„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ
Magdalena Krystowska
Sporządzanie podstawowego asortymentu potraw z jaj,
mleka i przetworów mlecznych 512[05].Z1.05
Poradnik dla nauczyciela
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
1
Recenzenci:
mgr inŜ. Anna DzierŜan
mgr inŜ. Bogusława Pęciak
Opracowanie redakcyjne:
mgr inŜ. Ewa Superczyńska
Konsultacja:
dr Justyna Bluszcz
Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 512[05].Z1.05
Sporządzanie podstawowego asortymentu potraw z jaj, mleka i przetworów mlecznych,
zawartego w modułowym programie nauczania dla zawodu kucharz małej gastronomii.
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
2
SPIS TREŚCI
1. Wprowadzenie
3
2. Wymagania wstępne
5
3. Cele kształcenia
6
4. Przykładowe scenariusze zajęć
7
5. Ćwiczenia
11
5.1. Jaja, mleko i przetwory mleczne w produkcji kulinarnej.
Organizacja produkcji potraw. Maszyny i urządzenia
11
5.1.1. Ćwiczenia
11
5.2. Ocena jakości i wartości odŜywczej mleka. Sporządzanie potraw z mleka
słodkiego
14
5.2.1. Ćwiczenia
14
5.3. Napoje mleczne fermentowane. Śmietanka i śmietana
17
5.3.1. Ćwiczenia
17
5.4. Zastosowanie serów do sporządzania potraw
20
5.4.1. Ćwiczenia
20
5.5. Ocena towaroznawcza jaj. Potrawy gotowane i smaŜone z jaj
23
5.5.1. Ćwiczenia
23
5.6. Sporządzanie potraw z wykorzystaniem właściwości jaj. Zakąski z jaj.
Zimne sosy
27
5.6.1. Ćwiczenia
27
6. Ewaluacja osiągnięć ucznia
31
7. Literatura
44
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
3
1. WPROWADZENIE
Przekazujemy Państwu poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu
zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie kucharz małej gastronomii.
W poradniku zamieszczono:
−−−−
wymagania wstępne,
−−−−
wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien opanować podczas zajęć,
−−−−
przykładowe scenariusze zajęć,
−−−−
propozycje ćwiczeń, które mają na celu wykształcenie u uczniów umiejętności
praktycznych,
−−−−
wykaz literatury, z jakiej uczniowie mogą korzystać podczas nauki.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone róŜnymi metodami
ze szczególnym uwzględnieniem:
−−−−
pokazu z objaśnieniem,
−−−−
instruktaŜu,
−−−−
ć
wiczeń praktycznych,
−−−−
tekstu przewodniego.
Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróŜnicowane, począwszy od samodzielnej
pracy uczniów do pracy w zespołach 2–3-osobowych.
W celu przeprowadzenia sprawdzianu wiadomości i umiejętności ucznia, nauczyciel moŜe
posłuŜyć się zamieszczonym w rozdziale 6 zestawem zadań testowych wielokrotnego
wyboru.
W tym rozdziale podano równieŜ:
−−−−
plan testu w formie tabelarycznej,
−−−−
punktację zadań,
−−−−
propozycje norm wymagań,
−−−−
instrukcję dla nauczyciela,
−−−−
instrukcję dla ucznia,
−−−−
kartę odpowiedzi,
−−−−
zestaw zadań testowych.
Bezpieczeństwo i higiena pracy
W czasie pobytu w pracowni naleŜy bezwzględnie zwrócić uwagę na przestrzeganie
regulaminów, przepisów bhp oraz instrukcji przeciwpoŜarowych, wynikających z rodzaju
wykonywanych prac. Z przepisami tymi naleŜy zapoznawać uczniów od początku trwania
nauki i naleŜy je bezwzględnie stosować.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
4
Schemat układu jednostek modułowych
512[05].Z1.01
Stosowanie zasad higieny podczas produkcji
i sprzedaŜy wyrobów kulinarnych
512[05].Z1.02
Przygotowanie surowców do sporządzania
potraw
512[05].Z1.03
Sporządzanie
półproduktów i podstawowego
asortymentu potraw z owoców, warzyw,
ziemniaków i grzybów
512[05].Z1.04
Sporządzanie półproduktów
i podstawowego asortymentu
potraw z mąki i kasz
512[05].Z1.06
Sporządzanie podstawowego
asortymentu napojów
oraz wyrobów ciastkarskich
i kulinarnych z ciast
512[05].Z1.05
Sporządzanie podstawowego
asortymentu potraw z jaj,
mleka i przetworów
mlecznych
512[05].Z1.07
Sporządzanie podstawowego
asortymentu potraw i półproduktów z
mięsa zwierząt rzeźnych
512[05].Z1.08
Sporządzanie podstawowego
asortymentu potraw i półproduktów
z drobiu i ryb
512[05].Z1.09
Stosowanie Ŝywności wygodnej
w produkcji kulinarnej
512[05].Z1
Technologia sporządzania potraw
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
5
2. WYMAGANIA WSTĘPNE
Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:
−−−−
korzystać z róŜnych źródeł informacji,
−−−−
posługiwać się technologią informacyjną,
−−−−
przeprowadzać proste obliczenia matematyczne,
−−−−
wymieniać i przeliczać jednostki masy,
−−−−
wymieniać i przeliczać jednostki objętości,
−−−−
organizować stanowisko pracy z zachowaniem zasad ergonomii,
−−−−
dobierać środki do utrzymania czystości w zakładzie gastronomicznym,
−−−−
utrzymywać czystość i porządek na stanowisku pracy,
−−−−
stosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, przeciwpoŜarowej i ochrony
ś
rodowiska,
−−−−
planować na podstawie receptury zapotrzebowanie na surowce,
−−−−
dobierać maszyny i urządzenia do rodzaju i wielkości produkcji,
−−−−
obsługiwać maszyny i urządzenia gastronomiczne,
−−−−
dokonywać mycia i konserwacji maszyn oraz urządzeń stosowanych do sporządzania i ekspedycji
potraw,
−−−−
przygotowywać surowce i półprodukty do prowadzenia procesów technologicznych
zgodnie z recepturą,
−−−−
przeprowadzać obróbkę wstępną i cieplną surowców oraz półproduktów,
−−−−
określać wpływ obróbki wstępnej i cieplnej na wartość odŜywczą produktów i organoleptyczną
potraw,
−−−−
wyjaśniać znaczenie przeprowadzania obróbki wstępnej jaj,
−−−−
zabezpieczać Ŝywność przed zanieczyszczeniem i zakaŜeniem mikrobiologicznym,
−−−−
zagospodarowywać odpadki poprodukcyjne,
−−−−
organizować i wykonywać prace porządkowe.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
6
3. CELE KSZTAŁCENIA
W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:
−−−−
zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii,
−−−−
zastosować zasady higieny w procesie produkcyjnym,
−−−−
przedstawić skład chemiczny jaj, mleka i jego przetworów,
−−−−
określić wartość odŜywczą jaj, mleka i jego przetworów,
−−−−
scharakteryzować cechy organoleptyczne jaj, mleka i jego przetworów oraz określić
warunki ich przechowywania,
−−−−
określić zastosowanie jaj, mleka i jego przetworów w produkcji gastronomicznej,
−−−−
sporządzić zapotrzebowanie na surowce i półprodukty niezbędne do produkcji wyrobów
kulinarnych z jaj i mleka,
−−−−
dobrać surowce i sprzęt do wykonania potraw z jaj i przetworów mlecznych,
−−−−
dobrać maszyny i urządzenia do rodzaju i wielkości produkcji,
−−−−
zaplanować przebieg procesu technologicznego,
−−−−
zastosować sprzęt, maszyny i urządzenia podczas sporządzania potraw,
−−−−
sporządzić i podać podstawowy asortyment napojów i potraw z mleka słodkiego
i fermentowanego,
−−−−
dokonać klasyfikacji serów,
−−−−
sporządzić podstawowy asortyment potraw z serów,
−−−−
ocenić świeŜość jaj,
−−−−
dokonać obróbki wstępnej jaj,
−−−−
sporządzić podstawowy asortyment potraw gotowanych i smaŜonych z jaj,
−−−−
sporządzić podstawowy asortyment zakąsek z jaj i serów,
−−−−
przygotować proste potrawy dietetyczne z jaj i przetworów mlecznych,
−−−−
zastosować właściwości spulchniające, wiąŜące, zagęszczające i emulgujące jaj podczas
sporządzania potraw,
−−−−
sporządzić i podać podstawowy asortyment sosów zimnych,
−−−−
dokonać klasyfikacji deserów z jaj, bitej śmietanki i mlecznych napojów fermentowanych,
−−−−
sporządzić i podać podstawowe desery z jaj, bitej śmietanki i mlecznych napojów
fermentowanych,
−−−−
sporządzić potrawy z jaj, mleka i jego przetworów, charakterystyczne dla kuchni
staropolskiej i regionalnej,
−−−−
dokonać oceny organoleptycznej sporządzonych potraw,
−−−−
zastosować zasady przechowywania potraw z jaj, mleka i jego przetworów,
−−−−
zastosować przepisy sanitarno-epidemiologiczne, bezpieczeństwa i higieny pracy,
ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska,
−−−−
skorzystać z róŜnych źródeł informacji.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
7
4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ
Scenariusz zajęć 1
Osoba prowadząca
……….…………………………………….………….
Modułowy program nauczania:
Kucharz małej gastronomii 512[05]
Moduł:
Technologia sporządzania potraw 512[05].Z1
Jednostka modułowa:
Sporządzanie podstawowego asortymentu potraw z jaj,
mleka i przetworów mlecznych
512[02].Z1.06
Temat: Organizowanie przebiegu procesu technologicznego potraw z jaj, mleka
i przetworów mlecznych.
Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności planowania przebiegu procesu technologicznego.
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
−−−−
sporządzić zapotrzebowanie surowcowe na wykonywane potrawy,
−−−−
sporządzić plan pracy,
−−−−
dobrać sprzęt, narzędzia, maszyny i urządzenia do sporządzania określonej potrawy,
−−−−
dobrać maszyny i urządzenia do wielkości produkcji,
−−−−
zorganizować stanowisko pracy do wykonania określonej potrawy.
Metody nauczania–uczenia się:
−−−−
wykład,
−−−−
pogadanka,
−−−−
praca z tekstem,
−−−−
ć
wiczenia praktyczne.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
−−−−
praca w grupach dwuosobowych.
Czas: 5 godzin dydaktycznych.
Środki dydaktyczne:
−−−−
literatura,
−−−−
materiały piśmiennicze,
−−−−
arkusze papieru formatu A1,
−−−−
pisaki kolorowe,
−−−−
sprzęt, narzędzia, maszyny i urządzenia do sporządzania potraw z jaj, mleka i przetworów
mlecznych.
Przebieg zajęć:
1. Sprawy organizacyjne.
2. Przedstawienie tematu i celów zajęć.
3. Omówienie przebiegu procesu produkcyjnego potraw z jaj, mleka i przetworów
mlecznych, przedstawienie celów zajęć ze szczególnym uwzględnieniem doboru maszyn
i urządzeń do rodzaju zaplanowanej potrawy.
4. Realizacja tematu:
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
8
−−−−
nauczyciel omawia sposób wykonania ćwiczenia, które ma na celu zaplanowanie
przebiegu procesu technologicznego dla trzech potraw: jednej z jaj, jednej z mleka i jednej
z sera, których receptury uczeń otrzymuje od nauczyciela,
−−−−
uczniowie sporządzają zapotrzebowanie surowcowe na określoną przez nauczyciela ilość
porcji kaŜdej z potraw (ćw.1, rozdz. 5.1.1.),
−−−−
uczniowie planują przebieg procesu technologicznego dla wybranych potraw (ćwicz. 1
rozdz. 5.1.1.) w postaci planu pracy – plany wykonują na arkuszach papieru formatu A1,
−−−−
uczniowie dobierają maszyny i urządzenia odpowiednie do wskazanej w ćwiczeniu ilości
porcji potrawy oraz organizują stanowisko pracy do jej wykonania gromadząc na nim
sprzęt, narzędzia, maszyny i urządzenia, jakie wcześniej zaplanowali (ćw. 3, rozdz.
5.1.1.),
−−−−
nauczyciel nadzoruje pracę uczniów, pomaga w wykonaniu zadań, podkreśla pozytywy,
koryguje błędy, zwraca uwagę na prawidłowy dobór sprzętu, narzędzi, maszyn oraz
urządzeń,
−−−−
uczniowie prezentują wyniki swojej pracy: wykonane plansze i zorganizowane
stanowiska,
−−−−
uczniowie porządkują stanowiska pracy.
Zakończenie zajęć
Uczniowie podsumowują swoją pracę na zajęciach, zaznaczając punkty, które sprawiły im
szczególną trudność.
Nauczyciel podsumowuje przebieg zajęć, analizuje pracę uczniów podkreśla pozytywy
i osiągnięte efekty, a równieŜ wskazuje na popełniane błędy.
Zadanie domowe
Wykonaj katalogowy spis sprzętu, maszyn i urządzeń niezbędnych do produkcji potraw
z mleka, jego przetworów oraz jaj.
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od uczniów po zakończonych zajęciach:
Walizka
Kosz
Co zabieram ze sobą z zajęć?
Co nie będzie mi potrzebne?
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
9
Scenariusz zajęć 2
Osoba prowadząca
………………………………………….………….
Modułowy program nauczania:
Kucharz małej gastronomii 512[05]
Moduł:
Technologia sporządzania potraw 512[05].Z1
Jednostka modułowa:
Sporządzanie podstawowego asortymentu potraw
z jaj, mleka i przetworów mlecznych 512[02].Z1.06
Temat: Sporządzanie zakąsek z serów.
Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności sporządzania podstawowego asortymentu zakąsek
z serów.
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi:
−−−−
sklasyfikować zakąski z serów,
−−−−
scharakteryzować zakąski z serów,
−−−−
zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami ergonomii,
−−−−
zastosować zasady higieny w procesie produkcyjnym,
−−−−
sporządzić zapotrzebowanie na surowce niezbędne do wykonania zakąsek,
−−−−
zaplanować przebieg procesu produkcyjnego zakąsek,
−−−−
sporządzić zakąski z sera,
−−−−
udekorować i podać zakąski z sera.
Metody nauczania–uczenia się:
−−−−
pogadanka,
−−−−
praca z tekstem,
−−−−
pokaz z objaśnieniem,
−−−−
ć
wiczenia praktyczne.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
−−−−
praca w grupach dwuosobowych.
Czas: 5 godzin dydaktycznych.
Środki dydaktyczne:
−−−−
literatura,
−−−−
zestawy receptur zakąsek,
−
sprzęt, narzędzia, maszyny i urządzenia,
−
surowce do sporządzania zakąsek,
−
zastawa stołowa do podawania zakąsek.
Przebieg zajęć:
1. Sprawy organizacyjne.
2. Przedstawienie tematu i celów zajęć.
3. Realizacja tematu:
−−−−
uczniowie w grupach 2-osobowych zapoznają się z tematem zajęć, pracując z tekstem
drukowanym z literatury przedmiotowej,
−−−−
uczniowie przedstawiają ogólną charakterystykę zakąsek z uwzględnieniem ich
klasyfikacji,
−−−−
nauczyciel określa rodzaj zakąski do wykonania przez uczniów – z sera podpuszczkowego
czy twarogowego, zimna czy gorąca,
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
10
−−−−
uczniowie w parach wyszukują receptury na zakąski z sera i przedstawiają je do
akceptacji nauczyciela,
−−−−
uczniowie planują przebieg procesu technologicznego, sprzęt i narzędzia, maszyny
i urządzenia,
−−−−
uczniowie obliczają ilości surowców i odwaŜają je,
−−−−
uczniowie organizują i przygotowują stanowisko pracy do wykonania zakąsek,
−−−−
nauczyciel przeprowadza pokaz dekorowania zakąsek i przypomina o zachowaniu zasad
bezpieczeństwa i higieny pracy,
−−−−
uczniowie sporządzają zakąski,
−−−−
nauczyciel kontroluje poprawność i staranność pracy uczniów, udziela pomocy
i dodatkowych wyjaśnień, na bieŜąco koryguje błędy,
−−−−
uczniowie dekorują zakąski i podają je,
−−−−
uczniowie prezentują wykonane zakąski na forum grupy, analizują sposób wykonania,
dekoracji i podania oraz przeprowadzają ocenę organoleptyczną,
−−−−
uczniowie porządkują stanowiska pracy.
Zakończenie zajęć
Uczniowie podsumowują swoją pracę na zajęciach, zaznaczając czynności, które sprawiły
im szczególną trudność.
Nauczyciel podsumowuje przebieg zajęć, analizuje pracę uczniów podkreśla pozytywy
i osiągnięte efekty, a następnie równieŜ wskazuje na popełniane błędy.
Zadanie domowe
Utrwalenie treści z zakresu tematyki zajęć: podział i klasyfikacja zakąsek ze szczególnym
uwzględnieniem zakąsek z sera, przepisy bhp podczas produkcji zakąsek, sposoby podawania
i zasady dekoracji zakąsek.
Wyszukanie w literaturze i Internecie przepisów na co najmniej dwie zakąski z sera
twarogowego i dwie z sera podpuszczkowego.
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od uczniów po zakończonych zajęciach:
Naklejenie kolorowych karteczek na plansze:
1.
2.
☺
1 – zajęcia nudne,
2 – zajęcia bardzo ciekawe.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
11
5. ĆWICZENIA
5.1.
Jaja, mleko i przetwory mleczne w produkcji kulinarnej.
Organizacja produkcji potraw. Maszyny i urządzenia
5.1.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Przeanalizuj składy surowcowe i techniki wykonania kisielu mlecznego, sałatki z sera
Ŝ
ółtego i kotletów z jaj i na tej podstawie zaklasyfikuj te potrawy do odpowiednich grup.
Oblicz zapotrzebowanie surowcowe na następującą ilość porcji tych potraw:
a) 22 porcji kisielu mlecznego,
b) 24 porcji sałatki z sera Ŝółtego,
c) 26 porcji kotletów z jaj.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji nauczyciel powinien omówić sposób realizacji
ć
wiczenia. Proponuje się, aby uczniowie pracowali w grupach dwuosobowych. NaleŜy
udostępnić uczniom receptury potraw ze składem surowcowym na 5 porcji.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia i literatury,
2) przeanalizować receptury pod kątem składu i techniki wykonania,
3) zaklasyfikować potrawy do odpowiedniej grupy,
4) wykonać planszę z klasyfikacją potraw do odpowiednich grup,
5) obliczyć zapotrzebowanie surowcowe na określoną ilość porcji,
6) sporządzić zestawienie prezentujące wyniki obliczeń,
7) zaprezentować wyniki pracy na forum grupy.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−−−−
pogadanka,
−−−−
praca z tekstem,
−−−−
ć
wiczenia praktyczne.
Ś
rodki dydaktyczne:
−
poradnik dla ucznia, literatura,
−
receptury,
−
kalkulator,
−
arkusze papieru formatu A1,
−
kolorowe pisaki.
