background image

 

Dz.U.02.101.926 

2004-01-01 

zm.  Dz.U.02.153.1271 

art.52 

2004-03-01 

zm.  Dz.U.04.25.219 

art.181 

2004-05-01 

zm.  Dz.U.04.33.285 

art.1 

USTAWA 

z dnia 29 sierpnia 1997 r. 

o ochronie danych osobowych. 

(tekst jednolity) 

Rozdział 1 

Przepisy ogólne 

Art. 1. 1. Ka

ż

dy ma prawo do ochrony dotycz

ą

cych go danych osobowych. 

2. Przetwarzanie  danych  osobowych  mo

ż

e  mie

ć

  miejsce  ze  wzgl

ę

du  na  dobro  publiczne,  dobro  osoby,  której 

dane dotycz

ą

, lub dobro osób trzecich w zakresie i trybie okre

ś

lonym ustaw

ą

Art. 2. 1. Ustawa  okre

ś

la  zasady  post

ę

powania  przy  przetwarzaniu  danych  osobowych  oraz  prawa  osób 

fizycznych, których dane osobowe s

ą

 lub mog

ą

 by

ć

 przetwarzane w zbiorach danych. 

2. Ustaw

ę

 stosuje si

ę

 do przetwarzania danych osobowych: 

  1)  w kartotekach, skorowidzach, ksi

ę

gach, wykazach i w innych zbiorach ewidencyjnych, 

  2)  w systemach informatycznych, tak

ż

e w przypadku przetwarzania danych poza zbiorem danych. 

3. W odniesieniu do zbiorów danych osobowych sporz

ą

dzanych dora

ź

nie, wył

ą

cznie ze wzgl

ę

dów technicznych, 

szkoleniowych lub w zwi

ą

zku z dydaktyk

ą

 w szkołach wy

ż

szych, a po ich wykorzystaniu niezwłocznie usuwanych albo 

poddanych anonimizacji, maj

ą

 zastosowanie jedynie przepisy rozdziału 5. 

Art. 3. 1. Ustaw

ę

  stosuje  si

ę

  do  organów  pa

ń

stwowych,  organów  samorz

ą

du  terytorialnego  oraz  do 

pa

ń

stwowych i komunalnych jednostek organizacyjnych. 

2. Ustaw

ę

 stosuje si

ę

 równie

ż

 do: 

  1)  podmiotów niepublicznych realizuj

ą

cych zadania publiczne, 

  2)  osób  fizycznych  i  osób  prawnych  oraz  jednostek  organizacyjnych  nieb

ę

d

ą

cych  osobami  prawnymi,  je

ż

eli 

przetwarzaj

ą

  dane  osobowe  w  zwi

ą

zku  z  działalno

ś

ci

ą

  zarobkow

ą

,  zawodow

ą

  lub  dla  realizacji  celów 

statutowych 

- które maj

ą

 siedzib

ę

 albo miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, albo w pa

ń

stwie trzecim, o 

ile  przetwarzaj

ą

  dane  osobowe  przy  wykorzystaniu 

ś

rodków  technicznych  znajduj

ą

cych  si

ę

  na  terytorium 

Rzeczypospolitej Polskiej. 

Art. 3a. 1. Ustawy nie stosuje si

ę

 do: 

  1)  osób fizycznych, które przetwarzaj

ą

 dane wył

ą

cznie w celach osobistych lub domowych, 

  2)  podmiotów maj

ą

cych siedzib

ę

 lub miejsce zamieszkania w pa

ń

stwie trzecim, wykorzystuj

ą

cych 

ś

rodki techniczne 

znajduj

ą

ce si

ę

 na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej wył

ą

cznie do przekazywania danych. 

2. Ustawy,  z  wyj

ą

tkiem  przepisów  art.  14-19  i  art.  36  ust.  1,  nie  stosuje  si

ę

  równie

ż

  do  prasowej  działalno

ś

ci 

dziennikarskiej w rozumieniu ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. - Prawo prasowe (Dz. U. Nr 5, poz. 24, z pó

ź

n. zm.) 

oraz  do  działalno

ś

ci  literackiej  lub  artystycznej,  chyba 

ż

e  wolno

ść

  wyra

ż

ania  swoich  pogl

ą

dów  i  rozpowszechniania 

informacji istotnie narusza prawa i wolno

ś

ci osoby, której dane dotycz

ą

Art. 4. Przepisów  ustawy  nie  stosuje  si

ę

,  je

ż

eli  umowa  mi

ę

dzynarodowa,  której  stron

ą

  jest  Rzeczpospolita 

Polska, stanowi inaczej. 

Art. 5. Je

ż

eli przepisy odr

ę

bnych ustaw, które odnosz

ą

 si

ę

 do przetwarzania danych, przewiduj

ą

 dalej id

ą

c

ą

 ich 

ochron

ę

, ni

ż

 wynika to z niniejszej ustawy, stosuje si

ę

 przepisy tych ustaw. 

Art. 6. 1. W rozumieniu ustawy za dane osobowe uwa

ż

a si

ę

 wszelkie informacje dotycz

ą

ce zidentyfikowanej lub 

mo

ż

liwej do zidentyfikowania osoby fizycznej. 

background image

2. Osob

ą

 mo

ż

liw

ą

 do zidentyfikowania jest osoba, której to

ż

samo

ść

 mo

ż

na okre

ś

li

ć

 bezpo

ś

rednio lub po

ś

rednio, 

w  szczególno

ś

ci  przez  powołanie  si

ę

  na  numer  identyfikacyjny  albo  jeden  lub  kilka  specyficznych  czynników 

okre

ś

laj

ą

cych jej cechy fizyczne, fizjologiczne, umysłowe, ekonomiczne, kulturowe lub społeczne. 

3. Informacji  nie  uwa

ż

a  si

ę

  za  umo

ż

liwiaj

ą

c

ą

  okre

ś

lenie  to

ż

samo

ś

ci  osoby,  je

ż

eli  wymagałoby  to  nadmiernych 

kosztów, czasu lub działa

ń

Art. 7. Ilekro

ć

 w ustawie jest mowa o: 

  1)  zbiorze  danych  -  rozumie  si

ę

  przez  to  ka

ż

dy  posiadaj

ą

cy  struktur

ę

  zestaw  danych  o  charakterze  osobowym, 

dost

ę

pnych według okre

ś

lonych kryteriów, niezale

ż

nie od tego, czy zestaw ten jest rozproszony lub podzielony 

funkcjonalnie, 

  2)  przetwarzaniu danych - rozumie si

ę

 przez to jakiekolwiek operacje wykonywane na danych osobowych, takie jak 

zbieranie,  utrwalanie,  przechowywanie, opracowywanie, zmienianie,  udost

ę

pnianie i  usuwanie,  a zwłaszcza  te, 

które wykonuje si

ę

 w systemach informatycznych, 

 2a)  systemie  informatycznym  -  rozumie  si

ę

  przez  to  zespół  współpracuj

ą

cych  ze  sob

ą

  urz

ą

dze

ń

,  programów, 

procedur przetwarzania informacji i narz

ę

dzi programowych zastosowanych w celu przetwarzania danych, 

2b)zabezpieczeniu  danych  w  systemie  informatycznym  -  rozumie  si

ę

  przez  to  wdro

ż

enie  i  eksploatacj

ę

  stosownych 

ś

rodków  technicznych  i  organizacyjnych  zapewniaj

ą

cych  ochron

ę

  danych  przed  ich  nieuprawnionym 

przetwarzaniem, 

  3)  usuwaniu  danych  -  rozumie  si

ę

  przez  to  zniszczenie  danych  osobowych  lub  tak

ą

  ich  modyfikacj

ę

,  która  nie 

pozwoli na ustalenie to

ż

samo

ś

ci osoby, której dane dotycz

ą

  4)  administratorze  danych  -  rozumie  si

ę

  przez  to  organ,  jednostk

ę

  organizacyjn

ą

,  podmiot  lub  osob

ę

,  o  których 

mowa w art. 3, decyduj

ą

ce o celach i 

ś

rodkach przetwarzania danych osobowych, 

  5)  zgodzie  osoby,  której  dane  dotycz

ą

  -  rozumie  si

ę

  przez  to  o

ś

wiadczenie  woli,  którego  tre

ś

ci

ą

  jest  zgoda  na 

przetwarzanie  danych  osobowych  tego,  kto  składa  o

ś

wiadczenie;  zgoda  nie  mo

ż

e  by

ć

  domniemana  lub 

dorozumiana z o

ś

wiadczenia woli o innej tre

ś

ci, 

  6)  odbiorcy danych - rozumie si

ę

 przez to ka

ż

dego, komu udost

ę

pnia si

ę

 dane osobowe, z wył

ą

czeniem: 

a)  osoby, której dane dotycz

ą

b)  osoby upowa

ż

nionej do przetwarzania danych, 

c)  przedstawiciela, o którym mowa w art. 31a, 
d)  podmiotu, o którym mowa w art. 31, 
e)  organów  pa

ń

stwowych  lub  organów  samorz

ą

du  terytorialnego,  którym  dane  s

ą

  udost

ę

pniane  w  zwi

ą

zku  z 

prowadzonym post

ę

powaniem, 

  7)  pa

ń

stwie trzecim - rozumie si

ę

 przez to pa

ń

stwo nienale

żą

ce do Europejskiego Obszaru Gospodarczego. 

