modele biznesowe oparte na pozytywnym wizerunku firmy

Agata Szofer

Modele biznesowe oparte na pozytywnym

wizerunku firmy i produktu na przykładzie

SuperMemo World

Praca dyplomowa napisana

na Studium Podyplomowym Public Relations

Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu

pod kierunkiem dra Krzysztofa Gołaty

oznań, 2011

Spis treści

SPIS TREŚCI .............................................................................................. 2

WSTĘP ........................................................................................................ 4

ROZDZIAŁ 1.

MODELE BIZNESOWE A KREOWANIE POZYTYWNEGO

WIZERUNKU FIRMY ................................................................................... 6

OZYTYWNY WIZERUNEK FIRMY I PRODUKTU

................................................ 6

1.2.

ZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA WIZERUNEK

.................................................... 9

1.3.

ODEL BIZNESOWY JAKO

NIEZBĘDNY INSTRUMENT W STRATEGII FIRMY

..... 10

1.3.1.

Komponenty modelu biznesowego ............................................. 12

1.3.2.

Rodzaje modeli biznesowych...................................................... 13

ROZDZIAŁ 2.

SUPERMEMO WORLD JAKO

FIRMA CZERPIĄCA Z

RÓŻNYCH MODELI BIZNESOWYCH ...................................................... 19

2.1.

NALIZ

A DZIAŁALNOŚCI FIRMY

UPER

EMO

ORLD POD WZGLĘDEM MODELI

BIZNESOWYCH

.............................................................................................. 19

2.2.

TWARTE ZASOBY EDUKACYJNE

OER ................................................... 25

2.2.1.

Komponenty OER ....................................................................... 26

2.2.2.

OER a funkcjonowanie SuperMemo World ................................ 29

2.2.3.

SuperMemo World a projekty edukacyjne .................................. 32

ROZDZIAŁ 3.

ANALIZA KAMPANII WIZ

ERUNKOWEJ I SPRZEDAŻOWEJ

FIRMY SUPERMEMO WORL

D I POPULARNOŚCI UDOSTĘPNIANYCH

PRZEZ NIĄ ZASOBÓW ............................................................................ 35

3.1.

NALIZA KAMPANII

UPER

EMO

ORLD PT

„D

NI OTWARTE

” ................... 35

3.2.

Reklama produktów ........................................................................ 36

3.3.

Elementy wizerunkowe w kampanii ................................................ 36

3.2.

ODEL BIZNESOWY

SMW

W CZASIE KAMPANII

........................................ 37

3.3.

ANAŁY INFORMACYJNE A GRUPA DOCELOWA

......................................... 38

3.4.

NALIZA I WYNIKI KAMPANII

.................................................................... 39

ZAKOŃCZENIE ......................................................................................... 42

BIBLIOGRAFIA ......................................................................................... 44

Załącznik .................................................................................................... 46

SPIS RYSUNKÓW .................................................................................... 47

SPIS TABEL .............................................................................................. 47

Wstęp

Co sprawia, że niektóre firmy odnoszą sukcesy, a pozostałe nie potrafią tego

osiągnąć lub pochłania im to wiele czasu, starań i pieniędzy? Jest to

nieustanne pytanie wielu przedsiębiorców, menedżerów, piarowców i wielu

innych ludzi funkcjonujących w ekonomicznym świecie. Jednym z warunków

osiągnięcia sukcesu przez przedsiębiorstwo, firmę czy tez kampanię jest

właściwie opracowany model biznesowy. W literaturze dotyczącej PR nie jest

on szeroko omówiony i dlatego pracę tą poświęcam zbadaniu występowania

różnych modeli biznesowych w strategiach firm i kampanii.

Niniejsza praca poświęcona jest analizie modeli biznesowych, które są

oparte na kreowaniu pozytywnego firmy, w tym przypadku na podstawie firmy

SuperMemo World.

W pierwszym rozdziale, definiuję pojęcie wizerunku firmy, omawiam

zasady jego formułowania oraz badam czynniki wpływające na pozytywny

wizerunek firmy. Następnie, skupiam się na zbadaniu pojęcia modelu

biznesowego i wyjaśnieniu jego miejsca i znaczenia w strategii firm. Po

zdefiniowaniu pojęcia modelu, analizuję jego komponenty i omawiam

najważniejsze rodzaje modeli biznesowych.

W rozdziale drugim, badam strategię firmy SuperMemo World pod

względem jej funkcjonowania na granicy różnych modeli biznesowych. Po tym,

skupiam się na omówieniu pojęcia i komponentów Open Educational

Resources (OER

– otwartych zasobów edukacyjnych), które jest

międzynarodowym projektem, mającym na celu udostępnienie źródeł

edukacyjnych społeczeństwu. Następnie, badam funkcjonowanie firmy

SuperMemo World, jej misje i rozwój, a także obserwuję jej drogę ku OER.

W rozdziale trzecim, badam czy istnieją zależności między kampanią

wizerunkową firmy SuperMemo World podczas projektu „Dni Otwarte”, a

ilością użytkowników zarejestrowanych na stronie supermemo.net oraz ilością

zapisanych kursantów na kursy, a także ilością zainteresowanych tym

projektem. W rozdziale tym analizuję kanały informacyjne firmy, a także grupę

doce

lową kampanii i przedstawiam rezultaty inicjatywy wizerunkowej.

Rozdział 1. Modele biznesowe a kreowanie

pozytywnego wizerunku firmy

1 Pozytywny wizerunek firmy i produktu

Wizerunek firmy zawsze odgrywał ważną rolę w jej sukcesie rynkowym,

jednak nie zawsze przykładano do jego kreowania wystarczająco wiele starań.

Obecnie sytuacja się znacznie zmieniła i często to właśnie dzięki świadomie

wykreowanemu wizerunkowi firma jest postrzegana pozytywnie. Obecnie

także coraz większą wagę przywiązuje się nie tylko do wizerunku firm, ale

także instytucji czy osób publicznych. To jak dana instytucja czy osoba się

prezentują, co sobą i swoimi działaniami chcą przekazać i jak wypracowują

swój obraz w świadomości otoczenia jest nieodłączną częścią ich

funkcjonowania i niezbędnym czynnikiem osiągnięcia przez nie sukcesu.

Jako podstawową i jednocześnie nieco uproszczoną definicję

wizerunku firmy można przyjąć, iż jest to opinia otoczenia na temat tej firmy.

Według Rozwadowskiej „wizerunek tworzy „osobowość‟ produktów, marek,

firm”

. J

ak pisze autorka, „wizerunek organizacji nie jest czymś jednolitym i

może być różny w zależności od grupy otoczenia i kontekstu”

Właściwe

zrozumienie roli wizerunku w Polsce jest trudne, z powodu, jak pisze Adamus-

Matuszyńska, „braku jednoznacznego zdefiniowania tego terminu w polskiej

literaturze, a także braku precyzyjnego określenia zakresu tego pojęcia”

Pojęcie wizerunku często było mylone, zwłaszcza w latach 90-tych, kiedy

B. Rozwadowska, Public Relations, teoria, praktyka, perspektywy, Warszawa 2009, s. 55.

Tamże, s. 55.

Cyt. za: D. Tworzydło, T. Soliński (red.), Public Relations w teorii i praktyce, Rzeszów 2006, s.

12.

większość tych pojęć była nowościami w teorii i praktyce public relations, z

pojęciami takimi jak tożsamość (indentity), system identyfikacji wizualnej

(corporate design) czy osobowość firmy (corporate personality)

Z powodu nieporządku terminologicznego w polskiej literaturze, istnieje

potrzeba wyjaśnienia i odróżniania tych pojęć. Może się to wydawać trudnym

zadaniem do spełnienia mając na uwadze ciągły proces zmian i rozwoju public

relations, marketingu i sztuki autoprezencji.

Dla niektórych wizerunek jest obrazem przedsiębiorstwa lub instytucji w

świadomości otoczenia. Dla innych stanowi on intelektualną interpretacje

firmy, uwarunkowaną m. in. aktywnymi działaniami marketingowymi czy public

relations.

W swojej pracy Adamus-

Matuszyńska przedstawia kilka definicji

wizerunku, które wciąż albo nie uwzględniają wszystkich cech i właściwości

pojęcia „wizerunek”, lub też są mylone z innymi pojęciami. Adamus-

Matuszyńska zauważa, że łączenie dwóch pojęć, tj. tożsamości i wizerunku,

nie jest właściwe, a mimo to łączenie ich zaczęło być częstym zjawiskiem w

teorii i praktyce. Osobą, która jednoznacznie rozróżniła oba pojęcia był

Altkorn, który zaznaczył, że „tożsamość to samoświadomość organizacji, a

wizerunek

– jej obraz i konsekwencja”

. Inaczej mówiąc, wizerunek jest tym co

otoczenie myśli i mówi o instytucji, natomiast tożsamość jest zbiorem

elementów, czy znaków za pomocą których otoczenie identyfikuje instytucję.

Rozwadowska podziela tę opinię i zauważa, że „mimo pewnych

podobieństw – wizerunku nie należy jednak mylić z tożsamością organizacji”

Jak pisze, na tożsamość składają się różne elementy identyfikacyjne, np.

znaki, barwy itp., natomiast wizerunek odzwierciedla opinie o firmie i oznacza

sposób odczytywania tych (i innych) elementów

Według Adamus-Matuszyńskiej wizerunek to instrument „w rękach

zarządzających, wykorzystywany w świadomym procesie zdobywania

Cyt. za

: D. Tworzydło, T. Soliński (red.), Public Relations w teorii i praktyce, Rzeszów 2006, s.

12.

J. Altkorn, Wizerunek firmy

, Dąbrowa Górnicza 2004, s. 11.

B. Rozwadowska, Public Relations, teoria, praktyka, perspektywy, Warszawa 2009, s. 55.

Tamże.

przewagi konkurencyjnej”

. Zwraca ona uwagę na fakt, że „czynniki

determinujące sposób postrzegania danej firmy przez opinię publiczną

wynikają ze świadomych działań samej organizacji, takich jak budowanie

polityki firmy i kultury organizacji, kreowanie systemu komunikowania z

otoczeniem oraz działań marketingowych”

. Jak później zauważa, przez

problemy w zdefiniowaniu pojęcia „wizerunek” nie spełnia ono swojej

fundamentalnej roli, czyli budowania wartości ekonomicznej firm.

Jest wiele różnych elementów wizerunku firmy lub instytucji. Według

Gołaty, w grupę elementów wizerunkowych firmy wchodzi: historia firmy,

filozofia firmy, kultura organizacyjna, misja, strategia, styl kierowania, a także

zachowanie się pracowników

. N

ależy przyznać, że bogata historia firmy czy

choćby data założenia w logo lub godle firmy dodaje firmie prestiżu. Podobnie

dobry biznes plan i styl kierowania firmą sprawiają, że firma jest pozytywnie

postrzegana.

Warto zwrócić uwagę na różne rodzaje wizerunku. Jak wylicza

Rozwadowska, istnieje kilka rodzajów wizerunku: wizerunek zwykły, lustrzany,

pożądany i optymalny

. Wizerunek zwykły to „potoczne opinie na temat danej

organizacji”. Natomiast wizerunek lustrzany polega na ocenianiu instytucji

przez swój zarząd, pracowników. Wizerunek pożądany jest pewnym celem

firmy do którego dąży, „najczęściej jest on tworzony na podstawie misji

organizacji”. Istnieje także wizerunek optymalny, którego można uważać za

pośredni cel na drodze rozwoju organizacji i jest źródłem motywacji do

dalszych starań

. Podstawowe typy wizerunków przedstawia poniższa

tabela

Tabela 1

Podstawowe typy wizerunków (Rozwadowska 2009: 56)

Typ wizerunku

Co wyraża

Zwykły

Postrzeganie organizacji na zewnątrz

Lustrzany

Postrzeganie organizacji przez samą siebie

Pożądany

Jak organizacja chciałaby być postrzegana

Optymalny

Kompromis możliwy do osiągnięcia

Cyt. za: D. Tworzydło, T. Soliński (red.), Public Relations w teorii i praktyce, Rzeszów 2006, s.

