background image

 

Strona 
główna

Artykuł
y

Rośliny 
lecznicze

Moje 
książki

Bibliografi
a

GRZYBICE CANDIDA

Szanowni Państwo. Ukazało się w księgarniach nowe wydanie mojej książki ,,Nie daj się 
zjeść   grzybom   Candida".   Informacje   o   niej   zamieściłem   w   linku   -   Moje   książki.  

Z punktu widzenia lekarza medycyny klasycznej, grzybica jest chorobą bardzo trudną w 
leczeniu,   przebiegającą   z   licznymi   nawrotami.   Spotykam   się   często   z   opinią   pacjentów 
poddawanych wielokrotnym terapiom, że grzybica ogólnoustrojowa (z zajęciem narządów 
wewnętrznych) jest chorobą nieuleczalną. Jest w tym ziarenko prawdy z powodów, które 
przedstawię

 

poniżej.

Wobec nasilających się nieokreślonych dolegliwości chory człowiek próbując znaleźć ich 
przyczynę szuka pomocy u swojego lekarza. Wykonane rutynowe badania dodatkowe nie 
ujawniają   istotnych   odchyleń   od   normy.   Najczęściej   występują   zaburzenia   ze   strony 
przewodu   pokarmowego,   alergie   skórne   i   pokarmowe,   suchy   kaszel,   zapalenia   stawów, 
zatok obocznych nosa, spojówek i narządów płciowych, a także nerwice, lęki, zaburzenia 
emocjonalne   oraz   zespół   przewlekłego   zmęczenia.   Dolegliwości   nasilają   się,   a   ich 
przyczyny nie można ustalić. Po wielokrotnych wizytach w przychodni lekarskiej pacjent 

background image

jest kierowany do odpowiednich specjalistów. Tam również nie można ustalić przyczyny 
chorób i w związku z tym chory wraca do swojego lekarza z plikami wykonanych badań i 
kart   informacyjnych   z   postawionymi   doraźnie   rozpoznaniami   dotyczącymi   różnych 
narządów i układów. Błędne koło zamyka się. Od tego momentu pacjent uważany jest za 
chorego   psychicznie.   Do   leczenia   włącza   się   leki   psychotropowe   i   niekiedy   chory 
kierowany jest do szpitala psychiatrycznego. Tu, otumaniony lekami, poddaje się swojemu 
losowi

 

uważając,

 

że

 

tak

 

już

 

musi

 

być.

Akademicki   program   nauczania   lekarzy   nie   ujmuje   wiedzy   dotyczącej   rozpoznawania 
chorób   wywołanych   przez   grzyby   Candida,   więc   lekarze   nie   są   przygotowani   do 
przeprowadzania diagnostyki i leczenia schorzeń, które one wywołują. W podręcznikach dla 
studentów medycyny brak jest wiadomości na temat grzybic wywołanych przez drożdżaki 
Candida

 

lub

 

 

one

 

bardzo

 

enigmatyczne.

Ponieważ lekarze nie rozpoznają grzybic Candida, laboratoria też nie są przygotowane do 
diagnostyki tych chorób. Pomimo licznych badań i publikacji naukowych, wiedza na temat 
masowego   rozprzestrzeniania   się   chorób   grzybiczych   nie   jest   upowszechniana   nawet   w 
środowisku   lekarskim.   Skoro   lekarze   nie   rozpoznają   grzybic   Candida,   tym   bardziej 
społeczeństwo  jest dalej  nieświadome  wielkiego  niebezpieczeństwa,  jakie  niosą  ze  sobą 
tego

 

typu

 

infekcje.

I   tu   można   zadać   sobie   pytanie:   –   Dlaczego   wiedza   ta   nie   jest   dostępna   ogółowi 
społeczeństwa? – Otóż uważam, że wiedza ta jest ukrywana celowo, z tego powodu, że 
najczęściej bezpośrednią przyczyną pojawienia się grzybic Candida w tak masowej skali są 
zaburzenia   w   składzie   mikroflory   jelitowej   spowodowane   powszechnym   stosowaniem 
antybiotyków. Producentów antybiotyków nie interesuje zdrowie społeczeństwa ale zasada 
– zysk za  wszelką   cenę.   Zastanowić   należałoby  się   jedynie   nad  tym,  dlaczego lekarze, 
którzy   mają   chronić   nasze   zdrowie   –   biernie   przyglądają   się   temu   zjawisku   i   aprobują 
postępowanie

 

koncernów

 

farmaceutycznych.

Działania medycyny klasycznej w leczeniu grzybic należy uznać za prawdziwą porażkę, 
wynikającą   z   nieuznawania   grzybów   Candida   za   czynnik   chorobotwórczy   wywołujący 
kilkadziesiąt pozornie nie powiązanych z sobą schorzeń. Ponieważ oficjalnie nie można 
ustalić przyczyny powstania tych chorób, to każdą z nich leczy się w sposób polegający na 
łagodzeniu wyłącznie jej objawów. Oddzielnie dla każdej z tych chorób tworzy się coraz to 
nowe teorie naukowe uzasadniające przyczyny ich wystąpienia, a ostatecznym tego celem 
jest   wyprodukowanie   i   sprzedaż   coraz   to   nowszej   generacji   leków   farmaceutycznych. 
Zarabianie   pieniędzy   wiąże   się   też   z   wprowadzaniem   na   rynek   medyczny   coraz   to 
nowszych i bardziej specjalistycznych badań diagnostycznych, do których wykonywania 
lekarze

 

zachęcają

 

swoich

 

pacjentów.

Niektórzy   świadomi   lekarze,   wbrew   opinii   świata   naukowego,   rozpoznają   zakażenia 
grzybicze wywołane przez drożdżaki Candida, ale narażają się na drwinę i ośmieszenie. 
Próbują   leczyć   grzybicę   podając   antybiotyki   przeciwgrzybicze,   lecz   nie   osiągają 
pozytywnego   i   trwałego   efektu.   Leczenie   antybiotykami   przeciwgrzybiczymi   jest 
nieskuteczne,   ponieważ   po   okresie   kilku   tygodni   następuje   nawrót   choroby.   Brak 
pozytywnych   efektów   leczenia   wynika   z   tego,   że   lekarze   nie   zwracają   uwagi   na   rolę 
systemu odpornościowego w zwalczaniu choroby, którego zadaniem w trakcie leczenia i po 
wyleczeniu   jest   trwałe   i   skuteczne   zablokowanie   ponownego   rozsiewu   w   organizmie 

background image

zarodników   drożdżaka   i   ich   likwidacja,   zanim   zakiełkują   osadzając   się   w   tkankach 
narządów   wewnętrznych.   Stosuje   się   więc   kolejny,   bardziej   skuteczny   i   silniejszy 
antybiotyk,

 

itd.

Przyczyna   niepowodzeń   w   leczeniu   grzybic   tkwi   także   w   tym,   że   drożdżaki   osiągnęły 
znacznie wyższy szczebel rozwoju niż bakterie, w związku z czym lepiej i szybciej potrafią 
przystosować się do zmiennych warunków środowiska. Są zatem trudniejsze do zniszczenia 
i   szybko   nabywają   oporność   na   kolejno   stosowane   antybiotyki.
Po zakończeniu leczenia, zarodniki (komórki) grzyba, których nie zlikwidował antybiotyk i 
słabo funkcjonujący system odpornościowy, krążą we krwi przez okres 2 - 3 lat i w tym 
czasie mają możliwość ponownego wywołania infekcji. I wywołują ją. Potwierdzam ten 
smutny fakt swoimi obserwacjami. Zarodniki grzyba osadzone w narządach wewnętrznych 
kiełkują   tworząc   grzybnię,   której   strzępki   przerastają   w   krótkim   czasie   cały   organizm.
Dlatego   moje   działania   w   leczeniu   grzybicy   skupiają   się   na   dwóch   podstawowych 
kierunkach – likwidacji grzybicy i wzmacnianiu systemu odpornościowego. Po zakończeniu 
leczenia, lekarz leczący grzybicę powinien postawić przed sobą zadanie nauczenia swojego 
pacjenta   stosowania   w   praktyce   codziennej   profilaktyki   prozdrowotnej,   pod   którym   to 
pojęciem rozumiem zmianę sposobu odżywiania i trybu życia, leczenie nadżerek przewodu 
pokarmowego spowodowanych przez substancje toksyczne zawarte w żywności, usuwanie 
z   organizmu   nagromadzonych   toksyn   oraz   suplementację   związkami   witaminowo-
mineralnymi   wzmacniającymi   system   odpornościowy   organizmu   w   okresie 
rekonwalescencji.

Drożdżaki

 

Candida

Drożdżaki nazywane są drożdżami, lecz w rzeczywistości są one zarodnikami grzybów. 
Innymi   słowy,   drożdżaki   posiadają   wszystkie   cechy   drożdży,   z   tą   różnicą,   że   w 
odpowiednich   warunkach   mogą   zakiełkować,   zapuścić   korzenie,   z   których   wyrasta 
grzybnia, czyli ciało wegetatywne grzyba. Ponadto drożdżaki niczym od drożdży się nie 
różnią.

 

Drożdżaki   Candida   wraz   z   bakteriami  stanowią   naturalną   mikroflorę   jelit   człowieka,   w 
których wnętrzu odpowiednia wilgotność, obfitość pożywienia oraz stała temperatura na 
poziomie   36,6   °C   stwarza   im   doskonałe   warunki   do   życia.   Drożdżaki,   jak   drożdże, 
odżywiają   się   cukrami  prostymi  pozostałymi  w  masie   kałowej.  Jako  komensale   wraz   z 
innymi drobnoustrojami współuczestniczą w zagospodarowaniu resztek pokarmowych, nie 
czyniąc gospodarzowi żadnych szkód – nie są patogenam (czynnikiem chorobotwórczym). 
W  normalnych   warunkach   drobnoustroje   jelitowe   nieustannie   konkurują   między   sobą   o 
dostęp  do pożywienia,  dzięki czemu  samoistnie  utrzymuje  się  między  nimi  równowaga 
ilościowa (homeostaza). Równowaga ta jest jednak chwiejna i wystarczy chwilowy wzrost 
ilości   cukrów   prostych   w   jelicie   grubym   lub   jedna   tabletka   antybiotyku 
przeciwbakteryjnego (na które drożdżak jest odporny), by równowaga została zachwiana na 
korzyść

 

drożdżaka.

 

Grzyby

 

Candida

Grzyby   Candida   są   bezwarunkowymi   pasożytami,   bowiem   do   życia   niezbędna   jest   im 
tkanka organizmu żywiciela, która jest ich środowiskiem, pożywieniem, a także miejscem, 
gdzie wydalają produkty przemiany materii, czyli własne odchody. A to oznacza, że są 
niebezpiecznymi   patogenami,   które   wykorzystują   każde   osłabienie   systemu 
odpornościowego   żywiciela,   by   rozrosnąć   się   w   jego   tkankach,   uszkadzając   je.

background image

W   obrębie   uszkodzonej   tkanki   grzyb   wytwarza   ognisko   grzybicze,   któremu   zazwyczaj 
towarzyszy   miejscowy   stan   zapalny*.   Z   rozpadu   komórek   tkanki   pozostają   resztkowe 
substancje, którymi grzyb się nie odżywia. Ale w przyrodzie zawsze jest tak, że jeśli jest 
pożywka, to amator na nią z pewnością się znajdzie. Konsumentami tej pożywki są bakterie, 
najczęściej gronkowce i paciorkowce. Z tego właśnie powodu w laboratoryjnej hodowli 
wymazu pobranego z ogniska grzybiczego najczęściej hoduje się bakterie, a najrzadziej 
faktycznego sprawcę odpowiedzialnego za zainicjowanie przewlekłego stanu zapalnego – 
grzyba   Candida.   Toteż   wyniki   badań   dodatkowych   nie   mogą   więc   mieć   decydującego 
znaczenia   przy   stawianiu   rozpoznania   grzybiczego   zakażenia   organizmu,   ponieważ 
najczęściej

 

okazują

 

się

 

niewiarygodne.

 

Różnice   między   drożdżakiem   Candida   a   grzybem   Candida
Grzyby Candida wyrastają z ich zarodników – drożdżaków Candida, jak dęby z żołędzi. 
Jeśli żołądź trafi na odpowiedni grunt, to zakiełkuje, zapuści korzenie i wyrośnie z niego 
dorodny dąb, który po jakimś czasie będzie produkował żołędzie. Podobnie rzecz ma się w 
przypadku grzybów Candida. Gdy ich zarodniki trafią na odpowiedni grunt – kiełkują i 
wyrastają z nich grzyby, które po jakimś czasie będą produkować zarodniki – jak dęby 
żołdzie. Ale tutaj podobieństwo dębów do grzybów i żołędzi do drożdżaków się kończy, 
bowiem z nasion jakimi są żołędzie mogą wyrosnąć wyłącznie dęby, a zarodniki grzybów 
Candida są organizmami zdolnymi do samodzielnego życia i w zależności od warunków – 
mogą zakiełkować w podłożu przekształcając się w grzyby, albo żyć i rozmnażać się przez 
pączkowanie

 

jak

 

drożdże.

 

Po   co   to   porównanie   grzybów   do   dębów   i   drożdżaków   do   żołędzi?   Otóż   po   to,   by 
uświadomić,   jak  olbrzymia   różnica   jest  między  grzybami  Candida   a   ich  zarodnikami  – 
drożdżakami   Candida.   Różnią   się   one   w   zasadzie   wszystkim   –   wyglądem,   kształtem, 
sposobem odżywiania i rozmnażania, a także środowiskiem, w którym żyją. W związku z 
tym występują w diametralnie różnych relacjach do naszych organizmów, bowiem zarodniki 
Candida   jako   drożdżaki   są   w   gruncie   rzeczy   pożytecznymi   komensalami,   zaś   grzyby 
Candida

 

to

 

groźne,

 

chorobotwórcze

 

pasożyty.

Wyjaśnienie tej kwestii jest niezwykle istotne ze względu na ustalenie tego, na co mamy się 
leczyć – czy leczyć na obecności drożdżaków Candida w jelicie grubym, czy na wywołane 
przez nie grzybice organizmu. Wiemy, że drożdżaki Candida występują w jelicie grubym 
jako naturalny element tego środowiska, zaś ich obecność w kale świadczy tylko o tym, że 
drożdżaki Candida znajdują się na swoim miejscu, co rzecz jasna nie ma nic wspólnego z 
chorobą.

 

Wniosek stąd, że nie należy leczyć drożdżaki wykryte w kale. Co innego, gdy grzyby 
Candida   zasiedlają   ścianę   śluzową   jelita   grubego,   to   wtedy   mamy   do   czynienia   z 
bardzo   poważną   chorobą   pasożytniczą   –   grzybicą   jelita   grubego.

Rodzaje

 

grzybów

 

Candida

Obecnie   znanych   jest   około   196   rodzajów   grzybów   Candida,   a   tylko   15   z   nich   ma 
właściwości   chorobotwórcze.   Odmianą   najczęściej   infekującą   organizmy   ludzkie   jest 
Candida albicans, który jest sprawcą 90% wszystkich infekcji grzybiczych, resztę zakażeń 
wywołują:   Candida   tropicalis,   Candida   glabrata,   Candida   parapsilosis,   Candida   krusei, 
Candida   lusitaniae.   Groźną   odmianą   jest   także   Candida   parapsilosis,   który   najczęściej 
zasiedla śluzówkę jelit, jamy ustnej, gardła, dróg moczowych i pochwy (u kobiet), a u 

background image

mężczyzn

 

prostatę.

 

Toksyny

 

wytwarzane

 

przez

 

grzyby

 

Candida

Gatunki grzybów Candida wytwarzają substancje o charakterze endotoksyn. Wszystkie one 
mają jedną wspólną cechę: są groźne dla organizmu żywiciela. Spośród nich najbardziej 
poznana   jest   kandydotoksyna   wykazująca   działanie   toksyczne   w   stosunku   do   komórek 
zainfekowanego   organizmu,   uszkadzająca   system   odpornościowy   oraz   nasilająca 
rozprzestrzenianie

 

się

 

zakażenia.

Toksyny, uszkadzając błonę śluzową jelita cienkiego, zmniejszają powierzchnię wchłaniania 
składników pokarmowych, zaś uszkadzając śluzówkę jelita grubego, powodują przenikanie 
z masy kałowej do organizmu toksyn, metali ciężkich oraz alergenów pokarmowych. Jedną 
z   grupy   toksyn   produkowanych   przez   grzyby   Candida   są   neurotoksyny   –   substancje 
chemiczne wywierające negatywne działanie na ośrodkowy układ nerwowy (mózg), które 
wywołują   stany   depresyjne   i   rozchwianie   emocjonalne,   np.:   zmienne   nastroje, 
niezdecydowanie,   chaotyczność,   gwałtowne   zachowania,   hałaśliwość,   agresję   (również 
skierowaną   na   siebie)   oraz   usilne   tłumienie   złości   w   sobie.   Dość   często   zdarza   się,   że 
objawy te przybierają formę fobii, nerwicy natręctw, a w wielu przypadkach przypominają 
schizofrenię.

 

Chorzy   zatruci   neurotoksynami   najczęściej   poddawani   są   leczeniu   psychiatrycznemu,   a 
wynikiem   tego   jest   pogorszenie   stanu   ogólnego   i   dodatkowo   uzależnienie   od   leków 
psychotropowych.
Neurotoksyna grzybicza o budowie zbliżonej do hormonu przysadki mózgowej (TSH) może 
z łatwością rozregulować cały układ hormonalny człowieka, ale przede wszystkim tarczycę. 
Toksyna

 

ta

 

nie

 

uzyskała

 

dotychczas

 

swojej

 

nazwy.

 

Wnioski

 

dla

 

nas

Z przedstawionych informacji nasuwają się trzy oczywiste wnioski: 

1. Naturalnym środowiskiem życia drożdżaków Candida jest jelito grube i wykrycie ich 

w kale nie świadczy o chorobie; po prostu nie świadczy o niczym. 

2. Drożdżaki Candida są oportunistami(postępowanie adekwatne do zaistniałej sytuacj, 

mające na celu odniesienie korzyści bez osobistego zaangażowania) i w związku z 
tym   nie   atakują   organizmu  człowieka.   Żeby   niegroźne   drożdżaki  Candida   mogły 
przeistoczyć się w groźne pasożyty, muszą mieć stworzone odpowiednie warunki, tj. 
istnienie   pożywki   w   postaci   martwiczych   lub   osłabionych   komórek,   przy 
jednoczesnej   niewydolności   systemu   odpornościowego.   Ta   istotna   informacja 
powinna wytyczyć nowy kierunek leczenia grzybic, który powinien polegać nie tylko 
na eliminacji grzyba z organizmu, ale przede wszystkim na wzmacnianiu systemu 
odpornościowego. 

3. Nie   należy   leczyć   symptomów   oddziaływania   toksyn   grzybiczych   na   organizm 

chorego, ponieważ nie są one samoistnymi chorobami, lecz jedynie przemijającymi 
objawami kumulacji tych toksyn w krwi. Jedynym rozsądnym przedsięwzięciem w 
tej   sytuacji   jest   podjęcie   działań   wspomagających   organizm   w   naturalnym 
eliminowaniu toksyn przez narządy i układy wydalnicze: nerki, przewód pokarmowy, 
układ   oddechowy   i   skórę.   Natomiast   zabijanie   grzybów   przy   zastosowaniu 
antybiotyków   grzybobójczych   jest   pozbawione   jakiegokolwiek   sensu,   bowiem   w 
sprzyjających   warunkach   –   istnieniu   pożywki   i   niewydolności   systemu 
odpornościowego – potrafią one odrosnąć w ciągu 2 - 3 tygodni. Wyraźną poprawę 
funkcjonowania systemu odpornościowego obserwuję dopiero po upływie 6 miesięcy 

background image

intensywnego   leczenia.   Od   tego   też   momentu   stwierdzam   wyraźne   postępy   w 
leczeniu i likwidacji grzyba Candida. 

Drożdżyca

 

jelita

 

grubego

Drożdżyca jelita grubego to stan nierównowagi ilościowej drobnoustrojów jelita grubego, w 
którym drożdżaki odgrywają rolę dominującą nad innymi mieszkańcami tego środowiska.
W normalnych warunkach drożdże Candida zajmują niewielką przestrzeń w środowisku 
jelita grubego, gdzie rywalizują z pozostałymi drobnoustrojami o cukry proste, którymi się 
odżywiają.

 

Zatem ilość drożdżaków w jelicie grubym zależna jest od dwóch zasadniczych czynników: 

1. Ilości cukrów prostych w masie kałowej 
2. Ogólnej ilości innych mieszkańców tego środowiska, najczęściej bakterii, które także 

odżywiają się cukrami prostymi i konkurują z drożdżakami o pożywienie.

Cukry

 

proste

 

jako

 

pożywka

 

drożdżaków

Żeby zrozumieć istotę rozwoju drożdżycy występującej wskutek pojawienia się w większej 
ilości cukrów prostych w jelicie grubym, musimy wyjaśnić sobie, co to są owe cukry proste. 
Są to niewymagające trawienia jednocukry, głównie glukoza i fruktoza, które w postaci 
niezmienionej wchłaniają się w jelicie cienkim, natomiast cukry złożone, by mogły być 
wchłonięte,   muszą   zostać   strawione   do   postaci   cukrów   prostych.

 

Cukry proste wchłaniane są w jelicie cienkim (czczym i krętym) i przenikają z krwią do 
wątroby.   W   związku   z   tym,   że   przewód   pokarmowy   jest   doskonale   przygotowany   do 
trawienia i wchłaniania cukrów prostych, to w masie kałowej występują one w ilościach 
niewielkich, niemalże symbolicznych, i w żaden sposób nie mogą wpłynąć na nadmierny 
rozwój   drożdżaków.   Oczywiście   sytuacja   ta   ma   miejsce   w   przypadku   prawidłowego 
trawienia cukrów złożonych (wydzielania przez trzustkę odpowiedniej ilości amylazy) oraz 
dobrego   ich   wchłaniania   już   jako   cukrów   prostych   w   jelicie   cienkim.
Cukry proste w jelicie grubym w ilościach pozwalających na nadmierny rozwój drożdżaków 
mogą pojawić się z trzech zasadniczych powodów: 

1. Niedokładnego pogryzienia i żucia pokarmu uniemożliwiającego strawienie owoców 

i produktów skrobiowych, co uniemożliwia ich wchłonięcie w jelicie cienkim, w 
wyniku czego cukry proste przedostają się do jelita grubego. 

