background image

©Scania CV AB 1997, Sweden 

16:06-31

Wydanie 1

pl

1 710 210

101318

Rozrusznik 

Opis czynnoœci naprawczych i serwisowych 

background image

2

©

 Scania CV AB 1997, Sweden

Spis treœci 

Opis uk³adu 

Ogólnie 

............................................................................3 

Przebieg rozruchu i jego zasada ..............................4 

Funkcje specyficzne dla 

rozrusznika 

............................................................................5

Poszukiwanie awarii 

W³¹czenie rozrusznika ...........................................7 

Wy³¹czenie rozrusznika ......................................  10 

Zgrzyty .............................................................. 13 

Wydolnoœæ.......................................................... 14 

Opis czynnoœci serwisowych i naprawczych 

Wszystkie typy 

Demonta¿ ........................................................... 15 

Monta¿ ............................................................... 16 

Bosch JE 6,7 kW 

Komplet.............................................................. 18 

Szczotki stykowe ................................................. 20 

Elektromagnes roboczy ........................................ 23 

Bosch JF 4 kW 

Komplet.............................................................. 24 

Szczotki stykowe ................................................. 26 

Elektromagnes roboczy ........................................ 29 

Bosch KB 6,6 kW 

Komplet.............................................................. 30 

Valeo D13 HP 6,6 kW 

.......................................................................... 32

background image

160631pl.01

© Scania CV AB 1997, Sweden

3

Opis uk³adu 

Czêœci sk³adowe 

 Elektromagnes roboczy 
  Ramiê ³¹cz¹ce 
! Cewki uzwojenia wzbudzaj¹cego z 

nabiegunnikami 

" Wirnik z prze³¹cznikiem 
# Ko³o napêdowe 
$ Wspornik z czterema szczotkami stykowymi 

105 101

Uruchomienie 

Schemat ideowy pod³¹czenia 

S4. Wy³¹cznik zap³onu 
R2. Wy³¹cznik rozrusznika 
M1 Rozrusznik 

50

15−3

15−2

15−1

30−1

30

85

86

87

105688

+30

−31

M1

30

50

31

R2

S4

M

Rozrusznik uruchamiany jest b¹dŸ przez 

napiêcie sterownicze (napiêcie 50) b¹dŸ przez 

pr¹d dostarczany przez baterie (napiêcie 30).

Napiêcie 50 uruchomia wy³¹cznik. Dok³adna 

zasada uruchomienia wy³¹cznika jest ró¿na dla 

ró¿nych pojazdów w zale¿noœci od 

wyposa¿enia.

Kiedy napiêcie 50 zostaje w³¹czone, 

elektromagnes roboczy (solenoid) w 

rozruszniku zostaje pod³¹czony do pr¹du. Kiedy 

napiêcie 50 zostaje wy³¹czone, napiecie do 

lektromagnesu roboczego znów zostaje 

wy³¹czone.

Napiêcie 30 zasilane jest bezpoœrednio przez 

baterie i przez alternator. 

Rozrusznik

background image

4

© Scania CV AB 1997, Sweden

160631pl.01

Przebieg rozruchu i jego 

zasada 

Rozrusznik i elektromagnes roboczy zespolone 

s¹ w jednej jednostcê.

1 Przy pod³¹czeniu napiêcia do 

elektromagnesu roboczego, elektromagnes 

napêdza ko³o rozrusznika  w  wieñcu 

zêbatym silnika wysokoprê¿nego. Ko³o 

rozrusznika mo¿e siê przesuwaæ na osi 

wirnika silnika elektrycznego.

105 102

2 W chwili zupe³nego zazêbienia ko³a 

rozrusznika z wieñcem zêbatym silnika 

wysokoprê¿nego zwiera siê para styków w 

elektromagnesie roboczym, co powoduje 

dop³yw pr¹du do silnika elektrycznego. 

- Bosch JF: Silnik elektryczny zostaje w 

pe³ni zasilany bezpoœrednio pr¹dem w 

chwili zwarcia pary styków. Ko³o 

napêdowe praktycznie rzecz bior¹c musi 

siê zazêbiæ z wieñcem zêbatym, ¿eby 

wprawiæ w ruch wirnik.

105 103

3 Po rozruchu silnika wysokoprê¿nego, ko³o 

napêdowe za poœrednictwem wolnego ko³a 

uniemo¿liwia silnikowi wysokoprê¿nemu 

napêd rozrusznika przy za wysokich 

(szkodliwych) obrotach. Ko³o napêdowe 

pozostanie zazêbione z wieñcem zêbatego 

do chwili ustania zasilania elektromagnesu 

roboczego napiêciem. Ko³o napêdowe 

zostaje cofniête przez sprê¿ynê powrotn¹ w 

elektromagnesie roboczym i zasilanie 

pr¹dem rozrusznika zostaje przerwane.

105 104

Rozrusznik 

background image

160631pl.01

© Scania CV AB 1997, Sweden

5

Bosch JE 

W³¹czenie wewnêtrzne 

1) Uzwojenie podtrzymuj¹ce, 2) Uzwojenie 

ci¹gowe, 3) Uzwojenie wzbudzaj¹ce (seryjne), 

4) Uzwojenie wzbudzaj¹ce (bocznikowe), 

30) Bateria+, 31) Uziemienie, 50) Napiêcie 

steruj¹ce

50

30

M

1

2

3

4

31

Zazêbienie z wieñcem zêbatym 

Ko³o napêdowe z woln¹ przek³adni¹ jest 

obci¹¿one resorem. Jeœli ko³o napêdowe zbli¿a 

siê do zêba w wieñcu zêbatym, resor zostaje 

sprê¿ony i ko³o napêdowe bêdzie siê obracaæ 

wokó³ skoœnie wyciêtych rowków. Kiedy ko³o 

napêdowe dojdzie do przerwy miêdzy dwoma 

zêbami, ko³o zazêbia siê i wówczas rozrusznik 

zaczyna dawaæ napêd.