12.

Tamże.

K. Gołata, Prezentacja pt. Public Relations, Poznań 2010, s. 24.

B. Rozwadowska, Public Relations, teoria, praktyka, perspektywy, Warszawa 2009, s. 56.

Tamże, s. 57.

Tamże.

W celu dokładnego omówienia pojęcia wizerunku, należy również

zwrócić uwagę na zasady jego formułowania, o których pisze Wojcik. Do

grupy zasad formułowania wizerunku należą:

realność – należy udowodnić to, co wizerunek obiecuje, gdyż on zawiera

obietnicę i korzyści dla otoczenia,

konkretność, precyzja, jednoznaczność,

działanie przez dłuższy okres czasu

Oprócz zasad formułowania wizerunku, można wyróżnić kilka etapów

jego tworzenia. Jak pisze Gołata, najpierw należy poznać i zanalizować swój

dotychczasowy wizerunek, a następnie określić swój wizerunek docelowy.

Trzecim etapem kreowania wizerunku jest wyznaczenie obszaru zmian i

wprowadzenie długo i krótkoterminowych zmian. Końcowym etapem jest

okresowa kontrola tych zmian i wyciąganie wniosków na przyszłość

. Dzięki

znajomości zasad i etapów kreowania wizerunku, można wypracować

pozytywny odbiór firmy przez otoczenie i zyskać lojalność i zaufanie ludzi. Z

tym zgadza się Rozwadowska, która pisze, że posiadanie pozytywnego

wizerunku, „niesie ze sobą szereg wymiernych korzyści. Firmy mogą pozwolić

sobie na odważną politykę cenową, w mniejszym stopniu odczuwają także

wahania popytu, gdyż ich klienci są bardziej lojalni”

1.2.

Czynniki wpływające na wizerunek

Wizerunek stale podlega modyfikacjom w zależności od przyjętych

założeń i poglądów. Jest wiele czynników, które oddziałują na wizerunek firmy

czy przedsiębiorstwa. Mogą to być rodzaje kontaktów firmy z otoczeniem,

strategia firmy, kontakty z mediami czy public affairs. Może to także być

system identyfikacji jaki firma zbudowała. Rozwadowska mówi o takich

czynnikach jak: etyczna postawa firmy, liderzy opinii publicznej czy organizacji

K. Wojcik, Public relations od A do Z

. T. 2, (Wprowadzanie programów PR, kontrola

procesów PR), Warszawa 1997, s. 97.

K. Gołata, Prezentacja pt. Public Relations, Poznań 2010, s. 24.

B. Rozwadowska, Public Relations, teoria, praktyka, perspektywy, Warszawa 2009, s. 58.

społecznej, a także pogłoski, obsługa lub nawet lokalizacja czy architektura

Adamus-

Matuszyńska wylicza kilka czynników, mających wpływ na wizerunek

osoby. Parafrazując, można wiele z tych czynników przenieść na wizerunek

firmy czy insty

tucji. Między innymi są to takie czynniki jak:

- „przekonania, opinie, doświadczenia i umiejętności które akumulują i

przejawiają pracownicy firmy;

- system społeczno-kulturowy, w którym firma funkcjonuje;

- świadome działania komunikacyjne podejmowane przez firmę i jej

pracowników w celu kreowania wizerunku;

- nieświadome działania firmy i jej pracowników, wynikające z funkcjonowania w

przestrzeni społecznej”

Jak zauważa Adamus-Matuszyńska, kreowanie wizerunku jest

skomplikowanym i złożonym procesem. Elementów wpływających na

postrzeganie firmy, można wymienić znaczenie więcej, ale zazwyczaj wybiera

się najistotniejsze w danym momencie, dlatego też wizerunek jest

subiektywny.

W celu zyskania sobie rzeczy klientów, każda firma powinna

zwrócić szczególną uwagę na sposób w jaki kreuje swój wizerunek i jak jest

odbierana przez otoczenie. Jednym z sposobów zapewnienia sobie

pozytywnego wizerunku jest przyjęcie odpowiedniego modelu biznesowego,

który bezpośrednio – poprzez opinię otoczenia o racjonalnie przyjętym przez

firmę modelu biznesowego jak i pośrednio – poprzez wyniki finansowe

wynikające z realizacji takiego modelu przyczyniają się do pozytywnego

wizerunku firmy. Analiza modeli biznesowych oraz ich związek z wizerunkiem

firmy będą przedmiotem następnego rozdziału.

1.3.

Model biznesowy jako niezbędny instrument w strategii firmy

Jednym z kluczowych czynników mającym wpływ na sukces firmy jest model

biznesowy. Nie każdy jednak model biznesowy w równym stopniu zależy od

pozytywnego wizerunku firmy i nie każdy w tym samym sensie. Model

Tamże, s. 55.

Cyt. za: D. Tworzydło, T. Soliński (red.), Public Relations w teorii i praktyce, Rzeszów 2006, s.

14.

biznesowy jawi się jako niezbędny instrument w strategii wielu firm. Obecnie,

w środowisku biznesmenów, menedżerów i przedsiębiorców już nie wystarczy

solidnie skomponować i rozpracować biznes plan, lecz także należy zwrócić

uwagę na pewne powtarzające się zjawiska i formy modeli organizacyjnych.

Jak zauważają Tavlaki i Loukis „the concept of business model is not a

theoretical tool but a prerequisite for success”

Pojęcie modelu biznesowego jest pojęciem i złożonym. Wśród

teoretyków i praktyków można zauważyć rozbieżności w określaniu tego

pojęcia. Według Petrovic‟a i in., model biznesowy to “the logic of a business

system for creating value that lies behind the actual processes”

Natomiast Stewart i Zhao określają model biznesowy jako „a statement

of how a firm will make money and sustain its profit stream over time”

Przytoczonej definicji Stewart‟a i Zhao‟a nie można jednak uznać za pełną i

wystarczająca, gdyż pokrywa się np. z pojęciem strategii firmy.

Zakaria pisze o modelu biznesowym

jak o mechanizmie mającym na

celu ukazać różne aspekty biznesu firmy, m.in.: cele, propozycje, strategie,

infrastrukturę, strukturę organizacyjna, praktyki handlowe oraz procesy i

politykę operacyjną. Później dodaje, że projekt modelu biznesowego jest

ważną częścią strategii biznesowej

. W tym przypadku nie powinno się łączyć

pojęć „strategia” i „model biznesowy”, gdyż są to różne pojęcia. Tę opinię

podziela również Magretta, która zauważa, że pojęcie modelu biznesowego

nie powinno być stosowane, a tym bardziej mylone, z pojęciem strategii

firmy

E. Tavlaki, E. Loukis, Business Model: a prerequisite for success in the network economy,

18th Bled Conference Integration in Action, Bled, Slovenia, June 6 - 8 2005, p. 1.
(„koncept modelu biznesowego nie jest teoretycznym narzędziem, ale jest warunkiem sukcesu”
tłum. moje AS).

Cited after E. Tavlaki, E. Loukis, Business Model: a prerequisite for success in the network

economy, 18th Bled Conference Integration in Action, Bled, Slovenia, June 6 - 8 2005, p. 2.
(“zasadza się w logice systemu biznesowego do tworzenia wartości, która znajduje się za jej
właściwym funkcjonowaniem” tłum. moje, AS).

Cited after E. Tavlaki, E. Loukis, Business Model: a prerequisite for success in the network

economy, 18th Bled Conference Integration in Action, Bled, Slovenia, June 6 - 8 2005, p. 2.
(„jak firma będzie zarabiać i jak będzie podtrzymywać swoją płynność finansową” tłum. moje,
AS).

Sharifan Ajmam Syed Zakaria,, Business Model, 2010, p. 3.

Cited after E. Tavlaki, E. Loukis, Business Model: a prerequisite for success in the network

economy, 18th Bled Conference Integration in Action, Bled, Slovenia, June 6 - 8 2005, p.3.

Po przedstawieniu kilku definicji, można odnaleźć ich cechy w definicji

Tavlaki i Loukis, którzy określają model biznesowy jako „a blueprint, or a story,

of how an interrelated set of enterprise variables, in the areas of strategy,

operations architecture and economics are addressed and fit as a working

system. In this sense business model represents the framework for

conceptualizing a value-

based innovative idea”

Działania firmy można

wpisać w pewien model, bądź strukturę, która obejmuje wiele komponentów.

1.3.1. Komponenty modelu biznesowego

W celu lepszego zrozumienie specyfiki modeli biznesowych, należy zwrócić

uwagę na ich główne komponenty. Pionier w dziedzinie modeli biznesowych

Horowitz wylicza pięć głównych komponentów modelu biznesowego, którymi

są: cena, produkt, dystrybucja, charakterystyka organizacyjna (organizational

characteristics) oraz technika

. Niektórzy uczeni, jak np. Staehler,

zmniejszają liczbę komponentów modelu do trzech, to jest: “the value

oposition, the value architecture and the revenue model”

Ostatecznie, Tavlaki i Loukis przedstawili takie komponenty modelu

biznesowego jak: the value proposition to the customer, the sources of

revenues and the cost structure, the value production architecture (value chain

and actors)

Według autorów, są to komponenty, które łączą w sobie

wszystkie najważniejsze cechy modelu biznesowego i same najważniejsze

czynniki mające wpływ na jego sukces. Jak widać nie ma jednoznacznej

E. Tavlaki, E. Loukis, Business Model: a prerequisite for success in the network economy,

18th Bled Conference Integration in Action, Bled, Slovenia, June 6 - 8 2005, p.3.
(“projekt lub opowieść o tym jak są adresowane i jak współgrają ze sobą w systemie pracy
zestawy powiązanych ze sobą zmiennych przedsiębiorczych, w dziedzinie strategii, architektury
operacyjnej i ekonomii. W tym sensie model biznesowy reprezentuje oprawę dla formuowanych
wartościowych i nowatorskich pomysłów” tłum. moje, AS).

Cited after E. Tavlaki, E. Loukis, Business Model: a prerequisite for success in the network

economy, 18th Bled Conference Integration in Action, Bled, Slovenia, June 6 - 8 2005, p. 3.

Tamże.

(“wartość propozycji, architektury i model dochodów” tłum. moje, AS).

E. Tavlaki, E. Loukis, Business Model: a prerequisite for success in the network economy,

18th Bled Conference Integration in Action, Bled, Slovenia, June 6 - 8 2005, p. 4.
(“wartość propozycji dla klienta, źródło dochodów i kosztorys, architektura wartości produkcji
(system wartości i aktorzy)” tłum. moje, AS)

odpowiedzi, dotyczącej ilości komponentów modelu biznesowego, gdyż zależy

ona od przyjętej wcześniej definicji i rodzajów modeli.

1.3.2. Rodzaje modeli biznesowych

Kiedy juz znamy definicje modelu biznesowego i wyróżniliśmy jego główne

komponenty, należy zwrócić szczególną uwagę na jego rodzaje. Wśród

uczonych nie ma jednoznacznego podziału modeli biznesowych i funkcjonuje

przekonanie, że im więcej istnieje definicji modeli biznesowych, tym więcej jest

ich rodzajów.