Rozdział 2 

Organ ochrony danych osobowych 

Art. 8. 1. Organem  do  spraw  ochrony  danych  osobowych  jest  Generalny  Inspektor  Ochrony  Danych 

Osobowych, zwany dalej "Generalnym Inspektorem". 

2. Generalnego Inspektora powołuje i odwołuje Sejm Rzeczypospolitej Polskiej za zgod

ą

 Senatu. 

3. Na stanowisko Generalnego Inspektora mo

ż

e by

ć

 powołany ten, kto ł

ą

cznie spełnia nast

ę

puj

ą

ce warunki: 

  1)  jest obywatelem polskim i stale zamieszkuje na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, 
  2)  wyró

ż

nia si

ę

 wysokim autorytetem moralnym, 

  3)  posiada wy

ż

sze wykształcenie prawnicze oraz odpowiednie do

ś

wiadczenie zawodowe, 

  4)  nie był karany za przest

ę

pstwo. 

4. Generalny Inspektor w zakresie wykonywania swoich zada

ń

 podlega tylko ustawie. 

5. Kadencja  Generalnego  Inspektora  trwa  4  lata,  licz

ą

c  od  dnia  zło

ż

enia 

ś

lubowania.  Po  upływie  kadencji 

Generalny Inspektor pełni swoje obowi

ą

zki do czasu obj

ę

cia stanowiska przez nowego Generalnego Inspektora. 

6. Ta sama osoba nie mo

ż

e by

ć

 Generalnym Inspektorem wi

ę

cej ni

ż

 przez dwie kadencje. 

7. Kadencja  Generalnego  Inspektora  wygasa  z  chwil

ą

  jego 

ś

mierci,  odwołania  lub  utraty  obywatelstwa 

polskiego. 

8. Sejm, za zgod

ą

 Senatu, odwołuje Generalnego Inspektora, je

ż

eli: 

  1)  zrzekł si

ę

 stanowiska, 

  2)  stał si

ę

 trwale niezdolny do pełnienia obowi

ą

zków na skutek choroby, 

  3)  sprzeniewierzył si

ę

 zło

ż

onemu 

ś

lubowaniu, 

  4)  został skazany prawomocnym wyrokiem s

ą

du za popełnienie przest

ę

pstwa. 

Art. 9. Przed  przyst

ą

pieniem  do  wykonywania  obowi

ą

zków  Generalny  Inspektor  składa  przed  Sejmem 

nast

ę

puj

ą

ce 

ś

lubowanie: 

background image

"Obejmuj

ą

c  stanowisko  Generalnego  Inspektora  Ochrony  Danych  Osobowych  uroczy

ś

cie 

ś

lubuj

ę

  dochowa

ć

 

wierno

ś

ci postanowieniom Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, strzec prawa do ochrony danych osobowych, a 

powierzone mi obowi

ą

zki wypełnia

ć

 sumiennie i bezstronnie." 

Ś

lubowanie mo

ż

e by

ć

 zło

ż

one z dodaniem słów "Tak mi dopomó

ż

 Bóg". 

Art. 10. 1. Generalny Inspektor nie mo

ż

e zajmowa

ć

 innego stanowiska, z wyj

ą

tkiem stanowiska profesora szkoły 

wy

ż

szej, ani wykonywa

ć

 innych zaj

ęć

 zawodowych. 

2. Generalny Inspektor nie mo

ż

e nale

ż

e

ć

 do partii politycznej, zwi

ą

zku zawodowego ani prowadzi

ć

 działalno

ś

ci 

publicznej niedaj

ą

cej si

ę

 pogodzi

ć

 z godno

ś

ci

ą

 jego urz

ę

du. 

Art. 11. Generalny Inspektor nie mo

ż

e by

ć

 bez uprzedniej zgody Sejmu poci

ą

gni

ę

ty do odpowiedzialno

ś

ci karnej 

ani pozbawiony wolno

ś

ci. Generalny Inspektor nie mo

ż

e by

ć

 zatrzymany lub aresztowany, z wyj

ą

tkiem uj

ę

cia go na 

gor

ą

cym  uczynku  przest

ę

pstwa  i  je

ż

eli  jego  zatrzymanie  jest  niezb

ę

dne  do  zapewnienia  prawidłowego  toku 

post

ę

powania.  O  zatrzymaniu  niezwłocznie  powiadamia  si

ę

  Marszałka  Sejmu,  który  mo

ż

e  nakaza

ć

  natychmiastowe 

zwolnienie zatrzymanego. 

Art. 12. Do zada

ń

 Generalnego Inspektora w szczególno

ś

ci nale

ż

y: 

  1)  kontrola zgodno

ś

ci przetwarzania danych z przepisami o ochronie danych osobowych, 

  2)  wydawanie  decyzji  administracyjnych  i  rozpatrywanie  skarg  w  sprawach  wykonania  przepisów  o  ochronie 

danych osobowych, 

  3)  prowadzenie rejestru zbiorów danych oraz udzielanie informacji o zarejestrowanych zbiorach, 
  4)  opiniowanie projektów ustaw i rozporz

ą

dze

ń

 dotycz

ą

cych ochrony danych osobowych, 

  5)  inicjowanie i podejmowanie przedsi

ę

wzi

ęć

 w zakresie doskonalenia ochrony danych osobowych, 

  6)  uczestniczenie  w  pracach  mi

ę

dzynarodowych  organizacji  i  instytucji  zajmuj

ą

cych  si

ę

  problematyk

ą

  ochrony 

danych osobowych. 

Art. 12a. 1. Na  wniosek  Generalnego  Inspektora  Marszałek  Sejmu  mo

ż

e  powoła

ć

  zast

ę

pc

ę

  Generalnego 

Inspektora. Odwołanie zast

ę

pcy Generalnego Inspektora nast

ę

puje w tym samym trybie. 

2. Generalny Inspektor okre

ś

la zakres zada

ń

 swojego zast

ę

pcy. 

3. Zast

ę

pca  Generalnego  Inspektora  powinien  spełnia

ć

  wymogi  okre

ś

lone  w  art.  8  ust.  3  pkt  1,  2  i  4  oraz 

posiada

ć

 wy

ż

sze wykształcenie i odpowiednie do

ś

wiadczenie zawodowe. 

Art. 13. 1. Generalny  Inspektor  wykonuje  swoje  zadania  przy  pomocy  Biura  Generalnego  Inspektora  Ochrony 

Danych Osobowych, zwanego dalej Biurem. 

2. (uchylony). 
3. Organizacj

ę

  oraz zasady działania Biura  okre

ś

la statut nadany, w drodze rozporz

ą

dzenia, przez Prezydenta 

Rzeczypospolitej Polskiej. 

Art. 14. W  celu  wykonania  zada

ń

,  o  których  mowa  w  art.  12  pkt  1  i  2,  Generalny  Inspektor,  zast

ę

pca 

Generalnego Inspektora lub upowa

ż

nieni przez niego pracownicy Biura, zwani dalej "inspektorami", maj

ą

 prawo: 

  1)  wst

ę

pu,  w  godzinach  od  6

00

  do  22

00

,  za  okazaniem  imiennego  upowa

ż

nienia  i  legitymacji  słu

ż

bowej,  do 

pomieszczenia, w którym zlokalizowany jest zbiór danych, oraz pomieszczenia, w którym przetwarzane s

ą

 dane 

poza  zbiorem  danych,  i  przeprowadzenia  niezb

ę

dnych  bada

ń

  lub  innych  czynno

ś

ci  kontrolnych  w  celu  oceny 

zgodno

ś

ci przetwarzania danych z ustaw

ą

  2) 

żą

da

ć

 zło

ż

enia pisemnych lub ustnych wyja

ś

nie

ń

 oraz wzywa

ć

 i przesłuchiwa

ć

 osoby w zakresie niezb

ę

dnym do 

ustalenia stanu faktycznego, 

  3)  wgl

ą

du  do  wszelkich  dokumentów  i  wszelkich  danych  maj

ą

cych  bezpo

ś

redni  zwi

ą

zek  z  przedmiotem  kontroli 

oraz sporz

ą

dzania ich kopii, 

  4)  przeprowadzania  ogl

ę

dzin  urz

ą

dze

ń

,  no

ś

ników  oraz  systemów  informatycznych  słu

żą

cych  do  przetwarzania 

danych, 

  5)  zleca

ć

 sporz

ą

dzanie ekspertyz i opinii. 

Art. 15. 1. Kierownik  kontrolowanej  jednostki  organizacyjnej  oraz  kontrolowana  osoba  fizyczna  b

ę

d

ą

ca 

administratorem  danych  osobowych  s

ą

  obowi

ą

zani  umo

ż

liwi

ć

  inspektorowi  przeprowadzenie  kontroli,  a  w 

szczególno

ś

ci umo

ż

liwi

ć

 przeprowadzenie czynno

ś

ci oraz spełni

ć

 

żą

dania, o których mowa w art. 14 pkt 1-4. 

2. W  toku  kontroli  zbiorów,  o  których  mowa  w  art.  43  ust.  1  pkt  1a,  inspektor  przeprowadzaj

ą

cy  kontrol

ę

  ma 

prawo  wgl

ą

du  do  zbioru  zawieraj

ą

cego  dane  osobowe  jedynie  za  po

ś

rednictwem  upowa

ż

nionego  przedstawiciela 

kontrolowanej jednostki organizacyjnej. 