Bosch JF 

W³¹czenie wewnêtrzne 

1) Uzwojenie podtrzymuj¹ce, 2) Uzwojenie 

ci¹gowe, 3) uzwojenie wzbudzaj¹ce (seryjne), 

30) Bateria +, 50) Napiêcie steruj¹ce

50

30

1

2

3

M

Zazêbienie z wieñcem zêbatym 

Ko³o napêdowe z woln¹ przek³adni¹ jest 

obci¹¿one resorem. Jeœli ko³o napêdowe zbli¿a 

siê do zêba wieñca zêbatego,  resor zostaje 

sprê¿ony i rozrusznik zacznie obracaæ z pe³n¹ 

si³¹ ko³o napêdowe zazêbiaj¹c siê z nim. Kiedy 

ko³o napêdowe dojdzie do przerwy miêdzy 

dwoma zêbami, ko³o zazêbi siê pod naciskiem 

resora.

Rozrusznik

background image

6

© Scania CV AB 1997, Sweden

160631pl.01

Bosch KB 

W³¹czenie wewnêtrzne 

1) Uzwojenie podtrzymuj¹ce, 2) Uzwojenie 

ci¹gowe, 3) Uzwojenie wzbudzaj¹ce (Serie-), 

30) Bateria+, 31) Uziemienie, 50) Napiêcie 

steruj¹ce

50

30

M

31

1

2

3

3

Przebieg rozruchu 

Rozrusznik typu Bosch KB nie posiada 

elektromagnesu roboczego po stronie 

zewnêtrznej. Zamiast tego dr¹¿ek w wa³ku 

centralnym wirnika zostaje namagnetyzowany i 

obracaj¹c siê umo¿liwia zazêbianie ko³a 

napêdowego.

Zazêbienie z wieñcem zêbatym 

Rozrusznik obraca powoli ko³o napêdowe ze 

s³ab¹ moc¹ do przerwy miêdzy dwoma zêbami. 

W tym samym czasie wbudowany 

elektromagnes roboczy sprawia, ¿e ko³o 

napêdowe siê przesuwa do wieñca zêbatego. 

Kiedy ko³o napêdowe dochodzi do przerwy 

miêdzy dwoma zêbami, ko³o napêdowe zazêbia 

siê i rozrusznik rozpoczyna napêd z pe³n¹ moc¹.

Valeo D13 HP 

W³¹czenie wewnêtrzne 

1) Uzwojenie podtrzymuj¹ce, 2) Uzwojenie 

ci¹gowe, 3) Uzwojenie wzbudzaj¹ce (seryjne), 

4) Uzwojenie wzbudzaj¹ce (bocznikowe), 

30) Bateria+, 31) Uziemienie, 50) Napiêcie 

steruj¹ce

50

30

M

1

2

3

4

105105

31

Zazêbienie z wieñcem zêbatym 

Ko³o napêdowe z woln¹ przek³adni¹ jest 

obci¹¿one resorem. Jeœli ko³o napêdowe zbli¿a 

siê do zêba wieñca zêbatego, resor zostaje 

sprê¿ony i ko³o napêdowe obraca siê wokó³ 

skoœnie wyciêtych rowków. Kiedy ko³o 

napêdowe obracaj¹c siê dochodzi do przerwy 

miêdzy dwoma zêbami, ko³o siê zazêbia i 

rozrusznik zaczyna napêd.

Rozrusznik 

background image

160631pl.01

© Scania CV AB 1997, Sweden

7

Obwód rozrusznika 

Do wykonania próby izolacyjnej, potrzebne jest Ÿród³o napiêcia 80 V. Nie mo¿na zatem u¿yæ 

normalnego woltoamperomierza.

W³¹czenie rozrusznika 

1. Rozrusznik nie pobiera napiêcia w chwili przekrêcenia klucza 

wy³¹cznika zap³onu. 

Awaria: 
Wy³acznik rozrusznika R2 nie zosta³ uruchomiony. 

Przyczyna: 
Wy³¹cznik nie wiedzia³, ¿e wy³¹cznik zap³onu S4 uruchomi³ po³¹czenie 86 wy³¹cznika. 

Komentarz: 
Wy³¹cznik R2 ma przyj¹æ po³o¿enie rozruchu kiedy wy³¹cznik zap³onu znajdzie siê w po³o¿eniu 50 

(tzn. napiêcie 50 do z³¹cza wy³¹cznika 86) a z³¹cze 85 na wy³¹czniku jest uziemione (31).

-

Ciê¿arówka z VPS: Uziemieniem wy³¹cznika steruje jednostka E7. 

-

Autobus: Wy³¹cznik R2 zostaje uruchomiony przez R505, który z kolei podlega sterowany w 

wypadku gdy alternator zasila napiêciem D+.

Czynnoœæ zaradcza: 
Sprawdziæ przewody i pod³¹czenia ³¹czenie rozrusznika. Sprawdziæ z³¹cze przewodów wy³¹cznika 

rozrusznika. 