2. Nadmiernej   podaży   cukrów   złożonych,   tj.   cukru   buraczanego   (sacharozy)   oraz 

produktów skrobiowych, co prowadzi do niedokładnego ich trawienie do cukrów 
prostych, wywołując tym samym zaburzone ich wchłanianie w jelicie cienkim, w 
wyniku czego cukry proste przedostają się do jelita grubego. 

3. Chorób   żołądka,   jelita   cienkiego,   narządów   trawiennych   i   związanych   z   nimi 

problemów trawiennych, w wyniku których cukry proste przedostają się do jelita 
grubego. 

Przyczyny

 

drożdżycy

 

jelita

 

grubego

Ponieważ drożdżyca jelita grubego wywiera niekorzystny wpływ na funkcjonowanie całego 
organizmu,   to   warto   dokładnie   zapoznać   się   z   najważniejszymi   czynnikami   mającymi 
wpływ na powstanie tej choroby, którymi są: 

1. Spożywanie nadmiernej ilości cukrów prostych i złożonych. 
2. Połykanie pożywienia bez dokładnego pogryzienia go. 
3. Stosowanie   leków   wpływających   na   zmniejszenie   ilości   wydzielanych   soków 

żołądkowych i na obniżenie ich kwasoty. 

4. Przyjmowanie   antybiotyków,   sulfonamidów   i   chemicznych   preparatów 

background image

farmaceutycznych w ostrych i przewlekłych chorobach infekcyjnych oraz stosowanie 
chemioterapii i radioterapii w procesie leczenia chorób nowotworowych. 

5. Przyjmowanie   preparatów   hormonalnych   oraz   hormonalnych   środków 

antykoncepcyjnych.

Wpływ

 

ilości

 

drożdżaków

 

na

 

środowisko

 

jelita

 

grubego

Populacja   bakterii   jelitowych   jest   dziesięciokrotnie   większa   niż   liczebność   wszystkich 
komórek organizmu i składa się aż z 400 różnych gatunków. Można zatem łatwo zdać sobie 
sprawę   z   wagi   i   wpływu,   jaki   te   mikroorganizmy   mają   na   stan   naszego   zdrowia.
Wszystkie żywe bakterie w jelitach pozostają w stosunku do siebie albo w antagonizmie 
(   przeciwieństwo;   wzajemne   zwalczanie   się),   albo   w   symbiozie   (ścisłe   współżycie 
gatunków   przynoszące   korzyści   każdej   ze   stron),   albo   w   oportunizmie.
Z bakteriami dobroczynnymi dla zdrowia człowiek wchodzi w związek symbiotyczny, gdyż 
dostarcza   drobnoustrojom   potrzebnego   im   pożywienia,   a   one   „w   zamian”   wytwarzają 
kwaśną   chemiczną   barierę   chroniącą   przed   wnikaniem   i   rozmnażaniem   się   bakterii 
patologicznych   i   grzybów.   Ponadto   bakterie   symbiotyczne   unieszkodliwiają   toksyczne 
związki   chemiczne   obecne   w   treści   pokarmowej,   neutralizują   niezwykle   szkodliwe 
substancje   zwane   wolnymi   rodnikami   tlenowymi   oraz   produkują   związki   chemiczne   o 
charakterze antybiotyków przeciwbakteryjnych, przeciwgrzybiczych i niszczących wirusy.
Mikroflora   jelit   posiada   niezwykłą   zdolność   do   utrzymywania   stabilnego   składu 
(homeostazy),   mimo   stałego   oddziaływania   na   nią   wielu   czynników   zewnętrznych. 
Stabilność ta ma olbrzymie znaczenie w utrzymaniu przewodu pokarmowego, a tym samym 
całego   organizmu   w   stanie   zdrowia.   Obecność   przyjaznych   drobnoustrojów   z   grupy 
Lactobacillus acidophilus i Bifidobacterium bifidum przywartych do nabłonka jelitowego 
powoduje, że drożdżaki Candida nie mogą się łatwo do niego przytwierdzić, przeistoczyć w 
grzyby   i   wnikać   w   głąb   ściany   jelit,   doprowadzając   do   zakażenie   całego   organizmu.
Niekorzystne   zaburzenia   prawidłowego   składu   flory   bakteryjnej   jelit,   nazywane 
dysbakteriozą lub dysbiozą, pojawiają się wtedy, gdy przestaje ona pełnić funkcję ochronną 
przed   rozmnażaniem   się   w   obrębie   jelit   bakterii   chorobotwórczych   i   grzybów.   Z   tym 
zjawiskiem mamy najczęściej do czynienia w trakcie stosowania terapii antybiotykami, gdy 
zniszczone  zostają   nie   tylko bakterie  chorobotwórcze  wywołujące   infekcję,  ale   także  te 
przyjazne

 

dla

 

naszego

 

zdrowia.

 

Wpływ

 

drożdżycy

 

jelita

 

grubego

 

na

 

zatrucie

 

organizmu

Charakterystycznym   objawem   drożdżycy   jelita   grubego   są   wzdęcia,   które   tworzą   gazy 
będące efektem fermentacji alkoholowej drożdżaków Candida. W sytuacji, gdy nie mogą 
one opuścić jelita grubego w postaci wiatrów, na przykład w zaparciach lub gdy nie wypada 
puszczać „bąków” w towarzystwie – ciśnienie w jelicie grubym wymusza transport tych 
gazów do krwiobiegu, wtedy organizm stara się wydalić je drogą oddechową, co objawia się 
nieprzyjemnym   zapachem   z   ust,   a   nierzadko   całego   ciała.
Toksyny   i   metabolity   fermentacji   alkoholowej   (alkohol   etylowy,   aldehyd   octowy   i 
formaldehyd), wchłonięte do krwiobiegu, mogą przyczynić się do wystąpienia przewlekłego 
zapalenia wątroby, pęcherzyka żółciowego i trzustki. Niewydolność pracy trzustki może 
prowadzić   do   zakłócenia   produkcji   insuliny   i   wydzielania   enzymów   trawiennych,   co 
objawia się zaburzeniami trawienia, przyswajania węglowodanów, białek i tłuszczów oraz 
upośledzonym   wytwarzaniem   energii   z   glukozy   i   kwasów   tłuszczowych.
Wszystkie substancje toksyczne produkowane przez drożdżaki przedostają się z krwią do 
wątroby, gdzie muszą zostać zneutralizowane i oczyszczone. Toksyny te blokują dostęp do 
komórek   wątroby   innym   substancjom   odpadowym   powstającym   w   trakcie   normalnej 

background image

przemiany materii. W procesie neutralizacji toksyn wydzielanych przez drożdżaki organizm 
musi   zużyć   własne   enzymy   oraz   tlen   służący   do   utleniania   (spalania)   składników 
odżywczych na potrzeby energetyczne organizmu. W efekcie tego dochodzi do korzystnego 
dla drożdżaka obniżenia temperatury ciała, często znacznie poniżej 36,6 °C, co wpływa na 
spadek odporności organizmu wskutek zmniejszenia aktywności krwinek białych, a także 
wywołuje dokuczliwe marznięcie, najczęściej odczuwane w kończynach, nawet w upalne 
dni.
Kumulacja   substancji   toksycznych   prowadzi   do   zaburzenia   funkcji   nie   tylko   narządów 
wewnętrznych, ale także całego organizmu. Wpływa niekorzystnie na procesy: trawienia, 
przyswajania składników odżywczych, wytwarzania energii, usuwania zbędnych produktów 
przemiany   materii,   ochrony   przed   infekcjami   oraz   przed   negatywnymi   czynnikami 
środowiska   zewnętrznego,   a   także   na   regenerację   tkanek   krwi,   tkanki   łącznej,   tkanek 
gruczołów   wydzielania   wewnętrznego   oraz   komórek   układu   nerwowego.
W ten oto sposób lawinowo narasta ilość nie wydalonych toksyn i dochodzi do toksemii, 
czyli

 

zatrucia

 

organizmu.

 

Objawy

 

drożdżycy

 

jelita

 

grubego

Objawy  nadmiaru  drożdżaków  w  jelicie   grubym  są   specyficzne   i  stosunkowo  łatwe   do 
zdiagnozowania. Do typowych objawów drożdżycy jelita grubego należą: 

silne gazy i wzdęcia całego brzucha, 

przelewania i bulgotania w jelitach, 

charakterystyczny   stolec,na   początku   twardy,   jakby   zaczopowany,   a   potem 
rozluźniony, aż do wodnistej, cuchnącej biegunki, 

delikatny żołądek, czyli reakcja po zjedzeniu pewnych produktów objawiająca się 
pojedynczymi, piekącymi, luźnymi stolcami lub średnio nasiloną biegunką, 

nieprzyjemne, okresowo pojawiające się nieokreślone parcie na stolec, występujące 
tuż   po   wypróżnieniu,   mogące   utrzymywać   się   kilka   godzin.

 

Grzybica

 

ogólnoustrojowa

Ggrzybicą   ogólnoustrojową   należy   nazwać   stan   osłabienia   systemu 
odpornościowego, w którym przestaje on pełnić swoją rolę ochronną przed rozwojem 
zakażenia grzybiczego, a choroba obejmuje stopniowo kolejne narządy wewnętrzne 
organizmu.   Właśnie   w   takim   stanie   osłabienia   nieszkodliwy   drożdżak   Candida 
przeistacza   się   w   agresywnego,   patologicznego   grzyba-pasożyta.
Grzybicze   zakażenia   ogólnoustrojowe   są   niesłychanie   niebezpieczne,   gdyż   w 
początkowej fazie rozwoju ukrywają się pod maską innych chorób i traktowane są 
przez   medycynę   akademicką   jako   odrębne   i   samodzielne   schorzenia   –   nerwice, 
alergie, przewlekłe zapalenie zatok przynosowych, refluks żołądkowo-przełykowy 
bądź dwunastniczo-żołądkowy, zespół jelita drażliwego, grzybice paznokci czy też 
skóry, i tak dalej, i dalej. Proces leczenia grzybicy ogólnoustrojowej jest długotrwały 
i wymaga wielu wyrzeczeń, ale wyleczenie tej podstępnej i niezwykle niebezpiecznej 
choroby

 

jest

 

możliwe!

 

Grzyby

 

wywołujące

 

zakażenie

 

ogólnoustrojowe

Zakażenie ogólnoustrojowe wywołuje najczęściej grzyb Candida albicans, jednak z 
roku   na   rok   wzrasta   liczba   zakażeń   wywołanych   przez   inne   gatunki   grzybów 
Candida, takie jak Candida glabrata, Candida tropicalis i Candida crusei. Źródłem 
pierwotnym zakażenia grzybem Candida jest z reguły jelito grube, choć zakażenie 

background image

może pochodzić z innego miejsca. W sprzyjających warunkach grzybnia rozrasta się, 
przerasta wszystkie tkanki i narządy organizmu żywiciela, oprócz okostnej. Nie ma 
różnicy w objawach klinicznych, wywołanych przez poszczególne gatunki grzybów 
Candida, a te, jakie się zauważa, wynikają z drogi i szybkości rozprzestrzeniania się 
zakażenia,   a   przede   wszystkim   stanu   systemu   odpornościowego   organizmu   i 
bezpośrednio   z   tym   związanej   osobistej   predyspozycji   do   zachorowania.  

Czynniki

 

sprzyjające

 

rozwojowi

 

grzybicy

 

ogólnoustrojowej

Najistotniejszy   wpływ   na   rozwój   grzybicy   ma   sposób   odżywiania   się. 
Nieprawidłowe  żywienie albo niedożywienie  może  spowodować  przemijające  lub 
przewlekłe   zaburzenia   odporności   organizmu.   Mam   tu   na   myśli   niedobór   w 
organizmie   wszystkich   składników   odżywczych   lub   pojedynczych   składników 
spowodowanych   ich   niską   podażą   w   pożywieniu   –   białek,   węglowodanów, 
tłuszczów, błonnika roślinnego, witamin i związków mineralnych.  Do tego mogą 
dołączyć   także   zaburzenia   ich   wchłaniania   w   jelitach   spowodowane   różnymi 
czynnikami   np.:   niestrawnością,   zaburzeniami   w   wydzielaniu   soków   trawiennych 
przez

 

żołądek,

 

trzustkę

 

i

 

wątrobę,

 

itd.

Tutaj   nasuwa   się   niby   oczywisty   wniosek:   skoro   grzyby   Candida   odżywiają   się 
aminokwasami, nie cukrami, to zjedzenie garści białego cukru nie wpływa na wzrost 
grzybów.   Otóż   nie!   Ten   sposób   myślenia   jest   próbą   zaakceptowania   swojej 
skłonności do jedzenia nadmiernej ilości węglowodanów. Jeśli ktoś permanentnie 
nadużywa   jedzenia   cukru   i   jego   przetworów,   a   także   wysokoprzetworzonych 
produktów skrobiowych, to tym samym naraża się na rozwój drożdżycy i później 
grzybicy!   Drożdżycy   dlatego,   że   produkty   wysokoprzetworzone   nie   zawierają 
błonnika stanowiącego niezbędne podłoże do hodowli bakterii acidofilnych w jelicie 
grubym, a spadek liczby tych bakterii powoduje niedobór produkowanych przez nie 
witamin.
Na domiar złego – w procesie metabolizmu cukrów powstają toksyczne produkty 
przemiany   materii,   a   ich   wydalenie   wymaga   udziału   dużej   ilości   witamin   i 
minerałów.
W efekcie niedoboru witamin i minerałów w tkankach pojawiają się komórki nie w 
pełni   ukształtowane,   osłabione,   bardziej   podatne   na   enzymatyczny   atak   grzyba 
Candida,   niż   komórki   zdrowe,   zaś   spadek   odporności   spowodowany   niedoborem 
witamin   eliminuje   ostatni   czynnik   zapobiegający   rozwojowi   tego   grzyba.  

Etapy

 

rozwoju

 

grzybicy

 

ogólnoustrojowej

Objawy   grzybicy   ogólnoustrojowej   nie   trwają   permanentnie,   lecz   pojawiają   się 
okresowo   jako   wynik   zaostrzenia   choroby,   na   przykład   w   trakcie   i   po   kuracji 
antybiotykowej,   jako  efekt   diety   bogatej   w  oczyszczone   węglowodany   oraz   przy 
każdym   osłabieniu   systemu   odpornościowego.   Po   ustąpieniu   podstawowych 
objawów chorobowych, organizm zaczyna odrabiać straty i pewną część grzybów 
likwiduje, a część pozostaje jako ślad infekcji ogólnoustrojowej, z którą w danej 
chwili organizm nie był w stanie walczyć i wygrać tej walki. W ten sposób każde 
zaostrzenie   objawów   grzybicy   wpływa   –   krok   po   kroku   –   na   systematyczne 
przerastanie   organizmu   grzybnią   grzyba   Candida.   W   procesie   rozwoju   infekcji 
ogólnoustrojowej   wywołanej   przez   grzyby   Candida   można   wyróżnić   pięć 
charakterystycznych

 

etapów:

 

background image

Etap

 

I

Wystarczy chwilowe osłabienie systemu odpornościowego i powstanie osłabionych 
komórek   w   tkance   błony   śluzowej   jelita   grubego,   by   drożdżaki   Candida 
zakiełkowały, rozrosły się w grzybnię i zapoczątkowały proces chorobowy, zwany 
grzybicą   jelita   grubego.   Jest   to   niejako   preludium   grzybicy   ogólnoustrojowej, 
bowiem   wyłomy   poczynione   przez   grzyby   w   ciągłości   błony   śluzowej   stanowią 
wrota zakażenia, przez które do krwiobiegu wnikają drobnoustroje jelita grubego, w 
tym oczywiście drożdżaki Candida. Dopóki system odpornościowy nie jest zanadto 
obciążony zwalczaniem infekcji przebiegającej w innym miejscu organizmu, dopóty 
organizm,   poprzez   rozszerzenie   drobnych   naczyń   krwionośnych,   (zmieniających 
barwę śluzówki z matowej na żywoczerwoną) gromadzi w pobliżu wrót zakażenia 
dużą liczbę białych krwinek, które niszczą drobnoustroje w miejscu zakażenia, nie 
dopuszczając   do   zakażenia   nimi   całego   organizmu.   Ten   niezwykle   istotny   etap 
pokonania bariery oddzielającej środowisko przewodu pokarmowego od organizmu i 
przekształcenia   się   pożytecznego   w   gruncie   rzeczy   komensalnego   drożdżaka   w 
agresywnego   grzyba-pasożyta   z   reguły   przebiega   równolegle   z   drożdżycą   jelita 
grubego, w związku z czym objawy owej drożdżycy należy uznać jako zainicjowanie 
grzybicy

 

ogólnoustrojowej.

 

Etap

 

II

W tym etapie, wykorzystując chwilowe osłabienie organizmu, drożdżaki Candida 
przedostające   się   przez   wrota   zakażenia   (najczęściej   w   jelitach),   nie   napotykając 
oporu ze strony systemu odpornościowego, są zabierane z prądem krwi i roznoszone 
po   całym   organizmie,   gdzie   szukają   dogodnego   miejsca   do   zakiełkowania   i 
przeistoczenia się w grzyby. Choć nie u wszystkich chorych objawy są jednakowe i 
te  same,  to we  wstępnym okresie  rozwoju grzybicy  ogólnoustrojowej  najczęściej 
pojawiają się: 

pleśniawki jamy ustnej, 

zakażenie układu moczowego, 

grzybicze zapalenie pochwy, 

nasilone objawy zespołu napięcia przedmiesiączkowego (PMS), 

wysypki skórne i trądzik, 

alergie:   pokarmowe,   na   kurz,   pleśnie   i   popularne   środki   chemiczne   używane   w 
gospodarstwie   domowym  oraz   na   substancje   chemiczne   zawarte   w  aerozolach,   a 
także na zapach tanich perfum, 

skłonność do przeziębień, zapaleń gardła i angin, 

suchy kaszel, 

częste zapalenia oskrzeli, 

przewlekły nieżyt zatok obocznych nosa, 

zapalenia płuc na tle grzybiczym (najczęściej błędnie rozpoznawane jako bakteryjne, 
a   zastosowane   antybiotyki   przeciwbakteryjne   przyspieszają   rozwój   grzybicy 
ogólnoustrojowej).

W tym etapie mogą wystąpić także pozornie nie powiązane ze sobą objawy, np.: 

bóle głowy, 

migreny, 

background image

bóle mięśni i ścięgien, 

zespół przewlekłego zmęczenia, 

grzybica paznokci, 

łuszczyca, 

bóle

 

reumatyczne.

Niestety,   wszystkie   schorzenia   występujące   w   drugim   etapie   ekspansji 
pasożytniczych grzybów traktowane są przez medycynę oficjalną jako odrębne, nie 
powiązane

 

z

 

sobą

 

choroby.

 

Etap

 

III

Jest to etap rozwoju grzybicy ogólnoustrojowej, w którym, wykorzystując kolejne 
osłabienie   systemu   odpornościowego,   z   drożdżaków   kiełkujących   w   różnych 
miejscach   organizmu   rozrastają   się   grzybnie   emitujące   do   organizmu   toksyczne 
produkty przemiany materii, podtruwające mózg. Charakterystyczne w tym etapie 
jest występowanie objawów ze sfery psychiki, takie jak: 

zaburzenia koncentracji i brak możliwości skupienia uwagi, 

utrata nabytych zdolności, np. gry na instrumentach, 

nienadążanie za tokiem myśli naszych rozmówców, 

wypadanie słów, 

niezrozumienie zdań i zastępowanie ich innymi znaczeniami, 

roztargnienie i zapominalskość, 

niczym nieuzasadniona złość, 

agresja w stosunku do otoczenia, 

trudności w zapamiętywaniu i zaniki pamięci ? myśli o śmierci, 

głęboka depresja i myśli samobójcze, 

stany lękowe i nerwowość, 

fobie, 

bezsenność, 

koszmary senne, 

chrapanie i zaburzenia oddychania, tzw. bezdechy. Najczęściej z powodu nasilania 
się   wymienionych   objawów   chorzy   są   poddawani   leczeniu   psychiatrycznemu. 
Standardowo rozpoznaje się u nich zespół maniakalno-depresyjny, psychozy, a także 
schizofrenię.   Często   chorzy   są   z   tego   powodu   hospitalizowani.   Stosowane   jest 
oczywiście   leczenie   objawowe  –  preparaty  uspokajające,  przeciwdepresyjne,  itp.  

Etap

 

IV

W   tym   etapie   rozwoju   schorzenia   najczęściej   zaburzona   jest   praca   narządów 
wewnętrznych   oraz   funkcje   gruczołów   wydzielania   wewnętrznego.   Często 
dominującymi   są   objawy   ze   strony   przewodu   pokarmowego,   jak   wzdęcia,   gazy, 
wymioty, biegunki lub zaparcia stolca. Zespół przewlekłego zmęczenia może być tak 
nasilony, że często chory nie jest zdolny do wykonywania jakiegokolwiek wysiłku 
fizycznego i psychicznego, a w skrajnych wypadkach nie jest w stanie utrzymać 
głowy  na  odpowiednim  poziomie.  Mogą  także   pojawiać  się  wysypki skórne  pod 
różną postacią i o różnym nasileniu. Ilość komórek drożdży we krwi może być tak 
duża, że są w stanie zablokować krwionośne naczynia włosowate. Obrazem tego 
może być toksemia organizmu, a jej objawami obniżenie temperatury ciała, zimne 
poty, niemiarowość i przyspieszenie pracy serca (tachykardia), uczucie duszności, 

background image

przyśpieszenie   oddychania   (hiperwentylacja)   oraz   napady   lęku.   W   tym   etapie 
zazwyczaj radykalnie spada wydolność systemu odpornościowego. Organizm staje 
się   niemal   całkowicie   bezbronny,   podatny   na   infekcje   wirusowe   i   bakteryjne.  