Podział zaprezentowany przez Lai, Weill i Malone oparty jest na dwóch

wym

iarach. Pierwszy wymiar stanowi grupę, do której zaliczamy zalety, tj.

produkty i usługi mające swoje przeznaczenie. W ten sposób wyróżnia cztery

rodzaje tych zalet: finansowe, fizyczne, nienamacalne i ludzkie. Natomiast do

drugiego wymiaru należą rodzaje sprzedanych praw, tj. jak wartość jest

przekazana. W ten sposób można wyróżnić cztery rodzaje: Twórca,

Dystrybutor, Właściciel i Pośrednik

. Ostatecznie podziały doprowadziły do

zestawienia liczącego szesnaście rodzajów modeli biznesowych, które zostały

brane przez autorów i przedstawione za pomocą poniższej tabeli

Tabela 2 Rodzaje modeli biznesowych (Lai 2006: 28)

Finasowy

Fizyczny

Nienamacalne

Ludzkie

Twórca

Przedsiębiorca
(Kleiner Perkins)

Wytwórca
(GM)

Wynalazca
(Lucent Bell Labs)

Nie stosowany

Dystrybutor

Inwestor finansowy
(Merrill Lynch)

Hurtownik/Sprzeda
wca
(Wal*Mart)

Handlarz IP
(NTL Inc.)

Nie stosowany

Właściciel

Właściciel
finansowy
(Citigroup)

Właściciel fizyczny
(Hertz)

Właściciel IP
(Microsoft)

Zleceniobiorca
(Accenture)

Pośrednik

Pośrednik
finansowy
(Charles Schwab)

Pośrednik fizyczny
(eBay)

Pośrednik IP
(Valassis)

Pośrednik HR
(EDS)

R. Lai, P. Weill, T. Malone, Do Business Models Matter?, MIT Working paper Series 2006, p.

Tamże, s. 28.

W tabeli zostały przedstawione nazwy poszczególnych modeli wraz z

przykładami firm (w nawiasach), reprezentujących dany model. Dwa pola „nie

stosowany” są nielegalne w większości krajach i nie zostały opisane

. Jak

piszą dalej autorzy tego typologicznego podziału, to jest tylko krótkie

streszczenie rodzajów modeli biznesowych. Jednak, według nich, to właśnie to

zestawienie najbardziej odpowiada takim kryteriom jak zasada prostoty,

wzajemne wykluczanie się z pojęciami pokrewnymi przy równocześnie

wyczerpującym opisie zjawiska oraz zgodności z intuicją badacza

. Powyższa

tabela została zaprezentowana by zwrócić uwagę na fakt, że wyróżnia się

wiele rodzajów modeli, w zależności od przyjętej definicji modelu.

Inną klasyfikację rodzajów modeli biznesowych przedstawił Zakaria,

którego definicję modelu biznesowego, jako mechanizmu mającego na celu

przedstawienie aspektów biznesu firmy, przytoczono wcześniej w sekcji 1.3.

Wyróżnia on jedenaście rodzajów modeli biznesowych

Model abonamentowy (subscription business model),

ii.

Model powiązanych produktów (razor and the blades business model),

iii.

Model freemium/freebie,

iv.

Model sieciowy (network model),

Model bez pośredników (disintermediation model),

vi.

Model bricks and clicks model,

vii.

Model lojalnościowy (loyalty business model),

viii.

Model serwisowy (service model),

ix.

Model low cost carrier model,

The online and offline model (online and offline model),

xi.

Profesjonalny model open source (professional open source model).

Następnie uczony po kolei opisuje główne cechy i właściwości każdego

modelu, zarówno podając przykłady firm działających według danych modeli

biznesowych, tj.:

Więcej na ten temat można przeczytać w: R. Lai, P. Weill, T. Malone, Do Business Models

Matter?, MIT Working paper Series 2006, p. 8-10.

Więcej na ten temat można przeczytać w: P. Weill, T. W. Malone, V. T. D'Urso, G. Herman,

S. Woerner, Do Some Business Models Perform Better than Others? A Study of the 1000
Largest US Firms, 2004.MIT SeeIt Project: Cambridge, MA..

Sharifan Ajmam Syed Zakaria, Business Model, 2010, pp. 16-47.

Model abonamentowy (subscription business model),

według Zakaria (2010:

16), jest modelem gdzie klient płaci pewną sumę pieniędzy za dostęp do

danego produktu czy usługi. Jednak zamiast udostępniania produktów/usług

pojedynczo, są one udostępniane na określony czas (miesiąc, rok lub sezon).

Na początku model ten był wykorzystywany przez magazyny i gazety, jednak

obecnie, jak pisze Zakaria, jest on stosowany przez wiele firm i stron

internetowych. W przypadku stron internetowych, to ich dz

iałania opierają się

na udostępnianiu pewnych treści za darmo, a dostęp do dodatkowych

informacji lub jakichś specjalnych treści czy artykułów, programów jest

ograniczony. Za przykładem mogą tu służyć liczne gazety i magazyny.

II.

Model powiązanych produktów (razor and blades business model),

wprowadzony przez Gillette, polega na dostarczaniu za bardzo niską opłatą

pewnych produktów/usług, w celu stworzenia ciągłego popytu na dany produkt

i oparty na dokupowaniu do niego części, bądź elementów. Przykładem może

być firma Global Gillette.

III.

W obrębie albo obok modelu powiązanych produktów, Pujol wyróżnia także

model biznesowy freemium/freebie.

Model ten oparty jest na połączeniu

dwóch produktów/usług w ten sposób, iż „one item is provided at no charge

while a compl

ementary item is sold at a positive price”

IV.

Model sieciowy (network model)

znakomicie przedstawia przykład telefonów.

Im więcej osób je posiada, tym ważniejsze są one dla każdego użytkownika

Model opiera swoje działania na tworzeniu sieci użytkowników, którzy

korzystają z danego produktu. Im więcej osób go posiada, tym jest on

cenniejszy i bardziej pożądany. Kolejnym dobrym przykładem są programy

komputerowe wykorzystujące do zapisywania i wymiany danych określonych

formatów. Im więcej osób korzysta z Microsoft Office tym większa szansa, że

dokument napisany w pakiecie Office na naszym komputerze zostanie

odczytany przez innych. Dla większości użytkowników, najgorszy pakiet

biurowy umożliwiający wymianę danych jest lepszy od najlepszego pakietu

nieumożliwiającego taką wymianę.

N. Pujol, Freemium: attributes of an emerging business model, 2010 Kirkland WA, p. 1.

Sharifan Ajmam Syed Zakaria, Business Model, 2010, p. 20.

Model bez pośredników (disintermediation model) polega na usunięciu

pośredników z procesu zaopatrzeniowego. Oznacza to, że zamiast tradycyjnej

dystrybucji produktów i usług, wykorzystującej dystrybutorów, hurtowników,

brokerów i agentów, firmy mogą samodzielnie i bezpośrednio dotrzeć do

klienta, na przykład poprzez Internet. Wiąże się to zwykle z obniżeniem

kosztów dystrybucji, ale zwiększeniem kosztów promocji. W ramach tego

modelu coraz częściej funkcjonują agencje turystyczne, księgarnie, firmy

komputerowe (Dell), a ostatnio i samochodowe (BMW na e-

Bay‟u).

VI.

Model bricks and clicks model

cechuje się działaniem online i offline, to znaczy

klient może zamówić produkt/usługę przez Internet, ale odbiór zamówienia jest

w lokalnym punkcie s

przedaży i na odwrót. Model ten jest często

wykorzystywany przez sprzedawców, mających rozbudowaną logistykę i sieć

zaopatrzeniową. Model ten jest zwłaszcza popularny dla początkujących

przedsiębiorców.

VII.

Model lojalnościowy (loyalty business model) zasoby i środki firmy są

wykorzystywane do zwiększenia lojalności klientów. Przykładem tego modelu

jest schemat: jakość produktu/usługi prowadzi do satysfakcji klienta, a co za

tym idzie to jego lojalności i ostatecznie zysków firmy. Przykładem tutaj może

być firma Intel czy Nokia.

VIII.

Model serwisowy (service model)

odnosi się do znaczącej roli usługi/serwisu.

Wyższą cenę płaci się za wykonanie danej usługi niż za sam produkt. W

“management literature” nazwane to zostało „the servitization of products”.

Zamiast jedno

razowej opłaty za produkt, firmy przekształcają to w stały

dochód. Z modelu tego korzystają w dużej mierze firmy wytwarzające produkty

złożone i podatne na zużycie podzespołów jak auta czy komputery. Jednak

firmy produkujące prostsze i trwalsze mechanizmy także potrafią z tego

modelu korzystać np. izraelska firma Evva ze swoimi zamkami dostarcza 3

klucze zakładając, że w większości domostw będzie w którymś momencie

potrzebny i czwarty, a jednocześnie licencyjnie ograniczając ilość punktów w

których klucze te można dorobić.

IX.

The online and offline model

w szczególności odnosi się do technologii

komputerowej. Jest to tworzenie kont użytkowników czy różnych aplikacji,

które funkcjonują online i offline. Zakaria opisuje funkcjonowanie tego modelu

następująco: “in the offline state, users can perform offline browsing, where

pages can be browsed using local copies of those pages that have previously

been downloaded whilst in the on-line state. This can be useful when the

computer is offline and connection to the Internet is impossible or

undesirable”

(IE do oglądania stron, Microsoft Outlook do czytania poczty).

Model low-cost carrier

(również low-cost airline) odnosi się zwłaszcza do lini

lotniczych, które oferują niskie opłaty za przejazd, tym samym ograniczając

pewne usługi. Model ten także można odnieść do innych firm

wykorzystujących niskie ceny biletów wraz z limitowanymi usługami.

Przykładem tutaj mogą być azjatyckie linie lotnicze AirAsia.

XI.

Profesjonalny model open source (professional open source model) jest

połączeniem modelu powiązanych produktów oraz modelu serwisowego.

Część produktu jest udostępniana za darmo w zamian za płatną dodatkową

serwis. Model ten stał się popularny zwłaszcza w latach 90-tych podczas

wejścia na rynek Linuxa. Firmy działające na tym modelu starają się

udostępniać „open-source software” z darmową licencją, jednocześnie

pobierając opłaty za pomoc w obsłudze technicznej (np. dystrybucja linuxa

Red Hat).

Podsumowując, zarówno modele biznesowe, jak i wizerunek firmy maja

znaczny wpływ na funkcjonowanie w „ekonomicznej rzeczywistości”.

Wizerunek firmy, jak ona działa i siebie reprezentuje stanowi ważną wizytówkę

firmy. Etapy jego kreowania stanowią nieodłączną część strategii firmy i jak

pisze Rozwadowska, gdy wizerunek jest pozytywny, działanie na rynku staje

się znacznie łatwiejsze i odwrotnie, gdy firma odnotowuje dobre wyniki

finansowe, łatwiej jest zyskać uznanie w otoczeniu”

. Natomiast p

rzyjęty

przez firmę model biznesowy również może mieć znaczący wpływ na jej

sukcesy w przyszłości. Dzięki tym dwóm i innym czynnikom, dana firma może

się rozwijać, podejmować różne inicjatywy i organizować przedsięwzięcia, a

także sama tworzyć wartościowe zasoby, np. OER, których dotyczy następny

Sharifan Ajmam Syed Zakaria, Business Model, 2010, pp. 43-46.

(“W stanie „offline‟, użytkownicy mogą przeglądać strony bez połączenia z Internetem za
pomocą lokalnych kopii tych stron, poprzez ich pobranie na komputer kiedy byli w stanie
„online‟. To może być użyteczne zwłaszcza kiedy komputer nie jest podłączony do Internetu, a
także kiedy połączenie jest niemożliwe lub niepożądane” tłum. moje, AS).