Ćwiczenie 2
Do potraw z ćwiczenia poprzedniego zaplanuj przebieg procesu technologicznego.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji nauczyciel powinien omówić sposób realizacji
ć
wiczenia. Proponuje się, aby uczniowie pracowali w grupach dwuosobowych. NaleŜy
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
12
udostępnić uczniom receptury 2 potraw z ćwiczenia poprzedniego. Efektem pracy powinno
być zaplanowanie przebiegu procesu technologicznego i przedstawienie go na plakacie
w dowolnie wybranej formie.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia i literatury,
2) przeanalizować receptury potraw pod względem techniki wykonania,
3) zaplanować przebieg procesu technologicznego,
4) przedstawić plan procesu technologicznego w dowolnie wybranej formie na plakacie,
5) zaprezentować wyniki pracy na forum grupy.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−−−−
pogadanka,
−−−−
instruktaŜ,
−−−−
praca z tekstem,
−−−−
ć
wiczenia praktyczne,
−−−−
sporządzenie notatki.
Ś
rodki dydaktyczne:
−
poradnik dla ucznia, literatura,
−
receptury,
−
arkusze papieru formatu A1,
−
kolorowe pisaki.
Ćwiczenie 3
Do potraw z ćwiczenia 1. zorganizuj stanowisko pracy, gromadząc na nim sprzęt,
narzędzia, maszyny i urządzenia niezbędne do sporządzenia 50 porcji jednej z wybranych
potraw.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji nauczyciel powinien omówić sposób realizacji
ć
wiczenia. Proponuje się, aby uczniowie pracowali w grupach dwuosobowych. NaleŜy
udostępnić uczniom receptury potraw z ćwiczenia 1.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia i literatury,
2) przeanalizować receptury pod względem składu i techniki wykonania,
3) obliczyć ilości surowców potrzebnych do sporządzenia 50 porcji potraw z ćwiczenia 1,
4) dobrać sprzęt, narzędzia, maszyny i urządzenia niezbędne do wykonania 50 porcji
potrawy,
5) zgromadzić sprzęt, narzędzia, maszyny i urządzenia,
6) zorganizować stanowisko pracy,
7) zaprezentować stanowisko na forum grupy.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
13
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−−−−
instruktaŜ,
−−−−
ć
wiczenia praktyczne,
−−−−
sporządzenie notatki.
Ś
rodki dydaktyczne:
−
poradnik dla ucznia, literatura,
−
receptury,
−
kalkulator,
−
sprzęt, narzędzia, maszyny i urządzenia.
Ćwiczenie 4
Do potraw z ćwiczenia pierwszego zaproponuj sposoby przechowywania półproduktów
i gotowych wyrobów.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji nauczyciel powinien omówić sposób realizacji
ć
wiczenia. Proponuje się, aby uczniowie pracowali indywidualnie. NaleŜy udostępnić
uczniom receptury potraw z ćwiczenia 1.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia i literatury,
2) przeanalizować receptury potraw pod względem składu surowcowego,
3) wypisać zasady przechowywania poszczególnych surowców wchodzących w skład kaŜdej
z potraw,
4) zaproponować sposób przechowywania kaŜdej potrawy,
5) zapisać wnioski i wykonać zestawienie,
6) zaprezentować wnioski na forum grupy.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−−−−
pogadanka,
−−−−
praca z tekstem,
−−−−
ć
wiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
−
poradnik dla ucznia, literatura,
−
arkusze papieru formatu A1,
−
pisaki.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
14
5.2.
Ocena jakości i wartości odŜywczej mleka. Sporządzanie
potraw z mleka słodkiego
5.2.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Sporządź i podaj trzy rodzaje zup mlecznych z dodatkami (w tym zupę dla ludzi chorych)
według wybranych z literatury receptur.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji nauczyciel powinien omówić sposób realizacji
ć
wiczenia oraz przeprowadzić pokaz dodawania do mleka kaszy manny. Proponuje się, aby
uczniowie pracowali w grupach dwuosobowych. Głównym celem ćwiczenia jest nabycie
umiejętności sporządzania zup mlecznych z róŜnymi dodatkami w tym zup, które mogą być
stosowane w Ŝywieniu ludzi chorych.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia oraz literaturę i wybrać receptury,
2) przygotować stanowisko pracy,
3) przygotować sprzęt i narzędzia oraz potrzebne urządzenia,
4) odwaŜyć surowce,
5) sporządzić zupy,
6) przeprowadzić ocenę organoleptyczną zup,
7) podać zupy,
8) zaprezentować wykonane zupy,
9) uporządkować stanowisko pracy.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−−−−
pogadanka,
−−−−
pokaz z objaśnieniem,
−−−−
instruktaŜ,
−−−−
praca z tekstem,
−−−−
ć
wiczenia praktyczne.
Ś
rodki dydaktyczne:
−
poradnik dla ucznia, literatura i receptury potraw,
−
surowce zgodnie z recepturami,
−
narzędzia, sprzęt i urządzenia do sporządzania zup mlecznych,
−
zastawa stołowa do podawania zup.
Ćwiczenie 2
Sporządź dwa napoje gorące i dwa zimne z mleka słodkiego według wybranych
z literatury receptur. Zaplanuj proces technologiczny do sporządzenia jednego wybranego
napoju w formie planu pracy.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
15
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji nauczyciel powinien omówić sposób realizacji
ć
wiczenia. Proponuje się, aby uczniowie pracowali indywidualnie. Celem ćwiczenia jest
nabycie umiejętności sporządzania napojów mlecznych gorących i zimnych oraz
ugruntowanie umiejętności planowania przebiegu procesu technologicznego. Szczególną
uwagę naleŜy zwrócić na przestrzeganie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać materiał nauczania z poradnika oraz literaturę i wyszukać receptury napojów,
2) zaplanować przebieg procesu technologicznego – napisać plan pracy,
3) przygotować stanowisko pracy,
4) przygotować sprzęt, narzędzia, i urządzenia,
5) odwaŜyć surowce,
6) sporządzić napoje,
7) przeprowadzić ocenę organoleptyczną wykonanych napojów,
8) udekorować i podać napoje,
9) zaprezentować plan pracy i wykonane napoje na forum grupy,
10) uporządkować stanowisko pracy.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−−−−
pogadanka,
−−−−
instruktaŜ,
−−−−
praca z tekstem,
−−−−
ć
wiczenia praktyczne,
−−−−
sporządzenie notatki.
Ś
rodki dydaktyczne:
−
poradnik dla ucznia, literatura i receptury,
−
materiały piśmiennicze,
−
zeszyt,
−
surowce zgodnie z recepturami,
−
narzędzia, sprzęt i urządzenia do sporządzania napojów mlecznych,
−
zastawa stołowa do podawania napojów.
Ćwiczenie 3
Sporządź desery z mleka słodkiego: dwa rodzaje kisieli i dwa rodzaje mleczka (w tym
jedno z kuchni staropolskiej) według wybranych receptur.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji nauczyciel powinien omówić sposób realizacji
ć
wiczenia oraz wykonać pokaz zagęszczania kisielu. Proponuje się, aby uczniowie pracowali
w grupach dwuosobowych i sporządzili desery według wybranych przez siebie receptur.
Szczególną uwagę naleŜy zwrócić na sposób podania i dekoracji deserów.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
16
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia oraz literaturę i przeanalizować
receptury deserów,
2) wybrać receptury deserów uwzględniając deser kuchni staropolskiej,
3) przygotować sprzęt, narzędzia, maszyny i urządzenia,
4) odwaŜyć surowce do wykonania deserów,
5) sporządzić wybrane desery zgodnie z recepturami,
6) udekorować i podać desery,
7) przeprowadzić ocenę organoleptyczną sporządzonych deserów,
8) zaprezentować desery na forum grupy ze wskazaniem deseru z kuchni staropolskiej,
9) uporządkować stanowisko pracy.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−−−−
pogadanka,
−−−−
pokaz z objaśnieniem,
−−−−
instruktaŜ,
−−−−
praca z tekstem,
−−−−
ć
wiczenia praktyczne.
Ś
rodki dydaktyczne:
−
poradnik dla ucznia, literatura i receptury deserów z mleka,
−
surowce zgodnie z recepturami,
−
sprzęt, narzędzia, maszyny i urządzenia,
−
zastawa stołowa do podawania deserów.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
17
5.3.
Napoje mleczne fermentowane. Śmietanka i śmietana
5.3.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Sporządź 2 rodzaje napojów (słodki i słony) z jogurtu i 2 rodzaje (słodki i słony)
z maślanki według wybranych receptur. Określ moŜliwość ich zastosowania w Ŝywieniu ludzi
chorych.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji nauczyciel powinien omówić sposób realizacji
ć
wiczenia. Proponuje się, aby uczniowie pracowali w grupach dwuosobowych, powinni
wybrać i sporządzić po dwa napoje oraz określić moŜliwość ich stosowania w Ŝywieniu
dietetycznym. Szczególną uwagę naleŜy zwrócić na przestrzeganie zasad bezpieczeństwa
i higieny pracy oraz na sposób podania napojów.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia oraz literaturę i wybrać receptury,
2) zaplanować przebieg procesu technologicznego i napisać plan pracy,
3) przygotować stanowisko pracy,
4) przygotować sprzęt, narzędzia, maszyny i urządzenia,
5) odwaŜyć surowce,
6) sporządzić napoje,
7) przeprowadzić ocenę organoleptyczną wykonanych napojów,
8) udekorować i podać napoje,
9) zaprezentować napoje,
10) uporządkować stanowisko pracy.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−−−−
pogadanka,
−−−−
instruktaŜ,
−−−−
praca z tekstem,
−−−−
ć
wiczenia praktyczne.
