Gornik_odkry_ekspl_zloz_711[03].O1.02

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

2. Wymagania wstępne

3. Cele kształcenia

4. Przykładowe scenariusze zajęć

5. Ćwiczenia

5.1. Materiały i przybory do rysowania

5.1.1. Ćwiczenia

5.2. Zasady rzutowania prostokątnego i aksonometrycznego, przekroje

5.2.1. Ćwiczenia

5.3. Zasady wymiarowania rysunków

5.3.1. Ćwiczenia

5.4. Uproszczenia rysunkowe

5.4.1. Ćwiczenia

5.5. Zasady oznaczania wymiarów tolerowanych, pasowań oraz stanu

powierzchni na rysunkach maszynowych

5.5.1. Ćwiczenia

5.6. Dokumentacja konstrukcyjna i technologiczna

5.6.1. Ćwiczenia

6. Ewaluacja osiągnięć ucznia

7. Literatura

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie górnik odkrywkowej eksploatacji złóż.

W poradniku zamieszczono:

−

wymagania wstępne,

−

wykaz umiejętności, jakie uczeń opanuje podczas zajęć,

−

przykładowe scenariusze zajęć,

−

propozycje ćwiczeń, które mają na celu ukształtowanie u uczniów umiejętności
praktycznych,

−

ewaluację osiągnięć ucznia,

−

wykaz literatury, z jakiej można korzystać podczas zajęć.

Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze

szczególnym uwzględnieniem:

−

pokazu z objaśnieniem,

−

metody tekstu przewodniego,

−

metody projektów,

−

ćwiczeń praktycznych.
Wykaz literatury, a w szczególności ustaw i rozporządzeń – ze względu na częste

zmiany, należy na bieżąco aktualizować.

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od

samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.

W celu przeprowadzenia sprawdzianu wiadomości i umiejętności ucznia, nauczyciel

może posłużyć się zamieszczonym w rozdziale 6 zestawem zadań testowych, zawierającym
różnego rodzaju zadania.

W tym rozdziale podano również:

−

plan testu w formie tabelarycznej,

−

punktację zadań,

−

propozycję norm wymagań,

−

instrukcję dla nauczyciela,

−

instrukcję dla ucznia,

−

kartę odpowiedzi,

−

zestaw zadań testowych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Schemat układu jednostek modułowych

711[03].O1

Techniczne podstawy zawodu

711[03].O1.01

Stosowanie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpożarowej i ochrony środowiska

711[03].O1.02

Posługiwanie się dokumentacją

techniczną

711[03].O1.03

Stosowanie materiałów konstrukcyjnych

i eksploatacyjnych

711[03].O1.04

Rozpoznawanie elementów maszyn

i mechanizmów

711[03].O1.05

Analizowanie układów elektrycznych

i automatyki przemysłowej

711[03].O1.06

Stosowanie podstawowych technik wytwarzania

części maszyn

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

przestrzegać zasady bezpiecznej pracy, przewidywać zagrożenia i zapobiegać im,

−

stosować jednostki układu SI,

−

korzystać z różnych źródeł informacji,

−

selekcjonować, porządkować i przechowywać informacje,

−

interpretować związki wyrażone za pomocą wzorów, wykresów, schematów, diagramów,
tabel,

−

użytkować komputer,

−

współpracować w grupie,

−

oceniać własne możliwości sprostania wymaganiom stanowiska pracy i wybranego
zawodu,

−

organizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami ergonomii.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

przygotować przybory kreślarskie i materiały rysunkowe do wykonywania szkiców,

−

wykonać szkice figur płaskich w rzutach prostokątnych,

−

wykonać szkice brył geometrycznych w rzutach prostokątnych i aksonometrycznych,

−

wykonać szkice typowych części maszyn,

−

zwymiarować szkice części maszyn,

−

odczytać rysunki z uwzględnieniem wymiarowania,

−

odczytać uproszczenia rysunkowe,

−

odczytać na rysunkach technicznych oznaczenia chropowatości powierzchni, sposób
obróbki, powłoki ochronne oraz tolerancję kształtu i położenia, pasowanie,

