uwagö, Ĕe interfejs Windows
Aero nie jest dostöpny w najtaþszych wersjach systemu
Windows Vista i ma specjalne wymagania co do parametrów
uĔywanego sprzötu komputerowego. Oprócz Windows Aero
oferowane sñ inne, mniej skomplikowane wersje interfejsu.

Rysunek 1.1. Korzystanie z funkcji Przerzucanie okien 3W do p

äynnego

przechodzenia pomi

ödzy otwartymi oknami

Bezpiecze

þstwo

Na kaĔdym poziomie dziaäania systemu operacyjnego zo-
staäo poprawione jego bezpieczeþstwo; dotyczy to zarówno
bardziej, jak i mniej widocznych aspektów pracy Ĉrodo-
wiska. Narzödzie Windows Defender pozwala zabezpieczyè
system przed programami szpiegowskimi, a aplikacja Zapo-
ra systemu Windows oferuje moĔliwoĈè ochrony zarówno
wychodzñcego, jak i przychodzñcego ruchu sieciowego, choè
ochrona ruchu wyjĈciowego nie jest standardowo wäñczona.

Rozdzia

ĥ 1. Wiadomoļci podstawowe _

Program  Internet  Explorer  standardowo  dziaäa  w  trybie
ochrony,  dziöki  któremu  system  operacyjny  jest  zabezpie-
czony  przed  atakami  dokonywanymi  za  poĈrednictwem
przeglñdarki; aplikacja zostaäa ponadto wyposaĔona w filtr
chroniñcy przed wyäudzaniem poufnych informacji od uĔyt-
kownika,  czyli  tak  zwanym  phishingiem.  Narzödzie  Win-
dows  Service  Hardening  uniemoĔliwia  wykorzystywanie
usäug Ĉrodowiska Windows pracujñcych w tle przez róĔnego
rodzaju szkodliwe programy w celu uszkodzenia systemu
plików, rejestru lub sieci, do której podäñczony jest kompu-
ter osobisty. Windows Vista oferuje takĔe administratorom
sieci wiöksze moĔliwoĈci kontroli Ĉrodowiska sieciowego
i  bezpieczeþstwa  samego  komputera,  w  tym  moĔliwoĈè
ograniczenia  dostöpu  do  przenoĈnych  urzñdzeþ  przecho-
wujñcych  dane,  takich  jak  napödy  flash  podäñczane  za  po-
mocñ  gniazda  USB  (ang.  Universal  Serial  Bus).  Narzödzie
Parental  Controls  (Kontrola  rodzicielska)  umoĔliwia  rodzi-
com okreĈlenie sposobu, w jaki ich dzieci mogñ korzystaè
z komputera, oraz rodzaju zasobów, do których majñ do-
stöp.  Rozwiñzanie  szyfruj

ñce dane na dyskach o nazwie

Szyfrowanie dysków funkcjñ BitLocker zastosowane wraz
z odpowiednim sprzötem pozwala zabezpieczyè dysk twardy
w taki sposób, Ĕe znajdujñce siö na nim dane nie bödñ do-
stöpne dla obcych osób w przypadku kradzieĔy komputera.
Windows  Vista  wykorzystuje  teĔ  usäugö  kontrolowania
dostöpu uĔytkowników do niektórych funkcji systemowych
o nazwie Kontrola konta uĔytkownika  (ang.  User  Account
Control,  w  skrócie  UAC),  której  dziaäanie  widoczne  jest
podczas wyĈwietlania komunikatów ostrzeĔeþ i proszenia
uĔytkowników o podanie hasäa w momencie, gdy próbujñ
oni  otworzyè  niektóre  okna  lub  uruchomiè  pewne  narzö-
dzia.  Mechanizm  ten  zwiöksza  bezpieczeþstwo  systemu,
lecz oznacza, Ĕe przy kaĔdej takiej okazji jesteĈ zmuszony
do wpisania odpowiedniego hasäa lub klikniöcia przycisku

_ Windows Vista. Leksykon kieszonkowy

potwierdzenia, zanim moĔliwe bödzie wprowadzenie ja-
kichĈ zmian w ustawieniach systemu.

Poprawiona przegl

ñdarka Internet Explorer

Program Internet Explorer, który zostaä przedstawiony na
rysunku 1.2, przeszedä tym razem najwiökszñ od lat renowa-
cjö: otrzymaä zakäadki (karty), przeprojektowany system
menu, zwiökszone bezpieczeþstwo, dostöp do funkcji Wy-
szukiwanie bäyskawiczne realizowany za pomocñ zinte-
growanego paska wyszukiwania, moĔliwoĈè powiökszania
zawartoĈci stron oraz poprawione funkcje drukowania.

Rysunek 1.2. Odnowiony Internet Explorer, wyposa

Ĕony w zakäadki

i przeprojektowany system menu

Obs

äuga mechanizmu RSS

Mechanizm RSS pozwala korzystaè z aktualizowanych na
bieĔñco Ēródeä informacji na temat zawartoĈci stron WWW,
nowinek i innych treĈci publikowanych w internecie. In-
ternet Explorer zostaä wyposaĔony we wbudowany czytnik
wiadomoĈci RSS, który umoĔliwia subskrybowanie i prze-
glñdanie informacji pochodzñcych ze Ēródeä RSS.

Rozdzia

ĥ 1. Wiadomoļci podstawowe _ 13

Pasek boczny systemu Windows i gad

Ĕety

Nowy element w systemie Windows Vista, którym jest przed-
stawiony na rysunku 1.3 Pasek boczny systemu Windows,
gromadzi bezpoĈrednio na pulpicie róĔnego rodzaju przy-
datne informacje i kontrolki czösto przeprowadzanych zadaþ.
GadĔety zebrane na Pasku bocznym systemu Windows
pozwalajñ na wykonywanie takich operacji, jak wyĈwie-
tlanie wiadomoĈci pobranych ze Ēródeä RSS, pokazywanie
informacji na temat systemu czy prezentacja najnowszych
notowaþ gieädowych.

Rysunek 1.3. Pasek boczny systemu Windows, który zawiera gad

Ĕety

umo

Ĕliwiajñce wykonywanie rozmaitych zadaþ oraz gromadzenie

i prezentacj

ö bieĔñcych informacji

_ Windows Vista. Leksykon kieszonkowy

Poprawiony mechanizm wyszukiwania

Znacznie  zwiökszyäa  siö  szybkoĈè  wyszukiwania  danych
przeprowadzanego  przez  system  operacyjny,  rozszerzono
równieĔ  moĔliwoĈci  tej  funkcji,  dziöki  czemu  umoĔliwia
ona  teraz  wyszukiwanie  plików,  programów,  wiadomoĈci
poczty  elektronicznej  oraz  informacji  umieszczonych  w  in-
ternecie.  Funkcja  wyszukiwania  w  locie,  do  której  moĔna
uzyskaè dostöp za pomocñ okna Eksploratora Windows oraz
menu Wyszukaj, znajduje informacje juĔ w chwili, gdy roz-
poczynasz wpisywanie szukanego säowa lub frazy. Funkcja
ta ma charakter kontekstowy, dziöki czemu wyszukiwanie
rozpoczöte z poziomu folderu jest prowadzone w jego wnö-
trzu. Nowe Okienko wyszukiwania umoĔliwia proste dosto-
sowanie  parametrów  procesu  oraz  filtrowanie  wyników
wykonanego  wyszukiwania.  MoĔliwe  jest  równieĔ  tworze-
nie wirtualnych folderów na podstawie okreĈlonych kryte-
riów wyszukiwania. Dziöki tej funkcji moĔesz na przykäad
utworzyè stale aktualizowany folder wirtualny, który bödzie
zawieraä wszystkie pliki o rozszerzeniu .doc majñce rozmiar
wiökszy niĔ rozmiar okreĈlony jako parametr wyszukiwania,
utworzone po wybranej dacie i zawierajñce wybrane säowa.

Nowe „Centra”

W systemie Windows Vista najczöĈciej wykonywane opera-
cje oraz najbardziej popularne ustawienia i funkcje zostaäy
uporzñdkowane w tak zwane centra, zawierajñce wszystkie
informacje  i  parametry,  które  majñ  zwiñzek  z  okreĈlonym
dziaäaniem czy cechñ Ĉrodowiska. Doskonaäym przykäadem
moĔe byè przedstawione na rysunku 1.4 Centrum sieci i udo-
stöpniania,  które  umoĔliwia  przeglñdanie  informacji  na
temat dostöpnej aktualnie sieci i poäñczeþ internetowych,
wyĈwietlenie szczegóäowej mapy sieci, podäñczenie kompute-
ra  do  nowych  sieci,  dostosowywanie  poszczególnych  poäñ-
czeþ, wäñczanie i wyäñczanie udostöpniania zasobów, zmianö
ustawieþ zwiñzanych z zabezpieczeniami itp.