Etap

 

V

Ten   etap   zwany   jest   posocznicą   drożdżakową   lub   sepsą.   Zakażenie   obejmuje 
wszystkie narządy wewnętrzne i nawet po podjęciu działań diagnostycznych oraz 
intensywnego leczenia polegającego na zniszczeniu grzyba Candida albicans, a także 
wzmocnieniu   sił   odpornościowych   organizmu,   połowa   przypadków   kończy   się 
śmiercią.

 

Wnioski
Przedstawiona   analiza   wielofazowego   rozwoju   grzybicy   organizmu   narzuca   dwa 
istotne wnioski: 

1. Charakterystycznym etapem w procesie ekspansji grzybów Candida jest drożdżyca 

jelita grubego przyczyniająca się do pokonania bariery ochronnej organizm jaką jest 
błona   śluzowa   przewodu   pokarmowego,   co   umożliwia   drożdżakom   Candida 
wniknięcie   do   krwiobiegu   i   zakażenie   całego   ustroju,   zapoczątkowując   proces 
zagrzybiania, zwany grzybicą ogólnoustrojową. 

2. Drugi   wniosek   wypływa   bezpośrednio   z   pierwszego.   Otóż   wystąpienie   objawów 

grzybicy   w   jakimkolwiek   miejscu   organizmu   należy   uznać   za   objaw   grzybicy 
ogólnoustrojowej.

Podsumowując:   miejscowe   leczenie   objawów   grzybicy   –   bez   usunięcia   grzybicy 
ogólnoustrojowej

 

 

jest

 

pozbawione

 

sensu.

 

Czynniki

 

sprzyjające

 

rozwojowi

 

grzybic:

Czynniki wrodzone 

atopowe (niewiadomego pochodzenia) alergie skórne, 

zaburzenia rogowacenia naskórka, 

endokrynopatie (zaburzenia wydzielania hormonów), 

zaburzenia mechanizmów odporności immunologicznej, 

predyspozycje osobnicze Czynniki ogólnoustrojowe 

niedożywienie, 

osłabiony system immunologiczny, 

zakażenia pasożytami, 

infekcje bakteryjne i wirusowe, 

zespół złego wchłaniania, 

cukrzyca, 

kolagenozy (choroby tkanki łącznej), 

choroby naczyń obwodowych, 

wielokrotne ciąże, 

niedoczynność przytarczyc, 

niedoczynność nadnerczy, 

okres noworodkowy, 

podeszły wiek, 

background image

ciała obce, 

oparzenia, 

przewlekły stres, 

brak snu i odpoczynku, 

niedobór żelaza, 

niedobór molibdenu, 

niedobór wit.B2, 

niedobór

 

wit.

 

B5

Nowotwory i choroby krwi 

białaczka, 

chłoniaki, 

grasiczak, 

zaawansowany

 

rak.

 

Zaburzenia odporności pierwotne i nabyte 

niedorozwój grasicy i tkanki chłonnej, 

zespół nabytego niedoboru odporności (AIDS), 

złożony niedobór odporności, 

zespół nadmiaru IgE (immunoglobuliny E), 

niedorozwój

 

grasicy.

 

Czynniki zewnętrzne 

narażenie na kontakt z wodą (maceracja skóry), 

niewłaściwe nawyki higieniczne, 

zły stan sanitarno - higieniczny otoczenia, 

częste korzystanie z publicznych urządzeń kąpielowych, 

masowe podróże międzykontynentalne, 

promienie rentgenowskie i elektromagnetyczne, 

cewniki założone na stałe, 

konserwanty, 

środki ochrony roślin, 

cukier, 

dieta wysokowęglowodanowa z nadmiarem białka i tłuszczów stałych, 

niedobór w diecie witamin i związków mineralnych, 

niedobór w diecie błonnika roślinnego, 

nadużywanie kawy, alkoholu oraz nikotyny, 

picie zanieczyszczonej wody z kranu, 

spożywanie słodzonych i gazowanych napojów, 

praca  w pomieszczeniach zakurzonych,  wilgotnych i klimatyzowanych.  Czynniki 
środowiskowe
 

zamieszkiwanie w dużych aglomeracjach miejskich, 

zamieszkiwanie w określonych grupach środowiskowych - mieszkańcy internatów, 
żołnierze,   górnicy,   sportowcy,   pracownicy   leśni,   dzieci.

 

background image

Najczęstszej   występujące   objawy   grzybicy   organizmu  Zaburzenia   ze   strony 
ośrodkowego układu nerwowego (OUN)
 

trudności w zapamiętywaniu, przyswajaniu wiedzy i w nauce, 

stan chronicznego zmęczenia, 

niepokój i roztargnienie, 

zmienność nastroju, napady leku, paniki i płaczu, 

senność, ospałość, brak energii - "mgła umysłowa", 

obniżony nastrój, 

przewlekła irytacja, 

uporczywe stany depresyjne, depresja maniakalna, 

chronicznie zły humor, 

brak koncentracji, 

zaburzenia równowagi, 

krytykanctwo, 

nadpobudliwość psychoruchowa, 

nerwowość, wybuchowość, niecierpliwość, 

bóle i zawroty głowy, 

zaburzenia snu i bezsenność, 

autyzm, 

choroby psychiczne (w tym schizofrenia), 

mikroskopijne rozsiane uszkodzenia mózgu, 

ucisk ponad i za uszami oraz uczucie opuchnięcia głowy, 

alkoholizm, 

nadwrażliwość  psychiczna  na  kosmetyki,  substancje  chemiczne,  dym  tytoniowy  i 
perfumy.

 

Zaburzenia ze strony narządu ruchu 

osłabienie i bóle mięśni, 

mrowienie w kończynach, 

zaburzenia koordynacji ruchowej, 

obrzęk ścięgien, 

niezdolność do wysiłku, 

sztywność i bóle stawów, 

reumatyczne zapalenie stawów, 

bóle mięśni, 

obrzęki

 

stawów.

Zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego 

rozdrażnienie z równoczesną chęcią jedzenia słodkich rzeczy, 

niedowaga lub nadwaga, 

spękane usta i biały nalot na języku, 

nieprzyjemny zapach z ust, 

zapalenie czerwieni wargowej, 

suchość w ustach i gardle, 

metaliczny smak w ustach, 

background image

nietolerancje i alergie pokarmowe, 

wrzodziejące zapalenie jelita grubego, 

zaparcia lub biegunki, 

nieokreślone bóle brzucha, 

burczenie, przelewanie, gazy jelitowe, 

trudności w trawieniu składników pokarmowych, 

zgaga, 

swędzenie i pieczenie w okolicy odbytu, śluzowate stolce, 

żylaki odbytu, 

nadwrażliwość   i   nietolerancja:   mleka,   glutenu   pszenicy   i   żyta.

Zaburzenia ze strony układu moczowo - płciowego 

nawracające niebakteryjne zapalenia pęcherza moczowego i dróg moczowych, 

częste oddawanie moczu, 

uczucie pieczenia i swędzenia w czasie oddawania moczu, 

zapalenie prostaty, 

niechęć do kontaktów seksualnych, 

impotencja, 

zanik popędu płciowego, 

zapalenie błony śluzowej macicy, 

niepłodność, 

częste poronienia, 

napięcie przedmiesiączkowe, 

kurcze

 

i

 

bóle

 

w

 

okresie

 

miesiączkowania.

 

Zaburzenia ze strony skóry 

sucha skóra i łuszcząca się, 

nadmierna nocna potliwość skóry, 

obrzęk skóry twarzy - najczęściej poranny, 

zimne ręce i stopy, obniżona temperatura ciała, poniżej 36,6°C, 

kruche i zabrązowione paznokcie, 

pokrzywka, 

egzema (wypryski skórne), 

pseudołuszczyca, 

nawracające grzybice skóry, 

utrata włosów, 

trądzik, 

tendencja do pękania naczyń i łatwego powstawania siniaków, 

nieprzyjemny zapach skóry stóp, 

mysi

 

zapach

 

skóry

 

mimo

 

częstego

 

mycia.

 

Zaburzenia ze strony układu oddechowego 

problemy z zatokami szczękowymi i czołowymi, 

częste infekcje bakteryjne i wirusowe, 

zapalenia uszu, 

background image

płytki oddech, uczucie braku powietrza, 

dychawica oskrzelowa (astma), 

sapanie przy oddychaniu, 

czucie zapchanego nosa i wyciekanie wydzieliny, 

świąd w nosie, 

ból gardła i nieustanne pochrząkiwanie, 

podrażnienie krtani, 

chrypa, pogorszenie głosu, 

przewlekły suchy kaszel z tendencją do zaostrzenia się, 

nieustanne odpluwanie lepkiej, szarej lub brązowej wydzieliny, 

sztywność   i   uczucie   napięcia   w   klatce   piersiowej.

 

Zaburzenia ze strony narządu wzroku 

pieczenie i łzawienie spojówek, 

ciemnie plamki przed oczyma (mroczki), 

zaburzenia   widzenia   pod   postacią   rozmazywania   się   obrazu.

 

Zaburzenia ze strony układu hormonalnego 

nadczynność, a rzadziej niedoczynność tarczycy, 

niedoczynność

 

nadnerczy.

 

Grzybice

 

wewnętrzne

 

i

 

zewnętrzne 

Medycyna akademicka dzieli grzybice na ogólnoustrojowe i zewnętrzne ale uważem, 
że podział ten jest nieprawidłowy, gdyż często pierwotne ogniska zakażenia grzybic 
zewnętrznych   znajdują   się   wewnątrz   organizmu.   Leczenie,   więc   grzybic 
zewnętrznych polega na likwidowaniu objawów zewnętrznych lekami działającymi 
miejscowo. Tylko niektórzy lekarze zwracają uwagę na to, że źródłem tych schorzeń 
mogą   być   zainfekowane   wcześniej   narządy   wewnętrzne.

 

Bardzo często sami chorzy nie zwracają uwagi na objawy zakażenia wewnętrznego, 
ale są zaniepokojen wtórnymi zewnętrznymi objawami infekcji np.:białym nalotem 
na języku, bólem i nalotami w obrębie gardła lub zapaleniem wałów paznokciowych. 

Grzybice

 

jamy

 

ustnej

 

i

 

gardła

Grzybica jamy ustnej i gardła jest zaliczana przez medycynę klasyczną do zakażeń 
zewnętrznych.   Pierwotne   ich   źródło   jednak   tkwi   wewnątrz   organizmu.   Obrazem 
infekcji   grzybiczej   są   zmiany   zapalne   jamy   ustnej,   gardła   i   niekiedy   przełyku. 
Chorują na nie najczęściej dzieci oraz osoby w podeszłym wieku, noszące protezy 
zębowe. Choroby te pojawiają się częściej u palaczy tytoniu, w nabytych zespołach 
niedoboru   odporności   –   u   osób   po   przeszczepach   narządów   wewnętrznych, 
poddanych

 

leczeniu

 

immunosupresyjnemu

 

oraz

 

AIDS.

 

Grzybice

 

skóry

 

i

 

jej

 

przydatków 

Patogenne drożdżaki (grzyby Candida) nie należą do fizjologicznej flory zdrowej i 
zadbanej skóry. Osiedlają się na niej tylko wtedy, gdy napotkają sprzyjające warunki 
do swojego rozwoju. Skóra pokryta rogową warstwą naskórka oraz jej przydatki tj. 

background image

włosy   i   paznokcie,   stwarzają   trudne   warunki   do   kolonizacji   i   rozwoju   grzybów. 
Inwazji skóry dokonują tyko te gatunki grzybów, które mają własności keratynofilne 
-   o   powinowactwie   do   białka   keratyny.   W   początkowej   fazie   rozwój   grzyba 
przebiega   bezobjawowo,   dopóki   nie   przeniknie   do   świeżo   wytworzonej   keratyny 
wywołując miejscowy stan zapalny, czego następstwem jest pojawienie się wykwitu 
grzybiczego   na   skórze.   Równolegle   z   tym   procesem   rozwija   się   odporność 
organizmu na to zakażenie, co często prowadzi do samowyleczenia nawet głębokich 
zmian na skórze. Na taki stan rzeczy wydaje się mieć wpływ układ hormonalny, gdy 
np. w okresie pokwitania ulegają zakażeniu grzybiczemu mieszki włosowe, a po jego 
zakończeniu   dochodzi   do   samowyleczenia.   Do   grzybiczego   zapalenie   skóry   i   jej 
przydatków dochodzi u ludzi stosunkowo często. Tam gdzie przewija się wiele osób i 
chodzi się boso np. w łaźniach, basenach, saunie łatwo jest paść ofiarą grzybów 
infekujących   skórę.   Dlatego   zaleca   się   chodzić   w   takich   miejscach   w   klapkach. 
Łatwo jest również zakazić się grzybami używając wspólnych ręczników, czepków 
kąpielowych, nosząc cudzą bieliznę osobistą. Rozwojowi zachorowań grzybicy stóp 
sprzyja   noszenie   obuwia   z   tworzyw   sztucznych   skóropodobnych,   mało 
przewiewnych   i   nieprzepuszczających   wilgoci,   bielizny   osobistej   ze   sztucznych 
tkanin.

 

Grzybica

 

wyprzeniowa

Schorzenie   to   wywołuje   najczęściej   grzyb   Candida   albicans.   Zmiany   zapalne   w 
grzybicy wyprzeniowej często rozwijają się u osób chorych na cukrzycę i niekiedy są 
pierwszym symptomem mogącym sugerować rozwój tej choroby. Charakterystyczne 
dla   tej   choroby   są   zmiany   zapalne   skóry   rumieniowo   –   złuszczające,   w   obrębie 
których   dochodzi   do   nadmiernego   złuszczania   i   pękania   naskórka,   powstania 
swędzących   nadżerek   oraz   przesiąkania   płynu   surowiczego.   Zwykle   przekraczają 
obszar wzajemnego przylegania fałdów skóry, w dalszym przebiegu złuszczając się, 
obnażają obszar o barwie ciemnoczerwonej o powierzchni połyskliwej i wilgotnej. 
Ognisko   odgraniczone   jest   od   skóry   zdrowej   rąbkiem   odwarstwionego   naskórka. 
Charakterystyczne jest pojawienie się w okolicy tych zmian ognisk rumieniowo – 
złuszczających zwanych satelitami. Podziału grzybic wyprzeniowych dokonano na 
podstawie   ich   lokalizacji   i   są   nimi:   wyprzenie   w   fałdzie   międzypośladkowym, 
wyprzenie w fałdzie pachwinowo-udowym, wyprzenie w okolicach podpiersiowych, 
wyprzenie   między   palcami   stóp,   wyprzenie   międzypalcowe   na   ręku.  

Zapalenie   czerwieni   wargowej   (cheilitis   candidamycetica)   oraz   kącików   ust  
(Angelus

 

infectious

 

oris)

Jest następstwem zakażenia grzybiczego przeniesionego z jamy ustnej na przyległe 
okolice. Przewlekaniu się tej choroby sprzyja nawyk ślinienia się i oblizywania warg. 

Cechą   morfologiczną,   różniącą   wyprzenia   od   grudkowych   i   pęcherzykowych 
wykwitów grzybicy pachwin,  jest ich lokalizacja.  W wyprzeniach zmiany skórne 
umiejscowione   są   w   głębi   fałdów   skórnych,   natomiast   w   grzybiczych   na   ich 
obwodzie.   Lokalizacja   zmian   chorobowych   w   obrębie   fałdów   skóry   sprzyja 
rozwojowi grzybicy ze względu na istnienie sprzyjających warunków do ich rozwoju 
- podwyższona temperatura ciała, wilgotność, a także naruszające ciągłość bariery 
naskórkowej podrażnienia mechaniczne pachwin w czasie chodu. W celu ustalenia 

background image

rozpoznania   należy   ocenić   materiał   pobrany   ze   zmiany   pod   mikroskopem, 
ewentualnie   wykonać   posiew   na   podłoża   mikologiczne.

 

Grzybica

 

pieluszkowa

Rozwija się w następstwie niewłaściwej pielęgnacji niemowląt. Zajmuje najczęściej 
obszar pośladków i podbrzusza, ale może rozprzestrzenić się na całą powierzchnię 
skóry.

 

Grzybica   otoczki   brodawki   sutkowej   (candidiasis   areolae   mammae)
Dotyczy brodawki sutkowej i jej okolicy u matek karmiących. Zmiany zapalne mają 
charakter rumieniowo – złuszczający lub pęcherzykowy. Proces jest ograniczony do 
samej   brodawki   sutkowej.   Sprzyja   rozwojowi   choroby   ślinienie   się   noworodka   i 
pleśniawki   występujące   w   obrębie   jego   jamy   ustnej.

 

Grzybica

 

międzypalcowa

 

wyprzeniowa

Jednym   z   czynników   wywołujących   tę   chorobę   jest   grzyb   Candida   albicans. 
Szczególnie często pojawia się u żołnierzy noszących szczelne i małoprzewiewne 
obuwie. Proces chorobowy zaczyna się w IV przestrzeni międzypalcowej palców 
stóp i obejmuje po kolei inne fałdy między przyległymi palcami. Ponieważ zmiany są 
swędzące, zakażenie przenosi się w następstwie drapania. Na skórze między palcami, 
we wstępnej fazie rozwoju choroby, pojawiają się przezroczyste pęcherzyki, które 
pękają.   Naskórek  przybiera   kolor  biały   ,   staje   się   rozpulchniony,   zmacerowany   i 
złuszczając się obnaża różową połyskliwą wilgotną powierzchnię. Maceracja posuwa 
się w kierunku obwodowym i obejmuje swym zasięgiem - fałd podpaznokciowy, 
palce   i   przylegające   miejsca   na   grzbiecie   stopy.

 

Grzybica

 

paznokci

Najczęstszym   objawem   grzybicy   paznokci   jest   zanokcica   (paronychia) 
charakteryzująca   się   występowaniem   ostrego   lub   przewlekłego   stanu   zapalnego 
tkanek   miękkich   otaczających   paznokieć,   wywołanego   z   reguły   przez   Candida 
albicans   lub   C.   parapsilosis.   Najczęściej   dochodzi   do   infekcji   u   ludzi   mających 
częsty kontakt z wodą – pomywaczy, sprzątaczek itp. Proces obejmuje początkowo 
1- 2 paznokcie, a następnie dalsze. Wiodącymi objawami zakażenia są: ból i obrzęk 
wału  paznokciowego,   okresowe   sączenie   wydzieliny  ropnej.   Boczny   brzeg  płytki 
paznokciowej   może   być   podminowany   treścią   ropną   i   oddzielony   od   tkanek 
miękkich. Paznokcie z czasem stają się żółto - zielonkawe, tracą połysk, ulegają 
przerostowi i rozwarstwieniu, począwszy od ich brzegów zewnętrznych. Zanokcicę 
mogą wywołać również bakterie, więc decydujące znaczenie w diagnostyce może 
mieć   bezpośrednie   badanie   mikroskopowe   wydzieliny   lub   jej   posiew.   Często 
dochodzi do zakażeń mieszanych grzybiczo - bakteryjnych. W miarę przedłużania się 
choroby   płytka   paznokciowa   może   ulec   całkowitemu   zniszczeniu.  

Grzybicze

 

zakażenia

 

ogólnoustrojowe 

O   grzybicy   ogólnoustrojowej   mówimy   wtedy,   gdy   chorobą   objęte   są   narządy 
wewnętrzne

 

organizmu.

 

Skala   wzrostu   liczby   zachorowań   na   grzybice   wewnętrzne   organizmu   zaczyna 

background image

wydawać się w chwili obecnej problemem ogólnospołecznym. Zjawiska tego jednak 
nie   dostrzega   współczesna   naukowa   medycyna   oraz   nie   podejmuje   też   żadnych 
działań profilaktycznych ograniczających rozprzestrzenianie się tego typu infekcji.  

Wiadomości

 

ogólne

Pierwotna lokalizacja zmian chorobowych może być różna, ale jest nią z reguły jelito 
grube, ewentualnie jama ustna, gardło, pęcherz moczowy, pochwa, oskrzela, skóra, 
palce   dłoni   i   stóp   oraz   paznokcie.   Pierwotnymi   wrotami   rozprzestrzeniania   się 
zakażenia u narkomanów mogą być miejsca wykonywania przez nich injekcji. Z 
pierwotnej lokalizacji grzybnia rozrastając się przerasta wszystkie tkanki i narządy 
żywiciela. Nie ma różnicy w objawach klinicznych wywołanych przez poszczególne 
gatunki   grzybów,   a   te   jakie   zauważa   się,   wynikają   z   drogi   i   szybkości 
rozprzestrzeniania  się zakażenia, stanu systemu odpornościowego organizmu oraz 
osobistej

 

predyspozycji

 

do

 

zachorowania.

 

Grzybicze schorzenia ogólnoustrojowe są niesłychanie groźne i niebezpieczne, gdyż 
ukrywają   się   w   początkowej   fazie   ich   rozwoju   pod   maską   innych   chorób   i 
traktowane są przez medycynę jako odrębne i samodzielne schorzenia - nerwica, 
alergie,   przewlekłe   zapalenie   zatok   obocznych   nosa,   refluks   żołądkowo   – 
przełykowy   bądź   dwunastniczo   -   żołądkowy,   zespół   jelita   nadwrażliwego,   astma 
oskrzelowa,

 

łuszczyca

 

itd.

 

Czynniki

 

sprzyjające

 

rozwojowi

 

grzybicy

 

ogólnoustrojowej

Grzybiczym   zakażeniom   ogólnoustrojowym   sprzyja   osłabienie   systemu 
odpornościowego organizmu. Z reguły chorych zakaża drożdżak, którego do tej pory 
człowiek   był   jedynie   nosicielem,   a   który   w   sprzyjających   jemu   warunkach 
przekształca

 

się

 

w

 

grzyba.

 

Uważa   się,   że   neutropenia   -   spadek   liczby   granulocytów   w  krwi   obwodowej,   w 
większości   wypadków   przyczynia   się   do   rozwoju   infekcji   grzybiczych.   Uważam 
jednak,   że   zjawisko   to   pojawia   się   również   już   w   trakcie   infekcji   grzybiczych   i 
trudno jest ustalić, czy przyczyniło się to do jej wystąpienia, czy było jej skutkiem. 