Ś
rodki dydaktyczne:
−
poradnik dla ucznia, literatura i receptury,
−
surowce zgodnie z recepturami,
−
narzędzia, sprzęt, maszyny i urządzenia do sporządzania napojów,
−
zastawa stołowa do podawania napojów.
Ćwiczenie 2
Sporządź dwa rodzaje chłodników (w tym 1 z kuchni regionalnej) z mlecznych napojów
fermentowanych według wybranych receptur.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji nauczyciel powinien omówić sposób realizacji
ć
wiczenia. Proponuje się, aby uczniowie pracowali w grupach dwuosobowych. Szczególną
uwagę naleŜy zwrócić na przestrzeganie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
18
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia oraz literaturę i dokonać analizy
receptur chłodników,
2) wybrać odpowiednie receptury chłodników,
3) przygotować stanowisko pracy,
4) przygotować odpowiedni sprzęt, narzędzia, maszyny i urządzenia,
5) odwaŜyć surowce do wykonania ćwiczenia,
6) sporządzić wybrane chłodniki zgodnie z recepturami,
7) podać chłodniki,
8) przeprowadzić ocenę organoleptyczną sporządzonych chłodników,
9) zaprezentować chłodniki na forum grupy,
10) uporządkować stanowisko pracy.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−−−−
pogadanka,
−−−−
instruktaŜ,
−−−−
praca z tekstem,
−−−−
ć
wiczenia praktyczne.
Ś
rodki dydaktyczne:
−
poradnik dla ucznia, literatura i receptury,
−
surowce zgodnie z recepturami,
−
sprzęt, narzędzia i urządzenia,
−
zastawa stołowa do podawania deserów.
Ćwiczenie 3
Sporządź dwa rodzaje deserów z bitej śmietanki według wybranych receptur.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji nauczyciel powinien omówić sposób wykonania
ć
wiczenia oraz przeprowadzić pokaz wykonania elementów dekoracyjnych do deserów.
Proponuje się, aby uczniowie pracowali w grupach dwuosobowych i wykonali desery według
wybranych przez siebie receptur. Szczególną uwagę naleŜy zwrócić na przestrzeganie zasad
bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia oraz literaturę i wybrać receptury
deserów,
2) przygotować stanowisko pracy,
3) przygotować odpowiedni sprzęt, narzędzia, maszyny i urządzenia,
4) odwaŜyć surowce do wykonania ćwiczenia,
5) sporządzić wybrane desery zgodnie z recepturami,
6) udekorować i podać desery,
7) przeprowadzić ocenę organoleptyczną sporządzonych deserów,
8) zaprezentować desery na forum grupy,
9) uporządkować stanowisko pracy.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
19
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−−−−
pogadanka,
−−−−
praca z tekstem,
−−−−
pokaz z objaśnieniem,
−−−−
instruktaŜ,
−−−−
ć
wiczenia praktyczne.
Ś
rodki dydaktyczne:
−
poradnik dla ucznia, literatura i receptury,
−
surowce zgodnie z recepturami,
−
sprzęt, narzędzia, maszyny i urządzenia,
−
zastawa stołowa do podawania deserów.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
20
5.4.
Zastosowanie serów do sporządzania potraw
5.4.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Sporządź dwa rodzaje potraw z sera twarogowego (w tym pierogi leniwe jako potrawę
diety łatwostrawnej) według wybranych receptur.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji nauczyciel powinien omówić sposób wykonania
ć
wiczenia oraz pokazać sposób wykonania ciasta na pierogi leniwe i ich formowania.
Proponuje się, aby uczniowie pracowali w grupach dwuosobowych. Ćwiczenie ma na celu
wykształcenie umiejętności sporządzania potraw z sera twarogowego. Szczególną uwagę
naleŜy zwrócić na przestrzeganie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować literaturę oraz zestawy receptur i wybrać receptury potraw z sera,
2) sporządzić zapotrzebowanie surowcowe na potrawy,
3) przygotować stanowisko pracy,
4) przygotować sprzęt, narzędzia, maszyny i urządzenia,
5) odwaŜyć surowce,
6) sporządzić potrawy,
7) przeprowadzić ocenę organoleptyczną wykonanych potraw,
8) udekorować i podać potrawy,
9) zaprezentować wykonane potrawy,
10) uporządkować stanowisko pracy.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−−−−
pogadanka,
−−−−
pokaz z objaśnieniem,
−−−−
instruktaŜ,
−−−−
ć
wiczenia praktyczne.
Ś
rodki dydaktyczne:
−
literatura,
−
receptury potraw z sera,
−
surowce zgodnie z recepturami,
−
narzędzia, sprzęt, maszyny i urządzenia przydatne do sporządzania potraw z sera,
−
zastawa stołowa: talerze płytkie obiadowe, nóŜ, widelec, półmisek.
Ćwiczenie 2
Sporządź
trzy rodzaje zakąsek z sera podpuszczkowego według wybranych receptur.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji nauczyciel powinien omówić sposób wykonania
ć
wiczenia i pokazać sposoby dekorowania zakąsek. Proponuje się, aby uczniowie pracowali
w grupach dwuosobowych. Szczególną uwagę naleŜy zwrócić na przestrzeganie zasad
bezpieczeństwa i higieny pracy oraz na dekorowanie zakąsek.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
21
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) wyszukać w literaturze i w Internecie receptury zakąsek z serów,
2) sporządzić zapotrzebowanie surowcowe na wybrane zakąski,
3) przygotować stanowisko pracy,
4) przygotować sprzęt, narzędzia, urządzenia i maszynę,
5) odwaŜyć surowce,
6) sporządzić zakąski,
7) przeprowadzić ocenę organoleptyczną wykonanych zakąsek,
8) udekorować i podać zakąski,
9) zaprezentować wykonane zakąski,
10) uporządkować stanowisko pracy.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−−−−
pogadanka,
−−−−
praca z tekstem,
−−−−
pokaz z objaśnieniem,
−−−−
instruktaŜ,
−−−−
ć
wiczenia praktyczne.
Ś
rodki dydaktyczne:
−
literatura i receptury,
−
prezentacja multimedialna – sposoby dekorowania i podawania zakąsek z sera,
−
komputer z przyłączem do Internetu,
−
rzutnik multimedialny,
−
surowce zgodnie z recepturami,
−
narzędzia, sprzęt, urządzenia i maszyny przydatne do sporządzania potraw z sera,
−
zastawa stołowa: talerzyki zakąskowe, nóŜ, widelec, półmiski.
Ćwiczenie 3
Wyszukaj i wybierz receptury oraz wykonaj dwie potrawy z sera charakterystyczne
dla kuchni staropolskiej lub regionalnej.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji nauczyciel powinien omówić sposób wykonania
ć
wiczenia. Proponuje się, aby uczniowie pracowali parami, wybrali receptury na dwie
potrawy z sera
charakterystyczne dla kuchni staropolskiej i regionalnej i sporządzili je.
NaleŜy zwrócić uwagę na właściwy dobór potraw i uzasadnienie ich wyboru.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować materiał nauczania z poradnika dla ucznia oraz z literatury i z Internetu,
2) wybrać receptury,
3) sporządzić zapotrzebowanie surowcowe,
4) przygotować stanowisko pracy,
5) przygotować sprzęt, narzędzia, maszynę i urządzenia,
6) odwaŜyć surowce,
7) sporządzić potrawy,
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
22
8) przeprowadzić ocenę organoleptyczną wykonanych potraw,
9) udekorować i podać potrawy,
10) zaprezentować potrawy i uzasadnić ich wybór,
11) uporządkować stanowisko pracy.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−−−−
pogadanka,
−−−−
praca z tekstem,
−−−−
instruktaŜ,
−−−−
ć
wiczenia praktyczne,
−−−−
sporządzenie notatki.
Ś
rodki dydaktyczne:
−
poradnik dla ucznia, literatura,
−
komputer z przyłączem internetowym i drukarką,
−
arkusze papieru formatu A4,
−
materiały piśmiennicze,
−
surowce zgodnie z recepturą,
−
narzędzia, sprzęt i maszyny przydatne do sporządzania potraw z sera,
−
zastawa stołowa.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
23
5.5.
Ocena towaroznawcza jaj. Potrawy gotowane i smaŜone
z jaj
5.5.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Przeprowadź ocenę świeŜości jaj róŜnymi sposobami.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji nauczyciel powinien omówić sposób wykonania
ć
wiczenia. Proponuje się, aby uczniowie pracowali parami. Ćwiczenie ma na celu
wykształcenie umiejętności oceny świeŜości jaj. NaleŜy zwrócić uwagę na dokładność
przeprowadzenia oceny.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia oraz literaturę i instrukcję
wykonania ćwiczenia,
2) przygotować stanowisko pracy,
3) przygotować jaja do oceny,
4) przygotować sprzęt, narzędzia i owoskop,
5) przeprowadzić ocenę świeŜości jaj bez wybijania ze skorupek,
6) przeprowadzić ocenę świeŜości jaj po wybiciu ze skorupek,
7) zapisać wyniki obserwacji i wnioski,
8) zaprezentować swoje spostrzeŜenia i wnioski na forum grupy,
9) uporządkować stanowisko pracy.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−−−−
pogadanka,
−−−−
praca z tekstem,
−−−−
instruktaŜ,
−−−−
ć
wiczenia praktyczne,
−−−−
sporządzenie notatki.
Ś
rodki dydaktyczne:
−
poradnik dla ucznia, literatura i instrukcja wykonania ćwiczenia,
−
jaja po róŜnym czasie przechowywania,
−
sprzęt, narzędzia i owoskop,
−
materiały piśmiennicze,
−
zeszyt.