Rozdzia

ĥ 1. Wiadomoļci podstawowe _ 15

Rysunek 1.4. Okno Centrum sieci i udost

öpniania — centrum sterowania

konfiguracj

ñ i informacjami zwiñzanymi z sieciñ

Podobnie jest z narzödziem Centrum mobilnoĈci w systemie
Windows, które pozwala na przeglñdanie informacji i mody-
fikacjö parametrów dotyczñcych korzystania z komputera
przenoĈnego. Z kolei Centrum kopii zapasowych i przywra-
cania uäatwia operacje tworzenia kopii bezpieczeþstwa danych
i ustawieþ systemowych oraz odtwarzania ich w razie
potrzeby.

Nowe mo

ĔliwoĈci zwiñzane z sieciñ

Narzödzia wspomagajñce wspóäpracö uäatwiajñ uĔytkowni-
kom  odszukiwanie  odpowiednich  osób  i  nawiñzywanie
z nimi kontaktów za poĈrednictwem internetu. Funkcje zwiñ-
zane  z  sieciñ  bezprzewodowñ  umoĔliwiajñ  obsäugö  stan-
dardów  zabezpieczeþ  WPA2/802.11i.  System  operacyjny

_ Windows Vista. Leksykon kieszonkowy

Windows Vista pozwala ponadto korzystaè z nowego stan-
dardu IPv6 protokoäu TCP/IP, który zapewnia wiökszñ liczbö
dostöpnych adresów IP.

Poprawione funkcje multimedialne

Gruntownej  modernizacji  zostaäo  poddane  Ĉrodowisko
Windows Media Center. JeĔeli komputer osobisty jest wy-
posaĔony  w  tuner  TV,  moĔna  za  jego  pomocñ  nagrywaè,
oglñdaè i zatrzymywaè audycje transmitowane na bieĔñco
w  telewizji.  Operacje  zwiñzane  z  przeglñdaniem,  przeszu-
kiwaniem  oraz  porzñdkowaniem  kolekcji  cyfrowych  me-
diów, takich jak zdjöcia i pliki muzyczne, zostaäy udoskona-
lone i uproszczone. Aby dowiedzieè siö, które wersje systemu
Windows  Vista  oferujñ  moĔliwoĈè  korzystania  z  rozsze-
rzonych  funkcji  multimedialnych,  przejdĒ  do  nastöpnego
podrozdziaäu, zatytuäowanego „Edycje systemu Windows
Vista”.  Wspomniane  poprawki  dotyczñce  interfejsu  Win-
dows  Media  Center  to  jednak  nie  wszystko,  bo  równieĔ
program Windows Media Player 11 oferuje szereg nowych
funkcji i dodatków zwiñzanych z korzystaniem z mediów
cyfrowych.

Szybsze uruchamianie i wznawianie dzia

äania systemu

W czasie uruchamiania systemu Windows Vista uruchamia-
nych jest wiele róĔnych skryptów i usäug, podobnie jak miaäo
to miejsce w przypadku starszych wersji systemu Windows.
W odróĔnieniu od nich system Windows Vista nie musi jed-
nak czekaè na uruchomienie wszystkich tych programów,
lecz przechodzi dalej i rozpoczyna dziaäanie, pozwalajñc
skryptom i usäugom uruchomiè siö w tle, co skutkuje duĔo
szybszym rozpoczöciem pracy. Aby jeszcze bardziej skróciè
uruchamianie systemu, zamiast za kaĔdym razem wyäñczaè
komputer, moĔesz korzystaè z trybu wstrzymania. Przej-

Ĉcie do tego trybu powoduje, Ĕe stan wszystkich otwar-
tych dokumentów, okien i programów zostaje zachowany,
a komputer wyäñcza wiökszoĈè ze swoich funkcji. Po „prze-

Rozdzia

ĥ 1. Wiadomoļci podstawowe _ 17

budzeniu” maszyny system ponownie przechodzi do nor-
malnego trybu pracy, odtwarzajñc wszystkie dokumenty,
okna i programy dokäadnie w tym samym stanie, w którym
znajdowaäy siö w momencie „uĈpienia” komputera. Przej-

Ĉcie to trwa kilka sekund, czyli zdecydowanie krócej, niĔ
peäne uruchomienie systemu, który zostaä wczeĈniej za-
mkniöty w standardowy sposób.

SuperFetch

Ten nowy mechanizm pozwala zwiökszyè wydajnoĈè kom-
putera osobistego. Jego dziaäanie polega w skrócie na ana-
lizowaniu  czöstotliwoĈci  korzystania  przez  uĔytkownika
z  poszczególnych  programów  i  danych  oraz  äadowaniu
ich  do  pamiöci,  zanim  jeszcze  bödñ  naprawdö  potrzebne.
Technologia ta umoĔliwia znacznie szybsze uruchamianie
aplikacji i sprawniejszy dostöp do danych w momencie ich
otwarcia.  Mechanizm  SuperFetch  sprawdza  siö  szczególnie
dobrze w poäñczeniu z funkcjñ ReadyBoost, która pozwala
komputerowi  korzystaè  z  szybkich  napödów  flash  jako
pamiöci podröcznej mechanizmu SuperFetch. Napödy tego
typu  sñ  znacznie  taþsze  niĔ  pamiöci  RAM,  dziöki  czemu
zastosowanie obydwu nowych funkcji Ĉrodowiska to Ĉwietny
sposób na niedrogie i proste zwiökszenie wydajnoĈci kom-
putera osobistego. DuĔe znaczenie moĔe to mieè zwäaszcza
w  przypadku  takich  komputerów  jak  laptopy,  w  których
zwiökszenie  pojemnoĈci  pamiöci  operacyjnej  bywa  doĈè
trudne  lub  wröcz  niemoĔliwe;  wtedy  zastosowanie  ze-
wnötrznego  napödu  flash  moĔe  byè  jedynym  dostöpnym
sposobem zwiökszenia wydajnoĈci dziaäania maszyny.

Mened

Ĕer restartowania

W przypadku wczeĈniejszych wersji systemu operacyjnego
Windows niezwykle czösto trzeba byäo ponownie urucha-
miaè komputer. Byäo to niezbödne zwäaszcza po zainstalo-
waniu niektórych äat do programów, poniewaĔ Ĉrodowisko
Windows nie byäo w stanie wyäñczyè wszystkich procesów

_ Windows Vista. Leksykon kieszonkowy

zwiñzanych z aktualizowanymi aplikacjami. W systemie
Windows Vista jest to konieczne duĔo rzadziej, co jest efek-
tem dziaäania odpowiedniego menedĔera restartowania,
który znacznie lepiej radzi sobie z wyäñczaniem i ponow-
nym uruchamianiem niezbödnych procesów. Zwróè uwagö,

Ĕe menedĔer ten nie jest aplikacjñ, z której moĔesz skorzy-
staè bezpoĈrednio, lecz stanowi wewnötrzny mechanizm
systemowy, uruchamiany i dziaäajñcy bez Twojego udziaäu.

Poprawiona stabilno

Ĉè dziaäania

System Windows Vista zostaä wyposaĔony w szereg nowych,
niewidocznych  na  pierwszy  rzut  oka  funkcji,  których  za-
daniem jest zwiökszenie niezawodnoĈci dziaäania Ĉrodowiska
i  ograniczenie  ryzyka  awarii  w  stosunku  do  poprzednich
wersji  systemu.  Narzödzie  do  naprawy  systemu  podczas
uruchomienia  automatycznie  naprawia  wiökszoĈè  typo-
wych  problemów  wystöpujñcych  w  czasie  rozruchu  syste-
mu,  a  wszystkie  usäugi  majñ  swoje  wäasne  mechanizmy
odtwarzania, dziöki którym Vista moĔe samoczynnie wyäñ-
czyè i przywróciè dziaäanie uszkodzonej usäugi, podobnie
jak wszystkich z niñ skojarzonych.