Poszukiwanie awarii 

Rozrusznik

background image

8

© Scania CV AB 1997, Sweden

160631pl.01

2. Elektromagnes roboczy zosta³ uruchomiony, ale ko³o napêdowe siê nie 

zazêbia. 

Awaria 1: 
Ko³o napêdowe zaciê³o siê na osi. 

-

Bosch JF: Rozrusznik "obraca siê, lecz nie napêdza". 

-

Bosch KB: Rozrusznik "obraca siê, lecz nie napêdza". 

Przyczyna: 
Napiêcie 50 mog³o byæ za niskie. Rdza na osi ko³a napêdowego mog³a spowodowaæ tak wysokie tarcie, ¿e 

ko³o napêdowe nie jest w stanie siê ruszyæ. Elektromagnes roboczy mo¿e byæ przegrzany. Ramiê ³¹cz¹ce 

mog³o zwolniæ uchwyt, pêkn¹æ lub œruba ramienia mog³a puœciæ.

Komentarz: 
Awaria mo¿e w najgorszym wypadku doprowadziæ do uszkodzenia wieñca zêbatego. 

Czynnoœæ zaradcza: 
Odczekaæ 5 minut do och³odzenia elektromagnesu roboczego. Sprawdziæ napiêcie 50. Zdj¹æ ewentualnie 

rozrusznik i sprawdziæ czy ko³o napêdowe mo¿e siê obracaæ wzd³u¿ osi bez zacinania. Jeœli oœ jest 

zardzewia³a, nale¿y j¹ nasmarowaæ i przeczyœciæ. Sprawdziæ czy ko³o napêdowe nie jest uszkodzone i 

obróciæ ca³e wieniec zêbaty w poszukiwaniu uszkodzeñ. Wymieniæ ewentualnie rozrusznik i/lub wieniec 

zêbaty. Sprawdziæ ramiê ³¹cz¹ce.

Awaria 2: 
Ko³o napêdowe nie zaskakuje miêdzy zêbami. 

Przyczyna: 
Napiêcie 50 mog³o byæ za niskie. Urz¹dzenie dopasowania rozrusznika mog³o ulec awarii. Elektromagnes 

roboczy mo¿e byæ przegrzany.

Komentarz: 
Patrz aktualny typ rozrusznika "Zazêbienie z wieñcem zêbatym" w opisie dzia³ania przebiegu zazêbienia.

Czynnoœæ zaradcza: 
Odczekaæ 5 minut do och³odzenia elektromagnesu roboczego. Sprawdziæ napiêcie 50. Sprawdziæ czy 

urz¹dzenie dopasowuj¹ce ko³a napêdowego jest stanie siê poruszaæ.

Rozrusznik 

background image

160631pl.01

© Scania CV AB 1997, Sweden

9

3. Rozrusznik siê zazêbia, ale nie daje napêdu. 

Awaria: 
Rozrusznik nie pobiera zasilania 30. 

Przyczyna: 
Przerwa w rozruszniku lub brak napiêcia zasilaj¹cego. 

Komentarz: 
Albo jest awaria w rozruszniku albo w przewodach uziemienia lub baterii+. 

Czynnoœæ zaradcza: 
Sprawdziæ przewody 30 i 31 na rozruszniku. Sprawdziæ styki na wsporniku szczotek jak równie¿ stan 

zu¿ycia szczotek stykowych i komutatora. Wymieniæ szczotki stykowe w razie potrzeby.

Rozrusznik

background image

10

© Scania CV AB 1997, Sweden

160631pl.01

Wy³¹czenie rozrusznika 

1. Elektromagnes roboczy siê nie wy³¹cza po uwolnieniu klucza 

wy³¹cznika zap³onu. 

Awaria 1: 
Wy³¹cznik rozrusznika nie zosta³ unieruchomiony. 

Przyczyna: 
Wy³¹cznik rozrusznika nie wiedzia³, ¿e wy³¹cznik zap³onu S2 wy³¹czy³ przewód 86 wy³¹cznika 

rozrusznika albo wy³¹cznik rozrusznika jest zepsuty. 

Komentarz: 
Wy³¹cznik rozrusznika ma pozostaæ w po³o¿eniu rozruchu tak d³ugo, jak wy³¹cznik zap³onu pozostaje 

w po³o¿eniu 50 (tzn. napiêcie 50 zasila z³¹cze 86 wy³¹cznika rozrusznika).

Czynnoœæ zaradcza: 
Sprawdziæ wy³¹cznik rozrusznika. 

Z³¹cze 86: Ma byæ pod napiêciem tylko kiedy klucz wy³¹cznika zap³onu znajduje siê w po³o¿eniu 

rozruchu (napiêcie 50). Przewód górny miêdzy z³¹czem 30 i z³¹czem 87: Maj¹ mieæ styk tylko kiedy 

z³¹cze 86 jest pod napiêciem.

Awaria 2: 
Napiêcie 50 zasilaj¹ce rozrusznik zostaje przerwane, jednak elektromagnes roboczy nie powraca do 

swojego nieobci¹¿onego po³o¿enia. 

Przyczyna: 
Sprê¿yna powrotna elektromagnesu roboczego ju¿ nie sprê¿ynuje lub pêk³a. 

Komentarz: 
Brak si³y sprê¿ynowania potrzebnej do ruchu powrotnego ko³a napêdowego. 

