Niepodatkowe dochody państwa

Grupa 105 FUN

Niemczyk Agnieszka

Jakubik Marlena

Tkaczyk Anna

Bibliografia



Budżet i polityka podatkowa – J. Żyżyński



Finanse

– R. Fleszar



Finanse i prawo finansowe

– A. Majchrzycka – Guzowska



Mała encyklopedia prawa – Z. Rybicki



Podatki graniczne

– K. Sawicka



Podstawy prawa celnego i dewizowego

– E. Fojcik – Mastalska



Prawo celne

– A. Kuś



Prawo finansowe

– Brzeziński, Dębowska – Romanowska,

Kalinowski, Wojtowicz



Procedury celne w świetle przepisów Kodeksu celnego – A. Darwiłło



System prawa finansowego: Prawo daninowe Tom III- red. L. Etel

Akty prawne



Rozporządzenie Rady (EWG) nr 2913/92 z dnia 12

października 1992 r. ustanawiające Wspólnotowy
Kodeks Celny;



Ustawa z dnia 19 marca 2004 r. Prawo celne;



Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 26

kwietnia 2004 r. w sprawie wyznaczenia dróg

celnych oraz sposobu poruszania się i

przemieszczania towarów po tych drogach

(Dz.U. z 2004 Nr 94, poz. 912 ).

Dochody budżetu państwa

Strumień środków pozyskiwanych w rożnej

formie zarówno od rozmaitych podmiotów

gospodarki krajowej, jak i podmiotów

zagranicznych.

Istotą dochodów jest to, że nie powodują one

żadnych zobowiązań finansowych państwa

w stosunku do płatników, oczywiście poza

zobowiązaniem politycznym wobec

wyborcy, że zostaną dobrze wydane.

Rodzaje dochodów budżetu

państwa



Podatki



Dochody niepodatkowe



Dochody zagraniczne

Dochody niepodatkowe



Dywidendy Skarbu Państwa



Wpłaty z zysku Narodowego Banku Polskiego



Cło



Dochody jednostek budżetowych



Wpłaty z gmin



Pozostałe dochody niepodatkowe

Elementy dochodów niepodatkowych zależne są od

koniunktury gospodarczej.

Bezpośredni efekt dają między innymi dochody z ceł.
Ich poziom zależy od sytuacji w handlu zagranicznym
i od zmian na różnych kierunkach wymiany zagranicznej.

CŁO

Świadczenie pieniężne:



Przymusowe,



Nieodpłatne,



Bezzwrotne,



Pobierane przez państwo,

Przedmiotem obciążenia
są towary:



Przywożone – cło importowe



Wywożone – cło eksportowe



Przewożone – cło tranzytowe

(przez obszar celny danego

kraju).

Podstawowe pojęcia:



Towar celny

– towar stanowiący przedmiot obrotu towarów z

zagranicy, wywóz towarów za granicę oraz przewóz towarów

przez polski obszar celny, niezależnie od sposobu ich

przemieszczania przez granicę celną



Granica celna

– za granicę celną państwa RP uważa się

również odpowiednio oznaczoną linie odgradzającą wolny

obszar celny lub skład celny od pozostałej części polskiego
obszaru celnego



Podmiot dokonujący obrotu towarowego z zagranicą –

osoba fizyczna, prawna lub jednostka nie posiadająca

osobowości prawnej, dokonująca obrotu towarowego z

zagranicą na własny rachunek i we własnym imieniu.



Kontrola celna

– czynności sprawdzające podejmowanie

przez organy celne w celu zabezpieczenia zgodności obrotu

towarowego z zagranicą z prawem i umowami

międzynarodowymi.

Elementy strukturalne



Podmiot czynny

– państwo, dochód uzyskany

z ceł, ustanowiony i pobierany jest przez

państwo i zasila jego budżet.



Podmiot bierny

– podatnik, czyli każdy

przedsiębiorca dokonujący obrotu towarowego

z zagranicą, zarówno osoba fizyczna, prawna,

jak i jednostka organizacyjna nie posiadająca

osobowości prawnej.