−

wykonać rysunki typowych elementów maszyn,

−

rozróżnić rysunki techniczne: wykonawcze, złożeniowe, zestawieniowe, montażowe,
zabiegowe, operacyjne,

−

odczytać schemat kinematyczny maszyny lub urządzenia,

−

odczytać schematy układów hydraulicznych i pneumatycznych,

−

odczytać

Dokumentację

Techniczno-Ruchową,

dokumentację

konstrukcyjną,

technologiczną i warsztatową,

−

określić na podstawie dokumentacji technicznej elementy składowe maszyny lub
urządzenia,

−

skorzystać z norm rysunku technicznego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca

……………………………………………….

Modułowy program nauczania:

Górnik odkrywkowej eksploatacji złóż.711[03]

Moduł:

Techniczne podstawy zawodu 711[03].O1

Jednostka modułowa:

Posługiwanie się dokumentacją techniczną 711[03].O1.02

Temat: Sposoby wymiarowania rysunku.

Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności wymiarowania rysunków.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
–

określić porządkowe zasady wymiarowania,

–

zwymiarować rysunek,

–

przygotować swoje stanowisko pracy.

W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe:

−

organizowania i planowania pracy,

−

prezentowania wyników swojej pracy.

Metody nauczania–uczenia się:
–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenia rysunkowe.

Czas: 1 godzina dydaktyczna.

Środki dydaktyczne:

−

foliogramy z rysunkami przedmiotów i sposoby ich wymiarowania,

−

foliogramy ze znakami i liniami wymiarowymi,

−

rzutnik pisma,

−

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

praca indywidualna.

Zadanie dla ucznia

Wykonaj wymiarowanie rysunku.

Przebieg zajęć:
Faza wstępna
1.  Określenie tematu zajęć.
2.  Wyjaśnienie uczniom tematu, szczegółowych celów kształcenia.
3.  Wyjaśnienie uczniom zasad pracy.

Przebieg zajęć:
A.  Jednostki miary stosowane do określania wymiarów przedmiotów :

wstęp – należy przypomnieć uczniom system jednostek SI,

−

uczniowie podają jednostki długości i ich mnożniki,

−

nauczyciel prezentuje uczniom plansze prezentujące przeliczanie jednostek,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

−

nauczyciel rozdaje zwymiarowane rysunki,

−

uczniowie odczytują wymiary z rysunków,

−

uczniowie pracując indywidualnie zapisują do zeszytu najważniejsze informacje.

B. Zasady wymiarowania rysunków:

wstęp – należy zaprezentować uczniom folie zwymiarowanych rysunków,

−

nauczyciel objaśnia, za pomocą foliogramów z rysunkami, pojęcie bazy wymiarowej,

−

nauczyciel objaśnia, posługując się foliogramami, wymiarowanie w układzie
szeregowym i równoległym,

−

uczniowie przerysowują rysunek z foliogramu do notatnika,

−

nauczyciel objaśnia, posługując się foliogramami, wymiarowanie w układzie mieszanym,

−

uczniowie przerysowują rysunek z foliogramu do zeszytu.

C. Ćwiczenia w wymiarowaniu rysunków:

wstęp – należy przedstawić uczniom zadanie do wykonania,

−

nauczyciel rozdaje kartki z rysunkiem przedmiotu do zwymiarowania wg wcześniejszych
wskazówek,

−

nauczyciel sprawdza i doradza jak prawidłowo zwymiarować rysunek,

−

dobierają metody wymiarowania,

−

uczniowie samodzielnie wymiarują rysunek (praca indywidualna).
W trakcie wypełniania tabeli nauczyciel zwraca uwagę uczniom na staranne

wymiarowanie elementów.

Podsumowanie

−

uczniowie wyciągają wnioski dotyczące wymiarowania rysunków,

−

uczniowie wskazują najtrudniejsze elementy procesu wymiarowania.

Ocena poziomu osiągnięć uczniów i ocena ich aktywności.

Praca domowa

Odpowiedz na pytanie: Jakie błędy popełniamy najczęściej podczas wymiarowania.

Uzyskane informacje zapisz do zeszytu.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć, trudności
podczas realizowania zadania i zdobytych umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca

……………………………………………….