Lepsze kopie bezpiecze

þstwa

Nie jest Ĕadnñ tajemnicñ, Ĕe programy do tworzenia kopii
zapasowych, w które byäy wyposaĔone systemy operacyjne
Windows  XP  Home  i  Windows  XP  Professional,  pozosta-
wiaäy wiele do Ĕyczenia i z tego powodu byäy raczej rzadko
uĔywane. ćrodowisko Windows Vista oferuje nowe säuĔñ-
ce  do  tego  narzödzie  o  nazwie  Kopia  zapasowa  systemu
Windows,  które  jest  znacznie  bardziej  przydatne  i  umoĔli-
wia wykonywanie odpowiednich kopii zarówno na dyskach
twardych  jak  i  optycznych,  napödach  flash  podäñczanych
za  pomocñ  magistrali  USB  oraz  innych  rodzajach  wymien-
nych noĈników, a takĔe na udostöpnionych dyskach innych
komputerów podäñczonych do sieci. Tworzenie kopii zapa-
sowych moĔe  byè  procesem  w  peäni  zautomatyzowanym,

_ Windows Vista. Leksykon kieszonkowy

Edycje systemu Windows Vista

Wszyscy, którzy byli nieco zdziwieni istnieniem dwóch róĔnych
wersji systemu Windows XP, czyli edycji Home i Professional,
z  pewnoĈciñ  zupeänie  stracñ  gäowö,  gdy  przyjdzie  im  wybraè
najbardziej  odpowiedniñ  z  szeregu  wersji  systemu  Windows
Vista. Istnieje bowiem aĔ piöè róĔnych edycji Visty, z których
kaĔda  jest  przeznaczona  do  nieco  innych  zastosowaþ:  od  syste-
mów dla niewielkich komputerów rozrywkowych poprzez wersjö
dla  zaawansowanych  miäoĈników  multimediów  do  edycji  opra-
cowanych  z  myĈlñ  o  wykorzystaniu  w  wielkich  Ĉrodowiskach
korporacyjnych.  W  praktyce  do  wiökszoĈci  domowych  zastoso-
waþ z  pewnoĈciñ  wystarczy  wersja  Windows  Vista  Home  Pre-
mium;  w  przypadku  typowych  zastosowaþ  firmowych  zwykle
powinno siö wybraè edycjö Windows Vista Business, a w duĔych
przedsiöbiorstwach naleĔy pomyĈleè o kupnie systemu Windows
Vista Enterprise Edition. PoniĔej znajdziesz krótki opis kaĔdej
z piöciu standardowych wersji oraz podsumowanie najwaĔniej-
szych róĔnic wystöpujñcych miödzy nimi.

Windows Vista Home Basic

Jak sama nazwa wskazuje, edycja ta oferuje jedynie najbar-
dziej  podstawowe  funkcje  przeznaczone  dla  domowych
maszyn. Zostaäa ona opracowana z myĈlñ o uruchamianiu
na niedrogich komputerach wyposaĔonych w podstawowe
komponenty  i  nie  oferuje  moĔliwoĈci  korzystania  z  inter-
fejsu Windows Aero, nie pozwala nagrywaè dysków DVD
z  materiaäami  wideo,  nie  ma  równieĔ  funkcji  charaktery-
stycznych  dla  Ĉrodowiska  Media  Center.  Pozbawiono  jñ
takĔe innych zaawansowanych moĔliwoĈci, takich jak opcje
zwiñzane z uĔywaniem komputerów przenoĈnych, nie ob-
säuguje teĔ komputerów typu Tablet PC. Prawdopodobnie
z  tej  wersji  systemu  Windows  Vista  zechce  skorzystaè
najmniej uĔytkowników.

Rozdzia

ĥ 1. Wiadomoļci podstawowe _ 21

Windows Vista Business

Wersja ta jest przeznaczona dla uĔytkowników pracujñcych
w  maäych  i  Ĉrednich  przedsiöbiorstwach.  Pozwala  korzy-
staè z interfejsu Windows Aero, umoĔliwia uĔywanie kom-
puterów typu Tablet PC i oferuje wiökszoĈè funkcji charak-
terystycznych dla systemu Windows Vista. Nie jest jednak
wyposaĔona w wiele funkcji zwiñzanych z multimediami,
takich  jak  funkcje  tworzenia  i  nagrywania  dysków  DVD
z  filmami.  Ma  natomiast  szereg  funkcji  przeznaczonych
dla pracowników dziaäów IT, a wiöc funkcje dostarczania
sieci  bezprzewodowej,  korzystania  z  poäñczeþ  zdalnego
pulpitu, tworzenia kopii zapasowych obrazu systemu i in-
ne pozwalajñce zarzñdzaè sieciami komputerowymi.

Windows Vista Home Premium

Edycja  ta  umoĔliwia  uĔywanie  interfejsu  Windows  Aero
i obsäuguje wszystkie multimedialne funkcje systemu Vista,
takie jak tworzenie päyt DVD z materiaäami wideo oraz opra-
cowywanie pokazów  slajdów,  i  oferuje  moĔliwoĈci  zwiñ-
zane z Windows Media Center. System zapewnia równieĔ
podstawowe funkcje zwiñzane z sieciami przewodowymi
i  bezprzewodowymi,  nie  pozwala  jednak  korzystaè  z  na-
rzödzi  administracyjnych  zarzñdzajñcych  sieciami,  funkcji
dostarczania  sieci  bezprzewodowej  czy  moĔliwoĈci  przy-

äñczenia siö do domeny. Nie oferuje takĔe moĔliwoĈci ko-
rzystania z systemu szyfrowania plików EFS (ang. Encryp-
ting File System) ani funkcji tworzenia kopii zapasowych
obrazu systemu operacyjnego.

Windows Vista Enterprise Edition

Ta wersja systemu przeznaczona jest do stosowania w wiel-
kich Ĉrodowiskach korporacyjnych i dostöpna jest jedynie
dla przedsiöbiorstw korzystajñcych z programu Software As-
surance lub umowy Enterprise Agreement firmy Microsoft.

_ Windows Vista. Leksykon kieszonkowy

Edycja  oferuje  wszystko  to  co  system  Windows  Vista  Bu-
siness, a ponadto udostöpnia mechanizm sprzötowego szy-
frowania  danych  o  nazwie  BitLocker  Drive  Encryption,
który wymaga zastosowania fizycznego, sprzötowego klucza
szyfrujñcego  oraz  odpowiedniego  kodu  dostöpu  w  celu
ochrony woluminów. Wersja ta jest dostarczana w postaci
pojedynczego  obrazu  systemu,  który  moĔe  byè  zainstalo-
wany  w  caäym  przedsiöbiorstwie  z  poziomu  jednej,  cen-
tralnej lokalizacji.

Windows Vista Ultimate

Jak wskazuje sama nazwa, wersja ta jest matkñ wszystkich
innych edycji systemu Vista. Jest wyposaĔona we wszystkie
funkcje i narzödzia obecne w kaĔdej z pozostaäych wersji

Ĉrodowiska, a wiöc ma zarówno komplet narzödzi admini-
stracyjnych i sieciowych, wäaĈciwych dla róĔnych edycji
biznesowych, jak i wszystkie funkcje multimedialne cha-
rakterystyczne dla wersji domowych.

Zwróè uwagö, Ĕe tak naprawdö istnieje aĔ osiem róĔnych wersji
systemu operacyjnego Windows Vista. Trzy edycje, które nie zo-
staäy wymienione powyĔej, sñ sprzedawane wyäñcznie poza te-
renem Stanów Zjednoczonych. I tak Ĉrodowisko Windows Vista
Starter jest dostöpne wyäñcznie dla najtaþszych komputerów PC
sprzedawanych na lokalnych rynkach, mniej waĔnych z punktu
widzenia firmy Microsoft, a pozostaäe dwa, tak zwane wersje N,
majñ byè sprzedawane w krajach Unii Europejskiej. Edycje te sñ
pozbawione niektórych funkcji multimedialnych.

W tabeli 1.1 zostaäy zebrane bardziej szczegóäowe informacje na
temat róĔnych wersji systemu Vista.

Rozdzia

ĥ 1. Wiadomoļci podstawowe _ 23

Tabela 1.1. Porównanie wybranych cech ró

Ĕnych wersji systemu

operacyjnego Windows Vista

Funkcja

Home
Basic

Home
Premium

Business

Enterprise
Edition

Ultimate

Interfejs Windows
Aero

Nie

Tak

Kontrola rodzicielska

Tak

Nie

Tak

Windows DVD Maker

Nie

Tak

Nie

Tak

Funkcje zwi

ézane

z komputerem typu
Tablet PC

Nie

Tak

Zdalny pulpit

Tylko
klient

Host
i klient

Automatyczne kopie
zapasowe

Nie

Tak

Tworzenie kopii
zapasowych na
urz

édzeniu sieciowym

lub w zdalnym folderze

Nie

Tak

Tworzenie obrazów
pulpitów w celu

ĥatwego korzystania
z kopii zapasowych
i odtwarzania danych

Nie

Tak

Funkcje kopiowania
danych w tle (Volume
Shadow Copy),
automatycznie
tworz

éce kopie

bezpiecze

ħstwa

w celu

ĥatwego

odtwarzania danych

Nie

Tak

Faksowanie
i skanowanie

Nie

Tak

Windows Media
Center

Nie

Tak

Nie

Tak

_ Windows Vista. Leksykon kieszonkowy

Tabela 1.1. Porównanie wybranych cech ró

Ĕnych wersji systemu

operacyjnego Windows Vista — ci

ñg dalszy

Funkcja

Home
Basic

Home
Premium

Business

Enterprise
Edition

Ultimate

Szyfrowanie danych
BitLocker Drive
Encryption

Nie

Tak

Ŝliwoļë tworzenia

tematycznych
pokazów slajdów

Nie

Tak

Nie

Tak

Windows Movie
Maker

Tak

Nie

Tak

Dostarczanie sieci
bezprzewodowej
(pozwala
administratorom
na okre

ļlenie ustawieħ

bezpiecze

ħstwa

po stronie sieci)