Podmioty bierne



Podatnik formalny

Podmiot dokonujący obrotu
towarowego z zagranicą w
przypadku gdy przywieziony
do naszego kraju towar
obciążony cłem jest
przeznaczony do dalszej
odsprzedaży innym
nabywcom. Uiszczone
przez podatnika formalnego
cło jest wkalkulowane w
cenę płaconą za towar
przez nabywcę.



Podatnik rzeczywisty

Podmiot dokonujący obrotu
towarowego z zagranicą w
przypadku gdy
przywieziony do naszego
kraju towar obciążony cłem
nie będzie przeznaczony do
dalszej odsprzedaży.
Podmiot ten będzie bowiem
zobowiązany do uiszczenia
całej należności celnej.

Elementy strukturalne

cd



Przedmiot -

wywóz towarów za granicę, przywóz z

zagranicy do kraju, a także przewóz, czyli tranzyt

towarów przez własny obszar celny.

Obowiązek podatkowy w imporcie towarów powstaje z

chwilą powstania długu celnego, a w przypadku

objęcia towarów procedurą celną uszlachetniania
czynnego, odprawy czasowej, przetwarzania pod

kontrolą celną – z chwilą objęcia towarów tą

procedurą. W eksporcie towarów obowiązek

podatkowy powstaje z chwilą potwierdzenia przez

graniczny urząd celny wywozu towaru poza granicę
RP.

Cechy



Charakter

PIENIĘŻNY – związany jest z wymiarem i

poborem cła w jednostkach pieniężnych danego kraju,

będących na jego terenie prawnym środkiem

płatniczym.



Charakter

OGÓLNY – normy prawne określają

obowiązki pewnej kategorii podmiotów prawa, nie

oznaczonych imiennie, lecz przy użyciu nazw

ogólnych.



Charakter

NIEODPŁATNY – cło nie jest związane z

żadnym wzajemnym świadczeniem ze strony budżetu

państwa z tytułu zapłaconego cła.

Cechy

cd.



Charakter BEZZWROTNY

– definitywne przekazanie

tego świadczenia pieniężnego na rzecz budżetu
państwa. Raz zapłacone cło nie jest już zwracane
osobie, która je uiściła – chyba, że przepis prawa na
to pozwala



Charakter PRZYMUSOWY

– wynika z władczych

uprawnień państwa w stosunku do wszystkich osób
mieszkających lub mających siedzibę na jego
terytorium. Jest to przymus oparty na katach
prawnych wydanych przez władzę państwową.

Klasyfikacja



Kierunek ruchu towarów:

Przywozowe

– importowe

Wywozowe

– eksportowe

Przewozowe

– tranzytowe



Sposób określania wysokości ceł:

Ad valorem

– określone w procentach w stosunku do wartości towaru

Specyficzne

– obliczane od ilości lub wagi towarów celnych

Kombinowane

– ustalone w zależności od wartości i ilości towarów



Charakter ekonomiczny:

Fiskalne

– zapewniają państwu odpowiednie dochody

Ekonomiczne

– będące instrumentem polityki handlowej państwa

Prohibicyjne

– wstrzymanie importu określonych towarów

Ochronne

– ochrona produkcji krajowej przed konkurencją zagraniczną

Ekspansywne

– utrzymanie wysokich cen na rynku wewnętrznym

KLASYFIKACJA

cd.



Rodzaj taryfy celnej:

–

Należne

–

Minimalne

Cło należne > cło minimalne = należy je uiścić w pełnej wysokości

Cło należne < cło minimalne = importer winien uiścić cło
minimalne



Sposób podejmowania decyzji o wysokości stawek celnych:

–

Autonomiczne -

ustalane przez Radę Ministrów

–

Konwencyjne -

tzw. umowne, ustalane w wyniku umów

międzynarodowych



Zróżnicowanie traktowania krajów:

–

Dyskryminacyjne

– ustalone na poziomie wyższym od ogólnego

–

Preferencyjne

– zapewnia szczególnie korzystne warunki

Funkcje

Trzy podstawowe funkcje:



Funkcja ochronna

– obłożone cłem towary importowane

są droższe od towarów krajowych, a zatem mniej

konkurencyjne na rynku krajowym. Zagrożona importem

określona produkcja krajowa może być więc kontynuowana



Fiskalna

– cło dostarcza budżetowi państwa środki



Chroni bilans płatniczy oddziałując na rozmiary importu -

sprowadza się do zmniejszenia deficytu bilansu płatniczego.