B. Rozwadowska, Public Relations, teoria, praktyka, perspektywy, Warszawa 2009, s. 58.

rozdział. Omówię w nim także jakie elementy powyższych modeli biznesowych

można zaobserwować w modelu firmy SuperMemo World.

Rozdział 2. SuperMemo World jako firma czerpiąca z

różnych modeli biznesowych

2.1. Analiza działalności firmy SuperMemo World pod względem modeli

biznesowych

Jak firma SuperMemo World deklaruje na swoich stronach, opiera ona swoją

dzi

ałalność na ryku o „model długoterminowej współpracy ustanawiając z

klientami partnerskie stosunki”

. Ta ogólna relacja z klientem w przypadku

SMW przybiera cechy kilku modeli biznesowych omówionych w poprzednim

rozdziale, w szczególności zaś cechy modelu powiązanych produktów (w tym

freemium), modelu sieciowego, modelu bez pośredników, modelu

online/offline, a także choć w mniejszym stopniu modeli lojalnościowego,

abonamentowego oraz serwisowego. Tych kilka modeli biznesowych w

kontekście firmy SueprMemo World można by przedstawić następująco.

Modelem, którego cechy wyraźnie możemy odnaleźć w strategii firmy

SMW jest model powiązanych produktów. Model ten polega na udostępnianiu,

za małą opłatą, jakiegoś produktu lub usługi, w celu stworzenia ciągłego

popy

tu na jego składowe części. SMW udostępnia kursy, podzielone na różne

części w zależności od stopnia zaawansowania. Kursant, który kupi pierwszą

część swojego kursu, często zdecyduje się na kontynuowanie swojej nauki i

być może dokupi drugą i trzecią część kursu, która jest za tą samą lub

większą cenę. Dzięki temu firma zachęca i „zatrzymuje” użytkownika na długi

czas i przywiązuje go do marki i produktu.

http://www.supermemo.pl/o_firmie

W obrębie modelu powiązanych produktów SMW szczególnie

skutecznie wykorzystuje model freemium. W przypadku tego modelu, jeden

produkt jest dostępny za darmo, kiedy drugi, tzw. „produkt uzupełniający” jest

przedmiotem sprzedaży. Darmowym od 2009 roku produktem udostępnianym

przez SMW jest lokalna aplikacja SuperMemo dla komputerów osobistych w

wersji UX. Płatny dotychczas program został udostępniony za darmo do

indywidualnego użytku, ale także z wprowadzeniem odpłatnych, profesjonalnie

przygotowanych baz dla SM UX zawierających kursy językowe dla głównych

języków europejskich we wszystkich stopniach zaawansowania.

Jeśli chodzi o wersję Internetową (a nie lokalną jak SM UX) – SMW

wykorzystuje model w mniejszym stopniu. W celach promocyjnych i

wizerunkowych firma udostępnia:



płatne produkty desktopowe z darmowymi internetowymi poprzez dodawanie

do zestawów kursów książkowych z płytą zawierającą aplikację desktopową –

ograniczonych czasowo kodów dostępu do kursów internetowych (np.

Rosyjski. Нет проблем! 1 dostępny w wersji książkowej wraz z kodem na

użytkowanie kursu online przez miesiąc);



darmowe wersje kursów online z ograniczeniami; w materiałach

udostępnianych przez SMW jako darmowe wersje kursów online z

ograniczeniami (freemium) możemy dostrzec trzy typy ograniczeń pod

względem

ilości (udostępniona część kursu z pełną funkcjonalnością),

cech (cały kurs, ale bez funkcjonalności optymalizacji powtórek),

dystrybucji (kreator kursów „supermemo.net” dla celów edukacyjnych

dostępny jest za darmo, ale dla celów komercyjnych dostępny jest po

uiszczeniu opłaty).

Modelem, którego elementy można dostrzec w działalności firmy jest

także model sieciowy. Opiera on się na stworzeniu i wspieraniu sieci

użytkowników. Jeżeli wzrasta liczba użytkowników kursów lub kreatorów

kursów, wówczas nie tylko wzrasta zainteresowanie tymi kursami pośród osób

niekorzystających z programu i wzrasta popularność tych kursów, ale także

jakość i ilość treści dostępnych online. Kiedy rośnie liczba kursantów zwiększa

N. Pujol, Freemium: attributes of an emerging business model, 2010 Kirkland WA, p. 1.

się też prestiż kursów i przyciąga nowych kursantów. Ideę modelu sieciowego

wspiera w pewnym stopniu zamknięty (tj. o niejawnej specyfikacji) i binarny (a

nie tekstowy czyli łatwy do interpretacji ludzkim okiem) format wymiany baz

danych SM. Fakt, iż większość baz dostępnych w Internecie jest w tym

formacie, powstaje w tym formacie i większość użytkowników programów do

optymalizac

ji powtórek wybiera właśnie SM i tym formatem się wymienia –

stanowi silny bodziec dla nowych użytkowników by na ten właśnie program do

optymalizacji powtórek się zdecydować. Mimo iż SM umożliwia eksport i

konwersje do formatów tekstowych (np. format pytań i odpowiedzi), format ten

ograniczają funkcjonalność baz (brak informacji dźwiękowej i graficznej, brak

informacji o formatowaniu tekstu).

Kolejny model biznesowy

– bez pośredników – eliminuje osoby

pośredniczące w zakupie produktu i firma samodzielnie dociera do klienta.

Firma SMW działa w dwojaki sposób. Ich produkty są dostępne w różnych

sklepach czy księgarniach, ale większość ich kursów jest dostępna przez

Internet. By wspierać tą formę sprzedaży firma stworzyła różnie opcje

płatności za produkty, tj. dostęp do kursów jest możliwy za pomocą SMS‟a,

karty płatniczej, przelewu bankowego lub promocyjnego kodu dostępu. Jeśli

dodatkowo produkt który klient zamówił przez Internet ma formę downloadu

czy kodu dostępu do kursu online – transakcja odbywa się bez jakichkolwiek

pośredników; jeśli produkt ma charakter fizyczny, jedynym pośrednikiem jest

firma kurierska lub poczta.

Model lojalnościowy jak nazwa wskazuje wspiera lojalność klienta do

firmy/produktu i kapitalizuje na tej lojalności. Firma zaspokaja potrzeby

klientów, poprzez wysoką jakość produktów czy też profesjonalną i

kompleksową obsługę. Fakt zaspokojenia tychże potrzeb prowadzi do

lojalności klientów i w ostatecznym rezultacie do korzyści finansowych firmy.

Jak już wspomniano, firma SMW opiera swoją działalność na modelu

długoterminowej i partnerskiej współpracy. Kursy tworzone przez SMW są

stosunkowo szczegółowo sprawdzane i mają dużą wartość merytoryczną.

Treści kursów publikowanych przez użytkowników niezwiązanych z

SMW a jedynie korzystających z platformy supermemo.net mają zmienną

jakość, jednak fakt ten nie wpływa ujemnie na postrzeganie firmy ze względu

na powszechną świadomość użytkowników różnicy pomiędzy bazami

przygotowywanymi profesjonalnie, a bazami amatorskimi. Świadomość tą

wspierają zastrzeżenia firmy, która w regulaminie ostrzega, iż nie ponosi

odpowiedzialności za kursy udostępniane przez użytkowników portalu.

Niemniej jednak, firma kontroluje wszystkie materiały i zastrzega sobie prawo

zablokowania dostępu do materiałów, co do których istnieje podejrzenie, iż

„zawierają treści niezgodne z prawem, zawierają treści o charakterze

reklamowym, mają niską wartość merytoryczną, są nieaktualne bądź

niezgodne z prawdą”

Innym modelem obecnych w funkcjonowaniu firmy SMW jest model

abonamentowy. Model ten

opiera się na udostępnianiu pewnych produktów

i/lub usług użytkownikom zwykle na określony czas po uiszczeniu tzw. opłat

subskrypcyjnych.

Firma SMW udostępnia znaczną część kursów bardziej prestiżowych

lub zaawansowanych pakietów/kursów za pewną opłatą. Na przykład dostęp

do kursów takich jak Angielski. No problem! 1 czy Niemiecki. Kein Problem! 2.

Opłata taka daje dostęp do całego kursu jednak wykorzystanie tego dostępu

jest ograniczone czasowo. Ma więc ta opłata charakter częściowo

abonamen

towy. Podobny charakter ma oferta promocyjna wspomniana wyżej,

w której bon promocyjny na dostęp do kursu j. rosyjskiego funkcjonuje jak

jednomiesięczny abonament na tenże kurs.

Kolejnym modelem jest model serwisowy. W większym stopniu skupia

się on nie na sprzedaży produktu, ale na dostarczaniu klientowi danej usługi

związanej z produktem. Firma SMW tworzy kursy dedykowane dla

pracowników danej firmy, określonych grup zawodowych lub kursantów

określonej szkoły językowej, jak np.:



„Forget-me-not!” – oprogramowanie wspierające naukę angielskiego

prowadzoną w trakcie zajęć na kursie w Szkole Języków Obcych EMPiK.

Powstało ono na bazie podręczników, z których korzystają słuchacze;



„FCE Words” – jest zbiorem słownictwa wyselekcjonowanego z kursu

przygotowującego do egzaminu FCE;

http://www.supermemo.net.pl/rules



„SmartTRANSLATOR” – SmartTRANSLATOR jest specjalnym wydaniem

programu Travel Translator opracowanego przez SMW z wykorzystaniem

udźwiękowionych rozmówek w 9 językach

Na zlecenie różnych firm, instytucji udostępnia lub tworzy kursy dla

pracowników. Poza tym firma zajmuje się również nowoczesnym szkoleniem

pracowników i udostępniam kursów dla firm z dostarczonego przez nich

materiału. Podczas instalacji i użytkowania programów przez firmy czy

instytucje mają cały wsparcie ze strony firmy.

Jest naturalnym, że pewne elementy kursów czy to językowych czy

zawodowych

ulegają

zmianie.

Zmieniają

się

wymogi

instytucji

egzaminacyjnych oraz wymagania rynku. W związku z tym zakup

oprogramowania kursowego wymaga regularnego uaktualniania. Rodzi to

ała podobną do serwisu relację pomiędzy dostawcą a odbiorcą produktu.

Jeśli firma nie chce korzystać z opcji samodzielnego dodawania treści

ponieważ nie wykupiła kreatora baz lub nie posiada pracowników osób

zdolnych podjąć się tego zadania – zleca ona uaktualnienie dostawcom

oprogramowania.

Model online/offline polega na umożliwieniu funkcjonowania usługi czy

produktu, w stanie „online” lub „offline”. Takie możliwości są w pewnych

kontekstach dostępne dla systemu SM: za pomocą Internetu udostępniane są

różne kursy językowe i bazy danych, natomiast praca „offline” jest możliwa

dzięki pobraniu programu SuperMemo UX na komputer PC, PDA, smartfona

czy iPhone‟a i iPod Touch‟a. Większość kursów dostępnych online na

platformie supermemo.net nie jest jednak dostępna w trybie offline. Wymaga

to każdorazowego dostępu do Internetu, a pamięć powtórek jest utrzymywana

centralnie na serwerze firmy. Jest to o tyle korzystne, że można baz uczyć się

korzystając z różnych mediów bez konieczności ręcznego przenoszenia

między nimi informacji o powtórkach (nie chcielibyśmy się uczyć tego samego

słówka dwa razy tylko dlatego że ostatnio uczyliśmy się go na telefonie, a nie

na laptopie). Z punktu widzenia biznesowego jest to korzystne ponieważ firma

ma bliższy kontakt z użytkownikami, poznaje ich przyzwyczajenia i

Przykłady kursów ze strony (http://www.supermemo.pl/specjalne).

oczekiwania, otrzymuje na bieżąco feedback związany z hasłami złej jakości

oraz zarabia na reklamach.