Modułowy program nauczania:

Górnik odkrywkowej eksploatacji złóż.711[03]

Moduł:

Techniczne podstawy zawodu 711[03].O1

Jednostka modułowa:

Posługiwanie się dokumentacją techniczną 711[03].O1.02

Temat: Zasady rzutowania brył.

Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności rzutowania prostokątnego.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

zorganizować

stanowisko

wykonywania

rysunków

zgodnie

zasadami

bezpieczeństwa i higieny pracy,

−

omówić zasady tworzenia rzutów prostokątnych brył,

−

wykonać rzutowanie brył w koniecznej ilości rzutów.

W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe:

−

organizowania i planowania pracy,

−

pracy w zespole,

−

oceny pracy zespołu.

Metody nauczania–uczenia się:

−

pogadanka,

−

praca z przykładowymi rysunkami,

−

ćwiczenia.

Czas: 1 godzina dydaktyczna.

Środki dydaktyczne:

−

foliogramy,

−

rysunki rzutowe,

−

rzutnik pisma,

−

modele brył,

−

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela.

Formy organizacji pracy uczniów:

−

praca w grupach,

−

praca indywidualna.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg zajęć:

Lp.

Ogniwa zajęć

Czynności nauczyciela

Czynności uczniów

Czas
trwania

Stworzenie ładu
zewnętrznego
i wewnętrznego

−

wita uczniów,

−

sprawdza obecność,

−

podaje temat zajęć,

−

przedstawia cele zajęć.

−

witają nauczyciela

−

podają obecności

−

zapisują temat zajęć

w zeszytach

3 min.

Opracowanie
nowego materiału

−

przypomina zagadnienia
z ostatnich zajęć,

−

rozpoczyna opracowanie
nowego materiału.

−

odpowiadają na pytania,

−

biorą czynny udział
w zajęciach,

−

zapisują nowe informacje
w zeszytach,

5 min.

Kształtowanie pojęć

−

wyjaśnia jak należy
analizować rysunki,

−

nawiązuje rozmowę
z uczniami na temat rodzajów
rzutowania.

−

odpowiadają na pytania
nauczyciela.

5 min.

Wiązanie teorii
z praktyką

−

przypomina terminologię
stosowaną przy rysowaniu
rzutów prostokątnych,

−

wyjaśnia „od czego” należy
zacząć rysowanie,

−

wyjaśnia w jaki sposób należy
„patrzeć” na bryłę aby
narysować poszczególne rzuty,

−

zwraca uwagę na dokładność
rysowania.

−

wybierają przedmiot do
rysowania.

5 min.

Ćwiczenia

−

nadzoruje pracę uczniów.

−

rozpoczynają rysowanie pod
kontrolą nauczyciela,

−

uczą się estetyki wykonania.

15 min.

Kształtowanie
nawyków

−

powtarza najważniejsze
wiadomości,

−

sprawdza wykonanie szkiców
oraz przekazuje uwagi
dotyczące rzutowania.

−

odpowiadają na pytania,

−

prezentują wykonane szkice.

10 min.

Ocena i kontrola

−

ocenia aktywność uczniów.

1 min.

Zakończenie zajęć

−

podaje treść zadania
domowego.

Zapisują treść zadania
w zeszytach.

1 min.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych
umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. ĆWICZENIA

5.1. Materiały i przybory do rysowania

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Jaką podziałkę należy zastosować, aby przedstawić na formacie A4 (w układzie

pionowym) przedmiot o wymiarach 250 x 210 x 50?

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Uczniowie pracują samodzielnie. Po wykonaniu ćwiczenia wskazany
przez nauczyciela uczeń prezentuje swoją pracę.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2)  wypisać wymiary arkusza formatu A4,
3)  dobrać podziałkę rysunku,
4)  wyniki zanotować w notatniku.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Dokonaj klasyfikacji Polskich Norm i Norm ISO.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na umiejętność
posługiwania się normami. Uczniowie pracują w grupach. Po wykonaniu ćwiczenia liderzy
grup prezentują prace.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  odczytać oznaczenia Polskich Norm i norm ISO,
2)  zapisać spostrzeżenia w notatniku,
3)  opisać przeznaczenie wybranych norm,
4)  dokonać klasyfikacji norm,
5)  zwróć uwagę na estetykę i dokładność twojej pracy,
6)  zaprezentować swoją pracę.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

dyskusja dydaktyczna wielokrotna.