Art. 16. 1. Z  czynno

ś

ci  kontrolnych  inspektor  sporz

ą

dza  protokół,  którego  jeden  egzemplarz  dor

ę

cza 

kontrolowanemu administratorowi danych. 

background image

2. Protokół  podpisuj

ą

  inspektor  i  kontrolowany  administrator  danych,  który  mo

ż

e  wnie

ść

  do  protokołu 

umotywowane zastrze

ż

enia i uwagi. 

3. W  razie  odmowy  podpisania  protokołu  przez  kontrolowanego  administratora  danych,  inspektor  czyni  o  tym 

wzmiank

ę

  w  protokole,  a  odmawiaj

ą

cy  podpisu  mo

ż

e,  w  terminie  7  dni,  przedstawi

ć

  swoje  stanowisko  na  pi

ś

mie 

Generalnemu Inspektorowi. 

Art. 17. 1. Je

ż

eli  na  podstawie  wyników  kontroli  inspektor  stwierdzi  naruszenie  przepisów  o  ochronie  danych 

osobowych, wyst

ę

puje do Generalnego Inspektora o zastosowanie 

ś

rodków, o których mowa w art. 18. 

2. Na  podstawie  ustale

ń

  kontroli  inspektor  mo

ż

żą

da

ć

  wszcz

ę

cia  post

ę

powania  dyscyplinarnego  lub  innego 

przewidzianego prawem post

ę

powania przeciwko osobom winnym dopuszczenia do uchybie

ń

 i poinformowania go, w 

okre

ś

lonym terminie, o wynikach tego post

ę

powania i podj

ę

tych działaniach. 

Art. 18. 1. W przypadku naruszenia przepisów o ochronie danych osobowych Generalny Inspektor z urz

ę

du lub 

na  wniosek  osoby  zainteresowanej,  w  drodze  decyzji  administracyjnej,  nakazuje  przywrócenie  stanu  zgodnego  z 
prawem, a w szczególno

ś

ci: 

  1)  usuni

ę

cie uchybie

ń

  2)  uzupełnienie, uaktualnienie, sprostowanie, udost

ę

pnienie lub nieudost

ę

pnienie danych osobowych, 

  3)  zastosowanie dodatkowych 

ś

rodków zabezpieczaj

ą

cych zgromadzone dane osobowe, 

  4)  wstrzymanie przekazywania danych osobowych do pa

ń

stwa trzeciego, 

  5)  zabezpieczenie danych lub przekazanie ich innym podmiotom, 
  6)  usuni

ę

cie danych osobowych. 

2. Decyzje  Generalnego  Inspektora,  o  których  mowa  w  ust.  1,  nie  mog

ą

  ogranicza

ć

  swobody  działania 

podmiotów  zgłaszaj

ą

cych  kandydatów  lub  listy  kandydatów  w  wyborach  na  urz

ą

d  Prezydenta  Rzeczypospolitej 

Polskiej,  do  Sejmu,  do  Senatu  i  do  organów  samorz

ą

du  terytorialnego,  a  tak

ż

e  w  wyborach  do  Parlamentu 

Europejskiego, pomi

ę

dzy dniem zarz

ą

dzenia wyborów a dniem głosowania. 

2a. Decyzje Generalnego Inspektora, o których mowa w ust. 1, w odniesieniu do zbiorów okre

ś

lonych w art. 43 

ust.  1  pkt  1a,  nie  mog

ą

  nakazywa

ć

  usuni

ę

cia  danych  osobowych  zebranych  w  toku  czynno

ś

ci  operacyjno-

rozpoznawczych prowadzonych na podstawie przepisów prawa. 

3. W przypadku gdy przepisy innych ustaw reguluj

ą

 odr

ę

bnie wykonywanie czynno

ś

ci, o których mowa w ust. 1, 

stosuje si

ę

 przepisy tych ustaw. 

 

Art. 19. W  razie  stwierdzenia, 

ż

e  działanie  lub  zaniechanie  kierownika  jednostki  organizacyjnej,  jej  pracownika 

lub innej osoby fizycznej b

ę

d

ą

cej administratorem danych wyczerpuje znamiona przest

ę

pstwa okre

ś

lonego w ustawie, 

Generalny  Inspektor  kieruje  do  organu  powołanego  do 

ś

cigania  przest

ę

pstw  zawiadomienie  o  popełnieniu 

przest

ę

pstwa, doł

ą

czaj

ą

c dowody dokumentuj

ą

ce podejrzenie. 

Art. 20. Generalny Inspektor składa Sejmowi, raz w roku, sprawozdanie ze swojej działalno

ś

ci wraz z wnioskami 

wynikaj

ą

cymi ze stanu przestrzegania przepisów o ochronie danych osobowych. 

Art. 21. 1. Strona mo

ż

e zwróci

ć

 si

ę

 do Generalnego Inspektora z wnioskiem o ponowne rozpatrzenie sprawy. 

2. Na  decyzj

ę

  Generalnego  Inspektora  w  przedmiocie  wniosku  o  ponowne  rozpatrzenie  sprawy  stronie 

przysługuje skarga do s

ą

du administracyjnego. 

Art. 22. Post

ę

powanie w sprawach uregulowanych w niniejszej ustawie prowadzi si

ę

 według przepisów Kodeksu 

post

ę

powania administracyjnego, o ile przepisy ustawy nie stanowi

ą

 inaczej. 

Art. 22a. Minister  wła

ś

ciwy  do  spraw  administracji  publicznej  okre

ś

li,  w  drodze  rozporz

ą

dzenia,  wzór 

upowa

ż

nienia  i  legitymacji  słu

ż

bowej,  o  których  mowa  w  art.  14  pkt  1,  uwzgl

ę

dniaj

ą

c  konieczno

ść

  imiennego 

wskazania inspektora Biura Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych. 

Rozdział 3 

Zasady przetwarzania danych osobowych 

Art. 23. 1. Przetwarzanie danych jest dopuszczalne tylko wtedy, gdy: 

  1)  osoba, której dane dotycz

ą

, wyrazi na to zgod

ę

, chyba 

ż

e chodzi o usuni

ę

cie dotycz

ą

cych jej danych, 

komentarze 

  2)   jest to niezb

ę

dne dla zrealizowania uprawnienia lub spełnienia obowi

ą

zku wynikaj

ą

cego z przepisu prawa, 

  3)   jest to konieczne do realizacji umowy, gdy osoba, której dane dotycz

ą

, jest jej stron

ą

 lub gdy jest to niezb

ę

dne 

do podj

ę

cia działa

ń

 przed zawarciem umowy na 

żą

danie osoby, której dane dotycz

ą

background image

  4)  jest niezb

ę

dne do wykonania okre

ś

lonych prawem zada

ń

 realizowanych dla dobra publicznego, 

komentarze 

  5)   jest  to  niezb

ę

dne  dla  wypełnienia  prawnie  usprawiedliwionych  celów  realizowanych  przez  administratorów 

danych albo odbiorców danych, a przetwarzanie nie narusza praw i wolno

ś

ci osoby, której dane dotycz

ą

2. Zgoda, o której mowa w ust. 1 pkt 1, mo

ż

e obejmowa

ć

 równie

ż

 przetwarzanie danych w przyszło

ś

ci, je

ż

eli nie 

zmienia si

ę

 cel przetwarzania. 

3. Je

ż

eli przetwarzanie  danych jest niezb

ę

dne  dla ochrony 

ż

ywotnych interesów osoby,  której  dane dotycz

ą

, a 

spełnienie  warunku  okre

ś

lonego  w  ust.  1  pkt  1  jest  niemo

ż

liwe,  mo

ż

na  przetwarza

ć

  dane  bez  zgody  tej  osoby,  do 

czasu, gdy uzyskanie zgody b

ę

dzie mo

ż

liwe. 

4. Za prawnie usprawiedliwiony cel, o którym mowa w ust. 1 pkt 5, uwa

ż

a si

ę

 w szczególno

ś

ci: 

  1)  marketing bezpo

ś

redni własnych produktów lub usług administratora danych, 

  2)  dochodzenie roszcze

ń

 z tytułu prowadzonej działalno

ś

ci gospodarczej. 

Art. 24. 1. W  przypadku  zbierania  danych  osobowych  od  osoby,  której  one  dotycz

ą

,  administrator  danych  jest 

obowi

ą

zany poinformowa

ć

 t

ę

 osob

ę

 o: 

  1)  adresie  swojej  siedziby  i  pełnej  nazwie,  a  w  przypadku  gdy  administratorem  danych  jest  osoba  fizyczna  -  o 

miejscu swojego zamieszkania oraz imieniu i nazwisku, 

  2)  celu  zbierania  danych,  a  w  szczególno

ś

ci  o  znanych  mu  w  czasie  udzielania  informacji  lub  przewidywanych 

odbiorcach lub kategoriach odbiorców danych, 

  3)  prawie dost

ę

pu do tre

ś

ci swoich danych oraz ich poprawiania, 

  4)  dobrowolno

ś

ci albo obowi

ą

zku podania danych, a je

ż

eli taki obowi

ą

zek istnieje, o jego podstawie prawnej. 

2. Przepisu ust. 1 nie stosuje si

ę

, je

ż

eli: 

  1)  przepis innej ustawy zezwala na przetwarzanie danych bez ujawniania faktycznego celu ich zbierania, 
  2)  osoba, której dane dotycz

ą

, posiada informacje, o których mowa w ust. 1. 