Nie

Tak

Szyfrowanie danych
Encrypting File System

Nie

Tak

Platforma NAP
(nie pozwala na

ĥéczenie siý z siecié
niezabezpieczonych
komputerów)

Nie

Tak

ĥuga Windows

Anytime Upgrade
(automatyczne
uaktualnienie wersji
systemu w trybie
online)

Tak

Nie

Rozdzia

ĥ 1. Wiadomoļci podstawowe _ 25

Tabela 1.1. Porównanie wybranych cech ró

Ĕnych wersji systemu

operacyjnego Windows Vista — ci

ñg dalszy

Funkcja

Home
Basic

Home
Premium

Business

Enterprise
Edition

Ultimate

Projekcja sieciowa
(pozwala na

ĥéczenie

ý komputera

z projektorami
sieciowymi za pomoc

sieci, w tym równie

bezprzewodowych)

Nie

Tak

Obszar spotka

w systemie Windows
(pozwala na zdaln

wspó

ĥpracý

za pomoc

é sieci)

Ŝli

we
tylko
przegl

-danie
spotka

Tak

Obs

ĥuga domen

(pozwala na
przy

ĥéczenie

komputera do domeny
korporacyjnej)

Nie

Tak

Obs

ĥuga zasad grup

Ŝytkowników

(funkcja
przeznaczona dla
administratorów,
pozwalaj

éca na

definiowanie
konfiguracji
korporacyjnych)

Nie

Tak

Pliki i foldery offline
(pozwala u

Ŝytkownikom

na automatyczne
synchronizowanie
plików i folderów
sieciowych)

Nie

Tak

_ Windows Vista. Leksykon kieszonkowy

Wymagania sprz

ýtowe

System operacyjny Windows Vista ma raczej wygórowane wyma-
gania sprzötowe, zdecydowanie wiöksze niĔ poprzednie wersje
systemu Windows. Najwiöksze wymagania sñ zwiñzane z wy-
dajnoĈciñ ukäadu graficznego, który musi podoäaè wyĈwietlaniu
interfejsu Aero, moĔliwe jest równieĔ korzystanie z systemu Win-
dows Vista bez uĔywania funkcji zwiñzanych z tym interfejsem.

Z powodu istnienia tak wielu róĔnych wersji systemu operacyj-
nego Windows Vista, a takĔe ze wzglödu na moĔliwoĈè uĔywania
go bez interfejsu Windows Aero, okreĈlenie dokäadnych wymagaþ
sprzötowych nie jest äatwe. Aby nieco uproĈciè sprawö, specjali-

Ĉci  firmy  Microsoft  postanowili  zdefiniowaè  dwa  podstawowe
poziomy wymagaþ: Windows Vista Capable oraz Windows Vista
Premium Ready, z których pierwszy okreĈla minimalne parametry
komputera,  na  którym  da  siö  uruchomiè  podstawowe  funkcje
systemu, drugi zaĈ okreĈla minimalne wymagania pozwalajñce
korzystaè  z  bardziej  zaawansowanych  moĔliwoĈci  Ĉrodowiska.
Komputer  speäniajñcy  jedynie  wymogi  standardu  Windows  Vista
Capable nie jest w stanie podoäaè wszystkim funkcjom systemu
Windows Vista, w szczególnoĈci nie radzi sobie z obsäugñ inter-
fejsu Windows Aero.

Komputer osobisty Windows Vista Capable powinien speäniaè
nastöpujñce minimalne wymagania sprzötowe:

x  32- lub 64-bitowy procesor taktowany czöstotliwoĈciñ 800 MHz,
x  512 MB pamiöci RAM,
x  procesor graficzny obsäugujñcy standard DirectX 9 (zalecana

jest teĔ obsäuga sterownika WDDM, czyli Windows Display
Driver Model) z co najmniej 64 MB pamiöci graficznej, choè
preferowana jest pamiöè o wielkoĈci 128 MB,

x dysk twardy o pojemnoĈci 20 GB, z co najmniej 15 GB wol-

nego miejsca.

Rozdzia

ĥ 1. Wiadomoļci podstawowe _ 27

Komputer osobisty Windows Vista Premium Ready powinien
speäniaè nastöpujñce minimalne wymagania sprzötowe:

x  32- lub 64-bitowy procesor taktowany czöstotliwoĈciñ 1 GHz,
x  1 GB pamiöci RAM,
x  procesor graficzny obsäugujñcy standard DirectX 9 i sterow-

nik WDDM, obsäuga Pixel Shader 2.0, obsäuga 32 bitów na
piksel, pamiöè graficzna o wielkoĈci co najmniej 128 MB,

x dysk twardy o pojemnoĈci 40 GB, z co najmniej 15 GB wolego

miejsca,

x napöd dysków DVD-ROM.

OczywiĈcie im lepszy sprzöt, tym lepiej, dobrym pomysäem jest
zatem zastosowanie jak najbardziej wydajnych elementów.

Indeks wydajno

ļci systemu Windows

Windows Vista zostaä wyposaĔony w system oceniania wydajnoĈci
komputera, który moĔe na poczñtku byè dla Ciebie pewnñ zagad-
kñ. MoĔesz w koþcu zaczñè siö zastanawiaè, czemu ma on wäaĈci-
wie säuĔyè, skoro udaäo Ci siö juĔ uruchomiè system Windows
Vista na swoim sprzöcie.

W gruncie rzeczy narzödzie to nie zostaäo opracowane w celu
sprawdzenia, czy Twój komputer radzi sobie z uruchomieniem
systemu Windows Vista. Jego zadaniem jest raczej poinformowa-
nie Ciö, czy sprzöt bödzie w stanie podoäaè wymaganiom innych
programów. Idea dziaäania narzödzia opiera siö na zaäoĔeniu, Ĕe
twórcy oprogramowania bödñ przypisywaè swoim aplikacjom
pewne poziomy, a uĔytkownicy bödñ kupowaè tylko te programy,
które bödñ w stanie uruchomiè na swoim sprzöcie zgodnie z ocenñ
dokonanñ przez system sprawdzania wydajnoĈci komputera.
WyĔsze noty odpowiadajñ tu oczywiĈcie lepszej wydajnoĈci.

_ Windows Vista. Leksykon kieszonkowy

W  teorii  rozwiñzanie  to  jest  naprawdö  Ĉwietne.  Nie  ma  jednak
pewnoĈci,  czy  równieĔ  w  praktyce  bödzie  ono  dobrze  funk-
cjonowaè, poniewaĔ twórcy oprogramowania, w tym sama fir-
ma Microsoft, nie zaczöli jeszcze oceniaè swoich aplikacji zgod-
nie  ze  standardem  narzucanym  przez  ten  system.  Nie  do  koþca
jasne sñ takĔe kryteria, którymi kieruje siö narzödzie przy ocenie
wydajnoĈci komputera. Jak moĔna zauwaĔyè na rysunku 1.6,
poszczególne komponenty sprzötowe przykäadowej maszyny mo-
gñ zostaè ocenione doĈè wysoko, w okolicach 4 czy 5 punktów
w szeĈciostopniowej skali, a ostateczny wynik testu wypada doĈè
säabo, bo zaledwie na poziomie oceny 3. Skñd ta rozbieĔnoĈè? CóĔ,
system Windows Vista automatycznie przyjmuje najniĔszñ osiñ-
gniötñ notö jako koþcowñ ocenö wydajnoĈci komputera.

Rysunek 1.6. Narz

ödzie do oceny wydajnoĈci komputera

Rozdzia

ĥ 1. Wiadomoļci podstawowe _ 29

NiezaleĔnie od tego, czy okaĔe siö to do czegoĈ przydatne, czy
teĔ nie, z pewnoĈciñ zechcesz sprawdziè, jak system Windows
Vista oceni wydajnoĈè Twojego komputera. W tym celu z menu
Start wybierz polecenie Panel sterowania, w oknie panelu sko-
rzystaj z äñcza System i konserwacja, a nastöpnie kliknij äñcze In-
formacje wydajno

Ĉci i narzödzia.

Pulpit

Podobnie jak inne nowoczesne systemy operacyjne, takie jak
Mac OS X, Unix czy starsze wersje systemu Windows, korzystajñce
z graficznego interfejsu uĔytkownika, czyli tak zwanego GUI (ang.
Graphical User Interface), Ĉrodowisko Windows Vista stosuje pew-
nego rodzaju wyobraĔenie pulpitu, na którym mogñ siö znajdowaè
okna i foldery plików. Za wyĈwietlanie pulpitu i wykonywanie
zwiñzanych z nim operacji jest w systemie Windows odpowie-
dzialny program o nazwie Eksplorator Windows (explorer.exe).

Na rysunku 1.7 zostaä przedstawiony pulpit Ĉrodowiska Windows
Vista wraz z najwaĔniejszymi umieszczonymi na nim elemen-
tami interfejsu. Liczby na rysunku wskazujñ niektóre ze specjal-
nych ikonek i przycisków, które mogñ byè widoczne na pulpicie,
a pod rysunkiem znajduje siö krótki opis tych elementów.