Środki dydaktyczne:

–

Polskie Normy oraz ISO,

–

normy branżowe,

–

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 3

Naszkicuj w notatniku przedstawiony na rysunku poniżej element. Zachowaj

poprawności kształtu i wymiarów.

Rysunek do ćwiczenia 4 [5, s. 34]

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Uczniowie pracują samodzielnie. Należy zwrócić uwagę na estetykę
i poprawność wykonanego szkicu.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2)  dokonać analizy szkicowanego przedmiotu,
3)  zaplanować etapy szkicowania i wykonać szkic.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenie parktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.2. Zasady rzutowania prostokątnego i aksonometrycznego,

przekroje

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Naszkicuj trójkąt równoboczny w rzutowaniu prostokątnym. Ćwiczenie wykonaj na

arkuszu A4.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiału nauczania. Należy zwrócić uwagę na estetykę
i poprawność wykonania rzutów. Uczniowie pracują samodzielnie.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2)  dokonać analizy szkicowanego trójkąta,
3)  zaplanować rozmieszczenie rzutów,
4)  wykonać szkic,
5)  zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenie praktzcyne.

Środki dydaktyczne:

−

materiały do szkicowania,

−

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 2

Naszkicuj detal w aksonometrii ukośnej w oparciu o poniższy rysunek. Ćwiczenie

wykonaj na arkuszu A4.

Rysunek do ćwiczenia 2

Wskazówki do realizacji
Należy zwrócić uwagę na estetykę i poprawność wykonania rzutów. Uczniowie pracują

samodzielnie.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2)  dokonać analizy szkicowanego przedmiotu,
3)  zaplanować rozmieszczenie detalu na arkuszu,
4)  wykonać szkic,
5)  zaprezentować wyniki ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

materiały do szkicowania,

−

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 3

Naszkicuj detal w aksonometrii ukośnej. Ćwiczenie wykonaj na arkuszu A4.

Rysunek do ćwiczenia 3 [12, s. 57]

Wskazówki do realizacji
Należy zwrócić uwagę na estetykę i poprawność wykonania rzutów. Uczniowie pracują

samodzielnie.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

materiały do szkicowania,

−

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 4

Wykreśl brakujący trzeci rzut.

Rysunek do ćwiczenia 4 [6, s. 32]

Wskazówki do realizacji
Uczniowie pracują samodzielnie. Po wykonaniu ćwiczenia wskazany przez nauczyciela

uczeń prezentuje swoją pracę.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2)  dokonać analizy rysunków,
3)  wykreślić trzeci rzut,
4)  zaprezentować wyniki swojej pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

rysunki części maszyn,

−

modele części maszyn,

−

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 5

Naszkicuj detal w aksonometrii ukośnej w oparciu o poniższy rysunek. Ćwiczenie

wykonaj na arkuszu A4.

Rysunek do ćwiczenia 5 [5, s. 34]

Wskazówki do realizacji
Uczniowie pracują samodzielnie. Po wykonaniu ćwiczenia wskazany przez nauczyciela

uczeń prezentuje swoją pracę.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

materiały do szkicowania,

−

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.3. Zasady wymiarowania rysunków

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Jakie usterki i błędy dotyczące wymiarowania występują na przedstawionych rysunkach?

Swoje spostrzeżenia zapisz w notatniku. Zwymiaruj poprawnie wszystkie rysunki.

Rysunek do ćwiczenia 2 [6, s. 45]

Wskazówki do realizacji
Uczniowie pracują samodzielnie. Po wykonaniu ćwiczenia wskazany przez nauczyciela

uczeń prezentuje swoją pracę. Należy zwrócić uwagę na poprawność wymiarowania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2)  dokonać analizy przedstawionych rysunków,
3)  zanotować spostrzeżenia w notatniku,
4)  zwymiarować rysunki,
5)  zaprezentować wyniki swojej pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

rysunki części maszyn,

−

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 2

Zwymiaruj rysunek.

