background image

Przełomowy dla 

zdrowia kwas 

alfa-liponowy 

Jak terapia jedną 

substancją chroni 

przed licznymi 

chorobami i cofa 

już istniejące – 

pełne instrukcje i 

wiedza w pigułce

 

 

Numer 44 • grudzień 2017 

Łukasz D. King

background image

www.BiuletynZdrowia.pl

 • Wszystkie prawa zastrzeżone 

_____________________________________________________________________________________ 

 

_____________________________________________________________________________________ 

-2-  

Przedstawiane treści mają charakter 

informacyjno-edukacyjny 

 

Wszelkie informacje na tematy przedstawiane w niniejszym biuletynie 
odzwierciedlają wiedzę i poglądy autora, a więc NIE stanowią fachowej 
porady lekarskiej lub innego stosownego specjalisty. 

Mimo dołożenia wszelkich starań, aby informacje były wiarygodne 

i sprawdzalne, nie ma gwarancji, że zadziałają tak samo u każdej osoby. 
Efekty mogą się różnić. 

Autor publikacji nie bierze odpowiedzialności, pośredniej ani bezpo-

średniej, za sposób wykorzystania i interpretowania zawartych tu infor-
macji. 

Za podjęcie jakichkolwiek działań i skutków z tego wynikających od-

powiedzialna jest wyłącznie osoba je podejmująca. 

 

 

background image

www.BiuletynZdrowia.pl

 • Wszystkie prawa zastrzeżone 

_____________________________________________________________________________________ 

 

_____________________________________________________________________________________ 

-3-  

BIULETYN 

ZDROWIA 

Lekcje o tym 

jak być zdrowym 

i wieść lepsze życie 

pod redakcją 

Łukasza D. Kinga 

« lukasz.king@mapazdrowia.pl » 

 

 

 

 

Drogi Czytelniku! 

opóki  ktoś  nie  jest  naukowcem,  dopóki  zawodowo  nie  zaj-
muje  się  badaniem  określonych  aspektów  związanych  ze 
zdrowiem,  dopóty  powinien  obkładać  usta  aresztem,  jeśli 

chodzi o to, co sam odkrył w dziedzinie zdrowia, bo tak naprawdę – nie 
odkrył nic. To, co człowiek taki jak ja – nienaukowiec, lecz z konieczności 
pasjonat  tematów  zdrowotnych  –  powinien  robić,  to  być  listonoszem 
rzetelnej wiedzy, jaką zgromadzili ludzie, którzy zawodowo zajmują się 
daną  tematyką.  W  prostszych  słowach  oznacza  to,  że  w  „Biuletynie 

background image

www.BiuletynZdrowia.pl

 • Wszystkie prawa zastrzeżone 

_____________________________________________________________________________________ 

 

_____________________________________________________________________________________ 

-4-  

Zdrowia” nigdy nie prezentuję wiedzy  mojej własnej, bo ona jest zni-
koma; zawsze prezentuję wiedzę, jaką zdobyli naukowcy, należący do 
arystokracji umysłowej w określonej dziedzinie. To jest najbardziej od-
powiedzialne podejście, jakie mogę mieć. 

Dzisiejszy  numer  to  pigułka  najważniejszej  wiedzy,  jaką  zdobyli 

specjaliści  w  stosowaniu  kwasu  alfa-liponowego.  Chcąc  przekazać 
swoim  czytelnikom  jak  najrzetelniejszą  wiedzę,  najpierw  zebrałem 
książki naukowe, jakie napisano na temat tego związku. Jeśli to kogoś 
interesuje, na dwie książki i sześć numerów czasopism naukowych wy-
dałem  niespełna  1200,00  zł,  aby  przygotować  materiał  naukowy  do 
opracowania tego numeru. A podaję tę kwotę, bo gdy ja wiem, ile ktoś 
musiał poświęcić, aby napisać dla mnie jakiś artykuł lub książkę czy co-
kolwiek innego, wtedy podwójnie doceniam wartość tego artykułu, tej 
książki  lub  czegokolwiek  innego.  Myślę,  że  to  samo  może  działać  w 
przypadku  tego  numeru  „Biuletynu  Zdrowia”.  Zdaję  sobie  bowiem 
sprawę, że jego cena – 39,97 zł za wersję elektroniczną i 49,95 zł za wersję 
drukowaną – powierzchownie wydaje się wysoka. Ale gdyby czytelnik 
chciał uzyskać przekazywaną w każdym numerze wiedzę takiej samej 
jakości, musiałby wydać znacznie więcej. 

Dobrze, przechodząc do tematu niniejszego numeru… 

background image

www.BiuletynZdrowia.pl

 • Wszystkie prawa zastrzeżone 

_____________________________________________________________________________________ 

 

_____________________________________________________________________________________ 

-5-  

Kwas alfa-liponowy (ALA) – substancja 

jakiej organizm na zabój potrzebuje 

Kwas alfa-liponowy – w skrócie ALA i takiego skrótu będę używać 

przez resztę numeru – to niezwykła substancja. Piszę ‘niezwykła’, a nie 
‘ważna’,  bo  wszystkie  niezbędne  organizmowi  substancje  są  tak  na-
prawdę  ważne.  Określenie  ‘niezwykła’  pasuje  natomiast  bardziej,  bo 
pełni ona więcej funkcji w naszym organizmie, niż się powszechnie są-
dzi. ALA poprawił zdrowie wielu ludzi, wobec których medycyna się 
poddała. A z drugiej strony, jest świetną substancją prewencyjną, czyli 
dla osób, którym nic nie dolega i które chcą zachować zdrowie jak naj-
dłużej. 

ALA jest w każdej komórce ludzkiego ciała

1

. W literaturze określany 

jest  mianem  ‘wszechstronnego,  uniwersalnego  przeciwutleniacza’

2

.  W 

odpowiedniej dawce, ALA nie ma absolutnie żadnych niepożądanych 
skutków ubocznych. Ma za to szereg korzyści  – ponad 30. Ale o nich 
więcej za chwilę. 