Profesjonalny

model

open

source

funkcjonuje

zasadzie

udostępnienia kodu źródłowego oprogramowania za darmo. Co prawda model

ten nie jest

praktykowany przez firmę SMW w odniesieniu do

oprogramowania: programy SMW są niedostępne w wersji źródłowej

umożliwiającej niezależnym programistom modyfikację i wykorzystywanie do

własnych celów. Jednakże metoda SM jest dobrem publicznym i została

zaimplementowana w kilku innych programach niezwiązanych z SMW. Można

więc powiedzieć, że metoda SM jest „open source” jednak implementacja już

nie jest.

Jak widać, firma SMW działa na granicy różnych modeli biznesowych.

Posiada cechy modelu

powiązanych produktów i freemium. Poprzez tworzenie

sieci użytkowników realizuje model sieciowy, a przez docieranie bezpośrednio

do klienta realizuje cechy modelu bez pośredników. Skuteczność metody SM,

a tym samym komercyjny sukces firmy, w ogromnym stop

niu zależą od

lojalności użytkowników systemu, konieczny jest więc sposób na wytworzenie

więzi lojalności pomiędzy firmą a klientami. Oprócz udostępniania

użytkownikom kursów językowych, programów i aplikacji, SMW oferuje

również różne usługi dla firm czy instytucji w ramach modelu serwisowego.

Działanie firmy opiera się nie tylko na dostępie do Internetu, ale również może

działać offline, dzieki różnym aplikacjom, np. SuperMemo UX, mamy wówczas

do czynienia z modelem online/offline. Mimo tego, że firma nie wykazuje wielu

cech modelu profesjonalnego open source, sama metoda SM jest otwartym

dobrem publicznym.

Nie tylko dobrze skomponowany model biznesowy jest czynnikiem

wpływającym na sukcesy firmy, ale prestiż firmy podnoszą również

organizowane przez nią akcje, a także inicjatywy i projekty, w których

uczestniczy. Do takich inicjatyw należy ruch OER zapoczątkowane w 2001

roku przez najbardziej prestiżową politechnikę na świecie –the Massachusetts

Institute of Technology. O projekcie, jego komponentach i znaczeniu na rynku

edukacyjnym powiem w następnym rozdziale.

2.2. Otwarte zasoby edukacyjne OER

Dzięki uczestnictwu firmy/instytucji w projektach zdobywa ona prestiż i

zaufanie. Do takich projektów należy ruch OER.

Ruch OER zajmuje się zapewnieniem wysokiej jakości edukacyjnych

źródeł/zasobów do nauki i nauczania, zarówno dla nauczycieli i dla uczniów.

Ważne jest to, że są one dostępne wszędzie i za darmo. Ruch OER wspierany

przez wiele instytucji i fundacji na całym świecie dąży do dzielenia się

wartościowymi materiałami do nauki. Jak pisze Matkin, ponad sto instytucji

przyłączyło się do inicjatywy OpenCourseWare (OCW), które zostało

zapoczątkowane przez MIT (the Massachusetts Institute of Technology). To

właśnie MIT w roku 2001 ogłosiły “OpenCourseWare Initiative”. Jak pisze

DiBiase “with substantial philanthropic support and industry partnerships, MIT

set out to make educational resources used in all its classes freely available

worldwide under the recently-developed Creative Commons license. By

September 2009,

MIT‟s OpenCourseWare initiative listed 1,900 „courses‟”

Matkin zaznacza, że wiele instytucji wspiera takie projekty, mając

nadzieję, że „rapid progress toward higher levels of educational achievement

in the developing world will support and sustain rapid economic and social

development”

Według Hylén, OER jest dość nowym zjawiskiem, który zwykle był

postrzegany jako część bardziej znanych projektów OSS (Open Source

Software) i OA (Open Access). Pierwszy raz pojęcie OER pojawiło się w 2002

roku na konferencji prowadzonej przez UNESCO. Przedstawiono tam

następującą definicje OER: „the open provision of educational resources,

enabled by information and communication technologies, for consultation, use

D. DiBiase, GIS&T in the Open Educational Resources Movement, (https://www.e-

education.psu.edu/files/sites/file/GISTinOER_DiBiase.pdf), p. 3.

(“z dobroczynnym wsparciem i

przemysłową współpracą, MIT udostępnił nieodpłatnie całemu światu wszystkie zasoby
edukacyjne, które były wykorzystywane na zajęciach w ramach licencji „Creative Commons‟. Do
września 2009 roku inicjatywa „MIT‟s OpenCourseWare‟ liczyła około 1,9000 kursów” tłum.
moje AS).

G. W. Matkin, The Open Educational Resources Movement: Current Status and Prospects,

University of California, Irvine (http://unex.uci.edu/pdfs/dean/matkin_apru_paper.pdf), p. 1.
(“gwałtowny rozwój poziomów wyższego wykształcenia w rozwijającym się świecie będzie
wspierać i podtrzymywać szybki rozwój ekonomiczny i społeczny” tłum. moje AS).

and adaptation by a community of users for non-commerc

ial purposes”

Przez wielu uczonych najczęściej używaną definicją OER jest: “Open

Educational Resources are digitised materials offered freely and openly for

educators, students and self-learners to use and re-use for teaching, learning

and research”

zczególną uwagę Hylén zwraca na słowo „open”, które może być

odbierane w różny sposób. Określenie „open” czy „openess” oznacza wolny

czy też bezpłatny dostęp, bez niewieloma ograniczeniami, do zasobów

internetowych.

Jak zauważa Hylén “there should be no technical barriers

(undisclosed source code), no price barriers (subscriptions, licensing fees,

pay-per-view fees) and as few legal permission barriers as possible (copyright

and licensing restrictions) for the end-user. The end-user should be able not

only to use or read the resource but also to adapt it, build upon it and thereby

reuse it, given that the original creator is attributed for her work”

2.2.1. Komponenty OER

W celu lepszego zrozumienia definicji OER, warto z

wrócić uwagę na

jego komponenty. Jak pisze Hylén, OER uwzględnia takie komponenty, jak:



“Treści do uczenia się (Learning Content): kursy pełne, do szkoleń, moduły

treści, przedmioty do nauki, kolekcje i czasopisma.

J. Hylén, Open Educational Resources: Opportunities and Challenges, OECD‟s Centre for

Educational

Research

and

Innovation,

Paris

(http://www.oecd.org/dataoecd/5/47/37351085.pdf), p.1.
(“otwarte dostarczanie zasobów edukacyjnych, zapewnionych przez technologię informacyjną i
komunikacyjną, wykorzystywanych przez społeczność dla celów konsultacyjnych, użytkowych i
adaptacyjnych, a nie komercyjnych” tłum. moje AS).

Tamże. (“OER są cyfrowymi materiałami udostępnianymi nieodpłatnie i otwarcie dla

nauczyciel

i, studentów i samouków do użytkowania ich w celu nauczania, uczenia się i

przeprowadzania badań” tłum. moje AS).

J. Hylén, Open Educational Resources: Opportunities and Challenges, OECD‟s Centre for

Educational

Research

and

Innovation,

Paris

(http://www.oecd.org/dataoecd/5/47/37351085.pdf),

p.1.

(“Nie powinno być

żadnych

technicznych przeszkód (nieujawnionych kodów źródłowych), płatnych przeszkód (przedpłat,
opłat licencyjnych, płatnych usług oglądania treści) i jak najmniej prawnych przeszkód (prawa
aut

orskie i ograniczenia licencyjne) dla końcowego użytkownika. Powinien on nie tylko używać

czy czytać źródła, ale również dostosowywać je do swoich potrzeb, gromadzić i ponownie
wykorzystywać, zwracając uwagę na oryginalnego autora prac” tłum. moje AS).



Narzędzia (Tools): Oprogramowanie wspierające rozwój, użytkowanie,

ponowne wykorzystanie i dostarczenie treści do uczenia się, wliczając w to

poszukiwanie I organizacja treści, treść I system zarządzania nauczaniem,

narzędzia rozwoju treści oraz społeczności uczące się online.



Wdrażane zasoby (Implementation Resources): Właśność intelektualna w

celu promowania otwartej publikacji tych że zasobów, zasady projektowania i

lokalizacja treści”

Jak widzimy OER zawiera nie tylko tak zwane „darmowe źródła edukacyjne”

jakby mogło wskazywać rozszyfrowanie pojęcia, ale w jego skład wchodzą

różne narzędzia jak oprogramowanie, narzędzia do rozbudowy treści itp.

Jak później zauważa Hylén “it is still early days for the OER movement

and at the moment it is not possible to give an accurate estimation of the

number of on-

going OER initiatives”

Jak dalej pisze zarówno inicjatywy

wielkich i małych instytucji rozwijają się dość szybko

. Te opinię podziela

Matkin, który pisze, że ruch OER rośnie w siłę i co najmniej sto instytucji ma

już swoją stronę OER i większość są na drodze stworzenia takich stron. Co

więcej, te strony istnieją w 14 krajach i funkcjonują w co najmniej sześciu

językach

Warto zwrócić uwagę na zaskakującą liczbę kursów dostępnych na

MIT. Inicjatywa “The MIT OpenCourseWare” posiadało około 1,300 kursów w

33 dyscyplinach i miesięcznie odwiedza tę stronę około 36 tysięcy osób, gdzie

połowa z nich pochodzi spoza Stanów Zjednoczonych

. Bez wątpienia taka

ilość instytucji w tym projekcie nie jest przypadkowa i obie strony czerpią z

ruchu OER korzyści. Matkin wylicza, między innymi, takie zalety OER jak:

. Hylén, Open Educational Resources: Opportunities and Challenges, OECD‟s Centre for

Educational

Research

and

Innovation,

Paris

(http://www.oecd.org/dataoecd/5/47/37351085.pdf), p.2. (tłum. moje AS).

J. Hylén, Open Educational Resources: Opportunities and Challenges, OECD‟s Centre for

Educational

Research

and

Innovation,

Paris

(http://www.oecd.org/dataoecd/5/47/37351085.pdf), p.2.

(“ciągle sa to początkowe stadia ruchu

OER i na obecną chwilę nie jest możliwe podanie dokładnej liczby trwających inicjatyw OER”
tłum. moje AS).

Tamże.

G. W. Matkin, The Open Educational Resources Movement: Current Status and Prospects,

University of California, Irvine (http://unex.uci.edu/pdfs/dean/matkin_apru_paper.pdf), p. 1.

J. Hylén, Open Educational Resources: Opportunities and Challenges, OECD‟s. 2.

Tamże.

“Zapewnia

instytucjom

logiczne

odpowiednie

miejsce

kolekcjonowania swoich jednostek do uczenia się i dzielenia się tymi

zasobami z innymi”;

2. Zapewnia dostęp do dużego zapasu wysokiej jakości materiałów

edukacyjnych (…);

3. Podnosi intelektualną i serwisową misję poprzez tradycyjne wartości

takie jak otwartość i dzielenie się własnością intelektualną;

4. Promuje wybitnych kursów i fakultetów;

5. Rozwija współpracę i innowacyjność fakultetów;

Udostępnia studentom dodatkowe materiały do uczenia się;

7. Ulepsza jakość kursów poprzez możliwość podglądu i porównania

poszczególnych kursów;

Zapewnia marketingową współpracę z czołowymi akademickimi

instytucjami i zapewnia światową widzialność jako lider akademicki;

9. Napędza przyjmowanie cyfrowych materiałów do nauczania (…)”

Oprócz tego, uczestnicy również maja korzyści z OER, tj. członkowie

OER mogą: 1. “Poprawić swoją reputacje jako lider w swojej dziedzinie; 2.