Czynnoœæ zaradcza: 
Sprawdziæ sprê¿ynê elektromagnesu roboczego. Ewentualnie wymieniæ elektromagnes roboczy. 

Rozrusznik 

background image

160631pl.01

© Scania CV AB 1997, Sweden

11

2. Rozrusznik nadal daje napêd obrotowy po uwolnieniu klucza wy³¹cznika 

zap³onu. 

Awaria: 
Napiêcie zasilania wirnika nie ustaje. 

Przyczyna: 
Zestyk zwierny pr¹du wirnika zosta³ przeci¹¿ony i nast¹pi³o zwarcie w elektromagnesie roboczym. Ko³o 

napêdowe zacina siê na wa³ku wirnika.

Komentarz: 
Inne czêœci rozrusznika mog¹ zostaæ uszkodzone. Próbowaæ znaleŸæ przyczynê przeci¹¿enia, ¿eby 

zapobiec ponownemu wyst¹pieniu awarii.

Czynnoœæ zaradcza: 
Sprawdziæ czy ko³o napêdowe siê na zacina na osi ³ku wirnika. Wymieniæ elektromagnes roboczy z 

zestykiem zwiernym. Usun¹æ ewentualnie przyczynê przeci¹¿enia.

Rozrusznik

background image

12

© Scania CV AB 1997, Sweden

160631pl.01

3. Ko³o napêdowe siê nie wyzêbia po zatrzymaniu silnika, mimo 

wy³¹czenia magnesu.

Awaria: 
Manewrowanie magnesem ko³a napêdowego nie dzia³a. 

Przyczyna: 
Ramiê ³¹cz¹ce mog³o zwolniæ uchwyt, pêkn¹æ lub œruba jarzma mog³a pêkn¹æ. Ko³o napêdowe mog³o 

siê zaci¹æ na osi.

Komentarz: 
Awaria wkrótce spowoduje powa¿ne uszkodzenia rozrusznika. Nadmierne obroty ustan¹ w chwili 

uwolniena klucza wy³¹cznika zap³onu. 

Czynnoœæ zaradcza: 
Sprawdziæ czy ko³o napêdowe siê nie zaciê³o na osi wirnika i czy ramiê ³¹cz¹ce dzia³a prawid³owo. 

Rozrusznik 

background image

160631pl.01

© Scania CV AB 1997, Sweden

13

Zgrzyty 

1. Rozrusznik wydaje nieprzyjemne dŸwiêki w czasie napêdu. 

Awaria: 
Gniazda wirnika lub ko³a napêdowego s¹ uszkodzone. Zêby ko³a napêdowego lub wieñca zêbatego s¹ 

uszkodzone. 

Przyczyna: 
Uszkodzenia powierzchni ³o¿yskowych przyczyni³y siê do za wysokiego tarcia. Zêby ko³a napêdowego 

lub wieñca zêbatego zosta³y uszkodzone z powodu uruchomienia rozrusznika w czasie pracy silnika 

wysokoprê¿nego.

-

Bosch JF: Zêby ko³a napêdowego lub wieñca zêbatego mog³y zostaæ uszkodzone, poniewa¿ ko³o 

napêdowe zaciê³o såê na osi.

Komentarz: 
Jedno ³o¿ysko lub kilka ³o¿ysk zosta³o uszkodzonych na skutek zu¿ycia lub zanieczyszczenia. 

Czynnoœæ zaradcza: 
Wymieniæ rozrusznik. Sprawdziæ i ewentualnie wymieniæ wieniec zêbaty. 

-

Bosch JF: Sprawdziæ czy ko³o napêdowe siê nie zaciê³o na osi. Przeczyœciæ i nasmarowaæ w razie 

potrzeby. 

Rozrusznik

background image

14

© Scania CV AB 1997, Sweden

160631pl.01

Wydolnoœæ 

1. Rozrusznik jest "s³aby". 

Awaria: 
Rozrusznik nie osi¹ga wystarczaj¹co wysokich obrotów Ÿeby móc uruchomiæ silnik wysokoprê¿ny. 

Przyczyna: 
Napiêcie 30 jest za niskie lub styk w rozruszniku jest wadliwy. 

Komentarz: 
Zasilanie rozrusznika musi wynosiæ co najmniej 18 V celem uruchomienia elektromagnesu roboczego. 

Opór w przewodzie 30 musi byæ mniejszy ni¿ 0,003 ohma.

Czynnoœæ zaradcza: 
Sprawdziæ stan baterii i opór przewodu  30. Sprawdziæ czy urz¹dzenia stykowe w rozruszniku nie s¹ 

spalone.

Rozrusznik 

background image

160631pl.01

© Scania CV AB 1997, Sweden

15

Rozrusznik 

Rozk³adanie (dotyczy wszysktich typów) 

1 Przerwaæ zasilanie pojazdu przy pomocy 

wy³¹cznika baterii lub przez uwolnienie 

zacisków na baterii.

2 Zdj¹æ ewentualne ochrony 

przeciwha³asowe. 

3 Dotyczy tylko niektórych rozruszników: 

Odkrêciæ œrubê do oplotu uziemienia (31).

4 Od³¹czyæ przewód do przewodu dodatniego 

(30) i do przewodu steruj¹cego (50).

5 Odgi¹æ przewody. 

6 Odkrêciæ œruby mocuj¹ce rozrusznik na 

pokrywie ko³a zamachowego.

!

OSTRZE¯ENIE!