Podwyższając cła, podnosi się koszt importowanych dóbr, a

tym samym przyczynia się do zmniejszenia efektywnego

popytu na produkty importowane. Podkreślić należy że

funkcja ta odnosi się do bilansu.

FUKCJE

cd.

Inne funkcje cła, wyróżniane w ramach funkcji podstawowych,

to:



Ochrona wybranych dziedzin gospodarki, a w szczególności
dziedzin strategicznych

– produkcja (wydobycie) surowców,

żywności, broni, sprzętu wojskowego



Ochrona wojskowego



Ochrona nowych sektorów gospodarki przed konkurencją

międzynarodową



Ochrona rynku wewnętrznego w okresie recesji
gospodarczej



Przeciwdziałanie tendencjom inflacyjnym



Zapewnienie pożądanego tempa i struktury wzrostu
gospodarczego

Wprowadzenie towaru na obszar celny
Unii Europejskiej

Wprowadzanie i przedstawianie towarów

Rozporządzenie Rady Unii Europejskiej z dn.

12 października 1992 r. ustanawiające

Wspólnotowy Kodeks Celny

Przedmiot ten został uregulowany w tytule III

Wspólnotowego Kodeksu Celnego art. 37-42

i dotyczy przepisów stosowanych do towarów

wprowadzonych na obszar celny Wspólnoty od
czasu ich wprowadzenia do czasu otrzymania
przeznaczenia celnego.

Polski ustawodawca również uregulował wprowadzanie
i przedstawianie towaru w prawie celnym (Ustawa z dn.
19 marca 2004 r. Prawo celne). Przedmiot ten został
uregulowany w rozdziale 2, art. 14-35, Prawo celne.

Obszar celny Wspólnoty obejmuje terytorium 25 państw
członkowskich.

Wprowadzanie towarów na obszar celny ma miejsce w
chwili ich faktycznego przywozu, a więc w momencie
faktycznego przekroczenia wspólnotowej granicy
zewnętrznej.

Od momentu wprowadzenia towarów na

obszar celny Wspólnoty podlegają one

dozorowi celnemu oraz mogą podlegać kontroli

celnej do momentu określenia statusu celnego,

a w przypadku towarów niewspólnotowych do
momentu zmiany statusu celnego lub
wprowadzenia do wolnego obszaru celnego

lub składu wolnocłowego albo do ich
powrotnego wywozu lub zniszczenia (art. 37
ust. 1 oraz art. 59 ust. 2 WKC).

Kontrola celna obejmuje wykonywanie

specjalnych czynności, takich jak:



weryfikacja towarów,



kontrola obecności i autentyczności dokumentów,



kontrola księgowości i innych dokumentów przedsiębiorstw,



kontrola środków transportu,



kontrola bagaży i innych towarów przewożonych,



prowadzenie dochodzeń w postępowaniu

administracyjnym i innych podobnych czynności, w celu

zapewnienia przestrzegania ustawodawstwa celnego i, w

razie potrzeby, innych przepisów mających zastosowanie

w odniesieniu do towarów znajdujących się pod dozorem

celnym

Dozór celny na podstawie WKC zostaje

zakończony w momencie:



przedstawienia dowodu nadania towarom statusu

wspólnotowych (dotyczy towarów wyprodukowanych

na terenie Wspólnoty) (art. 4 pkt 7 i 8 WKC),



zmiany statusu towarów niewspólnotowych
i dopuszczenia ich do obrotu,



wyprowadzenia towarów ze wspólnotowego obszaru
(art. 37, 59 i 183 WKC),



zniszczenia towarów lub zrzeczenia się ich na rzecz

Skarbu Państwa (art. 37 i 59 WKC),



wprowadzenia towaru do wolnego obszaru celnego

lub składu wolnocłowego (art. 37 WKC),



unieważnienia zgłoszenia celnego towaru (art. 59
WKC).