1. Przeciñgniöcie plików do Kosza pozwala na usuniöcie ich

z systemu. Aby odtworzyè usuniöte pliki, powinieneĈ otwo-
rzyè Kosz, znaleĒè w nim odpowiednie dane, a nastöpnie je
przywróciè.

2. Folder umoĔliwia porzñdkowanie plików danych.

3. Przycisk Start umoĔliwia dostöp do poleceþ i aplikacji za-

instalowanych w systemie.

4. Pasek Szybkiego uruchamiania oferuje szybki dostöp do

najczöĈciej uĔywanych programów.

_ Windows Vista. Leksykon kieszonkowy

Rysunek 1.7. Wygl

ñd pulpitu systemu Windows Vista

5. Umieszczenie wskaĒnika myszy nad przyciskiem okna wi-

docznym na pasku zadaþ powoduje wyĈwietlenie minia-
turki przedstawiajñcej bieĔñcñ zawartoĈè okna.

6. Pasek zadaþ zawiera przyciski wszystkich dziaäajñcych

aplikacji, paski narzödzi oraz obszar powiadomieþ.

7. Obszar powiadomieþ (znany równieĔ pod angielskñ na-

zwñ System Tray) zawiera kontrolkö zegara oraz przydatne
ikonki informujñce o uruchomionych programach i usäu-
gach dziaäajñcych w tle.

8. Skróty do plików, folderów i programów znajdujñcych siö

w innych miejscach w systemie. Skróty wskazujñce na ele-
menty moĔna äatwo odróĔniè od zwykäych ikonek, gdyĔ
w przeciwieþstwie do nich na ikonkach skrótów wyĈwie-
tlany jest zawsze symbol niewielkiej zakrzywionej strzaäki.

Rozdzia

ĥ 1. Wiadomoļci podstawowe _ 31

9. Na pulpicie moĔna umieszczaè skróty do innych kompu-

terów podäñczonych do tej samej sieci.

10. ZawartoĈè otwartego folderu jest wyĈwietlana w oknie.

11. Pasek boczny säuĔy do wyĈwietlania gadĔetów.

12. GadĔety sñ niewielkimi aplikacjami, które umoĔliwiajñ wy-

Ĉwietlanie zmieniajñcych siö informacji, takich jak wyniki
notowaþ gieädowych czy wiadomoĈci pochodzñce ze Ēró-
deä RSS.

Operacje typu „wska

Ŝ i kliknij”

System Windows Vista oferuje moĔliwoĈè dostosowania kilku
ustawieþ, które majñ wpäyw na sposób, w jaki Ĉrodowisko reaguje
na klikniöcia przycisków myszy. Standardowa konfiguracja,
czyli ta, która funkcjonuje bezpoĈrednio po instalacji, jest zgodna
z dziaäaniem innych systemów operacyjnych i jako taka powin-
na byè dobrze znana wiökszoĈci uĔytkowników komputerów.

JeĈli jednak zdecydujesz siö na zmianö niektórych ustawieþ znaj-
dujñcych siö w oknie dialogowym Opcje folderów (Panel sterowa-
nia/Wygl

ñd i personalizacja/Opcje folderów), system Windows mo-

Ĕe reagowaè nieco inaczej.

JeĔeli dopiero zaczynasz korzystaè z komputera i nie miaäeĈ
wczeĈniej do czynienia z graficznymi interfejsami uĔytkownika,
mogñ Ci siö przydaè zamieszczone poniĔej informacje:

x Komputery osobiste sñ zwykle dostarczane z dwu- lub trzy-

przyciskowñ myszñ, istniejñ jednak równieĔ inne urzñdzenia
wskazujñce,  takie  jak  touchpady  (stosowane  powszechnie
w  komputerach  przenoĈnych),  trackballe,  pióra  Ĉwietlne
i tablety.  Wiele  myszy  jest  teĔ  wyposaĔonych  w  rolkö  uäa-
twiajñcñ przewijanie stron i zawartoĈci okien.

_ Windows Vista. Leksykon kieszonkowy

x Klikniöcie obiektu oznacza przesuniöcie wskaĒnika myszy

do obszaru odpowiedniego obiektu widocznego na ekranie,
a nastöpnie naciĈniöcie i zwolnienie jej lewego przycisku.

x Dwukrotne klikniöcie to szybkie wykonanie dwóch nastö-

pujñcych bezpoĈrednio po sobie klikniöè obiektu lewym
przyciskiem myszy. Powolne dwukrotne klikniöcie nie odnosi
tego samego skutku.

x Klikniöcie prawym przyciskiem myszy oznacza klikniöcie

obiektu wykonane przyciskiem znajdujñcym siö z prawej
strony urzñdzenia.

x W przypadku korzystania z urzñdzenia wskazujñcego wy-

posaĔonego w trzy lub wiökszñ liczbö przycisków do wyko-
nania opisanych powyĔej czynnoĈci naleĔy zawsze uĔywaè
przycisków gäównych poäoĔonych z lewej i prawej strony,
dobrze  jest  teĔ  zapoznaè  siö  z  dokumentacjñ  dostarczonñ
przez producenta sprzötu, aby poznaè funkcje pozostaäych
elementów  kontrolnych  urzñdzenia.  Dziaäanie  Ĉrodkowego
przycisku moĔna zwykle skonfigurowaè w taki sposób, aby
uĔycie  go  wywoäywaäo  jakñĈ  akcjö,  takñ  jak  dwukrotne
klikniöcie, wyciöcie lub wklejenie obiektu, wstawienie wy-
branego zwrotu do wiadomoĈci poczty elektronicznej itp.

Okna i menu

KaĔde otwarte okno zawiera ramkö oraz zestaw standardowych
elementów dekoracyjnych i narzödzi, tak jak zostaäo to pokaza-
ne na rysunku 1.8. Aby przenieĈè okno z jednego miejsca na inne,
naleĔy kliknñè jego pasek tytuäowy i odpowiednio przeciñgnñè
wskaĒnik myszy. Skäad zestawu kontrolek i funkcji dostöpnych
w oknie jest ĈciĈle uzaleĔniony od aplikacji lub narzödzia, które
otwiera to okno. Na rysunku 1.8 zostaäo na przykäad przedstawione

Rozdzia

ĥ 1. Wiadomoļci podstawowe _ 33

Rysunek 1.8. Elementy standardowego okna: pasek tytu

äu, przyciski

kontrolne okna, menu oraz obszar roboczy, który mo

Ĕna przewijaè

byè moĔe najbardziej skomplikowane okno folderu ze wszystkich
okien, z którymi bödziesz miaä do czynienia w czasie korzystania
ze Ĉrodowiska Windows Vista.

1. Pasek adresu, który wyĈwietla informacje o otwartym fol-

derze.

2. Pasek narzödzi specyficzny dla aplikacji.

3. Okienko nawigacji (tylko w programie Eksplorator Win-

dows).

4. Okienko szczegóäów (tylko w programie Eksplorator Win-

dows). W przypadku wielu innych aplikacji obszar ten jest
zajöty przez pasek stanu, który zawiera informacje na temat
zawartoĈci okna.

_ Windows Vista. Leksykon kieszonkowy

5. Pasek przewijania. Klikniöcie tego przycisku powoduje

przewiniöcie okna o jednñ liniö w dóä; przytrzymujñc przy-
cisk myszy, moĔna szybko przewinñè okno.

6. Przeciñgniöcie tego elementu umoĔliwia szybkie przejĈcie

do odpowiedniego miejsca w oknie lub dokumencie.

7. Przeciñgniöcie naroĔnika okna pozwala zmieniè jego wy-

miary.

8. Pasek wyszukiwania. Jest dostöpny w oknach niektórych

aplikacji, takich jak Eksplorator Windows i Internet Explo-
rer, w innych jednak próĔno go szukaè.

9. Klikniöcie tego przycisku powoduje zamkniöcie okna.

10. Klikniöcie tej kontrolki umoĔliwia zmaksymalizowanie okna

(wypeänienie nim caäego ekranu).

11. Klikniöcie tego przycisku umoĔliwia zminimalizowanie

okna (sprowadzenie go do postaci przycisku na pasku za-
daþ).

12. Ten przycisk umoĔliwia odĈwieĔenie zawartoĈci bieĔñcego

okna. Kontrolka ta jest dostöpna w oknach niektórych apli-
kacji, takich jak Eksplorator Windows i Internet Explorer.

13. Ta kontrolka umoĔliwia przeglñdanie historii aktualnego

okna, a wiöc wyĈwietlanie listy folderów, które otwieraäeĈ
wczeĈniej za pomocñ programu Eksplorator Windows. Przy-
cisk jest dostöpny w oknach niektórych aplikacji, takich jak
Eksplorator Windows i Internet Explorer.