Istnieje niebezpieczeñstwo obra¿eñ 

przez zgniecenie. Rozrusznik jest 

bardzo ciê¿ki. UwaŸaæ na obraŸenia 

cielesne!

7 OstroŸnie wyci¹gn¹æ rozrusznik. 

WA¯NE! Prawdziæ czy ko³o napêdowe nie jest 

uszkodzone. W wypadku uszkodzenia ko³a 

napêdowego nale¿y sprawdziæ ca³y wieniec 

zêbaty w poszukiwaniu uszkodzeñ. Patrz grupa 

1 "Silnik".

Opis czynnoœci serwisowych i 

naprawczych 

Rozrusznik

background image

16

© Scania CV AB 1997, Sweden

160631pl.01

Monta¿ (dotyczy wszystkich typów) 

Pod³¹czenia 

Rozmieszczenie biegunów Bosch JE/JF, 

Valeo D13 HP 

Pr¹¿kowany przewód wskazuje uziemienie 

elektromagnesu roboczego na 2-biegunowych 

rozrusznikach.

50

30

31

105213

Rozmieszczenie biegunów Bosch KB 

30

31

50

05214

Wymiary i moment obrotowy 

Bosch JE 

Bosch JF 

Bosch KB  Valeo D13 HP 

50 (przewód steruj¹cy)  M6: 2,5 +/- 0,5 Nm  M4: 1,2 +/- 0,1 Nm  M6 

M6: 3,5 +/- 0,5 Nm 

30 (przewód dodatni) 

M12: 28 +/- 4 Nm  M10: 28 +/- 4 Nm  M10 

M12: 23+/-3 Nm 

31 (przewód uziemienia)  M10: 18 +/- 2Nm 

(M8        

1. Tylko na 2-biegunowym rozruszniku. 1-biegunowy rozrusznik zostaje pod³¹czony do masy przez pokrywê ko³a 

zamachowego. 

M10 

M10 15 +/- 3 Nm 

Rozrusznik 

background image

160631pl.01

© Scania CV AB 1997, Sweden

17

Opis 

1 Upewniæ siê, ¿e zasilanie pojazdu jest 

przerwane.

2 Przeczyœciæ dooko³a otworu w pokrywie 

ko³a zamachowego 

3 Na³o¿yæ rozrusznik na miejsce i przykrêciæ 

go do podkrywy ko³a zamachowego.

- Bosch JF na silniku D9: Sprawdziæ czy 

podk³adka odleg³oœciowa jest na miejscu 

miêdzy rozrusznikiem i pokryw¹ ko³a 

zamachowego.

4 Oczyœciæ pod³aczenia przewodów. 

5 Pod³¹czyæ przewody do odpowiednich 

biegunów w nastêpuj¹cym porz¹dku: 

- Przewód sterowniczy, 50 

- Bateria+, 30 

- Niektóre rozruszniki: Uziemienie, 31 

6 Pd³¹czyæ pojazd do pr¹du i uruchomiæ 

silnik.

7 Zamontowaæ ewentualne os³ony 

przeciwha³asowe. 

Rozrusznik

background image

18

© Scania CV AB 1997, Sweden

160631pl.01

Bosch JE 6,7 kW 

Komplet 

Specyfikacje 

Widok zespo³u rozebranego 

Efekt 

6,7 kW 

Kierunek obrotu (patrz¹c na pokrywê ko³a zamachowego) 

Odwrotnie do ruchu 

wskazówek zegara 

Œrednica min. komutatora 

42,5 mm 

D³ugoœæ min. szczotek stykowych 

17,5 mm 

Napór sprê¿yn szczotek stykowych 

47-53 N 

Opór uzwojenia ci¹gowego 

0,5 ohma 

Opór uzwojenia podtrzymuj¹cego 

2,5 ohma 

Maks. rzut promieniowy wzd³u¿ny w wirniku 

0,10 mm 

Maks. rzut promieniowy w komutatorze 

0,03 mm 

105 112

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

29

30

31

32

32

33

34

35

36

37

38

38

Rozrusznik 

background image

160631pl.01

© Scania CV AB 1997, Sweden

19

 Uzwojenie magnetyzuj¹ce 
  Œruba 
! Sprê¿yna naporowa 
" £o¿ysko 
# Œruba 
$ Pierœcieñ uszczelniaj¹cy 
% Nakrêtka 
& Ko³ek gwintowany 
' Œruba 

 Œruba 
 £o¿ysko poœrednie 
  Podk³adka ³o¿yska poœredniego 
! Wolna przek³adnia 
" Podk³adka 
# Wirnik 
$ Tylna tarcza ³o¿yskowa 
% £o¿ysko 
& Zestaw szczotek stykowych 
' Wspornik wêgla 
  Pokrywa 
  Œruba 
   Œruba 

 ! Podk³adka 
 " Nakrêtka 
 # Podk³adka 
 $ Szyna pr¹dowa 
 % Ramiê ³¹cz¹ce 
 & Elektromagnes roboczy (solenoid) 
 ' Przednia tarcza ³o¿yskowa / przód 
! Œruba 
! Podk³adki odleg³oœciowe i uszczelka 
!  Czêœci do zamontowania szyny pr¹dowej 
!! Podk³adka 
!" Nakrêtka 
!# Podk³adka 
!$ Œruba 
!% £o¿ysko 
!& O-ring 

Rozrusznik

background image

20

© Scania CV AB 1997, Sweden

160631pl.01

Szczotki stykowe 

Wymiana 

Wartoœci pomiarowe 

Wymagany sprzêt 
Do ³atwej i pewnej wymiany szczotek 

stykowych i sprê¿yn potrzebne s¹ cztery 

urz¹dzenia blokuj¹ce do sprê¿yn. Mo¿na je 

³atwo samemu zrobiæ z cienkiej blachy  pociêtej 

na cztery czêœci ok. 20 x 40 mm.