Zaprezentować swoją wpaniałą pracę światowej publiczności; 3. Pozostawić

akademicki zapis, który inni mogą rozbudować; 4. Przyjąć wartości innowacji,

współpracy i otwartości; 5. Odnieść korzyści bez niewłaściwego obciążenia w

pracy; 6. Stać się aktywnym członkiem dynamicznej i intelektualnej

społeczności oddanej doskonałości w nauczaniu”

Warto zauważyć, że nie tylko różne instytucje korzystają z członkostwa

w OER, nie tylko członkowie czerpią korzyści, ale samo OER się wzbogaca i

rozwija.

Jak zauważa Matkin, dzieki temu OER może między innymi: 1.

“Zwiekszyć możliwości edukacyjne dla tych, którzy nie mogą uczestniczyć w

zajęciach; 2. Zapewnić dostęp do dodatkowych materiałów do uczenia się; 3.

Pozwolić studentom zobaczyć materialy do kursów przed zapisaniem się na

niego (…); 4. Zapewnia studentom dostęp do pełnego opisu akademickich

G. W. Matkin, The Open Educational Resources Movement: Current Status and Prospects,

University of California, Irvine (http://unex.uci.edu/pdfs/dean/matkin_apru_paper.pdf), p. 4.
(tłum. moje AS).

Tamże.( tłum. moje AS).

programów przed zapisaniem się na kurs; 5. Podtrzymuje „intelektualn‟e

przywiązanie studentów do instytucji po ukończeniu studiów”

Jak ukazano wyżej, jest wiele korzyści, nie tylko dla instytucji, ale także

dla członków ruchu OER, i jednocześnie dla samego OER, które dzięki temu

się rozwija. Dzięki wielu członkom projektu i ich pracy powiększają się i

wzbogacają się jej zasoby.

Jednak jak wskazuje Wiley przykład MIT jest wyjątkowy: “the MIT

example is unique, and because of its high cost and reliance on philanthropic

support, probably unsustainable; (…) There is “very little chance that any other

institution will be able to replicate the MIT model”

Ważny jest fakt, że funkcjonowanie takich projektów bez wsparcia

różnych instytucji, fundacji i sponsorów jest bardzo trudnym zadaniem, a

wręcz niemożliwym. Dlatego tak ważne jest, żeby coraz więcej instytucji brało

czynny udział w rozwijaniu OER między innymi dzięki tworzeniu

wartościowych materiałów bądź sponsorowaniu chociażby części inicjatyw

OER.

2.2.2. OER a funkcjonowanie SuperMemo World

Mimo tego, że firma SMW nie udostępnia na taką skalę darmowych

zasobów edukacyjnych jak MIT, to bez wątpienia jest firmą przykładającą

wiele starań, aby rozwinąć polski i międzynarodowy rynek edukacji.

Firma SuperMemo World jest firmą działającą na rynku edukacji od

1991 roku i cieszy się dużą popularnością i zainteresowaniem społecznym.

Głównym przedmiotem jej działań był i jest rozwój metody szybkiej nauki

opartej na badaniach

nad krzywymi zapamiętywania oraz dostarczanie

komercyjnych rozwiązań wykorzystujących tą metodę.

G. W. Matkin, The Open Educational Resources Movement: Current Status and Prospects,

University of California, Irvine (http://unex.uci.edu/pdfs/dean/matkin_apru_paper.pdf), p. 4.
(tłum. moje AS).

Cited after: D. DiBiase, GIS&T in the Open Educational Resources Movement,

(https://www.e-education.psu.edu/files/sites/file/GISTinOER_DiBiase.pdf), p. 4.

(“Przykład MIT

jest wyjątkowy, i z powodu wysokich kosztów oraz poleganiu na filantropijnej pomocy nie jest
możliwy w utrzymaniu; jest bardzo mało szans na to, że inna instytucja będzie potrafiła
powtórzyć model MIT” tłum. moje AS).

Jak piszą twórcy SupeMemo, „strategią firmy SuperMemo World jest

dostarczać wydajne rozwiązania nauki (...) opartej na najnowocześniejszych

metodach edukacyjn

ych oraz narzędziach technologicznych”

Oprócz tego firma udostępnia darmową aplikację SuperMemo UX

służącą do wspomagania nauki metodą SM. Jest program wyposażony w

atrakcyjny interfejs użytkownika i specjalne ćwiczenia do samodzielnej pracy.

Na stronie

firmy można wcześniej obejrzeć demonstracje kursów i zapoznać

się z instrukcją obsługi. Wszystko to umieszczone w ciekawej oprawie,

skrupulatnie przygotowane i objaśnione stanowi atrakcyjną ofertę dla tych

osób pragnących uczyć się wydajnie i ciekawie.

Fir

ma również zajmuję się wspieraniem społeczności użytkowników i

współtwórców platform. Między innymi udostępnia forum, na którym mogą się

wypowiedzieć użytkownicy poszczególnych kursów językowych. A także

wyrazić swoje opinie i pomysły dotyczące skutecznych metod nauki języków

obcych lub darmowych materiałów do nauki

. Oprócz tego można podzielić

się uwagami dotyczącymi samego programu SM, funkcjonalności jego

systemu lub można zaproponować pewne zmiany. Można także zgłosić

pomysły na nowy kurs, nowy produkt SuperMemo albo zainspirować innych

użytkowników do napisania nowego kursu.

SuperMemo World jest firmą stale się rozwijająca i odpowiadającą na

potrzeby swoich kursantów i przyszłych użytkowników. Firma opracowała

autorską platformę e-learningową „supermemo.net”, która łączy w sobie

„podstawowe elementy niezbędne do nauki online wraz z algorytmem

powtórek SuperMemo”

. Jak piszą autorzy platformy „jest to jeden z niewielu

tak łatwo skalowalnych systemów e-learningowych, umożliwiający obsługę

nawet kilku tysi

ęcy użytkowników na standardowych konfiguracjach

serwerowych”

Oprócz tego, dzięki możliwości budowania własnych, indywidualnych

zasobów wiedzy „supermemo.net” na kontach nauczycielskich dostosowuje

się do indywidualnych możliwości każdego użytkownika, ale również staje się

Cyt. za: http://www.supermemo.pl/o_firmie

Cyt. za: http://www.supermemo.net/forum

Cyt. za: http://www.supermemo.pl/e-learning_dla_firm

Tamże.

bankiem prywatnej wiedzy potrzebnej w pracy, na studiach lub w nauce

Konto nauczyciela posiada wiele funkcji i zadań, m.in. umożliwia tworzenie

zadań (np.: test, wiadomość, rozmowa głosowa), przekazywanie materiałów

do lekcji (własnych lub z innych opracowań) oraz tworzenie i edytowanie

własnych kursów z metodą powtórek SuperMemo, pozwalającą na

optymalizację procesu nauki

. Jednak do najważniejszych funkcjonalności

konta, jak piszą autorzy, należy „nadzór nad procesem nauki uczestników

grupy pod kątem: postępów w nauce, raportów z przeprowadzonych

egzaminów, statystyk czasowych oraz najchętniej wybieranych kursów (jeśli

użytkownicy mają możliwość wyboru dodatkowych kursów)”

Firma SMW stosuje również różne formy zachęcania i motywowania

swoich użytkowników do dalszego i regularnego korzystanie z programu. Do

takimi narzędzi należą:



rankingi

– pozycja w rankingu zależy od sumy interwałów powtórek, które nie

są zaległe. Aby być wyżej w rankingu nie wystarczy mieć dużej ilości powtórek

prowadzonych do procesu nauki. Równie ważne jest ich systematyczne

przerabianie

;



śledzenie postępów – postęp nauki widoczny jest po zalogowaniu w menu.

W tym samym miejscu można również wybrać statystyki dla konkretnego

kursu;



możliwość wypróbowania kursu - użytkownik ma dostęp do całości

materiału, jednak proces nauki nie jest zapisywany, a co za tym idzie – nie są

wyznaczane powtórki nauczonego materiału;



różne opcje płatności – dostęp do kursu możliwy jest na jeden z czterech

sposobów: SMS-em, kartą płatniczym, przelewem bankowym, promocyjny kod

dostępu – związany z działaniami promocyjnymi.

Podsumowując, działania firmy SMW, jej liczne projekty i inicjatywy

świadczą o aktywnym uczestnictwie na rynku edukacyjnym i po części można

powiedzieć, że firma SMW działa na zasadach ruch OER. Firma dzięki

wykorzystywaniu nowoczesnej metody nauki, łatwej adaptowalności systemu

Cyt za: http://www.supermemo.pl/konto_nauczyciela

Cyt. za: http://www.supermemo.pl/pakiet_dla_szkol

Cyt za: http://www.supermemo.pl/konto_nauczyciela

Cyt za: http://www.supermemo.net/faq

wpisała się na stałe na rynek polski i międzynarodowy. Swoją dbałością o

użytkowników i jakość kursów jest ciekawą i wartościową propozycją dla ludzi,

którzy chcą i lubią się rozwijać.

2.2.3. SuperMemo World a projekty edukacyjne

Jak ukazaliśmy wcześniej w sekcji 0, firma SMW działa na granicach

różnych modeli biznesowych. Posiada pewien prestiż, a skuteczność

rozwijanej przez nią metody potwierdzona została przez szereg gremiów

polskich i międzynarodowych.

Dzięki uczestnictwu w wielu akcjach prospołecznych i dzięki

organizowaniu różnych edukacyjnych projektów współfinansowanych przez

UE, firma przyciąga do siebie coraz więcej uczestników i zainteresowanych.

Do tej pory firma SMW wytworzyła system i strategię, dzięki którym

wciąż się rozwija. Oprócz udostępniania kursów i pakietów do nauki

samodzielnej, SMW oferuje różne pakiety dla szkół i firm i oferuje

kompleksowe i intensywne kursy językowe.

Na szczególną uwagę zasługuje działalność prospołeczna firmy, a

zwłaszcza na dwie edycje bezpłatnych szkoleń językowych EFS na przełomie

lat 2008/2009. Szkolenia były prowadzone w ramach projektu „Doskonalenie

prawności w obcojęzycznej komunikacji urzędowej i biznesowej z

wykorzystaniem nowoczesnych form kształcenia”.

SuperMemo World organizowało wówczas nieodpłatne szkolenia

językowe współfinansowane z Europejskiego Funduszu Społecznego, które

były zorganizowane we współpracy z Wielkopolskim Urzędem Pracy w

Poznaniu. Dawały one szansę udziału w bezpłatnych zajęciach językowych i w

znaczny sposób podniesienia swoich kwalifikacji zawodowych

. Do projektu

unijnego firma zachęcała wszystkich ludzi, niezależnie od wieku i

wykształcenia. Jak piszą twórcy SM, „celem ogólnym szkolenia jest

podniesienie kwalifikacji zawodowych osób pracujących w Wielkopolsce w

zakresie obcojęzycznej komunikacji ogólnej z elementami komunikacji

Cyt. za: http://www.supermemo.pl/szkolenia_efs

urzędowej i biznesowej, z wykorzystaniem tradycyjnych form szkolenia oraz

nowoczesnej platformy e-

learningowej”

. W jednej edycji wzięło udział około

270 uczestników. „Wyniki tego projektu dowodzą, że połączenie techniki

blended-learning oraz metody szybkiej nauki SuperMemo jest niezwykle

doceniane

przez uczestników i cechuje się niezwykłą skutecznością nauki”

Jak mówią koordynatorzy projektu, firma kontynuuje pracę nad

kolejnymi tego typu projektami. Jak mówi Małgorzata Śmigielska, koordynator

programu szkoleń „mamy nadzieję, że w przyszłości umożliwimy skorzystanie

z bezpłatnych szkoleń jeszcze większej liczbie osób. Wierzymy też, że

organizacje przyznające fundusze będą promowały nowoczesne podejście i

zaawansowane technologicznie metody szkolenia języków”

Oprócz organizowania bezpłatnych szkoleń, firma SMW zajmuje się

również współpracą w zakresie pozyskiwania środków unijnych oraz realizacji

projektów współfinansowanych przez Unię Europejską dla firm, instytucji

szkoleniowych i jednostek samorządu terytorialnego.