Ćwiczenie 2
Sporządź i podaj potrawy z jaj gotowanych w skorupkach i bez skorupek według
wybranych receptur. WskaŜ potrawy, które będą mogły być stosowane w Ŝywieniu
dietetycznym.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
24
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji nauczyciel powinien omówić sposób wykonania
ć
wiczenia i pokazał sposób gotowania jaj w koszulkach. Proponuje się, aby uczniowie
pracowali parami. Ćwiczenie ma na celu wykształcenie umiejętności gotowania jaj róŜnymi
sposobami. NaleŜy zwrócić szczególną uwagę na przeprowadzenie obróbki wstępnej jaj.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia oraz literaturę i przeanalizować
receptury potraw,
2) wybrać receptury,
3) przygotować stanowisko pracy,
4) przygotować sprzęt, narzędzia i urządzenia,
5) przygotować surowce,
6) przeprowadzić obróbkę wstępną jaj,
7) ugotować jaja,
8) przeprowadzić obserwację zmian, jakie zaszły w Ŝółtku i białku,
9) zapisać obserwacje i sformułować wnioski,
10) zaprezentować wyniki swojej pracy na forum grupy,
11) uporządkować stanowisko pracy.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−−−−
pogadanka,
−−−−
pokaz z objaśnieniem,
−−−−
instruktaŜ,
−−−−
ć
wiczenia praktyczne.
Ś
rodki dydaktyczne:
−
poradnik dla ucznia, literatura i receptury,
−
surowce zgodnie z instrukcją,
−
narzędzia, sprzęt i urządzenia do sporządzania potraw z jaj gotowanych.
Ćwiczenie 3
Zaplanuj przebieg procesu technologicznego i wykonaj cztery róŜne rodzaje potraw z jaj
smaŜonych według wybranych receptur.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji nauczyciel powinien omówić sposób wykonania
ć
wiczenia i wykonał pokaz smaŜenia omletu. Proponuje się, aby uczniowie pracowali
indywidualnie. Szczególną uwagę naleŜy zwrócić na staranne przeprowadzenie obróbki
wstępnej jaj oraz na przestrzeganie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia oraz literaturę i receptury,
2) wybrać receptury,
3) zaplanować przebieg procesu technologicznego w formie planu pracy,
4) sporządzić zapotrzebowanie surowcowe na wykonywane potrawy,
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
25
5) przygotować stanowisko pracy,
6) przygotować sprzęt, narzędzia, maszynę i urządzenia,
7) odwaŜyć surowce,
8) sporządzić potrawy,
9) przeprowadzić ocenę organoleptyczną wykonanych potraw,
10) podać potrawy,
11) zaprezentować wykonane potrawy,
12) uporządkować stanowisko pracy.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−−−−
pogadanka,
−−−−
pokaz z objaśnieniem,
−−−−
instruktaŜ,
−−−−
ć
wiczenia praktyczne.
Ś
rodki dydaktyczne:
−
poradnik dla ucznia, literatura i receptury,
−
surowce zgodnie z recepturami,
−
narzędzia, sprzęt, maszyna i urządzenia do wykonywania potraw z jaj smaŜonych,
−
zastawa stołowa do podawania potraw z jaj.
Ćwiczenie 4
Sporządź potrawy dla ludzi chorych będących na diecie łatwostrawnej: jedną z jaj
gotowanych i jedną z jaj smaŜonych według wybranych receptur.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji nauczyciel powinien omówić sposób wykonania
ć
wiczenia oraz pokazał smaŜenie jajecznicy na parze. Proponuje się, aby uczniowie pracowali
parami. Ćwiczenie ma na celu wykształcenie umiejętności wybrania i sporządzania
dietetycznych potraw z jaj. Szczególną uwagę naleŜy zwrócić na staranne przeprowadzenie
obróbki wstępnej jaj oraz na przestrzeganie zasad higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować literaturę i receptury,
2) wybrać dwie receptury potraw (jedną gotowaną i jedną smaŜoną) charakterystycznych dla
diety łatwostrawnej,
3) sporządzić zapotrzebowanie surowcowe na wykonywane potrawy,
4) przygotować stanowisko pracy,
5) przygotować sprzęt, narzędzia, maszyny i urządzenia,
6) odwaŜyć surowce,
7) sporządzić potrawy,
8) przeprowadzić ocenę organoleptyczną wykonanych potraw,
9) udekorować i podać potrawy,
10) zaprezentować wykonane potrawy,
11) uporządkować stanowisko pracy.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
26
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−−−−
pogadanka,
−−−−
pokaz z objaśnieniem,
−−−−
instruktaŜ,
−−−−
ć
wiczenia praktyczne.
Ś
rodki dydaktyczne:
−
poradnik dla ucznia, literatura i receptury,
−
surowce zgodnie z recepturami,
−
narzędzia, sprzęt, maszyny i urządzenia do wykonywania potraw z jaj,
−
zastawa stołowa do podawania potraw z jaj.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
27
5.6.
Sporządzanie potraw z wykorzystaniem właściwości jaj.
Zakąski z jaj. Zimne sosy
5.6.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Porównaj trwałość piany z białka jaja kurzego sporządzonej z róŜnymi dodatkami według
otrzymanej instrukcji.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji nauczyciel powinien omówić sposób wykonania
ć
wiczenia. Proponuje się, aby uczniowie pracowali parami. Celem ćwiczenia jest
wykształcenie umiejętności utrwalania piany za pomocą róŜnych czynników. Szczególną
uwagę naleŜy zwrócić na prawidłowe ubijanie piany. Efektem pracy powinno być określenie,
jak zastosowane dodatki (cukier, kwas cytrynowy, wrzący syrop) wpływają na trwałość piany
oraz zaprezentowanie wniosków na forum grupy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia oraz literaturę i instrukcję
do ćwiczenia,
2) przygotować stanowisko pracy,
3) przygotować odpowiedni sprzęt, narzędzia i maszyny,
4) odwaŜyć i odmierzyć surowce zgodnie z ilościami podanymi w instrukcji,
5) ubijać piany z róŜnymi dodatkami (za pomocą mikserów),
6) określić trwałość pian – zmierzyć czas od momentu zakończenia ubijania do początku
podpływania piany wodą,
7) zanotować obserwacje i zapisać wnioski,
8) zaprezentować wnioski na forum grupy,
9) uporządkować stanowisko pracy.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−−−−
pogadanka,
−−−−
praca z tekstem drukowanym,
−−−−
ć
wiczenia praktyczne,
−−−−
sporządzenie notatki.
Ś
rodki dydaktyczne:
−
poradnik dla ucznia, literatura,
−
instrukcja do wykonania ćwiczenia,
−
surowce zgodnie z instrukcją,
−
narzędzia, sprzęt i maszyny do wykonywania potraw z jaj,
−
zastawa stołowa do podawania potraw z jaj,
−
materiały piśmiennicze,
−
zeszyt.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
28
Ćwiczenie 2
Sporządź i podaj dwa rodzaje potraw z wykorzystaniem właściwości wiąŜących
i zagęszczających jaj według wybranych receptur, w tym jedną z kuchni staropolskiej
lub regionalnej.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji nauczyciel powinien omówić sposób wykonania
ć
wiczenia i przeprowadzić pokaz techniki zagęszczania potrawy Ŝółtkami. Proponuje się, aby
uczniowie pracowali parami. Celem ćwiczenia jest wykształcenie umiejętności zagęszczania
potraw Ŝółtkami oraz wykorzystania w potrawach zdolności wiąŜących jaj. Szczególną uwagę
naleŜy zwrócić prawidłowość przeprowadzenia zagęszczania potraw Ŝółtkami oraz na
przestrzeganie zasad higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować materiał nauczania z poradnika dla ucznia oraz z literatury i receptury,
2) wybrać receptury potraw, w tym jedną z kuchni staropolskiej lub regionalnej,
3) sporządzić zapotrzebowanie surowcowe na wykonywane potrawy,
4) przygotować stanowisko pracy,
5) przygotować odpowiedni sprzęt, narzędzia, urządzenia i maszyny,
6) odwaŜyć surowce zgodnie z recepturami,
7) sporządzić potrawy,
8) przeprowadzić ocenę organoleptyczną wykonanych potraw,
9) udekorować i podać potrawy,
10) zaprezentować wykonane potrawy,
11) uporządkować stanowisko pracy.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−−−−
pogadanka,
−−−−
pokaz z objaśnieniem,
−−−−
instruktaŜ,
−−−−
ć
wiczenia praktyczne.
Ś
rodki dydaktyczne:
−
poradnik dla ucznia, literatura i receptury,
−
surowce zgodnie z recepturami,
−
narzędzia, sprzęt, maszyny i urządzenia do wykonywania róŜnych potraw,
−
zastawa stołowa do podawania róŜnych potraw.
Ćwiczenie 3
Sporządź dwa rodzaje deserów z wykorzystaniem właściwości spulchniających
i zestalających jaj według otrzymanych receptur. WskaŜ na moŜliwość ich zastosowania
w Ŝywieniu dietetycznym.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji nauczyciel powinien omówić sposób wykonania
ć
wiczenia. Proponuje się, aby uczniowie pracowali parami. Celem ćwiczenia jest
wykształcenie umiejętności sporządzania deserów z wykorzystaniem właściwości
spulchniających i zestalających jaj oraz zastosowania tych deserów w Ŝywieniu dietetycznym.