W  przypadku  wiökszoĈci  typów  okien  moĔliwa  jest  zmiana  ich
rozmiarów,  co  oznacza,  Ĕe  da  siö  je  powiökszaè  i  pomniejszaè
zarówno w pionie, jak i w poziomie. W tym celu naleĔy po pro-
stu chwyciè krawödĒ lub naroĔnik obiektu i rozpoczñè przeciñ-
ganie  wskaĒnika  myszy  w  wybranym  kierunku.  Dostöpne  sñ
równieĔ dwa wygodne skróty pozwalajñce minimalizowaè i mak-

Rozdzia

ĥ 1. Wiadomoļci podstawowe _ 35

symalizowaè  okna.  Klikniöcie  przycisku  maksymalizowania,  czyli
Ĉrodkowej  kontrolki  widocznej  w  prawym  górnym  naroĔniku
wiökszoĈci  okien,  powoduje  takie  powiökszenie  okna,  aby  zaj-
mowaäo caäy obszar ekranu. Nie da siö w Ĕaden sposób przesu-
nñè  zmaksymalizowanego  okna  ani  zmieniè  jego  rozmiarów.
Skorzystanie z przycisku minimalizowania, bödñcego pierwszym
z przycisków kontrolnych okna, skutkuje z kolei usuniöciem okna
z  pola  widzenia,  przez  co  dostöpne  jest  ono  jedynie  w  postaci
przycisku  widocznego  na  systemowym  pasku  zadaþ.  Minimali-
zowanie  okien  jest  doskonaäym  sposobem  pozbycia  siö  okna
z pulpitu bez koniecznoĈci caäkowitego zamykania go.

JeĈli zostanñ speänione okreĈlone warunki, w oknie moĔe byè wi-
doczny jeden lub dwa paski przewijania, z których jeden moĔe
siö  znajdowaè  w  dolnej  czöĈci  okna,  a  drugi  przy  jego  prawej
krawödzi. Elementy te pozwalajñ przewijaè widok okna, dziöki
czemu da siö przeglñdaè caäñ jego zawartoĈè. Nowym uĔytkow-
nikom  systemu  ich  sposób  dziaäania  moĔe  siö  na  poczñtku  wy-
dawaè doĈè nieintuicyjny, poniewaĔ przesuniöcie belki przewijania
w  jednym  kierunku  powoduje  przemieszczenie  siö  zawartoĈci
okna w kierunku przeciwnym. Spójrz jednak na to w taki sposób:
belka przewijania nie przesuwa zawartoĈci, lecz tak zwany wizjer
(ang. viewport). Pomocne moĔe tu byè wyobraĔenie sobie bardzo
däugiego dokumentu wydrukowanego za pomocñ czcionki o bar-
dzo  niewielkim  rozmiarze.  Przesuwanie  belki  przewijania  jest
jak  przemieszczanie  szkäa  powiökszajñcego  nad  takim  dokumen-
tem. Przesuniöcie szkäa w dóä powoduje wraĔenie, jakby caäy do-
kument przemieszczaä siö w górö.

JeĈli na ekranie widocznych jest wiele jednoczeĈnie otwartych
okien, tylko jedno jest oknem aktywnym. Aktywne okno znajduje
siö zwykle na wierzchu, czyli nad wszystkimi pozostaäymi oknami.
Interfejs Windows Vista Aero Glass pozwala na wyĈwietlanie prze-
zroczystych ramek okien, dlatego przez ramkö aktywnego okna mo-

Ĕesz zobaczyè inne okna umieszczone pod nim. OkreĈlenie, które

_ Windows Vista. Leksykon kieszonkowy

z  okien  jest  aktywne,  moĔe  czasami  sprawiè  w  Ĉrodowisku  Win-
dows Vista spory käopot,  zwäaszcza  gdy  okna  rozmieszczone  sñ
obok siebie. Jest tak, poniewaĔ interfejs Aero Glass nie zawsze jed-
noznacznie  wyróĔnia  ramkö  i  pasek  tytuäowy  aktywnego  okna
spoĈród wszystkich elementów widocznych na ekranie. Aktywne
okno jest jedynym, które reaguje na naciskanie klawiszy, lecz kaĔ-
de z okien jest w stanie reagowaè na klikniöcia myszy. Aby sprawiè,
by wybrane okno byäo aktywne, po prostu kliknij jego dowolny
widoczny  fragment,  a  zostanie  ono  natychmiast  przeniesione  na
wierzch. Jednak klikajñc wybrane okno, uwaĔaj, gdyĔ Twoje dzia-

äanie moĔe mieè dalej idñce skutki i spowodowaè coĈ wiöcej niĔ
tylko aktywowanie okna. JeĈli na przykäad klikniesz przycisk wi-
doczny w nieaktywnym oknie, nie tylko aktywujesz to okno,
lecz równieĔ wywoäasz akcjö zwiñzanñ z wybraniem przycisku.

Istniejñ  trzy  inne  metody  aktywowania  okna.  Pierwszñ  z  nich
jest klikniöcie widocznego na pasku zadaþ przycisku okna, które
chcesz  uaktywniè;  spowoduje  to  natychmiastowe  przeniesienie
wybranego  okna  na  wierzch.  JeĈli  jest  ono  zminimalizowane
(a wiöc niewidoczne na ekranie), zostanie ponownie wyĈwietlone
(czyli przywoäane) w rozmiarze, jaki miaäo przed minimalizacjñ.
Innñ metodñ jest skorzystanie z funkcji Przerzucanie okien. Aby
z niej skorzystaè, powinieneĈ przytrzymaè klawisz Alt, a nastöp-
nie nacisnñè klawisz Tab. Spowoduje to wyĈwietlenie na ekranie
miniaturek wszystkich otwartych okien. Przytrzymaj klawisz Alt
i  naciskaj  klawisz  Tab  aĔ  do  momentu  podĈwietlenia  miniaturki
okna,  które  chcesz  aktywowaè,  a  nastöpnie  zwolnij  obydwa
klawisze, a wybrane okno zostanie przywoäane na ekran i bödzie
znajdowaäo siö ponad pozostaäymi. Sposób korzystania z funkcji
Przerzucanie  okien  3W  jest  bardzo  podobny.  W  tym  celu  naleĔy
przytrzymaè klawisz opatrzony logo Windows i nacisnñè klawisz
Tab,  a  na  ekranie  pojawiñ  siö  wszystkie  otwarte  okna  w  postaci
trójwymiarowego stosu. Poszczególne elementy stosu moĔesz prze-
suwaè,  przytrzymujñc  klawisz  Windows  i  korzystajñc  z  klawisza
Tab,  a  gdy  odszukasz  odpowiednie  okno,  wystarczy,  Ĕe  zwolnisz

_ Windows Vista. Leksykon kieszonkowy

W danej chwili aktywne moĔe byè tylko jedno okno, a w nim
moĔe byè aktywna tylko jedna kontrolka (taka, jak pole tekstowe,
przycisk, pole wyboru lub inny element kontrolny). RóĔne rodzaje
kontrolek w róĔny sposób sygnalizujñ swojñ aktywnoĈè: na przy-
käad w przypadku przycisków i pól wyboru wyĈwietlana jest za
pomocñ linii przerywanej ramka otaczajñca element. Aktywne pole
tekstowe nie róĔni siö wizualnie od pola nieaktywnego, ale tylko
w nim jest widoczny migajñcy kursor, czyli punkt wprowadzania.
Aby uaktywniè innñ kontrolkö niĔ bieĔñca, naleĔy po prostu klik-
nñè jej obszar lub skorzystaè z klawisza Tab; przejĈcie w odwrot-
nym kierunku realizowane jest za pomocñ kombinacji klawiszy
Shift+Tab.

Zarówno  zupeänie  nowych,  jak  i  caäkiem  doĈwiadczonych  uĔyt-
kowników komputerów denerwuje czösta sytuacja, gdy próbujñ
coĈ  napisaè  w  oknie  i  nie  odnosi  to  Ĕadnego  skutku.  Problem
zazwyczaj polega jedynie na tym, Ĕe aktywne jest nie to okno,
z  którego  chcñ  skorzystaè.  Zdarzaäo  mi  siö  widzie

è doĈwiadczo-

nych stenotypistów, którzy wpisywali caäe zdanie bez patrzenia
na ekran komputera tylko po to, aby po chwili przekonaè siö, Ĕe
ich praca poszäa na marne, gdyĔ zapomnieli wczeĈniej kliknñè
odpowiednie okno. To jeszcze nie wszystko, bo nawet jeĈli wäa-
Ĉciwe okno znajduje siö na wierzchu i jest aktywne, moĔe siö zda-
rzyè, Ĕe aktywna jest w nim nieodpowiednia kontrolka lub teĔ
element menu.

