>
Kształcenie umiejętności liczenia u dziecka z autyzmem
Program powstał w celu przygotowania dzieci do nauczania w przedszkolach i szkołach, tak by posiadany „zapas” umiejętności pomagał im sprostać
wymaganiom edukatorów w pierwszym roku nauki. Jest to istotne ze względu na „koszty” adaptacji, stanowi zabezpieczenie przed niepowodzeniami
w trudnym okresie adaptacji szkolnej. Zosta ł napisany na podstawie programu matematycznego „Dziecięca matematyka” Edyty Gruszczyk‐Kolczyńskiej
i Ewy Zielińskiej i dostosowany potrzeb terapii behawioralnej prowadzonej w Oddziale dla dzieci autystycznych w Poznaniu.
Główne kroki programu to:
1. Orientacja przestrzenna
2. Rytmy i rytmiczna organizacja czasu
3. Kształtowanie związków przyczynowo‐skutkowych
4. Kształtowanie umiejętności liczenia obiektów
5. Dodawanie i odejmowanie w zakresie 10
6. Tworzenie zbiorów ‐ klasyfikacja
Kroki szczegółowe kształtowania umiejętności liczenia obiektów są następujące:
1. Liczenie obiektów
2. Identyfikacja nazwy liczebnika z figurą liczbową
3. Dopasowywanie liczby do ilości elementów i odwrotnie
4. Dziecięce liczenie palców
Kroki szczegółowe dodawania i odejmowania
1. Ustalanie wyniku dodawania na podstawie manipulowania przedmiotami
2. Dodawanie na zbiorach zastępczych np. liczydło
3. Tworzenie działania algebraicznego i rozwiązywanie przy zastosowaniu konkretów
4. Dodawanie na polecenie werbalne
5. Pamięciowe wyznaczanie sumy
Analogicznie jak w przypadku odejmowania.
Kształtowanie umiejętności liczenia
Liczenie obiektów następuje przy zastosowaniu procedury uczenia sytuacyjnego podczas przesuwania, przekładania, wrzucania przedmiotów przez
dziecko /dostosuj przedmioty do indywidualnych możliwości dziecka / z jednoczesnym wypowiadaniem przez terapeut ę nazw liczebników głównych.
Zaczynamy od odliczania do trzech. Podczas kolejnej próby terapeuta zawiesza głos przy ostatnim obiekcie i dziecko sprowokowane sytuacją
wypowiada liczebnik „trzy”. Analogicznie zachowuje si ę przy drugim obiekcie i dziecko uzupe łnia liczenie „ dwa, trzy”. Przy kolejnej próbie
przytrzymuje lekko rękę dziecka zanim dokona ono ruchu z przedmiotem i dziecko wypowiada liczebnik „jeden” oraz „dwa, trzy”. Dalej zwiększamy
liczbę odliczanych przedmiotów o dwa ‐trzy aż nauczymy odliczać do 10. Wówczas wprowadzamy ćwiczenie odliczania przedmiotów bez manipulowania
a tylko z dotykaniem, następnie ćwiczymy odliczanie bez dotykania,dziecko może wskazywać brodą lub skinieniem głowy, po czym powinno przeliczać
posługując s i ę tylko wzrokiem . Dalej uczymy przeliczania obiektów oddalonych o d d z i e c k a i przesuwając y c h s i ę oraz przeliczania
nieuporządkowanych zbiorów. Nast ępnie uczymy przeliczania z zastosowaniem przerwy i liczenia dalej, oraz liczenia cichego, w myśli i głośnego
wypowiadania ostatniego liczebnika.
Identyfikacja liczebnika z figur ą liczbową następuje przy pomocy albumu z zastosowaniem procedury uczenia przez dopasowywanie. Dziecko widzi
ekspozycję figury liczbowej i pod nią znajduje obraz konkretu / kółko, miś, serduszko, itp./ ‐jest to podpowiedź wzrokowa.
Identyczny obraz znajduje się na sąsiedniej stronie w albumie po lewej stronie cyfry. Zadaniem dziecka jest odczepić velcro o przylepić obraz konkretu
na velcro nalepione na „podpowiedzi” reagując na polecenie „dopasuj”.
Analogicznie przedstawiają się strony z dalszymi liczebnikami.
W następnym kroku nie stosujemy podpowiedzi wzrokowej, dajemy dziecku większą od wskazanej przez figurę liczbową ilość obrazów do dyspozycji.
Następnym etapem jest dopasowywanie cyfry do określonej ilości elementów w zbiorze i odwrotnie . Można wykorzystać do tego album, karty domina
itp.
Ważne jest by dziecko nauczy ło si ę korzystać z pomocy do liczenia któr ą zawsze ma przy sobie ‐ z palców. Dziecięce liczenie na palcach mo żna
poprzedzić zabawami ze śpiewem np. „bawiły si ę dzieci, bawiły paluszkami”, „palce to rodzinka” itp. Nast ępnie stosujemy ćwiczenie odliczania
z prostowaniem palców pi ąstki, z dotykaniem palców lewej ręki kciukiem prawej, dotykaniem kolejnym palcem podłoża, przedmiotu, czy własnego
nosa, policzka itp. Następny krok to pokazywanie żądanej ilości na palcach na polecenie „pokaż 5, pokaż 2” i dalej pokazywanie na palcach ilości na
widok wskazanej na etykiecie liczby, pokazywanie na palcach ilo ści przeliczonych elementów zbioru na polecenie „ policz ile na półce stoi samochodów
i pokaż ilość na palcach.
Autorka: Elżbieta Olszak
Ośrodek Dla Dzieci i Młodzieży Niepełnosprawnej
Oddział Dla Dzieci z Autyzmem w Poznaniu
Bibliografia:
Kruszczyk‐Kolczyńska E., Zielińska E., „Dziecięca matematyka” WSiP 1999 Warszawa
Strona główna
>
Metody ‐ programy
>
Rewalidacja