Art. 25. 1. W  przypadku  zbierania  danych  osobowych  nie  od  osoby,  której  one  dotycz

ą

,  administrator  danych 

jest obowi

ą

zany poinformowa

ć

 t

ę

 osob

ę

, bezpo

ś

rednio po utrwaleniu zebranych danych, o: 

  1)  adresie  swojej  siedziby  i  pełnej  nazwie,  a  w  przypadku  gdy  administratorem  danych  jest  osoba  fizyczna  -  o 

miejscu swojego zamieszkania oraz imieniu i nazwisku, 

  2)  celu i zakresie zbierania danych, a w szczególno

ś

ci o odbiorcach lub kategoriach odbiorców danych, 

  3) 

ź

ródle danych, 

  4)  prawie dost

ę

pu do tre

ś

ci swoich danych oraz ich poprawiania, 

  5)  o uprawnieniach wynikaj

ą

cych z art. 32 ust. 1 pkt 7 i 8. 

2. Przepisu ust. 1 nie stosuje si

ę

, je

ż

eli: 

  1)  przepis  innej  ustawy  przewiduje  lub  dopuszcza  zbieranie  danych  osobowych  bez  wiedzy  osoby,  której  dane 

dotycz

ą

  2)  (uchylony), 
  3)  dane  te  s

ą

  niezb

ę

dne  do  bada

ń

  naukowych,  dydaktycznych,  historycznych,  statystycznych  lub  badania  opinii 

publicznej, ich przetwarzanie nie narusza praw lub wolno

ś

ci osoby, której dane dotycz

ą

, a spełnienie wymaga

ń

 

okre

ś

lonych w ust. 1 wymagałoby nadmiernych nakładów lub zagra

ż

ałoby realizacji celu badania, 

  4)  (uchylony), 
  5)  dane s

ą

 przetwarzane przez administratora, o którym mowa w art. 3 ust. 1 i ust. 2 pkt 1, na podstawie przepisów 

prawa, 

  6)  osoba, której dane dotycz

ą

, posiada informacje, o których mowa w ust. 1. 

Art. 26. 1. Administrator danych przetwarzaj

ą

cy dane powinien doło

ż

y

ć

 szczególnej staranno

ś

ci w celu ochrony 

interesów osób, których dane dotycz

ą

, a w szczególno

ś

ci jest obowi

ą

zany zapewni

ć

, aby dane te były: 

  1)  przetwarzane zgodnie z prawem, 
  2)  zbierane dla oznaczonych, zgodnych z prawem celów i niepoddawane dalszemu przetwarzaniu niezgodnemu z 

tymi celami, z zastrze

ż

eniem ust. 2, 

  3)  merytorycznie poprawne i adekwatne w stosunku do celów, w jakich s

ą

 przetwarzane, 

  4)  przechowywane w postaci umo

ż

liwiaj

ą

cej identyfikacj

ę

 osób, których dotycz

ą

, nie dłu

ż

ej ni

ż

 jest to niezb

ę

dne do 

osi

ą

gni

ę

cia celu przetwarzania. 

2. Przetwarzanie danych w celu innym ni

ż

 ten, dla którego zostały zebrane, jest dopuszczalne, je

ż

eli nie narusza 

praw i wolno

ś

ci osoby, której dane dotycz

ą

, oraz nast

ę

puje: 

  1)  w celach bada

ń

 naukowych, dydaktycznych, historycznych lub statystycznych, 

  2)  z zachowaniem przepisów art. 23 i 25. 

Art. 26a. 1. Niedopuszczalne  jest  ostateczne rozstrzygni

ę

cie indywidualnej  sprawy osoby,  której dane dotycz

ą

je

ż

eli jego tre

ść

 jest wył

ą

cznie wynikiem operacji na danych osobowych, prowadzonych w systemie informatycznym. 

2. Przepisu  ust.  1  nie  stosuje  si

ę

,  je

ż

eli  rozstrzygni

ę

cie  zostało  podj

ę

te  podczas  zawierania  lub  wykonywania 

umowy i uwzgl

ę

dnia wniosek osoby, której dane dotycz

ą

background image

Art. 27. 1. Zabrania  si

ę

  przetwarzania  danych  ujawniaj

ą

cych  pochodzenie  rasowe  lub  etniczne,  pogl

ą

dy 

polityczne,  przekonania  religijne  lub  filozoficzne,  przynale

ż

no

ść

  wyznaniow

ą

,  partyjn

ą

  lub  zwi

ą

zkow

ą

,  jak  równie

ż

 

danych  o  stanie  zdrowia,  kodzie  genetycznym,  nałogach  lub 

ż

yciu  seksualnym  oraz  danych  dotycz

ą

cych  skaza

ń

orzecze

ń

  o  ukaraniu  i  mandatów  karnych,  a  tak

ż

e  innych  orzecze

ń

  wydanych  w  post

ę

powaniu  s

ą

dowym  lub 

administracyjnym. 

2. Przetwarzanie danych, o których mowa w ust. 1, jest jednak dopuszczalne, je

ż

eli: 

  1)  osoba, której dane dotycz

ą

, wyrazi na to zgod

ę

 na pi

ś

mie, chyba 

ż

e chodzi o usuni

ę

cie dotycz

ą

cych jej danych, 

  2)  przepis szczególny innej ustawy zezwala na przetwarzanie takich danych bez zgody osoby, której dane dotycz

ą

i stwarza pełne gwarancje ich ochrony, 

  3)  przetwarzanie  takich  danych  jest  niezb

ę

dne  do  ochrony 

ż

ywotnych  interesów  osoby,  której  dane  dotycz

ą

,  lub 

innej osoby, gdy osoba, której dane dotycz

ą

, nie jest fizycznie lub prawnie zdolna do wyra

ż

enia zgody, do czasu 

ustanowienia opiekuna prawnego lub kuratora, 

  4)  jest to niezb

ę

dne do wykonania statutowych zada

ń

 ko

ś

ciołów i innych zwi

ą

zków wyznaniowych, stowarzysze

ń

fundacji  lub  innych  niezarobkowych  organizacji  lub  instytucji  o  celach  politycznych,  naukowych,  religijnych, 
filozoficznych  lub  zwi

ą

zkowych,  pod  warunkiem, 

ż

e  przetwarzanie  danych  dotyczy  wył

ą

cznie  członków  tych 

organizacji  lub  instytucji  albo  osób  utrzymuj

ą

cych  z  nimi  stałe  kontakty  w  zwi

ą

zku  z  ich  działalno

ś

ci

ą

  i 

zapewnione s

ą

 pełne gwarancje ochrony przetwarzanych danych, 

  5)  przetwarzanie dotyczy danych, które s

ą

 niezb

ę

dne do dochodzenia praw przed s

ą

dem, 

  6)  przetwarzanie  jest  niezb

ę

dne  do  wykonania  zada

ń

  administratora  danych  odnosz

ą

cych  si

ę

  do  zatrudnienia 

pracowników i innych osób, a zakres przetwarzanych danych jest okre

ś

lony w ustawie, 

  7)  przetwarzanie  jest  prowadzone  w  celu  ochrony  stanu  zdrowia, 

ś

wiadczenia  usług  medycznych  lub  leczenia 

pacjentów  przez  osoby  trudni

ą

ce  si

ę

  zawodowo  leczeniem  lub 

ś

wiadczeniem  innych  usług  medycznych, 

zarz

ą

dzania udzielaniem usług medycznych i s

ą

 stworzone pełne gwarancje ochrony danych osobowych, 

  8)  przetwarzanie  dotyczy  danych,  które  zostały  podane  do  wiadomo

ś

ci  publicznej  przez  osob

ę

,  której  dane 

dotycz

ą

  9)  jest  to  niezb

ę

dne  do  prowadzenia  bada

ń

  naukowych,  w  tym  do  przygotowania  rozprawy  wymaganej  do 

uzyskania dyplomu uko

ń

czenia szkoły wy

ż

szej lub stopnia naukowego; publikowanie wyników bada

ń

 naukowych 

nie mo

ż

e nast

ę

powa

ć

 w sposób umo

ż

liwiaj

ą

cy identyfikacj

ę

 osób, których dane zostały przetworzone, 

10)przetwarzanie  danych  jest  prowadzone  przez  stron

ę

  w  celu  realizacji  praw  i  obowi

ą

zków  wynikaj

ą

cych  z 

orzeczenia wydanego w post

ę

powaniu s

ą

dowym lub administracyjnym. 

Art. 28. 1. (skre

ś

lony). 

2. Numery  porz

ą

dkowe  stosowane  w  ewidencji  ludno

ś

ci  mog

ą

  zawiera

ć

  tylko  oznaczenie  płci,  daty  urodzenia, 

numer nadania oraz liczb

ę

 kontroln

ą

3. Zabronione  jest  nadawanie  ukrytych  znacze

ń

  elementom  numerów  porz

ą

dkowych  w  systemach 

ewidencjonuj

ą

cych osoby fizyczne. 

Art. 29. 1. W  przypadku  udost

ę

pniania  danych  osobowych  w  celach  innych  ni

ż

  wł

ą

czenie  do  zbioru, 

administrator danych udost

ę

pnia posiadane w zbiorze dane osobom lub podmiotom uprawnionym do ich otrzymania 

na mocy przepisów prawa. 