Szczególną uwagę naleŜy zwrócić na prawidłowość ubijania piany i łączenia jej ze
składnikami potrawy oraz na przestrzeganie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
29
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować materiał nauczania w poradniku dla ucznia i w literaturze oraz receptury,
2) wybrać receptury,
3) sporządzić zapotrzebowanie surowcowe na wykonywane desery,
4) przygotować stanowisko pracy,
5) przygotować odpowiedni sprzęt, narzędzia, urządzenia i maszyny,
6) odwaŜyć surowce zgodnie z recepturami,
7) sporządzić desery,
8) przeprowadzić ocenę organoleptyczną wykonanych deserów,
9) udekorować i podać desery,
10) zaprezentować wykonane desery ze wskazaniem potraw dietetycznych,
11) uporządkować stanowisko pracy.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−−−−
pogadanka,
−−−−
instruktaŜ,
−−−−
ć
wiczenia praktyczne.
Ś
rodki dydaktyczne:
−
poradnik dla ucznia, literatura i receptury,
−
surowce zgodnie z recepturami,
−
narzędzia, sprzęt, maszyny i urządzenia do wykonywania deserów z jaj,
−
zastawa stołowa do podawania deserów.
Ćwiczenie 4
Sporządź dwa rodzaje zakąsek zimnych z jaj i cztery rodzaje sosów zimnych z róŜnych
grup według otrzymanych receptur.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji nauczyciel powinien omówić sposób wykonania
ć
wiczenia i przeprowadzić pokaz dekorowania zakąsek z jaj. Proponuje się, aby uczniowie
pracowali parami i sporządzili zakąski i sosy według receptur, które otrzymają
od nauczyciela. Szczególną uwagę naleŜy zwrócić na staranne wykonanie dekoracji zakąsek.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia oraz literaturę i wybrać receptury,
2) sporządzić zapotrzebowanie surowcowe na wykonywane zakąski i sosy,
3) przygotować stanowisko pracy,
4) odwaŜyć surowce do wykonania ćwiczenia,
5) przygotować odpowiedni sprzęt, narzędzia, maszyny i urządzenia,
6) sporządzić zakąski i sosy zgodnie z recepturami,
7) przeprowadzić ocenę organoleptyczną sporządzonych zakąsek i sosów,
8) udekorować i podać zakąski oraz sosy,
9) zaprezentować zakąski i sosy na forum grupy,
10) uporządkować stanowisko pracy.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
30
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−−−−
pogadanka,
−−−−
pokaz z objaśnieniem,
−−−−
instruktaŜ,
−−−−
ć
wiczenia praktyczne.
Ś
rodki dydaktyczne:
−
poradnik dla ucznia, literatura i receptury,
−
surowce zgodnie z recepturami,
−
sprzęt, narzędzia, maszyny i urządzenia,
−
zastawa stołowa do podawania zakąsek i sosów.
Ćwiczenie 5
Sporządź potrawę kuchni staropolskiej lub regionalnej z wykorzystaniem właściwości jaj
według wybranej receptury.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji nauczyciel powinien omówić sposób wykonania
ć
wiczenia. Proponuje się, aby uczniowie pracowali parami i wykonali potrawę według
receptury, którą wyszukają w literaturze lub Internecie. Szczególną uwagę naleŜy zwrócić na
przestrzeganie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać materiał nauczania z poradnika dla ucznia oraz literaturę i receptury,
2) wybrać recepturę kuchni staropolskiej lub regionalnej,
3) sporządzić zapotrzebowanie surowcowe na wykonywaną potrawę,
4) przygotować stanowisko pracy,
5) odwaŜyć surowce do wykonania potrawy,
6) przygotować odpowiedni sprzęt, narzędzia, maszyny i urządzenia,
7) sporządzić wybraną potrawę zgodnie z recepturą,
8) przeprowadzić ocenę organoleptyczną sporządzonej potrawy,
9) udekorować i podać potrawę,
10) zaprezentować potrawę na forum grupy,
11) uporządkować stanowisko pracy.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−−−−
pogadanka,
−−−−
instruktaŜ,
−−−−
ć
wiczenia praktyczne.
Ś
rodki dydaktyczne:
−
poradnik dla ucznia, literatura i receptury,
−
komputer z przyłączem do Internetu,
−
surowce zgodnie z recepturami,
−
sprzęt, narzędzia, maszyny i urządzenia,
−
zastawa stołowa do podawania róŜnych potraw.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
31
6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA
Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego
Test 1
Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Sporządzanie podstawowego
asortymentu potraw z jaj, mleka i przetworów mlecznych”
Test składa się z 24 zadań wielokrotnego wyboru, z których:
– zadania 1, 2, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 13, 14, 16, 17, 18, 19, 20 są z poziomu podstawowego,
– zadania 3, 11, 12, 15 są z poziomu ponadpodstawowego.
Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt
Za kaŜdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt, natomiast za złą odpowiedź
lub jej brak uczeń otrzymuje 0 punktów. Suma punktów moŜliwych do uzyskania wynosi 24.
Proponuje się następujące normy wymagań dla otrzymania ocen szkolnych:
−−−−
dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań,
−−−−
dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 13 zadań,
−−−−
dobry – za rozwiązanie co najmniej 18 zadań, w tym 1 z poziomu ponadpodstawowego,
−−−−
bardzo dobry – za rozwiązanie co najmniej 22 zadań, w tym 3 z poziomu
ponadpodstawowego.
Klucz odpowiedzi: 1. a, 2. b, 3. d, 4. d, 5. a, 6. a, 7. c, 8. b, 9. c, 10. b, 11. b,
12. a, 13. d, 14. c, 15. b, 16. b, 17. d, 18. d, 19. c, 20. a, 21. d, 22. c, 23. a, 24. a.
Plan testu
Nr
zad.
Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)
Kategoria
celu
Poziom
wymagań
Poprawna
odpowiedź
1 Określić wartość odŜywczą mleka.
B
P
a
2 Scharakteryzować cechy organoleptyczne mleka
i jego przetworów.
C
P
b
3 Określić zastosowanie mleka i jego przetworów w
produkcji gastronomicznej
C
PP
d
4 Dobrać surowce i sprzęt do wykonywania potraw
z jaj
C
P
d
5 Dobrać maszyny i urządzenia do rodzaju i wielkości
produkcji
C
P
a
6 Sporządzić i podać podstawowy asortyment napojów
i potraw z mleka słodkiego
C
P
a
7 Sporządzić i podać podstawowy asortyment napojów
i potraw z mleka fermentowanego
B
P
c
8 Sporządzić podstawowy asortyment potraw z serów
C
P
b
9 Ocenić świeŜość jaj
C
P
c
10 Dokonać obróbki wstępnej jaj
C
P
b
11 Sporządzić podstawowy asortyment potraw
gotowanych z jaj
C
PP
b
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
32
12 Sporządzić podstawowy asortyment potraw
smaŜonych z jaj
C
PP
a
13 Sporządzić podstawowy asortyment zakąsek z jaj
C
P
d
14 Przygotować proste potrawy dietetyczne
z przetworów mlecznych
C
P
c
15 Zastosować właściwości spulchniające jaj
C
PP
b
16 Sporządzić i podać podstawowy asortyment sosów
zimnych
B
P
b
17 Dokonać klasyfikacji deserów z bitej śmietanki
B
P
d
18 Dokonać klasyfikacji serów
B
P
d
19 Sporządzić podstawowy asortyment zakąsek z serów
B
P
c
20 Sporządzić i podać podstawowe desery z mlecznych
napojów fermentowanych
C
P
a
21 Sporządzić potrawy z mleka i jego przetworów
charakterystyczne dla kuchni regionalnej
B
P
d
22 Zastosować właściwości emulgujące jaj
B
P
c
23 Zastosować zasady przechowywania potraw z mleka
i przetworów mlecznych
B
P
a
24 Zastosować właściwości zagęszczające jaj
B
P
a
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu co z najmniej jednotygodniowym
wyprzedzeniem.
2. Zapoznaj uczniów ze sposobem rozwiązywania rodzaju zadań zamieszczonych w teście.
3. Wyjaśnij uczniom sposób zakreślania odpowiedzi na karcie odpowiedzi oraz
postępowania w przypadku udzielenia odpowiedzi błędnej.
4. Przed przystąpieniem do rozwiązywania testu daj uczniom moŜliwość zadania
ewentualnych zapytań dotyczących sposobu rozwiązywania i udziel na nie odpowiedzi.
5. Zapewnij uczniom moŜliwość samodzielnej pracy podczas rozwiązywania zadań
testowych.
6. Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliŜającym się
czasie zakończenia testu.
7. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.
8. Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które
sprawiły uczniom największe trudności. Omów te zadania z uczniami.
9. Opracuj wnioski dotyczące dalszego procesu kształcenia.
Instrukcja dla ucznia
1. Przeczytaj uwaŜnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych. Test składa się z 24 zadań wielokrotnego
wyboru obejmujących materiał nauczania całej jednostki modułowej.
4. Tylko jedna z odpowiedzi na kaŜde zadanie jest prawidłowa.
5. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi. Prawidłową odpowiedź
zaznacz przez postawienie x w odpowiedniej rubryce. JeŜeli się pomylisz, zaznacz błędną
odpowiedź kółkiem, a następnie zaznacz odpowiedź prawidłową.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
33
6. Czytaj kaŜde zadanie co najmniej dwukrotnie. JeŜeli nie znasz odpowiedzi, przejdź do
następnego zadania, a do trudniejszego fragmentu powrócisz później.
7. Na rozwiązanie testu masz 45 minut.
Powodzenia!
Materiały dla ucznia:
−
instrukcja,
−
zestaw zadań testowych,
−
karta odpowiedzi.
ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH
1. Wysoka wartość odŜywcza mleka wynika z zawartości
a)
białka i wapnia.
b)
tłuszczu i fosforu.
c)
wapnia i Ŝelaza.
d)
witaminy D i cukru.
2. Nieprawidłowy, obcy smak śmietanki moŜe być spowodowany
a)
zakwaszeniem.
b)
pochłanianiem obcych zapachów.
c)
zagotowaniem.
d)
dodatkiem mąki.
3. Najlepszym serem do zapiekania potraw jest
a)
Brie.
b)
Mascarpone.
c)
Bryndza.
d)
Parmezan.
4. Do ubijania piany z białek najlepiej uŜyć
a)
blendera.
b)
trzepaczki rózgowej.
c)
miksera.
d)
bemaru.
5. Do utrzymywania gotowych potraw gorących w wysokiej temperaturze słuŜą
a)
bemary.
b)
blendery.
c)
piece konwekcyjne.
d)
kuchnie mikrofalowe.
6. Do sporządzenia bawarki naleŜy uŜyć mleka i
a)
herbaty.
b)
kawy naturalnej.
c)
kakao.
d)
kawy zboŜowej.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
34
7. Napoje zimne sporządzane z mleka fermentowanego z dodatkiem zmiksowanych owoców
to
a)
chłodniki.
b)
dipy.
c)
koktajle.
d)
mleczka.
8. Potrawa z sera podpuszczkowego, która jest podawana jako danie zasadnicze to
a)
korki z sera.
b)
ser smaŜony.
c)
grzanki z serem.
d)
fondue.
9. ŚwieŜość jaj w skorupkach ocenić moŜna poprzez
a)
określenie barwy skorupki.
b)
postukanie w skorupkę.
c)
próbę w wodzie.
d)
obejrzenie pod światło.
10. Zniszczenie bakterii na powierzchni jaja uzyskuje się poprzez
a)
prześwietlenie w owoskopie.
b)
naświetlenie promieniami UV.
c)
umycie płynem do naczyń.
d)
dokładne wytarcie.
11. Aby ugotować jaja mollét, jaja naleŜy włoŜyć do wody
a)
wrzącej i gotować 3–5 minut.
b)
wrzącej i gotować 4–6 minut.
c)
zimnej i gotować 8–10 minut.
d)
zimnej i gotować 10–15 minut.
12. SmaŜenie omletu naturalnego naleŜy zakończyć, gdy jego powierzchnia jest
a)
galaretowata.
b)
półpłynna.
c)
twarda.
d)
zrumieniona.
13. Jaja owinięte w plasterki szynki lub łososia i udekorowane to jaja
a)
faszerowane.
b)
nadziewane.
c)
flambirowane.
d)
garnirowane.
14. Potrawą zabronioną w Ŝywieniu dietetycznym jest
a)
mleczko waniliowe.
b)
galaretka z kwaśnego mleka.
c)
ser smaŜony.
d)
kisiel karmelowy.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
35
15. Aby otrzymać dobrej jakości pianę z białek ubijanie naleŜy przerwać, gdy piana
a)
zaczyna sztywnieć.
b)
zaczyna rwać się przy trzepaczce.
c)
jest półpłynna.
d)
zaczyna podpływać wodą.
16. Aby sporządzić podstawowy sos majonezowy naleŜy uŜyć olej, sól
a)
Ŝ
ółtka i wodę.
b)
Ŝ
ółtka i musztardę.
c)
białka i musztardę.
d)
białka i wodę.
17. Deserami sporządzanymi na bazie bitej śmietanki są
a)
budynie.
b)
galaretki.
c)
kisiele.
d)
kremy.
18. Serem twardym dojrzewającym jest
a)
Camembert.
b)
Roquefort.
c)
Bryndza.
d)
Salami.
19. Gorącą zakąską z sera podpuszczkowego jest
a)
mus.
b)
budyń.
c)
suflet.
d)
omlet.
20. Do zestalenia galaretki z kwaśnego mleka uŜywa się
a)
Ŝ
elatyny.
b)
skrobi.
c)
białka jaja.
d)
pektyn.
21. Chłodnik mazowiecki jest potrawą kuchni.
a)
wielkopolskiej.
b)
ś
ląskiej.
c)
kaszubskiej.
d)
kurpiowskiej.
22. Właściwościami jaj wykorzystywanymi przy sporządzaniu majonezu są właściwości
a)
wiąŜące.
b)
zagęszczające.
c)
emulgujące.
d)
spulchniające.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
36
23. Sałatkę z sera podpuszczkowego naleŜy przechowywać w temperaturze
a)
2–4ºC.
b)
6–10ºC.
c)
12–16ºC.
d)
18–22ºC.
24. Właściwości zagęszczające jaj zastosowano przy produkcji sosu
a)
holenderskiego.
b)
grzybowego.
c)
tatarskiego.
d)
vinaigrette.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
37
KARTA ODPOWIEDZI
Imię i nazwisko ……………………………………………………………………..
Sporządzanie podstawowego asortymentu potraw z jaj, mleka i przetworów
mlecznych
Zakreśl poprawną odpowiedź.
Numer
zadania
Odpowiedź
Ilość
punktów
1
a
b
c
d
2
a
b
c
d
3
a
b
c
d
4
a
b
c
d
5
a
b
c
d
6
a
b
c
d
7
a
b
c
d
8
a
b
c
d
9
a
b
c
d
10
a
b
c
d
11
a
b
c
d
12
a
b
c
d
13
a
b
c
d
14
a
b
c
d
15
a
b
c
d
16
a
b
c
d
17
a
b
c
d
18
a
b
c
d
19
a
b
c
d
20
a
b
c
d
21
a
b
c
d
22
a
b
c
d
23
a
b
c
d
24
a
b
c
d
Razem:
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
38
Test 2
Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Sporządzanie podstawowego
asortymentu potraw z jaj, mleka i przetworów mlecznych”
Test składa się z 24 zadań wielokrotnego wyboru, z których:
– zadania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 11, 12, 13, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 22, 23, 24 są z poziomu
podstawowego,
– zadania 9, 10, 14, 21 są z poziomu ponadpodstawowego.
Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt
Za kaŜdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt, natomiast za złą odpowiedź
lub jej brak uczeń otrzymuje 0 punktów. Suma punktów moŜliwych do uzyskania wynosi 24.
Proponuje się następujące normy wymagań dla otrzymania ocen szkolnych:
−−−−
dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań,
−−−−
dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 13 zadań,
−−−−
dobry – za rozwiązanie co najmniej 18 zadań, w tym 1 z poziomu ponadpodstawowego,
−−−−
bardzo dobry – za rozwiązanie co najmniej 22 zadań, w tym 3 z poziomu
ponadpodstawowego.
Klucz odpowiedzi: 1. a, 2. b, 3. d, 4. c, 5. a, 6. a, 7. a, 8. b, 9. c, 10. a, 11. a,
12. d, 13. c, 14. b, 15. b, 16. d, 17. d, 18. a, 19. d, 20. c, 21. a, 22. a, 23. d, 24. c.
Plan testu
Nr
zad.
Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)
Kategoria
celu
Poziom
wymagań
Poprawna
odpowiedź
1 Określić wartość odŜywczą jaj
B
P
a
2 Scharakteryzować cechy organoleptyczne mleka
i jego przetworów
C
P
b
3 Określić zastosowanie mleka i jego przetworów w
produkcji gastronomicznej
C
P
d
4 Dobrać surowce do wykonywania potraw z jaj
C
P
c
5 Dobrać maszyny i urządzenia do rodzaju i wielkości
produkcji
C
P
a
6 Sporządzić i podać podstawowy asortyment napojów
i potraw z mleka słodkiego
C
P
a
7 Sporządzić i podać podstawowy asortyment napojów
i potraw z mleka fermentowanego
B
P
a
8 Sporządzić podstawowy asortyment potraw z serów
C
P
b
9 Ocenić świeŜość jaj
C
PP
c
10 Dokonać obróbki wstępnej jaj
C
PP
a
11 Sporządzić podstawowy asortyment potraw
smaŜonych z jaj
C
P
a
12 Sporządzić podstawowy asortyment zakąsek z jaj
C
P
d
13 Przygotować proste potrawy dietetyczne z
przetworów mlecznych
C
P
c
14 Zastosować właściwości zagęszczające jaj
C
PP
b
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
39
15 Sporządzić i podać podstawowy asortyment sosów zimnych
B
P
b
16 Dokonać klasyfikacji deserów z bitej śmietanki
B
P
d
17 Dokonać klasyfikacji serów
C
P
d
18 Sporządzić i podać podstawowe desery z jaj
C
P
a
19 Sporządzić potrawy z jaj, mleka i jego przetworów
charakterystyczne dla kuchni staropolskiej
B
P
d
20 Zastosować właściwości spulchniające jaj
B
P
c
21 Zastosować zasady przechowywania potraw z jaj
B
PP
a
22 Zastosować właściwości wiąŜące jaj
B
P
a
23 Sporządzić i podać podstawowe desery bitej
ś
mietanki i mlecznych napojów fermentowanych
B
P
d
24 Sporządzić i podać podstawowy asortyment zakąsek
z serów
B
P
c
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym
wyprzedzeniem.
2. Zapoznaj uczniów ze sposobem rozwiązywania rodzaju zadań zamieszczonych w teście.
3. Wyjaśnij uczniom sposób zakreślania odpowiedzi na karcie odpowiedzi oraz
postępowania w przypadku udzielenia odpowiedzi błędnej.
4. Przed przystąpieniem do rozwiązywania testu daj uczniom moŜliwość zadania
ewentualnych zapytań dotyczących sposobu rozwiązywania i udziel na nie odpowiedzi.