Firma

zaświadcza,

posiadają

„kilkuletnie

doświadczenie

pozyskiwaniu środków oraz w realizacji projektów dofinansowanych przez

Unię Europejską” i z powodzeniem realizuje projekty szkoleniowe, badawcze i

inwestycyjne

. Między innymi, do tych projektów można zaliczyć ten pt.

„doskonalenie sprawności w obcojęzycznej komunikacji urzędowej i

biznesowej z wykorzystaniem nowoczesnych form kształcenia” wspomniany

wyżej.

Poza tym, firma SMW angażuje się w różne projekty edukacyjne, które

świadczą o zaangażowaniu firmy, jak i chęć ciągłego się rozwijania. Na

przykład w 2010 roku firma brała udział w konferencji „Online Educa Berlin”,

która należy do jednych z najważniejszych wydarzeń kreujących trendy w

edukacji, polegające na „globalnej wymianie wiedzy i doświadczeń z zakresu

wykorzystania int

eligentnych technologii w nauczaniu”

. Innym ciekawym

projektem był projekt edukacyjny „Uczeń online”, współfinansowany ze

Cyt. za: http://www.supermemo.pl/szkolenia_efs

Cyt. za: http://www.supermemo.pl/dotacje_unijne

Cyt. za: http://www.supermemo.pl/podniesienie_kwalifikacji_zawodowych

Cyt. za: http://www.supermemo.pl/dotacje_unijne

Cyt. za: http://www.supermemo.pl/node/667

środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu

Operacyjnego Kapitał Ludzki. Projekt skierowany był do uczniów gimnazjów i

szkół ponadgimnazjalnych z całej Polski. Wówczas zorganizowano różne koła

naukowe i serwisy edukacyjne, gdzie uczniowie mieli możliwość publikowania

własnych prac e-learningowych. Dzięki tym i wielu innym projektom firma

angażuje się w życie edukacyjne polskiego i międzynarodowego rynku.

Efektem tych i innych działań jest zyskanie prestiżu i zaufania otoczenia, a

także pozytywny wizerunek.

Rozdział 3. Analiza kampanii wizerunkowej i

sprzedażowej firmy SuperMemo World i popularności
udostępnianych przez nią zasobów

3.1. A

naliza kampanii SuperMemo World pt. „Dni otwarte”

Kampania wizerunkowa i sprzedażowa jest ważnym wydarzeniem dla każdej

firmy. Przygotowania do takiej kampanii zwykle trwają wiele miesięcy i jej

skład wchodzi mnóstwo elementów i etapów. Do etapów kampanii

wizerunkowej i sprzedażowej należy: po pierwsze zaplanowanie kampanii,

czyli ustalenie strategii, grupy docelowej i oczywiście określenie budżetu dla

tego przedsięwzięcia. Na kolejnym etapie, a jeszcze przed rozpoczęciem

kampanii firma przygotowuje się wybierając formy reklam i miejsc ich

umieszczenia i następnie realizuje lub zleca realizację kampanii. Ostatnim i

bardzo ważnym etapem kampanii wizerunkowej jest zbadanie skuteczności

podjętej kampanii.

Kampania wizerunkowa firmy SuperMemo World „Dni otwarte” można

uznać za kampanię wizerunkową oraz kampanię sprzedażową, gdyż

wizerunkowa miała na celu wzmocnić pozytywny wizerunek firmy i produktu, a

sprzedażowa miała na celu zwiększenie sprzedaży reklamowanego produktu.

Kampania miała miejsce we wrześniu 2010 roku. Przez siedem dni, tj.

od 20 do 27 września na platformie suprmemo.net firma udostępniła

bezpłatnie

wszystkie

kursy

językowe,

wszystkich

poziomach

zaawansowania i przez 24 godziny na dobę. Celem tej kampanii było

zachęcenie ludzi do korzystania z kursów językowych dostępnych online, a

także pokazania zalet nauki dzięki metodzie SuperMemo.

Żeby poznać dokładne efekty kampanii wizerunkowej i sprzedażowej

należy zanalizować jej przygotowania i działania w trakcie i po kampanii.

3.2.

Reklama produktów

Prz

ygotowując się do kampanii firma SMW korzystała z różnych form

reklamy. Jedną z nich była reklama produktów, tj. kursów językowych na

różnych stronach internetowych. Na tę kampanię, firma stworzyła specjalną

grafikę, która była wykorzystana na tzw. „banerach”, umieszczonych na

stronach internetowych. Szczegółowe omówienie stron opisano w rozdziale

3.3 a przykładową stronę internetową z banerem zawarto w załączniku na

końcu pracy.

Banery umieszczone były na górze strony, w bardzo widocznym i łatwo

zauważalnym miejscu. Na nich znajdowały się najważniejsze informacje

dotyczące dni otwartych, czyli okres trwania kampanii i informacja o

bezpłatności kursów językowych, jednak pozostałe informacje można było

uzyskać już na stronie supermemo.net.

3.3. Elementy wizerunkowe w kampanii

Firma SMW poza reklamą swoich kursów językowych, także korzystała z

formy reklamy prasowej. Ponadto informacje o kampanii znalazły się na takich

stronach jak: facebook.com., supermemo.onet.pl, anglisci.pl, translatica.pl

Poza tym, firma SM

W w swoich opisach kampanii wykorzystała takie

elementy umacniania wizerunku firmy, produktu i metody jak:



apele do autorytetu naukowego („metoda opracowana przez naukowców”),

A) https://www.facebook.com/event.php?eid=116199731771018

B) http://supermemo.onet.pl/topic/1111/1
C) http://www.anglisci.pl/nowinki-wydawnicze/dni-otwarte-na-platformie-supermemo.net.html
D) http://www.translatica.pl/aktualnosci/tytul/dni-otwarte-na-platformie-supermemonet-teraz-w-
nauke-jezykow-inwestujesz-tylko-swoj-czas/



naukowa terminologia („oparta na badaniach nad pamięcią krótko i

długotrwałą”, „uczenie w optymalny sposób”),



określanie własnej metody jako nowoczesna i przeciwstawianie jej metodom

tradycyjnym,



określanie swojej metody jako optymalna (optymalny = nie ma lepszego pod

względem istotnych parametrów),



nacisk na indywidualność klienta („nauczamy pod kątem Twoich możliwości”,

„metoda dopasowana do Twojego stylu życia”, „metoda jaka jest dla ciebie

najodpowiedniejsza”, „wybierz najlepsze kursy językowe dla siebie”).

3.2. Model biznesowy SMW w czasie kampanii

Jak ukazano w sekcji 1.2

, firma realizuje swoje cele według kilku modeli

biznesowych. Cechy tych modeli przejawiają się w codziennym

funkcjonowaniu firmy, natomiast na okres kampanii firma skupiła się na

określonych formach modeli, tj. „freemium”, „sieciowym”, „bez pośredników” i

„lojalnościowymi”.

Podstawowym modelem był model „freemium” – firma nieodpłatnie

udostępniła swoje ogromne zasoby by zyskać zainteresowanie i lojalność

potencjalnych klientów dla odpłatnych produktów i usług, które oferowała

równolegle albo po upływie kampanii miała zaoferować.

Podczas trwania kampanii firma wykorzystała także model sieciowy

poprzez stworzenie sieci użytkowników korzystających z „dni otwartych”.

Reklamy pojawiły się między innymi na portalach społecznościowych. Liczba

użytkowników stale się powiększała, co podnosiło zainteresowanie osób tą

inicjatywą, zwiększało skalę kampanii i prestiż firmy. Co za tym idzie

zachęcało to coraz większą liczbę użytkowników do wzięcia udziału w

kampanii dni otwartych.

Kolejny

m modelem biznesowym był model „bez pośredników”. Firma

SMW za pomocą reklam internetowych i współpracy z wieloma stronami

internetowymi zachęcała osoby do wzięcia udziału w dniach otwartych, jednak

docierała do użytkowników bezpośrednio za pomocą banerów, który

natychmiast kierowały zainteresowanych za stronę supermemo.net, gdzie

można było się zarejestrować i od razu zapisać na bezpłatny kurs.

Bez wątpienia strategia kampanii wizerunkowej oparta była na modelu

lojalnościowym. Przede wszystkim dzięki bezpłatnemu dostępowi do kursów

językowych oraz wysokiej jakości kursów firma zachęciła użytkowników do

wypróbowania metody i sprawdzenia jej skuteczności. Dzięki temu firma nie

tylko zaspokoiła potrzeby zainteresowanych, ale również zaskarbiła sobie

lojalności klientów, co prowadzi do przekonania osób do korzystania z kursów

nie tylko w trakcie kampanii.

Jak wskazuje powyższa analiza działań według modeli biznesowych w

trakcie trwania kampanii, firma ograniczyła się do modelu sieciowego, bez

pośredników i lojalnościowego. Rezultaty ich wyboru i strategii przedstawiają

poniższe tabele i wykresy, które opisane są w następnym rozdziale.

3.3.

Kanały informacyjne a grupa docelowa

Kanały informacyjne dla przeprowadzenia kampanii wybrane zostały na

podstawie analizy profi

lu klientów odwiedzających stronę supermemo.net.pl

przed rozpoczęciem kampanii. Za główne kanały informacyjne dla

przeprowadzenia kampanii obrano witryny serwisów informacyjnych

szczególnie popularne wśród użytkowników supermemo. Należały do nich

ogólne serwisy informacyjne, katalogi stron internetowych oraz portale

związane z językami obcymi. Główne strony na których prowadzono kampanię



Ogólne portale informacyjne: onet.pl, gazeta.pl;



Portale tematyczne niejęzykowe: e-życzenia.pl, fotopolis.pl, chiponline.pl;



Portale językowe: ling.pl, angliści.pl, translatica.pl.

Przykładowy baner umieszczany na stronie „zapytaj.com.pl” przedstawiono w

załączniku.

Rysunek poniżej przedstawia udział poszczególnych serwisów w

generowaniu ruchu na stronach SMW. Najskutecz

niejszym kanałem

informacyjnym dla przeprowadzenia kampanii okazał się portal

zapytaj.com.pl. Portal darkwarez.pl pojawił się w wynikach wbrew zamiarom

firmy reklamowej jak i SMW; powodem wysokiej pozycji w rankingu jest duża

aktywność

robotów

indeksujących

(automatycznych

programów

przeszukujących internet) uruchamianych przez operatorów darkwarez.

Poufne dane nale

żące do SMW

3.4. Analiza i wyniki kampanii

W celu zbadania skuteczności i efektywności kampanii, firmy SMW badała

liczbę rejestracji i zapisów na kursy przed, w trakcie i po kampanii. Pod

pojęciem „rejestracja” rozumiemy stworzenie indywidualnego konta przez

użytkownika na platformie supermemo.net. Natomiast pod pojęciem „zapisów”

rozumiemy zapisy użytkowników na kursy językowe.

Poniższa

tabela

przedstawia

porównanie

liczby

rejestracji

użytkowników w poszczególnych tygodniach kampanii, tj. przed jej

rozpoczęciem, w trakcie jej trwania oraz tydzień i dwa tygodnie po jej

zakończeniu.