2. Dane  osobowe,  z  wył

ą

czeniem  danych,  o  których  mowa  w  art.  27  ust.  1,  mog

ą

  by

ć

  tak

ż

e  udost

ę

pnione  w 

celach  innych  ni

ż

  wł

ą

czenie  do  zbioru,  innym  osobom  i  podmiotom  ni

ż

  wymienione  w  ust.  1,  je

ż

eli  w  sposób 

wiarygodny  uzasadni

ą

  potrzeb

ę

  posiadania  tych  danych,  a  ich  udost

ę

pnienie  nie  naruszy  praw  i  wolno

ś

ci  osób, 

których dane dotycz

ą

3. Dane  osobowe  udost

ę

pnia  si

ę

  na  pisemny,  umotywowany  wniosek,  chyba 

ż

e  przepis  innej  ustawy  stanowi 

inaczej.  Wniosek  powinien  zawiera

ć

  informacje  umo

ż

liwiaj

ą

ce  wyszukanie  w  zbiorze 

żą

danych  danych  osobowych 

oraz wskazywa

ć

 ich zakres i przeznaczenie. 

4. Udost

ę

pnione  dane  osobowe  mo

ż

na  wykorzysta

ć

  wył

ą

cznie  zgodnie  z  przeznaczeniem,  dla  którego  zostały 

udost

ę

pnione. 

Art. 30. Administrator  danych  odmawia  udost

ę

pnienia  danych  osobowych  ze  zbioru  danych  podmiotom  i 

osobom innym ni

ż

 wymienione w art. 29 ust. 1, je

ż

eli spowodowałoby to: 

  1)  ujawnienie wiadomo

ś

ci stanowi

ą

cych tajemnic

ę

 pa

ń

stwow

ą

  2)  zagro

ż

enie  dla  obronno

ś

ci  lub  bezpiecze

ń

stwa  pa

ń

stwa, 

ż

ycia  i  zdrowia  ludzi  lub  bezpiecze

ń

stwa  i  porz

ą

dku 

publicznego, 

  3)  zagro

ż

enie dla podstawowego interesu gospodarczego lub finansowego pa

ń

stwa, 

  4)  istotne naruszenie dóbr osobistych osób, których dane dotycz

ą

, lub innych osób. 

Art. 31. 1. Administrator  danych  mo

ż

e  powierzy

ć

  innemu  podmiotowi,  w  drodze  umowy  zawartej  na  pi

ś

mie, 

przetwarzanie danych. 

2. Podmiot,  o  którym  mowa  w  ust.  1,  mo

ż

e  przetwarza

ć

  dane  wył

ą

cznie  w  zakresie  i  celu  przewidzianym  w 

umowie. 

background image

3. Podmiot, o którym mowa w ust. 1, jest obowi

ą

zany przed rozpocz

ę

ciem przetwarzania danych podj

ąć

 

ś

rodki 

zabezpieczaj

ą

ce  zbiór  danych,  o  których  mowa  w  art.  36-39,  oraz  spełni

ć

  wymagania  okre

ś

lone  w  przepisach,  o 

których  mowa  w  art.  39a.  W  zakresie  przestrzegania  tych  przepisów  podmiot  ponosi  odpowiedzialno

ść

  jak 

administrator danych. 

4. W przypadkach, o których mowa w ust. 1-3, odpowiedzialno

ść

 za przestrzeganie przepisów niniejszej ustawy 

spoczywa  na  administratorze  danych,  co  nie  wył

ą

cza  odpowiedzialno

ś

ci  podmiotu,  który  zawarł  umow

ę

,  za 

przetwarzanie danych niezgodnie z t

ą

 umow

ą

5. Do kontroli zgodno

ś

ci przetwarzania danych przez podmiot, o którym mowa w ust. 1, z przepisami o ochronie 

danych osobowych stosuje si

ę

 odpowiednio przepisy art. 14-19. 

Art. 31a. W  przypadku  przetwarzania  danych  osobowych  przez  podmioty  maj

ą

ce  siedzib

ę

  albo  miejsce 

zamieszkania  w  pa

ń

stwie  trzecim,  administrator  danych  jest  obowi

ą

zany  wyznaczy

ć

  swojego  przedstawiciela  w 

Rzeczypospolitej Polskiej. 

Rozdział 4 

Prawa osoby, której dane dotycz

ą

 

Art. 32. 1. Ka

ż

dej  osobie  przysługuje  prawo  do  kontroli  przetwarzania  danych,  które  jej  dotycz

ą

,  zawartych  w 

zbiorach danych, a zwłaszcza prawo do: 
  1)  uzyskania wyczerpuj

ą

cej informacji, czy taki zbiór istnieje, oraz do ustalenia administratora danych, adresu jego 

siedziby  i  pełnej  nazwy,  a  w  przypadku  gdy  administratorem  danych  jest  osoba  fizyczna  -  jej  miejsca 
zamieszkania oraz imienia i nazwiska, 

  2)  uzyskania informacji o celu, zakresie i sposobie przetwarzania danych zawartych w takim zbiorze, 
  3)  uzyskania  informacji,  od  kiedy  przetwarza  si

ę

  w  zbiorze  dane  jej  dotycz

ą

ce,  oraz  podania  w  powszechnie 

zrozumiałej formie tre

ś

ci tych danych, 

  4)  uzyskania  informacji  o 

ź

ródle,  z  którego  pochodz

ą

  dane  jej  dotycz

ą

ce,  chyba 

ż

e  administrator  danych  jest 

zobowi

ą

zany do zachowania w tym zakresie tajemnicy pa

ń

stwowej, słu

ż

bowej lub zawodowej, 

  5)  uzyskania  informacji  o  sposobie  udost

ę

pniania  danych,  a  w  szczególno

ś

ci  informacji  o  odbiorcach  lub 

kategoriach odbiorców, którym dane te s

ą

 udost

ę

pniane, 

5a)

 

  uzyskania informacji o przesłankach podj

ę

cia rozstrzygni

ę

cia, o którym mowa w art. 26a ust. 2, 

  6) 

żą

dania uzupełnienia, uaktualnienia, sprostowania danych osobowych, czasowego lub stałego wstrzymania ich 

przetwarzania  lub  ich  usuni

ę

cia,  je

ż

eli  s

ą

  one  niekompletne,  nieaktualne,  nieprawdziwe  lub  zostały  zebrane  z 

naruszeniem ustawy albo s

ą

 ju

ż

 zb

ę

dne do realizacji celu, dla którego zostały zebrane, 

  7)  wniesienia,  w  przypadkach  wymienionych  w  art.  23  ust.  1  pkt  4  i  5,  pisemnego,  umotywowanego 

żą

dania 

zaprzestania przetwarzania jej danych ze wzgl

ę

du na jej szczególn

ą

 sytuacj

ę

  8)  wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania jej danych w przypadkach, wymienionych w art. 23 ust. 1 pkt 4 i 5, 

gdy  administrator  danych  zamierza  je  przetwarza

ć

  w  celach  marketingowych  lub  wobec  przekazywania  jej 

danych osobowych innemu administratorowi danych, 

  9)  wniesienia do administratora danych 

żą

dania ponownego, indywidualnego rozpatrzenia sprawy rozstrzygni

ę

tej z 

naruszeniem art. 26a ust. 1. 

2. W  przypadku  wniesienia 

żą

dania,  o  którym  mowa  w  ust.  1  pkt  7,  administrator  danych  zaprzestaje 

przetwarzania  kwestionowanych  danych  osobowych  albo  bez  zb

ę

dnej  zwłoki  przekazuje 

żą

danie  Generalnemu 

Inspektorowi, który wydaje stosown

ą

 decyzj

ę

3. W  razie  wniesienia  sprzeciwu,  o  którym  mowa  ust.  1  pkt  8,  dalsze  przetwarzanie  kwestionowanych  danych 

jest niedopuszczalne. Administrator danych mo

ż

e jednak pozostawi

ć

 w zbiorze imi

ę

 lub imiona i nazwisko osoby oraz 

numer PESEL lub adres wył

ą

cznie w celu unikni

ę

cia ponownego wykorzystania danych tej osoby w celach obj

ę

tych 

sprzeciwem. 

3a. W razie wniesienia 

żą

dania, o którym mowa w art. 32 ust. 1 pkt 9, administrator danych bez zb

ę

dnej zwłoki 

rozpatruje  spraw

ę

  albo  przekazuje  j

ą

  wraz  z  uzasadnieniem  swojego  stanowiska  Generalnemu  Inspektorowi,  który 

wydaje stosown

ą

 decyzj

ę

4. Je

ż

eli  dane  s

ą

  przetwarzane  dla  celów  naukowych,  dydaktycznych,  historycznych,  statystycznych  lub 

archiwalnych, administrator danych mo

ż

e odst

ą

pi

ć

 od informowania osób o przetwarzaniu ich danych w przypadkach, 

gdy poci

ą

gałoby to za sob

ą

 nakłady niewspółmierne z zamierzonym celem. 

5. Osoba zainteresowana mo

ż

e skorzysta

ć

 z prawa do informacji, o których mowa w ust. 1 pkt 1-5, nie cz

ęś

ciej 

ni

ż

 raz na 6 miesi

ę

cy. 

Art. 33. 1. Na  wniosek  osoby,  której  dane  dotycz

ą

,  administrator  danych  jest  obowi

ą

zany,  w  terminie  30  dni, 

poinformowa

ć

  o  przysługuj

ą

cych  jej  prawach  oraz  udzieli

ć

,  odno

ś

nie  jej  danych  osobowych,  informacji,  o  których 

mowa w art. 32 ust. 1 pkt 1-5a, a w szczególno

ś

ci poda

ć

 w formie zrozumiałej: 

  1)  jakie dane osobowe zawiera zbiór, 
  2)  w jaki sposób zebrano dane, 

background image

  3)  w jakim celu i zakresie dane s

ą

 przetwarzane, 

  4)  w jakim zakresie oraz komu dane zostały udost

ę

pnione. 

