background image

50.Likwidacja odrębności ustrojowych królestwa po 1864r. 
 
Represje po upadku powstania styczniowego były wyjątkowo 
ciężkie.  Oprócz  pacyfikacji  i  konfiskat  przeprowadzonych  w 
czasie  trwania  powstania,  postanowiono  zlikwidować 
wszelkie  przejawy  odrębności  ziem  polskich.  Skonfiskowane 
dobra  prywatne,  kościelne  i  narodowe  zostały  rozdane 
zasłużonym  w  tłumieniu  powstania  Rosjanom.  Trwały 
masowe  aresztowania,  zsyłki  na  Sybir,  wyroki  śmierci  i 
konfiskata 

majątków 

uczestników 

powstania. 

Zmieniono  nazwę  Królestwa  na  „Kraj  Przywiślański” 
Dekretem  z  1865  roku  wprowadzono  język  rosyjski  do 
administracji;  zlikwidowano  centralne  instytucje  Autonomii: 
Sekretariat  Stanu  do  spraw  Królestwa,  Radę  Stanu  i  Radę 
Administracyjną  -  wszystkie  sprawy  Królestwa  poddano 
bezpośrednio  pod  zarząd  ministerstw  w  Petersburgu. 
Zmieniono nazwy wielu miast. Rozpoczęto walkę z kościołem 
katolickim. Już od 1864 rozpoczęła się likwidacja klasztorów, 

nielicznym 

które 

pozostały, 

odebrano 

majątki. 

W  1864  wprowadzono  naukę  języka  rosyjskiego  jako 
obowiązkową dla szkół średnich, a po 4 latach uczono w nim 
wszystkich  przedmiotów  oprócz  religii.  Zamknięto  szkoły 
prywatne.  W  1869  zamknięto  Szkołę  Główną,  która 
przekształcono 

rosyjski 

uniwersytet. 

Stopniowo 

rusyfikowano 

szkolnictwo 

podstawowe. 

W1872  rosyjski  minister  oświaty  wprowadził  całkowitą 
likwidację  odrębności  polskiego  szkolnictwa.  W  szkołach 
Królestwa  uczyli  nauczyciele  z  Rosji,  często  o  niższych 
kwalifikacjach  lecz  wiernie  spełniające  polecenia  władzy. 
Zrusyfikowano  również  polskie  sądownictwo.  Od  1886  nie 
mianowano  w  ogóle  sędziów  -  Polaków.  Stanowiska  w 
administracji i szkolnictwie były obsadzane przez urzędników 
przybyłych 

Rosji. 

System  carski  miał  na  celu  sterroryzowanie  społeczeństwa 
polskiego.  Hamowano  rozwój  gospodarczy  Królestwa, 
mnożyła się samowolo administracji, brutalnie łamano prawa 
jednostki  i  narodu.  Unifikacyjna  polityka  caratu,  poprzez 
zniesienie w  1850  granicy  celnej,  ściśle  związała Królestwo  z 
Rosją.  Uwłaszczenie  chłopów  i  zniesienie  granicy  celnej 
stworzyło  korzystne  warunki  do  rozbudowy  polskiego 
przemysłu.  Ziemiaństwo  zaczęło  lokować  swe  kapitały  w 
przemyśle,  budowie  nowych  fabryk,  co  przyciągało  do 
królestwa  liczny  kapitał  zagraniczny,  wabiony  możliwością 
dużych  zysków.  Przyczynił  się  to  do  rozwoju  górnictwa, 
hutnictwa,  przemysłu  metalurgicznego  i  włókienniczego. 

background image

W latach 1870-1914 liczba ludność Królestwa wzrosła z 6 do 
10  milionów.  Przemysł  tworzył  dodatkowe  miejsca  pracy. 
Warszawa  podwoiła  liczbę  mieszkańców  (pod  koniec  wieku 
około 600 tys.); podobnie Łódź.