Poufne dane nale

żące do SMW

Tabela 3

Porównanie liczb rejestracji w serwisie SM parami tygodni przed, w trakcie i po

kampanii. Wartość p dla testu t-Studenta (t-test) przedstawiono jako p(S); wartość p dla testu

Wilcoxona (sign-

rank test) oznaczono jako p(W). Czerowny kolor dla wartości p oznacza

statystycznie istotną różnicę (źródło: niepublikowane dane wewnętrzne firmy).

Poufne dane nale

żące do SMW

Rysunek 2 Zmienność liczby rejestracji w czasie tygodnia poprzedzającego kampanię, tygodnia

kampanii (zacieniony obszar) i 2 tygodni po niej (źródło: niepublikowane dane wewnętrzne firmy).

Jak wynika z tabeli, liczba rejestracji na platformie supermemo.net

znacznie wzrosła w trakcie trwania kampanii. Obie wartości p wskazują na

statystyczną istotność różnic liczby rejestracji dla tygodnia przed i w trakcie

Rysunek 1 Proporcje udziału portali internetowych w generowaniu odwiedzin na stronie

supermemo.net.pl; wyniki dla kampanii prowadzonej przez jedną z trzech firm reklamowych, którym

zlecono przeprowadzenie kampanii.

trwania

kampanii. Liczba rejestracji, tydzień po kampanii nieznacznie spadła,

jednak co jest zaskakujące, dwa tygodnie po kampanii liczba rejestracji

nieznacznie wzrosła, w stosunku do tygodnia po kampanii, jednak jest to

różnica statystycznie nieistotna.

Poni

ższy wykres przedstawia miesiąc rejestracji użytkowników na

platformie. Zacieniony obszar przedstawia okres kampanii wizerunkowej.

Poniższa tabela przedstawia liczbę zapisów użytkowników na platformę

supermemo.net.

Poufne dane nale

żące do SMW

Tabela 4

Porównanie liczby zapisów na kursy SM parami tygodni przed, w trakcie i po

kampanii. Wartość p dla testu t-Studenta (t-test) przedstawiono jako p(S); wartość p dla testu

Wilcoxona (sign-

rank test) oznaczono jako p(W). Czerwony kolor dla wartości p oznacza

statystycznie i

stotną różnicę (źródło: nipublikowane dane wewnętrzne firmy).

Jak pokazuje tabela, dla tygodnia przed i w trakcie kampanii wartość

p=0,0008 oraz p=0,02 jest statystycznie istotna, poniżej p=0,05, a później

różnica zanika. Wyraźnie widać, że w trakcie trwania kampanii odnotowano

najwięcej zapisów na bezpłatne kursy językowe. Liczba nieznacznie spada

tydzień po i dwa tygodnie po kampanii, jednak nie spada do poziomu sprzed

kampanii.

Poufne dane nale

żące do SMW

Rysunek 3 Zmienność liczby zapisów w czasie tygodnia poprzedzającego kampanię, tygodnia kampanii

(zacieniony obszar) i 2 tygodni po niej (źródło: niepublikowane dane wewnętrzne firmy).

W poniższym wykresie ukazano miesiąc zapisów użytkowników na kursy

językowe. Zacieniony obszar przedstawia okres kampanii wizerunkowej.

Podsumowując, kampania wizerunkowa i sprzedażowa firmy SMW działała

na różnych poziomach i wykorzystano w niej wiele składowych elementów. W

przygotowaniach do kampanii

wybrano określoną formę reklamy graficznej w

postaci banerów umieszczonych na poszczególnych stronach internetowych.

W hasłach reklamowych firma SMW wykorzystała określone elementy

wizerunkowe, odwołując się do cech i właściwości swojej metody oraz

postaw

iła na indywidualne podejście do klientów. Podczas kampanii kładła

nacisk na cztery modele biznesowe, tj. freemium, model serwisowy, bez

pośredników i lojalnościowy. Dzięki tym i innym czynnikom zrealizowała swój

cel, zachęciła wielu ludzi do wypróbowania metody i korzystania z kursów

językowych oraz pozytywnie zapisała się w świadomości otoczenia.

Zakończenie

Podsumowując, firma SuperMemo World jawi się jako nowoczesna i

prestiżowa firma działająca na rynku edukacji od dwudziestu lat. Jak piszą

założyciele firmy „SuperMemo World sp. z o.o. jest firmą małą, lecz o wielkim

sercu”. Świadczą o tym wiele czynników składających się na jej wizerunek.

Firma przykłada dużą uwagę do tego jak jest identyfikowana i stale dba

o swój pozytywny wizerunek za pomocą jakości i treści swoich produktów i

usług. W ten sposób zapewnia sobie pozytywny odbiór w świadomości

otoczenia.

Pozytywny wizerunek kształtuje między innymi dzięki przyjętej strategii,

w której wykorzystuje cechy określonych modeli biznesowych stanowiących

nie

odłączną część jej funkcjonowania. W jej działaniach można dostrzec takie

cechy modeli jak: powiązanych produktów (w tym freemium), sieciowego, bez

pośredników,

online/offline,

lojalnościowego,

abonamentowego

oraz

serwisowego.

Na wizerunek firmy również wpływa to, co przekazuje otoczeniu w tym

przypadku są to kursy językowe, aplikacje i kompleksowa obsługa zarówno

firm, instytucji i osób indywidualnych. Poza tym, firma nie zapomina o

działalności prospołecznej i nieustannie angażuje się w projekty edukacyjne

na rzecz dzieci, młodzieży i dorosłych.

Dzięki zaangażowaniu w pracę nad nowoczesnymi metodami nauki,

firma zdobywa dofinansowania z UE, dzięki czemu dynamicznie i prężnie się

rozwija. Przeprowadzona przez firmę SMW kampania „Dni otwarte” pokazała,

że są to inicjatywy potrzebne społeczeństwu i jak najbardziej wartościowe. Z

końcowych analiz wynika, że takie kampanie oprócz zysków finansowych,

przynoszą zyski społeczne, łącząc, rozwijając i edukując klientów.

Bibliografia

Altkorn J., Wizerunek firmy

, Dąbrowa Górnicza 2004.

DiBiase D., GIS&T in the Open Educational Resources Movement, (https://www.e-

education.psu.edu/files/sites/file/GISTinOER_DiBiase.pdf) (data dostępu: 1

czerwca 2011).

Gołata K., Prezentacja pt. Public Relations, Poznań 2010.

Horowitz A. S., The real value of VARS: resellers lead a movement to a new service

and support, Marketing Computing, Vol. 16(4), 1996.

Hylén J., Open Educational Resources: Opportunities and Challenges, OECD‟s

Centre for Educational Research and Innovation, Paris

(ht

tp://www.oecd.org/dataoecd/5/47/37351085.pdf) (data dostępu: 4 czerwca

2011).

Lai R., P. Weill, T. Malone, Do Business Models Matter?, MIT Working paper Series

2006.

Matkin G. W., The Open Educational Resources Movement: Current Status and

Prospects, University of California, Irvine

(http://unex.uci.edu/pdfs/dean/matkin_apru_paper.pdf) (data dostępu: 4

czerwca 2011).

Pujol N., Freemium: attributes of an emerging business model, Kirkland WA 2010.

Rozwadowska B., Public Relations, teoria, praktyka, perspektywy, Warszawa 2009.

Tavlaki E., E. Loukis, Business Model: a prerequisite for success in the network

economy, 18th Bled Conference Integration in Action, Bled, Slovenia 2005.

Tworzydło D., T. Soliński (red.), Public Relations w teorii i praktyce, Rzeszów

2006.

Weill P., T. W. Malone, V. T. D'Urso, G. Herman, S. Woerner, Do Some Business

Models Perform Better than Others?, A Study of the 1000 Largest US Firms,

2004, MIT See It Project: Cambridge, MA.

Wojcik K., Public relations od A do Z, T. 2, [Wprowadzanie p

rogramów PR, kontrola

procesów PR], Warszawa 1997.

Zakaria Sharifan Ajmam Syed, Business Model, University Sains Malaysia, 2010.

Źródła internetowe (data dostępu: czerwiec 2011)

http://www.supermemo.pl/podniesienie_kwalifikacji_zawodowych

http://www.supermemo.pl/dotacje_unijne

http://www.supermemo.pl/node/667

http://www.supermemo.pl/szkolenia_efs

http://www.supermemo.pl/pakiet_dla_szkol

http://www.supermemo.pl/konto_nauczyciela

http://www.supermemo.net/faq

http://www.supermemo.pl/o_firmie

http://www.supermemo.net/forum

http://www.supermemo.pl/e-learning_dla_firm

http://www.supermemo.pl/konto_nauczyciela

http://www.supermemo.net.pl/rules

http://www.supermemo.pl/specjalne

Załącznik

Przykładowa reklama dni otwartych umieszczona na stronie zapytaj.com.pl.

Spis rysunków

Rysunek 1 Proporcje udziału portali internetowych w generowaniu odwiedzin na

stronie super

memo.net.pl; wyniki dla kampanii prowadzonej przez jedną z

trzech firm reklamowych, którym zlecono przeprowadzenie kampanii. ...... 39

Rysunek 2 Zmienność liczby rejestracji w czasie tygodnia poprzedzającego

kampanię, tygodnia kampanii (zacieniony obszar) i 2 tygodni po niej. ....... 39

Rysunek 3 Zmienność liczby zapisów w czasie tygodnia poprzedzającego

kampanię, tygodnia kampanii (zacieniony obszar) i 2 tygodni po niej.Błąd! Nie

zdefiniowano zakładki.

Spis tabel

Tabela 1 Podstawowe typy wizerunków (Rozwadowska 2009: 56) ................... 8

Tabela 2 Rodzaje modeli biznesowych (Lai 2006: 28) ..................................... 13

Tabela 3 Porównanie liczb rejestracji w serwisie SM parami tygodni przed, w

trakcie i po kampanii. Wartość p dla testu t-Studenta (t-test) przedstawiono

jako p(S); wartość p dla testu Wilcoxona (sign-rank test) oznaczono jako p(W).

Czerowny

kolor dla wartości p oznacza statystycznie istotną różnicę (źródło:

niepublikowane dane wewnętrzne firmy). .................................................. 39

Tabela 4 Porównanie liczby zapisów na kursy SM parami tygodni przed, w trakcie

i po k

ampanii. Wartość p dla testu t-Studenta (t-test) przedstawiono jako p(S);

wartość p dla testu Wilcoxona (sign-rank test) oznaczono jako p(W).

Czerwony kolor dla wartości p oznacza statystycznie istotną różnicę (źródło:

nipublikowane dane wewnętrzne firmy). .................................................... 40

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Wpływ pracownika na kształtowanie wizerunku firmy, różne
Wpływ pracownika na kształtowanie wizerunku firmy
KREOWANIE wizerunku firmy Praca licencjacka , KREOWANIE WIZERUNKU FIRMY NA PRZYK?ADZIE
Kreowanie pozytywnego wizerunku miast na podst historii
Rola I funkcje PR w tworzeniu wizerunku firmy na podstawie Coca
Techniki wywierania wplywu oparte na dynamice interakcji
model systemu produkcyjnego na przykladzie konkretnej firmy
4.1.2 Fale sinusoidalne i prostokątne, 4.1 Wprowadzenie do testowania kabli opartego na częstotliwoś
Adamowski Nauczanie oparte na r mozliwosci zastosowania w psych (2)
Metody oparte na działalności praktycznej, Ratownicto Medyczne, Metodyka nauczania pierwszej pomocy,
Model systemu produkcyjnego na przykładzie konkretnej firmy (14)
BEZPIECZNA POLSKA RATOWNICTWO MEDYCZNE – ROZWIAZANIA OPARTE NA SPRAWDZONYCH WZORCACH STANÓW ZJEDNO
Podstawy Automatyki Lab 10 CW1 Układy przełączające oparte na elementach stykowych

więcej podobnych podstron