Uważa   się   powszechnie,   że   do   rozwoju   grzybiczych   zakażeń   wewnętrznych  
dochodzi u ludzi z wyraźnie osłabionym systemem odporności:
 

ludzi   po   przeszczepach   narządów   wewnętrznych   poddanych   leczeniu 
immunosupresyjnemu, 

u chorych na nowotwory poddanych leczeniu chemioterapią i radioterapią, 

u pacjentów przewlekle chorych na oddziałach intensywnej opieki medycznej, 

u   ludzi   z   osłabionym   systemem   odpornościowym   poddanych   zabiegom 
chirurgicznym, 

u

 

chorych

 

na

 

AIDS.

 

Zauważam jednak  bardzo  niepokojące   zjawisko znacznego  wzrostu  zachorowań 
grzybiczych wśród ludzi:
 

poddanych przewlekłej antybiotykoterapii, 

nadużywających chemicznych preparatów farmakologicznych, 

u kobiet zażywających hormonalne środki antykoncepcyjne i poddanych kuracjom 
hormonalnym, 

background image

stosujących   na   co   dzień   dietę   wysokowęglowodanową   z   nadmiarem   białka   i 
tłuszczów

 

stałych.

 

Grzybica

 

przewodu

 

pokarmowego

Grzybica przewodu pokarmowego, jeszcze niedawno stanowiła stosunkowo rzadki 
problem kliniczny. Ostatnio obserwuje się ją coraz częściej, co pozostaje w związku 
z   rozpowszechnieniem   leków   przeciwwrzodowych   obniżających   pH   żołądka, 
antybiotykoterapii oraz z powiększaniem się grupy chorych z obniżoną odpornością - 
nowotworowych,   poddawanych   leczeniu   cytostatykami,   AIDS   itp.   Grzybicę 
przewodu   pokarmowego  należy   uznać   za   schorzenie   oportunistyczne.  Termin   ten 
używany   jest   wobec   drobnoustrojów,   które   wywołują   chorobę   wówczas,   gdy   w 
organizmie toczy się jakiś pierwotny proces chorobowy – miejscowy lub ogólny. 
Wyzdrowienie   po   zakażeniu   nie   pozostawia   specyficznej   odporności   i   kolejna 
infekcja   może   pojawić   się,   jeśli   siły   odpornościowe   organizmu  ulegną   ponownie 
osłabieniu.
W   latach   70–tych   i   połowie   80–tych   przełyk   i   jama   usta   był   najczęściej 
rozpoznawanym miejscem infekcji grzybem Candida w przewodzie pokarmowym. 
Obecnie najczęściej rozpoznaje się infekcję żołądka, co należy przynajmniej wiązać 
z   upowszechnieniem   farmakoterapii   przeciwwrzodowej   w   skład   której   obecnie 
wchodzą leki obniżające kwaśność soku żołądkowego oraz antybiotyki. Z innych 
czynników ryzyka wymienia się: cukrzycę, doustną albo aerozolową sterydoterapię, 
chorobę

 

nowotworową

 

oraz

 

marskość

 

wątroby.

Istotnym problemem diagnostyki chorób grzybiczych przewodu pokarmowego jest 
obecność   drożdżaków   jako   naturalnego   składnika   stolca.   Duże   znaczenie 
diagnostyczne przypisuje się pogłębieniu tych dolegliwości podczas stosowania diety 
bogatowęglowodanowej,   gdyż   uważa   się,   że   szybko   metabolizowany   przez 
drożdżaki cukier jest dla nich źródłem energii. Okoliczności powstawania biegunek 
związanych z infekcją grzybiczą nie są jeszcze dobrze poznane niemniej faktem jest, 
że wielu chorych zostało skutecznie wyleczonych środkami przeciwgrzybiczymi i 
dietą z ograniczoną podażą węglowodanów. O rozpoznaniu grzybicy często decyduje 
pozytywna   odpowiedź   na   leczenie   środkami   przeciwgrzybiczymi.
Diagnostytka grzybiczych infekcji górnego odcinka przewodu pokarmowego (jama 
ustna, przełyk, żołądek) może opierać się na cenie stanu miejscowego również w 
badaniu   endoskopowym   jednak   ostateczną   weryfikację   otrzymujemy   dzięki 
badaniom

 

laboratoryjnym.

 

Grzybica

 

przełyku

 

(oesophagitis

 

mycotica)

Grzybice przełyku są groźne dla zdrowia i życia. Znane są przypadki pojawienia się 
grzybicy   przełyku   jako   powikłanie   leczenia   choroby   wrzodowej   lekami 
zmniejszającymi kwasowość żołądka. Po ich odstawieniu i zastosowaniu leczenia 
przeciwgrzybiczego infekcja ustępuje, co wskazywać na to, że naturalny reflux soku 
żołądkowego   zawierającego   kwas   solny   może   odgrywać   rolę   zabezpieczającą 
przełyk przed zakażeniem. Strzępki grzybni wrastają w ścianę naczyń krwionośnych, 
wywołują   ich   uszkodzenia   i   stają   się   przyczyną   krwotoków.   Chorobę   tę   należy 
różnicować   z   rakiem   przełyku   mycetoma,   a   rozstrzygające   może   być   badanie 
biopsyjne i mikologiczne. U 45–60% chorych z grzybicy przełyku nie występują 
żadne objawy kliniczne, więc nie przeprowadza się szczegółowej diagnostyki w tym 
kierunku. Stąd przypuszczenie, że jest ona częstsza niż to mogłoby się wydawać. 

background image

Podstawową   dolegliwością   jest   ból   występujący   przy   połykaniu,   który   często 
uniemożliwia   pobieranie   pokarmu.   Występują   również   u   chorych   zaburzenia 
połykania, zwłaszcza w stosunku do pokarmów stałych. Inne najczęściej występujące 
dolegliwości to:  bóle  zamostkowe,  okolicy  przykręgosłupowej,   okołołopatkowej  i 
bóle   całych   pleców.   Rozpoznanie   opiera   się   na   badaniach   radiologicznych, 
endoskopowych,

 

mikologicznych

 

i

 

histologicznych.

W  obrazie   ezofagoskopowym   krucha,   zaczerwieniona   śluzówka   przełyku   pokryta 
jest   białym   nalotem,   kryjącym   niekiedy   powierzchowne   owrzodzenia.  
Kombinacja   2   parametrów,   tj.   obecności   grzybicy   jamy   ustnej   oraz   objawów 
klinicznych   pochodzących   z   przełyku   są   charakterycznym   objawem   zakażenia.  

Grzybica   żołądka   i   dwunastnicy   (candidosis   ventriculi   et   duodeni)
Ponieważ drożdżaki bytują w przewodzie pokarmowym jako flora saprofityczna, w 
związku z tym lekarze nie biorą ich pod uwagę jako czynnika zakaźnego. Niekiedy 
błona   śluzowa   żołądka   jest   ogniskiem   pierwotnym   rozmnażania   się   drożdżaka   i 
miejscem   rozprzestrzeniania   się   infekcji   na   cały   organizm.   Dla   niektórych 
drożdżaków   -   Candida   albicans   i   C.   glabrata,   normalna   kwasowość   soków 
żołądkowych nie stanowi żadnej przeszkody do ich rozwoju. Istnieją podstawy by 
sądzić, że obecność Candida na powierzchni żołądka nie pozostaje bez wpływu na 
stan  jego  śluzówki.  Uważa   się,   że   pewne  produkty  uboczne   fermentacji  Candida 
albicans,   takie   jak   krótkołańcuchowe   kwasy   karboksylowe,   aldehyd   octowy   czy 
enzymy   proteolityczne   wydzielane   przez   grzyby   mogą   zainicjować   czy 
współuczestniczyć   w   procesie   niszczenia   nabłonka.   Istotnymi   przyczynami 
sprzyjającymi   ich   rozwojowi   w   obrębie   żołądka   są:   leczenie   antybiotykami   i 
sterydami, odżywianie pozajelitowe, zabiegi chirurgiczne, niedoczynność tarczycy, 
przytarczyc i nadnerczy. Częstość występowania wrzodów grzybiczych waha się od 
18% do 37% całości rozpoznań. W ocenie endoskopowej wykazują cechy różniące je 
nieco od niezainfekowanych wrzodów. Są zwykle większe, o średnicy powyżej 2 cm, 
są głębokie, mają nieregularne brzegi, twarde podłoże, pokryte są biało-szarą błoną 
pokrywającą   zaczerwienioną   śluzówkę,   cechują   się   większą   skłonnością   do 
krwawienia,   częściej   nasuwają   podejrzenie   choroby   nowotworowej.
Pomimo głębokich martwiczych zmian w błonie śluzowej żołądka, grzyby bytują 
wyłącznie   na   ich   powierzchni.   Pobierana   endoskopowo   w   celu   przeprowadzenia 
badań mykologicznych treść żołądkowa i dwunastnicza może być zanieczyszczona 
grzybami pochodzącymi z jamy ustnej i stąd medycyna nie uznaje rozpoznanych 
zmian jako grzybiczych. Objawy kliniczne są niespecyficzne, zwykle obejmują bóle 
brzucha i utratę wagi ciała, spadek wagi ciała, wymioty, dolegliwości wrzodowe. 
Niekiedy mogą wystąpić krwawienia z górnego odcinka przewodu pokarmowego.  

Refluks

 

żołądkowo

 

-

 

przełykowy

Schorzenie   to   określa   się   jako   zarzucanie   treści   żołądkowej   do   przełyku.   Treść 
żołądka ma kwaśny charakter, uszkadza błonę śluzową przełyku i w konsekwencji 
powoduje tzw. refluksowe zapalenie przełyku. Przyczyną tej choroby jest nadmierne 
rozluźnienie   dolnego   zwieracza   przełyku.   W   warunkach   prawidłowych   fala 
perystaltyczna docierająca do zwieracza powoduje jego zwiotczenie, co umożliwia 
przejście połkniętego kęsa do żołądka. Przedłużenie w czasie zwiotczenia zwieracza, 
który nie obkurcza się po połkniętej porcji pokarmu, powoduje przedostawanie się 
treści żołądkowej do przełyku i w rezultacie jego chemiczne zapalenie. Zaburzenie 

background image

czynności dolnego zwieracza przełyku może związane być ze stanem zapalnym w 
jego obrębie, a na podstawie własnych obserwacji uważam, że często jego przyczyną 
jest

 

zakażenie

 

grzybicze.

 

Objawem   refluksu   żołądkowo   –   przełykowego   jest   pieczenie   za   mostkiem,   ból 
pozamostkowy,   ulewanie   treści   żołądkowej   lub   zwracanie   pokarmów  i   odbijanie. 
Nieleczona choroba może dawać poważne powikłania, w tym zwężenie przełyku, 
krwawienie   z   uszkodzonego   przełyku,   a   nawet   przyczynić   się   do   rozwoju 
nowotworów.

 

Grzybica

 

jelit

 

(candidosis

 

ilei

 

et

 

colonis)

Jak   wspomniałem   wcześniej,   drożdżaki   chorobotwórcze   są   mniej   wrażliwe   na 
działanie kwasu solnego żołądka niż niechorobotwórcze i w związku z tym mogą 
przedostać   się   poza   obręb   żołądka   i   kolonizować   jelito   cienkie   i   grube.  
Osłabienie   funkcjonowania   systemu   odpornościowego   ułatwia   zagnieżdżeniu   się 
drożdżaków   w   jelitach   i   penetrację   ich   ściany   po   przekształceniu   się   w   grzyba. 
Czynnikiem sprzyjającym temu jest tzw. dysbioza - zaburzenie w składzie naturalnej 
flory

 

bakteryjnej

 

jelit.

 

Bakterie   z   grupy   Lactobacillus   acidophilus   i   Bifidobacterium   bifidum   wydzielają 
substancje   o   charakterze   antybiotyku,   których   działanie   zapobiega   nadmiernemu 
rozrostowi   drożdżaków.   Wyjałowienie   przewodu   pokarmowego   antybiotykiem 
przeciwbakteryjnym o szerokim spektrum działania lub zmniejszenie liczby bakterii 
saprofitycznych   i   o   dobroczynnym   działaniu   na   organizm,   umożliwia   rozrost 
drożdżaków. Ze zjawiskiem tym mamy do czynienia również w nabytym zespole 
deficytu immunologicznego - AIDS, u osób z granulocytopenią oraz z rozległymi 
oparzeniami  skóry.   Sprzyja   to   zakażeniom   uogólnionym,   które   często   kończą   się 
masywną infekcją prowadzącą do śmierci. W przypadku grzybicy ogólnoustrojowej, 
może   dojść   do   zajęcia   nie   tylko   jelit,   ale   każdego   narządu   wewnętrznego.  
Drożdżyca   jest   wstępnym   objawem   rozmnażania   się   drożdżaków   w   przewodzie 
pokarmowym  i  są   zaburzenia   trawienia   określane   jako  dyspeptyczne   –  nudności, 
nieprzyjemny   zapach   z   ust,   burczenie,   przelewania,   gazy   jelitowe,   zaparcia   lub 
biegunki,   nieokreślone   bóle   brzucha   i   niekiedy   podostre   zapalenie   wyrostka 
robaczkowego. Biegunka kojarzona z nadmiernym rozwojem flory grzybiczej jest 
najczęściej długotrwała, wodnista i bezkrwawa. Usta u chorych są spękane, pojawia 
się   suchość   i   pragnienie   picia   płynów.   Charakterystyczny   dla   obecności   toksyn 
grzybiczych w organizmie jest metaliczny smak w ustach. Narasta rozdrażnienie oraz 
nieustająca potrzeba jedzenia węglowodanów skrobiowych i słodyczy. Najczęściej z 
tymi   objawami   mamy   do   czynienia   po   antybiotykoterapiach.   Dzięki   stosowaniu 
probiotyków,   wzmocnieniu   systemu   odporności   preparatami   witaminowo   - 
mineralnymi,   wymienione   objawy   te   mogą   ustąpić   całkowicie.
Zespoły   jelitowe   związane   z   grzybicą   Candida   mają   bogatą   symptomatologię. 
Histopatologiczne   potwierdzenie   grzybicy   uzyskuje   się   zarówno   w   nieżytowych, 
krwotoczno–martwiczych,   rzekomobłoniastych   oraz   martwiczych   przypadkach 
zapalenia   jelita   cienkiego   i   grubego.   Rozpoznanie   może   zostać   potwierdzone 
powtarzanymi   badaniami   mikologicznymi,   serologicznymi   oraz   poprzedzone 
wykluczeniem innych przyczyn biegunki. W badaniu kolonoskopowym u chorych z 
potwierdzoną biegunką grzybiczą można zaobserwować białe naloty i rumieniowato 
zmienioną   śluzówkę   podobną   do   tej,   która   występuje   w   grzybicy   przełyku.  

background image

W przypadku, kiedy drożdżak napotka sprzyjające warunki do swojego rozwoju, w 
krótkim czasie przeistoczy się w grzyba i wytworzy grzybnię, która rozrastając się, 
przerośnie   całą   powierzchnię   jelit   i   narządów   trawiennych   –   trzustki   i   wątroby. 
Gromadzące   się   toksyny   drożdżaka   w   obrębie   trzustki,   zaburzają   jej   funkcje 
wydzielania   soków   trawiennych   i   insuliny.   Objawem   tych   zaburzeń   są   kłopoty 
związane z trawieniem białek i tłuszczów oraz wahania wysokości stężenia cukru w 
krwi,   gdyż   insulina   bierze   udział   w   transporcie   glukozy   do   wnętrza   komórek 
organizmu. Wzrost jej ilości w krwi przyczynia się do obniżenia stężenia cukru w 
krwi. O tzw. hipoglikemii, która jest częstym zjawiskiem w infekcji drożdżakiem 
mówimy   wtedy,   kiedy   stężenie   cukru  w   krwi  obniża   się   poniżej   normy   i   osiąga 
wartość   poniżej   60mg%.   Spada   poziom   energii   i   rozwija   się   tzw.   zespół 
przewlekłego   zmęczenia   związany   z   brakiem   podstawowego   materiału 
energetycznego w organizmie jakim jest glukoza. Obniża się zdolność człowieka do 
wykonania

 

pracy

 

fizycznej

 

i

 

umysłowej.

 

Zaburzenia funkcjonowania wątroby związane są z ograniczeniem jej wydolności w 
neutralizacji   i   wydalania   normalnych   produktów   przemiany   materii   oraz   toksyn 
wydzielanych   przez   organizm   grzyba.   W   wielu   przypadkach,   z   powodu 
nagromadzenia   się   substancji   toksycznych   w   organizmie,   dochodzi   nie   tylko   do 
upośledzenia   funkcji   wątroby,   ale   następuje   uszkodzenie   jej   komórek.   Wzrasta 
nieznacznie poziom transaminaz i bilirubiny. Maleje również zdolność wytwarzania 
żółci przez wątrobę, co ma swoje odbicie w upośledzeniu emulgacji żółci i wtórnych 
kłopotów   związanych   z   trawieniem   tłuszczów   przez   trzustkę

 

Zespół

 

jelita

 

drażliwego

(łac. colon irritabile , ang. IBS - Irritable Bowel Syndrom) Co mówi o przyczynach 
rozwoju   tej   choroby   współczesna   naukowa   medycyna.   Czynniki   wywołujące   tę 
chorobę nie do końca są jeszcze poznane. Rozważa się między innymi rolę zaburzeń 
motoryki   jelita,   wpływ   diety   -   nietolerancję   laktozy,   stosowanie   diety 
wysokowęglowodanowej, zbyt małą w diecie ilość błonnika roślinnego, spożywanie 
w nadmiarze sorbitolu, fruktozy, aspartamu. Wystąpienie objawów choroby bardzo 
często   ma   związek   z   ciężkimi   przeżyciami   w   życiu   pacjenta.   Częściej   niż   inni 
chorują osoby prowadzące nerwowy, stresujący tryb życia. U ponad połowy chorych 
stwierdza   się   objawy   depresji,   niepokoju   oraz   hipochondrii.

 

Nie mogę zrozumieć, dlaczego nie bierze się pod uwagę infekcji grzybiczej jako 
przyczyny wystąpienia tej choroby, powiązanej najczęściej z objawami nietolerancji 
glutenu.   U   większości   osób   zebrany   wywiad   chorobowy,   badanie   lekarskie, 
wykonane posiewy mikologiczne kału wykazują stan zaawansowanej grzybicy jelit. 

Do najważniejszych objawów związanych z tą chorobą należą: ból brzucha, zaparcia 
stolca lub przewlekła biegunka. Zaburzenia te mogą u danego chorego występować 
naprzemiennie   lub   jedno   z   nich   może   dominować   w   obrazie   choroby.   Ważnymi 
cechami charakterystycznymi Zespołu jelita dwrażliweggo jest brak krwi w stolcu 
oraz

 

ustępowanie

 

jego

 

objawów

 

podczas

 

snu.

 

Postać

 

zaparciowa

background image

Głównym objawem tej choroby są zaparcia stolca pojawiające się naprzemiennie z 
okresami   prawidłowego   oddawania   stolca,   napadami   bólów   o   charakterze   kolki, 
często występujących w okolicy okrężnicy. Bóle brzucha są zwykle zlokalizowane w 
lewym podbrzuszu, ale mogą pojawić się w każdym innym miejscu jamy brzusznej, 
mogą   być   stałe,   ostre,   tępe,   zazwyczaj   łagodnieją   przy   ruchach   jelit.   Mogą 
występować wzdęcia, przelewania w jamie brzusznej, nudności i zgaga. Spożycie 
posiłku

 

może

 

nasilić

 

objawy.

 

Postać

 

biegunkowa

Postać   biegunkową   charakteryzuje   oddawanie   licznych   stolców   o   niewielkiej 
objętości,   często   z   domieszką   śluzu,   prawie   natychmiast   po   zjedzeniu   posiłku. 
Oprócz tego pacjenci skarżą się często na uczucie niepełnego wypróżnienia i nagłe 
parcie   na   stolec   z   koniecznością   pospiesznego   wypróżnienia   się.   U   większości 
chorych  występują  silne   bóle   brzucha,   dokuczliwe   wzdęcia   i  częstsze   oddawanie 
gazów. Najczęściej nasilają się po jedzeniu, a łagodnieją lub ustępują po oddaniu 
stolca i gazów. Dolegliwości te nasilają się w ciągu dnia, w nocy łagodnieją. Rano 
chorego budzi nagła potrzeba oddania stolca, lub pojawia się natychmiast po wstaniu 
z

 

łóżka

 

lub

 

po

 

posiłku.

 

Grzybice

 

układu

 

oddechowego 

Grzybica

 

tchawicy

 

i

 

oskrzeli

Postaci   tej   grzybicy   towarzyszy   kaszel,   krwioplucie   i   wykrztuszanie   śluzowej 
galaretowanej wydzieliny często podbarwionej na brązowo. Rozpoznanie tej choroby 
jest możliwe podczas bronchoskopii, kiedy widoczne są białe naloty pokrywające 
błonę śluzową tchawicy i oskrzeli. Objawem towarzyszącym tej chorobie są często 
pleśniawki jamy ustnej. W przypadkach nie leczonych choroba ta może przejść na 
tkankę

 

płucną.

 

Grzybica

 

płuc

Choroba ta powstaje jako następstwo przejścia grzybicy z oskrzeli na tkankę płucną 
lub   jest   następstwem   posocznicy   wywołanej   komórkami   drożdżaka.   Grzybicy 
towarzyszy   uporczywy   suchy   kaszel,   wykrztuszanie   śluzowej   wydzieliny   często 
podbarwionej na brązowo, narastająca duszność i gorączka. Chorzy są najczęściej w 
ciężkim   stanie.   Zmiany   w   obrazie   radiologicznym   są   rozsiane   i   przypominają 
gruźlicę   prosówkową,   mogą   zajmować   cały   płat   płuca.   Pojawiać   się   mogą   w 
obszarze

 

płuc

 

pojedyncze

 

ropnie.

 

Grzybice

 

układu

 

moczowego 

Zapalenie   grzybicze   cewki   moczowej   (urethritis   mycotica)
Objawy chorobowe grzybiczego zapalenia cewki moczowej nie są charakterystyczne 
i są nimi: pieczenie i bolesność podczas oddawania moczu. Rozpoznanie stawia się 
na   podstawie   bezpośredniego   badania   mikroskopowego   wydzieliny   z   cewki 
moczowej   oraz   posiewu   mikologicznego.   Zakażenie   cewki   moczowej   u   kobiet 
występuje częściej niż u mężczyzn z przyczyny anatomicznej - cewka moczowa jest 
w   bezpośrednim   sąsiedztwie   zakażonej   grzybicą   pochwy.