Najpierw odpowiedzmy sobie na pytanie takie… 

                                        

1

 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5155102/ 

2

 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25620240 

background image

www.BiuletynZdrowia.pl

 • Wszystkie prawa zastrzeżone 

_____________________________________________________________________________________ 

 

_____________________________________________________________________________________ 

-6-  

Dlaczego potrzebujemy więcej ALA – 

kwestia toksyn i oczyszczania się organizmu 

Jeśli chcemy być zdrowi, ALA jest naszym niezastąpionym sprzy-

mierzeń sprzymierzeńcem w dzisiejszym świecie, w jakim żyjemy. Bo 
dziś ludzie są narażeni na więcej toksycznych substancji niż byli kiedy-
kolwiek w całej historii swojej ewolucji. Nasi przodkowie nie byli stale 
narażeni na tyle toksycznych substancji, na ile jest człowiek współcze-
sny. A skoro nasi przodkowie nie mieli takiego kontaktu z toksynami 
środowiskowymi,  no  to…  siłą  rzeczy  nie  wykształciły  się  w  procesie 
ewolucji  dość  wydajne  mechanizmy  obronne  przed  tymi  toksynami. 
Fakt, niektórzy przodkowie żyli blisko aktywnych wulkanów lub radio-
aktywnych obszarów bądź byli narażeni na kontakt z substancjami nisz-
czącymi odporność i inne układy w organizmie. Lecz większość z nich 
wynosiła się z takich obszarów. Ci, którzy zostawali, umierali. 

Skąd  toksyny  w  środowisku?  Oczywiście  z  industrializacji  –  roz-

woju gospodarczy kraju polegającej na zwiększeniu udziału przemysłu 
i wielkoprzemysłowej techniki w gospodarce narodowej. Nie chodzi o 
to,  że  industrializacja  jest  zła.  Przeciwnie,  jest  potrzebna  i  niezbędna. 
Chodzi o to, że ludzie – kolokwialnie mówiąc – nie umieją, a raczej nie 
chcą po sobie posprzątać. Kadra zarządzająca wielu korporacji niejedno-
krotnie  już  przyznała,  że  prawidłowe  gospodarowanie  odpadami  ob-
niża marżę, czyli zysk, jaki na określonym produkcie się wypracowuje. 

background image

www.BiuletynZdrowia.pl

 • Wszystkie prawa zastrzeżone 

_____________________________________________________________________________________ 

 

_____________________________________________________________________________________ 

-7-  

Skoro obniża się zysk, to trzeba podnieść koszty. A wzrost kosztów cza-
sami bywa zabójczy, bo konkurencyjność jest wysoka. Wśród zarządów 
wielu korporacji panuje przekonanie, że jeśli nie można sobie pozwolić 
na  niechlujne  zarządzanie  odpadami,  to  tak  trzeba  robić,  bo  przecięt-
nego mieszkańca miasta tak naprawdę niewiele obchodzi, w jakim stop-
niu jakaś tam fabryka gdzieś tam zanieczyszcza środowisko. 

Wiele toksycznych substancji obecnych w środowisku rozpuszcza 

się w tłuszczach. A to oznacza, że one potrafią przenikać wszystkie bio-
logiczne membrany w organizmie człowieka, w tym skórę, której jed-
nym  z  zadań  jest  ochrona  właśnie  przed  szkodliwymi  czynnikami 
zewnętrznymi. 

Zmierzam do tego, że dziś komórki organizmu człowieka są w sta-

łym starciu toksyn. Toksyn w postaci toksycznych elektrofili, mutage-
nów  i  utleniaczy.  Wiele  z  nich  pojawia  się  jako  naturalny  produkt 
uboczny metabolizmu, ale znacznie więcej pochodzi ze środowiska. Or-
ganizm  ma  ograniczone  mechanizmy  usuwania  tych  toksyn.  Ogólnie 
biorąc, toksykolodzy podzielili owe mechanizmy na trzy szerokie kate-
gorie: enzymy oczyszczające fazy 1, enzymy oczyszczające fazy 2 i en-
zymy  oczyszczające  fazy  3.  W  fazie  3  następuje  po  prostu  usunięcie 
toksyn z komórek. Ale – żeby ta faza mogła w ogóle zajść, przedtem ko-
niecznie musi zajść faza 1 i 2. Z fazą 1 organizm sobie znakomicie radzi, 

background image

www.BiuletynZdrowia.pl

 • Wszystkie prawa zastrzeżone 

_____________________________________________________________________________________ 

 

_____________________________________________________________________________________ 

-8-  

bo  jest  równie  łatwa  co  faza  3.  Najwięcej  problemów  sprawia  organi-
zmowi faza 2. Tu najczęściej dochodzi do pomyłek, niewydolności i tak 
dalej. Słowem, w fazie 2 najczęściej psują się procesy oczyszczające. 

Jaką rolę odgrywa tu ALA? Temat jest bardzo złożony i opisanie go 

tak jak w książkach naukowych – spowodowałoby niezrozumienie. Do 
zrozumienia potrzebne by było wykształcenie medyczne. Dlatego ogra-
niczę się do najprostszego opisania roli ALA w fazie 2 oczyszczania z 
toksyn. 

Endogennie wytworzony ALA, czyli ten, który organizm sam sobie 

wytwarza, nawet jeśli go wytwarza w dużych ilościach, służy w całości 
mitochondriom. Pula ALA dostępnego w organizmie, pochodząca z pro-
dukcji własnej, nie trafia do tak zwanego cytozolu. A to zaś oznacza, że 
ALA wytwarzany przez organizm nie jest w stanie aktywować genów 
odpowiedzialnych  za  czynność  enzymów  oczyszczających  fazy  2. 
Wiem, choć staram się uprościć, to i tak brzmi skomplikowanie. Więc w 
skrócie chodzi o to, że tyle ALA, ile organizm wytwarza, to i tak zbyt 
mało, aby mechanizmy oczyszczające organizm z toksyn działały prawi-
dłowo. Aby te mechanizmy działały prawidłowo i wydajnie, niezbędne 
jest dostarczenie ALA z jedzeniem lub z suplementem diety. To jest dość 
istotna informacja, której praktycznie nie da się znaleźć nigdzie w pol-
skim Internecie.  Naukowcy bowiem niedawno w zasadzie odkryli, że 
faza 2 oczyszczania toksyn wymaga ALA z pożywienia lub suplementu 

background image

www.BiuletynZdrowia.pl

 • Wszystkie prawa zastrzeżone 

_____________________________________________________________________________________ 

 

_____________________________________________________________________________________ 

-9-  

– czyli po prostu z zewnątrz; że produkcja własna nie jest wcale wystar-
czająca, jak sądzono. A tak sądzono i sądzi się do dziś, czego dowodem 
jest choćby fakt, że nie ustalono RDA – dziennego zalecanego spożycia 
dla ALA. 

