Artykuł pochodzi z dodatku:

Zasady odliczania VAT naliczonego

Dodatek nr 26 do Biuletynu Informacyjnego dla Służb Ekonomiczno - Finansowych

nr 25 (708) z dnia 2010-09-01

www.czasopismaksiegowych.pl

wydawca: Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp.

www.gofin.pl sklep internetowy: www.sklep.gofin.pl

Odliczanie VAT przez podatnika stosującego kasową metodę rozliczania VAT

Kasowa metoda rozliczeń polega na tym, że obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług powstaje z dniem
uregulowania całości lub części należności, nie później jednak niż 90. dnia od dnia wydania towaru lub wykonania usługi (art.
21 ust. 1 ustawy o VAT).

Mali podatnicy rozliczający VAT metodą kasową w sposób szczególny dokonują również rozliczenia podatku naliczonego.
Zgodnie z art. 86 ust. 16 ustawy o VAT, mogą oni obniżyć kwotę podatku należnego o podatek naliczony dopiero w rozliczeniu
za kwartał, w którym:

uregulowali całą należność wynikającą z otrzymanej od kontrahenta faktury,

dokonali zapłaty podatku wynikającego z dokumentu celnego, z uwzględnieniem kwot wynikających z decyzji celnych.

W obu przypadkach mogą to zrobić nie wcześniej jednak niż z dniem otrzymania faktury lub dokumentu celnego.

Oznacza to, iż tak jak w podatku należnym, gdzie obowiązek podatkowy został związany z uregulowaniem należności przez
kontrahenta, tak przy podatku naliczonym możliwość jego odliczenia została związana z uregulowaniem należności przez
podatnika. Należy zwrócić uwagę, iż w powyższym przepisie nie ma mowy o dokonaniu zapłaty, lecz o uregulowaniu
należności. Wskazuje to, iż chodzi tu o wszystkie sposoby wygaśnięcia należności, w tym np. o potrącenie. Przy czym o ile
obowiązek podatkowy w podatku należnym na pewno powstanie (choć odsunięty w czasie) nawet gdy kontrahent nie
ureguluje swojej należności, o tyle brak uregulowania należności przez podatnika uniemożliwia mu dokonanie odliczenia.

Zatem podatnik, który wybrał kasową metodę rozliczeń, odliczenia VAT z faktur dokumentujących nabycie towarów i usług
może dokonać w miesiącu, w którym uregulował całą należność wynikającą z faktury, z tym że nie może to nastąpić wcześniej
niż w miesiącu otrzymania faktury (z pewnymi wyjątkami, o których mowa poniżej). Pamiętać przy tym należy, że uregulowanie
części należności jeszcze nie daje tego uprawnienia, gdyż odliczenie może nastąpić dopiero w rozliczeniu za okres, w którym
uregulowano całą należność.

Przykład

Mały podatnik rozliczający VAT metodą kasową w czerwcu br. otrzymał fakturę VAT dokumentującą nabycie w kraju towarów
handlowych. W tym samym miesiącu uregulował 50% należności wynikającej z faktury. Pozostałe 50% uregulował w lipcu br. W takiej
sytuacji podatek naliczony wynikający z faktury może być odliczony dopiero w deklaracji VAT-7 składanej za III kwartał br., czyli za
okres rozliczeniowy, w którym uregulowana była cała należność wynikająca z faktury.

Kiedy zapłata dokonana przez małego podatnika nie wpływa na termin odliczania VAT?

Niekiedy mały podatnik rozliczający VAT kasowo odlicza podatek naliczony bez względu na termin zapłaty. Dzieje się tak
w przypadku czynności, dla których ustawodawca przewidział szczególny termin odliczenia, tj. m.in. w przypadku:

zakupu tzw. towarów i usług powszechnych (art. 19 ust. 13 pkt 1 ustawy o VAT), jeżeli faktura zawiera informację,
jakiego okresu dotyczy - odliczenie dokonywane jest w rozliczeniu za okres, w którym przypada termin płatności,

gdy podatnik traci prawo lub rezygnuje ze zwolnienia podmiotowego z podatku i sporządza spis z natury towarów
posiadanych na dzień utraty zwolnienia - podatek naliczony wynikający z tego spisu podlega odliczeniu nie później niż
w rozliczeniu za okres, w którym dokonano tego spisu,

importu usług oraz wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, a także w przypadku, w którym podatnikiem z tytułu
dostawy towarów jest ich nabywca - odliczenie może być dokonane w rozliczeniu za okres, w którym powstał
obowiązek podatkowy z tytułu tych czynności,

importu towarów - zgodnie z odrębnymi zasadami obowiązującymi przy imporcie, które zostały omówione w dalszej
części tego opracowania.

Warunku uregulowania należności z otrzymanej faktury lub dokumentu celnego nie stosuje się również do podatku
naliczonego wynikającego z dokumentów otrzymanych i odliczonych w rozliczeniu za okres poprzedzający kwartał, za który
podatnik postanowił rozliczać się kasowo. Podatek wynikający z tych faktur i dokumentów celnych został już bowiem
rozliczony na zasadach ogólnych.

Natomiast w przypadku, gdy podatnik rezygnuje z metody kasowej lub też traci prawo do takiego sposobu rozliczania, podatek
naliczony wynikający z faktur lub dokumentów celnych otrzymanych w okresie, kiedy rozliczał się metodą kasową, nieodliczony
do końca tego okresu, odliczany jest według zasad obowiązujących podatnika rozliczającego się kasowo.

Przykład

Podatnik VAT, począwszy od III kwartału br., zrezygnował z kasowej metody rozliczania VAT. W rozliczeniu za II kwartał br. nie odliczył
podatku z otrzymanej w czerwcu faktury, ponieważ wynikająca z niej należność nie została w tym okresie uregulowana.

Ponieważ ww. należność została uregulowana w lipcu br., zatem podatek z niej wynikający może być odliczony dopiero w deklaracji
dotyczącej tego okresu (tj. w deklaracji za lipiec - jeżeli podatnik wybrał rozliczenie miesięczne, lub w deklaracji za III kwartał - jeżeli
podatnik wybrał rozliczenie kwartalne).