 

background image

Grzybicze  zapalenie   pęcherza  moczowego i  miedniczek nerkowych  (cystopyelitis  
mycotica)
Obraz kliniczny choroby, podobnie jak w innych grzybicach układu moczowego nie 
jest charakterystyczny. Rozpoznanie opiera się głównie na badaniu mikologicznym. 

Zapalenie   grzybicze   gruczołu   krokowego   (prostatitis   mycotica)
Wystąpieniu   grzybiczego   zakażenia   gruczołu   krokowego   u   mężczyzn   sprzyja 
założony   na   stałe   cewnik   moczowy   i   zaleganie   moczy   w   pęcherzu   moczowym. 
Czynnikiem   infekcyjnym   może   być   drożdżak   Candida   albicans.   Obawy   stanu 
zapalnego nie są charakterystyczne, a grzyb Candida jako przyczyna zakażenia nie 
jest   najczęściej   brany   pod   uwagę.   Wykrycie   drożdżaków   (komórek   grzyba)   w 
wydzielinie z gruczołu krokowego jest możliwe za pomocą badania mikroskopowego 
i

 

posiewu

 

mikologicznego.

 

Grzybicze

 

schorzenia

 

laryngologiczne 

Grzybicze

 

zapalenie

 

ucha

 

środkowego

Grzybicze zapalenia ucha środkowego są rzadsze niż zewnętrznego. Są najczęściej 
powikłaniem przewlekłego bakteryjnego zapalenia ucha wewnętrznego lub rozwijają 
się   w   ranach   pooperacyjnych   w   1-   2   latach   po   wykonanym   zabiegu.   Głównym 
objawem jest upośledzenie słuchu o różnym stopniu nasilenia połączone z szumem w 
uchu   i   obecnością   wydzieliny.   W   badaniu   przedmiotowym   zwykle   stwierdza   się 
polipy wyrastające z jamy bębenkowej oraz obfitą śluzowo – ropna wydzielinę.  

Grzybica   jam   nosa   i   zatok   przynosowych   (rhinitis   et   sinusitis   mycotica)
Czynnikiem etiologicznym tych schorzeń jest Candida albicans, C. parapsilosis, C. 
krusi,   C.   tropicalis   i   C.   guilliermondii.   Objawy   choroby   dotyczą   głównie   zatok 
szczękowych   i   są   nimi:   upośledzenie   drożności   nosa   najsilniejsze   w   godzinach 
porannych, stale utrzymująca się cuchnąca wydzielina, poranny obrzęk twarzy, silne 
bóle

 

głowy.

 

Grzybica

 

gardła

 

(candidosis)

Czynnikami etiologicznymi tej choroby są najczęściej Candida albicans, C. krusi, C. 
tropicalis.   Biorąc   pod   uwagę   przebieg   choroby   dzieli   się   ją   na   postać   ostrą   i 
przewlekłą. Postać ostrą cechuje ból gardła, podwyższona temperatura ciała, ogólne 
osłabienie, brak łaknienia i suchy kaszel. Migdałki podniebienne są powiększone, 
rozpulchnione,   a   na   ich   powierzchni   widoczne   są   drobne,   punkcikowe, 
białokremowe   lśniące   naloty.   Po  ich  mechanicznym  usunięciu  błona   śluzowa   nie 
krwawi.   Niekiedy   migdałki   podniebienne   pokrywa   gruby   jednolity   kożuch,   który 
przy próbie oderwania go krwawi. Węzły chłonne podżuchwowe i szyjne są znacznie 
powiększone

 

i

 

bolesne.

 

W grzybicy przewlekłej gardła objawem charakterystycznym jest uczucie przeszkody 
w gardle i stany podgorączkowe. Migdałki w badaniu przedmiotowym są średniej 
wielkości,   z   których   przy   ucisku   wypływa   treść   ropna.   Łuki   podniebienne   są 
przekrwione.   Niekiedy   węzły   chłonne   szyjne   i   podżuchwowe   są   powiększone   i 
bolesne.

 

Grzybica

 

krtani

background image

Najczęściej czynnikiem etiologicznym tej choroby jest Candida albicans. Występuje 
najczęściej   jako   grzybica   towarzysząca   zmianom   zlokalizowanym   w   oskrzelach. 
Objawami dominującymi jest chrypka często prowadząca do bezgłosu oraz trudności 
w   połykaniu.   Badaniem   przedmiotowym   stwierdza   się   na   nagłośni   i   fałdach 
głosowych rozległe i grube tarczki o kolorze białożółtym. Wokół nich błona śluzowa 
jest   zmieniona   zapalnie   z   ziarnistościami   na   jej   powierzchni.

 

Grzybicze   zakażenia

  narządów

  rodnych   u   kobiet 

Czynniki etiologiczne Czynnikiem etiologicznym zakażenia narządów płciowych jest 
głównie   Candida   albicans,   a   także   C.   tropicalis,   C.   kefyr,   C.   guilliermondii,   C. 
glabrata,

 

C.

 

krusei

 

i

 

inne.

 

Wiadomości

 

ogólne

W   chwili   porodu   matka   przekazuje   swojemu   dziecku   –   dziewczynce,   szczepy 
bakterii z grupy Lactobacillus acidophilus, które kolonizują błonę śluzową pochwy 
dziecka wytwarzając tzw. odporność symbiotyczną. Jednakże zdarza się, że u matki 
występują   zaburzenia   w   składzie   flory   bakteryjnej   pochwy   i   nie   jest   w   stanie 
przekazać swojemu dziecku odpowiedniej ilości pałeczek kwasu mlekowego, dzięki 
czemu podatne jest ono na  zakażenia bakteryjne i grzybicze.  Grzyby Candida  w 
pochwie u kobiet ciężarnych izoluje się w 50 – 90 % przypadków. Przyczyna tego 
jest wzrost ilości gestagenów (progesteronu), związany z tym wzrost ilości glikogenu 
w komórkach nabłonka pochwy, przesunięcie pH wewnętrznego środowiska pochwy 
w kierunku zasadowym - co sprzyja rozwojowi drożdżaków i przekształcenia się ich 
w

 

organizm

 

grzyba.

 

W ostatnich latach obserwowany jest znaczny wzrost liczby zachorowań u kobiet i 
przyjmuje   się,   że   obecnie   co   czwarte   zakażenie   narządów   płciowych   jest 
spowodowane   zakażeniem   grzybiczym.   Najwięcej   zachorowań   notuje   się   wśród 
kobiet  między   16   a   30  rokiem  życia.   Zdecydowanie   najczęściej   grzybica   dotyka 
kobiety – 60% wszystkich zachorowań, w znacznie mniejszym stopniu mężczyzn - 
20%   oraz   dziewczynki   i   chłopców   (razem)   -   20%.

 

Do   niedawna   uważano,   że   drożdżaki   stanowią   część   naturalnej   fizjologicznej 
mikroflory   pochwy   i   dopiero   ich   nadmierny   rozwój   powoduje   wystąpienie 
schorzenia.   Ich   obecność   w   pochwie   stwierdza   się   u   10   -   40%   kobiet.   Obecnie 
naukowcy twierdzą, że obecność komórek grzyba (drożdżaków) może świadczyć o 
potencjalnej możliwości zakażenia, a ich obecność jest na tyle groźna, że wymaga 
profilaktycznego   stosowania   pałeczek   kwasu   mlekowego   aplikowanych 
dopochwowo.

 

Wpływ   odmienności   regulacji   hormonalnej   płci   na   częstotliwość   zachorowań 
grzybiczych
Amerykańscy   lekarze   w   latach   80   ubiegłego   wieku   zauważyli   różnicę   częstości 
występowania zakażenia grzybiczego między kobietami i mężczyznami i powiązali 
ten fakt z odmiennością regulacji hormonalnej płci Większą zachorowalność wśród 
kobiet   należy   rozpatrywać   w   kilku   różnych   aspektach   i   zastanowić   się   nad   tego 
przyczyną.   Czy   ma   to   związek   z   nadużywaniem   przez   nie   antybiotyków? 

background image

Niepotwierdzone dowody sugerują, że w istocie tak nie jest. Otóż kobiety bardziej 
unikają antybiotyków niż mężczyźni, zdając sobie z tego sprawę, że po ich zażyciu 
może

 

pojawić

 

się

 

grzybica

 

pochwy.

 

Podstawowej przyczyny infekcji należy szukać we wzajemnej relacji jaka zachodzi 
między   hormonami   płciowymi   w   fazie   cyklu   miesięcznego,   czego 
odzwierciedleniem   są   zmiany   fizyczne,   jakie   zachodzą   w   organizmie   kobiety   w 
czasie jego trwania. Wzajemna równowaga między estrogenem a progesteronem ma 
podstawowe   znaczenie   w   utrzymaniu   równowagi   hormonalnej   i   stabilizacji 
wewnętrznej   organizmu   kobiety.   Czynnikiem   zabezpieczającym   przed   rozwojem 
grzybicy   jest   fizjologicznie   wysoka   kwasowość   pochwy,   która   w   prawidłowych 
warunkach   wynosi   pH   3,5   -   4,5.   Taka   kwasowość   uniemożliwia   rozwój 
mikroorganizmów chorobotwórczych, bowiem większość z nich zaczyna rozmnażać 
się przy pH ponad 4,0; rzęsistki przy pH 5 - 6; zaś drożdżaki i pałeczki Escherichia 
Coli

 

dopiero

 

przy

 

pH

 

5,8

 

-

 

7,8.

 

Wewnętrzna   kwasowość   pochwy   jest   utrzymywana   na   stałym   poziomie   przez 
pałeczki kwasu mlekowego Lactobacillus acidophilus, stanowiące jej naturalną florę 
bakteryjną.   Do   swojego   rozmnażanie   potrzebują   glikogenu   zmagazynowanego   w 
komórkach   nabłonka   pochwy.   Końcowym   produktem   ich   przemiany   materii   jest 
wydzielany   kwas   mlekowy   utrzymujący   wewnętrzne   kwaśne   pH   środowiska 
wewnętrznego pochwy na stabilnym poziomie. W drugiej fazie cyklu miesięcznego, 
aż do pojawienia się menstruacji, wzrasta poziom hormonu – progesteronu, który 
zwiększa   zasoby   glikogenu   w   komórkach   nabłonka   pochwy.   Jedna   cząsteczka 
glikogenu składa się z pięciu cząsteczek glukozy, a ta jest materiałem energetycznym 
dla rozmnażających się bakterii kwasu mlekowego. Wraz ze wzrostem ich ilości, 
wzrasta ilość produkowanego przez nie kwasu mlekowego, dzięki czemu wzrasta 
kwasowość   pochwy,   stanowiąc   naturalną   barierę   ochronna   przed   infekcjami 
bakteryjnymi   w   okresie   menstruacji.   W   przypadku   rozwoju   infekcji   grzybiczej, 
glikogen zmagazynowany w nabłonku pochwy wykorzystują do swojego rozwoju 
przede wszystkim komórki grzyba (drożdżaki), a nie pałeczki kwasu mlekowego. W 
związku   z   tym   wielokrotnie   zaobserwowałem   u   kobiet   w   drugiej   fazie   cyklu 
miesięcznego, i tuż przed menstruacją, nasilenie objawów chorobowych związanych 
z

 

zakażeniem

 

grzybiczym.

 

Należy wziąć też pod uwagę możliwość wystąpienia infekcji grzybiczej, jako wynik 
leczenia infekcji antybiotykiem przeciwbakteryjnym, gdyż ujemnym skutkiem jego 
działania   może   być   zniszczenie   naturalnej   flory   bakteryjnej   jelit   i   pochwy. 
Zmniejszona   liczba   pałeczek   bakterii   Lactobacillus   acidophilus   nie   jest   w   stanie 
wyprodukować wystarczającej ilości kwasu mlekowego, i z tego powodu kwasowość 
pochwy   zmienia   się   w   kierunku   zasadowym,   co   sprzyja   rozwojowi   infekcji 
grzybiczej.

 

Objawy

 

choroby

Stopień nasilenia objawów choroby jest wynikiem interakcji jaka zachodzi między 
organizmem gospodarza a komórkami grzyba. U około 30% kobiet zakażeniu nie 
towarzyszą   objawy   stanu   zapalnego   lub   są   tak   dyskretnie   wyrażone.   Zakażone 
kobiety   odczuwają   jedynie   lekki   świąd   w   okolicy   ujścia   zewnętrznego   pochwy, 

background image

zwłaszcza   przed   miesiączką   i   nieświadome   zagrożenia   stanowić   mogą   źródło 
zakażenia dla swojego partnera. Schorzenie często ma przebieg ostry lub przewlekły 
i nawrotowy z okresami poprawy i pogorszenia. Objawy grzybicy zwykle rozwijają 
się szybko i gwałtownie, czemu towarzyszy ból, świąd i pieczenie w obrębie pochwy, 
które często nasilają się po stosunku płciowym. Błony śluzowe pochwy i sromu są 
obrzęknięte i zaczerwienione, a na ścianach pochwy zwykle widoczne są punktowe, 
rozsiane białe serowate naloty. Równocześnie pojawiają się piekące, gęste i serowate 
upławy   przypominające   ścięte   mleko,   lub   rzadkie   i   wodniste.   Objawom   tym 
towarzyszy   ból   i   pieczenie   przy   oddawaniu   moczu   oraz   ból   podczas   stosunków 
płciowych. Zakażenie przechodzi często ze śluzówek na skórę warg sromowych, uda, 
krocze,   pępek,   pachwiny,   okolice   podsutkowe   oraz   przestrzeń  międzypośladkową 
wywołując obrzęk tkanek i nieprzyjemne objawy pieczenia i świądu. Ma zwykle 
charakter typowego wyprzenia grzybiczego, często z krostkowymi wykwitami na 
obrzeżach   stanu   zapalnego.   Oprócz   pochwy   zaatakowane   chorobą   mogą   być 
również:   szyjka   macicy,   gruczoł   przedsionkowy,   pęcherz   i   cewka   moczowa. 
Przewlekająca   się   grzybica   sprzyja   powstaniu   nadżerki   szyjki   macicy   i   pochwy, 
niosące

 

zagrożenie

 

rozwojem

 

komórek

 

nowotworowych.

 

Nierzadko   pierwotnym   źródłem   choroby   jest   zakażone   jelito   grube,   a   objawy 
grzybicy   pochwy   są   jedynie   wynikiem   przerastania   strzępkami   grzybni   narządu 
rodnego. Uważam, to za jedną z przyczyn braku skuteczności leczenia nawrotowych 
zakażeń grzybiczych pochwy. Podobne zjawisko występuje również w przypadku 
zapalenia pęcherza moczowego, kiedy strzępki grzybni przerastają jego ścianę ze 
strony pochwy lub jelita grubego, wywołując stan zapalny i dolegliwości bólowe. 
Zatem likwidowanie objawów zapalenia pochwy preparatami przeciwgrzybiczymi 
działającymi miejscowo jest z tego powodu często nieskuteczne, przynosząc jedynie 
krótkotrwałą

 

ulgę.

 

Uwagi

 

dotyczące

 

leczenia

Leczenie   grzybiczych   zakażeń   narządu   rodnego   wymaga   dobrej   znajomości   i 
zrozumienia patofizjologii poszczególnych objawów. Istotne jest zwłaszcza zebranie 
dokładnego   wywiadu   przed   wdrożeniem   jakiegokolwiek   postępowania 
terapeutycznego. Często jedynym dowodem istnienia grzybicy pochwy u kobiety jest 
wystąpienie   tej   infekcji   u   partnera   seksualnego.   W   terapii   grzybicy   narządów 
płciowych powinno się leczyć jednocześnie obydwoje partnerów, bez względu na to, 
który z nich zachorował pierwszy i jakie było źródło zakażenia. Lekarz powinien 
zawsze   brać   pod   uwagę   możliwość   nakładania   się   schorzeń,   które   dają   podobne 
objawy.   Przed   podjęciem   terapii   powinien   wykluczyć   nierzeżączkowe   zakażenie 
bakteryjne,   rzęsistkowicę,   rzeżączkę,   opryszczkę   czy   kłykciny   kończyste.  

Grzybice   są   groźne,   uciążliwe   i   trudno   poddają   się   stosowanemu  leczeniu.   Mają 
tendencję do nawrotów i przechodzenia w stan przewlekły. Używanie do higieny 
intymnej dobrych środków myjących o kwaśnym pH, łagodzi objawy związane z 
zakażeniem grzybiczym, pomaga w ich leczeniu oraz zapobiega dalszemu rozwojowi 
infekcji grzybiczej poprzez utrzymanie kwaśnego pH tej okolicy. Zwykłe mydło nie 
ma tych właściwości, ponieważ ma odczyn zasadowy. Duże znaczenie w profilaktyce 
ma   również   noszenie   przewiewnej,   bawełnianej   bielizny.

 

background image

Uważam, że podstawowym warunkiem rozpoczęcia leczenia grzybicy u kobiety jest 
rezygnacja   z   hormonalnych   preparatów   antykoncepcyjnych   oraz   syntetycznych 
hormonów   stosowanych   w   okresie   przedmenopauzalnym   i   w   menopauzie. 
Alternatywą   dla   chemicznych   preparatów   hormonalnych   mogą   być   leki 
homeopatyczne.

 

Grzybicze

 

zakażenia

 

narządów

 

płciowych

 

u

 

mężczyzn

Do wystąpienia zakażenia grzybiczego narządów płciowych u mężczyzn dochodzi 
podczas   stosunku   płciowego   z   zakażoną   partnerką.   Skłonni   do   zakażenia   są 
mężczyźni chorujący na cukrzycę oraz stosujący przewlekłą antybiotykoterapię. W 
wielu wypadkach zakażenie nie daje jakichkolwiek dolegliwości, jednak mężczyźni 
stają   się   nosicielami   drożdżaka   Candida   (komórek   grzyba),   który   zakaża   gruczoł 
prostaty,   skórę   narządów   płciowych   i   napletka.   Podczas   stosunku   płciowego   i 
ejekulacji, kontakt z zakażonym nasieniem, mężczyzny może spowodować zarażenia 
partnerki. Inną przyczyna infekcji może być tylko bezpośredni kontakt fizyczny z 
zakażonym   partnerem   i   sprzyjają   temu   mikrourazy   błon   śluzowych   czy   skóry.  

Typowymi   objawami   zakażenia   grzybem   Candida   są   białe   naloty   na   żołędzi, 
połączone   ze   świądem   oraz   nieprzyjemnym   pieczeniem,   zaczerwienienie   skóry 
prącia, śluzówki żołędzi i napletka. Pojawić się też mogą rumieniowo - złuszczające 
ogniska   stanu   zapalnego,   nadżerki,   wykwity   satelitarne   na   obwodzie 
zaczerwienienia. W związku ze stanem zapalnym istnieje możliwość pojawienia się 
stulejki.   U   wielu   mężczyzn,   zakażenie   prostaty   wywołuje   jej   stan   zapalny, 
powiększenie i przykre dolegliwości bólowe pod postacią bolesnego parcia na mocz, 
częstego oddawania moczu, pieczenia w cewce moczowej podczas oddawania moczu 
oraz

 

bólu

 

podczas

 

ejekulacji.

 

Zakażenie

 

grzybicze

 

przyczyną

 

bezpłodności

Bardzo często infekcja grzybicza jest przyczyną bezpłodności zarówno kobiet, jak i 
mężczyzn.   W   wielu   przypadkach   jest   także   przyczyną   poronień   i   problemów   z 
donoszeniem   ciąży.  W  korzystnych   dla   siebie   warunkach  grzyb   wytwarza   żeński 
hormon   płciowy   17-beta-estradiol.   Skutkiem   jego   działania   na   organizm   jest 
nadmierny rozwój piersi u dziewczynek, zaburzenia cyklu menstruacyjnego u kobiet. 
Obserwuje   się   też   u   kobiet   wzrost   ilości   wydzielanej   prolaktyny   -   hormonu 
produkowanego   przez   przedni   płat   przysadki   mózgowej   utrzymujący 
funkcjonowanie   ciałka   żółtego   jajnika   oraz   zapoczątkowujący   i   podtrzymujący 
laktację.   U   mężczyzn   obserwuje   się   spadek   ilości   i   żywotności   plemników   w 
nasieniu   oraz   ginekomastię   -   rozrost   tkanki   gruczołowej   piersi.

 

Alergie   i   ich   związek   z   zakażeniami   grzybem   Candida
Alergie na pleśnie czy inne grzyby mają ścisły związek z infekcją grzybiczą, ze 
względu   na   krzyżowe   reakcje   alergiczne.   Zjawisko   to   wynika   z   podobieństwa 
budowy chemicznej struktury organicznej jednych i drugich. Grzyby stanowią jedną 
z  podstawowych  grup   alergenów  inhalacyjnych.   Niewielkie   rozmiary   zarodników 
grzybów,   nie   przekraczające   najczęściej   10   mikronów,   pozwalają   na   głęboką 
penetrację

 

układu

 

oddechowego.

 

Organizm broniąc  się  przed inwazją grzyba wytwarza swoiste przeciwciała klasy 

background image

IGE, a  odpowiedzią organizmu na kontakt z zarodnikami pleśni innych grzybów 
zawartych   w   powietrzu   i   otoczeniu   jest   reakcja   alergiczna,   która   swoją 
symptomatologią przypomina pyłkowicę. Dominującym objawem tej choroby jest 
blokada i obrzęk przewodów nosowych, czemu towarzyszą objawy ze strony oczu – 
łzawienia i przekrwienia spojówek. Bezpośredni kontakt skóry z komórkami pleśni 
owocuje   pojawieniem   się   wysypek   skórnych.   Niekiedy   reakcja   organizmu   jest 
niezwykle   burzliwa   i   silna   prowadząc   do   obrzęku   błony   śluzowej   oskrzeli, 
oskrzelików i pęcherzyków  płucnych,  a  nawet  objawić  się  może  napadem astmy 
oskrzelowej. Większość osób wykazujących nadwrażliwość na tą grupę alergenów 
inhalacyjnych   prezentuje   objawy   całoroczne,   z   okresami   sezonowych   zaostrzeń.  