Mówiąc o naturalnym wytwarzaniu ALA w organizmie… 

W młodym wieku, a mam na myśli wiek dziecięcy i nastoletni, wą-

troba i wszystkie inne komórki organizmu człowieka produkują duże 
ilości ALA. Im bardziej się starzejemy, nasze organizmy dalej potrzebują 
dużych ilości ALA w celu utrzymania zdrowia. Lecz jak na ironię, wła-
śnie z wiekiem – organizm produkuje coraz mniej i mniej tej substancji. 

W związku z powyższym, liczba korzyści przyjmowania ALA – nie 

jest wcale zaskoczeniem… 

Ponad 22 udowodnione korzyści  

dla zdrowia ze stosowania ALA 

ALA ma liczne korzyści zarówno w zapobieganiu, jak i leczeniu cu-

krzycy. 

Warto zwrócić uwagę na fakt, że u osób chorych na większość cho-

rób przewlekłych, występują szczególnie niskie poziomy ALA w orga-
nizmie. Zwłaszcza dotyczy to cukrzycy, marskości wątroby i wszelkich 

background image

www.BiuletynZdrowia.pl

 • Wszystkie prawa zastrzeżone 

_____________________________________________________________________________________ 

 

_____________________________________________________________________________________ 

-10-  

chorób  układu  krążenia

3

.  Więc  nie  tylko  osoby  zdrowe,  które  chcą 

zdrowe pozostać powinny zgłębić tematykę ALA (czyli przeczytać do 
końca ten numer „Biuletynu Zdrowia” ), ale przede wszystkim osoby 
chorujące na choroby przewlekłe. 

Niedobór, czy raczej zbyt małe ilości ALA w organizmie, mogą być 

podłożem wielu poważnych chorób. Wystarczy przejrzeć literaturę. Jest 
mnóstwo artykułów naukowych, z których wynika na przykład, że ALA 
hamuje  reprodukcję  wirusa  AIDS

4

,  zapobiega  katarakcie

5

,  albo  chroni 

nerki przed wolnymi rodnikami czy nawet… zniszczeniami, jakie powo-
dują antybiotyki

6

. To tylko początek, ale więcej korzyści – poniżej. 

Co zasługuje na uwagę, na terenie Europy ALA jest licencjonowany 

do  leczenia  neuropatii  cukrzycowej.  Wykazano,  że  poprawia  wrażli-
wość  komórek  na  insulinę  (gdzie  obniżona  wrażliwość  jest  podłożem 
cukrzycy), do tego poprawia mikrokrążenie w kończynach i zmniejsza 

                                        

3

 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5155102/ 

4

 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/1724477 

5

 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/7750805 

6

 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/7659073 

background image

www.BiuletynZdrowia.pl

 • Wszystkie prawa zastrzeżone 

_____________________________________________________________________________________ 

 

_____________________________________________________________________________________ 

-11-  

objawy neuropatyczne – są to wszystko działania, tak jak poniższe dzia-
łania, potwierdzone naukowo

7,8

1) Działa jako silny przeciwutleniacz 

Czyli neutralizuje wolne rodniki, a co za tym idzie zmniejsza uszko-

dzenia komórkowe spowodowane nadmiarem procesów utleniania

9,10

Dokładniej mówiąc, ALA oczyszcza z kilku różnych reaktywnych form 
tlenu,  łącznie  z  tymi,  które  zwiększają  ryzyko  chorób  serca

11

.  Oprócz 

tego, jako przeciwutleniacz ALA  pomaga zregenerować witaminy C i 
E

12

Ale i to nie wszystko, jeśli chodzi o właściwości przeciwutleniające. 

ALA wspiera aktywność innych przeciwutleniaczy, między innymi glu-
tationu i koenzymu Q10, dwóch najważniejszych związków pod wzglę-
dem spowolnienia procesów starzenia się organizmu

13

                                        

7

 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1884561/ 

8

 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4478382/ 

9

 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16026269 

10

 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12716823 

11

 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1884561/ 

12

 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5155102/ 

13

 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17217324 

background image

www.BiuletynZdrowia.pl

 • Wszystkie prawa zastrzeżone 

_____________________________________________________________________________________ 

 

_____________________________________________________________________________________ 

-12-  

Podsumowując tę kwestię, trzeba jeszcze powiedzieć rzecz następu-

jącą. Otóż wielu naukowców uznaje ALA za „idealny przeciwutleniacz” 
między innymi dlatego, że bardzo łatwo i szybko się wchłania z układu 
pokarmowego do krwi, a co za tym idzie – jest biodostępny do tego, aby 
wykonać swoje ważne w organizmie zadania. Tego samego nie można 
powiedzieć o bardzo wielu innych substancjach, które są przeciwutle-
niaczami.  Na  przykład  słynny  likopen  z  pomidorów.  Rzeczywiście, 
mocny  przeciwutleniacz,  skuteczny,  potrzebny.  Ale…  znikomo  się 
wchłania i  dlatego nie jest zbytnio pomocny. Dopiero po obróbce ter-
micznej likopen zmienia lekko formę i staje się biodostępny. Na ten te-
mat pisałem już w innych numerach „Biuletynu Zdrowia”. W każdym 
razie, podobnym przykładów jak likopen jest więcej. ALA natomiast od-
wrotnie  –  łatwo się wchłania, szybko i przez to skutecznie robi swoją 
robotę  

2) Wspiera odchudzanie – utratę tłuszczu 

Wykazano w badaniu, że u osób z nadwagą lub otyłością, które są 

na  diecie  z  ograniczeniem  kalorii,  ALA  przyśpiesza  i  uskutecznia 
zdrową utratę nadmiaru tkanki tłuszczowej

14

Ale  co  interesujące,  nawet  bez  jakiejkolwiek  diety  –  ALA  i  tak 

wspiera w odchudzaniu, bo znacznie poprawia metabolizm glukozy i 

                                        

14

 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25594166 

background image

www.BiuletynZdrowia.pl

 • Wszystkie prawa zastrzeżone 

_____________________________________________________________________________________ 

 

_____________________________________________________________________________________ 

-13-  

tłuszczu. W wyniku tego wsparcia, większa ilość cukrów i tłuszczów z 
pożywienia zostanie przemieniona na energię, zamiast być odkładana w 
adipocytach, czyli komórkach gromadzących tłuszcz. Poprawa metabo-
lizmu cukrów i tłuszczów równa się także mniejszemu łaknieniu, a więc 
osoba powinna jeść mniej

15

W kilku innych badaniach wśród osób z nadwagą i otyłością także 

potwierdzono, że ALA istotnie przyczynia się do redukcji wagi ciała, w 
tym do zmniejszenia obwodu w talii, co oznacza, że zmniejsza otyłość 
brzuszną, tę najbardziej szkodliwą dla zdrowia

16,17,18

. A już szczególnie 

mocno z ALA korzystają osoby otyłe chorujące również na cukrzycę

19

. U 

takich osób ALA istotnie zmniejsza stężenie trójglicerydów – wybitnie 
pożądany efekt. 