Przepis art. 15 Prawa celnego stanowi, że

wprowadzanie i wyprowadzanie towarów z obszaru

Wspólnoty dozwolone jest wyłącznie drogą celną

określoną przez organ celny. Minister finansów w

drodze rozporządzenia z dn. 26 kwietnia 2004 r. w

sprawie wyznaczenia dróg celnych oraz sposobu

poruszania się i przemieszczania towarów po tych

drogach, wyznaczył drogi celne dla transportów
drogowych, kolejowych, morskich oraz powietrznych.

Osoba wprowadzająca towary na obszar Wspólnoty

zobowiązana jest dostarczyć je do wskazanego

miejsca przeznaczenia i przedstawić organowi
celnemu.

Czasowe składowanie towarów

Towary niewspólnotowe do momentu nadania
im przeznaczenia celnego podlegają tzw.
czasowemu składowaniu towarów, w urzędzie
celnym lub miejscu uznanym przez organy
celne (art. 38, 50-53 WKC). Do magazynu
składowania czasowego towary wprowadzane
są na podstawie deklaracji skróconej, jednak
organy celne mogą żądać od osoby
dokonującej wprowadzenia, złożenia
specjalnej deklaracji.

W przypadku deklaracji skróconej, formalności
wymagane do nadania towarom
przeznaczenia celnego muszą zostać złożone
w terminie do 45 dni od złożenia deklaracji
skróconej -w przypadku towarów
przewożonych drogą morską, do 20 dni od
złożenia deklaracji skróconej -w przypadku
towarów przewożonych inną drogą niż morska
(art. 49 WKC).

Deklaracja skrócona

Forma właściwa do dokonania czynności przedstawienia
towarów.
Organ celny może zezwolić na wykorzystanie w
Charakterze deklaracji skróconej każdego dokumentu
urzędowego lub handlowego zawierającego dane
niezbędne do ustalenia tożsamości towarów (może to
być np. list przewozowy CMR w transporcie drogowym,
międzynarodowy lotniczy list przewozowy AWB,
odpowiednie dokumenty kolejowe lub

pocztowe).

Wyprowadzenie towarów ze

wspólnotowego obszaru celnego

Osoby wyprowadzające towary ze
wspólnotowego obszaru celnego mają
obowiązek przedstawienia tych towarów w
urzędzie celnym wywozu, przedłożenia
zgłoszenia celnego wywozu i korzystania z
wyznaczonych dróg celnych.

Objęcie towarów procedurą celną

Zgodnie z art. 4 pkt 15 WKC przeznaczenie
celne oznacza:



objecie towaru procedurą celną,



wprowadzenie towaru do wolnego obszaru

celnego lub do składu wolnocłowego,



powrotny wywóz towaru poza obszar celny

Wspólnoty,



zniszczenie towaru,



zrzeczenie się towaru na rzecz Skarbu

Państwa.

Procedura celna

Procedura celna-

faza postępowania z towarami

wprowadzanymi lub wyprowadzanymi z obszaru

wspólnoty. Każdy towar objęty procedurą celną

powinien zostać zgłoszony do odpowiedniego organu

celnego. Art. 4 pkt 17 WKC stanowi, że zgłoszenie

celne jest czynnością określającą jaką procedurą

winien być objęty dany towar. Zgłoszenie towaru

powinno być dokonane w formie pisemnej, na druku
jednolitego dokumentu administracyjnego (SAD) lub

za pomocą technik przetwarzania danych lub ustanie.

Organ celny może przeprowadzić kontrolę zgłoszenia

celnego i załączonych dokumentów oraz rewizję

towarów, w wyniku której mogą zostać pobrane próbki
towaru (art. 68 WKC).

WKC w art. 4 pkt 16 wyróżnia

następujące rodzaje procedur celnych:



dopuszczenie do obrotu,



tranzyt,



skład celny,



uszlachetnianie czynne,



przetwarzanie pod kontrolą,



odprawę czasową,



uszlachetnianie bierne,



wywóz.

Dopuszczenie towaru do obrotu

Artykuł 28 ust. 1 Traktatu o funkcjonowaniu Unii
Europejskiej: Unia obejmuje unię celną, która rozciąga się na całą
wymianę towarową i obejmuje zakaz ceł
przywozowych i wywozowych między Państwami
Członkowskimi oraz wszelkich opłat o skutku
równoważnym, jak również przyjęcie wspólnej taryfy
celnej w stosunkach z państwami trzecimi.