Rysunek do ćwiczenia 3

Wskazówki do realizacji
Uczniowie pracują samodzielnie. Po wykonaniu ćwiczenia wskazany przez nauczyciela

uczeń prezentuje swoją pracę. Należy zwrócić uwagę na poprawność wymiarowania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2)  dokonać analizy rysunku,
3)  zwymiarować rysunek,
4)  zaprezentować wyniki ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

rysunki części maszyn.

Ćwiczenie 3

Zwymiaruj rysunek.

Rysunek do ćwiczenia 4 [3, s. 45]

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.4. Uproszczenia rysunkowe

5.4.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Opisz przedstawione na rysunku połączenie.

Rysunek do ćwiczenia 1 [6, s. 266]

Wskazówki do realizacji
Uczniowie pracują samodzielnie. Po wykonaniu ćwiczenia wskazany przez nauczyciela

uczeń prezentuje swoją pracę.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2)  opisać połączenie,
3)  zaprezentować wyniki swojej pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Wykonaj szkic detalu, w którym występuje gwint zewnętrzny nacięty na całej długości.

Detal zwymiaruj.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiału nauczania. Uczniowie pracują samodzielnie.
Należy zwrócić uwagę na prawidłowy dobór rodzajów linii rysunkowych oraz na
zastosowane uproszczenie rysunkowe.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2)  wykonać szkic do zeszytu,
3)  zaprezentować wyniki ćwiczenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

materiały rysunkowe,

−

nagwintowane detale,

−

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 3

Opisz sposób oznaczania łożysk tocznych na rysunkach.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2)  opisać sposób oznaczania łożysk na rysunkach,
3)  zaprezentować wyniki ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.5. Zasady oznaczania wymiarów tolerowanych, pasowań oraz

stanu powierzchni na rysunkach maszynowych

5.5.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Opisz w notatniku przedstawione na rysunkach oznaczenia.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Uczniowie pracują samodzielnie. Należy
zwrócić uwagę na umiejętność wyszukiwania informacji w normach i poradniku.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2)  odczytać oznaczenia z PN,
3)  opisać oznaczenia w notatniku,
4)  zaprezentować wyniki ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

PN – tolerancje kształtu i położenia,

−

mały poradnik mechanika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 2

Odczytaj chropowatość powierzchni przedmiotu.

Rysunek do ćwiczenia 2 [6, s. 170]

Wskazówki do realizacji
Uczniowie pracują samodzielnie. Po wykonaniu ćwiczenia wskazany przez nauczyciela

uczeń prezentuje swoją pracę.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2)  odczytać chropowatość powierzchni,
3)  zaprezentować wyniki ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

PN – chropowatość powierzchni,

−

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 3

Korzystając z tablic odchyłek, oblicz wymiary graniczne oraz tolerancję dla wymiaru

Ø80J6.

Wskazówki do realizacji
Uczniowie pracują samodzielnie. Po wykonaniu ćwiczenia wskazany przez nauczyciela

uczeń prezentuje swoją pracę.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) odczytać z tablic odchyłki dla wymiaru

Ø 80J6,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.6. Dokumentacja konstrukcyjna i technologiczna

5.6.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Na rysunku przedstawiono zespół maszynowy złożony z określonej liczby części:

a) odczytaj budowę i zasadę działania zespołu,
b) sporządź wykaz części zgodnie PN.

Rysunek do ćwiczenia 1 [3, s. 197]

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Nauczyciel powinien omówić zakres
i techniki wykonania ćwiczenia. Uczniowie pracują samodzielnie. Po wykonaniu ćwiczenia
wskazany przez nauczyciela uczeń prezentuje swoją pracę.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2)  zastosować się do poleceń zawartych w instrukcji,
3)  opisać budowę i zasadę działania zespołu,
4)  sporządzić wykaz części zgodnie PN,
5)  zaprezentować wyniki ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się

−

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

dokumentacja rysunkowa,

−

mały poradnik mechanika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 2

Na rysunku są przedstawione symbole graficzne stosowane podczas wykonywania

schematów kinematycznych zasadniczych. Zapisz określenie tych symboli.