                                        

15

 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25594166 

16

 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28239907 

17

 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28295905 

18

 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21187189 

19

 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26276648 

background image

www.BiuletynZdrowia.pl

 • Wszystkie prawa zastrzeżone 

_____________________________________________________________________________________ 

 

_____________________________________________________________________________________ 

-14-  

Warto  wiedzieć,  że  ALA  wspomaga  odchudzanie  nie  tylko  przez 

poprawę  metabolizmu  węglowodanów  i  tłuszczów.  Innym  mechani-
zmem takiego działania ALA jest to, że hamuje produkcję chemeryny, 
cząsteczki, która jest powiązana z otyłością i zespołem metabolicznym

20

3) Wspiera regenerację mięśni po treningu 

Wiadome jest, że trening fizyczny, zwłaszcza intensywny, uszkadza 

DNA i komórki mięśni poprzez wywołanie stresu oksydacyjnego. Jest to 
efekt pożądany, bo dzięki temu, poprzez regenerację, mięśnie się rozwi-
jają, powiększają i tak dalej. Ale – jeśli nam zależy na przyśpieszonej re-
generacji,  bo  na  przykład  trenujemy  bardzo  często,  wówczas  warto 
rozważyć suplementację ALA. 

Wykazano,  że  ALA  zmniejsza  stres  oksydacyjny  w  mięśniach  u 

mężczyzn, którzy  wykonują  trening  uszkadzający  włókna  mięśniowe, 
czyli na przykład trening oporowy – na, jak to mówi młodzież, siłce

21

A dla ludzi poważnie zajmujących się treningiem siłowym, ciekawa 

informacja: jeśli kreatynę bierzemy z ALA, wówczas zawartość kreatyny 
w mięśniach się zwiększa, co sprzyja przyrostom masy mięśniowej

22

.  

                                        

20

 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26721419 

21

 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19617657 

22

 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/14669930 

background image

www.BiuletynZdrowia.pl

 • Wszystkie prawa zastrzeżone 

_____________________________________________________________________________________ 

 

_____________________________________________________________________________________ 

-15-  

4) Oczyszcza z metali ciężkich 

ALA  jest  znakomitym  czynnikiem  chelatującym.  W  prostych  sło-

wach oznacza to, że ALA chwyta i wiąże metaliczne substancje, neutra-
lizuje je i przenosi do „oczyszczalni” organizmu (wątroba, pęcherz, jelita 
itd.), skąd mogą być łatwo usunięte z organizmu. Jest istotne, by mieć 
takie czynniki chelatujące w diecie, bo – co jasne – nadmiar metali cięż-
kich w organizmie, w rozmaitych tkankach, powoduje choroby choćby 
przez zwiększony stres oksydacyjny i pogorszenie funkcji danych narzą-
dów. Zobaczmy teraz, jakie metale ciężkie pomaga usunąć ALA. 

ALA chelatuje rtęć.  I to w dużych ilościach. Dzięki ALA, rtęć jest 

usuwana przez pęcherzyk żółciowy. 

ALA  chelatuje  arszenik.  Że  z  rtęcią  mamy  dość  spory  kontakt, 

choćby przez ryby i wypełnienia amalgamatowe, to raczej każdy wie. 
Ale mało kto wie, że wcale niemały mamy kontakt z arszenikiem. Jest w 
wodzie, w ryżu, w smogu, w dymu tytoniowym, w pestycydach i wielu 
przemysłowych chemikaliach. Już w 1960 roku udowodniono, że arsze-
nik można łatwo i szybko usunąć z krwi, podając ALA

23

.  

                                        

23

 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/13829866 

background image

www.BiuletynZdrowia.pl

 • Wszystkie prawa zastrzeżone 

_____________________________________________________________________________________ 

 

_____________________________________________________________________________________ 

-16-  

Z  innych  metali  ciężkich,  ALA  chelatuje  miedź,  nadmiar  żelaza, 

kadm, nadmiar wapnia (tak, tak, nie tylko witamina K2-MK7 tu pomaga 

) i ołów. 

5) Obniża stany zapalne 

Było taki świetny numer „Biuletynu Zdrowia”, zatytułowany Prze-

ciwzapalny tryb życia. Tam opisałem najważniejsze – krytyczne wręcz – 
kroki do tego, jak prowadzić tryb życia, aby w organizmie naszym nie 
było zbyt wysokiego stanu zapalnego. Dlatego oczywiście, że – jak wy-
tłumaczyłem w tamtym numerze – stan zapalny to podłoże naprawdę 
wielu przewlekłych chorób. Dziś dochodzę do wniosku, że w tamtym 
numerze powinien obowiązkowo znaleźć się ALA. Po pierwsze oczywi-
ście zapobiega występowaniu nadmiaru stanów zapalnych. Ale  – gdy 
już takie stany są obecne, to ALA skutecznie im przeciwdziała, tym sa-
mym spowalniając postęp choroby i przyczyniając się do jej zatrzymania 
lub  cofnięcia.  Na  przykład,  udowodniono  takie  działanie  ALA  w 
stwardnieniu rozsianym, piekielnie poważnej chorobie

24

, a także w ze-

spole metabolicznym

25

 i cukrzycy

26

                                        

24

 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2946928/ 

25

 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15655130 

26

 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26026207 

background image

www.BiuletynZdrowia.pl

 • Wszystkie prawa zastrzeżone 

_____________________________________________________________________________________ 

 

_____________________________________________________________________________________ 

-17-  

Zwłaszcza osoby z nadwagą i otyłe powinny zwrócić na powyższe 

swoją uwagę. Dlatego, że nadmiar tkanki tłuszczowej równa się większe 
stężenie markerów zapalenia – przede wszystkim CRP i hs-CRP

27

. ALA 

pomaga rozwiązać ten problem. 