Zasada ta odnosi się zarówno do towarów, które zostały
wyprodukowane w krajach wspólnoty, jak i do towarów, które zostały
dopuszczone do obrotu.

Jak stanowi art. 201 WKC przy dopuszczeniu towaru
do obrotu powstaje dług celny, który obliczany jest na
podstawie taryfy celnej Wspólnot Europejskich.

Dopuszczenie towaru do obrotu jest skutkiem przyjęcia
przez organy celne zgłoszenia celnego, opłacenia dla
tych towarów celnych należności przywozowych i
podatków, pod warunkiem przestrzegania zakazów i
ograniczeń.

Wolny obszar celny (WOC) i strefa

wolnocłowa (SWC)

Część obszaru celnego Wspólnoty lub są to pomieszczenia
znajdujące się na tym obszarze i oddzielone od pozostałej jego
części, w której towary niewspólnotowe traktowane są dla celów
stosowania należności przywozowych i obowiązujących w wywozie
środków polityki handlowej, jako nie znajdujące się na obszarze
celnym Wspólnoty, pod warunkiem, że nie zostały dopuszczone do
wolnego obrotu ani umieszczone pod inną procedurą celną, ani też
nie zostały użyte lub zużyte na warunkach nie przewidzianych
ustawodawstwem celnym.

Wprowadzenie do WOC i SWC

W WOC oraz SWC mogą zostać umieszczone
towary niewspólnotowe i towary wspólnotowe.
Wprowadzenie towaru do wolnego obszaru
celnego lub składu wolnocłowego nie
wymaga ich przedstawienia organom
celnym ani przedłożenia zgłoszenia
celnego (z nielicznymi wyjątkami).

Funkcjonowanie WOC i SWC

Okres przebywania towarów w WOC lub
SWC jest nieograniczony.

W WOC lub SWC dozwolona
jest działalność przemysłowa, handlowa
lub usługowa, jednak o prowadzeniu takiej
działalności należy uprzednio powiadomić
organy celne.

WOC lub SWC mogą być tworzone w celu:



ułatwienia międzynarodowego ruchu tranzytowego

towarów, w szczególności w portach morskich,lotniczych,
rzecznych lub miejscach przyległych do przejść
granicznych;



rozwoju eksportu i tworzenia nowych miejsc pracy.

Wniosek o utworzenie lub zmianę powierzchni WOC lub
SWC składa się ministrowi właściwemu do spraw
finansów publicznych.

Towary wyprowadzane z WOC i SWC

mogą zostać:



wprowadzone na pozostały obszar celny,



wywiezione poza obszar celny (dotyczy

tylko towarów wspólnotowych),



powrotnie wywiezione poza obszar celny

(dotyczy tylko towarów niewspólnotowych).

Organy celne

W art. 69 Prawa celnego opisane są organy celne, które są organami
właściwymi w postępowaniu celnym:



Naczelnik Urzędu Celnego- jako organ pierwszej instancji;



Dyrektor Izby Celnej- jako:

-

organ odwoławczy od decyzji naczelnika urzędu celnego,

-

organ pierwszej instancji w sprawach określonych w przepisach prawa celnego

oraz przepisach odrębnych,

-

organ odwoławczy od decyzji wydanych przez ten organ w pierwszej instancji,

chyba że przepis szczególny stanowi inaczej;



Szef Służby Celnej- jako organ odwoławczy od decyzji, o których mowa w art.
70 ust. 2 PC,



minister właściwy do spraw finansów publicznych- jako:

-

organ pierwszej instancji w sprawach stwierdzenia z urzędu nieważności

decyzji ostatecznej dyrektora Izby Celnej,

-

organ odwoławczy od decyzji wydanych przez ten organ w pierwszej instancji.

Minister właściwy do spraw finansów
publicznych koordynuje i współdziała w
kształtowaniu polityki państwa w zakresie
zadań Służby Celnej.

Szef Służby Celnej podlega ministrowi
właściwemu do spraw finansów publicznych.