Opis czynnoœci serwisowych i 

naprawczych 
Przed dokonaniem wymiany nale¿y 

rozmontowaæ rozrusznik (patrz "Demonta¿ 

rozrusznika").

1 Zaznaczyæ po³o¿enie tylnej tarczy 

³o¿yskowej przy pomocy flamastra.

2 Zdj¹æ tyln¹ os³onê ochronn¹. 

3 Rozkrêciæ œruby przelotowe i zdj¹æ tyln¹ 

tarczê ³o¿yskow¹.

Najmniejsza d³ugoœæ szczotek stykowych 

17,5 mm 

Zestaw szczotek stykowych 

Nr art: 1 405 977 

Sprê¿yny do szczotek stykowych 

Nr art: 1 405 976 

105 136

2

3

1

Bosch JE 

Rozrusznik 

background image

160631pl.01

© Scania CV AB 1997, Sweden

21

4 Rozkrêciæ œruby przewodów szczotek 

stykowych. 

5 Zamontowaæ urz¹dzenia blokuj¹ce do 

sprê¿yn, ¿eby odci¹¿yæ szczotki stykowe od 

naporu sprê¿yn.

6 Zdj¹æ p³ytê wspornika szczotek po 

zaznaczeniu jej po³o¿enia w stosunku do 

os³ony biegunów.

7 Sprawdziæ czy komutator nie jest 

uszkodzony. Przeczyœciæ go ewentualnie i 

oczyœciæ p³ytki w razie potrzeby.

105 137

4

5

6

8 Zdj¹æ wêgiel stykowy i stare œruby 

u¿ywaj¹c œrubokrêta.

105 138

9 Na³o¿yæ nowy wêgiel stykowy na wspornik 

wêgla. Nie zak³adaæ narazie sprê¿yn.

10 Na³o¿yæ z powrotem p³ytê wspornika 

szczotek zgodnie z zaznaczon¹ kresk¹ z 

nowym wêglem i pod³¹czyæ przewody do 

wêgla.

Rozrusznik

background image

22

© Scania CV AB 1997, Sweden

160631pl.01

11 Na³o¿yæ nowe sprê¿yny na wêgiel. U¿yæ 

ma³ego œrubokrêta przy³o¿onego do œrodka 

sprê¿yn, ¿eby je naprê¿yæ (o pó³ obrotu 

odwrotnie do ruchu wskazówek zegara). 

!

OSTRZE¯ENIE!

U¿ywaæ okularów ochronnych! 

Wspornik wêgla ma bardzo du¿¹ si³ê 

naprê¿enia.

- Na³o¿yæ krzywkê naporow¹ wêgla.

- Naprê¿yæ sprê¿ynê o pó³ obrotu. 

- Nacisn¹æ na œrodek sprê¿yny na blaszce 

mocuj¹cej. 

12 Na³o¿yæ z powrotem tarczê ³o¿yskow¹ 

wed³ug kresek zaznaczonych flamastrem.

13 Na³o¿yæ os³onê ochronn¹. 

14 Zamontowaæ rozrusznik (patrz "Monta¿ 

rozrusznika").

105 139

Rozrusznik 

background image

160631pl.01

© Scania CV AB 1997, Sweden

23

Elektromagnes roboczy (solenoid) 

Wymiana 

Wartoœci pomiarowe 

Wymagane czêœci 

Obwód ci¹gowy 

0,5 ohma 

Obwód podtrzymuj¹cy 

2,5 ohma 

Elektromagnes roboczy (komplet) 

Nr art: 1 405 979 

Opis czynnoœci serwisowych i 

naprawczych 
Przed dokonaniem wymiany nale¿y 

rozmontowaæ rozrusznik (patrz "Demonta¿ 

rozrusznika").

1 Odkrêciæ œruby mocuj¹ce elektromagnes 

roboczy na przedniej tarczy ³o¿yskowej.

2 Odkrêciæ szynê pr¹dow¹ elektromagnesu 

roboczego przy obudowie biegunowej.

3 Zdj¹æ obudowê i rdzeñ elektromagnesu 

roboczego. 

4 Zainstalowaæ nowy rdzeñ. Nasmarowaæ 

p³aszczyznê przyporow¹ z ramieniem 

³¹cz¹cym smarem odpornym na wysok¹ 

temperaturê. Rdzeñ ma siê zazêbiæ z 

ramieniem ³¹cz¹cym w przedniej tarczy 

³o¿yskowej. 

5 Nasmarorwaæ rdzeñ smarem odpornym na 

wysok¹ temperaturê i za³o¿yæ obudowê 

elektromagnesu roboczego. Przykrêciæ go 

do przedniej tarczy ³o¿yskowej. Pod³¹czyæ 

szynê pr¹dow¹ do os³ony biegunów.

6 Zamontowaæ rozrusznik (patrz "Monta¿ 

rozrusznika").