6) Zapobiega i wspiera leczenie cukrzycy 

ALA jest korzystny zarówno w zapobieganiu cukrzycy, jak i w pro-

cesie leczenia tej choroby

28

. Głównie przez to, że poprawia sposób, w jaki 

organizm wykorzystuje glukozę pochodzącą ze spożywanych węglowo-
danów

29

Na przykład, wykazano w dobrym badaniu, że u pacjentów z cu-

krzycą  typu  2  ALA  zmniejsza  stężenie  glukozy  we  krwi  i  poprawia 
wrażliwość komórek na insulinę

30,31,32

                                        

27

 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26962183 

28

 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26406389 

29

 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2756298/ 

30

 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10468203 

31

 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/7575750 

32

 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21666939 

background image

www.BiuletynZdrowia.pl

 • Wszystkie prawa zastrzeżone 

_____________________________________________________________________________________ 

 

_____________________________________________________________________________________ 

-18-  

Poziom glutation, niezwykle ważnego przeciwutleniacza, jest u cu-

krzyków zwykle obniżony. U cukrzyków – jego poziom jest obniżony. 
Wykazano,  że  przyjmowanie  ALA  podnosi  glutation  z  powrotem  do 
zdrowych poziomów, dzięki którym glutation może wykonywać swoją 
ważną  pracę  w  organizmie

33

.  Z  ciekawostek:  u  mężczyzn  z  cukrzycą 

typu 2, które przez tę chorobę mają problem ze wzwodem, ALA okazuje 
się pomocny. 

7) Zmniejsza komplikacje związane z cukrzycą 

Cukrzyca sama w sobie jest czynnikiem ryzyka rozwoju wielu in-

nych chorób i schorzeń. Oznacza to, że cukrzycy są bardziej narażeni na 
kolejne choroby niż osoby bez cukrzycy. A dokładniej, cukrzycy są bar-
dziej narażeni szczególnie na neuropatie i choroby serca. Dlatego przyj-
mowanie ALA w cukrzycy  – pomaga nie tylko w samej cukrzycy, ale 
obniża ryzyko komplikacji związanych z cukrzycą. 

 
 
 

                                        

33

 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24172699 

background image

www.BiuletynZdrowia.pl

 • Wszystkie prawa zastrzeżone 

_____________________________________________________________________________________ 

 

_____________________________________________________________________________________ 

-19-  

8) Pomaga zwalczyć zespół metaboliczny 

ALA reguluje ciśnienie krwi i obniża oporność na insulinę, do tego 

obniża  stężenie  trójglicerydów  oraz  ilość  tkanki  tłuszczowej.  Są  to 
wszystko działania, które w rezultacie likwidują zespół metaboliczny

34

Zespół  metaboliczny  charakteryzuje  się  także  tym,  że  pogorszone 

jest funkcjonowanie komórek naczyń krwionośnych, a podniesione jest 
stężenie markerów prozapalnych. ALA likwiduje jedno i drugie

35

Suma summarum, obniża natężenie zespołu metabolicznego. 

9) Pomaga obniżyć ciśnienie tętnicze krwi 

ALA  zapobiega  rozwojowi  nadciśnienia  poprzez  obniżenie  po-

ziomu zapalnych cytokin we krwi. W ten sposób zapobiega patologicz-
nym  zmianom  w  komórkach  naczyń  krwionośnych  i  normalizuje 
ciśnienie

36

                                        

34

 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17302524 

35

 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15655130 

36

 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4407629/ 

background image

www.BiuletynZdrowia.pl

 • Wszystkie prawa zastrzeżone 

_____________________________________________________________________________________ 

 

_____________________________________________________________________________________ 

-20-  

Wykazano w kilku badaniach klinicznych, że ALA pomaga zaha-

mować nadprodukcję endoteliny-1, głównego czynnika zwężającego na-
czynia  krwionośne

37

.  A  z  drugiej  strony,  ALA  dość  istotnie  zwiększa 

produkcję  tlenku  azotu,  głównego  czynnika  rozszerzającego  naczynia 
krwionośne. Skutkiem tego jest wpływ na poprawę ciśnienia tętniczego. 

10) Zapobiega miażdżycy tętnic 

Liczne badania wskazują na potencjał ALA w zapobieganiu i lecze-

niu  miażdżycy,  czyli  utwardzeniu  się  głównych  tętnic  organizmu

38

Oprócz tego poprawia tak zwaną strukturę naczyń krwionośnych i oczy-
wiście ich funkcje

39,40

. A u osób, u których jest już w tętnicach rozwinięta 

płytka miażdżycowa, ALA pomaga zmniejszyć ryzyko z tym związane 
– czyli tak zwane obciążenie organizmu płytką miażdżycową.  

11) Wpływa ochronnie na mózg 

Z uwagi na swoje działanie przeciwutleniające, ALA ziała jako po-

tężny „ochronią” neuronów w mózgu. Na przykład, wspiera regenerację 

                                        

37

 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4407629/ 

38

 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4478382/ 

39

 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1884561/ 

40

 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4407629/ 

background image

www.BiuletynZdrowia.pl

 • Wszystkie prawa zastrzeżone 

_____________________________________________________________________________________ 

 

_____________________________________________________________________________________ 

-21-  

neuronów

41

 i dzięki temu zmniejsza ryzyko chorób neurodegeneracyj-

nych. U osób zaś chorych na takie choroby, ALA wspiera leczenie. 

Na szczurach zrobiono interesujące badanie. Tuż po udarze podano 

im ALA. Okazało się, że ALA wykazywał wtedy znacząco ochrony efekt 
na delikatne neurony i sprzyjał w kontekście długoterminowym odno-
wieniu się ich (regeneracji)

42

Inne  ciekawe  badanie  wykazało,  że  ALA  zmniejsza  uszkodzenia 

mózgu i zwiększa szanse na przeżycie w przypadku osób po udarze

43

Jaki procent takich ludzi wie o tym? No właśnie, znikomy… I wreszcie 
ostatni mechanizm, poprzez jaki ALA wpływa korzystne na mózg, na 
jego funkcjonowanie, to powodowanie wzrostu glutationu

44

 
 
 

                                        

41

 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4339247/ 

42

 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4339247/ 

43

 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/8738270 

44

 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27935686 

background image

www.BiuletynZdrowia.pl

 • Wszystkie prawa zastrzeżone 

_____________________________________________________________________________________ 

 

_____________________________________________________________________________________ 

-22-  

12) Niezbędny w przypadku Alzheimera 

Stres oksydacyjny, stany zapalne i słaby profil lipidowy krwi są ści-

śle powiązane z występowaniem choroby Alzheimera

45

. ALA pomaga w 

przypadku wszystkich tych problemów. 