Zadania Szefa Służby Celnej:



sprawowanie nadzoru nad działalnością dyrektorów izb celnych i
naczelników urzędów celnych,



realizacja budżetu państwa w zakresie ustalonym dla Służby
Celnej,



kształtowanie polityki kadrowej i szkoleniowej w Służbie Celnej
oraz wykonywanie zadań kierownika urzędu wobec
funkcjonariuszy pełniących służbę w komórkach organizacyjnych
właściwych w sprawach celnych, podatku akcyzowego, gier
hazardowych, urzędu obsługującego ministra właściwego do
spraw finansów publicznych, zwanych dalej „komórkami
organizacyjnymi w urzędzie obsługującym ministra”



współpraca z właściwymi organami innych państw oraz z
organizacjami międzynarodowymi,

cd.



wykonywanie funkcji służby specjalnej w rozumieniu art. 11
rozporządzenia Rady (WE) nr 485/2008 z dnia 26 maja 2008 r. w
sprawie kontroli przez państwa członkowskie transakcji
stanowiących część systemu finansowania przez Europejski
Fundusz Rolniczy Gwarancji (Dz. Urz. UE L 143 z 03.06.2008, str.
1), zwanego dalej „rozporządzeniem (WE) nr 485/2008”,
polegającej w szczególności na koordynacji i ogólnym nadzorze
kontroli przeprowadzanych przez inne organy,



wykonywanie zadań, o których mowa w art. 2 pkt 8
rozporządzenia Rady (WE) nr 2173/2005 z dnia 20 grudnia 2005 r.
w sprawach ustanowienia systemu zezwoleń na przywóz drewna
do Wspólnoty Europejskiej FLEGT,



wykonywanie innych zadań określonych w ustawie i przepisach
odrębnych.

Szef Służby Celnej

Szef Służby Celnej jest przełożonym
wszystkich funkcjonariuszy celnych, a
zadania wykonuje przy pomocy:



naczelników urzędów celnych,



dyrektorów izb celnych,



komórek organizacyjnych w urzędzie
obsługującym ministra.

Zadania Naczelnika Urzędu Celnego

:



nadawanie towarom przeznaczenia celnego oraz wykonywanie
innych czynności przewidzianych przepisami prawa celnego,



dokonywanie wymiaru i poboru należności celnych,



dokonywanie wymiaru i poboru podatku akcyzowego,



dokonywanie wymiaru i poboru podatku od towarów i usług z tytułu
importu towarów,



sprawowanie dozoru celnego i wykonywanie kontroli celnej,



wykonywanie szczególnego nadzoru podatkowego,



zwalczanie i ściganie przestępstw skarbowych i wykroczeń
skarbowych w zakresie ustalonym Kodeksem karnym skarbowym,



wykonywanie innych zadań zleconych w przepisach odrębnych.

Zadania Dyrektora Izby Celnej:



realizacja polityki celnej państwa,



sprawowanie nadzoru nad naczelnikami urzędów celnych,



rozstrzyganie w II instancji w sprawach należących w I instancji do
naczelników urzędów celnych,



rozstrzyganie w I instancji w sprawach celnych określonych w
przepisach odrębnych,



realizacja polityki kadrowej i szkoleniowej w podległych
jednostkach organizacyjnych Służby Celnej,



sprawowanie dozoru celnego i wykonywanie kontroli celnej,



zwalczanie i ściganie przestępstw skarbowych i wykroczeń
skarbowych w zakresie ustalonym Kodeksem karnym skarbowym,



wykonywanie innych zadań zleconych w przepisach odrębnych.

Dług celny

Dług celny to podstawowa instytucja prawa celnego.
Przepisy unijnego prawa celnego nakładają
określone obowiązki na osoby dokonujące przywozu
albo wywozu towarów. Obowiązkiem jest np.
zapłacenie cła i opłat celnych. Można wyróżnić
należności celne przywozowe lub należności celne
wywozowe. W nawiązaniu do tych dwóch typów
należności rozróżnia się dług celny w przywozie oraz
dług celny w wywozie

.