Niektóre okna moĔna skonfigurowaè w taki sposób, aby zawsze
znajdowaäy  siö  na  wierzchu.  Oznacza  to,  Ĕe  w  kaĔdej  sytuacji
przesäaniajñ one wszystkie inne okna otwarte w systemie, nawet
wówczas,  gdy  nie  sñ  aktywne.  Typowymi  przykäadami  takich
elementów mogñ byè unoszñce siö paski narzödzi, pasek zadaþ
i  niektóre  okna  pomocy.  JeĔeli  na  ekranie  sñ  wyĈwietlane  dwa
okna tego rodzaju, zachowujñ siö one wzglödem siebie dokäad-
nie  tak  jak  standardowe  okna  systemu,  czyli  jedno  z  nich  —  to,

Rozdzia

ĥ 1. Wiadomoļci podstawowe _ 39

które jest aktywne — moĔe przesäaniaè drugie. Obydwa sñ jednak
zawsze widoczne niejako na ich wäasnej warstwie, znajdujñcej
siö na wierzchu, ponad wszystkimi innymi, zwykäymi oknami.

Szczególnym przypadkiem jest równieĔ sam pulpit systemu. Mimo

Ĕe moĔe byè aktywny, nigdy nie moĔe pojawiè siö nad innym
oknem. Zatem aby uzyskaè dostöp do jakiegoĈ elementu znajdujñ-
cego siö na pulpicie, musisz zminimalizowaè wszystkie otwarte
okna, przytrzymujñc klawisz oznaczony logo Windows i naciskajñc
klawisz litery D, lub teĔ tymczasowo ukryè wszystkie dziaäajñce
aplikacje,  wybierajñc  przycisk  PokaĔ  pulpit,  który  jest  widoczny
na  pasku  Szybkiego  uruchamiania.  MoĔesz  teĔ  spróbowaè  po
prostu zminimalizowaè bieĔñce okno, lecz w niektórych przypad-
kach  spowoduje  to  jedynie  przejĈcie  do  nastöpnego  otwartego
okna,  które  musisz  zminimalizowaè,  i  tak  dalej,  aĔ  pojawi  siö
Twój upragniony pulpit.

Wiele okien ma pasek menu, który zwykle zawiera standardowy
zestaw pozycji, takich jak Plik, Edycja, Widok, Narzödzia i Pomoc,
jak równieĔ elementy charakterystyczne dla konkretnej aplikacji.
Klikniöcie tytuäu menu powoduje wyĈwietlenie jego zawartoĈci,
a  wywoäanie  odpowiedniego  polecenia  nastöpuje  po  klikniöciu
wäaĈciwej pozycji. KaĔda z pozycji menu, przy której widoczny
jest  niewielki  symbol  strzaäki  skierowanej  w  prawo,  oznacza  na-
stöpne kaskadowe menu, zawierajñce nowe pozycje. Ogólnie rzecz
biorñc, wybranie pozycji z gäównego menu powoduje rozwiniö-
cie  odpowiedniego  menu  ku  doäowi,  a  kolejne  poziomy  menu
kaskadowego otwierajñ siö z prawej strony, jeĈli tylko na ekranie
jest  odpowiednio  duĔo  miejsca.  JeĔeli  brakuje  powierzchni,
system  Windows  rozwija  je  z  przeciwnej  strony.  Aby  opuĈciè
menu, powinieneĈ po prostu kliknñè gdzieĈ poza jego obszarem.

UĔytkownicy starszych wersji systemu Windows mogñ byè tro-
chö zaskoczeni brakiem menu, które w narzödziach, takich jak
Eksplorator Windows i Internet Explorer, zostaäy zastñpione
nowymi paskami narzödzi. Nowe paski praktycznie w zupeänoĈci

_ Windows Vista. Leksykon kieszonkowy

przejöäy w tych programach rolö klasycznych menu, z którymi
mogäeĈ mieè wczeĈniej do czynienia. JeĔeli jednak jesteĈ zdecy-
dowanym zwolennikiem starego menu, nadal moĔesz z niego
korzystaè. Wystarczy, Ĕe naciĈniesz klawisz Alt lub F10, a Twoje
ulubione pozycje menu w magiczny sposób pojawiñ siö w oknie.

KaĔde okno jest równieĔ wyposaĔone w specjalne menu sterujñ-
ce, ukryte w okolicach lewego górnego naroĔnika paska tytuäu,
czyli górnej czöĈci okna, zawierajñcej jego nazwö lub nazwö wy-

Ĉwietlanego pliku. Z menu kontrolnego moĔesz skorzystaè, kli-
kajñc wspomniany naroĔnik okna, naciskajñc kombinacjö klawiszy
Alt+Spacja bñdĒ teĔ klikajñc prawym przyciskiem myszy pasek
tytuäowy lub przycisk okna widoczny na pasku zadaþ. Menu za-
wiera polecenia maksymalizacji, minimalizacji i zamkniöcia
okna, a wiöc te same funkcje, które sñ przypisane do przycisków
sterujñcych, znajdujñcych siö w prawym górnym naroĔniku okna,
a takĔe pozycje odpowiedzialne za zmianö jego rozmiarów i po-

äoĔenia bez koniecznoĈci uĔywania myszy. Zastosowanie tych
poleceþ pozwala zatem zmieniè wielkoĈè okna i miejsce, w którym
siö znajduje, wyäñcznie za pomocñ klawiatury. RównieĔ okno
wiersza poleceþ, które moĔesz otworzyè, wpisujñc säowo

command

lub skrót

cmd

w polu wyszukiwania menu Start i naciskajñc kla-

wisz Enter, ma swoje menu kontrolne. Dostöp do niektórych pole-
ceþ  menu  charakterystycznych  dla  tego  okna  moĔna  uzyskaè,
klikajñc dowolny punkt naleĔñcy do jego obszaru prawym przy-
ciskiem myszy. WĈród pozycji menu znajdujñ siö funkcje umoĔ-
liwiajñce korzystanie ze Schowka w celu wykonywania operacji
wycinania,  kopiowania  i  wklejania  tekstu,  jak  równieĔ  polece-
nia pozwalajñce okreĈliè rozmiar stosowanej czcionki i ustawie-
nia zwiñzane z paskiem narzödzi, jeĈli taki wystöpuje. JeĈli jed-
nak wybierzesz dla okna wiersza poleceþ Tryb szybkiej edycji,
klikniöcie jego obszaru prawym przyciskiem myszy spowoduje
wklejenie  zawartoĈci  Schowka  do  dowolnego  programu,  który
bödzie uruchomiony w tym oknie.

Rozdzia

ĥ 1. Wiadomoļci podstawowe _ 41

Pliki, foldery i dyski

Pliki stanowiñ podstawowe zbiory danych, które mogñ byè trwale
przechowywane na komputerze. MoĔna je porzñdkowaè, umiesz-
czajñc w folderach, które sñ przechowywane na dysku. W syste-
mach operacyjnych DOS i Unix oraz we wczeĈniejszych wersjach

Ĉrodowiska Windows foldery sñ czöĈciej nazywane katalogami,
ale obydwu tych okreĈleþ moĔna w gruncie rzeczy uĔywaè wy-
miennie. W tym podrozdziale zostanñ przedstawione najwaĔ-
niejsze pojöcia zwiñzane z systemem plików, w tym podstawowe
zasady zwiñzane z nazywaniem plików i dysków oraz informacje
dotyczñce typów plików.

Nazwy dysków

Podobnie jak kaĔda poprzednia wersja systemu Windows, Vista
odziedziczyäa po systemie DOS prostñ konwencjö nazywania
dysków. Napödy sñ nazywane za pomocñ pojedynczych liter al-
fabetu i wystöpujñcego po nich znaku dwukropka (:):

x A: — reprezentuje w systemie pierwszñ stacjö wymiennych

dyskietek (zwykle dyskietek 3,5-calowych);

x B: — reprezentuje drugñ stacjö dyskietek, jeĈli zostaäa za-

montowana w komputerze;

x C: — reprezentuje pierwszy napöd dysku twardego lub

pierwszñ partycjö pierwszego dysku twardego;

x D: — czösto reprezentuje napöd dysków DVD-ROM lub

CD-ROM, moĔe teĔ jednak okreĈlaè dodatkowy dysk
twardy, dodatkowñ partycjö lub inny napöd przenoĈny;

x E: do Z: — reprezentujñ dodatkowe napödy dysków twar-

dych, napödy DVD-ROM lub CD-ROM, pamiöci flash
podäñczane za pomocñ uniwersalnej magistrali szeregowej
(gniazda USB), urzñdzenia przenoĈne, takie jak napödy ZIP
lub Jaz, bñdĒ teĔ mapowane napödy sieciowe.

_ Windows Vista. Leksykon kieszonkowy

Standardowo  kolejnym  dyskom  sñ  przypisywane  nastöpujñce
po  sobie  litery  alfabetu,  jednak  w  przypadku  wiökszoĈci  napö-
dów  da  siö  zmieniè  to  przypisanie,  dziöki  czemu  moĔliwe  jest
na przykäad uĔywanie dysku oznaczonego literñ N:, nawet gdy
nie ma napödu M:.

ĻcieŜki dostýpu

Foldery zawierajñce pliki sñ przechowywane na dysku w hierar-
chicznym porzñdku i mogñ byè odpowiednio zagnieĔdĔane, przy
czym liczba poziomów hierarchii katalogów nie jest w Ĕaden
sposób ograniczona.