5. Zapewnij uczniom moŜliwość samodzielnej pracy podczas rozwiązywania zadań testowych.
6. Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliŜającym się
czasie zakończenia testu.
7. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.
8. Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które
sprawiły uczniom największe trudności. Omów te zadania z uczniami.
9. Opracuj wnioski dotyczące dalszego procesu kształcenia.
Instrukcja dla ucznia
1. Przeczytaj uwaŜnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych. Test składa się z 24 zadań wielokrotnego
wyboru obejmujących materiał nauczania całej jednostki modułowej.
4. Tylko jedna z odpowiedzi na kaŜde zadanie jest prawidłowa.
5. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi. Prawidłową odpowiedź
zaznacz przez postawienie x w odpowiedniej rubryce. JeŜeli się pomylisz, zaznacz błędną
odpowiedź kółkiem, a następnie zaznacz odpowiedź prawidłową.
6. Czytaj kaŜde zadanie co najmniej dwukrotnie. JeŜeli nie znasz odpowiedzi, przejdź do
następnego zadania, a do trudniejszego fragmentu powrócisz później.
7. Na rozwiązanie testu masz 45 minut.
Powodzenia!
Materiały dla ucznia:
−
instrukcja,
−
zestaw zadań testowych,
−
karta odpowiedzi.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
40
ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH
1. Wysoka wartość odŜywcza jaj wynika z duŜej zawartości
a)
białka pełnowartościowego.
b)
tłuszczu.
c)
wapnia.
d)
witaminy D.
2. Nieprawidłowy, obcy smak mleka moŜe być spowodowany
a)
zakwaszeniem.
b)
pochłanianiem obcych zapachów.
c)
zagotowaniem.
d)
dodaniem soli.
3. Do ubijania śmietanki na krem naleŜy uŜyć śmietankę o zawartości tłuszczu
a)
12%.
b)
18%.
c)
20%.
d)
30%.
4. Aby ugotować jaja poszetowe do wody naleŜy dodać sól i
a)
cukier.
b)
pieprz.
c)
ocet.
d)
sok z cytryny.
5. Do ubicia piany z 10 białek uŜyjesz
a)
miksera.
b)
blendera.
c)
trzepaczki rózgowej.
d)
maszyny uniwersalnej.
6. Dodatkami do zup mlecznych są
a)
makarony.
b)
grzanki.
c)
paszteciki.
d)
paluszki.
7. Do sporządzenia koktajlu uŜyjesz
a)
mleko zsiadłe, truskawki.
b)
mleko słodkie, makaron.
c)
twaróg, ogórki.
d)
bitą śmietankę, kakao.
8. Pierogi leniwe sporządzisz łącząc mąkę i jaja z
a)
mlekiem.
b)
serem twarogowym.
c)
wodą.
d)
masłem.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
41
9. Jajo świeŜe zanurzone w wodzie
a)
pływa pod powierzchnią.
b)
pływa pośrodku.
c)
leŜy na dnie.
d)
stoi na dnie.
10. Wyparzanie jaj naleŜy przeprowadzać w temperaturze i czasie
a)
95ºC, 15 sekund.
b)
100ºC, 5 sekund.
c)
95ºC, 30 sekund.
d)
100ºC, 60 sekund.
11. Tłuszczem, jaki uŜyjesz do smaŜenia omletu naturalnego jest
a)
masło.
b)
smalec.
c)
słonina.
d)
łój.
12. Do sporządzania jaj zapiekanych przeznacza się
a)
jaja sadzone.
b)
jaja po wiedeńsku.
c)
jaja na miękko.
d)
jaja w koszulkach.
13. Do sporządzania potraw dietetycznych nie moŜna uŜywać
a)
kefiru.
b)
ś
mietanki
c)
ś
mietany.
d)
jogurtu.
14. Aby zagęścić potrawę Ŝółtkami naleŜy Ŝółtka
a)
rozmieszać ze śmietanką, rozprowadzić gorącym płynem, wlać do potrawy,
zagotować.
b)
rozmieszać ze śmietanką, rozprowadzić gorącym płynem, wlać do potrawy, nie
gotować.
c)
wlać bezpośrednio do gorącej potrawy, zagotować.
d)
wlać bezpośrednio do gorącej potrawy, nie gotować.
15. Ogórki konserwowe i grzybki marynowane są składnikiem sosu
a)
holenderskiego.
b)
tatarskiego.
c)
myśliwskiego.
d)
beszamelowego.
16. Deserami sporządzanymi z dodatkiem bitej śmietanki są
a)
mleczka.
b)
musy.
c)
suflety.
d)
kremy.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
42
17. Do serów miękkich dojrzewających z przerostem pleśniowym naleŜy
a)
Oscypek.
b)
Ementaler.
c)
Brie.
d)
Roquefort.
18. Budyń jest deserem zestalanym za pomocą
a)
całych jaj.
b)
Ŝ
ółtek.
c)
mąki ziemniaczanej.
d)
Ŝ
elatyny.
19. Arkas, ulubiony deser Jana III Sobieskiego, był sporządzany na bazie
a)
kefiru.
b)
ś
mietany.
c)
twarogu.
d)
mleka słodkiego.
20. Właściwości spulchniające jaj wykorzystuje się przy sporządzaniu
a)
majonezów.
b)
mleczek.
c)
musów.
d)
zup kremów.
21. Jaja faszerowane, które będą podawane jako dodatek do zupy szczawiowej, naleŜy
przechowywać w temperaturze
a)
4–5ºC.
b)
10–14ºC.
c)
16–20ºC.
d)
22–26ºC.
22. Właściwości wiąŜące jaj zastosowano przy sporządzaniu
a)
jaj faszerowanych.
b)
jajecznicy.
c)
musu.
d)
kremu.
23. Składnikami kremu sułtańskiego są bita śmietanka, bezy i
a)
pomarańcze, migdały.
b)
truskawki, migdały.
c)
lody waniliowe, migdały.
d)
kakao, rodzynki, migdały.
24. Gorącą zakąską z sera podpuszczkowego jest
a)
mus.
b)
budyń.
c)
suflet.
d)
omlet.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
43
KARTA ODPOWIEDZI
Imię i nazwisko ……………………………………………………………………..
Sporządzanie podstawowego asortymentu potraw z jaj, mleka i przetworów
mlecznych
Zakreśl poprawną odpowiedź.
Numer
zadania
Odpowiedź
Ilość
punktów
1
a
b
c
d
2
a
b
c
d
3
a
b
c
d
4
a
b
c
d
5
a
b
c
d
6
a
b
c
d
7
a
b
c
d
8
a
b
c
d
9
a
b
c
d
10
a
b
c
d
11
a
b
c
d
12
a
b
c
d
13
a
b
c
d
14
a
b
c
d
15
a
b
c
d
16
a
b
c
d
17
a
b
c
d
18
a
b
c
d
19
a
b
c
d
20
a
b
c
d
21
a
b
c
d
22
a
b
c
d
23
a
b
c
d
24
a
b
c
d
Razem:
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
44
7. LITERATURA
1. Arens-Azevêdo U.: Technologia gastronomiczna cz.1–3. REA, Warszawa 1998
3. Gawęcki J. (red.): Białka w Ŝywności i Ŝywieniu. Wydawnictwo Akademii Rolniczej w
Poznaniu, Poznań 1997
3. Górecka D., Limanówka H., Superczyńska E., śylińska-Kaczmarek M.: Technologia
gastronomiczna z obsługą konsumenta cz. 2–3. Format AB, Warszawa 2006
4. Jastrzębski W., WyposaŜenie techniczne zakładów gastronomicznych. WSiP, Warszawa
5. Konarzewska M., Zielonka B., Konarzewska-Sokołowska M.: Technologia
gastronomiczna z towaroznawstwem cz. 1–3. REA, Warszawa 2003
6. Konarzewska M., Lada E. H., Zielonka B.: WyposaŜenie techniczne zakładów
gastronomicznych. REA, Warszawa 2004
7. Kunachowicz H., Nadolna I., Iwanow K., Przygoda B.: Wartość odŜywcza wybranych
produktów spoŜywczych i typowych potraw. PZWL, Warszawa 2005
8. Nadolna I., Kunachowicz H., Przygoda B., Iwanow K.: Mleko a zdrowie. Instytut
ś
ywienia i śywności. Warszawa 2001
9. Procner A.: Technologia gastronomiczna z towaroznawstwem cz.1. WSiP, Warszawa 1985
10. Praca zbiorowa: Kucharz & Gastronom. REA, Warszawa 2001.
11. Superczyńska E., śylińska-Kaczmarek M.: Zasady Ŝywienia. REA, Warszawa 2004
12. Superczyńska E., śylińska-Kaczmarek M.: Technologia gastronomiczna w zadaniach
i pytaniach. eMPi
2
, Poznań 2005
13. Szymanderska H.: Encyklopedia polskiej sztuki kulinarnej. REA, Warszawa 2006
14. Zalewski S., Podstawy technologii gastronomicznej. WNT. Warszawa 1997
Czasopisma:
– Przegląd gastronomiczny
– Hotelarz
– Kuchnia – magazyn dla smakoszy
– Food service
Literatura metodyczna
1. Figurski J., Symela K. (red.): Modułowe programy nauczania w kształceniu zawodowym,
Wyd. ITEE, Radom 2001
2. Niemierko B.: Pomiar wyników kształcenia, WSiP S.A., Warszawa 1999
3. Okoń W.: Wprowadzenie do dydaktyki ogólnej, Wydawnictwo Akademickie „śak”,
Warszawa 2003
4. Plewka Cz.: Metodyka nauczania teoretycznych przedmiotów zawodowych, cz. I i II,
Wyd. ITEE, Radom 1999