Rysunek do ćwiczenia 2 [1, s. 190]

Wskazówki do realizacji
Uczniowie pracują samodzielnie. Po wykonaniu ćwiczenia wskazany przez nauczyciela

uczeń prezentuje swoją pracę. Należy zwrócić uwagę na umiejętność wyszukiwania
informacji w normach i poradniku.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) odszukać w poradniku lub PN oznaczenia przedstawione na rysunku,
2) zapisać w notatniku określenie symboli

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

mały poradnik mechanika,

−

schematy kinematyczne.

Ćwiczenie 3

Odczytaj rysunek i wypisz elementy układu hydraulicznego.

1……………………
2……………………
3……………………
4……………………
5……………………
6……………………
7……………………
8……………………

Rysunek do ćwiczenia 3 [1, s. 161]

Wskazówki do realizacji
Uczniowie pracują samodzielnie. Po wykonaniu ćwiczenia wskazany przez nauczyciela

uczeń prezentuje swoją pracę.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) odszukać w materiałach dydaktycznych informacje na temat schematów hydraulicznych,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2)  zidentyfikować elementy układu,
3)  zapisać nazwy elementów,
4)  zaprezentować wyniki ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

PN z zakresu schematów napędów i sterowań hydraulicznych,

−

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 4

Wykonaj rysunki zabiegowe dla elementu przedstawionego poniżej.

Rysunek do ćwiczenia 4 [1, s. 190]

Wskazówki do realizacji
Uczniowie pracują samodzielnie. Po wykonaniu ćwiczenia wskazany przez nauczyciela

uczeń prezentuje swoją pracę.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2)  dokonać analizy rysunku,
3)  zaplanować operacje,
4)  zaplanować zabiegi,
5)  wykonać rysunki zabiegowe.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

poradnik mechanika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

Test

dwustopniowy

jednostki

modułowej

„Posługiwanie

się

dokumentacją techniczną”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1–15 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 16–20 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym 4 z poziomu ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. a, 2. a, 3. c, 4. b, 5. b, 6. a, 7. a, 8. a, 9. d, 10. d, 11. b,
12. c, 13. c, 14. c, 15. a, 16. c, 17. b, 18. a, 19. d, 20. c.

Plan testu

zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

Wskazać normę ze względu na jej cechy

Wskazać rysunek wykonawczy

Określić format arkusza na podstawie
wymiarów

Wskazać oznaczenie ołówka

Dobrać rodzaje linii rysunkowych

Dobrać rodzaj linii

Przeliczyć wymiary w danej podziałce

Zidentyfikować znak graficzny stosowany
w rysunkach schematycznych

Narysować rzut poziomy bryły przedstawionej
w dimetrii ukośnej

10 Rozpoznać połączenie

11 Wskazać trzeci rzut

12 Zidentyfikować spoinę

13 Wskazać prawidłowy rysunek

14 Czytać rysunek

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15 Czytać rysunek zespołu

16 Rozpoznać oznaczenie norm

17 Przeanalizować rysunki

Odróżnić znak chropowatości informujący
o wymaganym usunięciu warstwy materiału

19 Rozpoznać połączenie gwintowe

Wskazać prawidłowo zaznaczony ślad
płaszczyzny przekroju

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej

jednotygodniowym.

2.  Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3.  Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4.  Przygotuj odpowiednią liczbę testów.
5.  Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
6.  Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.
7.  Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.
8.  Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.
9.  Kilka  minut  przed  zakończeniem  testu  przypomnij  uczniom  o  zbliżającym  się  czasie

zakończenia udzielania odpowiedzi.

Instrukcja dla ucznia

1.  Przeczytaj uważnie instrukcję.
2.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3.  Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4.  Test  zawiera  20  zadań  o  różnym  stopniu  trudności.  Wszystkie  zadania  są  zadaniami

wielokrotnego wyboru i tylko jedna odpowiedź jest prawidłowa.

5. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi – zaznacz prawidłową

odpowiedź znakiem X (w przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć
kółkiem, a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową).