Wykazano w badaniu, że jeśli ALA jest podawany codziennie oso-

bom z Alzheimerem (w dodatku do standardowego leczenia), prowadzi 
to  do  stabilizacji  funkcji  poznawczych

46

.  W  innym  badaniu  dowie-

dziono, że osoby z Alzheimerem wraz z demencją ALA spowalnia po-
stęp choroby

47

. A jeśli  do tego dodamy jeszcze omegę-3, zwłaszcza w 

postaci  estrów  etylowych,  o  których  pisałem  w  innych  numerach,  to 
wówczas efekt jest jeszcze lepszy

48

13) Pomaga w chorobie Parkinsona 

Literatura naukowa opisuje chorobę Parkinsona jako choroba z ob-

niżonymi funkcjami dopaminy i utratą neuronów w mózgu – z powodu 

                                        

45

 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24077434 

46

 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17982894 

47

 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17982894 

48

 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24077434 

background image

www.BiuletynZdrowia.pl

 • Wszystkie prawa zastrzeżone 

_____________________________________________________________________________________ 

 

_____________________________________________________________________________________ 

-23-  

słabej autofagii, zwiększonego stresu oksydacyjnego, stanu zapalnego i 
dysfunkcji mitochondriów

49

W badaniach na szczurach wykazano, że ALA obniża właśnie utratę 

neuronów dopaminergicznych i wspiera mózg na wielu innych obsza-
rach, które w Parkinsonie zostają uszkodzone. Do tego obniża poziom 
cząsteczek prozapalnych

50

14) Pomaga w przypadku stwardnienia 
rozsianego 

Szczególnie  silne  właściwości  przeciwzapalne  ALA  wykazuje  u 

osób ze stwardnieniem rozsianym

51

. U osób tych ALA hamuje także ak-

tywność  MMP-9  –  właściwość  niezwykle  pożądana  u  pacjentów  ze 
stwardnieniem, nie będę się rozpisywać tutaj dlaczego, bo to kwestia dla 
biochemików, nie zwykłego Kowalskiego. 

 
 

                                        

49

 http://jnnp.bmj.com/content/79/4/368.long 

50

 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26084861 

51

 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2946928/ 

background image

www.BiuletynZdrowia.pl

 • Wszystkie prawa zastrzeżone 

_____________________________________________________________________________________ 

 

_____________________________________________________________________________________ 

-24-  

15) Chroni oczy i wzrok 

Stres  oksydacyjny  zwiększa  się  z  wiekiem.  A  to  ma  negatywny 

wpływ na wzrok. ALA, jak wykazano w badaniach, przeciwdziała stre-
sowi oksydacyjnemu w oczach, tym samym chroniąc wrażliwą tkankę 
narządu  wzroku.  Na  przykład  wykazano,  że  ALA  poprawia  wzrok  i 
zmniejsza  inne  objawy  w  przypadku  osób  z  jaskrą

52

.  ALA  poprawia 

także wzrok w przypadku zwyrodnienia plamki żółtej

53

. Inne badania 

na zwierzętach pokazały, że ALA zmniejsza ryzyko powstania zaćmy

54

16) Zapobiega migrenom 

Migreny  powiązano  z  dysfunkcjami  mitochondriów

55

 i  nadmier-

nym stresem oksydacyjnym

56

. ALA pomaga w przypadku obu tych pro-

blemów, niwelując tym samym występowanie migren. U pacjentów, u 
których  już  występują  migreny,  ALA  zmniejsza  częstość  migren,  dłu-
gość i intensywność

57

                                        

52

 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/8604540 

53

 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27840374 

54

 http://www.altmedrev.com/publications/11/3/232.pdf 

55

 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24331360 

56

 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25595415 

57

 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17355494 

background image

www.BiuletynZdrowia.pl

 • Wszystkie prawa zastrzeżone 

_____________________________________________________________________________________ 

 

_____________________________________________________________________________________ 

-25-  

17) Łagodzi bóle i neuropatie 

Neuropatia to stan chorobowy dotyczący nerwów. Uszkodzenie lub 

stan zapalny zaburza przewodzenie informacji ruchowych i czuciowych 
wzdłuż włókien nerwowych i oprócz bólu wywołuje takie objawy, jak 
drętwienie, mrowienie, palenie kończyn, wrażenie osłabienia kończyn. 
ALA poprawia jakość życia człowieka, likwidując właśnie te neuropatie. 
Taki wpływ wiąże się także z redukcją stanów bólowych. Co ważne, ob-
serwuje się znaczne zmniejszenie bólów

58

. Więc może zamiast następ-

nym  razem  sięgać  po  leki  przeciwbólowe,  lepiej  spróbować  ALA? 
Zdecydowanie są ku temu wszelkie przesłanki. Oprócz tego, że złago-
dzimy bóle, to przy okazji odniesiemy korzyści opisane wyżej i te opi-
sane niżej :-) 

18) Może poprawiać jakość nasienia 
u mężczyzn 

Zrobiono  badanie  wśród  mężczyzn  bezpłodnych.  Okazał  się,  że 

ALA znacząco zwiększa całkowitą liczbę plemników, stężenie plemni-
ków i ich ruchliwość

59

                                        

58

 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26694149 

59

 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26051095 

background image

www.BiuletynZdrowia.pl

 • Wszystkie prawa zastrzeżone 

_____________________________________________________________________________________ 

 

_____________________________________________________________________________________ 

-26-  

19) Wzmacnia kości 

U kobiet po menopauzie z osteopenią (niską gęstością mineralną ko-

ści) ALA znacząco zwiększa gęstość mineralną kości

60

Kilka badań laboratoryjnych pokazało, że ALA hamuje utratę tkanki 

kostnej indukowaną przewlekłym stanem zapalnym

61,62,63

. Poza kośćmi, 

z ALA skorzystają stawy. Zmniejsza bowiem degenerację chrząstki sta-
wowej. 

20) Działa korzystnie na skórę 

Zwiększa grubość skóry

64

 oraz zmniejsza szorstkość i fotostarzenie 

się skóry

65

 u osób w średnim i starszym wieku. 