Dawniej   sądzono,   że   alergiczne   zmiany   zapalne   błony   śluzowej   przewodu 
pokarmowego   były   pierwotne,   a   rozwój   zakażenia   grzybiczego   przewodu 
pokarmowego   zjawiskiem   wtórnym.   Obecnie   sądzi   się   inaczej.   U   wielu   osób 
wyleczonych z grzybicy antybiotykami przeciwgrzybicznymi objawy alergii i wysoki 
poziom przeciwciał utrzymują się nadal i zjawisko to wynika z krzyżowej reakcji 
alergicznej

 

na

 

zarodniki

 

grzybów

 

pleśniowych.

Po   rozpoznaniu   u   pacjenta   jakichkolwiek   objawów   alergii,   przewlekłych   chorób 
oskrzeli, astmy oskrzelowej, zalecam wykonanie badań diagnostycznych mających 
na celu potwierdzenie lub wykluczenie infekcji grzybiczej. Należy wykonać posiew 
mikologiczny kału na grzyby, wymazy bakteriologiczne z nosa i gardła w kierunku 
gronkowca   i   paciorkowca,   badanie   kału   na   obecność   pasożytów   oraz   wykonanie 
próby plasterkowej mającej na celu wykrycie jaj owsików. Posiew kału na grzyby 
jest badaniem ilościowym, gdzie maksymalny wynik oznacza się czterema plusami 
lub w sposób opisowy - brak wzrostu, wzrost - mierny, średnio obfity  i obfity.  

Grzybice

 

u

 

dzieci

Grzybice

 

zewnętrzne

Pleśniawki

 

(soor)

Jest to ostre zapalenie jamy ustnej, które powinno być zakwalikowane do grzybic 
wewnętrznych.   Zmiany   przeważnie   pojawiające   się   u   noworodków   zakażonych 
podczas   porodu   grzybami   Candida,   pochodzącymi   z   narządów   rodnych   matki. 
Pierwsze   objawy   choroby   pojawiają   się   dopiero   po   kilku   dniach   od   zakażenia   i 
zajmują   podniebienie,   policzki,   dziąsła   i   język.  W   obrębie   błony   śluzowej   jamy 
ustnej,   gardła   i   na   języku   pojawiają   się   białoszare   i   powierzchowne   naloty 
przypominające zsiadłe mleko. W cięższych przypadkach zmiany mogą przechodzić 
na   przełyk   utrudniając   połykanie,   powodować   chrypkę,   a   nawet   na   oskrzela 
utrudniając

 

oddychanie.

 Pieluszkowe

 

zapalenie

 

skóry

Jest postacią zapalenia skóry spowodowaną jej podrażnieniem, które często ulega 
wtórnemu   zainfekowaniu   -   najczęściej   grzybem   Candida   albicans.  

Grzybice

 

ogólnoustrojowe

 

u

 

dzieci 

Grzybica   u   dzieci   donoszonych   i   urodzonych   o   czasie
U dzieci urodzonych o czasie i z normalną wagą, sygnałem alarmowym zakażenia są 

background image

tzw. atopowe (niewiadomego pochodzenia) zapalenia skóry oraz pleśniawki w jamie 
ustnej.   Ściana   jelit   małego   dziecka   jest   niedojrzała   biologicznie,   a   tym   samym 
nieszczelna. Fizjologicznie umożliwia przenikanie przeciwciał zawartych w mleku 
matki do organizmu dziecka i jest na tyle szczelna, że chroni jego organizm przed 
patogenami. Ochrona ta może okazać się jednak niewystarczająca przed rozwojem 
się

 

gzybicy

 

Candida.

 

Noworodek niekiedy ulega nim zakażeniu w łonie matki, ale najczęściej do infekcji 
dochodzi w czasie porodu. Objawy jakie zauważa się, są w początkowym okresie 
łagodne i najczęściej związane z obecnością pleśniawek w obrębie jamy ustnej. W 
późniejszym   okresie   obserwuje   się   słabszy   przyrost   masy   ciała,   wzdęcia,   kolki 
jelitowe, częstsze oddawanie cuchnących stolców. Na skórze pojawiają się wykwity 
krostkowie i grudkowe, wyprzenia zapalne w obrębie pachwin, zaczerwienienie i 
podrażnienie skóry w okolicy odbytu. Rodzice zaniepokojeni są stanem psychicznym 
swoich   dzieci   -   rozdrażnieniem,   niepokojem,   trudnością   w   zasypianiu   i   częstym 
wybudzaniem się ze snu. Spada odporność organizmu dzieci podatne są na infekcje 
bakteryjne i wirusowe. Podawanie antybiotyku z powodu wystąpienia tych zakażeń, 
zaostrza

 

wymienione

 

wyżej

 

objawy.

 

Po wprowadzeniu do diety mleka krowiego czy innego obcogatunkowego białka, 
pojawić się może skumulowana reakcja alergiczna organizmu na to białko oraz na 
substancje   organiczne   zawarte   w   grzybni   Candida   (i   jego   zarodnikach),   który 
zainfekował organizm. Do jej uaktywnienia przyczynia się stan zapalny wywołany 
zakażeniem   i   związany   z   tym   wzrost   przepuszczalności   błony   śluzowej   jelit   dla 
związków organicznych mających charakter alergenów. Objawy alergii związane z 
tym stanem nazywane są atopowym zapaleniem skóry (niewiadomego pochodzenia), 
pokrzywką,   stanem   skurczowym   mięśniówki   oskrzeli,   obturacyjnym   zapaleniem 
oskrzeli (oskrzela zablokowane dużą ilością lepkiej śluzowej wydzieliny). Język jest 
najczęściej obłożony białym nalotem, może pojawić się świąd i zaczerwienienie w 
okolicy odbytu, oraz możliwość pojawienia się odczynów alergicznych na składniki 
organiczne   i   nieorganiczne,   w   tym   dym   tytoniowy.

 

Grzybicze   zakażenia   układu   moczowego   u   noworodków   i   niemowląt
Grzybicze zakażenia układu moczowego zagrażające życiu, występują najczęściej u 
noworodków i niemowląt w przypadku wcześniactwa oraz urodzonych z niską wagą 
urodzeniową.   Ich   pojawieniu   się   sprzyja   stosowanie   antybiotyków   o   szerokim 
spektrum   działania,   cewników   naczyniowych,   cewników   założonych   na   stałe   do 
pęcherza moczowego, przedłużona intubacja, żywienie pozajelitowe. Trudności w 
diagnostyce   tych   chorób   wynikają   z   braku   charakterystycznych   objawów   w 
badaniach obrazowych. Skąpomocz lub zatrzymanie moczu mogą być pierwszymi 
objawami   rozwoju   zakażenia   grzybiczego   w   obrębie   nerek.

 

Grzybicze zakażenia układu moczowego (jako zakażenia narządowe), zalicza się do 
grupy grzybic głębokich. Może być egzogenne - rozwijające się w wyniku zakażenia 
grzybami   z   zewnątrz   przez   założony   na   stałe   cewnik   moczowy   i   endogenne 
(krwiopochodne) - wywoływane przez drożdżaki saprofityczne przybierające formę 
inwazyjną.

 

Niewątpliwym   dowodem   zakażenia   jest   stwierdzenie   w   materiale   pobranym   od 
pacjenta

 

obecności

 

komórek

 

drożdżaka.

 

background image

Autyzm

 

u

 

dzieci 

Przyczyny

 

rozwoju

 

autyzmu

 

u

 

dzieci

Wydaje się prawdopodobne, że znaczna liczba dzieci, u których stwierdzono autyzm, 
padła ofiarą infekcji grzybiczej. Według amerykańskich danych przyczyną rozwoju 
autyzmu u około 5 - 10 % dzieci była infekcja grzybem Candida albicans, a do 
rozwoju   tego   zakażenia   przyczyniło   się   obniżenie   odporności   organizmu 
spowodowane   infekcją   bakteryjną   leczoną   antybiotykiem   lub   innymi   preparatami 
farmaceutycznymi, narażenie na promienie roentgena w diagnostyce radiologicznej 
lub   kontakt   z   substancjami   toksycznymi.   Aktualny   stan   wiedzy   nie   pozwala 
jednoznacznie określić, czy w znanych przypadkach grzybica była pierwotną i jedyną 
przyczyną autyzmu. W przypadku rozpoznania tej choroby należy rozpocząć leczenie 
pod

 

kontrolą

 

doświadczonego

 

lekarza.

 

Uważam,   że   gdyby   zakażenie   było   wcześnie   wykryte   i   podjęte   byłyby   działania 
lecznicze, symptomy tej choroby można byłoby ograniczyć w znacznym stopniu. 
Istnieje   wiele   dowodów   na   to,   że   grzyb   Candida   może   spowodować   autyzm   i 
zaostrzyć wiele problemów zdrowotnych, zwłaszcza u tych osób, u których choroba 
pojawiła się późno. Nie wyleczona grzybica u matki, która uległa zakażeniu przed 
zajściem   w   ciążę   lub   w   jej   trakcie,   może   być   podstawową   przyczyną   rozwoju 
autyzmu   u   nowo   narodzonego   dziecka.   Istnieje   duże   prawdopodobieństwo,   że 
przyczyną wystąpienia objawów tej choroby mogą to być objawy skumulowania w 
organizmie dziecka toksyn przyswojonych w okresie życia płodowego od zakażonej 
matki   oraz   wyprodukowanych   przez   grzyba   w   swoim   organizmie  

Wiele dzieci z autyzmem wykazuje objawy zatrucia metalami ciężkimi, a szczególnie 
rtęcią i są nimi zaburzenia mowy i jej rozumienia, zaburzenia słuchu, nadwrażliwość 
na dźwięki i dotyk, zaburzenia myślenia, niepokój i drętwienie ciała. Wzrost ilości 
zachorowań   na   autyzm,   może   być   związany   z   leczeniem   stomatologicznym. 
Wypełnienia   ubytków   zębów   u   dzieci   wykonuje   się   często   amalgamatem   - 
związkiem rtęci. Niektórzy uważają, że źródłem rtęci w organizmie są szczepionki, 
ale nie zostało to naukowo udowodnione. Istnieją testy na określenie zawartości rtęci 
w organizmie, takie jak badanie krwi i analiza pierwiastkowa włosów. Należy jednak 
pamiętać, że w wypadku dzieci autystycznych, pojawienie się symptomów choroby 
może   nie   wynikać   z   długotrwałej   ekspozycję   na   rtęć,   ale   z   wadliwego 
funkcjonowania   metalotioneiny.   Przypuszcza   się,   że   rtęć   w   wieku   niemowlęcym 
wiąże się mocno z tkankami organów wewnętrznych, głównie mózgu i jako taka nie 
jest   wykrywalna   przez   analizę   krwi   i   włosów.   Wysoki   poziom   ołowiu,   miedzi, 
arszeniku, antymonu i aluminium może wywoływać objawy podobne do zatrucia 
rtęcią.

 

Objawy

 

choroby

W   typowym   przypadku   choroby   dziecko   rozwija   się   zupełnie   normalnie   pod 
względem fizycznym i psychicznym do 18 - 24 miesiąca życia. Pojawia się mowa, 
wykazuje   normalny   poziom   zainteresowania   rodziną   i   otoczeniem.   Następnie 
dochodzi do zachorowania na banalną infekcję bakteryjną czy wirusową, którą leczy 
się  antybiotykiem o szerokim spektrum działania. Niszczy on nie tylko mikroby, 
dzięki   którym   doszło   do   rozwoju   choroby,   ale   również   bakterie   zagnieżdżone   w 

background image

jelicie grubym o dobroczynnym działaniu na organizm, jak Lactobacillus acidophilus 
i   Bifidobacterium   bifidus   Już   w   trakcie   leczenia,   bądź   po   jego   zakończeniu, 
pojawiają się objawy przypominające zaburzenia trawienia - bóle brzucha, wzdęcia, 
nudności,   wymioty,   gazy,   przelewania   w   jelitach,   biegunka   lub   zaparcia   stolca. 
Lekarz informuje wówczas rodziców, że są to objawy nietolerancji antybiotyku, bądź 
uboczne

 

skutki

 

jego

 

stosowania.

 

Drożdżaki bardziej inwazyjne niż bakterie, mające lepsze własności adaptacyjne do 
środowiska, wypierają je krótkim czasie, i same zagnieżdżają się w obrębie jelit. W 
krótkim czasie zmneniają swą formę rozmnażania na płciową, kiełkują i wytwarzając 
grzybnię,

 

przekształcają

 

się

 

w

 

grzyba.

 

Rzadko   zwraca   się   uwagę   na   to,   aby   w   trakcie   antybiotykoterapii   i   po   jej 
zakończeniu,   włączyć   do   diety   jako   jej   uzupełnienie   bakterie   probiotyczne. 
Przyklejają się one do ścian jelit, zapobiegają zagnieżdżeniu i rozmnażaniu się w ich 
obrębie

 

drożdżaków.

 

Wkrótce potem pojawiają się złowieszcze zamiany. Zatrzymuje się rozwój mowy, 
zaczyna   zanikać   zdolność   mówienia   i   z   czasem   dziecko   zupełnie   przestaje 
komunikować się z otoczeniem. W ciągu kilku najbliższych tygodni lub miesięcy 
dziecko przestaje reagować na bodźce zewnętrzne, traci zainteresowanie rodzicami i 
otoczeniem. Zatroskani rodzice szukając pomocy u specjalistów dowiadują się, że 
ich

 

dziecko

 

cierpi

 

na

 

autyzm.

 

Wpływ   odżywiania   na   stan   zdrowia   dziecka   autystycznego
Często   spotykaną   dolegliwością   w   autyzmie   jest   tzw.   zespół   nieszczelnego   jelita 
(cieknącego   jelita).   W   wyniku   uszkodzenia   błony   śluzowej   jelit   przez   grzybnię, 
przedostają   się   do   krwiobiegu   alergeny   o   strukturze   glikoproteidów   (połączenie 
białka   z   cukrami)   oraz   substancje   chemiczne.   Odpowiedzią   organizmu   na   ich 
obecność jest reakcja alergiczna. Uważa się, że wytworzone przeciwciała skierowane 
przeciwko tym antygenom, niespecyficznie uszkadzają komórki systemu odporności 
organizmu. U dzieci z autyzmem występują zaburzenia w wytwarzaniu limfocytów 
typu   T   (przewaga   TH2   i   niedobór   TH1).   Pojawiają   się   również   przeciwciała 
skierowane   przeciw   osłonce   mielinowej   komórek   nerwowych   mózgu   i   nerwów 
obwodowych.   Często   występują   też   zaburzenia   funkcjonowania   trzustki   w 
wydzielaniu enzymów trawiennych i związane z tym kłopoty z trawieniem białek i 
tłuszczów. Z powodu niekompletnego trawienia białka, niestrawione ich drobniejsze 
elementy (peptydy) wchłaniają się w jelitach i przedostają do krwiobiegu zakłócając 
pracę   układu   nerwowego.   Peptydy   te   mając   strukturę   opiatów   -   znane   jako 
kazeinomorfiny , wywołują podobne reakcje organizmu jak przy zatruciu morfiną. 
Podobne efekty powoduje gluten z pszenicy i innych zbóż i w tym wypadku powstałe 
peptydy

 

nazywają

 

się

 

glutenomorfinami.

 

Zaobserwowano, że dzieci, u których objawy autyzmu wystąpiły wcześnie, mogą 
mieć problem z trawieniem kazeiny, a u których wystąpiły około drugiego roku życia 
- z glutenem. Niektóre dzieci mogą mieć problem z trawieniem obydwu składników 
pokarmowych. Objawy choroby może pogłębić niedobór w organizmie pierwiastków 
i   witamin   spowodowany   ograniczeniami   dietetycznymi,   a   także   skłonnością   do 
wybiórczego odżywiania się i ograniczania jadłospisu do kilku potraw. Niedobory 
związków mineralnych najczęściej dotyczą cynku, magnezu, selenu, chromu, oraz z 

background image

witamin - C, B6, B12, A, E i kwasu foliowego. Pierwiastki te i witaminy wchodzą w 
skład enzymów biorących udział w ochronie organizmu przed działaniem wolnych 
rodników,   neutralizujących   i   usuwających   substancje   toksyczne.

 

W praktyce polecane jest stosowanie diety bezglutenowej i bezmlecznej, która jak 
donoszą rodzice okazuje się przynosić pozytywne efekty w około 60% przypadków. 
Dowiedziono, że wyłączenie z diety kazeiny, które stanowi 2,8% wartości wagowej 
mleka krowiego oraz glutenu - białka zbóż, poprawia stan ogólny chorego oraz jego 
zdolności poznawcze. Początkowo efekty diety eliminującej te składniki pokarmowe 
z pożywienia mogą być negatywne i objawiać się dolegliwościami, a do typowych 
należą bóle żołądka, niepokój i ospałość. Doświadczenie sugeruje, że są to oznaki 
wskazujące na dobrą reakcję organizmu, gdyż wywoływać ją może proces usuwania 
toksyn z narządów wewnętrznych oraz ich krótkotrwała kumulacja w krwiobiegu. Po 
ich wydaleniu z organizmu, w stosunkowo krótkim czasie poprawia się kontakt z 
rodzicami i otoczeniem, koordynacja wzrokowo – ruchowa i czynności poznawcze. 

Ludzie chorujący na autyzm, poddani leczeniu przeciwgrzybiczemu bardzo dobrze 
reagowali na leki i uzyskiwano znaczącą poprawę w ich stanie zdrowia. Poprawiał 
się   kontakt   wzrokowy,   funkcja   mowy,   koncentracja   uwagi.   Zaobserwowano   w 
trakcie   powrotu   do   zdrowia   znaczne   zmniejszenie   ilości   kwasów   organicznych 
wydalanych z moczem oraz pogorszenie stanu zdrowia na początku kuracji. Jest to 
związane z masywnym uwalnianiem się toksyn z zniszczonego organizmu grzyba i 
ich wpływu na funkcje organizmu. Poprawa następuje po wydaleniu ich w naturalny 
sposób   przez   organizm.   Przyśpieszenie   tempa   usuwania   toksyn   może   nastąpić   w 
wyniku picia większej ilości wody uzyskanej z filtra o odwróconej osmozie, bądź 
wody

 

niskomineralizowanej.

 

Leczenie

Stosowanie odpowiedniej diety jest jednym z najważniejszych elementów leczenia  
autyzmu.
 

Wszystkie   drożdżaki   odżywiają   się   glukozą   ze   strawionego   cukru   i   produktów 
skrobiowych.   Zatem,   aby   nie   prowokować   ich   do   nadmiernego   rozmnażania, 
zachodzi   konieczność   zastosowania   diety   z   ograniczeniem   ilości   spożywanych 
węglowodanów.   Należy   bezwzględnie   wykluczyć   z   niej   cukier,   słodycze,   miód, 
owoce,   ciasta   itp.   Ze   względu   na   specyfikę   choroby   poleca   się   całkowicie 
wyeliminować z diety mleko i wszelkie jego przetwory oraz te, które zawierające 
gluten, a więc produkty z pszenicy, żyta, jęczmienia i owsa. Nie zaleca się również 
jedzenia kiszonych ogórków i kapusty, sera tofu -poddanych procesowi fermentacji, 
gdyż mogą zawierać domieszkę pleśni. Produkty spożywcze powinny być świeże i 
najlepiej

 

pochodzić

 

z

 

upraw

 

ekologicznych.

 

Można spożywać w niewielkich ilościach kukurydzę, ryż brązowy, ryż dziki, grykę i 
proso. Można jeść kurczaki, indyki, kaczki, wołowinę, cielęcinę, chudą wieprzowinę, 
mięso jagnięcia, mięso kozie, królika, dziczyznę, bażanty, przepiórki, ryby, owoce 
morza i jaja. Dozwolone są wszystkie warzywa za wyjątkiem takich, które zawierają 
dużą ilość skrobi, jak ziemniaki oraz dużą ilość cukru, jak gotowana marchew i burak 
czerwony.

 

background image

Leczenie autyzmu powinno także polegać na: 

stosowaniu   preparatów   przeciwgrzybicznych   pochodzenia   naturalnego   oraz 
wspomagających usuwanie toksyn ze zniszczonego organizmu grzyba, 

przywracaniu prawidłowej flory bakteryjnej jelit poprzez stosowanie prebiotyków i 
probiotyków, 

wzmacnianiu systemu odpornościowego organizmu, 

odżywianiu komórkowym przez odpowiednią suplementację związkami mineralnymi 
i witaminami. 

usuwaniu z organizmu metali ciężkich.

Czynnikiem sprzyjającym rozwojowi bakterii korzystnych dla naszego stanu zdrowia jest 
witamina B5 - kwas pantotenowy. Przeciwdziała pojawieniu się objawów neurologicznych 
"mgły mózgowej" oraz zwiększa próg wrażliwości organizmu na oddziaływanie alergenów. 

LECZENIE

 

GRZYBICY 

Uwagi

 

ogólne

Znane jest stare powiedzenie, aby wroga zniszczyć należy go dobrze poznać. W procesie 
leczenia wymagany jest odpowiedni zasób wiedzy ze strony lekarza, dotyczący leczenia tej 
choroby oraz ścisła współpraca z pacjentem. Celem tego jest uzyskanie pełnej kontroli ze 
strony   lekarza   nad   przebiegiem   leczenia,   ewentualnej   jego   korekty   oraz   nadzoru   nad 
właściwym

 

stosowaniem

 

diety

 

przez

 

pacjenta.

 

Błąd   jaki   popełniają   lekarze   medycyny   akademickiej   polega   na   tym,   że   cały   wysiłek 
poświęcają   wyłącznie   na   zniszczeniu   grzyba   antybiotykiem.   Bez   zmiany   sposobu 
odżywiania,   wzmacniania   funkcji   systemu   odpornościowego,   stosowania   preparatów 
służących   do   tzw.   odżywiania   komórkowego,   probiotyków   –   cały   ich   wysiłek   idzie   na 
marne   i   w   krótkim   czasie   dochodzi   do   nawrotu   choroby.