Dług celny w przywozie powstaje w wyniku:



dopuszczenia do obrotu towaru podlegającego należnościom przywozowym lub w wyniku
objęcia takiego towaru procedurą odprawy czasowej z częściowym zwolnieniem z
należności celnych przywozowych (art. 201 ust. 1 WKC),



nielegalnego wprowadzenia na obszar celny Wspólnoty towaru podlegającego
należnościom celnym przywozowym lub w wyniku nielegalnego wprowadzenia na
pozostałą część wspólnotowego obszaru celnego towaru podlegającego należnościom
celnym przywozowym i znajdującego się w wolnym obszarze celnym lub składzie
wolnocłowym (art. 202 ust. 1 WKC),



usunięcia spod dozoru celnego towaru podlegającego należnościom celnym przywozowym
(art. 203 ust. 1 WKC),



niewykonania jednego z obowiązków wynikających z czasowego składowania towaru
podlegającego należnościom celnym przywozowym lub ze stosowania procedury celnej,
którą towar ten został objęty, lub w wyniku niedopełnienia jednego z warunków
wymaganych do objęcia towaru procedurą lub do zastosowania obniżonych lub zerowych
stawek należności celnych przywozowych ze względu na przeznaczenie celne (art. 204
ust. 1 WKC),



zużycia lub użycia towaru podlegającego należnościom celnym przywozowym lub w
wolnym obszarze celnym lub składzie wolnocłowym na warunkach innych niż przewidziane
w obowiązujących przepisach (art. 205 ust. 1 WKC).

Dług celny w wywozie powstaje w wyniku:



wywozu poza wspólnotowy obszar celny towaru objętego
zgłoszeniem celnym i podlegającego należnościom celnym
wywozowym (art. 209 ust. 1 WKC),



wyprowadzenia poza obszar celny Wspólnoty, bez zgłoszenia
celnego, towaru podlegającego należnościom celnym
wywozowym (art. 210 ust. 1 WKC),



nieprzestrzeganie warunków, które umożliwiły dokonanie
wyprowadzenia towaru poza obszar celny z całkowitym lub
częściowym zwolnieniem z należności celnych wywozowych
(art. 211 ust. 1 WKC).

Typy zabezpieczeń długu celnego:

Występowanie długu celnego wiąże się często z żądaniem
złożenia zabezpieczenia jego spłaty. Wyróżniamy następujące
typy zabezpieczeń:



obligatoryjne, czyli takie których organ celny jest zobowiązany
żądać,



fakultatywne, czyli takie których może się domagać,



pojedyncze,



generalne,



ryczałtowe.

Zabezpieczenie może przyjmować formę depozytu w gotówce,
gwarancji oraz każdego innego dokumentu mającego wartość
płatniczą, jeżeli zostanie uznany przez organ celny.

Podstawowym zagadnieniem związanym z powstaniem długu
celnego jest przyjęcie właściwej podstawy prawnej. Dług celny
powstaje na podstawie tego przepisu obowiązującego prawa,
którego hipoteza zostanie spełniona wcześniej. Najczęściej
występuje dług celny w przywozie. Dług celny powstaje
wówczas w momencie przyjęcia zgłoszenia celnego. Wysokość
kwoty wynikająca z długu celnego ustalana jest na podstawie
elementów kalkulacyjnych odpowiadających wartości towaru w
momencie przyjęcia zgłoszenia celnego. W takim wypadku
dłużnikiem jest osoba zgłaszająca towar do odprawy celnej.
Krąg dłużników rozszerza się, gdy wystąpią różne stany
faktyczne, np. nielegalne wprowadzenie towaru do obrotu,
usunięcie towaru spod dozoru celnego, zużycia lub użycia
towaru w wolnym obszarze celnym.

Moment powstania długu celnego jest uregulowany
przepisami określającymi jego powstanie. Niemożność
ustalenia momentu powstania długu celnego, powstaje
wówczas gdy nie idzie ustalić daty lub okresu przemytu
towaru bądź jego kradzieży. Moment (data) powstania
długu celnego ma znaczenie dla wskazania początku
biegu terminu powiadomienia dłużnika o istniejącym
długu celnym. Miejsce powstania długu przesądza z kolei
o zastosowaniu przepisów proceduralnych dotyczących
długu celnego, a także o właściwości miejscowej organów
celnych. Dług celny zasadniczo powstaje w miejscu, w
którym nastąpiło zdarzenie powodujące jego powstanie.