2. Na wniosek osoby, której dane dotycz

ą

, informacji, o których mowa w ust. 1, udziela si

ę

 na pi

ś

mie. 

Art. 34. W sprawach informowania i udost

ę

pniania danych osobie, której dane dotycz

ą

, stosuje si

ę

 przepisy art. 

30. 

Art. 35. 1. W razie wykazania przez osob

ę

, której dane osobowe dotycz

ą

ż

e s

ą

 one niekompletne, nieaktualne, 

nieprawdziwe  lub  zostały  zebrane  z  naruszeniem  ustawy  albo  s

ą

  zb

ę

dne  do  realizacji  celu,  dla  którego  zostały 

zebrane,  administrator  danych  jest  obowi

ą

zany,  bez  zb

ę

dnej  zwłoki,  do  uzupełnienia,  uaktualnienia,  sprostowania 

danych,  czasowego  lub  stałego  wstrzymania  przetwarzania  kwestionowanych  danych  lub  ich  usuni

ę

cia  ze  zbioru, 

chyba 

ż

e  dotyczy  to  danych  osobowych,  w  odniesieniu  do  których  tryb  ich  uzupełnienia,  uaktualnienia  lub 

sprostowania okre

ś

laj

ą

 odr

ę

bne ustawy. 

2. W razie niedopełnienia przez administratora danych obowi

ą

zku, o którym mowa w ust. 1, osoba, której dane 

dotycz

ą

, mo

ż

e si

ę

 zwróci

ć

 do Generalnego Inspektora z wnioskiem o nakazanie dopełnienia tego obowi

ą

zku. 

3. Administrator  danych  jest  obowi

ą

zany  poinformowa

ć

  bez  zb

ę

dnej  zwłoki  innych  administratorów,  którym 

udost

ę

pnił zbiór danych, o dokonanym uaktualnieniu lub sprostowaniu danych. 

Rozdział 5

(30)

 

Zabezpieczenie danych osobowych 

Art. 36. 1. Administrator  danych  jest  obowi

ą

zany  zastosowa

ć

 

ś

rodki  techniczne  i  organizacyjne  zapewniaj

ą

ce 

ochron

ę

 przetwarzanych danych osobowych odpowiedni

ą

 do zagro

ż

e

ń

 oraz kategorii danych obj

ę

tych ochron

ą

, a w 

szczególno

ś

ci  powinien  zabezpieczy

ć

  dane  przed  ich  udost

ę

pnieniem  osobom  nieupowa

ż

nionym,  zabraniem  przez 

osob

ę

 nieuprawnion

ą

, przetwarzaniem z naruszeniem ustawy oraz zmian

ą

, utrat

ą

, uszkodzeniem lub zniszczeniem. 

2. Administrator danych prowadzi dokumentacj

ę

 opisuj

ą

c

ą

 sposób przetwarzania danych oraz 

ś

rodki, o których 

mowa w ust. 1. 

3. Administrator  danych  wyznacza  administratora  bezpiecze

ń

stwa  informacji,  nadzoruj

ą

cego  przestrzeganie 

zasad ochrony, o których mowa w ust. 1, chyba 

ż

e sam wykonuje te czynno

ś

ci. 

Art. 37. Do  przetwarzania  danych  mog

ą

  by

ć

  dopuszczone wył

ą

cznie  osoby  posiadaj

ą

ce upowa

ż

nienie  nadane 

przez administratora danych. 

Art. 38. Administrator  danych  jest  obowi

ą

zany  zapewni

ć

  kontrol

ę

  nad  tym,  jakie  dane  osobowe,  kiedy  i  przez 

kogo zostały do zbioru wprowadzone oraz komu s

ą

 przekazywane. 

Art. 39. 1. Administrator danych prowadzi ewidencj

ę

 osób upowa

ż

nionych do ich przetwarzania, która powinna 

zawiera

ć

  1)  imi

ę

 i nazwisko osoby upowa

ż

nionej, 

  2)  dat

ę

 nadania i ustania oraz zakres upowa

ż

nienia do przetwarzania danych osobowych, 

  3)  identyfikator, je

ż

eli dane s

ą

 przetwarzane w systemie informatycznym. 

2. Osoby, które zostały upowa

ż

nione do przetwarzania danych, s

ą

 obowi

ą

zane zachowa

ć

 w tajemnicy te dane 

osobowe oraz sposoby ich zabezpieczenia. 

Art. 39a. Minister wła

ś

ciwy do spraw administracji publicznej w porozumieniu z ministrem wła

ś

ciwym do spraw 

informatyzacji okre

ś

li, w drodze rozporz

ą

dzenia, sposób prowadzenia i zakres dokumentacji, o której mowa w art. 36 

ust.  2,  oraz  podstawowe  warunki  techniczne  i  organizacyjne,  jakim  powinny  odpowiada

ć

  urz

ą

dzenia  i  systemy 

informatyczne  słu

żą

ce  do  przetwarzania  danych  osobowych,  uwzgl

ę

dniaj

ą

c  zapewnienie  ochrony  przetwarzanych 

danych osobowych odpowiedniej do zagro

ż

e

ń

 oraz kategorii danych obj

ę

tych ochron

ą

, a tak

ż

e wymagania w zakresie 

odnotowywania udost

ę

pniania danych osobowych i bezpiecze

ń

stwa przetwarzanych danych. 

Rozdział 6 

Rejestracja zbiorów danych osobowych 

Art. 40. Administrator danych jest obowi

ą

zany zgłosi

ć

 zbiór danych do rejestracji Generalnemu Inspektorowi, z 

wyj

ą

tkiem przypadków, o których mowa w art. 43 ust. 1. 

Art. 41. 1. Zgłoszenie zbioru danych do rejestracji powinno zawiera

ć

background image

  1)  wniosek o wpisanie zbioru do rejestru zbiorów danych osobowych, 
  2)  oznaczenie  podmiotu  prowadz

ą

cego  zbiór  i  adres  jego  siedziby  lub  miejsca  zamieszkania,  w  tym  numer 

identyfikacyjny  rejestru  podmiotów  gospodarki  narodowej,  je

ż

eli  został  mu  nadany,  oraz  podstaw

ę

  prawn

ą

 

upowa

ż

niaj

ą

c

ą

  do  prowadzenia  zbioru,  a  w  przypadku  podmiotu,  o  którym  mowa  w  art.  31a,  oznaczenie  tego 

podmiotu i adres jego siedziby lub miejsce zamieszkania, 

  3)  cel przetwarzania danych, 
3a)

 

  opis kategorii osób, których dane dotycz

ą

, oraz zakres przetwarzanych danych, 

  4)  sposób zbierania oraz udost

ę

pniania danych, 

 4a)  informacj

ę

 o odbiorcach lub kategoriach odbiorców, którym dane mog

ą

 by

ć

 przekazywane, 

  5)  opis 

ś

rodków technicznych i organizacyjnych zastosowanych w celach okre

ś

lonych w art. 36-39, 

  6)  informacj

ę

  o  sposobie  wypełnienia  warunków  technicznych  i  organizacyjnych,  okre

ś

lonych  w  przepisach,  o 

których mowa w art. 39a, 

  7)  informacj

ę

 dotycz

ą

c

ą

 ewentualnego przekazywania danych do pa

ń

stwa trzeciego. 

2. Administrator danych jest obowi

ą

zany zgłasza

ć

 Generalnemu Inspektorowi ka

ż

d

ą

 zmian

ę

 informacji, o której 

mowa  w  ust.  1,  w  terminie  30  dni  od  dnia  dokonania  zmiany  w  zbiorze  danych.  Do  zgłaszania  zmian  stosuje  si

ę

 

odpowiednio przepisy o rejestracji zbiorów danych. 

Art. 42. 1. Generalny  Inspektor  prowadzi  ogólnokrajowy,  jawny  rejestr  zbiorów  danych  osobowych.  Rejestr 

powinien zawiera

ć

 informacje, o których mowa w art. 41 ust. 1 pkt 1-4a i 7. 

2. Ka

ż

dy ma prawo przegl

ą

da

ć

 rejestr, o którym mowa w ust. 1. 

3. Na 

żą

danie  administratora  danych  mo

ż

e  by

ć

  wydane  za

ś

wiadczenie  o  zarejestrowaniu  zgłoszonego  przez 

niego zbioru danych, z zastrze

ż

eniem ust. 4. 

4. Generalny  Inspektor  wydaje  administratorowi  danych,  o  których  mowa  w  art.  27  ust.  1,  za

ś

wiadczenie  o 

zarejestrowaniu zbioru danych niezwłocznie po dokonaniu rejestracji. 