 

Zarodniki grzyba Candida (komórki drożdżaka) od chwili podjęcia próby leczenia, krążą we 
krwi przez  okres  2  - 3 lat  i  w  związku  z  tym  mają  potencjalną  możliwość  wywołania 
infekcji. Potwierdzam ten smutny fakt swoimi obserwacjami. Zagnieżdżone w narządach 
wewnętrznych i kiełkujące komórki drożdżaka przekształcają się w grzyba tworząc strzępki 
grzybni   i   przerastają   cały   organizm   w   czasie   kilkunastu   godzin.   Z   tego   powodu 
wzmacnianie   systemu   odpornościowego   powinno   być   nadrzędnym   celem   leczenia   i 
codziennej profilaktyki po jego zakończeniu. Pełny powrót do zdrowia trwa około 1 roku, a 
czas   ten   jest   uwarunkowany   długością   trwania   choroby   oraz   stopniem   uszkodzenia 
narządów

 

wewnętrznych

 

jakie

 

poczynił

 

grzyb

 

Candida.

 

Preparaty   pochodzenia   naturalnego,   chelaty   (połączenia   pierwiastków   ze   związkami 
organicznymi)oraz   leki   homeopatyczne   używane   w   leczeniu   grzybicy   powinny   być 
dobierane   indywidualnie,   mieć   działanie   ukierunkowane,   wywierać   działanie   niszczące 
organizm   grzyba,   wspomagać   system   odporności   organizmu   oraz   spełniać   funkcje 
odżywcze. Warto przy tym pamiętać, że podczas wieloletniej choroby dochodzi niekiedy do 
trwałego upośledzenia funkcjonowania narządów wewnętrznych. Im dłużej trwa schorzenie, 
tym niekorzystne zmiany w organizmie są większe. Z tego powodu im szybciej wdroży się 
leczenie   przeciwko   grzybicy,   tym   szybsze   będą   efekty   powrotu   do   zdrowia   i   mniejsze 

background image

uszkodzenia

 

narządów

 

wewnętrznych.

 

Leczenie   antybiotykami   przeciwgrzybiczymi   jest   nieskuteczne,   ponieważ   drożdżaki 
osiągnęły   znacznie   wyższy   szczebel   rozwoju   niż   bakterie,   lepiej   i   szybciej   potrafią 
przystosować się do zmiennych warunków środowiska zewnętrznego. Są w związku z tym 
trudniejsze   do   zniszczenia,   szybko   zdobywają   oporność   na   zastosowane   antybiotyki. 
Włączam je jedynie w szczególnych wypadkach, kiedy ogólny stan chorego budzi niepokój, 
w  celu   uzyskania   szybkiego  i  doraźnego   efektu.   Obawiam  się   też   objawów  ubocznych 
pojawiających   w   czasie   ich   stosowania,   które   są   stosunkowo   częste.  

Jaki

 

jest

 

cel

 

stosowania

 

diety

 

niskowęglowodanowej

Polecam   rozpocząć   leczenie   od   zastosowania   diety   niskowęglowodanowej   z   całkowitą 
eliminacja   cukru   i   wyrobów   cukierniczych.   Wprowadzenie   tego   typu   diety   jest   bardzo 
trudne ze względu na to, że cukier jest czynnikiem uzależniającym i w swoim wpływie na 
psychikę   przypomina   narkotyk.   Jedzenie   cukru   i   słodyczy   w   okresie   leczenia   prowadzi 
nawrotu choroby, z czym wielokrotnie spotykałem się obserwując swoich pacjentów. Do 
uaktywnienia rozwoju drożdżaka może przyczynić się mpże również jedzenie zbyt dużej 
ilości węglowodanów skrobiowych (nie mam tu na myśli zwykłej ich porcji). Leczenie w 
takich

 

wypadku

 

należy

 

rozpocząć

 

od

 

początku.

 

Czosnek

 

i

 

jego

 

preparaty

Doskonałe   efekty   w   likwidacji   organizmu   grzyba   uzyskuje   się   wprowadzając   do   diety 
czosnek oraz uzyskane z niego preparaty. Dobór preparatu powinien zależeć od wielkości 
dawki terapeutycznej, której chcemy użyć - polecam więc stosować dla osób dorosłych 
dawkę nie mniejszą niż 1000 mg czynnej allicyny. Działanie czosnku polega na blokowaniu 
dostępu glukozy do wnętrza komórki grzyba, czyli głodzeniu go. Związek aktywny czosnku 
o nazwie allicyna jest najsilniej działającą substancją w tym kierunku. Można jeść też na 
surowo   ząbki   czosnku,   ale   polecam   najbardziej   czosnek   uprawiany   w   Polsce.  

Wilcacora

 

(Uncaria

 

Tomentosa)

Roślina   ta   ma   działanie   przeciwzapalnie,   antybakteryjnie   (wzmaga   fagocytozę), 
antymutagennie, antyoksydacyjnie, immunostymulujące, przeciwagregacyjnie w stosunku 
do płytek krwi. Poza tym zmniejsza skutki uboczne radioterapii i chemioterapii, oczyszcza 
przewód pokarmowy (zwłaszcza jelito grube), przeciwdziała zakłóceniu równowagi flory 
bakteryjnej,   obniża   glikemię   w   cukrzycy,   goi   wrzody   żołądka.   Ma   działanie 
przeciwreumatycznie, przeciwalergicznie, przeciwdepresyjnie, hipotensyjnie, moczopędne, 
cytostatyczne - hamuje podział komórek nowotworowych, przeciwwirusowe - przyspiesza 
wzrost ilości leukocytów, zwłaszcza TH4. Uważam, że preparaty z Wilcacory za najlepsze i 
najbardziej efektywne w zwalczaniu infekcji grzybiczej. Dodatkową ich zaletą jest to, że 
bardzo   szybko   i   skutecznie   usuwają   toksyny   z   organizmu   ze   zniszczonego   organizmu 
grzyba. Należy jednak Wilcacorę włączać do leczenia ostrożnie i w wzrastających dawkach. 
Podanie dużej dawki leku w początkowym etapie leczenia może spowodować uwolnienie 
do   krwiobiegu   zbyt   dużej   ilości   toksyn   i   wywołać   szereg   niekorzystnych   objawów 
ubocznych.

 

Czarci

 

pazur

 

(Pau

 

d'Aarco

 

lub

 

La

 

Pacho)

Preparaty   z   Czarciego   pazura   są   pomocne   w   zwalczaniu   pasożytów,   powstrzymują 
zakażenia grzybicze, obniżają poziom cukru w krwi, są świetnym środkiem ułatwiającym 

background image

trawienie. Lapacnol - aktywny składnik zioła Pau d' Arco może być stosowany w leczeniu 
szeregu nowotworów złośliwych. Roślina zawiera dużą ilość żelaza, działa krwiotwórczo, 
jednocześnie detoksykacyjnie: oczyszcza krew i narządy wewnętrzne od nadmiaru toksyn i 
trucizn, wzmaga odporność organizmu, zmuszając go niejako do walki z chorobą. Dlatego 
jego   działanie   jest   tak   szybkie   i   skuteczne.   Naukowcy   stwierdzili,   że   Pau   d'  Arco   ma 
działanie   antybiotyczne   (zabija   szkodliwe   zarazki),   przy   czym   nie   wykazuje   działań 
ubocznych. Preparaty Pau d 'Arco wykorzystuję chętnie w leczeniu grzybicy, kiedy infekcja 
ta

 

jest

 

połączona

 

z

 

zakażeniem

 

pasożytami.

 

Preparaty

 

z

 

owocu

 

Noni

Bardzo skuteczną terapią w likwidacji zaburzeń ze strony ośrodkowego układu nerwowego 
(OUN), jest stosowanie preparatów opartych na bazie soku z owocu Noni. Po jego spożyciu 
wzrasta   produkcja   w   organizmie   tlenku   azotu   co   stymuluje   prawidłową   pracę   komórek 
układu   nerwowego.  Tlenek   azotu   jako   główny   neuromodulator   odgrywa   istotną   rolę   w 
prawidłowym  przekazywaniu   bodźców  nerwowych   w  ośrodkowym  układzie   nerwowym 
(mózgu) i dzięki temu poprawia koncentrację, pamięć i zdolność uczenia się. Noni zawiera 
również serotoninę - neurotransmiter, który zawiaduje i przekazuje impulsy nerwowe do 
tkanek. Od niego zależy to, czy sygnał nerwowy wysyłany z mózgu, będzie w stanie dotrzeć 
do   odpowiednich   narządów   wykonawczych.   Serotonina   bierze   również   udział   w 
przekazywaniu   bodźców   i   wymianie   informacji   między   sieciami   neuronów   w   obrębie 
samego mózgu. Zbyt niski jej poziom stwierdza się u osób zachowujących się agresywnie 
oraz

 

będących

 

w

 

depresji.

 

Aloes

 

(Aloe

 

Vera)

Preparaty   oparte   na   bazie   aloesu   stosuje   się   w   nieżycie   żołądka   i   jelit,   wrzodziejącym 
zapaleniu jelita grubego, wrzodzie żołądka i dwunastnicy - ponieważ zmniejsza stężenie 
kwasu   solnego,   w   stanach   kurczowych   mięśni,   nerwobólach,   bólach   stawów   na   tle 
reumatycznym,   w   astmie   oskrzelowej,   chorobach   oczu   (zapaleniu   rogówki,   zmętnieniu, 
zmianach   zwyrodnieniowych,   stanach   po   jej   przeszczepieniu,   zapaleniu   spojówek),   w 
leczeniu   oparzeń,   owrzodzeniach   skóry,   pęknięciach   skóry,   w   leczeniu   ukąszeń   przez 
zwierzęta   i   owady,   wysypkach,   odleżynach,   w   chorobach   przyzębia   i   zapaleniu   błony 
śluzowej

 

jamy

 

ustnej.

 

Odkwaszanie

 

organizmu

Sprzyjającym warunkiem do rozwoju grzybicy jest środowisko zasadowe, ale same tworzą 
w organizmie środowisko kwaśne, niekorzystne dla naszego zdrowia, które jest typowym 
objawem towarzyszącym grzybicy. W przypadku długotrwałych przesunięć pH w stronę 
odczynu   kwaśnego,   wzrasta   udział   kwaśnych   produktów   przemiany   materii   w   płynach 
komórkowych i w moczu,  co może  prowadzić do poważnych zaburzeń w organizmie.  

Uważam, że dobry i szybki efekt odkwaszania organizmu można uzyskać wprowadzając do 
diety produkty spożywcze zasadowe i obojętne oraz usuwać kwaśne toksyny pijąc dobrą 
jakościowo

 

wodę.

 

Postępowanie

 

lecznicze 

Leczenie powinno polegać na: 

1. Zmianie sposobu odżywiania i nawyków żywieniowych. 

background image

2. Innym sposobie łączenia składników pokarmowych (opcjonalnie). 
3. Eliminacji z diety cukru krystalicznego w wszelkich z niego wyrobów. 
4. Zastosowaniu diety z eliminacją spożywania produktów wysokoprzetworzonych. 
5. Wzmacnianiu   systemu   odporności   organizmu   poprzez   podawaniu   preparatów   o 

działaniu   probiotycznym,   witamin,   chelatów   metali,   związków   mineralnych, 
związków roślinnych i stosowaniu leków homeopatycznych. 

6. Zmianie trybu życia. 
7. Pomocy psychologicznej, o ile zajdzie taka potrzeba.

Objawy

 

detoksykacji

 

organizmu

 

(wtórnej

 

kumulacji

 

toksyn)

Problemem w przebiegu leczenia wiele lat trwającej grzybicy, są objawy uboczne związanie 
z detoksykacją organizmu. Usunięcie toksyn jest jedynym z elementów leczenia tej choroby. 
Związki   roślinne,   używane   w   leczeniu   grzybicy,   powodują   szybki   rozpad   grzybni   i 
pojawienie   się   we   krwi   pacjenta   obcych   substancji   o   właściwościach   toksycznych. 
Kumulacja toksyn grzybiczych oraz substancji odpadowych normalnej przemiany materii w 
narządach   wewnętrznych   i   w   krwi,   zakłóca   przemianę   biochemiczną   organizmu   oraz 
wpływa negatywnie na pracę systemu odpornościowego. Wydalane są one przez przewód 
pokarmowy, nerki, wątrobę i skórę. Osłabiony organizm częstokroć nie nadąża z usuwaniem 
ich  w tak dużej  ilości.  Nie  jest  to  zjawisko  groźne,  ale  bardzo  uciążliwe  i  przykre  dla 
chorego. Wobec  nasilających się  negatywnych  objawów,  zalecam  niekiedy zmniejszenie 
dawki   preparatu   roślinnego.   W   celu   łatwiejszego   usuwania   nagromadzonych   toksyn, 
zalecam   wypijanie   codziennie   2   l   dobrej   jakościowo   wody.

Wykaz niepożądanych objawów związanych z likwidacją grzyba i usuwania z organizmu  
jego toksyn:

biegunka, 

ból brzucha, 

zawroty głowy, 

złe samopoczucie, 

drżenie mięśniowe, 

nadpobudliwość psychiczna, 

lęk i niepokój, 

trudności w koncentracji uwagi, 

świąd

 

skóry

 

i

 

wypryski

 

skórne.

 

Hipoglikemia

 

(spadek

 

stężenia

 

cukru

 

we

 

krwi)

Niekorzystnym zjawiskiem w okresie leczenia grzybicy, którego często nie można 
uniknąć u niektórych osób,są objawy hipoglikemii. Oznacza to stan, w którym ilość 
glukozy   we   krwi   obniża   się   poniżej   50   -   60   mg%.

 

Każdy   człowiek   jest   indywidualnością   biochemiczną   i   trudno   jest   przewidzieć 
wszystkie   reakcje   organizmu   na   zastosowane   leczenie.   U   dużej   liczby   osób 
stosujących   do   tej   pory   dietę   wysokowęglowodanową,   mamy   do   czynienia   z 
niestabilnym   wydzielaniem   insuliny   przez   trzustkę   do   krwi,   nieadakwatnym   do 
rodzaju i ilości spożytego pokarmu. U ludzi z skłonnością do hipoglikemii, każdy 
rodzaj pokarmu, bez względu na jego rodzaj, powoduje wydzielanie zbyt dużej porcji 
insuliny   do  krwi,   szybkie   przesunięcie   cukru   do  wnętrza   komórek  i  spadek  jego 
stężenia we krwi. Wprowadzenie rygorystycznej diety niskowęglowodanowej ma na 
celu   zahamowanie   rozwoju   drożdżaka,   który   odżywia   się   glukozą.   Objawy 

background image

hipoglikemii   manifestują   się   nieustannym   zmęczeniem,   spadkiem   energii, 
zmniejszoną sprawnością umysłową, silnym niepokojem, rozdrażnieniem, wzmożoną 
potliwością, drżeniem i bólami mięśniowymi. Niskie stężenie cukru we krwi bardziej 
osłabia   sprawność   umysłową   niż   zdrowie   fizyczne,   ponieważ   komórki   mózgu  są 
szczególnie wrażliwe na jego brak. Niekorzystne objawy związane z tym zjawiskiem 
są niekiedy tak silnie wyrażone, że budzą poważny niepokój chorego. Stabilizację 
prawidłowego wydzielania insuliny przez trzustkę, a co się z tym wiąże - stężenia 
cukru we krwi, uzyskać można w okresie 3 - 4 miesięcy, zmieniając sposób łączenia 
składników   pokarmowych,   jedząc   naturalne   produkty   spożywcze.

 

Dieta

 

dorosłych

 

w

 

leczeniu

 

grzybicy 

Uwagi

 

ogólne

Zrozumienie zasad stosowania diety w leczeniu grzybicy, sprawia chorym najwięcej 
kłopotów.  Odżywianie  w  początkowym  okresie  w leczeniu  grzybicy  jest u wielu 
ludzi pasmem udręki, wyrzeczeń i ograniczeń. Polega na stosowaniu diety opartej na 
bazie naturalnych środków spożywczych z całkowitą eliminacją cukru i wszelkich z 
niego wyrobów, mleka i przetworów mlecznych. Nie istnieje jedna uniwersalna dieta 
dla   wszystkich   ludzi   leczących   się   z   powodu   infekcji   grzybiczej.   Zakres   jej 
stosowania powinno się zawsze dobierać indywidualnie, ze względu na różną wagę 
ciała,   stopień   nasilenia   objawów   chorobowych,   liczne   odmienności   w   trawieniu 
poszczególnych składników pokarmowych. Są chorzy, którzy nie tolerują glutenu 
zawartego   w   zbożach,   białka   soi,   mięsa   wieprzowego,   inni   mięsa   wołowego, 
grzybów, surówek lub niektórych rodzajów jarzyn itd. Nie należy jeść pokarmów, 
które   zakłócają   proces   trawienia   lub   wywołują   alergię.

 

Biorąc pod uwagę fakt, że około 80 - 85% ludzi na terenie naszego kraju ma wolną 
przemianę materii, występuje u nich zmniejszone wydzielanie soków żołądkowych i 
związany z tym problem trawienia białek i tłuszczów. Resztki niestrawionego białka 
zalegają   w   jelitach   i   podlegając   procesowi   fermentacji,   powodują   objawy 
dyspeptyczne – gazy, wzdęcia, nudności, przelewanie w jelitach. O ile nałoży się na 
to fermentacja cukru do dwutlenku węgla spowodowna przez drożdżaka Candida, to 
zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego są czymś bardzo charakterystycznym 
dla tej choroby. Dlatego szczególną uwagę zwracam na to, aby w okresie leczenia 
grzybicy przewodu pokarmowego i związanymi z tym zaburzeniami, białka łączyć 
zawsze   z   surówkami   i   gotowanymi   jarzynami,   które   ułatwiają   ich   trawienie   i 
przyspieszają wydalanie z organizmu. Można spożywać niewielkie ilości maślanki, 
kefiry, jogurty ale pod warunkiem, że są produktem naturalnym "ze wsi". Zawierają 
cenne   bakterie   dla   naszego   zdrowia   jakimi   są   pałeczki   kwasu   mlekowego 
Lactobacillus acidophilus i Bifidobacterium bifidus wspomagające proces trawienia. 
Są   to   jednak   bakterie,   które   nie   zasiedlają   na   stałe   jelita   grubego.   Do   celów 
leczniczych przygotowuje się specjalne szczepy bakterii odporne na działanie kwasu 
solnego   i   sole   kwasów   żółciowych,   nazywane   bakteriami   probiotycznymi.  
Proponuję   wyłączyć   mleko   i   jego   przetwory   kupowane   w   sklepie,   gdyż   są   one 
produktami   wysokoprzetworzonymi,   poddane   procesowi   homogenizacji   oraz 
głębokiej

 

pasteryzacji,

 

zmieniającej

 

strukturę

 

białka.

 

Zasada rozdzielności składników pokarmowych polega na innym ich łączeniu z sobą 

background image

podczas   komponowania   posiłku.   Powinni   ją   stosować   ludzie   chorujących   na 
grzybicę, w następujących wypadkach: 

w ogólnych kłopotach z trawieniem z objawami niestrawności, 

w stanach zapalnych przewodu pokarmowego – refluksie dwunastniczo-żołądkowym 
(żółciowym),   refluksie   żołądkowo-przełykowym,   zapaleniu   błony   śluzowej   - 
żołądka, dwunastnicy, jelita cienkiego i grubego, 

w przypadku silnych gazów i wzdęć, 

w problemach z nadwagą lub otyłością. 

Nie muszą stosować tej zasady osoby chorujące na grzybicę, u których te problemy nie 
występują. Łączą więc z sobą wszystkie składniki pokarmowe w jednym posiłku – białka, 
węglowodany

 

i

 

tłuszcze.

 

Zasada rozdzielności składników pokarmowych:

1. Nie należy łączyć białka (mięso, ryby, jaja, rośliny strączkowe) z węglowodanami 

wysokoglikemicznymi  (produktami   skrobiowymi).   Można   je  łączyć   z   warzywami 
surowymi (surówkami) i gotowanymi. 

2. Węglowodany   wysokoglikemiczne   można   łączyć   z   surowymi   jarzynami   lub 

gotowanymi. 

3. Tłuszcze można dodawać do węglowodanów, białek i warzyw, ale należy pamiętać o 

tym, że przedłużają ich okres trawienia. 

4. Nie pić płynów przed jedzeniem, w trakcie i po posiłku - wypite płyny powodują 

rozcieńczanie soków trawiennych, co upośledza trawienie, i może powodować bóle 
żołądka oraz zgagą.

Zasady

 

komponowania

 

diety

Prawidłowe komponowanie produktów spożywczych oszczędza energię zużywaną do ich 
trawienia.   W   wyborze   składników   pokarmowych   należy   kierować   się   indeksem 
glikemicznym   (IG)   produktów   spożywczych   oraz   odczynem   kwasowości   (pH),   jaki 
wytwarzają w organizmie po ich zjedzeniu strawieniu. W rozróżnieniu tego co jest kwaso-, 
a co zasadotwórcze, jest wiele nieporozumień. Produkty o smaku kwaśnym, np. cytryny i 
kwaśne grejpfruty i większość warzyw, są zasadotwórcze. Po ich strawieniu i przyswojeniu, 
wytwarzają   we   wnętrzu   organizmu   środowisko   zasadowe.   Kwasotwórcze   są   natomiast 
wszystkie mięsa, i ryby oraz produkty mączne i jaja. Zaskakujące jest to, że mleko jest 
zasadotwórcze,   a   jego   przetwory   są   wyraźnie   kwasotwórcze.

 

Uwzględnianie   w   codziennym   jadłospisie   wielu   różnorodnych   produktów   roślinnych   i 
zwierzęcych   jest   ważne   dlatego,   gdyż   taki   sposób   odżywiania   umożliwia   zachowanie 
prawidłowej równowagi kwasowo - zasadowej organizmu. Jedne produkty żywnościowe są 
bowiem kwasotwórcze, a inne zasadotwórcze. Jeśli jemy tylko te pierwsze, a nie jadamy 
warzyw, które w większości są zasadotwórcze, doprowadzamy do zakwaszania organizmu. 
Równowaga kwasowo - zasadowa będzie w organizmie zachowana, jeśli np. chleb zjemy z 
rzodkiewką,   szczypiorkiem,   pomidorem,   natką   z   pietruszki   czy   liśćmi   sałaty,   a   mięso 
obowiązkowo   z   warzywami   -   gotowanymi   i   surowymi.