 
 

                                        

60

 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23444750 

61

 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16365401 

62

 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15940365 

63

 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26024498 

64

 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27873449 

65

 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/14616378 

background image

www.BiuletynZdrowia.pl

 • Wszystkie prawa zastrzeżone 

_____________________________________________________________________________________ 

 

_____________________________________________________________________________________ 

-27-  

21) Wspiera leczenie nowotworów 

ALA hamuje inicjację i rozwój nowotworów do kolejnych stadiów

66

Na  przykład,  przy  dodaniu  do  diety  ALA,  komórki  nowotworu  płuc 
mają zmniejszoną zdolność do przetrwania, a komórki raka piersi mają 
zmniejszoną zdolność do proliferacji. 

22) Pozostałe choroby i schorzenia, przy 
których ALA wspiera leczenie 

Niedoczynność tarczycy… zakażenia HIV… cystynuria… choroby 

wątroby…  choroby  serca…  uszkodzenie  trzustki  spowodowane  syro-
pem  glukozowo-fruktozowym…  choroba  tętnic  obwodowych…  ostry 
zespół wieńcowy… utrata węchu… anemia sierpowata. 

Naprawdę  lista  działań  ALA  robi  wrażenie.  Po  zapoznaniu  się  z 

pełną literaturą, uznałem, że muszę zrobić na ten temat cały numer „Biu-
letynu Zdrowia”. Wiem, że mogło się do tej pory czytać trochę nudno. 
Samo wymienianie na co działa – ale to było konieczne. To może teraz 
trochę ciekawszych rzeczy, bardziej praktycznych :-) 

                                        

66

 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26829711 

background image

www.BiuletynZdrowia.pl

 • Wszystkie prawa zastrzeżone 

_____________________________________________________________________________________ 

 

_____________________________________________________________________________________ 

-28-  

Zła forma ALA i dobra forma ALA 

– czyli o tym, jaką kupować 

Decydując się na stosowanie ALA, musimy wiedzieć, że występuje 

on w dwóch enancjomerach, czyli po prostu formach: izomery R oraz 
izomery S. Czyli mamy albo kwas R-alfa-liponowy (skrót: R-ALA), albo 
kwas  S-alfa-liponowy  (skrót:  S-ALA).  Komercyjnie  dostępny  ALA  to 
zwykle tak zwana mieszanina racemiczna formy izomerów R i izome-
rów S. Jeśli nie mamy na opakowaniu podanej formy jednej z tych dwóch 
form, to najprawdopodobniej jest to właśnie mieszanina. I takiej miesza-
niny, albo co gorsza, samych izomerów S, nie chcemy kupować. 

Jak podają liczne prestiżowe książki naukowe, choćby Krause’s Food 

& The Nutrition Care Process, wydanie 4, strona 203, bioaktywną formą 
jest forma R. Wobec tego kupując ten suplement, koniecznie należy się 
upewnić, że na etykiecie lub w nazwie mamy literkę ‘R’, inaczej tracimy 
tak naprawdę pieniądze na coś, co nie za bardzo będzie działać. 

Ważna uwaga odnośnie do sposobu 

przyjmowania suplementu 

Jeśli bierzemy suplement ALA (oczywiście w formie izomerów R, 

czyli  R-ALA)  tuż  przed  lub  godzinę-dwie  po  posiłku,  to  wtedy  ALA 
wchłania się gorzej. Dlaczego? A no po prostu dlatego, że spożyte jedze-
nie  zmniejsza  biodostępność  ALA.  W  związku  z  powyższym,  mądra 

background image

www.BiuletynZdrowia.pl

 • Wszystkie prawa zastrzeżone 

_____________________________________________________________________________________ 

 

_____________________________________________________________________________________ 

-29-  

rada jest taka, żeby ALA brać zwykle na pusty żołądek. W odróżnieniu 
na przykład od witaminy D, która jest rozpuszczalna w tłuszczach, czyli 
którą należałoby połknąć po zjedzeniu minimum kilkunastu gramów ja-
kiegoś tłuszczu, ALA jest rozpuszczalny zarówno w tłuszczach, jak i wo-
dzie.  A  więc  do  prawidłowego  wchłaniania  się  z  suplementów, 
wystarczy popić zwykłą wodą.  

A nie lepiej po prostu jeść więcej 
produktów zawierających ALA? 

Niestety,  choć  ALA,  oczywiście  w  formie  R-ALA,  jest  niezbędnie 

potrzebny zwłaszcza w średnim i starczym wieku, to jego obecność w 
produktach spożywczych jest mała, tak w produktach pochodzenia ro-
ślinnego, jak i zwierzęcego. I ogólnie  – ludzie mało spożywają kwasu 
ALA, bo te produkty, w których ALA jest, i tak jemy bardzo rzadko i w 
małych ilościach. To znaczy, w przypadku produktów roślinnych naj-
więcej ALA jest w szpinaku, brokułach, pomidorach. W przypadku pro-
duktów zwierzęcych, najwięcej ALA jest w podrobach: nerkach, sercu, 
wątrobie. Bądźmy szczerzy, któż dziś je takie podroby jak nerki, serca i 
wątroby. Jedynie pomidory z tych produktów są jedzone w miarę regu-
larnie przez jakąś część ludzi. Jeśli jemy wymienione produkty w du-
żych  ilościach  –  a  przecież  są  i  tacy  ludzie  –  to  sprawa  jest  już  nieco 
bardziej optymistyczna. Piszę ‘nieco’, gdyż do terapeutycznego działa-
nia – czyli działania opisanego w punktach wcześniej – potrzebne są i 

background image

www.BiuletynZdrowia.pl

 • Wszystkie prawa zastrzeżone 

_____________________________________________________________________________________ 

 

_____________________________________________________________________________________ 

-30-  

tak  dawki  większe.  To  znaczy,  jedzeniem  nie  można  dostarczyć  tyle 
ALA, ile potrzeba, aby wywołać korzystny efekt w odniesieniu do po-
szczególnych chorób. 

Jak do tematu podejść: osoby zdrowe mogą sobie – prewencyjnie – 

kilka razy w roku kupić miesięczne opakowanie ALA. Ja na przykład 
biorę  w  styczniu  i  lipcu.  Osoby  zaś  chore,  chcące  wesprzeć  leczenie, 
mogą regularnie do skutku, jeśli oczywiście lekarz prowadzący leczenie 
bądź dietetyk nie widzi przeciwwskazań. 

Kto nie może brać ALA – i kiedy 

1. Osoby, którym dolega niedobór witaminy B1 związany z naduży-

waniem alkoholu powinny przed rozpoczęciem terapii ALA skonsulto-
wać się z lekarzem, czy nie ma przeciwwskazań. 