Należności celne przywozowe i wywozowe mogą
podlegać umorzeniu lub zwrotowi wówczas, gdy
uiszczone lub zaksięgowane należności nie były prawnie
należne lub nie powinny być obliczone w tej wysokości,
gdy unieważnione zostało zgłoszenie celne, gdy
przywiezione towary były wadliwe lub niezgodne z
umową przywozową i zostały powrotnie wywiezione, gdy
wreszcie dłużnik znajduje się w szczególnej sytuacji i
byłoby niesprawiedliwe nałożyć na niego należności,
których w normalnych warunkach nie musiałby płacić, o
ile jego działanie nie posiadało znamion oszustwa lub
oczywistego zaniedbania (art. 235-242 WKC)

Dług celny postaje w momencie
dopuszczenia towaru do obrotu lub, gdy
towar zostaje objęty procedurą odprawy
czasowej z częściowym zwolnieniem od
należności celnych lub gdy naruszone
zostaną przepisy prawa celnego.

Zgodnie z Dyrektywą 2006/112/WE, przywóz towarów podlega

podatkowi VAT. Nie od wszystkich towarów taki podatek się pobiera.

Podatku nie pobiera się od towarów, które są przedmiotem:



czasowego składowania (art. 37-53 WKC),



składowania w wolnym obszarze celnym lub składzie
wolnocłowym (art. 166-181 WKC),



składowania w składzie celnym (art. 98-113 WKC),



uszlachetniania czynnego w procedurze zawieszającej (art.
113-129 WKC),



użycia na platformach wiertniczych znajdujących się na wodach
terytorialnych państw członkowskich,



odprawy czasowej z całkowitym zwolnieniem od należności
celnych (art. 137-144 WKC),



procedury tranzytu wewnętrznego (art. 91-97 WKC).

Podstawę opodatkowania podatkiem VAT
stanowi wartość celna określona na
podstawie art. 28-

36 WKC powiększona o

należności celne przywozowe.

Towary wywożone ze Wspólnoty zwolnione
są z podatku VAT, bowiem podatek ten
powinien obciążać zużycie towarów we
Wspólnocie, zgodnie z zapisami Dyrektywy
Rady 2006/112/WE.

Kwotę należności celnych wynikających z długu
celnego oblicza organ celny na podstawie
uzyskanych informacji, a następnie wpisuje ją do
rejestru lub księguje, a następnie powiadamia o
tym dłużnika. Powiadomienie dłużnika o
zarejestrowaniu kwoty wynikającej z długu
celnego, dokonane w terminie, nakłada na tego
dłużnika obowiązek uiszczenia tej kwoty.
Należności celne muszą być uiszczone w
następujących terminach:



w ciągu 10 dni o dnia powstania długu, jeżeli
organy celne nie przewidziały innego terminu
(art. 222 ust.1 WKC),



w przypadku uzyskania pozwolenia na
odroczenie płatności- w ciągu 30 dni od
powstania długu celnego (art. 227 WKC),



zgodnie z warunkami innych udzielonych
dłużnikowi ułatwień płatniczych (art. 229 WKC).

Wygaśnięcie długu celnego następuje na skutek wygaśnięcia
zobowiązania do uiszczenia należności celnych. Uiszczenie
kwoty długu celnego powoduje, że dług ten wygasa. Ponadto
dług celny wygasa w sytuacji, gdy upłynął okres przedawnienia,
stwierdzono na drodze postępowania sądowego
niewypłacalność dłużnika, nastąpiło umorzenie kwoty długu,
nastąpiło unieważnienie zgłoszenia celnego, przed
zwolnieniem towarów nastąpiła ich konfiskata lub zajęcie,
strona zrzekła się towaru na rzecz Skarbu Państwa albo
nastąpiło zniszczenie towaru. Ponadto dług celny wygasa na
skutek przedawnienia, czyli upływu 5 lat od momentu
zaksięgowania kwoty długu celnego ( art. 65 ust 7. pr. cel.)