 

Candida, w miejscu swojego rozmnażania się preferuje środowisko zasadowe, ale tworzy w 
organizmie chorego człowieka niekorzystne dla niego środowisko kwaśne. Jedzenie jarzyn, 

background image

z uwagi na ich naturalną kwasowość, zapobiega miejscowemu rozmnażaniu się drożdżaka. 
Owoce natomiast zawierają cukier fruktozę i ich spożywanie może przyczynić się może 
lepszego   odżywienia   drożdżaka   i   doprowadzić   do   jego   przyśpieszonego   rozwoju   oraz 
ekspansji na organizm po przekształceniu się go w grzyba Candida. Nie należy więc ich 
spożywać   w   wstępnym   okresie   leczenia.   Wyjątkiem   są   wśród   nich   cytryna   i   kwaśny 
czerwony   grejpfrut,   które   tworzą   w   organizmie   środowisko   wysokozasadowe.  

Kierując   się  tymi informacjami  sporządźmy  wspólną   listą   produktów  żywnościowych  o 
niskim IG oraz o kwasowości zasadowej, które po zjedzeniu wytwarzają w organizmie. 
Będą ona najlepsze w stosowaniu diety o niskiej zawartości węglowodanów w leczeniu 
grzybicy.

 

Produkty spożywcze nie polecane nawet osobom zdrowym:

cukier i wszelkie z niego wyrobóy, słodziki, 

mleko   i   jego   przetwory   kupowane   w   sklepie   (oprócz   dobrej   jakości   masła). 
Dozwolona jest niewielka ilość mleka kwaśnego „ze wsi” 

ocet spirytusowy, 

proszki do pieczenia, przyprawy z gotowych mieszanek ziołowych zawierających 
glutaminian sodu, gumy do żucia, ketchupu, gotowych sosów, 

hamburgerów, chipsów itp, 

margaryny i mixtów, wszelkich olejów oprócz: z siemienia lnianego tłoczonego na 
zimno, oliwy z oliwek tłoczonej na zimno, oleju z pestek winogron), 

wędlin zawierających konserwanty i MOM – mieszanka zmielonych kości, chrząstek, 
skóry itp.

W   początkowym   okresie   leczenia   należy   unikać   następujących   produktów  
żywnościowych:

owoców (oprócz cytryn i kwaśnych grejpfrutów), 

czarnej kawy, kawy typu "Inka", czarnej herbaty, 

produktów   fermentowanych   -   serów   pleśniowych,   surowej   kiszonej   kapusty   i 
ogórków, tofu z soi, 

cukru i wszelkich jego wyrobów, słodzików, 

miodu, 

białego pieczywa pszennego z rafinowanej mąki (oczyszczonej z otrąb), 

żywności panierowanej, 

spożywania alkoholu pod jakąkolwiek postacią. 

Indeks

 

i

 

ładunek

 

glikemiczny

 

produktów

 

żywnościowych

W wyborze składników pokarmowych w początkowym okresie leczenia należy kierować 
się   indeksem   glikemicznym   (IG)   oraz   ładunkiem   glikemicznym.   Ładunek   glikemiczny 
można najprościej określić jako procentową zawartość cukru (glukozy) w danym środku 
spożywczym. Jest to też ilość glukozy jaką otrzymuje organizm po strawieniu produktu 
spożywczego.
Indeks glikemiczny określa szybkość wchłaniania cukru z strawionego pokarmu do wnętrza 
organizmu.

 

Sumaryczna wartość indeksu glikemicznego dla całości posiłku powinna wynieść 45, nie 

background image

przekraczając   wartości   50.   Im   wyższa   jest   wartość   liczbowa   indeksu   danego   produktu 
spożywczego   lub   posiłku   w   całości,   tym   jest   mniej   zalecany   do   spożycia   przez   ludzi 
chorujących   na   grzybicę.   Nie   znaczy   to   wcale,   że   należy   unikać   jedzenia   produktów 
skrobiowych  o dość  wysokim indeksie   i ładunku  glikemicznym.  Produkty  te  wystarczy 
połączyć   w   jednym   posiłku   z   innymi   o   niskim   ładunku   glikemicznym   po   to,   aby   IG 
zrównoważyć do wartości 45-50 np. z warzywami. Komponując swój posiłek należy też 
wziąć   pod   uwagę   ladunek   glikemiczny   ale   przede   wszystkim   rodzaj   użytego   środka 
spożywczego. Należy spożywać produkty nieprzetworzone lub jak najmniej przetworzone 
np. zamiast jeść chleb z oczyszczonej mąki pszennej lepiej jest zjeść chleb graham (na bazie 
mąki pszennej z pełnego przemiału) lub chleb żytnio-razowy na zakwasie (na bazie mąki 
żytniej z pełnego przemiału). Zamiast ziemniaków polecam jeść kasze o znacznie niższym 
indeksie

 

i

 

ładunku

 

glikemicznym.

 

Niestety wiele osób, źle rozumie zasady odżywiania w grzybicy i zbyt drastycznie obniża w 
swojej   diecie   zawartość   węglowodanów   (głównie   produktów   skrobiowych),   bojąc   się 
nadmiernego rozmnażania drożdżaków. Powoduje to niekiedy nadmierną utratę wagi, a to z 
kolei pociąga za sobą osłabienie organizmu – w tym funkcji systemu odpornościowego. W 
tym wypadku choroba zamiast cofać się, postępuje nadal w przyspieszonym tempie. W 
ilości   i   doborze   spożywanych   produktów   spożywczych   należy   zawsze   kierować   się 
zdrowym rozsądkiem i nie głodzić się. Należy najadać się zawsze do syta i nie wstawać od 
stołu   głodnym.   Wysokie   IG   ziemniaków   (90)   na   sucho   (z   wody)   jest   dość   trudno 
zrównoważyć nawet warzywami surowymi z powodu konieczności zjedzenia na raz zbyt 
dużej

 

ilości

 

surówki

 

w

 

stosunku

 

do

 

ziemniaków.

Po   ustąpieniu   podstawowych   objawów   choroby   polecam   kontynuować   dotychczasowy 
sposób   odżywiania.   Należy   jednak   dostosować   go   do   szybkości   ustępowania   dalszych 
objawów   choroby   oraz   ogólnego   samopoczucia.   Osoby   czujące   się   coraz   lepiej   mogę 
powoli   zwiększać   indeks   glikemiczny   posiłków   pamiętając   o   tym,   aby   używać   do   ich 
przyrządzania tych samych produktów spożywczych, które używane były w początkowych 
okresie leczenia. Przypominam, że nie należy włączać do odżywiania cukru i wszelkich z 
niego

 

wyrobów,

 

mleka

 

krowiego

 

i

 

jego

 

przetworów.

 

Produkty żywnościowe o wysokim IG

120 - Maltoza (cukier zawarty w piwie), 

103 - Daktyle suszone 

100 - Glukoza, 

95 - ziemniaki pieczone, frytki, 

90 - ziemniaki z wody (zimowe), 

95   -   Mączka   ryżowa,   chleb   biały   wysokooczyszczony,   skrobie   modyfikowane, 
pieczywo do tostów i hamburgerów 

90 - Puree z ziemniaków, chipsy, miód, 

85 - Marchewka gotowana, płatki kukurydziane, popcorn, ryż gotowany, 

80 - Bób gotowany 

75 - Dynia, arbuz, cukier,chleb biały (bagietka),zboża oczyszczone słodzone,batoniki 
czekoladowe, ziemniaki gotowane bez skórki, 

70 - Coca-Cola, herbatniki, kukurydza pękająca, ryż biały, kluski, pierożki, rodzynki, 
chleb razowy, 

65 - Ziemniaki w mundurkach, buraki, konfitury słodzone, kaszka manna, 

background image

60 - ziemniaki młode, 

60 - ziemniaki młode z wody, ryż długi, banan, melon, 

55 - Spaghetti białe.

Produkty spożywcze o niskim IG

50 - Chleb pełnoziarnisty lub z otrąb, ryż pełnoziarnisty brązowy, groszek zielony w 
puszce, świeży groszek zielony, zboża pełnoziarniste bez cukru, makaron ze zbóż 
pełnoziarnistych, płatki zbożowe, fasola różowa, 

40 - Świeże soki owocowe bez cukru, pumpernikiel, chleb żytni pełnoziarnisty, 

35 - Dziki ryż, marchew surowa, sucha fasola, soczewica, 

30 - Zielona fasolka, soczewica zielona, czekolada czarna (>70% kakao), soja, 

20 - Orzechy ziemne, warzywa, zielone pomidory, czosnek, 

15 - Cukinia, cebula.

Dieta

 

dziecka

 

chorującego

 

na

 

grzybicę

U   dzieci   najczęściej   zakażenie   grzybem   Candida   obejmuje   jamę   ustną,   jelita   i   narządy 
trawienne. W związku z tym właściwe stosowanie diety ma podstawowe znaczenia w walce 
z infekcją grzybiczą. Dieta dzieci zakażonych grzybem Candida powinna być inna niż u 
osoby dorosłej. Młody organizm cechuje szybszy metabolizm, szybsza przemiana wodno - 
elektrolitowa   oraz   znacznie   większe   zużycie   glukozy   i   tłuszczów   jako   materiału 
energetycznego.   Powinna   więc   zawierać   pokarmy,   które   zaspokoją   jego   potrzeby 
żywieniowe   niezbędne   dla   wzrastania   i   rozwoju.   Zbytnie   ograniczenie   węglowodanów 
spowodowałyby istotne zaburzenia funkcjonowania mózgu, takie jak ospałość, brak energii 
oraz

 

silne

 

rozdrażnienie.

 

Najlepszym pokarmem dla małego dziecka jest mleko matki. O ile jednak zdecydujecie się 
Państwo na karmienie sztuczne, to w leczeniu Candida można zastosować wyłącznie mleko 
hydrolizowane - Nutramigem lub Pro Sobee 1 i 2 - oparte na białku soi. Bezwzględnym 
przeciwwskazaniem   do   stosowania   Pro   Sobee   jest   alergia   na   białko   soi.  

Nutramigen
Mleko   to   zawiera   w   swoim   składzie:   białko   (hydrolizowaną   enzymatycznie   kazeinę), 
tłuszcze (oleje roślinne), węglowodany (polimery glukozy), składniki mineralne, witaminy, 
a także pierwiastki śladowe. Ten hipoalergiczny preparat wskazany jest do stosowania w 
alergii na białko pokarmowe, w tym także w alergii na białko mleka krowiego, nietolerancji 
laktozy   i   sacharozy,   kolce   jelitowej   oraz   zapobieganiu   alergii.   Stosuje   się   dawkowanie 
indywidualne,   zgodnie   z   zapotrzebowaniem   kalorycznym   niemowlęcia   w   stosunku   do 
wieku.

 

Pro

 

Sobee

 

1

 

i

 

2

Pro   Sobee   1   i   2   są   bezglutenowymi   preparatami   pozbawionymi   laktozy   i   sacharozy. 
Źródłem białka jest w nich izolowane białko soi uzupełnione L-metioniną. Nie zawierają 
białek   mleka   krowiego.   Pro   Sobee   1   przeznaczony   jest   do   żywienia   niemowląt   do   5 
miesiąca   życia,   zaś   Pro   Sobee   2   -   do   żywienia   od   5   miesiąca   życia.   Stosowanie   obu 
preparatów   jest   wskazanie   w   przypadkach   nietolerancji   laktozy   mogącej   powodować 
biegunkę,   nadwrażliwości   na   białka   mleka   krowiego   oraz   w   innych   zaburzeniach 
pokarmowych. Pro Sobee 2 stosowany jest w nietolerancji pokarmowej, w tym nietolerancji 
laktozy lub sacharozy, mogących powodować biegunki, nadwrażliwości na białka mleka 
krowiego   oraz   w   przypadku   innych   dolegliwości   ze   strony   przewodu   pokarmowego. 

background image

Przeciwwskazaniem   do   stosowania   Pro   Sobee   1   i   2   jest   nadwrażliwość   na   białka   soi. 
Stosuje   się   dawkowanie   indywidualne,   zgodne   z   zapotrzebowaniem   dziecka   w   danym 
wieku.

 

Najczęstsze błędy w żywieniu dzieci polegają na:

zbyt krótkim karmieniu niemowląt wyłącznie piersią – powinno karmić się niemowlę 
piersią   do   6   miesiąca   życia   i   kontynuować   je   po   wprowadzeniu   pokarmów 
uzupełniających do 12 miesiąca życia dziecka, 

zbyt wczesnym wprowadzaniu produktów zbożowych, mięsa i słodzonych napojów, 

zbyt   małym   i   zmniejszającym   się   wraz   z   wiekiem   spożyciem   świeżych 
różnokolorowych warzyw oraz owoców, 

wprowadzeniu   do   diety   cukru,   słodyczy,   ciast,   słodzonych   napojów   i   innych 
produktów wysokoprzetworzonych, 

spożywaniu zbyt małej ilości pierwiastków śladowych, wapnia, magnezu, krzemu, 
żelaza, potasu, a zbyt dużej ilości sodu (soli).

Soki owocowe (100%) należy wprowadzić do diety najwcześniej po ukończeniu 6 miesięcy 
życia w ilości nie większej niż 120-180 ml/dobę. Naturalne soki owocowe przygotowane ze 
świeżych owoców, powinny być stałym elementem diety dziecka. Włączając je stopniowo 
do   odżywiania,   należy   najpierw   określić   tolerancję   na   nie   organizmu.   Proponuję 
początkowo rozcieńczyć je w 50% wodą. W przypadku ich dobrej tolerancji, podawać je 
później   we   wzrastającej   ilości   jako   nierozcieńczone.   Sokami   wybitnie   zasadowymi   dla 
wewnętrznego środowiska organizmu są - sok z grejpfruta oraz z cytryny. Można je łączyć z 
sokiem z jarzyn oraz rozcieńczać wodą. Soków naturalnych i ich wodnych roztworów nie 
należy dosładzać. Można podawać dziecku do picia dobrą wodę niskomineralizowaną lub z 
filtra

 

o

 

odwróconej

 

osmozie.

 

Niemowląt   i   małych   dzieci   nie   należy   zmuszać   do   jedzenia,   jeśli   nie   są   głodne,   oraz 
przekarmiać. Niemowlęta i dzieci w wieku poniemowlęcym mają wykształcony mechanizm 
regulujący   ilość   spożywanego   pożywienia.   Należy   im   pozwolić   na   samodzielne 
decydowanie o wielkości posiłków, o ile ich wzrastanie i rozwój są prawidłowe. Nie należy 
ich zmuszać do ukończenia posiłku, gdyż ilość spożywanych jednorazowo kalorii może 
okazać

 

się

 

zbyt

 

duża.

 

W   okresie   stopniowego   ograniczania   karmienia   piersią,   do   diety   dziecka   należy 
wprowadzać zdrowe pokarmy nieprzetworzone, a jeśli nie są akceptowane ponawiać co 
jakiś czas próby. Do stałej diety należy wprowadzać produkty zbożowe z pełnego ziarna, a 
unikać   z   ziarna   łuskanego   (rafinowanych   czyli   oczyszczonych).   Rodzice   powinni 
decydować o tym co i kiedy dziecko będzie spożywać, natomiast dziecko ma zdecydować, 
czy

 

chce

 

jeść

 

i

 

jak

 

dużo

 

chce

 

zjeść.

 

Proszę   nie   zapominać   o   podawaniu   dziecku   zup   jarzynowych   z   żółtkiem   czy   białym 
mięsem. Posiłki powinny być przygotowane ze świeżych jarzyn, które powinny pochodzić z 
upraw ekologicznych. Warzywa zielone jak sałata, fasolka szparagowa, groszek zielony, 
koperek   oraz   pietruszka   zawierają   duże   ilości   chlorofilu,   karotenu,   żelaza,   wapnia   i   są 
względnie   łatwo   trawione.   Chlorofil   ma   własności   dezynfekujące   i   regenerujące   błony 
śluzowe jelit, i aby go jak najmniej utracić, należy gotować jarzyny krótko. Po długim 
gotowaniu tracą 30 - 50% wartości odżywczej Pozostałe jarzyny, jak: brukselka, kalafior, 
rzodkiew biała i czerwona oraz seler też powinny też być stałym składnikiem jadłospisu 

background image

dziecka.

 

W okresie leczenia grzybicy, należy przejść na dietę bezglutenową. Glutenem nazywa się 
białka roślinne, występujące w zbożach - pszenicy, życie i jęczmieniu. Największa jego 
zawartość jest w pszenicy. Ma on silnie drażniące działanie na przewód pokarmowy, co 
może   pogłębić   zaburzenia   pracy   jelit   związane   z   infekcją   grzybiczą.  

W przypadku alergii na białko jaj kurzych, należy bezwzględnie wyłączyć je z diety. O ile 
istnieje alergia na mleko krowie, to należy również nie podawać dziecku mięsa wołowego. 

Test   na   dobrą   marchew.   Odgryźć   kawałek   surowej   marchwi.   O   ile   ma   piekący   smak 
wywołany zbyt dużą zawartością związków azotowych - nie nadaje się do spożycia przez 
dziecko.

 

Dzieciom   starszym   należy   wprowadzić   do   diety   surówki   różnokolorowe   oraz   jarzyny 
gotowane. Zasada odpowiedniego łączenia składników pokarmowych powinna być taka, jak 
u dorosłych. W wstępnym okresie leczenia tych dzieci, u których dominują objawy jelitowe, 
powinna   obowiązywać   dieta   bezglutenowa.   Po   eliminacji   grzyba   z   organizmu   można 
wprowadzić do jadłospisu chleb żytnio - razowy na naturalnym zakwasie lub chleb żytni - 
pytlowy.   Już   od   dzieciństwa   nie   należy   przyzwyczajać   dzieci   do   jedzenia   słodyczy   i 
wyrobów cukierniczych, produktów wysokoprzetworzonych oraz picia słodkich napojów 
czy

 

dosładzanych

 

soków.

 

Dieta

 

matki

 

karmiącej

 

chorującej

 

na

 

grzybice

Dieta   matki   karmiącej,   chorującej   na   grzybicę   powinna   zawierać   wszystkie   składniki 
odżywcze w wystarczającej ilości. Zasady jej stosowania są takie same jak dla wszystkich 
innych

 

chorych

 

osób.

Proponuję więc:

1. Wprowadzić do diety różne rodzaje białek - jaja, białko zwierzęce - mięso wołowe, 

chudą   wieprzowinę,   drób,   mięso   z   królika;   ryby   oraz   białka   roślinne   -   migdały 
nieprażone,   orzechy   laskowe,   nerkowce.   Wszystkie   rodzaje   białek   powinny   być 
spożywane w większej ilości niż zalecane w leczeniu grzybicy, ale razem z jarzynami 
surowymi i gotowanymi. Mleko można spożywać naturalne ,,ze wsi”, ale polecane są 
produkty fermentowane – kefir, jogurt, mleko zsiadłe. Rośliny strączkowe należy 
włączać ostrożnie, gdyż mogą wywoływać wzdęcia. 

2. Tłuszcze   -   źródłem   nienasyconych   kwasów   tłuszczowych   powinna   być   oliwa   z 

oliwek   z   I   tłoczenia   na   zimno   lub   olej   z   siemienia   lnianego   tłoczony   na   zimno 
(dodawane do surówek), olej z pestek winogron, tran i lecytyna. Można spożywać 
niewielką ilość masła. 

3. Węglowodany - źródłem węglowodanów powinny być jarzyny surowe i gotowane, 

soki   z   świeżych   jarzyn,   kasze   (najlepiej   gryczana),   ryż   brązowy   i   dziki.   Należy 
spożywać   je   częściej,   ale   w   niewielkiej   ilości   razem   z   jarzynami.   Zjedzona 
jednorazowo zbyt duża ich porcja spowodowałaby zbyt duży wzrost stężenia cukru 
we krwi, co mogłoby skutkować gwałtownym rozmnażaniem drożdżaka i nawrotem 
grzybicy. W przypadku nietolerancji glutenu należy wyłączyć z diety chleb żytni i 
pszenny.   Można   zastąpić   chleb   suchymi   płatkami   z   ryżu   dzikiego   i   brązowego 

background image

spożywając je w umiarkowanych ilościach. 

4. Związki   mineralne   -   proponuję   chelatowane   związki   mineralne

Najwięcej dobrego zjonizowanego wapnia jest w surowych jarzynach, zmielonych 
skorupkach   jajek   o   kolorze   brązowym   (zawierają   więcej   związków   siarki), 
preparatach z wyprażanych cielęcych kości. 

5. Oto   prosty   sposób   przygotowania   preparatu   wapniowego.   Skorupki   jaj   starannie 

wypłukać,   usunąć   błonki.   Skorupki   zgnieść,   zalać   zimną   przegotowaną   wodą   z 
dodatkiem niewielkiej ilości srebra koloidalnego i trzymać je w wodzie przez 15 
minut. Następnie wysuszyć i zmielić na pyłek. Spożywać na sucho jako proszek w 
ilości 1/4 płaskiej łyżeczki na dobę i popić wodą. W mleku kupowanym w sklepie 
wyniku procesu pasteryzacji, wapń znajduje się pod postacią słabo rozpuszczalnych i 
trudno

 

wchłanianych

 

związków

 

organicznych.

 

Wnioski

 

końcowe

Musimy   zdać   sobie   sprawę,   że   nasze   zdrowie   nie   jest   jakimś   zrządzeniem   losu. 
Wprost przeciwnie. Zdrowie to wartość wymierna, a na jego stan największy wpływ 
mamy my sami. Wbrew pozorom nie trzeba mu poświęcać nadmiernej uwagi, czy 
wydawać   na   nie   dużych   pieniędzy.   By   służyło   nam   całe   życie,   wystarczy 
przestrzegać kilku prostych zasad:

1. Staraj   się   odżywiać   produktami   spożywczymi   wyłącznie   naturalnymi, 

świeżymi i nieprzetworzonymi przez przemysł spożywczy. 

2. Wyeliminuj   z   diety   cukier   i   wszelkie   jego   wyroby,   białe   pieczywo   z 

rafinowanej mąki, mleko i wszelkie z niego wyroby kupowane w sklepie. 

3. Staraj się nie oddawać swojego zdrowia w obce ręce i nie bój się ponosić 

odpowiedzialności za jego stan. Uwierz w to, że jesteś w stanie utrzymać je na 
odpowiednim   poziomie   i   że   tak   naprawdę   nikogo   oprócz   Ciebie   ono   nie 
obchodzi.