105140

Bosch JE 

Rozrusznik

background image

24

© Scania CV AB 1997, Sweden

160631pl.01

Bosch JF 4kW 

Komplet 

Specyfikacje 

Widok zespo³u rozebranego 

Efekt 

4 kW 

Kierunek obrotu (patrz¹c na pokrywê ko³a zamachowego) 

Odwrotnie do ruchu 

wskazówek zegara 

Œrednica min. komutatora 

42,5 mm 

D³ugoœæ min. szczotek stykowych 

8,5 mm 

Napór sprê¿yn szczotek stykowych 

27-46 N 

Opór uzwojenia ci¹gowego 

1,33 ohma 

Opór uzwojenia podtrzymuj¹cego 

4,34 ohmy 

Maksymalny rzut promieniowy w wirniku 

0,05 mm 

Maksymalny rzut promieniowy w komutatorze 

0,03 mm 

105111

30

31

31

Rozrusznik 

background image

160631pl.01

© Scania CV AB 1997, Sweden

25

 Uzwojenie magnetyzuj¹ce 
  Œruba 
! Sprê¿yna naporowa 
" Tulejka pra¿ona 
# Œruba 
$ Podk³adka sprê¿ysta 
% Nakrêtka 
& Ko³ek gwintowany 
' Podk³adka 

 Nakrêtka 
 £o¿ysko poœrednie 
  Tulejka pra¿ona 
! Wolna przek³adnia 
" Tulejka pra¿ona 
# Wirnik 
$ Tylna tarcza ³o¿yskowa 
% Tulejka pra¿ona 
& Zestaw szczotek stykowych 
' Wspornik wêgla 
  Pokrywa 
  Œruba 
   Œruba 
 ! Jarzmo zaciskowe 
 " Nakrêtka do œruby biegunowej 
 # Podk³adka sprê¿ysta 
 $ Nakrêtka do œruby biegunowej 
 % Ramiê ³¹cz¹ce 
 & Elektromagnes roboczy (solenoid) 
 ' Przednia tarcza ³o¿yskowa / przód 
! Œruba 
! Zestaw kotwiczny 

Rozrusznik

background image

26

© Scania CV AB 1997, Sweden

160631pl.01

Szczotki stykowe 

Wymiana 

Wartoœci pomiarowe 

Wymagany sprzêt 

Opis czynnoœci serwisowych i 

naprawczych 
Przed dokonaniem wymiany nale¿y 

rozmontowaæ rozrusznik (patrz "Rozrusznik, 

demonta¿ ").

1 Tylko na 2-biegunowym rozruszniku: 

Rozkrêciæ przewód 31 elektromagnesu 

roboczego na tylnej tarczy ³o¿yskowej.

2 Zdj¹æ tyln¹ os³onê ochronn¹. 

3 Zdj¹æ podk³adkê oporow¹ w kszta³cie litery 

U, podk³adkê ustalaj¹c¹, uszczelkê gumow¹ 

i dwie nakrêtki. Zdj¹æ tyln¹ tarczê 

³o¿yskow¹.

4 Odgi¹æ jêzyczki oporowe i zdj¹æ obydwie 

szczotki dodatnie ze wspornika. Szczotki 

dodatnie wyposa¿one s¹ w czerwony 

przewód giêtki. Szczotki ujemne mog¹ 

pozostaæ na wsporniku szczotek w chwili 

uwolnienia napóru sprê¿yny na komutator.

Najmniejsza d³ugoœæ szczotek stykowych 

8,5 mm 

Zestaw szczotek stykowych 

Nr art: 313 267 

Sprê¿yny do szczotek stykowych 

Nr art: 313 261 

105426

Bosch JF 

Rozrusznik 

background image

160631pl.01

© Scania CV AB 1997, Sweden

27

5 Zdj¹æ p³ytê wspornika szczotek ze 

szczotkami ujemnymi po zaznaczeniu 

po³o¿enia p³yty w stosunku do os³ony 

biegunów.

6 Zdj¹æ szczotki ujemne i stare sprê¿yny przy 

pomocy œrubokrêtu.

7 Sprawdziæ czy komutator nie jest uszkod

zony. Przeczyœciæ go ewentualnie i oczyœciæ 

go w razie potrzeby.

8 Od³¹czyæ przykrêcone przewody szczotek 

dodatnich z cewki uzwojenia 

wzbudzaj¹cego.

9 Na³o¿yæ nowe szczotki dodatnie na 

uzwojenie wzbudzeniowe w os³onie 

biegunowej.

105427

105428

10 Na³o¿yæ nowe szczotki ujemne na wspornik. 

11 Zamontowaæ wspornik zgodnie z 

zaznaczonymi kreskami. Zamontowaæ nowe 

szczotki dodatnie i nowe sprê¿yny i zagi¹æ 

jêzyczki oporowe na szczotki stykowe 

p³askimi szczypcami.

105427

12 Za³o¿yæ tyln¹ tarczê ³o¿yskow¹. Dopasowaæ 

wejœcie przewodu elektrycznego do tarczy.

13 Œcisn¹æ rozrusznik dwoma nakrêtkami. 

Za³o¿yæ podk³adki ustalaj¹ce i podk³¹dkê 

oporow¹ na koniec osi wirnika.

14 Tylko na 2-biegunowym rozruszniku: 

Pod³¹czyæ przewód 31 elektromagnesu 

roboczego na tyln¹ tarczê ³o¿yska.

15 Sprawdziæ luz wzd³u¿ny wirnika. Powinien 

wynosiæ 0,1- 0,3 mm. W razie potrzeby 

na³o¿yæ odpowiedni¹ iloœæ podk³adek 

ustalaj¹cych celem uzyskania 

odpowiedniego luzu. Na³o¿yæ uszczelkê 

105426

Rozrusznik

background image

28

© Scania CV AB 1997, Sweden

160631pl.01

gumow¹ i os³onê ochronn¹. 