Art. 43. 1. Z obowi

ą

zku rejestracji zbioru danych zwolnieni s

ą

 administratorzy danych: 

  1)  obj

ę

tych tajemnic

ą

 pa

ń

stwow

ą

 ze wzgl

ę

du na obronno

ść

 lub bezpiecze

ń

stwo pa

ń

stwa, ochron

ę

 

ż

ycia i zdrowia 

ludzi, mienia lub bezpiecze

ń

stwa i porz

ą

dku publicznego, 

 1a)  które  zostały  uzyskane  w  wyniku  czynno

ś

ci  operacyjno-rozpoznawczych  przez  funkcjonariuszy  organów 

uprawnionych do tych czynno

ś

ci, 

  2)  przetwarzanych  przez  wła

ś

ciwe  organy  dla  potrzeb  post

ę

powania  s

ą

dowego  oraz  na  podstawie  przepisów  o 

Krajowym Rejestrze Karnym, 

 2a)  przetwarzanych przez Generalnego Inspektora Informacji Finansowej, 
  3)  dotycz

ą

cych osób nale

żą

cych do ko

ś

cioła lub innego zwi

ą

zku wyznaniowego, o uregulowanej sytuacji prawnej, 

przetwarzanych na potrzeby tego ko

ś

cioła lub zwi

ą

zku wyznaniowego, 

  4)  przetwarzanych  w  zwi

ą

zku  z  zatrudnieniem  u  nich, 

ś

wiadczeniem  im  usług  na  podstawie  umów 

cywilnoprawnych, a tak

ż

e dotycz

ą

cych osób u nich zrzeszonych lub ucz

ą

cych si

ę

  5)  dotycz

ą

cych  osób  korzystaj

ą

cych  z  ich  usług  medycznych,  obsługi  notarialnej,  adwokackiej,  radcy  prawnego, 

rzecznika patentowego, doradcy podatkowego lub biegłego rewidenta, 

  6)  tworzonych  na  podstawie  przepisów  dotycz

ą

cych  wyborów  do  Sejmu,  Senatu,  Parlamentu  Europejskiego,  rad 

gmin, rad powiatów i sejmików województw, wyborów na urz

ą

d Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, na wójta, 

burmistrza, prezydenta miasta oraz dotycz

ą

cych referendum ogólnokrajowego i referendum lokalnego, 

  7)  dotycz

ą

cych  osób  pozbawionych  wolno

ś

ci  na  podstawie  ustawy,  w  zakresie  niezb

ę

dnym  do  wykonania 

tymczasowego aresztowania lub kary pozbawienia wolno

ś

ci, 

  8)  przetwarzanych wył

ą

cznie w celu wystawienia faktury, rachunku lub prowadzenia sprawozdawczo

ś

ci finansowej, 

  9)  powszechnie dost

ę

pnych, 

 10)  przetwarzanych  w  celu  przygotowania  rozprawy  wymaganej  do  uzyskania  dyplomu  uko

ń

czenia  szkoły  wy

ż

szej 

lub stopnia naukowego, 

 11)  przetwarzanych w zakresie drobnych bie

żą

cych spraw 

ż

ycia codziennego. 

2. W odniesieniu do zbiorów, o których mowa w ust. 1 pkt 1 i 3, oraz zbiorów, o których mowa w ust. 1 pkt 1a, 

przetwarzanych  przez  Agencj

ę

  Bezpiecze

ń

stwa  Wewn

ę

trznego,  Agencj

ę

  Wywiadu  oraz  Wojskowe  Słu

ż

by 

Informacyjne, Generalnemu Inspektorowi nie przysługuj

ą

 uprawnienia okre

ś

lone w art. 12 pkt 2, art. 14 pkt 1, 3-5 oraz 

w art. 15-18. 

Art. 44. 1. Generalny Inspektor wydaje decyzj

ę

 o odmowie rejestracji zbioru danych, je

ż

eli: 

  1)  nie zostały spełnione wymogi okre

ś

lone w art. 41 ust. 1, 

  2)  przetwarzanie danych naruszałoby zasady okre

ś

lone w art. 23-30, 

  3)  urz

ą

dzenia  i  systemy  informatyczne  słu

żą

ce  do  przetwarzania  zbioru  danych  zgłoszonego  do  rejestracji  nie 

spełniaj

ą

 podstawowych warunków technicznych i organizacyjnych, okre

ś

lonych w przepisach, o których mowa 

w art. 39a. 

2. Odmawiaj

ą

c rejestracji zbioru danych, Generalny Inspektor, w drodze decyzji administracyjnej, nakazuje: 

  1)  ograniczenie przetwarzania wszystkich albo niektórych kategorii danych wył

ą

cznie do ich przechowywania lub 

background image

  2)  zastosowanie innych 

ś

rodków, o których mowa w art. 18 ust. 1. 

komentarze 

3. (uchylony). 
4. Administrator  danych  mo

ż

e  zgłosi

ć

  ponownie  zbiór  danych  do  rejestracji  po  usuni

ę

ciu  wad,  które  były 

powodem odmowy rejestracji zbioru. 

5. W razie ponownego zgłoszenia zbioru do rejestracji administrator danych mo

ż

e rozpocz

ąć

 ich przetwarzanie 

po zarejestrowaniu zbioru. 

Art. 44a. Wykre

ś

lenie  z  rejestru  zbiorów  danych  osobowych  jest  dokonywane,  w  drodze  decyzji 

administracyjnej, je

ż

eli: 

  1)  zaprzestano przetwarzania danych w zarejestrowanym zbiorze, 
  2)  rejestracji dokonano z naruszeniem prawa. 

Art. 45. (uchylony). 

Art. 46. 1. Administrator  danych  mo

ż

e,  z  zastrze

ż

eniem  ust.  2,  rozpocz

ąć

  ich  przetwarzanie  w  zbiorze  danych 

po zgłoszeniu tego zbioru Generalnemu Inspektorowi, chyba 

ż

e ustawa zwalnia go z tego obowi

ą

zku. 

2. Administrator danych, o których mowa w art. 27 ust. 1, mo

ż

e rozpocz

ąć

 ich przetwarzanie w zbiorze danych 

po zarejestrowaniu zbioru, chyba 

ż

e ustawa zwalnia go z obowi

ą

zku zgłoszenia zbioru do rejestracji. 

Art. 46a. Minister wła

ś

ciwy do spraw administracji publicznej okre

ś

li, w drodze rozporz

ą

dzenia, wzór zgłoszenia, 

o  którym  mowa  w  art.  41  ust.  1,  uwzgl

ę

dniaj

ą

c  obowi

ą

zek  zamieszczenia  informacji  niezb

ę

dnych  do  stwierdzenia 

zgodno

ś

ci przetwarzania danych z wymogami ustawy. 

Rozdział 7 

Przekazywanie danych osobowych do pa

ń

stwa trzeciego

(50)

  

Art. 47. 1. Przekazanie danych osobowych do pa

ń

stwa trzeciego mo

ż

e nast

ą

pi

ć

, je

ż

eli pa

ń

stwo docelowe daje 

gwarancje  ochrony  danych  osobowych  na  swoim  terytorium  przynajmniej  takie,  jakie  obowi

ą

zuj

ą

  na  terytorium 

Rzeczypospolitej Polskiej. 

2. Przepisu  ust.  1  nie  stosuje  si

ę

,  gdy  przesłanie  danych  osobowych  wynika  z  obowi

ą

zku  nało

ż

onego  na 

administratora danych przepisami prawa lub postanowieniami ratyfikowanej umowy mi

ę

dzynarodowej. 

3. Administrator danych mo

ż

e jednak przekaza

ć

 dane osobowe do pa

ń

stwa trzeciego, je

ż

eli: 

  1)  osoba, której dane dotycz

ą

, udzieliła na to zgody na pi

ś

mie, 

  2)  przekazanie  jest  niezb

ę

dne  do  wykonania  umowy  pomi

ę

dzy  administratorem  danych  a  osob

ą

,  której  dane 

dotycz

ą

, lub jest podejmowane na jej 

ż

yczenie, 

  3)  przekazanie  jest  niezb

ę

dne  do  wykonania  umowy  zawartej  w  interesie  osoby,  której  dane  dotycz

ą

,  pomi

ę

dzy 

administratorem danych a innym podmiotem, 

  4)  przekazanie jest niezb

ę

dne ze wzgl

ę

du na dobro publiczne lub do wykazania zasadno

ś

ci roszcze

ń

 prawnych, 

  5)  przekazanie jest niezb

ę

dne do ochrony 

ż

ywotnych interesów osoby, której dane dotycz

ą

  6)  dane s

ą

 ogólnie dost

ę

pne. 

Art. 48.  W przypadkach innych ni

ż

 wymienione w art. 47 ust. 2 i 3 przekazanie danych osobowych do pa

ń

stwa 

trzeciego,  które  nie  daje  gwarancji  ochrony  danych  osobowych  przynajmniej  takich,  jakie  obowi

ą

zuj

ą

  na  terytorium 

Rzeczypospolitej  Polskiej,  mo

ż

e  nast

ą

pi

ć

  po  uzyskaniu  zgody  Generalnego  Inspektora,  pod  warunkiem 

ż

administrator  danych  zapewni  odpowiednie  zabezpieczenia  w  zakresie  ochrony  prywatno

ś

ci  oraz  praw  i  wolno

ś

ci 

osoby, której dane dotycz

ą

Rozdział 8 

Przepisy karne 

Art. 49. 1. Kto  przetwarza  w  zbiorze  dane  osobowe,  cho

ć

  ich  przetwarzanie  nie  jest  dopuszczalne  albo  do 

których przetwarzania nie jest uprawniony, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolno

ś

ci albo pozbawienia wolno

ś

ci 

do lat 2. 