System plików na kaĔdym dysku zaczyna siö od katalogu gäówne-
go, stanowiñcego najwyĔszy poziom struktury i reprezentowane-
go przez pojedynczy znak odwrotnego ukoĈnika (ang. backslash,
czyli znak \). W zwiñzku z tym zapis C:\ oznacza gäówny ka-
talog na dysku C:. KaĔdy dodatkowy, zagnieĔdĔony katalog jest
w zapisie umieszczany bezpoĈrednio po swoim folderze macie-
rzystym, a poszczególne elementy takiego „zdania” sñ rozdziela-
ne  znakami  odwrotnego  ukoĈnika.  Zapis  C:\Windows\System\
Color oznacza zatem katalog o nazwie Color, który znajduje siö
w folderze System, a ten z kolei wchodzi w skäad katalogu Windows
umieszczonego na dysku C:. W ten wäaĈnie sposób, za pomocñ
jednego ciñgu znaków skäadajñcego siö  z  kolejnych  nazw  kata-
logów,  moĔna  zapisaè  ĈcieĔkö  dostöpu  do  dowolnego  folderu
w sposób zawsze jednoznaczny.

ćcieĔka moĔe byè bezwzglödna, a wiöc zawsze zaczynaè siö od
litery dysku, lub teĔ mieè charakter wzglödny, czyli odnosiè siö do
pewnego  katalogu  bieĔñcego.  Pojöcie  katalogu  bieĔñcego  jest
czymĈ mocno zdezaktualizowanym w przypadku systemu Win-
dows  Vista,  zresztñ  podobnie  jak  w  przypadku  nieco  starszych
systemów  operacyjnych:  Windows  NT,  Windows  2000  i  Win-
dows  XP,  a  jedynym  wyjñtkiem  od  tej  reguäy  sñ  polecenia  wpi-

Rozdzia

ĥ 1. Wiadomoļci podstawowe _ 43

sywane z wiersza poleceþ. KaĔde okno wiersza poleceþ ma przy-
pisany pewien aktywny folder, do którego polecenie jest kiero-
wane. JeĈli zatem bieĔñcym katalogiem jest folder C:\Windows
i wpisane zostanie polecenie

DIR

, czyli polecenie wyĈwietlenia

zawartoĈci folderu, na ekranie pojawi siö lista plików i katalogów
znajdujñcych siö w tym folderze. JeĔeli wprowadzisz nastöpnie
polecenie

CD Cursors

, bieĔñcym katalogiem stanie siö folder C:\

Windows\Cursors.

To, Ĕe po poleceniu

nie jest konieczne podawanie peänej ĈcieĔki

dostöpu do katalogu, stanowi doskonaäy przykäad wykorzystania

ĈcieĔki wzglödnej.

Szczególnymi typami ĈcieĔek wzglödnych sñ ĈcieĔki okreĈlone za
pomocñ jednej lub wiökszej liczby kropek. Nazwy

oraz

od-

noszñ siö odpowiednio do bieĔñcego katalogu i jego folderu ma-
cierzystego, czyli katalogu, który go zawiera. W przedstawionym
powyĔej przykäadzie katalogiem macierzystym dla C:\Windows\
Cursors jest oczywiĈcie folder C:\Windows. Wpisanie polecenia

CD ..

w katalogu C:\Windows powoduje, Ĕe bieĔñcym folderem

staje siö po prostu C:\. Zastosowanie wiökszej liczby kropek (na
przykäad trzech), które byäo dopuszczalne w poprzednich wersjach
systemu, nie jest juĔ moĔliwe w Ĉrodowiskach Windows XP i Win-
dows Vista. Graficznym odpowiednikiem zapisu

jest znajdujñcy

siö na paskach wielu typowych okien dialogowych przycisk
oznaczony obrazkiem przedstawiajñcym Ĕóäty folder z niewielkim
symbolem zakrzywionej strzaäki.

Lewa czöĈè okna programu Eksplorator Windows (tak zwane
Okienko nawigacji) zawiera standardowo hierarchiczny widok
struktury drzewa katalogów naleĔñcych do systemu plików.
Struktura drzewa uäatwia poruszanie siö po wszystkich folderach
wchodzñcych w skäad systemu, poniewaĔ oferuje prostñ i logicznñ
reprezentacjö graficznñ hierarchii danych Ĉrodowiska.

_ Windows Vista. Leksykon kieszonkowy

ĻcieŜki dostýpu do zasobów sieciowych

Do plików znajdujñcych siö w dowolnym udostöpnionym zasobie
sieciowym moĔesz siö odwoäywaè za pomocñ ĈcieĔek utworzonych
zgodnie z uniwersalnñ konwencjñ nazw (ang. Universal Naming
Convention, w skrócie UNC), która jest bardzo podobna do zapisu
stosowanego  w  przypadku  ĈcieĔek  dostöpu,  opisanych  w  po-
przednim punkcie. Pierwszym skäadnikiem ĈcieĔki dostöpu UNC
jest  poprzedzona  dwoma  znakami  odwrotnego  ukoĈnika  (\\)
nazwa komputera lub urzñdzenia, na którym zostaä umieszczony
plik.  Drugim  elementem  jest  nazwa  udostöpnionego  na  nim
udziaäu.  W  dalszej  czöĈci  ĈcieĔki  znajduje  siö  ciñg  znaków  okre-

Ĉlajñcych nazwy kolejnych zagnieĔdĔonych folderów, w których
umieszczono docelowy element, bödñcy plikiem lub katalogiem.

Na przykäad ĈcieĔka UNC \\stacjonarny\o\nasz\dagmara.txt od-
nosi siö do pliku o nazwie dagmara.txt, umieszczonego w folde-
rze nasz, który znajduje siö na dysku O: (udostöpnionego jako o)
komputera o nazwie stacjonarny.

Krótkie i d

ĥugie nazwy

Systemy operacyjne DOS i Windows 3.1, bödñce poprzednikami
systemów  Windows  95  i  Windows  NT,  pozwalaäy  korzystaè
z nazw plików skäadajñcych siö z maksymalnie oĈmiu znaków oraz
trzech  znaków  rozszerzenia,  a  wiöc  dopuszczaäy  jedynie  takie
nazwy  jak  nowyplik.txt.  Maksymalna  moĔliwa  däugoĈè  ĈcieĔki
dostöpu mogäa wynosiè 80 znaków (wiöcej informacji na temat

ĈcieĔek dostöpu znajdziesz w punkcie zatytuäowanym „ćcieĔki
dostöpu”,  znajdujñcym  siö  we  wczeĈniejszej  czöĈci  niniejszego
podrozdziaäu). Dopuszczalne w nich byäy wszystkie standardowe
znaki  alfanumeryczne  i  kaĔda  dowolna  kombinacja  liter,  cyfr,
znaków  rozszerzonego  standardu  ASCII  o  kodach  wiökszych
niĔ 127 oraz nastöpujñcych znaków specjalnych:

$ % ^ ' ` - _ @ ~ ! ( ) # &

Czytaj dalej...

Rozdzia

ĥ 1. Wiadomoļci podstawowe _ 45

Niedozwolone byäy znaki spacji.

System Windows Vista pozwala korzystaè z däugich nazw plików
i folderów, skäadajñcych siö z maksymalnie 260 znaków i zawie-
rajñcych znaki spacji oraz nastöpujñce znaki specjalne:

$ % ^ ' ` - _ @ ~ ! ( ) # & + , ; = [ ] .

Nazwñ pliku moĔe zatem byè na przykäad nastöpujñcy ciñg zna-
ków: Zdjöcie mojego bratanka.jpg, a w dodatku plik taki moĔe byè
umieszczony w folderze o nazwie: Fotografie rodzinne. Co wiöcej,
równieĔ däugoĈè rozszerzeþ nazw plików nie jest juĔ ograniczona
do trzech znaków, a wiöc moĔliwe jest stosowanie rozszerzeþ
w rodzaju html, róĔniñcych siö nieco od stosowanych wczeĈniej
htm. Wiöcej informacji na temat typów plików i ich rozszerzeþ
znajdziesz w nastöpnym punkcie tego podrozdziaäu.

Maksymalna däugoĈè prawidäowej ĈcieĔki dostöpu w Ĉrodowisku
Windows Vista jest uzaleĔniona od uĔywanego systemu plików,
a wiöc tego, czy jest to system FAT czy NTFS.

Typy plików i ich rozszerzenia

WiökszoĈè plików posiada rozszerzenie nazwy skäadajñce siö
zwykle z trzech liter, które znajdujñ siö bezpoĈrednio po ostatniej
kropce naleĔñcej do nazwy pliku. Oto najczöĈciej spotykane roz-
szerzenia nazw plików:

.xls

Arkusz kalkulacyjny programu Excel.

.txt

Plik tekstowy, który moĔna edytowaè w Notatniku.

.html

Plik zapisany w jözyku znaczników hipertekstowych HTML
(ang. HyperText Markup Language), bardziej znany pod na-
zwñ strony sieci WWW.