2. Ponieważ nie ma dostatecznych badań nad wpływem suplemen-

tacji ALA przez kobiety w ciąży, więc należy przed zażywaniem spytać 
się lekarza, czy nie ma przeciwwskazań. 

3. Osoby stosujące leczenie chemioterapią nie powinny przekraczać 

dawek 600 mg na dobę. 

Jakie ilości najlepiej brać? 

Na  to  pytanie  także  odpowiem,  zaglądając  do  znakomitej  książki 

naukowej Krause’s Food & The Nutrition Care Process. A więc autorzy, po 

background image

www.BiuletynZdrowia.pl

 • Wszystkie prawa zastrzeżone 

_____________________________________________________________________________________ 

 

_____________________________________________________________________________________ 

-31-  

przejrzeniu setek badań, ustalili, że najczęściej badane ilości to 600, 1200 
i 1800 mg dziennie przez nawet 2 lata. Jednakże przy dawkach powyżej 
600 mg dziennie możliwe są (choć rzadkie) objawy w postaci nudności. 
Jestem też zobligowany podać taką informację: przy dawce powyżej 600 
mg ALA może negatywnie ingerować w proces leczenia chemioterapią 
– jakkolwiek to brzmi ;-) U osób z chorobami serca, zwłaszcza wysokim 
ciśnieniem krwi, także nie należy przekraczać dawek 600 mg na dobę. 
Ogólnie  biorąc  zasada  brzmi:  trzymać  się  rekomendowanej  dziennej 
dawki, która jest zawsze podana na opakowaniu – i będzie dobrze. Ta 
dawka jest właśnie taka, aby nie występowały żadne ewentualne i moż-
liwe skutki uboczne. 

Ale uwaga: jak wskazują liczne książki naukowe, na przykład zna-

komita pozycja z 2016 roku Nutrition Therapy & Pathophysiology, sugero-
wane dziennie dawki dla osób, które nie konsultują ze specjalistami tego, 
jakie suplementy zażywają, wynosi 20-200 mg dziennie, nie ma potrzeby 
prewencyjnie brać więcej. 

I to już wszystko w tym numerze. 

W połowie sierpnia tego roku uruchomiliśmy nowość – Klub Ludzi 

Zdrowych PRIMVITALNI. Cóż to jest? 

W skrócie, gdy zapiszesz się do klubu, drogi Czytelniku, tworzymy 

dla Ciebie panel klubowicza – na www.Klub.Primvitalni.pl. Logowanie 

background image

www.BiuletynZdrowia.pl

 • Wszystkie prawa zastrzeżone 

_____________________________________________________________________________________ 

 

_____________________________________________________________________________________ 

-32-  

możliwe oczywiście dopiero po zapisaniu się. Jak to zrobić, o tym zaraz. 
Najpierw o tym, dlaczego warto to zrobić… 

A no dlatego, że w Klubie dostajesz wszystko najlepsze, co mamy 

do  zaoferowania,  w  znacznie  lepszej  cenie.  Między  innymi  „Biuletyn 
Zdrowia”. Na przykład poza klubem drukowana wersja wraz z wersją 
elektroniczną kosztują 49,95 zł miesięcznie (jeśli ktoś regularnie czyta). 
A w klubie – tylko 23 zł :-) To tylko jeden z w sumie sześciu przywilejów 
członkostwa w Klubie Ludzi Zdrowych PRIMVITALNI. Dlatego zanim za-
mówisz sobie już kolejny numer „Biuletynu Zdrowia” z góry, rozważ 
proszę zapisanie się do Klubu – tam dostajesz więcej za mniej, po prostu. 
No i jaka wygoda! Nie musisz szukać wszystkiego na poczcie e-mail czy 
nawet na komputerze. Wszystko masz w swoim panelu klubowicza, do 
którego nigdy nie utracisz dostępu. Każdego 1 dnia nowego miesiąca 
wystarczy, że się zalogujesz do panelu – i pobierzesz nowy numer. Dru-
kowaną zaś wersję zawsze dostaniesz pocztą. Jak się zapisać do klubu? 
Wejdź na: 

www.Primvitalni.pl

  

Jeśli chcesz czytać biuletyn tak jak dotychczas, to… 

Numer 44 można zamówić już teraz. W przypadku edycji drukowa-

nej,  numer  wyślę  na  adres  domowy  w pierwszym  tygodniu  grudnia 
2017. W przypadku edycji elektronicznej (do czytania na komputerze), 

background image

www.BiuletynZdrowia.pl

 • Wszystkie prawa zastrzeżone 

_____________________________________________________________________________________ 

 

_____________________________________________________________________________________ 

-33-  

numer  wyślę  także  w pierwszym  tygodniu  grudnia,  lecz  na  skrzynkę 
pocztową e-mail. 

Aby zamówić, wykręć poniższy numer. Odbierze któraś z moich ko-

leżanek z obsługi klienta, która akurat urzęduje w biurze. 

Zamawianie przez telefon pod numerem: 

(22) 123 99 55 

Jeśli wszystkie telefony w biurze będą zajęte, odczekaj chwilę i za-

dzwoń ponownie. Dzwoni już tyle osób, że czasem trzeba wykręcić nu-
mer kilka razy. Jeśli nie chcesz dzwonić i wolisz zamówić przez Internet, 
nie ma sprawy. Po prostu wejdź na poniższą stronę, wypełnij formularz 
i gotowe: 

 Zamawianie przez Internet na: 

www.BiuletynZdrowia.pl/nowy

  

Ze względu na to, że co miesiąc drukuję ograniczoną ilość nume-

rów, to następny numer zachęcam zamówić jak najprędzej. Tym sposo-
bem  rezerwujesz  swoją  kopię,  którą  wyślę  Ci  w  pierwszym  tygodniu 
następnego miesiąca. Jeśli nie czytasz systematycznie wszystkich nume-
rów „Biuletynu Zdrowia”, zajrzyj do archiwum  i uzupełnij kolekcję  o 
braki: 

background image

www.BiuletynZdrowia.pl

 • Wszystkie prawa zastrzeżone 

_____________________________________________________________________________________ 

 

_____________________________________________________________________________________ 

-34-  

www.BiuletynZdrowia.pl/spis

  

To wszystko na teraz. Jak zawsze, czekam na telefon od Ciebie lub 

na zamówienie złożone przez Internet (patrz powyższy adres). 

Dla Ciebie i Twojej rodziny – dużo ciepła i radości!