2. Je

ż

eli  czyn  okre

ś

lony  w  ust.  1  dotyczy  danych  ujawniaj

ą

cych  pochodzenie  rasowe  lub  etniczne,  pogl

ą

dy 

polityczne, przekonania religijne lub filozoficzne, przynale

ż

no

ść

 wyznaniow

ą

, partyjn

ą

 lub zwi

ą

zkow

ą

, danych o stanie 

zdrowia,  kodzie  genetycznym,  nałogach  lub 

ż

yciu  seksualnym,  sprawca  podlega  grzywnie,  karze  ograniczenia 

wolno

ś

ci albo pozbawienia wolno

ś

ci do lat 3. 

background image

Art. 50. Kto administruj

ą

c zbiorem danych przechowuje w zbiorze dane osobowe niezgodnie z celem utworzenia 

zbioru, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolno

ś

ci albo pozbawienia wolno

ś

ci do roku. 

Art. 51. 1. Kto administruj

ą

c zbiorem danych lub b

ę

d

ą

c obowi

ą

zany do ochrony danych osobowych udost

ę

pnia 

je  lub  umo

ż

liwia  dost

ę

p  do  nich  osobom  nieupowa

ż

nionym,  podlega  grzywnie,  karze  ograniczenia  wolno

ś

ci  albo 

pozbawienia wolno

ś

ci do lat 2. 

2. Je

ż

eli sprawca działa nieumy

ś

lnie, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolno

ś

ci albo pozbawienia wolno

ś

ci 

do roku. 

Art. 52. Kto administruj

ą

c danymi narusza cho

ć

by nieumy

ś

lnie obowi

ą

zek zabezpieczenia ich przed zabraniem 

przez  osob

ę

  nieuprawnion

ą

,  uszkodzeniem  lub  zniszczeniem,  podlega  grzywnie,  karze  ograniczenia  wolno

ś

ci  albo 

pozbawienia wolno

ś

ci do roku. 

Art. 53. Kto  b

ę

d

ą

c  do  tego  obowi

ą

zany  nie  zgłasza  do  rejestracji  zbioru  danych,  podlega  grzywnie,  karze 

ograniczenia wolno

ś

ci albo pozbawienia wolno

ś

ci do roku. 

 

Art. 54. Kto administruj

ą

c zbiorem danych nie dopełnia obowi

ą

zku poinformowania osoby, której dane dotycz

ą

o jej prawach lub przekazania tej osobie informacji umo

ż

liwiaj

ą

cych korzystanie z praw przyznanych jej w niniejszej 

ustawie, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolno

ś

ci albo pozbawienia wolno

ś

ci do roku. 

Rozdział 9 

Zmiany w przepisach obowi

ą

zuj

ą

cych, przepisy przej

ś

ciowe i ko

ń

cowe 

Art. 55. W  ustawie  z  dnia  31  lipca  1981  r.  o  wynagrodzeniu  osób  zajmuj

ą

cych  kierownicze  stanowiska 

pa

ń

stwowe (Dz. U. Nr 20, poz. 101, z 1982 r. Nr 31, poz. 214, z 1985 r. Nr 22, poz. 98 i Nr 50, poz. 262, z 1987 r. Nr 

21, poz. 123, z 1989 r. Nr 34, poz. 178, z 1991 r. Nr 100, poz. 443, z 1993 r. Nr 1, poz. 1, z 1995 r. Nr 34, poz. 163 i 
Nr 142, poz. 701, z 1996 r. Nr 73, poz. 350, Nr 89, poz. 402, Nr 106, poz. 496 i Nr 139, poz. 647 oraz z 1997 r. Nr 75, 
poz. 469) w art. 2 w pkt 2 po wyrazach "Rzecznika Praw Obywatelskich," dodaje si

ę

 wyrazy "Generalnego Inspektora 

Ochrony Danych Osobowych,". 

Art. 56. W ustawie z dnia 16 wrze

ś

nia 1982 r. o pracownikach urz

ę

dów pa

ń

stwowych (Dz. U. Nr 31, poz. 214, z 

1984 r. Nr 35, poz. 187, z 1988 r. Nr 19, poz. 132, z 1989 r. Nr 4, poz. 24, Nr 34, poz. 178 i 182, z 1990 r. Nr 20, poz. 
121, z 1991 r. Nr 55, poz. 234, Nr 88, poz. 400 i Nr 95, poz. 425, z 1992 r. Nr 54, poz. 254 i Nr 90, poz. 451, z 1994 r. 
Nr 136, poz. 704, z 1995 r. Nr 132, poz. 640, z 1996 r. Nr 89, poz. 402 i Nr 106, poz. 496 oraz z 1997 r. Nr 98, poz. 
604) wprowadza si

ę

 nast

ę

puj

ą

ce zmiany: (zmiany pomini

ę

te). 

Art. 57. W ustawie z dnia 5 stycznia 1991 r. - Prawo bud

ż

etowe (Dz. U. z 1993 r. Nr 72, poz. 344, z 1994 r. Nr 

76, poz. 344, Nr 121, poz. 591 i Nr 133, poz. 685, z 1995 r. Nr 78, poz. 390, Nr 124, poz. 601 i Nr 132, poz. 640, z 
1996 r. Nr 89, poz. 402, Nr 106, poz. 496, Nr 132, poz. 621 i Nr 139, poz. 647 oraz z 1997 r. Nr 54, poz. 348, Nr 79, 
poz. 484, Nr 121, poz. 770 i Nr 123, poz. 775 i 778) w art. 31 w ust. 3 w pkt 2 po wyrazach "Najwy

ż

szej Izby Kontroli" 

dodaje si

ę

 wyrazy ", Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych". 

Art. 58. W ustawie z dnia 23 grudnia 1994 r. o Najwy

ż

szej Izbie Kontroli (Dz. U. z 1995 r. Nr 13, poz. 59, z 1996 

r. Nr 64, poz. 315 i Nr 89, poz. 402 oraz z 1997 r. Nr 28, poz. 153, Nr 79, poz. 484, Nr 96, poz. 589 i Nr 121, poz. 770) 
w art. 4 wprowadza si

ę

 nast

ę

puj

ą

ce zmiany: 

  1)  w  ust.  1  po  wyrazach  "Krajowej  Rady  Radiofonii  i  Telewizji,"  dodaje  si

ę

  wyrazy  "Generalnego  Inspektora 

Ochrony Danych Osobowych,"; 

  2)  w  ust.  2  po  wyrazach  "Krajowej  Rady  Radiofonii  i  Telewizji"  dodaje  si

ę

  przecinek  oraz  wyrazy  "Generalnego 

Inspektora Ochrony Danych Osobowych". 

Art. 59. W ustawie z dnia 23 grudnia 1994 r. o kształtowaniu 

ś

rodków na wynagrodzenia w pa

ń

stwowej sferze 

bud

ż

etowej oraz o zmianie niektórych  ustaw (Dz. U. z 1995 r. Nr 34, poz. 163 oraz z 1996 r. Nr 106, poz. 496  i Nr 

139,  poz.  647)  w  art.  2  w  ust.  2  w  pkt  1  po  wyrazach  "Krajowym  Biurze  Wyborczym"  dodaje  si

ę

  wyrazy  ",  Biurze 

Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych." 

Art. 60. W ustawie z dnia 26 kwietnia 1996 r. o Słu

ż

bie Wi

ę

ziennej (Dz. U. Nr 61, poz. 283 i Nr 106, poz. 496 

oraz z 1997 r. Nr 28, poz. 153 i Nr 88, poz. 554) dodaje si

ę

 art. 23a w brzmieniu: 

background image

"Art. 23a. 

Słu

ż

ba  Wi

ę

zienna  mo

ż

e  gromadzi

ć

  i  przetwarza

ć

  informacje  i  dane  osobowe,  w  tym  tak

ż

e  bez 

zgody  osób,  których  dotycz

ą

,  niezb

ę

dne  do  realizacji  zada

ń

,  o  których  mowa  w  art.  1  ust.  3 

ustawy." 

Art. 61. 1. Podmioty okre

ś

lone w art. 3, prowadz

ą

ce w dniu wej

ś

cia w 

ż

ycie ustawy zbiory danych osobowych w 

systemach informatycznych, maj

ą

 obowi

ą

zek zło

ż

enia wniosków o zarejestrowanie tych zbiorów w trybie okre

ś

lonym 

w art. 41, w terminie 18 miesi

ę

cy od dnia jej wej

ś

cia w 

ż

ycie, chyba 

ż

e ustawa zwalnia ich z tego obowi

ą

zku. 

2. Do  czasu  rejestracji  zbioru  danych  osobowych  w  trybie  okre

ś

lonym  w  art.  41,  podmioty,  o  których  mowa  w 

ust. 1, mog

ą

 prowadzi

ć

 te zbiory bez rejestracji. 

Art. 62. Ustawa wchodzi w 

ż

ycie po upływie 6 miesi

ę

cy od dnia ogłoszenia, z tym 

ż

e: 

  1)  art. 8-11, art. 13 i 45 wchodz

ą

 w 

ż

ycie po upływie 2 miesi

ę

cy od dnia ogłoszenia, 

  2)  art. 55-59 wchodz

ą

 w 

ż

ycie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia. 

________ 

1)

 

Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 1988 r. Nr 41, poz. 324, z 1989 r. Nr 34, poz. 187, z 
1990 r. Nr 29, poz. 173, z 1991 r. Nr 100, poz. 442, z 1996 r. Nr 114, poz. 542, z 1997 r. Nr 88, poz. 554 i Nr 
121, poz. 770, z 1999 r. Nr 90, poz. 999, z 2001 r. Nr 112, poz. 1198 oraz z 2002 r. Nr 153, poz. 1271.