6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego

rozwiązanie na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci czas wolny.

8. Na rozwiązanie testu masz 45 minut.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja dla ucznia,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Standardy międzynarodowe spełnia norma oznaczona

a)  PN.
b)  PN–EN.
c)  BN.
d)  PN–ISO.

2. Element przeznaczony do wykonania jest pokazany w sposób szczegółowy na rysunku

a)  wykonawczym.
b)  zestawieniowym.
c)  montażowym.
d)  ilustracyjnym.

3. Arkusz rysunkowy o wymiarach 420 x 297 to format

a)  A5.
b)  A4.
c)  A3.
d)  A2.

4. Ołówki o średniej twardości oznaczamy

a)  2B.
b)  F.
c)  U.
d)  3H.

5. Osie symetrii rysujemy linią

a)  ciągłą cienką.
b)  punktową cienką.
c)  kreskową cienką.
d)  dwupunktową cienką.

6. Przekroje kreskuje się linią

a)  cienką.
b)  średnią.
c)  przerywaną.
d)  punktową.

7. Jeżeli prostokąt o wymiarach a=20 mm i b=10 mm przedstawimy na rysunku w podziałce

2:1, to jego wymiary po narysowaniu będą wynosić
a)  a = 40 mm i b = 20 mm.
b)  a = 10 mm i b = 5 mm.
c)  a = 30 mm i b = 15 mm.
d)  a = 20 mm i b = 10 mm..

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8. Rysunek przedstawia oznaczenie graficzne

a)  zakończenia przewodu korkiem gwintowanym.
b)  zakończenia przewodu ślepym przewodem.
c)  kierunku przepływu.
d)  połączenia gwintowego.

9. Wskaż prawidłowy rzut poziomy bryły przedstawionej na rysunku jest oznaczony literą

10. Rysunek przedstawia dwa elementy połączone za pomocą

a)  klejenia.
b)  lutowania.
c)  spawania.
d)  zgrzewania.

11. Prawidłowy rzut prostokątny bryły jest na rysunku

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

12. Spoinę czołową oznacza się symbolem

13. Prawidłowo zakreskowane części przedstawiono rysunek

14. Na zwymiarowanym rysunku popełniono błędów

a)  jeden.
b)  dwa.
c)  trzy.
d)  cztery.

15. Oznaczony na rysunku element to

a)  łożysko.
b)  wałek.
c)  koło zębate.
d)  pierścień uszczelniający.

16. Normę branżową oznaczamy

a)  PN.
b)  PN–EN.
c)  BN.
d)  PN–ISO.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17. Prawidłowo narysowaną bryłę w aksonometrii ukośnej przedstawia rysunek

18. Znak chropowatości powierzchni informujący o wymaganym usunięciu warstwy

materiału przedstawiono na rysunku
a)

19. Połączenie gwintowe przedstawiono na rysunku

20. Prawidłowo zaznaczony ślad płaszczyzny przekroju przedstawiono na rysunku

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ................................................................................................

Posługiwanie się dokumentacją techniczną

Zakreśl poprawną odpowiedź.

zadania

Odpowiedź

Punkty

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Test 2

Test

dwustopniowy

jednostki

modułowej

„Posługiwanie

się

dokumentacją techniczną”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 10, 11, 13, 14, 15, 16, 17, 19, 20 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 8, 9, 12, 18 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,

dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym 4 z poziomu ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. a, 2. c, 3. c, 4. b, 5. a 6. d, 7. a, 8. d, 9. c, 10. a, 11. c,
12. c, 13. b, 14. c, 15. c, 16. a, 17. d, 18. a, 19. a, 20. d.