16 Zamontowaæ rozrusznik (patrz "Rozrusznik, 

monta¿").

Rozrusznik 

background image

160631pl.01

© Scania CV AB 1997, Sweden

29

Elektromagnes roboczy (solenoid) 

Wymiana 

Wartoœci pomiarowe 

Wymagane czêœci 

Obwód ci¹gowy 

1,33 ohma 

Obwód podtrzymuj¹cy 

4,34 ohmy 

Elektromagnes roboczy (komplet) 

Nr art: 386 768 

Opis czynnoœci serwisowych i 

naprawczych 
Przed dokonaniem wymiany nale¿ rozmontowaæ 

rozrusznik (patrz "Demonta¿ rozrusznika")

1 Tylko na rozruszniku 2-biegunowym: 

Od³¹czyæ przewód uziemienia 

elektromagnesu roboczego od przewodu 31 

na tylnej tarczy ³o¿yskowej.

2 Od³¹czyæ przewód cewki uzwojenia 

wzbudzaj¹cego przy magnesie roboczym.

3 Rozkrêciæ œruby mocuj¹ce elektromagnes 

roboczy na przedniej tarczy ³o¿yskowej.

4 Zdj¹æ obudowê i rdzeñ elektromagnesu 

roboczego. 

5 Na³o¿yæ nowy rdzeñ. Nasmarowaæ 

powierzchniê przyporu do ramienia 

³¹cz¹cego smarem wytrzyma³ym na 

wysokie temperatury. Sprawdziæ czy siê 

zazêbia z ramieniem ³¹cz¹cym w przedniej 

tarczy ³o¿yskowej. 

6 Nasmarowaæ rdzeñ smarem wytrzyma³ym 

na wysokie temperatury. Na³o¿yæ now¹ 

obudowê elektromagnesu roboczego i 

wkrêciæ go do przedniej tarczy ³o¿yskowej.

105436

7 Pod³¹czyæ przewód uzwojenia 

wzbudzaj¹cego do elektromagnesu 

roboczego.

8 Tylko na rozruszniku 2-biegunowym: 

Pod³¹czyæ przewód uziemienia 

elektromagnesu roboczego do przewodu 31 

na tylnej tarczy ³o¿yskowej.

9 Zamontowaæ rozrusznik (patrz "Rozrusznik, 

monta¿").

Bosch JF 

Rozrusznik

background image

30

© Scania CV AB 1997, Sweden

160631pl.01

Bosch KB 6,6 kW 

Rozk³adanie 

Specyfikacje 

Widok zespo³u rozebranego 

Efekt 

6,6 kW 

Kierunek obrotu (patrz¹c na pokrywê ko³a zamachowego) 

Odwrotnie do ruchu 

wskazówek zegara 

Œrednica min. komutatora 

47,5 mm 

D³ugoœæ min. szczotek stykowych 

10 mm 

Napór sprê¿yn szczotek stykowych 

20-23 N 

Opór uzwojenia ci¹gowego 

0,33 ohma 

Opór uzwojenia podtrzymuj¹cego 

6,3 ohmy 

Maksymalny rzut promieniowy w wirniku 

0,08 mm 

Maksymalny rzut promieniowy w komutatorze 

0,03 mm 

3

6

8

12

13

19

19

20

20

21

22

23

19

24

25

32

32

35

41

45

46

105919

Rozrusznik 

background image

160631pl.01

© Scania CV AB 1997, Sweden

31

 Uzwojenie magnetyzuj¹ce i kad³ub 

rozrusznika

  Œruba 
! Elektromagnes roboczy 
" Tarcza rozrusznika 
# Uszczelka 
$ Wy³¹cznik rozrusznika 
% £o¿ysko wa³eczkowe 
& Pokrywa 
' Tulejka pra¿ona 

 Wirnik 
 £o¿ysko igie³kowe 
  Podk³adka sprê¿ysta 
! Œruba 
" Zamek 
# Œruba 
$ Podk³adka sprê¿ysta 
% Podk³adka 
& Sprzêg³o tarczowe z osi¹ 
' Podk³adka 
  Nakrêtka 
  Œruba odleg³oœciowa 
   Podk³adka 
 ! Uszczelka 
 " Podk³adka 
 # Œruba 
 $ Popychacz 
 % Pierœcieñ 

 & Kula 
 ' Pierœcieñ rozporowy 
! Sprê¿yna naporowa 
! Pierœcieñ 
!  Ko³ek gwintowany 
!! Ko³o napêdowe 
!" Klin 
!# Podk³adka ustalaj¹ca 
!$ Nakrêtka 
!% Tarcza rozrusznika 
!& Sprê¿yna naporowa 
!' Szyna pod³¹czeniowa 
" Przewody elektryczne 
" Uszczelka 
"  Panew 
"! Szczotka stykowa 
"" Œruba 
"# Przewód 
"$ Przewód 
"% Podk³adka 

Rozrusznik

background image

32

© Scania CV AB 1997, Sweden

160631pl.01

Valeo D13 HP 6,6 kW

Ogólnie 

Narazie brak opisu czynnoœci naprawczych i 

serwisowych  i widoku zespo³u rozebranego do 

rozrusznika Valeo D13 HP 6,6 kW.

Rozrusznik