Plan testu

zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

Wskazać zastosowanie rysunków

Określić format arkusza na podstawie
wymiarów

Odczytać uproszczone oznaczanie połączeń

Dobrać rodzaje linii rysunkowych

Przeliczyć wymiary w podziałce

Rozpoznać oznaczenie gwintu

Rozpoznać elementy na podstawie rysunku

Przeanalizować rzut prostokątny

Przeanalizować rysunek

10 Rozpoznać oznaczanie połączeń klejonych

11 Rozpoznać zabezpieczenie połączenia

12 Rozpoznać przekrój stopniowy

13 Rozpoznać oznaczanie tolerancji kształtu

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

14 Nazwać tolerancję wymiarów

15 Rozpoznać oznaczenie norm

16 Odczytać oznaczenie chropowatości

Rozpoznać oznaczenie chropowatości
powierzchni

18 Rozpoznać oznaczenie tolerancji kształtu

19 Rozpoznać pasowanie normalne

20 Odczytać schemat

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej

jednotygodniowym.

2.  Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3.  Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań zawartych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4.  Przygotuj odpowiednią liczbę testów.
5.  Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
6.  Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.
7.  Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.
8.  Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.
9.  Kilka  minut  przed  zakończeniem  testu  przypomnij  uczniom  o  zbliżającym  się  czasie

zakończenia udzielania odpowiedzi.

Instrukcja dla ucznia

1.  Przeczytaj uważnie instrukcję.
2.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3.  Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4.  Test  zawiera  20  zadań.  Do  każdego  zadania  dołączone  są  4  możliwe odpowiedzi.  Tylko

jedna jest prawidłowa.

5. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce

znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

6. Zadania wymagają prostych obliczeń, które powinieneś wykonać przed wskazaniem

poprawnego wyniku.

7. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
8. Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

9. Na rozwiązanie testu masz 30 minut.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Rysunek, w którym zastosowano symbole graficzne w celu pokazania funkcji części

składowych zespołu i jego działania to:

a)  schemat.
b)  szkic.
c)  rysunek złożeniowy.
d)  rysunek ofertowy.

2. Arkusz rysunkowy o wymiarach 420x297mm to format

a)  A5.
b)  A4.
c)  A3.
d)  A2

3. Części 1 i 2 skojarzono ze sobą za pomocą połączenia

a)  klejonego.
b)  klinowego.
c)  gwintowego.
d)  wpustowego.

4. Osie symetrii rysujemy linią

a)  ciągłą cienką.
b)  punktową cienką.
c)  kreskową cienką.
d)  dwupunktową cienką.

5. Jeżeli prostokąt o wymiarach a = 20 mm i b = 10 mm przedstawimy na rysunku

w podziałce 2:1, to jego wymiary po narysowaniu będą wynosić
a)  a = 40 mm i b = 20 mm.
b)  a = 10 mm i b = 5 mm.
c)  a = 30 mm i b = 15 mm.
d)  będą takie same.

6. Na rysunku przedstawiono oznaczenie gwintu

rurowego.

b) modułowego.
c)

trapezowego.

d) metrycznego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7. Zamieszczony obok rysunek przedstawia

a)  koło zębate.
b)  piastę z dwoma otworami.
c)  koło z naciętym gwintem.
d)  tuleję z kołnierzem.

8. Prawidłowy rzut poziomy bryły przedstawiono na rysunku

9. Na zwymiarowanym rysunku jest

a)  jeden błąd.
b)  dwa błąd.
c)  trzy błędy.
d)  brak błędów.

10. Rysunek przedstawia dwa elementy połączone za pomocą

a)  klejenia.
b)  lutowania.
c)  spawania.
d)  zgrzewania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11. Połączenie gwintowe jest zabezpieczone przed samoczynnym odkręcaniem na rysunku

12. Na rysunku przedstawiono przekrój

a)  łamany.
b)  stopniowy.
c)  prosty.
d)  częściowy.

13. Oznaczenie tolerancji kształtu jest na rysunku

a)  1.
b)  2.
c)  3.
d)  4.

14. Oznaczenie wymiaru

10H7 na rysunku jest tolerowaniem

a)  liczbowym.
b)  warsztatowym.
c)  symbolowym.
d)  mieszanym.

15. Normę branżową oznaczamy

a) PN.
b) PN

−

EN.

c) BN.
d) PN

−

ISO.

16. Chropowatość powierzchni łba śruby wynosi

a) 10

b) 6

c) 1,5

d) 1

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ................................................................................................

Posługiwanie się dokumentacją techniczną

Zakreśl poprawną odpowiedź.

zadania

Odpowiedź

Punkty

Razem: